KAPE AT KUWENTUHAN (02/12/2024) - IKABUBUTI BA NG BANSA ANG 'ECONOMIC CHACHA' NI MARCOS JR.?
01:28.5
Kaysa sa halip na ngayon na bicameral, wala daw yan kasi mga political chacha daw yan.
01:35.5
Ang sinusulong daw niya ngayon na gusto niyang ipasa ng Kamara at ng Senado,
01:40.6
economic provisions lang.
01:42.2
O kaya nga ang nandyan, yes to economic chacha alone.
01:45.7
Wala daw ibang babaguhin.
01:47.6
Ngayon, pag-usapan natin ito mga kabunyog mga kababaya.
01:51.0
Pag-usapan natin ito, so kung economic chacha lang ba?
01:55.1
Kung economic provisions lang ba ang babaguhin?
01:58.5
Ah, okay ba yan? Ikabubuti ba yan ng bansa?
02:02.1
O yan, yan ang pag-usapan natin mga kabunyog.
02:06.9
Ano ba muna ang mga gusto nilang baguhin?
02:09.5
Ano ba ang gusto nilang baguhin na economic provisions?
02:15.8
Joe, salamat Joe.
02:16.9
Kay Jose Partosa, salamat sa pag-send ng star sa atin.
02:21.0
Kumusta kay Nelson Cando?
02:22.5
Kay Mario Huerta-Lavinia?
02:24.8
Kay kabunyog Severino Camaya?
02:26.8
Kay Maydi Castillo-Viloso?
02:28.5
Kumusta po kayo dyan sa Rome, Italy?
02:31.5
Good afternoon, kabunyog Rudy.
02:33.9
O yan, sabi ni Joey Castillo, no to chacha.
02:38.8
Magandang hapon din kay Jelk Arayani.
02:41.9
Sa aking tabats, si Ronald.
02:45.0
Hi, kay kabunyog Ronald.
02:46.8
Kay Rukito Flores Libago.
02:49.2
Si kabunyog Rodolfo Engbino, kumusta kayo dyan sa bunyog Cebu?
02:53.5
Kay Marlene Alves?
02:55.4
Kay Juselino Istares?
02:59.7
Roberto Turimucha?
03:02.1
Kay Joe Martolentino?
03:08.3
Kay Manix Lorenzo Viernes?
03:10.0
At kay Elizabeth Agabao?
03:11.4
Kumusta po kayo dyan sa Pampanga?
03:13.0
Rolando Vinavede Sr.?
03:16.8
Ang tagal kong hindi nakita itong si Ricardo O.
03:19.3
Kumusta, kabunyog Ricardo O?
03:21.0
Anyway, i-discuss ko itong mga kabunyog.
03:24.7
May hinanda ako dito ang presentation ko kahit maiksilang eh.
03:27.7
Alam nyo naman, nagtuturo ako ngayon ng Constitutional Law.
03:31.4
Ito yung ginagamit ko sa pagtuturo ko.
03:33.4
Ipakita ko sa inyo.
03:35.1
Ito mga kabunyog.
03:37.6
Nakikita nyo ito?
03:40.0
Ito yung mga activities o bahagi ng konstitusyon na gusto nilang baguhin.
03:47.2
Ito po, nakikita nyo?
03:49.8
Activity, tapos ano yung citizenship requirements?
03:55.2
Dito sa kabila, tingnan nyo po sa kaliwang baguhin.
03:57.7
Nandyan yung activity.
04:00.6
O yan, nakikita nyo po yan sa kaliwa.
04:20.9
Yan yung mga bahagi ng ekonomiya na gusto nilang baguhin.
04:25.0
Ulitin ko ha, mula po dito sa kaliwa.
04:28.3
Advertising, mass media, practice of profession,
04:33.8
acquisition of alienable lands of the public domain,
04:38.5
tapos, operation of public utilities,
04:42.5
saka exploration of natural resources.
04:45.0
Yan yung mga bahagi ng ekonomiya na gusto daw nilang baguhin.
04:49.1
Ang isa pa, ang iba pang bahagi ng ekonomiya,
04:52.7
yung tungkol sa mga educational institutions,
04:56.3
saka yung other economic activities.
04:59.0
Siyempre, yung pagmamayari ng lupa.
05:01.9
Yung tungkol sa private lands.
05:04.4
O yan daw yung mga gusto nilang baguhin.
05:07.2
So, isa-isahin natin yan mga kabunyog mga kababayan.
05:10.9
O yan, isa-isahin po natin yan.
05:14.7
Para mas maunawaan natin.
05:16.2
Kabunyog Rudy Santos, salamat ha sa pag-send ng star sa atin.
05:20.4
So, ito mga kabunyog ha,
05:22.5
sa exploration of natural resources.
05:24.9
Tingnan nyo po dyan sa kabunyog.
05:26.3
Sa kanilang bahagi.
05:28.0
Tingnan nyo sa right side
05:29.4
ng aking pinipresent.
05:33.9
Sa exploration of natural resources,
05:36.9
ang nakalagay sa konstitusyon,
05:38.7
Filipino citizens lang pwede niyan.
05:41.4
Yung pag-explore,
05:43.1
pag-develop ng natural resources natin,
05:46.6
Filipino citizens lang yan.
05:50.3
kung mga domestic corporations,
05:52.2
ibig sabihin local corporations,
06:00.8
basta't hindi bababa sa 60%,
06:03.0
dapat pag-aaring Pilipino.
06:07.2
may isang domestic corporation,
06:11.9
Yung mining company,
06:15.0
local na company,
06:16.8
nakaregister sa SEC.
06:18.1
So, domestic corporation yan.
06:20.7
Pwede ba siyang mag-explore ng natural resources?
06:23.0
Kung may dayuhan dyan,
06:27.8
Pero yung dayuhan na investor,
06:29.3
hanggang lang 40%.
06:31.1
Kaya, yung mga local domestic corp,
06:32.9
yung mga domestic corporations,
06:34.8
na registered sa SEC,
06:40.7
tropical mining corporation.
06:42.9
Yung tropical mining corporation,
06:44.9
mag-eexplore ng may,
06:46.2
ng ah, mineral area.
06:49.8
Pwede ba dyan ang dayuhan?
06:52.9
yung corporation na yan,
06:54.8
na registered sa SEC,
06:56.0
ang investment niyan o ang shares ng dayuhan,
06:59.0
hanggang lang 40%.
07:00.5
So, 60-40 sa madaling sabi.
07:04.5
Kung, kung corporation.
07:06.5
Kung natural person naman,
07:08.5
ibig sabihin, ah, ano,
07:10.5
Pilipino lang ang pwede.
07:11.5
Hindi pwede ang dayuhan.
07:13.0
Kasi natural resources yan eh.
07:16.0
operation of public utilities.
07:18.0
Ano ba yung sinasabing public utilities?
07:20.0
Telecommunication.
07:22.0
Naalala nyo yung, ano,
07:23.5
ah, dito telecommunity?
07:26.5
Sino bang may-ari nyan?
07:28.5
Ang dito telecommunity,
07:30.5
domestic corporation yan.
07:33.5
ah, ang ownership nyan,
07:35.5
ang Chinese dyan,
07:36.5
hanggang lang 40%.
07:39.5
Filipino investors.
07:41.5
Filipino shareholders.
07:44.0
na yung public utility,
07:45.5
more than 40% ang investment ng dayuhan.
07:48.5
Kung domestic corporation.
07:51.0
Operation of public utilities,
07:53.0
Filipino citizens.
07:54.0
Kung domestic corporation,
07:56.5
60% ang Filipino owned dyan.
08:00.5
yung dito telecommunity,
08:02.5
hindi na-control ng China,
08:06.5
Kasi public utility yan eh.
08:09.5
Public utility yan.
08:11.5
Ganun din ang power.
08:13.5
Public utility din ang power.
08:17.5
O, halimbawa, Manila Water.
08:19.5
Mag-iinvest ang dayuhan dyan sa Manila Water.
08:22.5
Pwede bang mag-invest ang, ah,
08:23.5
dayuhan sa Manila Water?
08:26.5
Pero hanggang lang siya 40%.
08:28.5
Kasi public utility yan.
08:30.5
Acquisition of alienable lands.
08:33.5
Filipino lang ang pwedeng mag-acquire
08:35.5
ng mga alienable lands of the public domain.
08:38.5
Kung domestic corporation naman,
08:40.5
kung corporation naman,
08:45.5
Yung practice ng profession.
08:48.5
halimbawa, sa aming mga abogado,
08:50.5
hindi pwedeng mag-practice ang dayuhan.
08:53.5
Sa Pilipinas ng profession.
08:55.5
Engineer man yan.
08:58.5
Ah, hindi pwede ang dayuhan.
09:00.5
Only natural persons.
09:03.5
Filipino citizens only.
09:11.5
yung mga TV networks, ah,
09:12.5
100% Filipino owned yan.
09:15.5
Kung advertising,
09:16.5
dapat 70% Filipino owned.
09:22.5
Sa mass media advertising.
09:24.5
Eh, kasi ang mass media,
09:25.5
napaka-importante yan.
09:26.5
Yan ang nagdi-disseminate ng information sa mga tao.
09:30.5
Imagine ninyo kung halimbawa,
09:32.5
pag-aari ng China.
09:36.5
Yan po yung mga, ano,
09:37.5
yan yung mga provisions.
09:43.5
Educational institutions.
09:45.5
Dapat Filipino citizens.
09:48.5
kung corporations naman,
09:49.5
domestic corporations,
09:57.5
yung mga eskwilahan na pag-aari ng mga religious groups.
10:01.5
Ateneo de Manila,
10:02.5
Ateneo de Manila.
10:03.5
O, pag-aari yan ng G-suites.
10:06.5
Kung ang G-suites ay,
10:10.5
Yan yung exception.
10:11.5
Sa kayong Dominicans,
10:12.5
pag-aari nila yung UST.
10:15.5
Schools established by religious groups and mission boards.
10:19.5
Other economic activities.
10:20.5
Congress made by law reserved to Filipino citizens or domestic corporations,
10:25.5
60% Filipino owned or higher.
10:27.5
Certain investment areas.
10:32.5
Pag-aari ng lupa.
10:34.5
O, ito po ang rule on private lands.
10:38.5
Private lands can only be conveyed to Filipino citizens.
10:42.5
And corporations or associations incorporated in the Philippines,
10:46.5
at least 60% of those capital is owned by Filipino citizens.
10:49.5
O, yan po ang nakalagay.
10:52.5
Sino ang pwedeng magmay-aari ng lupa sa Pilipinas?
10:55.5
Filipino citizens.
10:56.5
Paano yung mga foreign corporations,
10:57.5
yung mga dayuhan?
10:58.5
Like, kung mayroong domestic corporation o corporations na inincorporate sa SEC sa Pilipinas,
10:59.5
may 40% yan ang dayuhan.
11:00.5
Pwede pa rin yan magmay-aari ng lupa.
11:03.5
Mga kabunyog, mga kababayan.
11:04.5
So, sa madaling sabi,
11:05.5
kung mayroong domestic corporation o corporations na inincorporate sa SEC sa Pilipinas,
11:06.5
may 40% yan ang dayuhan.
11:07.5
Pwede pa rin yan magmay-aari ng lupa.
11:10.5
Mga kabunyog, mga kababayan.
11:17.5
So, sa madaling sabi,
11:18.5
ito yung mga gustong maguhin nila Marcos Junior.
11:21.5
So, tanungin ko kayo, mga kabunyog, mga kababayan,
11:26.5
may mali ba sa ganong mga provisions ng konstitusyon?
11:29.5
Kailangan ba talagang maguhin yun?
11:32.5
ipakit ko sa inyo,
11:33.5
hindi naman lahat,
11:36.5
ng bahagi ng ekonomiya
11:38.5
ay mayroong ganun.
11:40.5
Ganong restrictions? Ito lang mga binasa ko eh.
11:43.9
Ito lang mga binasa ko ang mayroon eh.
11:45.8
O, halimbawa, ano ba ang naipakita natin na ano?
11:54.5
Ano lang ba ang may restrictions?
11:58.5
Exploration of natural resources, operation of public utilities, acquisition of alienable lands of the public domain,
12:06.1
mass media, advertising, o yan. Yan lang naman eh.
12:12.6
Saka, educational institutions and other economic activities.
12:18.8
The rest, the rest, wala naman eh.
12:22.9
So, ibig sabihin, halimbawa, magtatayo ng hotel sa Pilipinas,
12:27.9
ang dayuhan, ay kahit 100% niya pag-aari yan, walang problema.
12:32.3
Hotel naman yan eh.
12:33.3
Kung magtatayo ng mall ang dayuhan sa Pilipinas,
12:36.1
100% pwede niyang ariin yan.
12:39.1
Hindi naman yan kasama dito sa nakalista eh.
12:42.1
O, kung magpapagawa, magtatayo ang pagawaan ng sasakyan ng dayuhan, okay din niya lang yan.
12:49.7
Yung mga pagawaan ng tela, textile, wala rin problema yan.
12:56.4
Pagawaan ng mga pagkain, wala rin problema yan.
13:04.8
Bilang lang sa...
13:06.1
Daliri ng kamay natin, yung mga bahagi ng ekonomiya na may restriksyon ang konstitusyon.
13:12.2
Imaginin mo naman kung ang natural resources natin,
13:15.3
dayuhan ang nagmamay-ari,
13:18.6
Saka malaki na rin yung 40% eh.
13:21.0
Malaki na rin yung 40%.
13:22.4
Kaya imaginin nyo,
13:24.4
kung wala itong provisions na ito ng konstitusyon,
13:28.7
diba yung NGCP, yung National Grid Corporation,
13:32.8
yung National Grid Corporation, NGCP,
13:36.1
yan yung mga transmission powers dati ng NAPOCOR,
13:39.1
ang may-ari na nyan ngayon, privatized na yan,
13:41.4
NGCP, National Grid Corporation of the Philippines.
13:45.2
Ilan ang pag-aari dyan ng China?
13:47.8
Bakit hanggang 40% lang?
13:50.0
Si public utility yan eh, power.
13:52.4
Kung wala yung prohibition ng konstitusyon,
13:54.5
baka 100% na yan pag-aari ng China.
14:00.1
Kung naaalala nyo,
14:01.6
nagre-reklamo tayo,
14:02.7
ano ba itong NGCP?
14:04.4
Bakit pag-aari ito ng China?
14:06.1
Ay 40% nga lang dyan ang pag-aari ng China sa NGCP.
14:09.9
Ay kung wala itong constitutional provisions na ito,
14:12.8
100% pwede na yan aliin ng China.
14:16.4
Kaya ibig sabihin,
14:19.0
tama lang na hindi nakukontrol lalo na ng China,
14:22.5
yung mga negosyo na yan.
14:24.8
Hindi naman bawal sa ibang negosyo eh.
14:27.8
Yun lang naman eh.
14:29.9
public utilities,
14:31.7
halimbawa telecommunication,
14:36.1
Yung public service nga,
14:38.2
yung public service tulad ng mga bus companies,
14:41.5
yung railways nga,
14:42.9
pwede nang ariin ng mga dayuhan yan eh.
14:45.8
Kasi na-amendahan na yung public service act.
14:49.1
Yung mga transportation facilities,
14:52.7
hindi na siya kasama sa public utilities.
14:55.4
So pwede na siyang ariin ng dayuhan.
15:02.2
o air transportation,
15:04.2
sea transportation,
15:06.1
Na-amendahan na yung public service act.
15:10.5
Pwede nang ariin yan ng dayuhan eh.
15:12.6
Kasi hindi na siya classified as public utilities.
15:15.8
So ibig sabihin ano,
15:17.0
mga kabunyog mga kababayan,
15:19.0
itong mga nakalagay na ito sa konstitusyon natin,
15:21.3
protection po ng ekonomiya natin.
15:26.1
Mayroon bang mali dito?
15:27.7
Wala tayong nakikitang mali dito.
15:31.5
Naptadina, salamat sa pag-send ng stars ha.
15:36.1
Kaya mga kabunyog,
15:38.2
mali kasi yung sinasabi,
15:40.2
niluloko tayo ng mga kongresista at senador
15:44.8
na pinagbabawalan daw natin pumasok ang dayuhan sa ating bansa.
15:54.1
yung mga sinabi ko lang,
15:55.3
ang mga certain sectors ng ekonomiya
15:57.8
ang pinoprotektahan natin.
16:01.1
Kasi national economy and patrimony natin yan eh.
16:06.1
Imaginin nyo natural resources natin.
16:09.0
Imaginin nyo land.
16:11.8
Ngayon, pwede bang magmayari ang dayuhan ng land?
16:14.9
Mag-iinvest sila doon sa corporation.
16:17.4
Pero hanggang 40% lang sila.
16:21.7
Alam nyo ang mangyayari
16:22.9
kapag ang lupa naging pag-aari ng dayuhan,
16:26.9
magmamahal ang presyo ng lupa.
16:29.2
Pag nagmahal ang presyo ng lupa,
16:30.9
kasi mga dayuhan na ang bumibili.
16:32.6
Kaya nilang bumili ng mahal na presyo ng lupa.
16:35.0
Yung mga mayari naman ng lupa,
16:36.1
gusto nilang i-benta na yung lupa
16:39.5
Pag binenta ngayon yung mga lupa,
16:41.1
sino na ang mga mayari ng lupa sa Pilipinas?
16:45.1
Ano nang mangyayari sa atin?
16:46.8
Ayong mga Pilipino,
16:47.9
hindi na tayo makakabili ng lupa.
16:50.8
yung mahal na presyo ng lupa,
16:52.4
hindi na natin kaya eh.
16:53.9
Pati yung cesareal property,
16:56.6
ay, magmamahal ng grabe yan.
16:58.9
Kaya yan ang implication yan,
17:00.9
mga kabunyog, mga kababayan.
17:02.7
Hindi pinapaliwanag yan
17:04.0
nitong mga kongresista.
17:06.1
kung makapagpaliwanag sila,
17:07.9
akala naman ang kasabi,
17:10.7
parang wala tayong ano,
17:12.5
hindi natin binubukas
17:13.7
ang ekonomiya natin sa dayuhan.
17:15.6
Bukas na bukas na nga
17:16.7
ang ekonomiya natin sa dayuhan.
17:19.1
Eh, di ba makikita nyo naman,
17:20.9
halos lahat ng mga negosyo sa bansa,
17:23.1
pag-aari ng dayuhan eh.
17:26.2
may mga bahagi lang ng ekonomiya
17:28.0
na hindi talaga nila pwedeng kontrolin.
17:29.9
Hanggang 40% lang sila,
17:32.0
yung mga sinabi ko.
17:33.0
Which is tama lang, di po ba?
17:35.2
Tama lang naman yun.
17:36.1
Kung wala nga itong konstitusyon natin,
17:41.8
mga provisions na yan,
17:44.2
yung dating napokor,
17:45.1
yung mga tower na yan,
17:46.0
transmission towers,
17:47.2
100% na yan pag-aari ng China.
17:51.6
40% yan Chinese eh.
17:53.9
Ay gusto nga ng China,
17:55.1
sa kanila yan 100% eh.
17:57.5
kung wala itong mga restrictions na ito
18:00.6
pag-aari na ng China yung NGCP,
18:03.0
yung National Green Corporation
18:04.3
of the Philippines.
18:08.2
naalala nyo yung ano?
18:11.3
panahon ni Gloria,
18:14.2
umasok ang Pilipinas
18:16.4
Joint Maritime Seismic
18:27.6
Naalala nyo yun, mga kabunyog?
18:30.3
Pilipinas, China, saka Vietnam.
18:33.8
Nagkaroon tayo ng
18:45.4
kung yung West Philippines
18:47.3
ay may mga natural gas
18:49.6
o kaya kung anong yaman dyan.
18:52.3
Pumayag tayo na makipag-explore
18:54.6
with Chinese government.
18:56.5
Alam nyo kung anong ginawa
18:57.5
ng Korte Suprema?
19:01.6
Sabi ng Korte Suprema,
19:04.5
Unconstitutional.
19:05.5
Kasi yung exploration,
19:08.7
ng ating natural resources
19:11.1
at yung mga maritime
19:16.1
gobyerno lang natin
19:17.1
ang makakapag-develop nun.
19:19.3
Kung makikipagsosyo man tayo
19:27.5
na tulad ng Chinese,
19:28.8
yung gobyerno ng China.
19:31.8
Bawal yun sa konstitusyon.
19:37.1
pinasukan ni Gloria noon.
19:38.8
Imaginin nyo kung wala
19:39.9
yung provision na yan
19:43.1
libre-libre na si Marcos
19:46.5
sa mga lalo sa China.
19:49.0
Buti na lang at ano.
19:50.6
Maraming beses na nilang
19:51.7
inuulit-ulit yan eh.
19:53.9
exploration daw tayo
19:57.7
Paulit-ulit nilang
20:01.2
mayroon tayong provision
20:02.9
na nagbabawal niyan.
20:12.3
yung sinasabi na yan
20:13.2
na economic chat,
20:14.2
wag tayong paluloko diyan
20:15.9
maganda yan sa bansa.
20:18.9
Kontroli na ng dayuhan.
20:22.9
Marami ng negosyo
20:24.6
ang dayuhan sa Pilipinas eh.
20:27.6
hindi itong mga importante
20:31.6
Tulad ng telecommunications.
20:36.2
kontrolado natin yan.
20:40.8
up to 40% nga lang.
20:42.8
Tama lang naman yun.
20:45.5
Huwag nating baguhin
20:47.8
Kahit economic pa yan.
20:49.5
Kasi ang palusot ni Marcos,
20:51.2
wala namang problema
20:52.0
kasi economic lang daw
20:54.1
Kahit economic pa yan,
20:56.7
hindi yan maganda sa bansa.
20:60.0
Sige mga kabunyog,
21:01.7
magandang araw sa inyong lahat.
