* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Finally, sahod na ulit. Siguro ay excited ka ng bilhin ang paborito mong sapatos o din naman kaya ay gumala kasama ang barkada. Kahit ano pa yan, alam natin kung gaano ka-exciting kapag dumating na ang araw ng sahod.
00:13.9
Pero bago ka sumabay sa iba at gumastos agad, magdahan-dahan ka lang at gawan muna ng plano ang iyong pera dahil isa sa common na dahilan kung bakit yung karamihan sa atin ay hindi nakakapag-ipon at humantong sa pagkakaroon ng malaking utang.
00:30.1
Yun ay dahil wala silang budget na sinusunod o plano sa kanilang sahod. Akala nila ay maliit lang ang kanilang income o masyado ng mahal ang mga bilhin kaya hindi sila umaasenso.
00:41.6
Meron pa rin katotohanan ang mga raso na ito pero isa talaga sa malaking dahilan kung bakit karamihan sa atin ay nahihirapan financially, yun ay dahil wala silang effective na payday routine.
00:54.2
Every time na matatanggap ang sahod, gagastos agad ng kung ano-ano at mamaya ay wala na silang edisyon.
01:00.0
Ito ay ang idea kung saan napupunta ang kanilang sahod. Short na rin sila sa pera at maghihintay na lang ulit sa susunod na sweldo.
01:08.1
Walang magbabago sa iyong sitwasyon kung hindi mo babaguhin ang mga bagay na madalas mong ginagawa.
01:14.4
Kung matagal ka na sa iyong trabaho at hanggang ngayon ay wala ka pa rin na iipon, yan ay sign na kailangan mo nang baguhin ang iyong mindset at strategy sa paghawak ng pera.
01:24.1
Kaya naman sa video natin ngayon, ibabahagi ko sa iyo ang apat na bagay na dapat mong gawin.
01:30.0
Tuwing sahod, mahalagang gawin mong routine ang mga bagay na ito para ikaw palagi ang nagkokontrol sa iyong pera at para meron ka rin awareness sa iyong spending pattern.
01:40.7
Siguraduhin meron kang papel at ballpen para malista mo ang mga mahahalagang aral.
01:45.8
Kung handa ka na, simulan na nating talakayin ang unang bagay na dapat mong gawin tuwing sahod.
01:51.9
Number 1. Ipunin mo ang minimum of 10% ng iyong sahod.
01:57.4
Ang prinsipol na ito ay tinatawag na pay yourself.
02:00.0
First, na ang ibig sabihin ay unahin mo ang pag-iipon, uuna mong bayaran ang iyong sarili bago ka gumastos at bayaran ang iba.
02:09.3
Ang dapat mong gawin every time na matatanggap mo ang iyong sahod ay kunin mo agad ang 10% nito at ilagay sa iyong savings account.
02:18.1
At kung magkano ang natira, yun ang pagkakasyahin mo sa iyong mga gastusin.
02:22.6
Kapag sinunod mo ang ganitong strategy, matutulungan ka nitong maging secure ang iyong ipon dahil ginawa mo itong priority.
02:30.0
At para lalong maging secure at hindi ito magalaw, dapat ay gawan mo rin ng plano ang iyong paggastos.
02:37.5
At mamaya ay didiscuss natin kung paano gawa ng plano ang iyong sahod at kung bakit kailangan mong mag-set ng weekly spending limit.
02:45.9
Akala ng iba sa atin, mas mahalagang unahin muna ang paggastos bago ka mag-ipon.
02:51.2
Pero ang problema lang sa ganitong desisyon ay malabong maging consistent ka sa pag-iipon ng pera.
02:57.3
Dahil ginawa mo ng priority ang paggastos.
03:00.5
Kaya sa halip nag-gastos muna bago ang pag-iipon, gawin mo kung ano yung opposite.
03:06.7
Ipon muna bago ang gastos.
03:09.6
Kwentahin mo na lang kung magkano kaya ang aabutin sa susunod na taon kung palagi mong iniipon ang 10% ng iyong monthly income.
03:18.1
Sapat kaya ito para sa iyong emergency fund?
03:21.1
O anong investment kaya ang pwede mong simulan?
03:23.7
Kaya bago ka mag-react na maliit lang ang iyong sahod at hindi mo ito kayang gawin,
03:28.8
magpahinga ka muna at mag-isip.
03:30.8
Maupo ka rin at gumawa ka ng plano sa iyong pera.
03:39.8
Kung sa tingin mo ay pagsasayang lang ng oras ang paggawa ng plano sa iyong pera,
03:43.8
kailangan mo nang baguhin ang ganyang mindset.
03:46.8
Normal lang na kung gusto mong ikaw palagi ang merong control sa iyong income,
03:50.8
dapat ay meron ka rin plano kung saan mo ito gagamitin.
03:53.8
Wala pang tao na naging successful financially,
03:56.8
na hindi marunong magbago sa iyong income.
03:57.8
Wala pang tao na naging successful financially, na hindi marunong magbago sa iyong income.
03:58.8
Pagka-manage ng pera at walang budget na sinusunod.
03:59.8
Pagka-manage ng pera at walang budget na sinusunod.
04:01.8
Kaya tuwing sahod, maglaan ka ng sapat na oras sa paggawa ng budget
04:03.8
Kaya tuwing sahod, maglaan ka ng sapat na oras sa paggawa ng budget
04:05.8
at para i-analize ang iyong financial situation.
04:09.8
Pwede mo itong gawin gamit ang mga budgeting apps na available sa App Store at Google Play Store
04:14.8
o di kaya ay gumamit ka ng mga spreadsheets.
04:17.8
At pwede rin naman ang traditional na paraan, ang paggamit ng papel at ball-pen,
04:20.8
at pwede rin naman ang traditional na paraan, ang paggamit ng papel at ball-pen,
04:22.8
gawin mo ito sa paraan na komportable ka.
04:24.8
komportable ka. Ang gagawin mo lang
04:27.3
ay ilista mo kung magkano ang iyong
04:29.2
income o perang pumasok.
04:31.5
Magkano ang gusto mong mapunta sa
04:33.2
iyong alkansya o savings account
04:35.4
which is ang na-discuss na natin kanina
04:37.4
na minimum of 10%
04:39.2
ng iyong income. At alamin mo
04:41.3
rin ng iyong expenses o perang
04:43.3
gagamitin mo sa iyong mga pangangailangan.
04:46.1
Pagkatapos mong mabawas
04:47.3
ang iyong ipon doon sa iyong income,
04:49.8
kailangan mo namang ilista lahat
04:51.1
ng iyong expenses at dyan mo
04:53.0
pagkakasyahin ang iyong natirang pera.
04:55.5
Kung napagkasyahin mo ito, maganda.
04:58.0
Pero kung kulang naman,
04:59.6
dyan ka na gumawa ng adjustments.
05:01.9
Merong dalawang paraan kung paano
05:03.4
mo masusulusyonan ang pagiging
05:05.3
kapo sa pera. Una,
05:07.3
maganap ka ng ekstra mapagkakitaan.
05:10.1
Pwede kang magbenta ng mga
05:11.2
lumang gamit sa iyong mga kaibigan
05:13.2
o di kaya sa online.
05:14.7
Kung meron ka namang skills sa isang
05:16.9
bagay, halimbawa magaling ka
05:18.8
magsulat, pwede kang maging
05:20.3
copywriter o di kaya ay maging freelancer.
05:23.4
At ang pangalawang paraan ay
05:24.6
magbawas ka ng iyong gastusin.
05:26.8
Mabilis na paraan din ang pagtitipid
05:28.6
sa panahong short ka sa pera.
05:30.7
Dahil babawasan mo lang ang iba mong
05:32.5
expenses, especially yung mga
05:34.5
hindi kailangan at solve ka na.
05:36.7
Pero hindi ito recommended kung gagawin
05:38.8
mo ito tuwing sahod.
05:40.5
Ang pagtitipid ay short term solution
05:42.6
lang sa iyong financial problem.
05:44.9
Siyempre kailangan mo rin mag-enjoy at
05:46.5
gawing balansi lang ang buhay habang
05:48.5
nag-iipon. Kaya magandang trabahuin
05:50.8
mo na palakihin ang iyong income.
05:53.0
At eto ang kagandahan sa paggawa
05:54.9
ng plano o budget sa iyong pera.
05:57.8
Dahil malalaman mo kung ano ang
05:59.4
iyong financial situation, ano ang
06:01.8
iyong mga pinaggagastusan at anong
06:03.8
bahagi ng iyong finances ang dapat
06:05.9
gawa ng improvement. Kaya gawin mong
06:08.3
habit na mag-set ng budget tuwing
06:10.4
sahod. Kahit sa tingin mo ay hindi
06:12.6
ito applicable sa iyong sitwasyon
06:14.5
dahil maliit lang ang iyong kinikita,
06:16.9
kailangan mo pa rin gumawa ng budget
06:18.7
dahil hindi naman yan tungkol sa
06:20.6
halaga na meron ka. Ang point sa
06:23.0
paggawa ng budget ay para magkaroon
06:25.3
ka ng disiplina sa paghawak ng iyong
06:27.6
pera. Kaya magsimula ka sa kung
06:29.6
magkano ang meron sa iyo ngayon at
06:33.6
Number 3. Mag-set ka ng weekly
06:36.4
spending limit. Walang sense kung
06:38.7
nag-iipon ka ng pera at gumagawa ka
06:40.6
ng budget pero wala ka namang limit
06:42.8
sa iyong paggastos. Kumuna nangyayari
06:45.6
ito sa mga impulse buyer o mga taong
06:47.8
gumagastos ng mga bagay na hindi
06:50.1
kasama sa kanilang plano kahit gaano
06:53.0
Kapag naglaki ang iyong income, kapag
06:54.9
meron ka ng ganitong pag-uugali,
06:57.3
magkakaproblema ka talaga sa iyong
06:59.3
finances. Kaya para masunod mo palagi
07:02.2
ang nagawa mong budget at para hindi mo
07:04.4
magalaw ang iyong ipon, dapat ay mag-set
07:07.1
ka rin ng weekly spending limit. At
07:09.6
madali lang ito gawin. Kung halimbawa
07:11.9
ang iyong monthly income ay 20,000 pesos,
07:15.3
una mong itabi ang minimum of 10% nito
07:18.0
o 2,000 pesos at ilagay mo ito sa
07:21.0
iyong savings account. Pangalawa,
07:23.0
ilista mo lahat ng iyong expenses at
07:25.2
ang halaga ng mga ito. Pangatlo,
07:27.7
i-separate mo ang iyong expenses na isang
07:30.2
beses mo lang babayarin sa isang buwan
07:32.1
doon sa iba mong expenses. Halimbawa na
07:35.4
dito ay ang renta, internet,
07:37.8
electricity at tubig. Dahil isang beses
07:41.1
ka lang magbabayad ng mga ito sa loob
07:43.0
ng isang buwan, mabuting i-set aside
07:45.3
mo ito at ihiwalay sa iba mong
07:47.5
gastusin. Pangapat, i-total mo ang
07:50.3
natira mong expenses at i-divide mo ito
07:53.0
At ang resulta ay ang magsisilbing weekly expenses o weekly spending limit mo.
07:59.8
Ang pag-set ng weekly spending limit ay matutulungan kang maging disiplinado sa iyong paggastos.
08:06.4
Dahil alam mo na kapag lumagpas ka sa iyong na-set na spending limit ngayong linggo, makakaapekto ito sa iyong budget sa susunod na mga linggo.
08:14.7
Kung ang weekly expenses mo lang dapat ay 3,300 pesos tapos napagastos ka ng 4,000 pesos this week, alam mo na ang ekstrang pera na ginastos mo ngayon ay ibabawas mo sa iyong budget sa susunod na linggo at dyan na masisira ang nagawa mong plano sa iyong sahod.
08:33.6
Kaya kung hindi mo pa ito nasubukan, I highly suggest you na gawin mo itong parte ng iyong plano kapag natanggap mo na ang iyong sahod.
08:42.0
Number 4. Maglaan ka ng oras at pag-aaral.
08:44.7
Maglaan ka ng oras at pera sa mga bagay na nagpapasaya sa iyo.
08:47.8
Aside sa paggawa ng plano kung magkano ang iipunin at gagastusin sa iyong income, isama mo rin sa iyong plano ang pag-i-invest sa mga bagay na nagpapasaya sa iyo.
08:57.9
Ang dahilan kung bakit yung iba sa atin ay hindi gusto ang ideya ng pagbabudget, yun ay dahil nalilimutan nila ang parating ito.
09:05.5
Akala nila ay puro lang pagtitipid ang paggawa ng budget at isasakribisyon na lang ang mga bagay na nagbibigay ng saya sa kanila.
09:13.8
Magkaiba tayo ng hilig sa buhay.
09:16.6
Yung iba ay pagtatravel o adventure, yung iba naman ay karunungan at magdevelop ng skills, at yung karamihan naman ay mga material na bagay.
09:26.0
Kung anawang hilig mo sa buhay, mahalagang mag-invest ka rin sa mga yan dahil yan ang magbabalanse sa iyong pag-iipon.
09:33.9
Kailangan mong intindihin na ang pag-iipon ay para yan sa long term.
09:37.4
Ang perang yan ay nakareserba para sa mga unexpected na pangyayari.
09:42.6
At ang pag-i-invest naman sa pag-iipon ay para sa mga unexpected na pangyayari.
09:43.8
Sa mga bagay na nagpapasaya sa iyo ngayon, yan naman ang magbibigay sa iyo ng motivation na magpatuloy sa iyong mga ginagawa.
09:51.3
Halimbawa, gusto mong tumambay sa Starbucks every day off dahil gusto mo ang kanilang kapi at nakakapag-isip ka ng maayos sa loob.
09:59.4
Kung sa tingin mo ay ito ang nagpapasaya sa iyo, mahalagang maglaan ka ng pera dito.
10:04.7
Isama mo ito sa iyong budget kung magkano ang gusto mong ilaan dito every week.
10:09.1
Kung mahilig ka naman mag-travel, gawin mo ang parehong paraan.
10:13.2
Hindi masama naggagastos tayo ng pera sa mga bagay na nagpapasaya sa atin kahit sa tingin ng iba ay hindi ito mahalaga
10:21.1
kaysa iyong gagastos ka ng pera sa mga bagay na hindi mo gusto dahil gusto mo lang magpa-impress sa ibang tao.
10:28.6
At yan ang apat na bagay na dapat mong gawin tuwing sahod.
10:32.1
Magandang gawin mo ang mga bagay na ito para ikaw palagi ang may control ng iyong pera.
10:37.1
At ang apat na bagay na iyon ay
10:39.4
1. Ipunin mo ang minimum of 10% ng iyong pera.
10:43.2
2. Gumawa ka ng budget o plano sa iyong paggastos.
10:48.5
3. Mag-set ka ng weekly spending limit.
10:52.0
4. Maglaan ka ng oras at pera sa mga bagay na nagpapasaya sa iyo.
10:57.8
Ginagawa mo rin ba ang mga bagay na ito tuwing sahod?
11:01.4
Magbigay ka ng iyong comment sa iba ba.
11:03.9
Sana ay marami kang natutunan sa video natin ngayong araw.
11:07.7
Huwag kalimutang magsubscribe para lagi kang updated sa mga bago naming videos.
11:13.2
I-like, mag-comment at i-share mo na rin ang videong ito sa iyong mga kaibigan.
11:17.9
Maraming salamat sa panunood at sana ay magtagumpay ka!
