Ayon sa SWS survey, tumaas ang bilang ng mga Pinoy na pabor sa pag-iimbestiga ng International Criminal Court sa Duterte drug war. Watch our discussion on this — and more — with lawyer Kristina Conti of the National Union of People’s Lawyers.

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Magandang gabi po sa inyo lahat.

Salamat ako po si Christian Esguerra and welcome po sa ating episode ngayong gabi dito po sa ating Facts First Podcast.

So today is February 12, Monday. Sana po yung naging maganda at nakapagpahinga po kayo nitong nakaraang weekend.

Dahil siguradong marami na naman po mangyayari ngayong linggo.

In fact, sulod-sulod po yung mga developments.

Kung napapansin nyo, tuloy-tuloy po yung issue ng tangka nilang palitan.

O amyandahan. Yung ating 1987 Constitution.

Tapos nandyan pa rin po yung issue ng ICC.

Nandyan pa rin po yung girian ng mga Marcos at mga Duterte.

Tapos in the meantime, maraming pa rin po mga Pilipino naghihirap.

Naiipit sa traffic at hindi po maasenso yung buhay.

Kahit na po sa kabila po ng laging kiniklaim ng ating mga magagaling na politiko,

na ginagawa po nalang yung lahat ng ginagawa nila, yung kanilang mga aksyon,

para po sa ating mga Pilipino.

Anyway, ang pag-uusapan po natin yung gabi, dahil nagkaroon po kasi recently ng survey yung SWS,

yung Social Weather Stations, patangkol po doon sa opinion ng mga Pilipino

pagdating po doon sa investigation ng ICC dito po sa drug war,

sa naganap na patayan dito po sa drug war ni dating Pangulong Rodrigo Duterte.

At tumalabas po doon na 53%.

Nung mga na-survey noong December 8 to 11,

nag-agree po that the ICC should investigate drug-related killings during the Duterte administration.

Tapos, 57% naman po ay nagsasabi na dapat payagan ng gobyerno ng Pilipinas na pumasok yung ICC.

Yan po. Dapat payagan yung investigation ng ICC pagdating po dito sa drug killings under President Rodrigo Duterte.

In the meantime, syempre, yung mga taga-supporter ni dating Pangulong Rodrigo Duterte,

talagang naglilitawan, pinagtatanggol siya.

Isa na nga po roon, yung Senador si Robin Hood Padilla,

na nagkaroon po ng isang privilege speech kung saan pinagtatanggol yung dating Pangulo.

Tapos, yung mga ibang trolls at ibang mga loyalista,

maaga po dumating dito sa ating programa at kung ano na po yung mga pinagsasabi.

Ayan, sana po ay masarap ang pagkain nyo.

Okay? Masagay.

Yan po yung mga pag-uusapan.

Magkakapa natin yung gabi and our guest for tonight is the Secretary General for Metro Manila

of the National Union of People's Lawyers, People's Lawyers, tama, NUPL.

Si Atty. Christina Conti. Magandang gabi sa iyo, Atty. Chrissy.

And thank you for joining us again dito sa Facts First.

Yes, magandang gabi sa iyo at sa mga tagapakinig at trolls na maaga pala.

Oo, maaga silang dumating.

Nag-check-in.

Oo.

Oo. Bukang ano, no? Baka ito yung issue na madaling maintindihan kasi.

Oo. Kasi medyo complicated yung last week namin eh. Puro tungkol doon sa charter change.

Medyo nosebleed. Eh sana nakabilis sila ng maraming bulak para gamot sa dumudugong ilong.

Anyway, Atty. Chrissy, no? Kunting pagpapakilala ulit, no?

Ano ba involvement mo dito sa issue ng ICC when it comes to victims of the drug war?

Kung sa ICC, una ako po ay isa sa mga pwede.

Pwede din mag-appear o humarap sa ICC bilang registered assistant to counsel.

Pero klaro po kapag pumunta ako doon kung para kanino.

Ako po ay counsel para po sa mga biktima at retained counsel na po ako ng Rise Up for Life and for Rights

at ilan po nilang mga biktima na talagang naka-pledge na humarap dito sa ICC.

Investigation and eventually trial.

So isa din po ako sa mga humaharap na dito rin sa Pilipinas.

In short, pag umabot sa level ng...

...trial, kung talagang magkaroon ng kasuhan, no?

Kung magkaroon ng talagang formal na akusado, pwede ka mag-appear sa ICC?

Mm-hmm. As assistant to counsel, so pwede ko mag-participate doon and I can appear and sign pleadings kung sakali.

Okay. Ilan yung clienting hawak mo, Atty.?

Yung talagang committed, sabihin ko na, nine.

Pero for every stage of the proceedings, maraming nagdadagdag, ano?

Kaya umabot kami minsan at one stage, may 44 na gusto mag-participate.

Sa views and concerns, sasabihin lang naman.

So paiba-iba yan. At sana dumami pa.

Mm-hmm.

Attorney, medyo pakilakasan daw yung audio. Medyo hindi ka madinig na ibang mga audience natin.

Okay, sige.

Ibablock na natin itong isang troll. Ang pangalan si Jolie B, no?

Ayan, mukhang... Ayan, nabasa na kita.

So pwede ka nang sumingil doon sa nagbabayad sa'yo, kung meron man.

Ayan.

Gano'n.

Black na po siya. Ginamit pa yung Jolie B, no? Nananahimik si Jolie B.

Ang sarap-sarap ng chicken joy dyan. Dinadamay pa.

Ayan, medyo pwede makilakasan, Atty.?

Sige, okay. Okay ba ito?

Okay. Sa'kin kasi okay na eh.

Can you speak again?

Sige, mic test. One, two, three.

Ayan, sa'kin okay na.

Oo, okay na siguro.

Ang order ko po ay Jolie B chicken joy with spaghetti.

May I have your order, please?

Klaro, klaro.

Would you like some peach mango pie with that, ma'am?

Ay, yes, sir.

Yung kung large, 30 pesos yata o 48 ba?

Oo, parang sa McDo yan eh, no? Laging ipinipilit.

Gusto niyo po ba ng apple pie? Ayoko nga eh.

Anyway, sige. Hindi po yan, hindi po yung bayad na promotion.

Wala naman tayong pinopromote dito eh.

Talagang ano lang yan, parang off-the-cuff remarks, no?

Nag-uusap lang kami ni Tor ni Chrissy.

Anyway, so you're a retainer.

Counsel for at least nine, tama ba? Nine.

Nine families.

Nine families.

Una-una, how did you find this SWS survey?

Kusaan, majority ng Filipinos ang sumusuporta doon sa ICC investigation

and number two, majority sa kanila ang supported,

yung naniniwala na dapat mag-cooperate ng Philippine government dito sa ICC.

Siyempre, masaya kami eh.

Kasi pinapanigan nila yung matagal na naming sinasabi.

Na ang isipin.

Masang investigation ay kailangan.

At hindi lang basta investigation, parang bara-bara.

Kailangan talaga na sa level siya ng ICC.

Ang tingin kasi namin, ang pagkakaintindi nila,

kapag level ng investigation sa Pilipinas,

yung sisipatin lang kung sino yung bumaril.

O kaya yung low level lang ang tatamaan.

Ang ICC investigation kasi sa pagtingin na nga ng karamihan,

ang tatamaan yan ay yung nag-utos.

O kung bibigyan natin ng pangalan,

eh si Duterte mismo o kaya abot kay Bato de la Rosa.

So yung klase ng investigation, sabi namin sa totoo lang,

ay hindi naman dapat subject to a survey.

Kumaga hindi ito popularity poll.

Porket ayaw natin, eh di okay lang.

Para sa amin, kailangan.

Kaya itong added support ay siyempre kinakatuwa namin.

Pero what do you think changed?

Medyo may slight uptick.

In terms of numbers, dun sa bilang ng mga sumusuporta sa ICC investigation.

Ano sa tingin mo yung nagbago?

Kasi I think the timeframe involved was, itong latest survey was December 8 to 11.

Yung huli was, if I'm not mistaken, June yata or July, 2023 din.

Ano sa tingin mo yung nagbago during that period?

Ang isang pwede kasing silipin na nag-iba yung administration.

Pero hindi,

hindi mo rin masasabi dahil same president pa rin ito.

Kumaga, nakapagpalit na eh ng termino nung panahon na ito.

Kaya hindi yun yung material na factor.

Para sa amin, yung tigil ko pa nga, mas makaka-apekto dito,

ay yung patuloy na pag-react nung mga tatamaan.

Yan yung ano eh, yan yung gumagalawang guilty sa kada-dada ng mga ibang tao.

Eh,

parang sinasabi nila, hmm, bakit ba nagsasalita ito nagsasalita?

Bakit ba ito react nang react?

Baka merong problema.

And on the other hand, sa bahagi rin ng mga biktima,

maraming mga biktima ang napansin namin na medyo maluwag nang magsalita at magkwento.

Kaya kung dati kinikim-kim nila, sa pamilya lang sila nilang nagkikwento,

ito parang nagkakaroon na ng community-wide na mga efforts.

Yung isang napapansin namin sa mga communities na,

dati they are bound by their grief.

Pero ngayon, they are bound for their search for collective justice.

At nung nakikita nila, siguro naririnig nila sa mga, ah, sa mga media.

Eto, yung mga katulad nitong programa na Facts First na pinapanood sa YouTube.

Ito yung nahahagyup mo na feeling mo.

Ito kasi yung marang ikakatalino mo. Diba?

Laksa man, grabe naman yun.

Hindi, kasi napansin namin yung mga tao.

Alam ko, marami pa rin portion na nagti-TikTok at nagre-rely doon sa TikTok.

Pero nakikita namin, maraming mga nag-iimbestigan na rin sa sarili na, ano nga ba ito?

At para doon sa mga biktima mismo, hindi na sila nagre-rely doon sa TikTok.

Nasasabing na, hindi, wala kayong magagawa dito sa Pilipinas.

Ekis na.

In 30 seconds, naubos na yung pag-asa mo.

So, nage-expand na ngayon yung horizons, kumbaga, ng mga tao patungkol sa kanilang source of information.

Kaya, yun yung isang napansin namin na nagbabanned together na hindi lang yung mga victims' families, hindi yung mga kasama nila sa community.

So, sana lang tuloy-tuloy.

Oo. Ito, I stand corrected, no?

Yung isang survey pala was March 2023.

Tapos, yung latest nila was December 8 to 11.

So, between that period, nagkaroon ng pagbabago.

Tumakas yung bilang ng mga Pilipino na naniniwala na dapat mag-imbestigan yung ICC. Okay?

So, yun nga. So, maganda yung sinabi mo, no?

Siguro, nadidinig na rin kasi yung mga pronouncements coming from the parties involved.

In particular, sina Duterte, sina Harry Roque, Bato de la Rosa, at sampu ng kanilang mga defenders.

Would you agree na parang minsan kasi iniisip ko, kung reasonable person ka, kung madidinig mo yung putak ng kasunusinong mga tao dito,

parang mapapaisip ka talaga, no? Bakit ba nadakay na na dahil wala pa namang arrest warrant?

Bakit ba kayo nananakot kaliwa't kanan?

Tapos, diba, nung sila'y nasa kapangyarihan, nung tinutugis nila yung mga nasa list, diba?

Nung tinutugis nila yung mga nasa listahan nila, di umano, ng mga drug addict.

Sinasabi nila, eh, kung hindi ka namang guilty, dapat ka matatakot.

I mean, yung mga ganyan logic ba, madaling iba to sa kanila ngayon?

Lalo na yung dati nagsinasabi. Kasi ang material dyan, diba, parang don't do unto others what you don't want done unto you.

Kumaga, ano yan, applicable to so many aspects of life.

Eh, nung dati, sinasabi sa ate na, oh, kung hindi ka namang guilty, dapat ka matatakot.

Kung hindi ka namang guilty, dapat ka matatakot.

Kung hindi ka namang guilty, dapat ka matatakot.

Kung hindi kayo drug addict, eh, wala kang katatakutan. O ngayon.

Kung hindi ka mass murderer, kung hindi ka nag-commit ng crimes against humanity, eh, wala kang kakatakutan.

Ang palagay ko na material din kasi pala na dagdag ay kapag yung ICC mismo ay nagpaliwanag.

Naalala ko nung nag-air ng decision ng ICC ng July 2023, last year yun.

Sinapubliko pa nila ang kanilang pasya tungkol sa deferral of the investigation.

Palagay ko, napaisip din yung mga tao, bakit ba sa dami ng dada at sa dami ng ipinagpipilitan ng mga, ng gobyero ng Pilipinas on one hand,

and on the other hand, yung mga poor-voted or possible accused in the case, sa dami ng dada nila, bakit hindi umubra?

So, napansin siguro din ang mga tao na, ah, meron palang pagkakataon na talagang magkakaroon ka ng hustisya.

Na hindi lang porket makapangyarihan, malakas.

Na hindi lang porket makapangyarihan, malakas.

At kung siya naman ang kilala, sikat, eh siya na lagi ang mananano.

Bakit ngayon, eh sila naman ang posibleng ma-issuehan ng warrant of arrest at bakit parang takot na takot sila?

Kung dati, eh iba ang natatakot, ngayon, baliktad ang mundo.

Hmm. Oo nga, no.

Madali namang mabasa yan kung talaga reasonable person ka, no.

Mga pala, update lang po sa mga viewers natin.

Meron po tayong second troll na binura na dito sa ating channel.

Gawa kayo ng bagong ano nyo, ah.

Bagong account.

Ayan.

Magtirik po tayo ng isa pang kandila para din sa pangalawang troll na ating binanish dito po sa ating magandang diskusyon so far ngayong gabi.

Okay.

Kaya ako pinag-uusapan itong ano.

Kaya katatid natin ang attorney Chrissy dito sa issue ng SWS survey.

Segway yan, ito dun sa isa pang topic pagdating dito sa ICC.

Paano kung maglabas ng arrest warrant ang ICC, kaya bang i-enforce yan?

Kaya bang i-serve yan dito sa Pilipinas?

Lalo't sinabi ng Philippine National Police, hindi naman daw nila i-serve yan dahil they were taking their cue from the President, si President Parcos, na wala daw jurisdiction yung ICC sa Pilipinas.

Ang tanong ko muna, una, diba alam naman natin na napakalaki rin ang political aspect nitong issue ng ICC dito sa Pilipinas.

Sa tingin mo, pwede ba makapagsway yan sa pwedeng political decision sa ating policy makers in terms of allowing the ICC here?

Kung mas dumaraming binang ng mga Pilipinong naniniwala na dapat mag-investigate ang ICC?

Dapat. Kasi ang mga politiko natin, ang boss nila ay ang Pilipino, ang ordinaryang Pilipino na nagpasok sa kanila sa posisyon nila ngayon.

Kaya sabi nga nila, vox populi, vox deis, or the voice of the people is the voice of God.

Kung anong sinabi ng tao at kung ano yung popular, sabihin na natin.

To some extent, yan ay dapat maging polisiya.

At lalo na kung sound naman. Of course, hindi yan laging tama.

Hindi porket popular yan na ang kailangan pag-usapan natin ay ang mga break-up.

Huwag na nating pag-usapan ang presyo ng bilihin kasi ang sikat ngayon ay ang tukos sa mga hiwalayan.

Confirm na eh.

Oo nga. Pero alam mo yung mga Pilipino din, ano siya eh.

Kakaiba yung mampresyo, kumbaga.

At inabagit ko nga kanina, yung Pilipino gusto niya lagi. Feeling niya matalino siya.

Kaya yung pang-presure doon sa mga politiko na parang bakit ba hindi kayo nakikinig sa akin, importante yan.

Kaya lang kailangan mag-manifest in different ways as well.

Labas dito sa, sabihin natin, sa X or sa Twitter. Labas doon sa mga chit-chat dyan sa mga YouTube accounts.

O kaya sa social media.

Kailangan may pakita yan. For example, may panahon na pwede kang sumulat sa mga politiko mo at i-register yan.

At nagbunga na yun, to some extent, on the other hand, of course I understand there's political pressure,

na mismong merong House resolution saying that we should support the ICC investigation.

Kaya salimbayan yun eh. Both yung political will at saka yung voice of the people.

Eh talagang makikita mo na pag nagtugma, eh talagang makapangyarihan.

At dyan ang pinagsimula natin ng People Power One, People Power Two, at iba pang mga movements.

Kaya dito sa Pilipinas na may history na talagang mayayanig ang mundo dahil nag-revolusyon ang Pilipino, eh kailangan maging maingat.

Lalo na itong presidente natin ay may personal and first-hand experience tungkol dyan.

Naisingit mo pa yun ah. Okay. May konting historical context pa, no?

Anyway, sa tingin mo ba itong girihan between the Marcoses and the Dutertes, itong pagkakabiak ng UNITEAM,

this is one significant reason kung bakit medyo tagilid si Duterte pagdating doon sa Asia ng ICC.

Hindi pong pwedeng papasukin yan. Whereas kung hindi naman nabiak yung UNITEAM, eh siguro mas kampante siya.

Hindi siya magpapanik doon.

Tulad niya yan.

Yes. To some extent maybe, but we're seeing na kahit pa magkasama sila, I mean, you would still have the ICC decide against them.

You would still have, etc. Pero yung biyakan nila, nakapagpabilis. At saka talagang nakapagpasok ng kaba.

Yun talagang yung biyakan nila. Dito yung naging signal na naiba na yung tono, kung baga, ni President Duterte.

And then, after nung kumbaga quote-unquote, uh, break up nila, itong si VP Sara, ang napansing kong medyo nagsalita.

Hindi ko nababanggit din si Senator Bato kasi simulat sa poll siya naman yung parang ano, ano to, parang sibuyas.

Balat sibuyas na every time may sinasabi. Pero si VP Sara, we've never heard her speak before. Diba? Kahimik lang yan.

Pero ngayong parang, naku, mukhang tatamaan na, e saka siya nagsalita. Kaya itong biyakan na ito, itong breakup na ito, nakapagpabilis. At nadagdagan tuloy yung mga, palapit ng palapit yung katotohanan na ito na talaga, ito na, may papel na. Pag nagbiyakan kayo, wala ka ng backer, ito na yung magiging problema.

Okay. Edras naman natin yung issue ng jurisdiction. Two points when it comes to jurisdiction. Ito po ulit-ulit natin pinag-uusapan ito sa programa. Miski wala ka, Atty. Chrissy, in-explain ko rin ito. And I think yung mga reasonable viewers naman natin and listeners dito, madali naman nila mag-gets, no? Pag pinaggana lang talaga yung logic and good sense.

Ulitin lang po natin, meron po yung jurisdiction yung ICC doon po sa mga patayan noong panahon na yung Pilipinas miyembro pa ng ICC.

Which ended officially 2019. Noong single-handedly, winidraw ni Duterte yung Pilipinas doon sa Rome Statute. Pero yung mga nangyari, habang miyembro pa tayo ng Rome Statute, pasok pa yun. Diba? Tama?

Oo. Simula po nagbilang yan ng November 2011. At ispisipiko yung location noong November 2011 hanggang June 2016 sa Davao.

Oo.

At nakasaad sa mismo Rome Statute, diba? Meron sila may mekanismo dyan na hindi po kailumayas ang isang state party sa Rome Statute o sa ICC, e parang ano na yan, burado na kung ano man yung kasalanan or krimen na nangyari during that period where the state party was a member. Tama ba?

Oo. Nilagay talaga yan na Article 127. Kapag umatras ka kasi parang pointless. Sasali ka, oo, sasali ako. Tapos pag-ayaw mo na.

Exit ka na. Tapos absuelto ka sa lahat. Sabi ng ICC, e po, hindi pwedeng gano'n. Di parang nakalusot ka lang talaga.

Sa initial, parang kunyari, mapagpanggap. Sa initial, pwede kang magpanggap na, ah, okay sa akin to. Pero pag tatamaan ka na, exit.

Yung provision daw na yun, talagang nilagay. Para walang makakatakas ng basta-basta. Kaya nung pinirmahan natin yun, alam natin eh. Nandoon na yun eh. Hindi naman yung dinagdag.

A crucial part of the ICC system. And we accepted that when we signed it.

Okay. So yun yung first part ng jurisdiction na gusto kong pag-usapan. Yung pangalawa ito. Yung sinabi ng Philippine National Police na they were taking their cue from President Bongbong Marcos at naniniwala sila na dahil wala ng jurisdiction ng ICC sa Pilipinas, hindi nila i-enforce ang arrest warrant kung sakali magpalabas man ng arrest warrant ng ICC laban kunwari kay Duterte.

Is that a sound interpretation of that? That dahil wala ng jurisdiction, hindi pwedeng i-enforce yung arrest warrant kung lumabas?

Well, there's two types. Kasi hindi naman two types. May dalawang pinagtitingnan tayo sa jurisdiction. Totoo yan. Wala silang jurisdiction. Ngayon. Ngayon. For crimes that are committed now. Pero yung investigasyon na nangyari na noon at sa clown na ng ICC, may jurisdiction ang ICC. Tama?

Tama.

Hindi nila yun. May pagkakaiba yung ngayon at yung noon. Noong noon, meron. Ito ang tanong, could we cooperate? Dito kami nagkakatalo ng Philippine government. At dito naman, pabor sa amin ang Supreme Court. Kaya yan ah. Kaya sabi namin, maski yung gobyerno, hati. Ibig sabihin, may problema.

Sabi ng Supreme Court, nung nagdesisyon siya sa isang kaso, patungkol precisely sa pag-alis ng Pilipinas, tinanong yun eh. Pag umalis ba yung Pilipinas, kailangan pang idaan sa Senado?

Kasi nung niratifikahan, nung in-approve, dinaan sa Senado. Pag exit ba, pwedeng hindi na idaan sa Senado? Sabi ng Supreme Court, actually, well, pwede naman. Kasi wala na, tapos na eh. Nagawa na eh. Matras na yung Pilipinas.

Namut na, diba? Namut.

O namut na. Pero sinabi din niya na, eh hindi ibig sabihin noon, eh tapos na ang lahat at meron pa rin tayong nananatiling obligasyon. At yun, klaro yun doon sa desisyon na yun.

Pangilinan versus kayatano. So, yung residual or remaining responsibilities arising from the investigation that happened or began when we were still a member, ayun. Eh kailangan gampanan. Ngayon yung cooperation na hiningi, yung responsibilidad, ay mag-enforce ng waran.

Babalik tayo sa politika. Political will ng presidente. Pwede ba, sasabihin ba niya na, oh sige, i-implement natin yung waran. Pwede niyang sabihin on one hand, hindi na kami member eh, sorry. Pero, syempre, eh dati member ka, diba dapat mag-implement ka ng waran?

Kung pa pa yung presidente, okay. Kung hindi madadaan sa ganun, pwedeng may iba pang paraan na nakita natin sa iba pang insidente. Extradition.

Okay. Sorry ah, maganda yan ah. Maganda yung dinidiscuss ni Atty. Crazy. So, pero gusto ko muna para lang diinan pa natin ng konti para mas maunawaan ng mga ayaw maniwala.

So, yung sinasayang residual responsibilities sa isang state party, kahit hindi na tayo kasama sa Rome Statute, doon sa International Criminal Court, dahil inimbestigahan nila yung mga demonic krimen na naganap ng tayo ay miembro pa, meron pa tayo mga responsibilities ngayon.

Bilang isang estado. Bilang isang bansa.

Yes. The responsibility to cooperate with the investigation. So, kung mahihingin silang dokumento, mahihingin silang pagkakataon na kausapin, dapat nagko-cooperate tayo.

Kung merong orders from the court at isa na ngayon ang order to arrest someone, eh sana i-implement din natin. Kasi parte yan ang ating cooperation with the state, with the ICC.

Hindi lang naman, medyo nagiging spesipiko kasi tayo na parang old kasi sa war on drugs. Pero sa totoo, it would apply to any other investigation or case under consideration by the court.

For example, may tumaka sa atin na wanted ng ICC, may irresponsibilidad tayong habulin. Kasi otherwise, magmumukha tayong kuta ng mga magnanakaw, ng mga international…

Safe haven.

Safe haven. Para pag wala kayong mapuntahan, punta kayo sa Pilipinas kasi hindi kumikilala yan ng international law. Taguan yan ng mga magnanakaw, ng mga kriminal, ng mga mass murderer.

Okay. O sige, punta tayo doon sa sinasabi mo. So, kung sakaling hindi mag-cooperate si President Bongbong Marcos, kung sakali lang.

Kung baga sabihin niya, kunwari lang, may lumabas sa arrest warrant. Hindi, hindi, hindi. Hindi namin kikilala na yan. Hindi namin i-enforce yan. Meron pa bang paraan para ma-enforce yan?

Alam niyo, bottom line, kapag ayaw ni PBBM at hindi niya utusan yung polis, wala. Kung sa mga nag-iisip po ng citizens arrest, wala pong gano'n. Kung sa mga nag-iisip na, o baga, pwede bang papasok dito yung polis ng ibang bansa, hindi rin po uubra yun.

So, sa totoo, polis ng Pilipinas, habang nasa loob siya ng Pilipinas, ang dapat po.

Kaya, ano namin, may ibang paraan para ma-compel si President Marcos o yung PNP na hulihin o hulihin kung sino man at i-implement yung warrant.

Ito na kanina nga yung extradition, number one. Hiling ng ibang bansa na kunin o bawiin ang isang wanted sa kanilang bansa o sa kanilang jurisdiction, pwedeng may kapalit o pwedeng wala rin extradition.

So, it could be through an extradition treaty.

Pangalawa, pwede din sa pamamagitan, yung parang respeto lang sa ibang bansa under different obligations.

There are many bilateral obligations and there are many, kumbaga, requests na merong may kolatilya.

Kunyari, investments, yung GSP Plus ng EU, ito ay parang preferred trade.

General Scheme of Preferences Plus.

Oo.

Ano to? Preferred trade, preferences sa trade.

Kumaga, merong ganansya tayo. Merong advantage.

May ganansya dito tayo sa pera at sa investments. Sige, ganito ang ating volume of trade.

Pero sabi nila under the GSP Plus program, i-classify namin kayo. Mataas ang rating nyo kung nag-a-adhere kayo sa EU ito.

So, ang laki nitong EU countries.

Kung nag-a-adhere kayo sa human rights mechanisms, sa mga corruption, yung mga anti-corruption mechanisms, at iba pang mga environmental, etc.

Ano pa bang mga human rights instruments? Parang 25 human rights instruments na dapat lang naman.

Ang tanong lang naman eh, are you complying with these instruments that you are also part of, that you have also ratified? Hindi naman kalabisan.

Sabi nila kung sa minimum you are compliant, then maybe we will deal with you.

Pwede ding maging, hindi naman required, pero pwede ding ipakiusapan ang PNP sa pamamagitan ng kanyang relasyon or kanyang membership sa INTERPOL.

Sa International Criminal Police Organization.

So, sa bahagi, parang yan yung international, hindi police pang kalawakan eh.

Parang basta ang coordination ng iba't-ibang mga police.

Oo, iba't-ibang mga police forces sa mga member countries.

Ang ICC kasi, may agreement sila with the INTERPOL. Kapag may arrest warrant, ginadaan sa INTERPOL, eh di makakarating din yan sa Pilipinas.

Siyempre, kung member tayo, nakakahiya naman na, ay sorry, hindi namin i-implement.

So, yan yung mga inaasahan namin na makapagbabago ng isip ni Presidente Marcos.

Hmm. Sa bagay.

Kung si Presidente Marcos, isa sa mga concerns niya ay yung i-build up yung imahe ng kanyang pamilya sa ibang bansa.

So, mukhang kailangan niya mag-adhere sa mga yan. Mukha bang ganun yan?

Oo eh. Kasi siya ang mawawalan. At kung sa amin nga, tayo ang mawawalan kapag hindi natin sinunod.

At para lang kanino? Para sa isang tao? Dalawang tao? Tatlong tao? At para saan? Bakit? Ipagkakanulo ba natin yan para ipako sa Cruz?

Ipagkakanulo ba natin yan para i-torture? Hindi naman.

Isusuko po natin kung sakasakali ah, kung sino man ang iimbitahan ng ICC para sa either investigation or trial,

para mag-subject siya, para maisalang siya sa patas na trial.

Iaharap yan sa Korte eh. Hindi naman yan ititirik pa rin patiwarikit.

Kaya po yung pagharap sa Korte ay bahagi pa rin ng international legal processes, ng international peace and order.

Kung mapatunayan na wala namang kasalanan, eh di wala naman din kaming magagawa.

Kung baga, diyan kami pumasok eh. Kaya ang feeling lang namin ay hindi naman siya yung tokhangin eh.

Kakatakot nga kasi yung pinakahuli yatang pronouncement nitong si President Duterte eh siniset up niya yung sarili niya.

Pabaliktad ano. Medyo kinalibutan din ako na parang sinasabi niya, oh sige, pag dumating kayo at arestuin niyo ko, hindi ako pahuli ng buhay.

Rararating ko kayo, etc. Parang siniset up niya yung sarili niya for tokhang.

Kulang na lang ang sabihin niya eh magpa-planta ng baril, magpa-planta ng droga.

Kaso yung baril, makakomplikado. I mean hindi mo masasabing wala siyang baril kasi di ba meron nga daw siyang registradong 300 baril sa pangalan niya.

So yun, nakakakilabot na aba, tokhang rin pa rin pala ang nasa utak niya.

Hindi kaya puro patuloy.

Hanggang putak lang yan. Di ba usually ganyan yung mga tao may strongman tendencies. Hindi ko naman sinasabing diktador siya.

Pero sa kasaysayan ng mundo, yung mga tinugis na mukhang ganyan yung hubog ng pananalita eh hanggang putak lang.

Pagdating yung pagkakataon na talagang tinugis sila, di ba, hindi ko naman siya kinukumpara exactly doon sa mga binabanggit ko.

I won't name names. Di ba may nahuli sa ilalim ng lupa. Di ba yung mabilis naman sumuko. Pero usually yung mga ganyan, usually all fire and brimstone.

Tama ba?

Tama. Naaanala ko yan. Yung nasa ilalim ng lupa pagsilip sa langit. Parang kawawang-kawawa. Talagang nagtago sa lupa na parang daga.

Yung isa namang example sa Panama na diktator. Nung siya yung diktador, nung siya yung presidente, talagang blaster siya ang kaawa niya noong US.

Yung US gumawa ng military exercises. Nung medyo dumapo sa Panama, nakipagkamay pa. Sabi niyo, oh tingnan niyo.

Wanted ako sa US, ito nakipagkamay pa ako sa kung sino mga official. Later on, na-pressure din. Nagpago. Na-pressure din. Siya na yung sumuko.

So ang hirap din sabihin na hanggang kadulo-duluhan yan ang magiging postura. Palagay ko kailangan mo lang talaga yung pressure points. Saan yan bibigay. Eventually alam ko bibigay yan.

Okay.

Pero isa kasi sa mga iniisip ko rito,

Atty. Chrissy,

yung idea na baka

they're firing up the emotions

of their supporters,

ginagalit

to turn against the government,

to turn against people

that do not agree with them.

Yung tipong parabang, ano,

guluhin na lang yung sitwasyon

for personal interest.

Kasi, diba,

nakita na natin,

biglang lumutang na naman yung

dapat humimula yung Mindanao.

Kung baga, maraming mga pinapalutang

na madali namang basahin

na tila ginagamit lang lahat dyan

para guluhin yung sitwasyon

para protektahan yung interest

ng ilang politiko.

Diba, yan ang medyo worrisome dyan eh.

Oo, si Harry Roque yata yung nagsabi niya

na, aba,

magkakagulo ang Pilipinas.

Ganyan siya.

Sabi nga namin,

bakit?

Para protektahan ng isang tao?

Dadalhin lang naman sa isang korte?

Ang hirap niyan,

hindi naman sila ang,

sabihin na natin,

nasa poder ngayon.

Hindi sila ang

tinaka makapangyarihan ngayon.

Well, makapangyarihan pa rin,

pero hindi tinaka.

Kaya, yung ganyang

sineset up nila,

parang,

ano to,

yung underdog sila.

Tapos,

yung mga

kampon nila,

sabihin na natin,

eh, kailangang mag-rally together

at protektahan sila.

Nung una,

nakakakaba kasi,

naku, parang sineset up.

Lalo na may ku

na binabanggit.

Sabi ko nga,

naku, ano ba ito?

Baka mamaya,

kung sino-sino na lang

mag-away-away.

Hindi mo na alam

kung sino ang kalaban mo,

kung sino ang kakampi.

Pero,

binadama din namin, eh.

At, ako,

binantayan ko itong mga,

yung mga rally,

yung mga

prayer rally.

Yung isa naman,

launch ng, ano,

parang gaano ba karami.

Pagkatapos,

sa susunod na linggo yata,

nagkaroon pa ng isang

gathering.

Eh, ako,

sige, may tao,

pero parang ang

ang intindi ko nga,

nasa social media

ang mga tao.

Nasa,

nasa,

kumbaga,

offline,

eh, hindi na nagbubunga.

Napansin ko yan sa mga troll.

Dating nga,

kinukumpronta namin yung mga troll.

Matapang sila

kapag hindi nakikita yung mukha.

Kapag nasa cell phone,

nasa computer,

nasa laptop.

Pero kapag harap-harapan na,

ay, sorry po.

Pasensya.

Na,

nadala lang ng bugso

ng damdamin.

Tsaka,

nabayaran lang,

diba?

Kumbaga,

siyempre,

nagtatrabaho lang naman sila.

Isa pa yan.

Kaya,

yun,

sana,

isipin din naman natin yung

yung totoo

o kinabukasan na to.

Kaya,

yung offline,

yun yung medyo

tinatantsa-tantsa ko pa eh.

Pero sa totoo naman,

of course,

may laging kaba dahil

mabigat pa rin yung

sinasabi nila,

supportado sila

ng military

at saka ng police.

So,

to some extent,

totoo naman.

Kita naman,

nagkabina ng statements

yung retired police

generals,

ba?

Na may suporta

para daw

kay Presidente Duterte.

Okay.

Well,

tingnan natin,

eh,

sana hindi naman umabot

sa gulo,

no?

Lalo kung poprotektahan

lang naman

ay yung personal na interest

ng isang politiko

o ng isang pamilya.

Kasi nga,

laging yung sinasabi rito

Atty. Creasy,

pag nagbanggaan

yung mga higante

sa politika,

yan,

tinatamaan hindi naman sila eh.

Yung ordinary

ang Pilipino.

Diba?

Ayan.

Tayo ang ipit dyan,

tayo yung patay.

Sila,

pagkatapos niyan,

eh,

kulong lang

o kaya,

eh,

balik sa bahay nila.

Eh, tayo.

Yun yung problema.

Well, okay.

Maraming salamat,

Atty. Creasy Conti

ng NUPL.

Maraming salamat sa iyo

for joining us tonight

dito sa Facts First.

Walang anuman.

Maraming salamat

din, Christian.

Okay.

Maraming salamat.

Ayan.

Si Atty.

Christina Conti

nakasama po natin

ngayong gabi

dito po sa ating episode.

For some reason,

nabuhay yung mga trolls

ngayong gabi.

Ano kayang nakain nyo?

O baka naman

na-replenish

ang inyong budget, no?

Ano po ba nangyari?

Kasi last week,

medyo,

ah, baka dahil sa topic, no?

Pag-komplikado kasi.

Eh, nagawin natin

mas complicated yung kaso,

yung discussion

ngayong gabi.

Ah,

meron po ka-assignment.

Pakibasa po yung

Rome Statute.

Mag-google nyo po

yung PDF copy niyan.

Tapos,

ah,

pakibasa po yung

Article 127.

Okay?

So,

basahan nyo mabuti

para po, ano,

mas maganda po

yung participation nyo

next,

ah,

hindi naman bukas, no?

Siguro in the coming days.

Kasi,

hindi pa natin

mapakawalan itong issue na ito

dahil talagang ongoing,

ano?

And, ah,

ang suggestion ko rin po

doon sa mga,

ano,

nagko-comment dito

ng kuano-ano,

eh, gandahan nyo naman

ng konti.

Hindi naman pwedeng

puro,

parin,

deterted,

the best president.

BBM,

the best president.

Yung gano'n,

diba?

Lagyan nyo naman

ng konting laman.

Ayan.

Sayang kasi yung discussion natin

lunis na lunis.

Ayan.

Okay.

O, sige.

May mga babatiin lang po

tayo ngayong gabi, no?

Ah,

nag-message po kanina

si Ma Milagro

sa Sersena.

Shout-out po sana

kay Eva Pang

dahil birthday niya ngayon.

74 years old na po siya.

Ayan,

magandang gabi po sa inyo.

Tapos,

si Taniyel,

good evening.

Christian,

Angie Halili

from Pasay,

City.

Magandang gabi po sa inyo.

Salamat po sa pananood.

Si Juggernaut,

lagyan nanonood diyan

gabi-gabi.

Maraming salamat sa iyo.

Ah,

ayan,

si Medeline Averion.

Maraming salamat po.

Si Grace

Kitayama,

maraming salamat din po sa inyo.

Si Just Vincent,

hindi po nagbiminti siya.

Okay?

So,

kita-kita po tayo bukas.

Maraming maraming salamat po sa inyo.

And,

ah,

yun muna.

Maraming salamat po.

And see you tomorrow

dito po sa Faxverse.

Thank you for watching!