* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Ito ay mga bolang gawa sa plastic, shade balls kung tawagin.
00:05.2
What we have here are something called shade balls.
00:07.4
What on earth this shade ball is and how it works.
00:10.2
Kung iyong titingnan para itong mga tapyuka pearls na lumulutang sa tubig.
00:15.5
96 million ito ang itinambak sa Water Reservoir ng Los Angeles, California.
00:21.7
Sa reservoir na ito, kumukuha ng maiinom na tubig ang halos 4 million residente ng LA.
00:28.2
Pero bakit tinambakan nila ng bolang plastic?
00:32.0
Hindi ba napakadelikado na makontaminate ang tubig na iniinom ng mga residente?
00:37.8
300 million gallons of water each year. That's 300 million gallons to fight this drought.
00:43.1
Pero alam mo ba, ang mga bolang ito daw ay napakahalaga para makasurvive ang mga residente.
00:49.9
Kung wala ito, ay manganganib ang kanilang buhay.
00:53.3
Mabisang panlaban din daw ito para maiwasan ang kemikal sa tubig
00:57.8
na nagdudulot ng cancer.
00:59.9
Paano kaya at ano pa ba ang ibang benepisyong nagagawa ng mga bolang ito sa tubig ng LA?
01:08.8
Noong mga unang bahagi ng 20th century, naging mabilis ang paglaki ng populasyon ng Los Angeles
01:15.6
at na-recognize ng mga namamahala ang magiging malaking pangangailangan sa tubig.
01:21.1
Kaya noong 1905, bumili ang pamahalaan ng lupain sa Eastern Sierra, Nevada,
01:27.8
Water Rites sa Owens River.
01:29.8
Noong 1913, ay gumawa sila ng aqueduct na magdadala ng tubig mula sa ilog papuntang Los Angeles.
01:37.3
Ang tubig na dinadala ng aqueduct ay iniipo naman sa Los Angeles Reservoir
01:42.6
na nagsusuplay ng tubig sa halos 4 milyong residente ng Los Angeles.
01:47.5
Ang reservoir ang naging sagot sa pinangangambahang kakulangan sa tubig.
01:52.6
Pero noong taong 2011 to 2017,
01:57.8
isa sa pinakamatinding tagtuyot sa kasaysayan.
02:01.4
Muling namiligro ang supply ng tubig sa reservoir dahil sa mabilis na pag-evaporate at pagkatuyo ng tubig.
02:08.6
Pero isang kakaibang solusyon ang naisip ng pamahalaan,
02:12.2
ang paggamit ng milyon-milyong itim na bola.
02:15.8
Hindi ito ang unang paggamit ng mga bola para ipantakip sa tubig.
02:19.8
Kilala ito sa tawag na bird balls dahil ang orihinal na dahilan ng paggamit nito
02:24.6
ay upang itaboy ang mga ibong pumupunta sa tubig.
02:27.8
At dito nga nakuha ng biologist na si Dr. Brian White ang ideya sa paggamit ng tinawag nilang shade balls.
02:36.0
Kaya noong 2015, sa pangangasiwa ni Los Angeles Mayor Eric Garcetti,
02:41.2
96 milyong black balls ang inihulog sa 708,200 square meters na reservoir.
02:48.6
Ang bawat itim na bola ay may diameter na 4 inches.
02:52.4
Pero ang tanong, hindi ba toxic ang mga bola?
02:55.4
Well, ang mga bola ay gawa sa...
02:57.8
polyethylene na isang uri ng non-toxic at food-grade plastic.
03:02.2
Kaya naman safe itong nakababad sa tubig.
03:04.9
Ang bawat bola ay kalahating puno ng tubig para hindi ito matangay ng hangin.
03:10.2
Maging ang kulay nito ay mahalaga dahil ang carbon black ingredient na nagbibigay dito ng itim na kulay
03:16.8
ay ang component na nagpapatibay dito para tumagal ng 10 hanggang 25 years na nakababad sa tubig.
03:27.5
Ayon sa National Geographic, nababawasan ng shade balls ang evaporation ng tubig ng 85 to 90 percent.
03:35.1
Bagamat inaabsorb nito ang init ng araw na nagpapainit sa itaas na bahagi ng bola, nananatili namang malamig ang ilalim nito.
03:43.5
Ang lamang hangin kasi ng bola ay nagsisilbing thermal insulator kaya hindi umiinit ang tubig.
03:50.3
Pangalawa, napipigilan nito ang pagdami ng algae sa tubig.
03:54.6
Kaya nakakatipid rin sa paggamit ng chlorine.
03:57.5
Na panglinis sa tubig.
03:59.3
Pangatlo, mabisa rin ito para maiwasan ang pagbuo ng carcinogenic bromate sa tubig,
04:05.3
which is napaka-toxic at delikado dahil maaari itong magdulot ng cancer.
04:11.0
Ang tubig kasi ay natural na merong bromide, isang harmless compound.
04:15.8
Pero kapag ang tubig ay nahalo sa chlorine at na-expose sa init ng araw, ay nagpuproduce ito ng carcinogenic bromate.
04:23.7
Kaya sa tulong ng mga shade balls ay hindi nakakalusot.
04:27.5
Ang init ng araw sa tubig.
04:29.5
At pang-apat, mas mura itong alternatibo kumpara sa ibang materyales gaya ng tarpulin, trampolin o tubo.
04:37.2
Ang bawat bola kasi ay nagkakahalaga lamang ng 36 cents.
04:41.7
34.5 million dollars ang kabuang halagang nagastos ng syudad.
04:46.7
Kaya lang may mga pumupunan na baka naman ang proseso ng paggawa sa mga shade balls ay kukonsumo rin ng tubig na higit pa sa diumanoy matitipid nito.
04:57.0
isang grupo ng mga mananaliksik ang nagsagawa ng pag-aaral na tinawag na Blue Water Footprint.
05:03.4
Layunin itong alamin ang dami ng tubig na nagagamit sa paggawa ng mga bola.
05:08.6
Napag-alaman na ang paggawa ng 96 million bola ay nangangailangan ng 66 to 766 million gallons ng tubig.
05:17.7
Ibig sabihin, kailangang manatili ng mga bola sa tubig ng at least one year o higit pa para ma-offset ang nagamit na tubig.
05:27.0
At dahil 3 years nang ginagamit noon ang mga bola simula 2015 at may tibay pa nga na maaaring tumagal ng 25 years,
05:37.9
masasabing bukod sa epektibo, ay cost-efficient talaga ito.
05:42.1
Kung nagustuhan nyo po ang content natin today, pakicomment ng yes.
05:46.2
This is your Ate O from our Republic. Hanggang sa muli and stay awesome!
