01:40.7
At mayroon kaming nadaanan dito. Napapunta po kasi kami doon sa landslide.
01:45.3
Pero mayroon po kaming nadaanan na mga ganito. Nagulat kami bakit ang daming naghuhukay ng buhangin.
01:51.4
So ilog po kasi ito.
01:53.3
So akala namin may mga nag-ano?
01:55.3
Nag-agraba ng buhangin. Pero ito po palang mga nandito ay mga nagmimina.
02:02.7
So kumukuha sila ng buhangin tapos anong tawag doon? Sinasala.
02:08.5
Tapos yung mga small particles doon na nakukuha sa buhangin, yun yung ginto na sinasala nila.
02:15.4
Parang napakadami po nila dito. Siguro mga nasa 100 na tao yung nagmimina po dito sa ilog na ito.
02:22.5
Mayroon kami nakita ang isang bata kasama yun.
02:25.3
Kasama na kanyang mga lola. Lapitan po natin kasi napakasipag nung bata. Nagpapala po siya nung buhangin.
02:39.6
Lalapit po tayo. Huwag mo i-cinematic.
02:42.8
Okay, lalapit tayo dito mga kababayan. Ang dami po nila. Mayroon kami yung bata. Ito, nakita natin yung bata.
03:09.6
Pagandang hapon po.
03:12.9
Paano po nakikita dyan ang ginto?
03:14.9
Yung pagi sa slum.
03:17.4
Ah, okay. Mamaya puntahan natin.
03:19.5
Pati yung bata kasama nyo po.
03:26.2
Hello, Toy. Anong pangalan mo?
03:31.2
Magtulong ka kay Lolo?
03:35.2
Tulong lang? Anong grade ka na?
03:38.1
Three? May nakita ka na bang ginto?
03:42.0
Mayroon na? Saan na ginadalang ginto?
03:46.3
Abahay? Okay. Nakita-kita kanina nagpapala nito. Pwede mo bang ipakita sa amin yung pag ginagawa mo yun?
04:00.4
pinapala lang po nila na ganito eh.
04:02.9
Yung mga ganyan. Tapos,
04:04.5
kaganunin para makuha yung ginto.
04:14.2
Tingnan natin dito.
04:21.6
Magandang hapon po.
04:25.3
Masan po yung ginto?
04:27.3
Masan po yung ginto?
04:38.3
Anong oras kayo nagsisimulang maganyan?
04:43.2
Hanggang anong oras po kayo?
04:46.4
Sa kagaganito nila
04:48.6
Ito lang yung nakukuha
04:49.8
Ito pa lang yung ginto
04:50.7
Mga ilang ganyan po ang kailangan nyo
04:53.5
Tapos mga magkano?
04:58.2
Depende daw ang kikitain nila dito
05:02.7
Kung makakalahating gramo
05:04.6
Ay kikita daw sila ng isang lipo
05:07.4
At kung sa maghapon
05:09.3
Ay makaisang gramo sila
05:11.6
Ay haabot ng dalawang lipong mahigit
05:14.0
Pero swertihan na lamang daw yun
05:16.6
Dahil matinding pagod at hirap ng katawan
05:19.3
Sinasamantala daw nila
05:21.6
Na malakas ang tubig sa ilok
05:23.4
Dahil mas marami sila
05:25.3
Ilang makukuhang ginto
05:29.2
Napakahirap hanapin
05:31.2
Eh, pwede kong hawakan?
05:32.8
Napit pa nga ko yan
05:38.7
Ewan ko kung makita nyo po
05:46.2
Yung mga ganyan na yan?
05:48.6
Saan nyo po nilalagay yung ganito?
05:52.0
Nasaan po yung Mercury nyo?
05:55.3
Hindi na makita yung ginto
06:03.0
Sige, paano nyo po ginaganyan yan?
06:05.0
Paano nyo ginaganyan sa ilok?
06:16.2
Binubusan nila ng tubig
06:20.0
Tapos sasalain po doon
06:31.3
Nasaan po ang ginto na?
06:33.3
Ano ba, mga kuwan?
06:34.5
Ah, sasalain pa dyan
06:35.7
Sige nga, paano nyo kukunin ay?
06:41.0
Kasi mamaya susubukan natin kung paano nila ginagawa
06:55.3
Nung salaan nila dahon na sading
07:20.2
Matapos salain ang mga bato at buhangin,
07:25.3
Gamit ang sakwa ng saking
07:27.3
Dito naman sasalain ang mapipinong buhangin
07:31.3
Kunsaan natatago ang mga ginto
07:34.0
Ilalagay naman ito sa parang kahoy na plato
07:37.5
At saka parang pinabalawan sa tubig
07:55.3
Pinaikot-ikot ni nanay ang mapinong buhangin
07:57.3
Hanggang sa konti na lamang ang matitira
07:59.3
Habang pinapanood ko siya ay excited naman ako
08:01.3
Kung paano makikita ang ginto sa itim na buhangin
08:03.3
Nantayin natin yung lalapas na ginto doon sa ano
08:05.3
Sa napaka konting buhangin
08:07.3
Tapos mamaya susubukan natin kung paano nila ginagawa
08:55.3
Ano? Lumabas na yung ginto
09:13.3
So ibig sabihin lahat ng mga taong nandito hindi lugi
09:15.3
Kasi kada ganun may laman
09:19.3
So ito palang Davao de Oro
09:21.3
Ay talagang binayayaan
09:23.3
Ng napakaraming ginto
09:27.3
Kasi nakita niyo yung napakalaking ilog na yan
09:29.3
Sa lakas ng bahanya na
09:31.3
Ano yung mga buhangin
09:33.3
Maghukay ka lang dito
09:35.3
May makuha kang ginto
09:37.3
Eh baka may ganito sa amin matry nga ito
09:39.3
Magpapaturo ako kay nanay kung paano gawin
09:43.3
Subukan natin kung paano ginagawa ni nanay
09:45.3
Nay okay lang ba?
09:49.3
Ako naman magtatry?
09:53.3
Ako naman magtatry na ito nanay
09:57.3
Subukan natin kung paano nila ginagawa
09:59.3
Kukuha ka dun ang buhangin
10:13.3
Patay ng buhangin
10:15.3
Gagawin naman natin ngayon yung ginagawa nila
10:17.3
Ilalagay ko dito nanay
10:21.3
Kung nagpo construction
10:23.3
Ilalagay mo dito yung buhangin
10:39.3
Okay tas dadaling ko dun
10:51.3
Tapos lagay ko dito
10:57.3
Tapos anong sunod?
10:59.3
Tapos tapoyan ko ito ng tubig
12:09.7
pero dapat tala pag na ganito ka
12:13.5
hindi nagsusugat ng kamay mo
12:18.8
buhusan natin ng tubig
12:20.9
tapos kukunin ko na to
12:26.8
yung sala nila kasi mga kababayan
12:32.2
kita nyo yung nagngangalit na tubig oh
12:35.7
yung mga buhangin na ano dyan
13:18.8
Tapos, ano kung sunod?
13:25.4
Ah, bubuhusan. Okay.
13:28.3
Ang katulad nung ginawa niya kanina.
13:37.8
Sige lang, okay lang yun.
13:48.8
Mahira po yung ginagawa nila.
13:53.0
Masakit yan sa katawan.
13:54.2
Parang nagpo-construction talaga.
14:10.7
Paano ba yun, nai?
14:27.2
Naubos na yung buhangin.
14:33.2
Ay, naubos yung buhangin, nai.
14:45.6
Akala niyo madali lang?
14:47.2
Akala niyo madali lang yung pag-ano?
14:48.8
Ayan niya, pero mahirap pala.
14:50.8
Ayan, aako na ulit, nai.
15:03.8
Ayan, sige. Pakita muna yung ginto ko natin, nai.
15:05.8
Mahirap pala talaga.
15:07.8
Mahirap pala talaga.
15:09.8
Mahirap pala talaga.
15:11.8
Mahirap pala talaga.
15:13.8
Mahirap pala talaga.
15:15.8
Mahirap pala talaga.
15:22.8
Kunti lang, medyo kunti lang.
15:24.8
Kasi tinapon ko yung iba, eh.
15:26.8
Ayan na po yung ginto.
15:32.8
Sa dami ng mga nagaganto dito, maghaponan talaga.
15:38.8
Kung paano nila ginagawa?
15:47.8
Para ano din, malaman nung iba kung paano ginagawa yung ginto.
15:52.8
Ayan yung mercury.
15:53.8
Ayan yung mercury!
15:56.8
Ito yung mercury, yung tubig?
15:59.8
Yung nabuo na yun, yun yung ginto?
16:01.8
Hindi, pero parang basta lutuin pa na siya.
16:05.8
Sige nga po, ilagay mo diyan.
16:07.8
Ah lahat ko ilalagay.
16:08.8
So pag kumapit yung gold sa mercury, hiwalay na siya?
16:22.6
Napaka ano pala nito.
16:27.5
Gawin ka ng tubig.
16:32.6
Tubig baka yung tubig.
16:36.0
Kailangan meron kang malaking ganito.
16:39.3
Na gawaan ng ganyan.
16:45.8
Ilang taon ka nanay?
16:55.6
Nahulog na yung mga ginto.
17:01.1
Pagka Manila pa po ako.
17:06.3
Ang mga nakuhang ginto
17:08.1
ay isinali ni nanay sa bote
17:10.0
na may halong mercury
17:12.0
na siyang maghihiwalay
17:23.6
Anong isang tatupad?
17:24.5
Anung isang magdoan?
17:26.3
Ano akong isang magdoan?
17:29.1
Ano kabasa sa magdoan?
17:37.7
Nilagyan ko ng tissue yung ngay
17:39.8
maingay yung ilog
17:42.1
yung malakas na ano
17:44.0
Yun po yung technique don.
17:59.8
Ah dito sakali mas malinang na tubig.
18:07.8
Ayan inaalog ni nanay doon sa bote.
18:15.8
Ah! Ayan parang silver siya!
18:19.8
Ang silver na kulay na inyong nakikita ay yung mercury.
18:24.8
Sa prosesong ito, dito malalaman ni nanay kung madami siyang makukuhang ginto.
18:40.8
Ah okay lang hawakan ko nay.
18:43.8
Hindi po masakit yan?
18:49.8
Ah parang wala na.
19:02.8
Okay mayroon pang natira.
19:12.8
Ah napaka proseso mga kababayan.
19:15.8
So ilalagay niya doon ngayon sa parang basahan.
19:22.8
Ah sasalain ulit.
19:36.8
Tapos sinala ulit.
19:40.8
So kanina lang sila nagsimula yung palang nakukuha nila.
19:43.8
So kailangan mas marami para mas mahal.
19:50.8
Nagiwahiwalay na.
19:54.8
Sinala tapos naging ganito ulit.
20:01.8
Kuli silver siya pero pag niluto yan ay gold na.
20:04.8
Paano nyo naman po niluluto yan?
20:07.8
May ano may bayar ulit.
20:11.8
Ito na lang ang idadaling niyo sa kanya.
20:14.8
Yung silver na yan.
20:15.8
Hindi yung alin sa tila.
20:21.8
Oh my God! Mali ako.
20:23.8
Sorry mga kababayan.
20:24.8
Ito pala yung mercury.
20:36.8
Ito yung mercury.
20:38.8
Para sumama yung gold.
20:41.8
So sa kakapiraso na to.
20:43.8
Kailangan maraming ganyan kayong makuha.
20:47.8
Pwede ko bang hawakan na yan ay?
20:49.8
Ingatan ko lang baka malaglag.
20:52.8
So ito po yung ano.
20:58.8
Huwag pakigano ng kamay mo.
21:01.8
Itong kakapiraso na napaka gaano yung nakuha ni nanay.
21:05.8
Ito yung magiging gold.
21:07.8
Kaya pala ang gaano lang.
21:15.8
Yung pinaghirapan ni nanay.
21:19.8
Nay kamusta yung buhay po ninyo?
21:22.8
Tatlo sa isang araw.
21:23.8
Ano pong hanap po kayo ninyo po po dyan?
21:27.8
Nabahaan din po ba kaya?
21:31.8
Wala nap lang sa mong balay.
21:32.8
Wala dyan yung natumba.
21:40.8
Sa maghapon nyo nito o sa isang linggo, nakamagkano na po kayo?
21:45.8
Pag isang linggo ano?
21:47.8
Mayigit ano, six thousand, seven thousand.
21:52.8
Ah, malaki yung araw.
21:58.8
Pero kailangan araw-araw kayo maganto.
22:00.8
Nagde-day off din po ba kayo?
22:04.8
Yun yung pahinga ninyo?
22:05.8
Sa isang linggo na yun, meron na kayong kinita.
22:08.8
Ano yung binibili nyo po pagka kumita kayo ng gano'n?
22:11.8
Big gas at saka ulang.
22:14.8
Sa tagal-tagal na po ng panahon na kayo ay nagdegyan nito, sabihin natin 30 years na?
22:23.8
Nabago na po ba yung buhay nyo?
22:27.8
Paano po yung kunti lang?
22:30.8
Napag-arag nyo po ba yung mga anak nyo?
22:32.8
May anak ko na doon sa Manila, apat.
22:35.8
Yung dalawa, may asawa na yung dalawa na pa.
22:38.8
So kayo na lang kung dito?
22:41.8
Dito na, wala nang trabaho.
22:45.8
So kahit paano meron kayong kinikita naman.
22:48.8
Yung mga anak nyo, napag-aral nyo nang naka-graduate mo ng college?
22:52.8
High school lang.
22:53.8
High school lang. Bakit hindi na napag-aral nyo?
22:56.8
Ah, nag-asawa na?
22:57.8
Nag-asawa ng maanga.
22:59.8
Lahat yun, nag-asawa na?
23:01.8
Okay. Yung batang maliit na kasama nyo, ako nyo?
23:04.8
Yung mama niya, nalul.
23:12.8
Sa pagiginto nyo, Nay, kayo, siyempre kayo kung nakikita nyo yung ginto,
23:16.8
nagkaroon na po kayo ng ginto sa sarili nyo?
23:24.8
Hindi kayo nagkaroon na sa sarili nyo yung ginto?
23:28.8
It's not to understand.
23:33.8
Hindi, nandito naman kayo sa probinsya.
23:36.8
Binsan, lumabas kami nun sa tagong.
23:40.8
Hindi kami magawa dito ng kwintas.
23:46.8
Pero kung may gagawin kang ginto sa katawan mo, Nay, ano yun?
23:53.8
Okay. Bakit hikaw?
23:55.8
Hikaw nalang kasi maliit naman yun. Pag kwintas, malaki yung...
24:00.8
So, ibig sabihin natatakot kayo dahil sa ano?
24:03.8
Okay. So, maganda rin mga kababayan na ito.
24:05.8
Nagpapapamalim ako ba'y, natuto ako at nakita ko paano kumukuha ang ginto.
24:08.8
Okay. Kumain na ba kayo, Nay?
24:11.8
Anong pagkain mo?
24:14.8
Getso ng manok at sa...
24:16.8
Ay, oo. Sarap bang pala ng ulam nyo, Nay.
24:18.8
Nakabenta naman kahapon.
24:22.8
Ginto. Grabe, no. Sa simpleng napakaliit na bagay na ganito, na kapag naipon ay nagiging ginto. Parang gusto kong matutunan yung ganito, no?
24:32.8
Ah, dumating na ba sa point na hindi kayo nakapagalim?
24:34.8
na hindi kayo nakapaginto
24:36.4
dito, wala na kayong pera?
24:41.0
nakapaginto, Nay?
24:42.9
Minsan. Kaya, ano, masamang katawan.
24:47.5
So, masakit sa katawan.
24:48.6
Masakit talaga sa katawan yung ginagawang ganito.
24:50.7
Dahil, nag-ano kayo, eh.
24:52.7
Nagpapalaka. Alam mo yung parang
24:53.9
nag-construction. No?
24:56.6
Parang nag-construction.
24:58.9
Mayroon na bang yumaman dito, Nay,
25:02.6
Mayroon na. Ano, sa
25:06.2
Bakit na sa tunnel?
25:08.2
Maraming ginto sa, ano, sa
25:09.9
BINA. Ah, yun yung nasa sa BINA.
25:12.4
Okay. Corporation yun.
25:14.0
Pero yun sa mga...
25:15.8
Pero yun sa mga katulad po ninyo?
25:18.5
Dito, wala. Wala?
25:21.2
Kung may hiling ka, Nay, ano yung hiling mo ngayong araw?
25:24.4
Sana. Malaki-laki
25:25.6
yung kuha namin ginto.
25:29.1
Para makabili ng maraming bigas.
25:31.3
Ah, bigas. So, ibig sabihin mo,
25:33.5
para makabili ka ng
25:35.5
bigas, tinanin yung mga kababayan, no?
25:37.8
Yung ginto na kinukuha nila,
25:41.0
mas importante pa din
25:42.1
yung bigas. Ano yung mas importante?
25:43.8
Yung ginto o bigas? Bigas.
25:45.5
Bakit bigas? Ano? May pang
25:47.6
laman sa tiyan. Okay. Kasi ito hindi mo
25:49.7
magiging laman sa tiyan? Hindi.
25:51.4
Okay. Subukan ko nga kung magiging laman sa tiyan to.
25:53.7
Hindi. Joke lang po. Okay.
25:55.8
So, yun. Napakahirap
25:57.4
ng ganitong trabaho. Kasi isa lamang
25:59.2
si Nanay sa mga nakita namin
26:01.0
na napakarami dito na ganito
26:03.4
po yung ginagawa. So, sabi
26:06.9
ang hiling niya ngayong araw na to ay makakuha
26:09.4
siya ng malaki-laki.
26:11.9
O, ano ba yung pinakamalaki na
26:13.4
ina-expect mo na makukuha mo dito sa
26:18.0
isang libo o one-five.
26:23.0
Isang libo o one-five.
26:24.9
Ginto mo yung kamay mo, Nanay. May bibigyan ko sa'yo yung ginto.
26:31.2
Ito na yung ginto.
26:37.3
four, five thousand
26:41.1
Pinagkayo ba lang, Nanay? Hindi sa ginto pala.
27:05.1
Makabili na ko ng bigas isang sako.
27:08.3
Kasi, ano, two-seven yun.
27:11.1
Sako ng bigas, yan sa bilihan namin.
27:14.6
Tapos, ulam at saka yung gatas.
27:18.8
So, ibig sabihin, hindi pala ganun kalaki talaga
27:20.9
ang kinikita ng isang
27:23.0
magmimina na kulay nila,
27:24.8
mag-small line nila,
27:26.2
at labor. Kumbaga, labor sa sarili nila
27:29.1
yung binabayaran para magkaroon sila
27:31.2
ng income. Na napakaliit na ganito.
27:33.4
Na kailangan nilang makailang gram
27:35.3
ilang gram, bago nilang
27:37.4
ma-achieve yung one thousand o one five.
27:39.8
Kaya nga sabi niya, kumita lang siya
27:41.4
ng one five. Yun na yung pinakamalaki
27:43.2
nakikitain. Pero,
27:45.5
dugo at pawis ang kailangan.
27:47.7
Okay. So, masaya ka. Masaya.
27:51.8
Masaya ka ba, Nanay?
27:55.2
Ang hilak niya is kalipay.
27:59.5
Okay. Salamat po, no,
28:01.4
at napadaan kasi kami dito at may
28:03.4
pupuntahan kami doon sa mga
28:05.0
nasa lanta din at nabaan.
28:07.2
So, napasin namin na napakaraming ang taon na
28:09.4
bakit ganito yung kinagawa? Akala ko
28:11.3
nagbubuhangin lang kayo eh. Nagbibenta
28:13.4
ng graba. Yun pala, kayo mismo
28:15.5
yung gumagawa ng mga winto
28:17.0
na nakikita natin sa market
28:21.4
Tingnan nyo yung sipag at
28:23.3
hirap na dinadanas nila.
28:25.7
Pero sa sarili na mismo,
28:29.4
kumbaga, ganun pa rin sapat. Pero
28:31.3
nagtataga po sila. Sinanay nga wala
28:33.3
siyang ginto eh, no?
28:36.9
Sana makagawa ka ng sarili mong ginto bago
28:39.3
ka mag-retiro. Makagawa ka
28:41.2
ng sarili mong ginto, regalo mo sa sarili
28:43.4
mo, no? Marami salamat,
28:45.5
Nay. Thank you so much.
28:47.1
Salamat kayo, ni Sara. Okay, laban lang sa buhay,
28:49.4
Nay, no? Okay, work hard.
28:51.2
Sabi nga, pero may kapalit naman yun.
28:53.7
At mag-iingat ka dito
28:55.2
kasi baka lumakas yung baha. May
28:56.9
time ba, Nay, na lumakas yung baha?
28:58.9
Nandito pa tayo diba?
29:02.0
May lang kami doon sa
29:04.2
lumaki na yung ilo, ano?
29:07.5
Aris na kayo. Aris na kami.
29:08.8
Aris na naman kami. Okay, sige.
29:10.8
Sana bihayaan si Nanay
29:13.1
ng ganto kalaking ginto.
29:15.4
Okay, salamat to, Nay.
29:16.5
Lord, bigyan nyo po sila ng maraming ginto.
29:19.2
Napakahirap yung trabaho po nila.
29:20.7
Maghapong kang magpapala. Kasi katulong
29:22.9
niya pa yung bata, yung apo nila,
29:24.8
para lang makarami. Salamat po sa inyo.
29:27.0
Salamat sa lahat ng mga nanonood ng ating
29:28.8
vlog. Thank you so much po dahil
29:30.9
pinipili nyo kaming number one po sa inyong
29:32.6
mga puso. Salamat dahil
29:36.8
na itutulong natin yung
29:38.5
kinikita po natin sa YouTube. Maraming salamat.
29:41.1
God bless everyone. Bye-bye.
29:42.7
Bye-bye tayo, Nay.
29:44.8
Bye-bye. Salamat. O, batiin mo pala
29:46.8
yung mga anak mo sa Maynila.
29:48.8
Batiin mo yung mga anak mo sa Maynila.
29:51.0
Nandun sila sa Bulacan.
29:55.0
Christmas Junior at saka si
29:56.8
GC Christmas at saka si
29:58.8
ano, yung dalawa pa.
30:01.3
Patungo pa ng Maynila.
30:02.7
Mamaya mo, alas days pang
30:04.3
flight nila. Ah, okay.
30:07.0
Okay. O, sige. Maraming salamat po.
30:09.2
Bye-bye. Salamat kayo
30:11.0
sir. Thank you po.
