ALA-PONTIO PILATO SI MARCOS JR. SA ISYU NG ‘CHACHA’_NAGKAKAGULO NA ANG SENADO AT KAMARA,
01:11.9
Yan, ipapakit ko yan sa inyo mga kabunyog.
01:14.9
May recent na statement itong si Marcos Jr. tungkol dito sa umiinit na issue ng chacha.
01:22.0
Kasi nung isang araw, o kahapon ba ito,
01:24.2
yung Philippine Constitutional Association, Pilkonsa,
01:28.3
nagkaroon ng forum.
01:31.3
O alam naman natin yung Philippine Constitutional Association,
01:34.5
o Philippine Constitution Association,
01:36.9
yan ang association na nagtataguyod para i-preserve ang ating konstitusyon.
01:47.4
Ngayon, ang irony niyan, ang irony niyan,
01:51.1
ang kanilang ginawang mga guest speakers ay itong si Marcos Jr.
01:58.3
At ang speaker ng Kamara na nagtutulak ng People's Initiative para baguhin ang konstitusyon.
02:06.7
Anyway, nagsalita si Marcos Jr. dun sa pagtitipo na yon,
02:11.5
pinaliwanag niya ang kanyang stand sa charter chains.
02:16.3
So ngayon, ano bang stand niya sa chacha?
02:19.3
Ang sabi niya mga kabunyog, inililinaw ko sa inyo,
02:23.3
ang aking gusto lang sa charter chains ay economic provisions lang.
02:28.3
Wala na daw lampas pa doon.
02:31.5
Yan daw ang kanyang paninindigan dyan.
02:34.6
Pangalawa, hindi daw siya makikialam sa mga ginagawa ng mamamayan
02:45.8
at ng iba-iba pang sektor na kaugnay sa pagbabago ng konstitusyon.
02:50.0
Hindi niya daw ito papakialaman.
02:52.5
So, kung yan ang stand ng presidente,
02:55.1
una, economic provisions lang daw ang tinutuloy.
02:58.3
Wala, hindi daw siya nagtutulok ng iba pang pagbabago.
03:02.7
Pangalawa, hindi daw siya makikialam sa mga ginagawang pagtutulok ng pagbabago ng charter.
03:11.3
Lalo na yung mga inisiyative ng mga tao para baguhin ito.
03:15.9
Hindi daw siya makikialam dito.
03:18.3
So, anong masama dyan sa kanyang stand niya?
03:21.5
Sige nga mga kabunyog, bakit sinabi natin inutil ang kanyang stand?
03:26.6
Ano ito mga kabunyog?
03:28.3
Baka, bakit sinabi natin inutil?
03:32.1
Una, sabi niya, wala siyang planong baguhin ang iba pang provisions, economic provisions lang.
03:40.8
Ang pangalawa na stand niya, hindi siya makikialam.
03:45.1
Itong mga nangyayaring ito ngayon na pagtutulok ng people's initiative,
03:49.9
itong mga inisiyatives ng mga tao, hindi niya ito pipigilan,
03:54.3
hindi siya dyan makikialam.
03:56.2
Anong masasabi niyo dyan?
03:59.8
Ako kasi, ang opinion ko dyan, inutil ang stand na yan.
04:03.8
Ipapaliwanag ko bakit ko nasabing inutil yan mamaya.
04:07.7
Kayo muna, anong masasabi niyo?
04:12.9
Sa tingin niyo ba tama yung ganong stand ng presidente ng Pilipinas?
04:22.5
Panoorin muna natin ang mga sinabi ni Marcos Jr. para ano tayo?
04:26.6
Para mas maintindihan natin.
04:28.3
Itong topic natin.
04:29.2
Muling iginiit ni Pangulong Bongbong Marcos na tanging economic provisions lang
04:33.9
ang nais niyang baguhin sa ating konstitusyon.
04:37.4
May panawagan din si PBBM sa mga nagpaplanong ihiwalay sa Pilipinas ang Mindanao.
04:43.6
Nasa frontline ang balitang yan si Camille Samonte.
04:48.7
Personal na dumalo si Pangulong Bongbong Marcos sa paggunitan ng Constitution Day
04:53.0
sa isang event sa Makati.
04:54.8
Kasama ni PBBM kanina ang kanyang pinsa na si House Speaker,
04:57.9
Martin R. Maldes,
04:59.4
na itinuturong pasimuno-umano ng People's Initiative para sa Charter Change.
05:04.2
Sa kanyang talumpati, inungkat ng Pangulo ang usapin ng chacha.
05:08.4
Muli niyang iginiit na interesado lang siya sa pagbabago sa mga probisyon ng saligang batas
05:13.6
na may kaugdayan sa ekonomiya.
05:15.7
I want to make it clear.
05:18.5
This administration's position in introducing reforms to our Constitution
05:23.7
extend to economic matters alone.
05:27.1
Although strategically...
05:27.9
or though strategically aimed at boosting our country's economy.
05:38.5
Paliwanag ni PBBM, nililimitahan daw nito ang pagunlad ng ating bansa.
05:43.9
There are laws that prohibit certain kinds of foreign investment
05:47.4
and thus limit our economic potential and our global competitiveness.
05:53.0
Hindi raw makikialam ang Pangulo sa pag-amienda sa 1987 Constitution
05:57.4
pero dapat daw hayaan ng taong bayan na ituloy ang debate tungkol dito.
06:03.3
I will neither hinder this dialogue nor encroach on the prerogatives of Congress
06:07.9
and the sovereign will of the Filipino people.
06:11.5
Dumalo rin sa naturang...
06:13.0
O yan, nakita nyo mga kabunyog.
06:15.9
O yan, yan yung ano.
06:17.6
Yan yung kabuuan ng sinasabing stand ni Marcos.
06:23.0
Unang stand niya, hindi daw siya nagsusulong ng iba pang...
06:27.4
...amendment sa Constitution.
06:28.8
Economic provisions lang daw.
06:31.0
At kailangan, kailangan na daw yung economic chacha na yan.
06:34.8
O economic charter chains.
06:41.7
Para daw sumulong na ang ekonomiya natin.
06:45.9
At ang isa pa, hindi siya makikialam sa mga initiatives.
06:50.6
Hahayaan niya ito.
06:52.8
So, kung gusto ng mga constituent na palitan ng term limit,
06:56.6
wala din siyang pakialam.
06:57.4
Parang si Poncho Pilato hugas kamay.
07:00.3
Meron talagang planong hindi naalis sa Malacanang ang kanilang pamilya.
07:04.4
Nagkakagulo na ang bansa.
07:10.0
Yang sinasabi niyang kailangan daw ang charter chains.
07:13.4
Sa economic provisions.
07:15.0
Ang sunod nating tanong.
07:16.5
Kung kailangan niya natin yan.
07:19.1
Kung kailangan niya ng bansa.
07:21.4
Yan ba'y usapin ang buhay at kamatayan para sa bansang Pilipinas?
07:26.6
nung panahon na nagka-Covid sa buong mundo,
07:29.7
yun, buhay at kamatayan yun.
07:32.0
Hindi pwedeng palampasin yung mga measures na gagawin ng gobyerno.
07:37.9
Kasi buhay at kamatayan yun.
07:40.2
O ito, itong chacha na ito, kahit pa economic provisions,
07:45.7
importanteng-importante ba yan na kailangang magkagulo-gulo na ang bansa?
07:50.4
Tingnan niyo ang pagkakagulo ng Kamara at ng Senado.
07:53.5
O nagkakagulo sila dyan.
07:56.6
O, kung ikaw presidente ka ng Pilipinas, nakita mo nang nagkakagulo na.
08:02.9
Halos araw-araw na lang nagpapatutsa dahan ng Kamara at Senado.
08:07.0
Anong stand ni Marcos?
08:08.4
Hindi siya makikialam dyan.
08:11.2
Hindi daw siya makikialam dyan.
08:13.2
Ang gulo-gulo na nga.
08:15.0
O, siya lang ang posibleng magpakontrol dyan kasi mga trapo yan.
08:19.0
Ang mga trapo na yan, yung mga senador at mga kongresista,
08:22.0
hindi yan makikinig sa taong bayan.
08:24.7
Makikinig yan kay Marcos Jr.
08:27.6
Kaya lang ang problema niya, kung hindi siya decisive, kung weak leader siya.
08:31.9
Okay, gusto niya, sangayon siya si Marcos sa charter chains, pero economic provisions.
08:39.4
O ngayon, nagkakagulo.
08:42.4
Nagkakagulo ang bansa dahil sa issue na yan.
08:45.9
So ngayon, ipipilit mo ba yan?
08:48.1
Hindi ka ba makikialam?
08:49.3
Kasi ang sabi ni Marcos, hindi daw siya makikialam dyan.
08:52.4
Hahayaan niya daw yan.
08:56.2
Masyado nang na, ano, sabi nga ni, sabi nga ni dating Chief Justice Renato Puno,
09:03.7
ito'y ginagalang na constitutionalist.
09:06.8
Sabi ni dating Chief Justice, Supreme Court Chief Justice Renato Puno,
09:11.6
magkakaroon ng political crisis sa darating na araw.
09:15.3
At ito'y dahil dito sa crisis sa people's initiative.
09:19.4
Panoorin niyo mga kabunyog ito.
09:20.9
Ngayon, kung sinasabi ni, ni, ah,
09:25.2
dating Chief Justice Renato Puno na posibleng magkaroon ng constitutional crisis
09:33.1
dahil dito sa mga, ah, kaguluhang dala ng people's initiative at ng chacha,
09:38.9
kung ikaw, Presidente,
09:40.6
hahayaan mo ba yan na magkagulo-gulo ang bansa?
09:43.9
O makikialam ka na?
09:45.4
Ang ispil ni Marcos, hindi daw siya makikialam.
09:48.3
Ah? Hindi daw siya makikialam.
09:50.3
Panoorin niyo ito mga kabunyog.
09:51.7
And the sovereign will of the Filipino people.
09:55.2
Hindi daw makikialam ang Pangulo sa pag-amyenda sa 1987 Constitution.
09:60.0
Pero dapat daw, hayaan ang taong bayan na ituloy ang debate tungkol dito.
10:05.5
I will neither hinder this dialogue nor encroach on the prerogatives of Congress
10:09.9
and the sovereign will of the Filipino people.
10:15.8
Hindi daw siya makikialam sa prerogatives ng Congress.
10:18.7
Ibig sabihin, nagkakagulo na ang Kamara,
10:22.3
nagkakagulo na ang Senado.
10:25.2
Ano lang ang pwedeng mag-ayos ng mga yan?
10:27.0
Natumigil na kayo?
10:28.5
O, siya lang na presidente.
10:30.3
Kaya lang sabi niya,
10:31.4
I will not encroach on the Congressional prerogatives.
10:42.3
At hindi rin daw siya makikialam sa mga inisiyative ng tao.
10:46.5
Imaginin niyo yan mga kabunyog?
10:48.0
Ito nga, nagmantana itong si dating Chief Justice Reynato Puno.
10:53.4
Magkakaroon ng constitutional crisis.
10:55.2
Pag hindi ito, inayos.
10:57.4
Sa naturang pagtitipon si retired Chief Justice Reynato Puno,
11:00.9
para sa dating Puno Mahistrado,
11:03.0
posibleng mauwi sa constitutional crisis
11:05.2
kung magpapatuloy ang people's initiative.
11:08.3
The seeds of political turmoil
11:13.4
to an unwanted constitutional crisis.
11:19.4
One of these controversies
11:23.9
of people's initiative
11:26.0
to amend the Constitution
11:32.1
concerns the most important power of the people.
11:38.4
The power to approve or disapprove
11:41.5
any and all changes in our Constitution.
11:47.9
Nagbigay rin ang pahayag si...
11:51.3
Napanood nyo yun mga kabunyog.
11:53.9
Nagmantana si retired Chief Justice Reynato Puno
12:00.0
magkakaroon ng political crisis.
12:02.2
Alam nyo mga kabunyog,
12:04.1
ang hindi kasi nakakala...
12:06.4
ang hindi naiintindihan
12:09.2
ng maraming nating mga kababayan,
12:13.0
ang presidente, dalawa ang functions niyan.
12:16.0
Head of State at Head of Government.
12:19.0
O, dalawa yun, ano?
12:22.4
ang presidente ng Pilipinas,
12:23.9
siya na ang Head of State,
12:25.7
siya pa ang Head of Government.
12:27.6
Sa ibang mga bansa,
12:29.5
kapag nagkakagulo ang mga officials ng gobyerno,
12:34.3
nagkakaroon ng clash,
12:36.2
sino ang nag-aayos niyan?
12:39.7
sa Great Britain,
12:42.8
yung Prime Minister,
12:45.2
ang Prime Minister at saka yung mga...
12:49.4
dalawang political party sa Parliament,
12:51.7
yung Labour at Conservative.
12:53.9
talagang nagka-clash sila,
12:56.5
nagkikreate na ng political crisis.
12:58.9
Sino ang nag-aayos niyan?
13:01.4
Halimbawang sa Thailand,
13:02.6
o halimbawang sa Great Britain.
13:08.1
na may halimbawa,
13:09.2
ang mga politiko,
13:11.0
masyado nang mainit ang kanilang clash,
13:14.3
ano na, hindi na productive.
13:18.3
Sinong nag-aayos nun?
13:21.6
Nung panahon na buhay pa si Queen Elizabeth,
13:24.6
Ngayon, si King Charles.
13:27.4
Kasi siya yung Head of State.
13:29.6
Siya yung Head of State.
13:31.4
Ganun din sa Thailand.
13:32.8
Ang King ang Head of State.
13:36.3
sunod-sunod ang ko
13:37.4
doon sa Thailand.
13:40.0
Siyempre pang ko,
13:41.8
elected na civilian government.
13:45.2
Tapos yung nagkuko naman,
13:47.5
Nang buhay pa yung dating King ng Thailand.
13:51.5
Si King Bumibol Adulyadis.
13:54.5
Yung monarchy ang nag-aayos.
13:56.4
Bakit yung monarchy?
13:58.4
Kasi yan yung Head of State.
14:00.7
Pag sinabi mong state,
14:05.0
ang state kasi iba sa government eh.
14:10.0
Pag sinabi kang Head of State,
14:12.2
ikaw yung simbolik na nag-iisa
14:15.8
Ikaw yung Head of State eh.
14:17.1
Ikaw yung simboliko kang nag-iisa ng bansa.
14:20.2
Kaya halimbawa sa Britain,
14:22.2
kahit lumang-luman na ang monarchy,
14:23.9
nandiyan pa rin yan.
14:25.3
Kasi yan yung simbol ng unity
14:27.0
ng British people.
14:29.2
Siya yung simbolik na
14:30.8
simbolo ng pagkakaisa
14:32.8
ng mga mamamayang British.
14:38.2
Ganon din ang Emperor ng Japan.
14:41.2
Ang sinisimbolo niya ay
14:42.4
unity of the Japanese people.
14:45.8
ang kaimportantehan sa kanila
14:47.6
ng King o ng monarchy.
14:50.3
Head of State yan eh.
14:52.5
ang Head of State,
14:53.3
ang Head of State,
14:56.0
Ang Head of Government,
14:59.8
kung ganitong nagkakagulo na
15:05.3
nagkakaroon na ng political crisis,
15:08.2
mag-iintervene ang President
15:10.0
not anymore as a Head of Government,
15:13.0
kundi as Head of State.
15:15.6
So hindi yan pakikialam,
15:17.2
hindi yan pagiging diktador.
15:19.7
Head of State ang mag-aayos
15:21.4
kung mayroong problema
15:22.2
ang mga mamamayan.
15:23.3
Sa atin dito kasi,
15:25.6
wala tayong separate na
15:27.1
title sa Head of State.
15:29.4
Ang Head of State sa atin,
15:31.3
Ang Head of Government,
15:33.8
So kung makikialam siya
15:35.4
sa away ng Kamara at ng Senado,
15:37.3
hindi bilang Head of Government,
15:39.4
kundi bilang Head of State.
15:43.1
So hindi yan pagiging diktador.
15:46.4
Kasi irirespeto siya
15:48.0
ng Senado at ng Kamara
15:49.3
kasi siya yung Head of State.
15:53.3
Isa ng mamamayang Pilipino.
15:59.5
So, mali yung sinasabi
16:02.6
na hindi siya makikialam.
16:04.9
Siguro as Head of the Executive,
16:08.3
Kasi hiwalay ang Executive
16:13.0
Pero as Head of State,
16:14.3
pwede kang makialam.
16:16.9
bilang Head of State
16:17.8
kasi nagkakagulo na.
16:19.4
Nagkakawatak-watak na.
16:22.4
Yan ang problema.
16:25.3
Kabunyog Rudy Ilas.
16:29.5
Hindi niya naintindihan yan.
16:30.8
Kabunyog Albinuli
16:31.7
ang sinasabi nating
16:42.5
pag nakialam ka sa away na yan,
16:45.1
Head of the Executive Department.
16:50.2
Head of the Executive Department
16:51.6
kasi kung Head of the Executive Department
16:53.1
Head of Government ka,
16:55.1
pwedeng sabihan ka,
16:56.8
nakikialam ka sa legislature.
16:59.0
Pero bilang Head of State,
17:01.2
hinarap mo yung mga leaders
17:05.2
pwede bang ano tayo?
17:06.3
Ayusin na ninyo yung ano na yan.
17:07.8
Masyado nang nagbabar down
17:09.1
ng ating servisyo sa mamamayan.
17:12.2
Bilang Head of State yan.
17:16.3
hindi kasi naiintindihan yan
17:18.0
minsan na ganyan na konsept sa atin.
17:22.2
is both the Head of State,
17:22.9
and the Presidente,
17:23.0
is both the Head of State,
17:23.1
and the Head of Government
17:27.3
May panahon na gumagampan siya
17:29.0
bilang Head of Government.
17:32.2
yung pagbisita niya sa Davao,
17:37.6
bilang Head of Government yun.
17:43.8
ng ekonomiya ng Pilipinas,
17:46.0
bilang Head of Government yun.
17:48.2
Bilang Head of Government yun.
17:52.3
na nagkakagulungan,
17:53.0
may political crisis,
17:54.8
ang Senado at Kamara
17:55.9
nagbabanggaan na.
17:58.3
hindi maayos-ayos.
18:01.3
ang public service.
18:03.5
Pwede niya nang anuhin yan.
18:05.1
Pwede na siyang makialam diyan.
18:06.8
Hindi na yan pagiging diktador.
18:08.7
Hindi ka nakikialam
18:09.8
bilang Head of the Executive
18:11.2
na pinapakialaman mo
18:13.1
yung legislative.
18:14.6
Nag-iintervene ka
18:19.4
Bilang Head of State.
18:21.8
stand ni Marcos na ito,
18:23.0
na hindi daw siya pwedeng
18:26.9
Nagkakagulo na nga eh.
18:29.3
Kapag hindi ba yan
18:32.3
ang mamamayang Pilipino?
18:34.6
ang ekonomiya ng bansa?
18:36.4
Hindi naman siguro ganun.
18:39.9
Pwede bang itigil na muna
18:41.6
tsa-tsa-tsa-tsa na yan?
18:43.0
People's Initiative man,
18:45.4
economic tsa-tsa man yan,
18:47.0
itigil na muna yan
18:51.4
na stand ng presidente.
18:53.0
Bilang head of state.
18:55.2
Bilang head of state.
19:01.0
huwag tayong maniwala
19:03.3
ang presidente kasi
19:04.8
masyadong mabait.
19:11.6
Ang tindi ng korupsyon
19:12.8
ng administrasyong ito.
19:18.4
pagnanakawan sa pera
19:23.0
makakadagdag sa kanilang
19:27.0
mabilis sila dyan.
19:28.5
Tulad ng maharli ka,
19:30.1
kahit nakumuntra kayo dyan,
19:31.8
basta ito tuloy ito.
19:33.4
Kasi pera yan eh.
19:34.9
Pero sa mga ganitong bagay,
19:40.7
Ang kapangyarihan niya
19:41.8
bilang presidente.
19:47.6
discussion ngayon.
19:49.0
Okay, mga kabunyog,
19:51.8
magandang araw sa inyong lahat.
19:53.0
At sana po nakatulong
19:54.1
itong talakayan natin.
19:58.4
halikan na kasama ka.
20:04.8
kapag buklot ay may pag-asa.
20:08.0
Susunbis sa Yasmin Tanaw,
20:13.1
Sa bagong Pilipinas,
