Senyales ng UTI, Sakit sa Kidneys at Pantog. - Payo ni Doc Liza Ramoso-Ong
00:30.7
Normal lang kung marami kayong ininom,
00:35.6
o kaya may mga gamot kayong pangpaihi,
00:38.1
natural na ihi kayo ng ihi.
00:40.0
So, tignan nyo rin gaano karami yung iniinom nyo.
00:42.5
Tsaka, baka naman, ninenerbiyos kayo.
00:46.1
Hindi ba pag malamig at pag may nerbiyos,
00:48.9
lagi tayong naiihi.
00:52.7
Tignan nyo rin, baka naman,
00:55.1
merong mga kasamang sintomas.
00:57.6
Halimbawa, masakit umihi,
01:01.3
tapos yung likin, tumatagas,
01:03.9
napabasa yung brief o yung panty ninyo,
01:06.7
ibang kulay na yung ihi nyo,
01:09.7
Tignan nyo rin kung nagkakaroon ng discharge,
01:12.5
mapababae o mapalalaki.
01:14.5
May kasama bang lagnat, pagsusuka,
01:16.8
masakit ang puso, masakit ang tiyan,
01:18.8
nanginginig, o yung chills na tinatawag,
01:21.5
o kaya masakit dito sa likod,
01:23.5
o yung tinatawag na low back pain.
01:26.5
Kasi, may mga dahilan.
01:28.3
So, ito pong ating drawing,
01:30.0
ito po kasi ay ang ating urinary tract.
01:34.3
So, pag sinabing urinary tract,
01:36.3
kasama dyan yung kidneys.
01:38.3
Yung ating kidneys.
01:40.3
Kidneys, o yung bato.
01:42.3
Yung tubo. May tubo po ang tawag dyan.
01:46.3
Bladder, o yung tinatawag na pantog.
01:48.3
At yung dulo, yung urethra.
01:50.3
Sabihin dun na lumalabas.
01:52.3
So, pag may problema sa any of these,
01:55.3
eh, mapapansin na natin yung ihi ng ihi.
02:00.0
Sabi, expect nyo po, aliyan,
02:03.0
na kapag ito, depende ito sa edad,
02:06.0
kapag edad 40 hanggang 50,
02:09.0
once a night, naiihi kayo.
02:11.0
So, kailangan nyong gumising.
02:13.0
Pag tungtong nyo naman ang edad 60 pa taas,
02:16.0
medyo 2 times na kayong gigising para umihi.
02:19.0
Pero, kapag edad 80 pa taas,
02:22.0
mga 2 to 3 times na ang inyong paggising.
02:26.0
Yung mabalik tayo dun sa ihi ng ihi, ano,
02:29.0
so, marami pong dahilan bakit ihi ng ihi.
02:32.0
Ang number 1 na dahilan, eh,
02:35.0
nagkaroon ng impeksyon, o yung tinatawag na UTI.
02:39.0
Pwedeng impeksyon o bakteriya dun sa pantog.
02:43.0
Tawag dyan, cystitis.
02:46.0
Pag nagkaroon naman ng bakteriya,
02:48.0
o makiyat na dito sa inyong bato, eh,
02:51.0
yan na yung tinatawag na
02:53.0
paiello nephritis.
02:55.0
So, merong acute, may chronic.
02:57.0
At, dun naman, eh,
03:00.0
meron ding mga urethritis.
03:02.0
Tapos, sa kababaihan,
03:04.0
meron ding pagkakaroon ng impeksyon.
03:07.0
Meron yan dun sa mga previous na diniscuss ko.
03:11.0
Yung tinatawag nating vaginitis.
03:13.0
So, pwedeng bakteriya.
03:15.0
Ang dahilan, bacterial vaginosis.
03:17.0
Nagkaroon ng yeast.
03:19.0
Tapos, try ko muna.
03:20.0
So, ito, kaya sabi ko, tignan kung may discharge ang babae.
03:25.0
Tapos, sa mga babae pa,
03:28.0
meron ding tinatawag na uterine prolapse
03:32.0
or vaginal prolapse.
03:33.0
Ito ay nagkaroon ng bua.
03:34.0
Isabihin, yung mga kababaihan,
03:38.0
sa lati nyo, pag naghuhugas kayo,
03:40.0
meron bang parang bukol na lumalabas dun sa puwerta?
03:45.0
So, hindi yung dapat may lumalabas dun.
03:47.0
So, baka po yung vaginal prolapse
03:50.0
o yung bua o yung ating uterine prolapse ay lumalabas.
03:55.0
So, punta tayo dun sa ating OBGY.
03:56.0
So, punta tayo dun sa ating OBGY.
03:57.0
So, punta tayo dun sa ating OBGY.
03:59.0
Isa pang dahilan,
04:01.0
Kapag tumataas ang asukal,
04:03.0
tendency ng katawan, ilabas ang asukal.
04:07.0
So, mas iihi ng iihi
04:09.0
para mailabas yung asukal
04:11.0
dahil nga hindi nga magamit yung insulin.
04:15.0
Tapos, sabi ko nga, ito yung drawing may bacteria
04:18.0
doon sa urinary tract.
04:20.0
So, diniscuss na natin.
04:22.0
Sa kalalakihan, ito po, enlarged prostate.
04:25.0
Yung tinatawag nating BPA.
04:26.0
Yung tinatawag nating BPA.
04:28.0
Benign Prostatic Hyperplasia.
04:30.0
Nakita niyo po, yung prostate sa kalalakihan,
04:33.0
eh inipit na yung ureter
04:35.0
o yung sinabi ko kaninang tubo.
04:37.0
So, ang tendency niyan, hindi niya maubos yung ihi sa loob.
04:42.0
So, medyo mas napapagdalas yung ihi.
04:44.0
Yung sa buntis, kasi nga,
04:46.0
nakocompress yung pantog.
04:48.0
Yung mga na-stroke
04:50.0
o kaya naman nagkaroon ng mga sakit,
04:54.0
katulad ng mga Parkinson's disease.
04:57.0
Lalo na sa kalalakihan,
04:59.0
yung mga may Parkinson's, ihi din ang ihi.
05:02.0
Tignan nyo, baka naman yung mga gamot na iniinom nyo
05:07.0
o yung tinatawag na diuretics.
05:09.0
Lalo na yung mga may high blood.
05:11.0
Meron silang diuretics.
05:13.0
Tsaka yung mga may sakit sa kidney.
05:15.0
So, tanungin nyo sa doktor nyo na
05:17.0
kung bakit kayo ihi ng ihi.
05:19.0
So, sa women, ito po, nabanggit na natin.
05:22.0
So, sa women, ito po, nabanggit na natin.
05:23.0
UTI, vaginitis, diabetes,
05:26.0
yan po yung kadalasan.
05:29.0
Mamaya, meron din yung tinatawag natin,
05:32.0
stress incontinence.
05:33.0
Hindi mapigilan ang kanilang pag-ihi.
05:36.0
At sa lalaki, yung BPH,
05:38.0
lumalaki nga po yung prostate,
05:40.0
yung pinakita natin.
05:44.0
bukod sa kidney stones,
05:45.0
nagkakaroon din po ng bladder stones
05:48.0
o bato doon sa kanilang bladder,
05:54.0
ayaw natin ng mga tumor.
05:56.0
At syempre, kung nagkaroon din ng diabetes
05:58.0
o kaya namamanas,
06:00.0
baka meron silang congestive heart failure
06:04.0
So, yan po yung mga kadalasang dahilan
06:07.0
bakit ihi ng ihi ang babae at ang lalaki.
06:11.0
So, kapag ihi ng ihi,
06:13.0
ang mga pupuntaan nating doktor,
06:15.0
urologist, lalo na kung lalaki.
06:18.0
Pero pwede din magpagamot doon
06:22.0
Tapos, kung may problema
06:24.0
doon sa, yung sasabi ko nga,
06:26.0
yung mga vaginitis,
06:27.0
ang kailangan nyo po OBGYN
06:29.0
o kung nagkaroon kayo ng UTI.
06:31.0
Pwede din po yung doktor sa kidneys,
06:33.0
ang tawag po doon,
06:36.0
So, yan po ang mga pupuntahan nyo.
06:38.0
So, i-examine kayo.
06:40.0
Kaya nga sabi ko, tignan nyo yung mga sintomas
06:42.0
na kasama yung binanggit ko kanina.
06:45.0
At hihingan po kayo ng, syempre,
06:47.0
problema sa pag-ihi.
06:49.0
Number one, urinalysis.
06:50.0
Pwedeng i-cultivate,
06:51.0
pwedeng i-culture.
06:53.0
Ah, hindi naman humahal yan,
06:55.0
Kaya nga, pag may problema sa pag-ihi,
06:57.0
sabi ko magpa-urine test.
06:59.0
Kasama din ang blood test.
07:03.0
kasi cost nga ay diabetes.
07:05.0
Sasama na rin yung electrolytes,
07:07.0
kasi may ibang sakit na may problema doon sa electrolytes.
07:10.0
At sa kalalakihan,
07:13.0
o yung para sa prostate.
07:17.0
meron din silang mga tiyatag na
07:21.0
yung para sa pressure ng pantog.
07:24.0
sinisilip ng instrumento.
07:27.0
yung neuro test sa nerves,
07:29.0
kasi nga ang problema.
07:34.0
Meron tinatawag din na EMG.
07:37.0
Iti-test yung inyong
07:38.0
electromyography,
07:40.0
yung inyong mga nerves.
07:43.0
isa sa most common na pinagagawa,
07:44.0
lagi kaming tinatanong,
07:46.0
ano ba ang preparasyon
07:48.0
para sa ultrasound?
07:53.0
walang-walang laman
07:54.0
ng inyong pantog.
07:55.0
So, umihi muna kayo.
07:57.0
pag kayo ay nakaschedule sa ultrasound,
07:59.0
magbaon na po kayo
08:00.0
ng isang litrong tubig.
08:03.0
pag tapos na kayong i-ultrasound,
08:04.0
papainumin naman kayo ng tubig.
08:10.0
uulitin ang ultrasound.
08:11.0
Kailangan po yan,
08:12.0
kasi kailangan yan sa
08:13.0
post-void residual urine.
08:15.0
Tinitignan kung gano kadami pa
08:18.0
ang kayang matira
08:20.0
dun sa inyong pantog
08:22.0
pagkatapos umihi.
08:24.0
meron din tayong mga CT scan
08:26.0
at marami pang mga test,
08:28.0
yung kung lumalabas ba talaga.
08:30.0
So, ito lang po ay mga example.
08:32.0
Kaya nabanggit ko,
08:34.0
yan yung mga hihingin sa inyong test.
08:39.0
ano ba yung treatment options natin?
08:43.0
bawasan yung mga kape,
08:51.0
medyo nakaka-irritate daw yun
08:56.0
carbonated drinks,
09:02.0
meron din tinitrain yung bladder.
09:06.0
usually 12 weeks yun,
09:08.0
mamaya isasabi ko.
09:09.0
Yung pinipigil yung ihi,
09:10.0
tapos may Kegels exercises.
09:15.0
yung sinasabi nating bladder
09:20.0
Kung kayo ay madalas umihi.
09:25.0
may schedule ng pag-ihi ninyo.
09:28.0
Patagal ng patagal
09:29.0
yung layo ng pag-ihi.
09:33.0
kalahating oras na.
09:34.0
So, kung pwede nyo ipigil
09:35.0
ng kalahating oras
09:36.0
bago kayo pumunta ulit sa banyo.
09:38.0
So, pagsanay na doon,
09:40.0
tatagalan na naman.
09:41.0
Hanggang kaya nyo na,
09:43.0
hanggang apat na oras.
09:46.0
ang pagitan ng pag-ihi nyo.
09:48.0
Yun yung tinatawag na
09:50.0
yung inyong pantog.
09:52.0
Yung tinuturuan maghantay.
09:55.0
Meron din exercises.
09:57.0
Yung Kegels exercises.
09:59.0
Itataas lang yung balakang.
10:01.0
Taas, baba, taas.
10:02.0
Ang purpose niyan,
10:03.0
para lumakas yung muscle
10:05.0
doon sa paligid ng pantog.
10:11.0
Tsaka makikita nyo,
10:12.0
mga 3 weeks pa lang,
10:16.0
medyo may pagbabago na.
10:18.0
So, pag nakaupo kayo sa traffic,
10:20.0
nasa kotse lang kayo
10:23.0
Parang may pencil doon sa inyong puwet.
10:26.0
Pigil, pigil, pigil.
10:30.0
Kasama ho yun sa Kegels exercises.
10:32.0
O kaya yung para kayong tulya
10:36.0
isasarabukas ninyo
10:37.0
yung dalawang tuhod ninyo
10:39.0
o yung legs ninyo.
10:44.0
para kayong halaan,
10:45.0
para kayong tulya.
10:47.0
Tapos knee folds,
10:49.0
pinufold papunta sa inyo.
10:51.0
O kaya table top.
10:54.0
Gagawin nyo yung paa nyo nakataas.
10:56.0
Yung isa parang nakapatong sa table.
10:58.0
Tapos yung isa naman,
11:03.0
Split table tops.
11:04.0
So, yan po yung mga exercises
11:06.0
para lumakas yung muscle
11:08.0
doon sa malapit sa ating pantog.
11:14.0
ang kulay ng ihi,
11:17.0
o kulang din ang inyong iniinom.
11:19.0
Siyempre, gusto natin hanggang light yellow.
11:22.0
Light yellow lang ang ating ihi.
11:24.0
Kapag nagdadarken na yan,
11:27.0
Para uminom kayo ng tubig.
11:30.0
So, lagi nyong titignan ha,
11:32.0
ano ang kulay ng inyong ihi.
11:35.0
sa mga taong ihi ng ihi,
11:37.0
baka naman po overweight tayo.
11:39.0
Baka kailangan nating magbawas
11:44.0
yung mga tao daw na constipated,
11:46.0
kasama din yan sa ihi ng ihi.
11:49.0
So, high fiber diet.
11:53.0
Mas damihan natin yung mga high fiber.
11:55.0
Oatmeal, mga gulay, mga prutas.
11:58.0
Siyempre, pag diabetic,
12:00.0
pipiliin na natin.
12:02.0
Ngayon, sa mga kalalakihan,
12:05.0
merong mga overactive bladder.
12:09.0
parang ang hirap magsimula ng pag-ihi.
12:12.0
Kailangan pa nilang umiri
12:14.0
o kaya kumapit doon sa pader.
12:16.0
Tingnan nyo doon sa kanilang comfort room,
12:18.0
lahat yun nakakapit doon sa pader.
12:21.0
Kasi mahina ang daloy
12:23.0
o kaya naman minsan putol-putol ang daloy.
12:26.0
Nangyayari po ito,
12:27.0
mga 11 to 16 percent ng kalalakihan.
12:31.0
Dahil may impeksyon,
12:33.0
mahina nga yung muscles sa paligid ng pantog.
12:36.0
So, doon pumapasok
12:37.0
o nakakatulong ang Kegels exercises.
12:40.0
Gamutin ang pagtitibi,
12:41.0
baka naman may bato sa pantog.
12:45.0
obesity, tumataba.
12:47.0
So, kailangan tamang timbang
12:49.0
o kaya naman may Parkinson's disease,
12:52.0
yung mga disease sa ating nerves
12:55.0
So, doon kailangan nga mag-consult tayo sa urologist
13:03.0
baka naman OBGYN.
13:04.0
At pwede rin sa urologist.
13:07.0
Ngayon, sa mga kababaihan,
13:08.0
may tinatawag naman ang stress continence.
13:12.0
Kawala ng pagpigil.
13:14.0
So, mas common ang incontinence sa mga babae.
13:18.0
Pero ang lalaki, meron din.
13:20.0
Pero twice more common sa kababaihan.
13:24.0
Dahil nanganak sila.
13:26.0
Siyempre, iri ng iri.
13:28.0
At saka, nagmemeno po.
13:30.0
So, dalawang klase po ang incontinence
13:34.0
Yung tinatawag na stress incontinence.
13:38.0
pag ba nag-edad 50 na kayo
13:40.0
o nag-menopause na kayo,
13:42.0
bakit pag tumawa,
13:46.0
lalo na pag inuubo kayo
13:48.0
o kaya nage-exercise,
13:50.0
biglang may lalabas na konting ihi.
13:54.0
Yun po yung stress incontinence.
13:56.0
Meron din niya tawag na urge incontinence.
13:58.0
Yung kailangan-kailangan nyo
14:00.0
ng pumunta doon sa banyo
14:02.0
kasi bigla kayong naiihi.
14:06.0
Actually, sa mga babae,
14:07.0
actually, sa mga ganitong sitwasyon
14:11.0
May nabibili na po ngayon.
14:13.0
Para siyang panty or brief
14:15.0
sa mga lalaki o sa mga babae.
14:20.0
So, kung medyo mahaba
14:22.0
ang inyong lalakbayin
14:25.0
o ang inyong travel,
14:27.0
for the peace of mind,
14:28.0
for your peace of mind,
14:30.0
na naka-diaper kayo
14:33.0
Kasi yung babae sanay magpasador,
14:35.0
ang lalaki hindi.
14:37.0
baka kailangan nyo yung diapers.
14:39.0
Malaking tulong po yun.
14:40.0
Nung una sabi ko,
14:41.0
ah, bakit kailangan pa?
14:43.0
ang daming natutulungan
14:46.0
So, sana po dito sa topic natin
14:49.0
na ihi ng ihi naliwanagan,
14:51.0
alin doon ang cause
14:52.0
ng inyong ihi ng ihi
14:54.0
at ano ang gagawin.
