Iwas Dialysis: Pababain ang Creatinine Level Mo. Pagkaing Nakakasira sa Kidneys. By Doc Willie Ong (Internist and Cardiologist) Alamin ang Paliwanag https://youtu.be/USBam9nUuyM

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

tungkol sa mataas na creatinine at kidney disease.

Ang daming Pilipino may kidney disease,

ang rami nagda-dialysis,

sobra hirap mag-dialysis,

milyon-milyon ang ginagastos.

Ngayon, para makaiwas tayo sa kidney disease,

hindi tayo umabot sa dialysis,

marami tayong mga tips na ibibigay.

Pero syempre,

pinakamaganda,

pag mataas ng creatinine,

ito kasi sign na may kidney disease ka na,

maganda magpacheck po sa nephrologist.

Nephrologist, ang kidney specialist,

siya talaga magbibigay.

Yung akin, general guidelines lang

para hindi tayo umabot sa dialysis,

hindi lumala yung kidney disease.

Very common sa Pilipinas

kasi maala tayo kumain,

puro matataba,

hindi nagpapacheck up,

marami may high blood.

Bakit tumataas ang creatinine?

Pag may sira ang kidneys,

tataas ang creatinine.

Nasa blood test yan.

Pag may bara, may kidney stone,

dehydrated,

mahina uminom ng tubig,

laging pinapawisan.

Malakas kumain ng protina,

kumain ng limang porkchop,

yun lang, walang kanin,

puro karne,

napapagod ang kidneys,

nakakataas ng creatinine.

Sobrang exercise,

sobrang jogging,

sobrang pagod,

nakakataas din ang creatinine.

Gamot, tulad ng sinabi ko,

pain reliever,

mga mefenamic acid, ibuprofen.

Sobrang jogging, sobrang pagod, nakakataas din ang creatinine.

May chance,

hindi ko sinasabi lagi,

pwede tumaas ang creatinine,

masira ang kidneys.

Kaya lagi ko sinasabi sa inyo,

ingat sa pain reliever.

Pag nireseta lang ng doktor,

tsaka pwede.

Hindi pwede konting kirot,

inom agad.

Sabihin mo, Dok, over the counter.

Na wala akong magagawa,

ginawa nila over the counter.

Pero,

papaalam nyo sa doktor nyo.

Hindi siya parang tsokolate na inaaraw-araw ang pain reliever.

Pwede masira ang kidneys,

pwede mabutas ang tiyan,

pwede magdugo,

alam ng doktor yan.

Kaya,

short time lang.

Okay?

Kung kailangan pain reliever,

short time.

2 days, 3 days lang.

Ito ang stages ng kidney disease.

1, 2, 3, 4, 5.

Okay?

Pag stage 1,

medyo tumataas pa lang ang creatinine.

Medyo may sira lang konti.

Okay pa ito,

maaagapan pa natin.

Patagal ng patagal,

after a few years,

normally,

ilang taon,

magiging stage 2.

Tataas pa ang creatinine,

magiging stage 3.

Stage 4.

Stage 5.

Stage 5,

wala nang choice.

Magda-dialysis na.

At umabot pa nga sa kidney transplant.

Ito yung talagang mahirap na.

Kaya habang nandito pa lang,

aagapan na natin.

Yung sintomas,

lalabas sa mga 2, 3, 4.

Diyan.

Lalabas na sintomas nito.

Manas,

mga rashes.

Yung mga pagtaas ng creatinine,

dito,

baka normal pa.

Dito,

1.3,

1.5,

2, 3,

5 na yung creatinine,

pataas na pataas.

Mas malala yung stage,

pati potassium,

tataas na.

Mag-iiba na ang diet dito.

Pati saging,

bawal na.

O, diba?

Nag-iiba na.

Potassium,

phosphorus,

nine-check.

So, ibig sabihin,

mahirap.

Itong gamutan natin,

basically,

para lang dito sa 1, 2, 3,

habang maaga pa.

Pag nandito kasi,

mahirap nang mahabol.

Okay?

Anong habits

para hindi tayo umabot sa dialysis?

Almost

80,000,

100,000 Pinoys

nagda-dialysis.

Grabe.

Huwag pipigilan ng ihi.

Okay?

Masama, nagpipigil.

Uminom ng maraming tubig.

Yung mga ayaw uminom ng tubig.

Delikado po yan.

Huwag masyado maalat ang pagkain

para hindi ma-high blood.

Huwag sobrang karne.

Napapagod ng kidneys.

Painkiller,

iwas.

Alak, iwasan.

Magpahinga.

Senyales ng kidney disease.

Okay?

Pwedeng,

pag medyo late na,

pwedeng magmanas.

Pwede na humina ang ihi.

Pwedeng manas sa paa,

manas sa muka.

Pwede nagsusok ka.

Pwede nagra-rashes na siya.

Pwedeng medyo groggy na.

Pwede yung hininga,

medyo parang amoy-ihi na siya.

Meron ng ganun mga sintomas.

At, actually,

yung dating walang ihi,

pwedeng ma-high blood.

Kasi pag nasira na talaga kidneys,

late na,

kidneys nagkocontrol din ang blood pressure.

Nakahigh blood na siya.

Nagiging anemic pa,

nawawalan pa ng dugo.

Kasi yung kidneys,

gumagawa ng hormone

para mautusan ang buto

na gumawa ng dugo.

So, pag nasira ang kidneys,

ang dami talagang problema.

Manas,

napapagod,

hindi makatulog.

Ito ang normal creatinine

ng lalaki.

0.6 to 1.2.

Babae, 0.5 to 1.1.

1.1 milligrams per DL.

Pero, depende po ito sa size.

Kung kayo ay lalaki,

malaki,

maskulado,

minsan up to 1.3 pwede pa eh.

Normal pa yun.

Kasi marami kang muscle eh.

Creatinine, protein kasi yun eh.

Pero kung payat ka lang,

dapat mas mababa pa nga

ang creatinine mo.

Pero basically,

ayon natin lalampas yan sa normal value.

Okay?

Pag nasira ang muscle,

yung mga hazing.

Diba? Delikado yun.

Yung boxingero na bug-bug.

Diba?

Nagiba kulay ng ihi.

Kaya nga, pag sobra kayo exercise,

tignan mo yung ihi mo.

Parang yellow, orange.

Hindi po maganda yun.

Ibig sabihin,

medyo hirap yung kidneys.

So, sobrang karne.

Masama din.

Para gumaling ang

makontrol yung kidney disease,

hindi tumahas creatinine,

maraming tubig,

bawas ito.

Avoid strenuous exercise.

More pahinga.

Umpisa na natin.

Number one,

para hindi tumahas ang creatinine,

mapabagal natin,

kailangan maraming, maraming tubig.

Usually,

pag mga early stage,

tatanungin natin sa pasyente,

malakas pa ba ihi mo?

Umiihi pa siya.

Pinapayo natin up to 2 to 3 liters in a day.

So, 8 baso hanggang 12 basong tubig.

Araw-araw.

Yung iba sa inyo,

gusto lang tatlong basong tubig.

Hindi po pwede.

Kasi nga,

mas marami kang iniinom,

mas marami kang iniihi,

parang kubeta,

finaflash mo ng finaflash.

Ibig sabihin,

yung creatinine sa katawan,

gusto mo ilabas ng ilabas ng ilabas ng ihi.

Kung konti lang iniinom mo,

paano lalabas yung creatinine?

Diba?

Gusto mo ma-wash out siya.

Pero may limit din.

Pag lumampas ng 4 na litro,

parang wala na rin effect eh.

Hanggang mga 2 to 3 liters,

ganun lang.

8 glasses to 12 glasses lang ang maximum.

Bawas sa sobrang exercise,

jogging,

kahit nga mga basketball,

football,

exo,

kailangan lakad-lakad lang.

Kasi,

pag bigla kang nag-gym,

nag-weightlifting ka,

tataas yung creatinine eh.

Pag nasira yung muscle,

muscle is protein din eh.

So, pag nasira ang muscle mo,

protein pupunta sa dugo,

mahirapan yung kidneys.

Pag na-hazing,

nasira yung muscle,

napadel dito sa hita,

masisira yung kidneys,

kidney failure.

Kumain ng sobrang daming steak,

protein din yun,

hirap din yung kidneys.

Tataas din yung creatinine.

Kaya, moderate exercise lang.

Tulog dapat sapat.

Mas kulang sa tulog,

mas tumataas ang creatinine.

Pain reliever,

tulad na sinabi ko sa inyo,

ibuprofen,

may phenamic acid,

mga over-the-counter.

Ingat po.

Okay?

Kung hindi naman talaga,

unless talaga nabalian ka,

na sobrang sakit,

yung minun pa ilang araw,

o ni-reseta ng doktor,

pero yung konting sakit lang,

konting headache lang,

hindi mo na kailangan ng

NSAID na pain reliever.

Kung gusto nyo, paracetamol.

Parang paracetamol lang.

O gusto mo, pamahid na lang.

O pamassage ka na lang.

O hot pack na lang.

Antibiotics.

May ilang antibiotics na lang.

May ilang antibiotics nakakasira ng kidneys.

Pero depende sa gamit eh.

Eh kung doktor naman nag-reseta sa inyo

at kailangan mo inumin.

Kaya dapat,

tamang dosis,

tamang tagal,

doktor lang ang magbibigay.

Pero yung mga basic natin,

mga amoxicillin,

mga ibang ano,

safe naman for the kidneys yun.

Protein,

na animal protein,

yan o,

X.

Pero mga gulay,

pwede.

Munggo, pwede.

Yung mga supplement,

yung mga bodybuilders,

meron sila iniinom na protein shake,

protein supplement.

Hindi po pwede

kung meron na kayong kidney disease.

Okay?

Bawal na.

Paano kung wala kang kidney disease,

gusto mo mag-bodybuilding?

Siguro pwede,

pero ingat pa rin.

Meron ako nakikita pasyenteng mga bodybuilders,

pag chinecmo creatinine nila, mataas.

Oo.

Dahil dito, ngayon,

magkakakidney disease sila,

may chance.

Pero yun na nga,

ingat.

Huwag masyadong marami.

Inom na maraming tubig.

Di ba?

May konting pagod sa kidneys eh,

pag maraming protein shakes.

Okay?

Kaya ingat lang.

Hindi ko sinabi.

Kung healthy ka,

pwede mo i-try.

Pero kung meron ng kidney disease,

bawal na.

Alat, bawas.

Mas maraming alat kinakain,

mas manas,

mas high blood.

Ang number,

ang top two causes,

kaya nasisira ang kidneys,

ang top two causes,

kaya tumataas ang creatinine,

high blood.

Di ba?

Pag makontrol mo high blood,

makokontrol kidney disease.

Kaya bawas alat.

Diabetes ang pangalawa yan.

Gulay, pwede.

Allowed ang gulay.

Tubig, tsaa, pwede yan.

Green tea, chamomile tea, pwede.

Tubig siya, liquid pa rin siya.

Gamot sa diabetes, pwedeng pwede.

Kasi gusto mo nga makontrol ang blood sugar.

Pag ang diabetes limang taon hindi na-kontrol,

pinabayaan mo, wala ka nararamdaman,

pwede masira ang kidney.

Kidney damage.

Actually, number one na ang diabetes,

taga-siraan ng kidneys.

High blood, nakakasira din ang kidneys.

Kaya pwedeng pwede ang gamot sa high blood,

gamot sa diabetes.

Meron nga mga gamot pang high blood.

Misan nga walang high blood,

binibigay natin sa kidney disease.

Kasi may pag-aaral,

itong dalawang gamot na ito,

napapabagal niya yung pagtaas ng creatinine.

Yung paglalaan ng stage 1 to stage 5,

napipigilan niya.

ACE inhibitors, mga captopril, enalapril, and others.

ARB, angiotensin receptor blockers,

losartan, valsartan.

May tulong din.

Pero, doktor nyo lang magre-reseta.

Neurologist, nephrologist lang.

Bawal na napanood lang kay Doc Willie

kasi hindi pare-pareho.

Dapat sakto sa inyo.

Pero basically, sa ordinaryng tao,

99% of the time,

magsuswak naman ito.

Ito rin ang ibibigay sa inyo.

Pero yung dosis, yung doktor nyo yun ang magbibigay.

Nephrologist, bahala.

Merong supplement, ketosteril,

binibigay ng nephrologist, may tulong din.

Pero siya na magre-reseta sa inyo.

Hindi pwede basta-basta inumin.

Paano malalaman may kidney disease?

Blood test.

Check creatinine.

Check potassium.

Check phosphorus.

Check yung CBC kung anemic.

Urine.

Tingnan kung may protina.

Pag may protina, may sirang kidneys.

Ultrasound para makita yung size ng kidneys.

May bato ba? Lumiliit ba yung kidneys?

Dialysis kung wala lang choice.

Stage 4, stage 5.

Paano bababa creatinine?

Kaya creatinine, sobrang taas.

5, 6, 7.

Dialysis.

Pagka dialysis, baba ang creatinine mo.

Kasi yung dumi sa katawan, yung makina nagtanggal.

Kaya lang, dependent ka na sa dialysis.

Tulad nga na sinabi ko,

pag dialysis na, wala na tayong choice.

Papunta na sa kidney transplant.

Kaya gusto natin sundin yung tips ko

bago pa tayo umabot sa malalang stage.

Masahe, okay lang, may tulong naman po.

Nephrologist ang pupuntahan ninyo.

Usually, pag mataas creatinine, ang check-up, every 3 months.

Sabihin mo, Dok, pwede ba every year?

Ah, huwag na lang.

Mas maganda, every 3 months.

Every 6 months, kasi mamaya, nag-every year ka,

pagbalik mo, ang taas na ng creatinine.

Dati, stage 1 ka, bigla naging stage 3 o stage 4.

Di na huli tayo.

Kung every 3 months, uy, tumaas ang creatinine mo ngayon,

babaguhin mo na yung diet mo.

Malamang, yung karne, babawasan.

General tips lang, pagkain.

Okay, gusto natin, low sodium, low...

Yung low potassium, low phosphorus, kung malala na.

Stage 3, stage 4.

Cauliflower, ito yung mga magagandang gulay.

Tandaan nyo na lang.

Cauliflower, low sodium, low potassium, low phosphorus.

Strawberry, okay din yan.

Okay, low potassium.

Low sodium.

Isda, pwede.

Huwag lang sobrang dami, pero maganda yung omega 3 fatty acids sa blood pressure.

Red grapes, maganda.

Flavonoids, antioxidant.

Egg white, mas gusto natin egg white kaysa egg yolk para walang cholesterol.

Garlic, pwede yan.

Okay, antioxidant din yan.

Olive oil, kung ano man yung oil ninyo, konti lang ang mantika.

Refolio, cabbage, low sodium, low potassium, low phosphorus.

Sodium, low potassium, low phosphorus.

Manok, huwag lang prito.

Yung balat nga tinatanggal eh, mas maganda.

Huwag lang masyado marami kasi protein siya.

Bell pepper yan, antioxidant.

Mataas sa vitamin C.

Onion, pwede po yan.

Vitamin C, manganese, vitamin B.

Arugula, mga gulay, pwede lahat.

Mani, huwag lang maalat.

Radish, okay din siya.

Vitamin C.

Pineapple, pinya, pwede po. May bromelain.

Vitamin C, may manganese.

Low sodium pa siya.

Shiitake mushroom.

Imbis na karne, parang itong karne ninyo, pwede.

Okay, ano yung binabawasan natin?

Pag malala na yung creatinine.

Pag stage 3, stage 4 na yung mataas na ang potassium, nag-iiba na ang usapan eh.

Ayaw mo na nang maalat, kahit patatas, kasi high potassium na siya.

Kahit saging nga, hindi na pwede sa mga stage 3, stage 4.

Pero kung early pa lang, pwede pa yung saging.

Basta okay pa ang potassium mo, okay pa.

Kaya ang gine-check sa dugo, creatinine, potassium, phosphorus, CBC.

Okay, mga junk food.

Dark colored soft drink, bawas.

Diba bawal? Kasi nga may phosphorus eh, yung mga cola.

Okay? Trans fat.

Herbal supplement and vitamins, medyo bawal.

Papaalam nyo sa doktor nyo kasi mataas na yung creatinine.

Sana po nakatulong itong video natin.

General tips para bumaba yung kidney disease at yung creatinine.

Pacheck po tayo sa ating nephrologist para mas tamang gamutan.

God bless po.