Para Healthy ang Memorya at Utak ng Seniors. By Doc Willie Ong (Internist and Cardiologist) Panoorin ang Video: https://youtu.be/28WtUTgWw6E

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Meron tayong payo para sa mga seniors, kahit age 40 and above, may tulong ito.

Paano tatalino, makakaaral sa eskwelahan, sa trabaho, at paano alagaan ang utak natin para hindi magiging malilimutin.

10 tips pati pagkain niya.

Sa aging kasi, pag tumatanda, humihina yung IQ natin, bumababa.

Number 1, kailangan ng pagkain natin mataas sa omega 3 fatty acids.

Tignan nyo ito, ito talaga yung maganda.

Mataas sa fish oil, yan ang nagpapabuka ng mga ugat natin.

Good for the arteries, pangpababa ng blood pressure konti, pangpababa ng bad cholesterol, tuna, sardine, salmon, bangus, healthy nuts, walnut, kasoy.

Ito yung mga magagandang gulay kasama din dyan.

Omega 3 fatty acids.

Pwede rin mga fish oil supplement.

10 tips.

Number 2, dapat healthy talaga yung diet natin.

Alam nyo naman yung mga healthy diet, yung broccoli, strawberry, spinach, garlic, mataas sa antioxidants, sari-saring fruits and vegetables.

So, saging, lemon, orange.

Ito po yung mga pagkain para sa utak.

Sabi nga, mani, pampatalino, pwede.

Gusto mo konting?

Kape, pwede naman ng kape.

Kaya lang, minsan sa senior, baka mag-palpitate.

Kung meron kayong palpitation, skip beats, iba sa kape.

Dark chocolate, pwede naman.

Pero ganito lang kalaki.

Isang araw, 30 ounces lang.

Dalawang piraso nito, dalawang ganyang bar, tama na.

Whole day na yan.

Kasi kung masyado maraming matatamis, pwede tumaas ang blood sugar.

Avocado, maganda yan.

Healthy fats.

Coconut oil, olive oil.

Whole grains, onions, tsaka yung mga herbs, maganda.

Turmeric, maganda rin po.

Kaya yung mga brain foods natin.

So, ito yung mga pagkain mabuti sa utak.

Kamatis, broccoli, nuts, oily fish.

Ito yung mga pagkain iiwasan.

Lalo na pag tumatanda.

Kung bata ka pa siguro, 20 years old, pwede ka pa kumain nito.

Kaya lang, mabilis tumasa ang kolesterol nyo.

Pero pag may edad na, iwas na tayo.

So, paminsan-minsan na lang.

Yung mga fast foods, fatty foods, salty foods, french fries, prito, alak.

Bawal na yung alak.

Baka maaksidente tayo.

Lalo na pag senior na, sigarilyo.

Kahit yung mga zero calorie po.

Soft drinks na zero calorie, hindi rin po ganun kahealthy.

Pinakamaganda, tubig na lang or lemon water.

Kasi kahit zero calorie siya, matamis pa rin siya.

Yung utak natin, masasanay sa matamis kahit walang calories.

Kaya pag hindi ka uminom ng zero calorie soft drinks,

maghahanap ka ng ibang matamis.

Maghahanap ka ng ice cream, chocolate, doughnut.

Kasi nasanay yung utak mo sa matamis.

Tsaka yung dark colored soft drinks, may phosphorus.

Hindi maganda sa kidneys.

Pwede rin makasira sa kidneys.

Healthy foods for the brain.

Nakita nyo po yan.

Number three tip, kailangan i-train yung utak.

May kasabihan, use it or lose it.

Dapat papaganahin mo yung utak mo.

Pwede ka magsulat, pwede ka mag-painting,

mag-aral ng bagong language,

mag-enroll ng anong course.

Huwag magre-retire.

Laging gagamitin yung utak.

Pwede mag-crossword, mag-math.

Mag-compute na lang ng math, huwag na laging calculator.

Lahat po yan, napaka mahalaga.

Tsaka yung pag-train ng brain natin, dapat araw-araw.

Hindi yung minsan lang gagamitin yung utak.

Pwede ka mag-chess.

May way na para mas makaalala.

Meron mga tricks para maalala mo.

Dapat get in touch with your emotion.

Engage all senses.

Kung meron tayong mini-memorize o inaaral,

dapat buong utak natin ginagamit natin.

Kasi nga minsan, lalo na sa may edad,

baka meron ng mga small stroke.

Kaya medyo humihina na yung utak natin.

Walking 30 minutes a day, very important.

Lakad araw-araw kung kaya.

5,000 steps, 7,000.

Pwede na 7,000 steps. Mahirap ang 10,000 steps.

Maglakad araw-araw.

Napakaganda yan para sa utak natin.

Brain circulation, heart circulation.

Maganda sa legs, sa varicose.

Gaganda rin yung blood supply sa hippocampus.

Good for memory and learning.

Nakita nila yung mga senior na healthy ang diet.

Walang sigarilyo, walang alak, nage-exercise.

Mas sharp ang memory.

Mas hindi nagkaka-Alzheimer's, Parkinson's,

at panghihina sa utak.

At hindi rin na-stroke.

8 glasses of water pag senior.

Mga 8, okay na yan.

Huwag naman yung 16 glasses.

Baka sobrang eh.

Pag senior kasi ayaw din natin yung sobrang daming tubig.

Minsan, baka hindi kaya ng puso.

Yung biglang ganun kadami.

Pero 8 glasses, kaya yan.

Sa normal, healthy senior.

Green tea, may tulong din.

Maraming anti-oxidant ang green tea.

May isang pag-aaral na katulong sa memory yung green tea.

Mental exercise, yung sinasabi ko sa inyo.

Yung mga crosswords, sudoku, puzzle.

Huwag magre-retire.

Laging gagamitin yung utak.

Effective lang itong mental exercise

pag araw-araw ginagawa.

Regular.

Hindi yung paminsan-minsan lang.

Tinetrain mo yan.

Kung yung muscle natin, tinetrain para lumakas yung utak din natin.

Kasi mas ginagamit mo yung utak,

mas nagkakaroon ng maraming connections.

Parang yung utak ni Albert Einstein.

Nakita nila sa utak talagang maraming connections.

Baga sa ano eh.

Malaki yung surface area.

Keep your mind active.

Tulad na sinabi ko.

Magbasa.

Nag-magazine. Libro.

May mga games.

Learn new things.

Take or teach a class.

Mag-volunteer work.

Maganda po yan.

Diba?

Alam mo, ito rin turo ng mga neurologist.

Minsan, pag nag-toothbrush ka,

subukan mo kaliwang kabay.

O ganyan. O iba.

Unang-una, mahirapan ka. Hindi sanay.

Pero makita mo,

pag yung mahinang hand mo,

ang ginagamit mo,

nagkakaroon ng new connections sa brain eh.

Mas natututo siya.

Napipilitan siya matuto.

Pag binago-bago mo ang routine mo.

Number seven, kailangan kompleto ang tulog.

Lalo na senior.

Pag senior, hindi makatulog,

higa na lang tayo.

Six hours lang tulog, higa mo na lang two hours.

Kasi ayon sa pag-aaral,

pag nakapahinga ang katawan,

pag nakatulog,

mas maganda sa memory.

Forty percent better.

Pag kulang sa tulog,

ay hindi na makaisip.

Makakalimutin na.

At pag kulang sa tulog,

masama sa puso.

Naka-high blood.

Tumataas blood sugar.

Mas nagkakasakit.

At mas kakain ng hindi healthy

pag kulang sa tulog.

Enough sleep, very important.

Okay.

Ayan.

Pag nag-aaral, dapat focus sa pag-aaral.

Ito po, very important.

Lalo na sa senior.

Kailangan lagi silang may kausap.

Okay.

Social connection.

Kahit sino nalang kausapin.

Pumunta sa isang lugar.

Sa barangay hall.

O kahit hindi mo kakilala.

O sa mall.

Makipagkaibigan.

Make new friends.

Ano ang ibig sabihin?

May pag-aaral sa Harvard School of Public Health.

Yung taong pinakamaraming kaibigan,

mas matalas ang memory.

Ang dami niyang kaibigan.

Ang dami niyang iniisip.

Ang dami niyang ginagawa.

Sharp na sharp yung brain niya.

Malawak yung alam niya.

Hindi pa ulit-ulit.

Papasok sa trabaho.

Tapos na.

Magsasawa yung utak.

Kaya nga, make new friends.

Pumunta ka sa linya na hindi mo linya.

Doon ka matututo.

Let's say ako, doktor ako.

Nililinya ko lahat.

Pati psychology.

Business tips.

Lahat na inaaral natin.

Kasi gusto natin malawak.

Gusto natin matalino tayo.

Para lumawak yung utak.

Good for yourself.

Good for the brain.

Hindi bumabagsak yung talino.

Kasi nga, sharp.

Hindi yung bobo na ito na lang pa ulit-ulit.

Lalong hihina yung utak natin.

You need new friends.

Okay?

Tip yan sa may edad.

Kahit hindi sa may edad, okay din.

Social connection sa seniors.

Mag-volunteer.

Sumalis sa social club.

Yung mga meetings.

Mga advocacy.

Makisali tayo.

Kasi mas good for you yan.

Nakakatulong ka pa.

Ito kung medyo bata ka pa.

Kahit medyo edad.

Wala namang masama eh.

Mag-daydream.

Managinip ng plano mo.

Diba?

Mag-dream ka.

Image mo yung gusto mo mangyari.

Lagi nga ang pinakamagandang story nga.

Diba?

Sa Kentucky Fried Chicken.

Si...

Diba?

Yung ginawa niya yun.

Colonel Sanders.

65 years old na siya.

Retired na siya.

Binigyan nalang siya ng pension.

Parang $400.

Sabi niya, lang kwenta yung buhay ko.

Ito na lang.

Nagpapakainin ako ng gobyerno ko.

So naisip niya yung luto nung nanay niya

or lola niya ng masarap na chicken.

So gumawa siya at 65 years old.

Hindi siya nag-retire.

Nagawa niya.

One store, two store.

Lumakas na franchise.

Ngayon, naging success story.

Hindi siya tumigil kahit retired na siya.

Magaling siya mag-daydream.

Magaling mag-visualize.

Bago mangyari sa buhay mo,

kailangan ready yung utak mo.

Number 10.

Siyempre, kailangan din relax tayo.

Walang stress.

Relax.

Kalmado.

Breathing technique.

Masaya sa buhay.

Deep breathing.

Kasi mas relax ka,

mas makakaisip ka.

Kung ngarag at stress

at laging nanginginig,

prone ka sa accident.

Tsaka hindi mo rin maalala.

Mahirap mag-aral o matuto pag-stress.

Dapat masaya ka doon sa inaaral mo.

Okay?

Protect your brain.

Lalo na sa may edad.

Diba?

Aksidente.

Mag-ingat.

Mga pag nagbibisikleta

o mga iba,

nagmomotor.

Baka matumba sa bahay.

Matumba sa CR.

Ang banyo,

dapat may mat na rubber.

May maraming hawakan.

O pag naglalakad,

maganda may alalay.

Hawakan kasama si misis,

kasama si anak mo.

Walang masama.

Bumababa sa hagdanan.

Humawak na sa railings.

Pababa.

Delikado.

Mag-rubber shoes.

Stable.

Dahan-dahan.

Slowly lang.

Huwag na yung takbo ng takbo.

Kasi isang maling takbo,

mabilis mabalian tayo.

Mabilis mapilay.

Pag ang bata napilay,

dalawang araw, magaling na.

Pag senior napilay,

isang buwan di pa rin magaling.

Diba?

Iwas sa aksidente.

Lalo na sa senior.

Baka mahulog sa bahay.

Diba?

Safety belt.

Fall precaution.

Bahay, mas gusto ko maliwanag.

Alam ko mahal ang kuryente.

Pero dapat maliwanag.

At tuyo ang sahig

para hindi mahulog.

Mas maganda walang rugs.

Mag-ingat.

Yan.

Okay?

Pacheck ang vision.

Pacheck ang tenga.

Kasi pag matanda, humihina ang mata.

Tuloy-tuloy exercise.

Light weights.

Para lumakas yung muscle.

Para may balance.

Enough sleep.

Kasi pag kulang ka sa tulog,

wala kang balance.

Diba?

Hilo.

Vertigo.

Pagkatulog.

Last two slides.

Siyempre pag senior, listan mo na.

Diba?

Pwede sa cellphone.

Pwede sa papel.

Ayan.

Nakalista ka na.

Tapos gamitin lagi yung utak.

Konting light exercise.

At siyempre, enjoy.

Last slide.

Pag umaga, ito yung lakas ng utak natin.

Pag umaga, mas alert tayo.

Okay?

Maintain nyo yung mga gamot ninyo pala.

Lalo na sa senior.

Kung meron kayong pampalabnaw ng dugo.

Aspirin.

Clopidogrel.

Kung anong binibigay ng doktor nyo, tuloy nyo lang.

Kung anong vitamins nyo, tuloy nyo lang.

Magpacheck sa doktor.

Dapat controlled yung high blood.

Cholesterol.

Diabetes.

Huwag magre-retire.

O pwede kang mag-retire pero may trabaho ka pa rin gagawin.

Okay?

Maraming kaibigan.

Sa umaga, dyan matalas yung utak natin.

Pagtanghali, 12 noon hanggang alas 2.

Until 12 noon.

12 noon hanggang alas 2, antukin tayo eh.

Pwede siguro mag-siesta konti.

Pero antukin tayo dito.

Kaya mahirap mag-isip dyan.

Sa hapon, aandar ulit yung utak natin.

Sa gabi, sharp din yan.

So, alam din natin yung routine natin.

So, ayan po.

Alagaan ang utak natin.

Lalo na sa senior.

Sana po nakatulong tong video.

Share po natin.