* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Good evening guys. Welcome to tonight's episode of Facts First.
00:26.7
Ako po si Christian Esguerra. Maraming salamat po sa pag-asama niyo po dito sa ating programa ngayong gabi.
00:33.6
So today is February 19. Ilang araw na lang po. Gugunitain na naman po natin yung EDSA.
00:41.0
Ito po yung historic moment kung saan sinipa, pinatalsik na mga Pilipino, milyong-milyon,
00:46.3
ang diktador na si Ferdinand Marcos Sr. only for the next generation to elect the son of the late dictator in 2020.
00:56.7
Pero hindi lang po yan ang pag-uusapan natin ngayong gabi. Hindi naman ito all about EDSA.
01:01.5
Ang take-off po natin ngayong gabi, kung nabaritaan niyo po, kung nabasa niyo po sa mga pahayagan o ilang online news outlets,
01:10.1
yung lumabas po na balita tungkol po dito sa 2023 Democracy Index ng The Economist Intelligence Unit.
01:19.3
So lumalabas po na noong 2023, last year, ang Pilipinas po, ang rank natin was 53.
01:26.7
Out of 167 countries. Pagdating po doon sa State of Democracy.
01:33.2
So nandun po tayo sa classification na ang tinatawag po ay flawed democracy.
01:39.0
Kumbaga, demokrasya tayo pero may mali.
01:44.5
Yan na po yung pag-uusapan natin ngayong gabi.
01:46.8
And I hope makinig po kayo mabuti at you can join the discussion.
01:51.4
Kasi nga, mukhang napaka-nebulous ng term na democracy.
01:56.7
Kung natin kung anumang ibig sabihin talaga ng demokrasya, mas maganda pa pag-uusapan natin.
02:00.8
Ano ba talaga ang demokrasya? Nakakain ba yan?
02:03.7
Paano ba dapat siya tingnan?
02:05.6
Especially sa konteksto po ng ating bansa.
02:08.5
Sa pangangailangan ng mga Pilipino.
02:10.5
So invited for tonight's episode, siya po yung chair ng University of the Philippines Department of Political Science.
02:19.6
So I'm sure madalas niyo rin po siya makita sa mga TV and online interviews.
02:24.0
I'd like to welcome to our program.
02:26.7
Again, teka lang, ihahanda natin.
02:28.8
Ayan, si Professor Aris Arugay.
02:32.5
Magandang gabi, Professor, and thank you for joining us again dito sa Facts First.
02:37.2
Good evening, Christian. Thanks for having me.
02:39.9
Okay, 53rd tayo out of 167 countries classified as flawed democracy.
02:46.0
And actually, ranking natin hindi naman nalalayo.
02:48.9
Lagi tayo nasa 50s, no?
02:50.5
Unang-una, is this a fair assessment dun sa estado ng ating demokrasya?
02:55.7
Christian, hindi lang.
02:56.7
Hindi lang naman ito yung international na barometer, no?
03:01.2
Or hindi lang naman yung economist yung nag-susukat ng demokrasya sa buong mundo.
03:07.9
And marami pang iba.
03:10.5
Ang masasabi ko, this is quite consistent sa mga ibang mga efforts to measure the quality of democracy worldwide kasama yung Pilipinas.
03:21.8
So in fact, yung report ng economist binabanggit na,
03:26.7
there's such a effort, yung tinatawag natin na freedom index ng Freedom House, no?
03:35.3
And in fact, some of us na mga political scientists are even sometimes tapped to be the one to assess the state of democracy in the Philippines.
03:44.4
Kasama din dyan mga colleagues ko sa UP Department of Political Science.
03:47.5
And the assessment is quite, sabi ko nga, consistent because while we may have certain aspects,
03:56.7
or principles of our democracy na mataas, no?
04:00.5
Meron tayo yung mga tinatawag na deficits, no?
04:03.3
Meron mga kakulangan, meron mga kailangan pang improve.
04:08.7
Kasi medyo mataas siya before, no?
04:11.6
And when I say before, siguro mga 20 years ago, noong mga 90s, no?
04:20.8
Yung mga ibang larangan.
04:22.4
Quite recently, no?
04:24.0
Mga 6 to 8 years ago.
04:26.7
So, ang masasabi ko, while the Philippines is labeled at present na flawed democracy,
04:35.6
parang half-full, half-empty yan, eh, no?
04:38.8
Kasi pag bin-rake down mo, in fact, we are scoring good in certain aspects,
04:44.1
but there's also a noticeable decline in some aspects of our democracy.
04:50.0
Isa-isa yun natin yung ano, yung pag-usapan natin yung indicators, yung general classifications, no?
04:55.3
So, lumalabas dito.
04:56.7
Ito, electoral process and pluralism, functioning government, political participation, political culture,
05:04.4
medyo gusto kong tutukan natin yan, ah, political culture, and civil liberties.
05:10.4
Ito yung limang major aspects nitong democracy index.
05:15.6
Saan ba tayo medyo mahina?
05:17.3
Base rin sa pag-aaral.
05:20.2
Base sa scores natin, in fact, mas lalo tayong humina
05:25.4
sa functioning government.
05:26.5
So, yung functioning of government at yung political culture.
05:30.1
Yung score natin doon, actually, pang ano, eh, mas mababa pa doon sa flawed democracy
05:35.6
kasi nasa 4.64 lang siya out of 10, yung functioning of government,
05:44.3
Yung political culture out of 10.
05:47.0
So, kumbaga, parang pag ni-round off mo yun, yung isa, 5 out of 10, 5 over 10, di ba?
05:53.2
Sa school, bagsak yun, eh, di ba?
05:54.6
Pag lima lang yung natama mo sa sampun,
05:56.5
kahit supposedly kalahati siya, bagsak yun.
06:00.5
Yung isa naman, 4.38, 4 out of 10, no?
06:03.3
So, ito yung mahina.
06:05.4
Functioning of government, ito yung ang sinusukat nito.
06:09.1
Maraming indicators, maraming mga tanong.
06:10.9
Pero to summarize, ang mga tinitingnan nito,
06:15.1
sino yung mas makapangyarihan ba sa gobyerno?
06:18.1
Is it the executive or legislative?
06:20.5
At ayon sa The Economist,
06:22.2
pag ang isang bansa, mas malakas yung executive
06:25.2
over the legislative.
06:27.8
That's bad for democracy.
06:30.6
Pag walang balance.
06:32.6
So, yung checks and balances principle, dito yun?
06:35.8
O, corruption, nasa functioning of government din,
06:39.2
bureaucratic red tape.
06:41.1
At, in fact, magugulat ako kung may magsabi na,
06:44.7
hindi, dapat mas mataas tayo dyan, no?
06:47.1
I mean, this is almost like
06:54.4
Na mababa tayo dito.
06:57.0
Yung political culture has something to do with
07:01.0
how democracy is appreciated by the people, no?
07:05.7
And whether there is some appetite for strongman rule
07:10.1
or the rule of leaders who have, you know,
07:16.2
a tendency to monopolize or concentrate power, no?
07:21.9
So, quite consistent.
07:24.0
Consistent to, no?
07:25.0
Kasi, if you notice, before, may mga surveys din na tinatanong,
07:29.3
SWS, na gusto mo ba minsan ang mamuno sa Pilipinas
07:35.8
ay isang, yung kamay na bakal, no?
07:38.4
While there is no majority na nagsasabi nun,
07:42.4
consistent, parang meron siyang, ano eh, 26%.
07:47.4
Sometimes prefer authoritarian.
07:49.5
So, dun tayo mababa.
07:50.7
Mataas tayo sa electoral process, 9 out of 10.
07:55.0
Mataas din tayo sa political participation,
07:57.9
almost 8 out of 10.
08:01.4
Bumaba tayo sa, mababa tayo sa civil liberties,
08:05.8
kasama dyan, yung freedom of the press.
08:08.8
There was a time nun, 2020, ano lang tayo,
08:14.8
In fact, nag-improve ng konti, 7.35.
08:18.7
So, kung titignan, meron tayong mga aspeto ng demokrasya natin
08:23.0
na halos ka-level na natin yung mga mature and established democracies, no?
08:30.4
Kasi 9 out of 10, no?
08:32.6
Tsaka, yung political participation,
08:34.9
ibig sabihin nito, pag-botohan, no?
08:38.5
Maboto tayo, pag yung mga karapatan natin na political, no?
08:42.3
We use that extensively.
08:45.2
Kaya lang, pagdating sa civil liberties,
08:47.9
freedom of speech, freedom of the press,
08:50.2
pagdating sa functioning of government,
08:52.5
accountable government,
08:53.0
ba yung gobyerno, may rule of law ba?
08:55.2
At pagdating dun, whether democracy is a government that serves
09:00.6
almost everyone, if not a majority of society,
09:05.0
or kung meron ba tayong tendency to elect populist and authoritarian leaders,
09:12.6
Parang alam mo yata yung sagot dyan, no?
09:16.1
Hindi lang tendency, nag-elect na nga tayo, eh.
09:19.7
May tanong ako rito sa electoral process and pluralism.
09:23.0
Sabi mo, nag-9 out of 10 tayo dito, no?
09:26.0
This, despite the rampant vote-buying, na alam natin ang nangyayari,
09:30.7
despite yung deeply ingrained political patronage dito sa ating politika,
09:37.6
yun ba yung lumalabas dito?
09:40.9
Kasi ang tinatanong sa electoral process, kung free and fair yung elections,
09:46.9
meaning competitive ba siya?
09:53.0
yung mga natatalo ba nang hihingi na himagsik
09:58.1
o ikudeta na lang yung gobyerno, yung mga talunan sa eleksyon?
10:02.8
Does the public believe that elections are the legitimate way to transfer political power?
10:11.7
To give us credit, no?
10:14.1
May consensus pa rin, no?
10:15.4
Na ang kapangyarihang politikal dapat pinapasa through free and fair elections.
10:20.5
Pero tama ka yung elections na...
10:22.5
In terms of integrity of elections, no?
10:25.5
There lives much to be desired.
10:27.2
Kasi nga, yung vote-buying, no?
10:30.1
Although, yung studies namin sa political science about vote-buying,
10:34.9
minsan, internal negotiation yan ng botante, diba?
10:38.8
Kasi alam naman niya yung sistema, hindi magbabago.
10:41.5
Alam naman, kahit gusto niya magbumoto ng maayos,
10:44.6
eh pero, wala eh.
10:46.0
Pag tinignan niya yung balota, puro pamilya yung mga tumatakbo.
10:49.8
So, parang sa kanya, eh tatanggapin ko na lang yung...
10:52.3
yung pera, kesa naman bumoto ako nung hindi naman mananalo, no?
10:57.5
So, may gano'n na, ano eh, may...
11:01.1
Kumaga, parang jaded na yung Pilipino pagdating sa botohan.
11:05.6
Even if we wanted to elect honest leaders,
11:08.6
sometimes yung choices na binibigay sa atin is...
11:13.8
Ako yung, kumbaga...
11:17.1
Kumaga, may pragmatism yung mga botante.
11:19.5
Kasi gusto ko i-dicate dun yung issue, no?
11:21.2
I know this is a very...
11:22.2
I know this is a very...
11:22.3
big problem, pero magandang...
11:24.2
kahit pa paano pag-usapan ito, no?
11:26.4
This electoral process na category,
11:28.8
sabi mo nga, very...
11:30.0
the voters are very left with very little choices.
11:33.8
Factored din ba rito yung money politics natin
11:36.1
in the context of elections?
11:39.6
miski bobo kang kandidato,
11:41.5
basta well-connected ka,
11:43.1
marami kang pera,
11:46.0
basta marami kang pera uli,
11:49.0
I mean, that's how our elections
11:50.5
or campaigns are run.
11:54.1
Hindi kasi tinatanong dito sa electoral process
11:57.6
whether there is a viable party system
12:02.2
and somehow provides the best choices
12:06.9
for the voters, no?
12:08.7
Kaya merong institutional mechanism
12:13.7
na nawawala eh dun sa atin.
12:16.3
Unfortunately, hindi ito tinatanong dito
12:18.9
sa kategorya na ito.
12:22.3
whether political parties filter, no?
12:27.1
Kaya yung sinasabi mo,
12:30.8
porkit nakikita sa TV,
12:34.0
porkit nagsasayaw,
12:36.2
at maraming pera, no?
12:40.3
Because, supposedly,
12:42.3
qualification at competence
12:45.6
yung nagiging sukatan.
12:47.5
wala kang ano eh,
12:48.8
wala kang filter.
12:52.3
nasasalang yun eh.
12:55.5
walang nagsasalang.
12:58.9
wala naman tayong requirements
13:01.1
sa pagkandidato, di ba?
13:03.4
Kasi nga dapat democratic, no?
13:05.7
Meron tayong dating politiko
13:09.8
dapat yung mga tapos lang, no?
13:11.4
Dapat yung may mga
13:12.3
mataas na pinag-aralan.
13:14.6
on the other hand,
13:15.7
that also undermines
13:20.4
wala dapat masyadong,
13:28.1
wala naman access,
13:31.3
Although, free dapat yung education natin,
13:35.6
for public universities.
13:39.0
Ang isang point ko kasi rito,
13:40.8
yung election itself,
13:42.9
it's very restrictive
13:47.0
or much more capable
13:50.5
far more resources.
13:53.5
hindi ko naman sinabi
13:58.0
merong body of work,
14:01.4
go sa Philippine politics, no?
14:05.3
kung tumakbo ka sa pagkasenador,
14:06.6
hindi ka mananalo.
14:08.0
At least in the next
14:09.2
three electoral cycles,
14:11.4
Unless kumabit ka sa politiko,
14:15.5
you get the backing
14:16.6
of major businessmen
14:19.3
you campaign hard
14:22.3
hindi open yung sistema,
14:28.1
opportunities provided
14:29.4
to those who want
14:30.4
to serve in government.
14:35.2
kasi meron naman mga
14:37.3
na kumandidato before,
14:46.2
hindi talaga nananalo,
14:48.0
Eh, pero, Christian,
14:49.0
ako nga hindi nananalo
14:50.0
sa aming asosasyon
14:50.9
ng political scientist.
14:52.9
don't bank too much
14:55.8
to win elections.
14:58.4
in other countries,
15:00.4
yung may mga pinag-aralan,
15:02.6
yung may kompetensya,
15:05.0
hindi mataas yung gate
15:11.9
one more thing, eh,
15:16.5
the Philippine Center
15:17.9
for Investigative Journalism
15:19.2
maybe 20 years ago,
15:21.2
dalawa dapat, eh,
15:25.8
and the well-to-do,
15:28.9
money and pedigree.
15:31.1
Kasi tayo yung may
15:32.9
anak ng presidente
15:34.1
na naging presidente
15:40.7
titignan natin yung mga
15:42.7
Sa Latin America,
15:43.6
may nanalong presidente
15:51.4
karaniwang tao, no?
15:57.8
na naging pangulo
15:58.7
na galing talaga sa
16:03.2
yung kanilang storya
16:09.0
isa kami sa inyo.
16:11.6
if you would look,
16:15.0
it was a life of privilege.
16:21.4
Hindi lang privilege.
16:24.3
how can you claim
16:25.0
that you know the issues
16:26.4
and you know the lives
16:28.9
pumupunta ka sa mga lamay
16:33.8
Does that give you
16:36.5
the lived experience
16:42.0
and experiencing hardship
16:43.2
on a day-to-day basis?
16:51.9
yung ability to connect
16:53.1
with the most number
16:54.9
of Filipinos, no?
16:56.1
At example na lang, no?
16:58.3
Hindi naman mahirap
16:59.6
Pag pinag-aralan nyo po
17:00.4
yung background na Erap,
17:03.8
Pero dahil doon sa
17:07.2
tapos yung naratibong
17:10.9
Erap para sa mahirap.
17:15.7
hindi naman siya mahirap,
17:24.5
Isosolve ko yung problema
17:26.7
three to six months.
17:28.1
Magja-jet ski ako.
17:33.3
convinced a lot of people
17:36.6
So, yun ang pamantayan,
17:42.0
may isa ding documentary
17:46.1
you build an image,
17:50.1
a lot of our politicians
17:54.5
may social media,
17:55.5
ang dali-daling gumawa
17:56.5
ng isang karakter,
18:04.8
to make a difference
18:09.7
yung parang umaarte
18:13.1
Kasi hindi lang naman
18:14.0
mga artisang umaacting.
18:20.0
Yung konsepto na yun,
18:22.7
you are performing
18:26.8
makikita mo naman yan
18:29.2
lumulusot naman yung
18:31.4
tsaka personality,
18:33.3
Minsan nakikita natin yan.
18:46.1
ng critical thinking
18:57.2
representante sila,
18:59.5
hinihiram lang nila
19:00.2
yung kapangyarihan sa atin
19:01.2
kada eleksyon, eh.
19:02.4
So, yung kapangyarihan
19:04.3
Pinapahiram natin
19:11.1
ng elections, eh.
19:12.9
Eto, gusto kong ano to,
19:14.5
Maganda nandito ka,
19:16.6
Pag-usapan natin yung
19:17.6
idea mismo ng demokrasya.
19:21.1
nagkakaroon ng survey
19:22.0
yung SWS dyan, no?
19:24.0
sa kanila ng 2022,
19:25.5
which was published
19:30.6
satisfied sa demokrasya
19:43.5
na binabanggit mo,
19:44.4
yung sometimes okay sa atin
19:45.5
yung mga authoritarian
19:49.4
malinaw ba sa atin
19:50.2
yung ibig sabihin
19:52.6
it's a very nebulous term, no?
19:54.2
I don't know whether
19:54.9
we have a baseline understanding
19:56.3
of what democracy is.
19:58.4
What do you think?
19:59.7
Tama ka, Christian.
20:01.7
ang issue ko dito,
20:03.0
kasi kung tutusin,
20:04.7
almost 9 out of 10 yan, no?
20:09.2
yung hindi satisfied
20:11.2
our democracy works.
20:13.5
parang pwede mong sabihin,
20:17.3
at napaka-robust,
20:19.4
ng demokrasya sa Pilipinas
20:21.1
gustong-gusto siya
20:25.9
yung issue kasi dito,
20:27.4
pag tinatanong yan
20:29.2
wala naman silang
20:31.4
ang demokrasya po
20:33.3
ide-define ko mong
20:37.9
kung satisfied kayo
20:38.8
sa demokrasya o hindi.
20:40.1
Hindi dinidefine, eh.
20:41.6
Kasi nga sabi mo,
20:49.0
multiple meanings of that.
20:51.1
Sa political science,
20:54.1
medyo may konsensus kami, no?
20:55.9
Although hindi naman yan
20:57.0
agreed by everyone.
21:07.4
free and fair elections.
21:09.2
Pero hindi enough yun.
21:11.7
but insufficient, no?
21:15.4
in any definition of democracy,
21:18.0
eleksyon ng demokrasya, no?
21:20.5
dinadagdagan yan.
21:23.8
kasama dyan rule of law,
21:25.4
kasama dyan yung mga
21:28.2
na-capture supposedly
21:31.3
na pinag-usapan natin kanina.
21:35.6
sa mga pag-aaral,
21:46.0
because ang hirap din
21:48.8
Anong ibig sabihin mo
21:50.5
I think may survey
21:54.6
pero hindi lumalabas
21:55.9
yung binanggit kong
22:01.0
Minsan nang lumalabas
22:04.4
ine-equate ng tao,
22:05.8
effective governance,
22:07.4
nakukuha ba yung basura?
22:11.4
Basta na-deliver yung
22:15.3
decisive leadership.
22:16.8
Kaya nga yung strongman,
22:18.1
minsan nagiging proxy
22:20.9
leadership, di ba?
22:30.6
sesante kayo lahat,
22:34.5
disrespectful of due process
22:37.4
bakit mo sesante yung lahat?
22:40.8
may civil service rules
22:46.3
Pero kasi para sa tao
22:48.0
na sa tingin niya,
22:50.5
nung sinabi niya yun,
22:56.5
So kahit anong gawin niya,
23:00.0
At nakita natin na
23:02.4
so may effectivity.
23:04.7
things like that.
23:08.1
Filipinos tend to
23:09.9
associate democracy
23:12.1
with those things
23:17.4
democracy is both
23:19.3
outcome and process.
23:22.9
yung maintindihan yun
23:24.0
na procedure yung
23:38.8
Kasi can you imagine
23:39.5
demokrasya ba yun
23:40.3
na pare-pare tayo
23:48.4
Kasi kung gano'n,
23:53.8
wala nang pagkakaiba,
23:55.7
wala nang diferensya
23:58.5
ayaw na mga Pilipino yun.
24:00.1
Ayaw nila ng debate.
24:03.5
yung ginagawa ko ngayon
24:08.0
Yung mga UP professors,
24:09.1
panggulo lang yan.
24:11.5
Binabayaran ng gobyerno.
24:13.8
Wala namang ginawa
24:15.5
o kaya pabagsakin yung
24:17.7
pabagsakin yung gobyerno.
24:22.4
Parang napapakamot kami
24:24.7
na nilahat na kami.
24:29.4
what I'm saying is,
24:31.6
itong lack of appreciation
24:35.3
the role of difference,
24:37.7
Pag sabihin, pluralism,
24:38.9
maaaring magkakaiba tayo
24:43.7
hindi ako sangayon
24:44.8
sa mga sinasabi mo
24:51.4
na yung pagrespeto na yun
24:54.3
dapat ibigay mo rin sa akin.
24:56.2
Magrespetuhan tayo
24:58.5
Yun yung sa tingin ko
25:10.8
This drive towards
25:13.7
supposedly na binibenta.
25:17.1
importante may debate,
25:18.9
importante may debate,
25:19.0
importante may debate,
25:23.0
holds the monopoly
25:26.8
At mayroon importante
25:28.2
yung freedom of expression
25:30.5
yung mga pinakamagagandang
25:36.7
If you look at the way
25:37.8
human civilization
25:39.6
has made any progress,
25:43.1
thought a different way.
25:46.2
Lahat tayo naniniwala
25:47.1
hindi bilog yung mundo,
25:53.4
Di ba flat naman talaga yung mundo?
25:55.4
mayroon mga videos na gano'n.
25:56.9
May mga naniniwala kasi
25:58.4
May mga flat haters, no?
26:05.4
democracy sa atin,
26:06.8
wala pa masyadong
26:07.6
full appreciation
26:08.5
which is not really good
26:10.4
kasi ang tagal na natin
26:11.7
na tumaya sa sistema na ito.
26:13.3
We're Asia's oldest
26:14.4
republican democracy,
26:17.7
sasabihin natin na,
26:20.1
hindi naman gano'n tayo
26:25.9
out of 160 plus countries.
26:29.4
yung mga mas magagandang
26:33.6
they have only been a democracy
26:35.2
for half a century.
26:40.6
dapat mas na-master na natin
26:42.6
tong sistema na ito.
26:45.7
ang election natin.
26:47.2
We elect the best
26:48.4
and the brightest.
26:49.1
We elect the best
26:49.6
We have a functioning
26:51.4
with accountability.
26:53.3
Pero sa kasawiang palad,
26:55.2
despite our commitment
26:56.4
with this system,
27:01.6
At pag sinabi kong
27:02.2
hindi nag-i-improve,
27:03.8
hindi nag-i-improve
27:04.8
para sa nakararami.
27:07.8
yung sistema natin
27:10.4
ay yung nasa tuktok
27:18.5
i-flesh out pa natin
27:19.5
yung very nebulous
27:20.8
concept ng demokrasya
27:23.2
dun sa mga nanonood
27:24.1
at nakikinig sa atin,
27:25.5
you would realize
27:26.3
at ipaparating nyo po
27:28.2
sa mga kakilala nyo
27:33.0
It can work for you.
27:37.4
Yung hindi mo na kailangan
27:42.9
ng servisyong medical.
27:44.6
Hindi pong pagpumunta
27:45.4
ka sa public hospital,
27:46.8
hindi mo kailangan
27:51.4
kung anong background mo.
27:54.2
Gusto ko ipasok ito,
27:56.8
yung madalas nating
27:57.7
madinig sa media.
28:00.1
nega sa media, eh.
28:04.5
ni Professor Aris, no?
28:07.5
nag-iisip ang mga tao
28:10.4
at hindi pwede yung media
28:11.6
tuta ng gobyerno.
28:12.9
Kasi yung gobyerno,
28:13.6
meron na silang, ano eh,
28:14.8
sariling media outlets
28:17.1
So, hindi kailangan
28:17.8
sumipsip ng private media.
28:19.4
Sa kahit sino nakaupo, ah,
28:21.6
yung nakaupo ngayon.
28:23.1
Ito, gusto kong puntahan.
28:26.5
gusto kong pag-usapan.
28:29.1
kung pag-uusapan natin
28:30.1
whether our democracy
28:32.5
pag sinabi ng isang presidente,
28:34.4
gusto ko ipasaray
28:36.2
gagawin ng kongreso.
28:38.1
Hindi siya demokrasya.
28:39.7
Yun yung nagpapanggap
28:41.6
Ito yung gusto kong puntahan,
28:44.6
yung sikat na sikat
28:45.8
ng mga tool for radio
28:48.9
Hindi ba siya indicator
28:51.5
at saka ng ating demokrasya?
28:53.2
Yung tipong ikaw,
28:53.8
kunwari, naagrabyado ka.
28:56.4
dumaan ka ron sa proseso
28:57.6
dahil naniniwala ka
29:01.2
wala kang tiwala ron.
29:02.4
Hindi ka dadaan sa polis,
29:04.3
o sa judicial system,
29:05.8
na diretsyo ka sa tulpo.
29:08.1
ihahain mo yung tiwala mo,
29:10.5
iaalay mo yung tiwala mo
29:12.0
dun sa isang personalidad
29:13.3
who may deliver outcomes
29:15.5
or who may deliver outcomes
29:15.8
or who may deliver outcomes
29:19.5
nagsi-shortcut siya, diba?
29:21.1
Pinapagalitan yung mga polis
29:22.2
kahit nagpapaliwanag,
29:24.1
what do you think of that?
29:28.5
hindi ko pa masyado
29:30.9
o napapanood yung programa nila.
29:33.2
I had a short experience
29:35.0
nun nag-a-apply ako
29:36.9
may pinapaphotocopy ako,
29:39.3
it was during that,
29:40.5
the time of their show
29:41.5
and what I noticed
29:43.0
in that singular incident
29:44.9
yung mga nakikita
29:45.8
halos yung nagtatrabaho
29:47.4
dun sa photocopying shop
29:50.7
to the point that
29:52.2
they were participating,
29:60.0
pwede ka lang naman makinig eh,
30:01.1
but to the extent that
30:05.6
that they need to participate,
30:07.8
even if din man sila naririnig
30:09.2
nung Tulfo Brothers,
30:11.0
tells you how effective
30:17.4
itong mekanismo na ginagawa.
30:28.2
perhaps even swift justice,
30:37.7
defends the aggrieved.
30:41.1
Yung aggrieved kasi
30:42.5
halos normalized na,
30:43.8
sa ating political life,
30:47.8
and because there is glaring inequality
30:50.0
and the lack of rule of law,
30:52.0
many of us are aggrieved
30:59.6
for there to be some remedy,
31:03.3
kaya lang yung existing remedies natin,
31:05.3
hindi natin pinagkakatiwalaan,
31:07.1
pupunta ka sa polis,
31:11.3
parang pag naagrabyado ka nga,
31:12.5
hindi ka pupunta sa polis,
31:16.4
kung magpapile ka ng kaso,
31:18.0
katakot-takot na proseso din,
31:23.7
mamuti yung mata mo dyan,
31:25.4
and this is why yung such mechanism
31:29.3
becomes so effective,
31:31.4
meron kang pwedeng puntahan,
31:34.2
meron kang pwedeng,
31:35.3
which is supposed to be the job of government,
31:37.9
so I think yung ginagawa ng Tufo Brothers,
31:40.0
parang nagiging quasi
31:45.7
it's almost like yung
31:49.1
yung drama court sa Amerika.
31:58.7
yung enforcement,
31:59.9
darating na lang,
32:00.9
they can't really enforce that,
32:02.2
wala naman siguro silang sarili nilang
32:08.6
effective yung namamahiya sila
32:10.5
nung supposedly makapangyarihan,
32:13.8
supposedly civil servants,
32:15.4
and I don't know, no,
32:17.3
ang sa akin kasi,
32:19.6
does this really address
32:21.1
the root of the problem?
32:24.3
Does this institutionally solve
32:30.9
with our politics?
32:34.5
Kasi parang nagiging,
32:38.1
yung, yung patronage
32:39.6
na parang pupunta ka doon,
32:41.4
kasi sila lang yung may ability.
32:44.7
I don't wanna call it monopoly,
32:46.7
pero parang sila yung pwede mong puntahan.
32:50.3
rather than supposedly
32:51.8
magkaroon ng institutionalized reforms
32:57.2
hindi na sila kailangan,
33:01.1
parang tumatayo silang padrino eh
33:02.6
ng ordinaryong tao,
33:04.9
So mukha siyang positive,
33:06.3
pero pag inanalyze po ninyo,
33:07.9
mga viewers natin yung term,
33:10.9
parang tumatayo yung,
33:12.3
kunwari yung TULFO,
33:14.5
dahil hindi kayo makaderecho
33:16.1
doon sa mga tao sa gobyerno
33:18.2
na sana nagbibigay sa inyo ng servisyo.
33:20.4
Pero in the process,
33:21.3
yung utang na loob
33:22.2
at yung patronage
33:23.3
happens between you and
33:26.9
Tama ba yung ano ko dyan?
33:27.9
Yun ang basa ko dyan eh.
33:32.0
debt of gratitude
33:35.2
dahil ginawa nila to,
33:36.8
na siguro this is,
33:41.0
a political reward
33:44.2
if they run for office,
33:45.9
then it should be given to them.
33:49.8
effective sila eh.
33:51.5
dahil sa dami nang naitulong nila,
33:55.7
dapat bigyan sila ng
33:58.2
At yung pabuya is
33:59.2
political office.
34:01.4
they're so politically,
34:03.9
resonant right now,
34:06.7
it's not enough that you put
34:08.1
one of them in the Senate,
34:14.1
Hindi enough na may isa ka lang
34:15.3
nang ilagay doon.
34:17.3
kailangan marami,
34:18.7
As if it has a multiplier,
34:23.8
it's really strange
34:28.7
yung current crop of
34:29.9
senators and even other
34:31.7
nationally elected officials,
34:37.0
instead na nag-improve sana,
34:39.6
Kasi yung sinabi mo kanina,
34:42.5
we select the best
34:43.7
and the brightest
34:45.9
There was a time wherein,
34:48.8
the luminaries of
34:51.8
and they're the ones
34:52.8
who really crafted,
34:55.2
the laws and the,
34:56.5
the safeguards of our
35:00.0
medyo dumalayo tayo
35:05.1
Magandang segue yung pinag-usapan
35:06.4
natin sa mga TULFO.
35:07.7
Dito sa latest survey
35:11.5
meron silang survey
35:14.2
prospective candidates
35:17.5
senatorial election.
35:20.3
ni Professor Aris, no?
35:21.4
24 lang ang senator natin,
35:25.3
and every three years,
35:26.3
we elect 12 of them.
35:29.4
parang hindi sapat
35:31.2
para sa isang apelido.
35:34.1
yung sa current Senate natin,
35:35.5
dalawa yung kayetano,
35:37.9
Dalawa yung bilyar,
35:41.4
kung Ejercito Estrada,
35:44.6
or half brothers.
35:46.1
Kung nanalo pa nga
35:51.3
Hindi po natin sinasabi
35:52.2
na hindi sila magaling,
35:53.5
although debatable din yun, no?
35:57.7
qualified tumakbo,
36:03.0
There was a time,
36:03.7
nag-abot pa si Jingoy
36:04.8
at saka si Lo Ejercito,
36:11.4
masusunod itong survey na ito,
36:13.8
There's a big chance
36:14.6
na magkakaroon na naman
36:15.6
ng magka-apelido,
36:19.7
how they explain this,
36:22.5
So, number one sa Magdalo,
36:26.4
syempre branded dyan.
36:32.1
Baka makatatlo pa pa na tayo.
36:34.7
I stand corrected.
36:38.4
malasakit daw, eh.
36:39.8
Bong Revilla Jr.,
36:47.7
Marcos Brandito Lapid,
36:50.8
Basically, the same names.
36:51.9
Wala kang makikita ang bago, no?
36:53.4
What do you think of this?
37:00.5
Yung kapangyarihan
37:01.7
ng mga dinastiya dito,
37:04.0
klarong-klaro na,
37:06.3
halos lahat na ng institution natin,
37:13.1
nagmomonopolya ng kapangyarihan.
37:17.7
yung party-less system,
37:22.4
hindi na re-represent na sectors.
37:25.1
ayon sa pag-aaral,
37:29.2
itong parating na
37:31.3
Yung party-less system,
37:36.5
malaking numero yun,
37:43.0
kaya nga dapat tanggalin na
37:45.7
hindi na magkaroon
37:47.6
ng mga dinastiya.
37:51.1
In other democracies,
37:52.5
pero dito mukhang
37:55.5
napakalaking insulto
37:58.2
at the very least
38:02.1
Pagtatanggalin natin
38:04.6
kasi ibig sabihin,
38:08.5
yung mga dinastiya,
38:11.8
because of the term limits
38:13.5
ikaw na lang ipapasa mo.
38:15.6
nakita naman natin,
38:16.7
hindi naman pinapase,
38:22.5
multiplier effect
38:27.2
three-year term ko
38:30.6
tapos yung asawa ko
38:31.3
naman yung congressman.
38:32.7
after nine years,
38:36.2
kung walang term limits?
38:37.4
Hindi na nga magpapalit, eh.
38:48.7
the proliferation of dynasties
38:53.8
ako dito sa magic 12,
39:01.2
may gano'n naman na trend
39:02.6
sa Senado, eh, no?
39:03.6
Na yung kapangyarihan,
39:05.6
makapangyarihan yung mga
39:06.9
nandun na kasi subok na,
39:12.5
sana ma-appreciate din
39:14.5
na iilang upuan lamang
39:19.3
At hindi na momonopolya
39:21.3
ng isang dynastiya
39:26.9
at posibleng potensyal
39:28.8
na maging Senador.
39:33.1
ng botante natin.
39:36.1
Bigyan naman natin
39:38.8
yung iba na manilbihan.
39:43.2
kasi matagal na namin
39:44.1
pinag-aaralan yan.
39:45.7
Stepping stone kasi ito, eh.
39:47.9
For the presidency.
39:50.1
Halos may norm nga tayo
39:51.7
na pag number one
39:57.3
for the presidency
39:58.2
kasi nga nationally elected.
40:00.1
Though there was a time
40:00.9
wherein we did not elect
40:02.3
our Senators this way.
40:04.2
We elected it regionally.
40:08.0
Yung ginaya nating sistema
40:11.0
hindi naman nationally elected
40:12.5
yung mga Senador doon,
40:15.9
Sa atin, by region,
40:18.3
sa 1935 Constitution.
40:25.4
the way we elect.
40:31.8
Regional yung pagboto
40:34.3
Yun lang pag-usapan natin, eh.
40:36.4
a bigger charter change.
40:39.9
yung rules of the game
40:40.8
dyan sa pagkakataon na yan,
40:43.5
eh, yung mga dinastiya,
40:46.4
eh, magpatayang kayo dyan.
40:50.1
ilan ba yung dynasties
40:51.0
dito sa Metro Manila,
40:55.4
kunwari, isang Senador,
40:57.5
ilan ba yung dynastiya
40:58.3
na based sa Metro Manila?
41:03.1
Yung mga ganun pagkakataon.
41:04.6
Eh, kanina ka pala,
41:05.3
before you respond,
41:07.5
kasi talagang soyan-soya ako dyan
41:09.4
sa ginawa nilang pambababoy
41:10.6
sa party list, eh.
41:11.4
Tama yung sabi ni Professor Aris,
41:12.8
yung mga dinastiya,
41:13.8
hindi naman nagpalitan, eh.
41:16.4
At pati yung party list,
41:18.3
gumawa siya ang sarili ng party list.
41:20.4
In the past, diba,
41:21.1
negotiation yan, eh.
41:22.9
Pag ikaw yung gusto mong manado
41:24.2
sa isang party list,
41:25.2
sa party list representative,
41:26.6
lalapit ka sa dynasty,
41:27.8
pwede mo ba supportahan kami?
41:29.4
Eh, syempre, later,
41:30.1
narealize ang mga dynasty.
41:32.8
Mas mauta kami sayo.
41:33.7
And then, magtayo na kami
41:34.9
yung sarili namin dynasty.
41:38.5
At the tempo ko mag-name names, eh.
41:40.2
Pero huwag na muna.
41:44.7
bakit ba may party list sa constitution?
41:47.1
Kasi nga, tinanggap na nung mga
41:48.7
constitutional framers natin
41:50.6
that the system is rigged
41:54.8
and the well-to-do,
41:56.2
yung sinabi ko kanina.
41:57.3
So, kahit man lang 20%
41:59.2
ng isang chamber of our Congress,
42:01.2
bigyan naman natin
42:02.1
ng chance ay yung underrepresented
42:07.7
and if you notice,
42:08.7
napakabuting intention.
42:10.8
in Philippine politics,
42:12.0
the road to hell is paved
42:13.5
with good intentions.
42:18.1
yung batas na ginawa
42:21.5
talagang nilagyan
42:22.4
ng napakaraming obstacles
42:27.5
three-seat limit lang.
42:30.9
So, kahit makuha mo,
42:32.4
one party list group
42:34.3
of all party list votes,
42:37.8
This is to limit.
42:42.9
to develop parties.
42:45.0
Kasi, can you imagine
42:45.9
kung walang limit?
42:47.8
a party list organization
42:49.1
is able to capture
42:55.1
That's a lot of seats.
42:56.9
And that's how you build parties,
43:02.2
most of our parties,
43:07.5
or dynasties, no?
43:13.9
that further water down
43:16.6
of the party list system.
43:22.2
kaya nga yung sinasabi na
43:23.2
i-abolish na lang, no?
43:26.0
Umabot na sa ganon,
43:27.6
and I think I even remember,
43:29.2
I think former President Duterte even
43:31.1
mentioned it at some point.
43:33.5
napakalaking power block
43:34.8
na ng party list sa house.
43:36.2
Malabo na ma-abolish yan.
43:39.3
important committee
43:43.4
So, ibig sabihin,
43:45.9
hindi siya marginalized
43:47.8
and underrepresented
43:52.1
Nagiging multiplier effect siya,
43:54.2
force multiplier,
44:03.5
kung titignan mo naman,
44:04.9
ilang prosyento lang
44:06.5
ang hindi galing sa
44:10.9
sorry, inuulit-ulit ko lang to
44:15.1
until ngayon, no?
44:16.3
1995 pa po yung batas
44:17.8
natin sa party list.
44:19.5
Eh, marami pa rin po
44:21.5
yung binabanggit ni
44:22.2
Professor Aris na
44:23.3
three-seat cap, no?
44:25.6
Marami pa rin naguguluhan dyan,
44:27.8
e baka hindi alam na
44:28.6
isa lang dapat party list
44:33.5
sa provision na yan,
44:35.3
walang pagkakataon na manalo
44:36.8
sa mga district elections,
44:41.5
bibigyan namin kayo
44:46.8
Ayoko nabanggitin yung mga
44:47.7
pangalan ng mga weird na
44:48.8
party list groups, ah.
44:50.5
Kung maintindihan eh.
44:51.9
Nakakawala na respeto
44:53.3
ibang mga party list groups, eh.
44:59.1
ito nga pala, no?
44:59.9
ito yung last part
45:00.8
na gusto ko pag-usapan sa'yo
45:03.5
so we're going to commemorate
45:06.1
Ilang taon na ba?
45:11.4
Mukha bang mas bumagsak
45:20.6
it's an event, no?
45:24.2
it was positively
45:28.0
At a certain point.
45:29.5
ang isang survey firm,
45:36.0
how people assess, ah,
45:38.6
and how people assess
45:42.8
ang napansin naming trend
45:45.4
six to eight years,
45:47.5
the positive evaluation
45:51.4
has been declining
45:54.9
the positive evaluation
46:00.8
pwede mong i-correct,
46:02.4
pwede mong i-address
46:07.3
ng demokrasya natin, no?
46:09.7
I still cannot give you
46:12.6
political scientific
46:17.7
ang hunch ko is that
46:21.9
ng ating demokrasya,
46:24.0
yung ating quality,
46:25.7
ng ating demokrasya,
46:33.0
of the positive value
46:40.2
what causes what, no?
46:45.3
pagtingin natin sa EDSA,
46:46.5
ito ba yung nakadulot
46:49.9
ng kalidad ng demokrasya
46:51.0
or the other way around, no?
46:54.2
a lot of Filipinos
46:55.3
no longer ascribe
46:56.8
to the more liberal
46:58.2
aspects of our democracy
47:00.1
and they think that,
47:01.9
kasi kung titignan mo
47:04.6
ang sinasabi nila
47:05.5
ang original sin,
47:10.9
naging dahilan ng EDSA.
47:12.8
sinisisi nila yun, no?
47:18.3
kasalanan ng EDSA
47:19.9
kung bakit tayo nandito
47:23.7
Iboto natin ulit yung
47:30.6
on the other hand,
47:33.0
masasabi ko lang,
47:34.2
so that kahit papano
47:35.9
mag-end in a negative note.
47:40.8
pwede pa rin magkaroon
47:43.0
ng bagong appreciation
47:48.4
kasaysayan minsan,
47:52.4
tao sa isang event.
47:57.2
maging source siya of
48:00.2
for our democracy
48:09.9
Kasi parang ganun, eh,
48:11.5
Because Filipinos
48:12.6
associate the event
48:13.9
with personalities.
48:21.0
the personalities.
48:42.4
yung mga ideya na yun,
48:44.9
they could be transferred
48:46.8
new institutions,
48:51.1
pero you cannot kill
48:53.8
You might be able
49:01.4
and the lack of it?
49:07.3
accountable governance?
49:13.5
are made accountable
49:17.5
So, para sa akin,
49:21.9
hindi nare-recognize,
49:25.6
EDSA totally out,
49:34.1
lacks the appreciation
49:36.7
is supposed to represent
49:42.1
Ito yung consensus natin
49:46.2
and not the other way
49:49.5
That people serve
49:50.7
the politically powerful.
49:54.9
Maraming salamat,
49:55.8
Professor Aris Arugay,
49:58.4
medyo positive yung ano mo.
50:00.5
Marami ng cynical, eh, no?
50:03.3
medyo umangat ng konti
50:05.9
Okay, maraming salamat
50:06.9
Professor Aris Arugay,
50:08.4
siya po yung tagapamuno
50:10.5
Department of Political Science
50:12.3
for joining us tonight.
50:13.3
Magandang gabi po.
50:14.3
Thank you, Christian.
50:18.8
Professor Aris Arugay
50:20.9
nakausap po natin, no?
50:24.2
demokrasya kasi nga
50:26.3
lagi kong binabanggit dito
50:29.4
Yung isa po sa mga goals
50:31.2
ay yung, kumbaga,
50:33.1
sa civic and political education.
50:36.1
sa takbo po ng politika natin
50:38.8
at pag titignan nyo po
50:39.9
yung mga comments
50:42.2
eh, mukhang maraming po
50:43.0
yung hindi nakakaunawa pa
50:44.5
o nakaka-appreciate
50:46.8
ibig sabihin ng demokrasya.
50:48.7
Meron tayong kanya-kanyang
50:49.9
conception or idea
50:51.1
pag sinabing demokrasya.
50:55.2
gusto mo ba ng aso?
50:57.9
Pero, aso is a very
51:00.4
Marami tayong iniisip
51:03.3
lived experience,
51:04.5
yung term na ginamit
51:05.3
yung professor kanina,
51:06.7
based on what we see
51:09.8
sana mas maintindihan natin
51:11.6
kung ano buhay yung demokrasya.
51:13.0
Kanina binabangit ko po
51:13.9
sa inyo kanina, no?
51:17.2
sinasabi ng mga tao,
51:18.9
hindi maganda yung buhay
51:21.9
natin dito sa Pilipinas.
51:24.2
very frustrated na ako.
51:26.8
ayoko ng demokrasya.
51:29.0
minsan pag nadinig nyo yun,
51:30.2
do they really mean
51:31.3
what they're saying?
51:32.6
Imagine ninyo kung ano
51:33.8
ipapalit sa demokrasya.
51:35.6
Example lang, ha?
51:38.3
Yung authoritarian,
51:39.3
pwedeng okay po yan
51:40.3
dun po sa mga tao
51:41.7
hindi masasagasaan.
51:43.5
At kakaunti lang po yun.
51:46.5
Paano po rin sa mga
51:49.3
na masasagasaan nun?
51:51.4
mabibigyan ng due process.
51:55.8
gustong kunin ng diktador,
51:57.3
eh kukunin na lang niya.
51:58.8
Wala ka madudulagan,
51:59.7
hindi ka makakapunta sa korte,
52:01.8
hindi ka makakapagdudulagan,
52:02.6
kareklamo sa mga kinauukulan
52:04.0
kasi kontrolado nila.
52:06.5
nangyayari na nga po yan ngayon,
52:11.6
sa ating konstitusyon
52:12.6
pagdating po doon
52:13.5
sa freedom of speech
52:20.7
ng bahayad ng buwis.
52:21.9
Pero hindi mo mabalik
52:22.7
yung binabahayad mong buwis.
52:24.6
Yung kanyang dinadaanan mo,
52:27.3
Laganap yung balita
52:30.8
Yung basic services
52:31.8
hindi mo nakukuha
52:32.6
Pag may sakit ka,
52:35.7
sa hospital ka pupunta
52:36.8
dahil wala kang pambayad.
52:39.3
Miski kahit pa pano,
52:40.7
yung sweldo mo okay naman.
52:42.8
isang major na sakit lang,
52:44.6
borado lahat ng kabuhayan mo.
52:47.0
That's another example.
52:49.4
yung nga yung simple,
52:50.1
in-example ka rin po ito
52:51.7
lagi dati sa programa natin.
52:55.4
meron ka lang kailangan
52:57.2
kunwari sa city hall
52:58.2
o meron ka kailangan
52:59.2
sa barangay hall.
53:01.6
ng marami sa atin,
53:02.6
sino bang kakilala mo dyan?
53:05.6
Baka naman pwede mo
53:07.9
Imbis na dederecho ka lang doon,
53:09.6
yung kailangan mo,
53:11.6
hindi ka makikikilan,
53:13.1
hindi mo kailangan
53:17.1
sana mas naintindihan natin yan.
53:21.6
despite our long experience
53:25.7
it's the democracy
53:28.7
in reality talaga,
53:31.2
maraming pagkakataon na natin
53:32.6
naaabuso yung ating demokrasya.
53:35.5
they are for democracy,
53:39.5
what they want to do
53:41.2
the exercise of our democracy
53:45.8
isa nga po sa mga
53:46.6
dinidiscuss natin dito,
53:48.4
yung system of checks and balances.
53:50.3
Meron tayong three branches
53:54.4
at saka yung judiciary.
53:56.2
Dapat pantay-pantayan.
53:57.5
Co-equal branches yan
54:01.2
sa presidential system natin,
54:02.6
napakalakas ang presidente.
54:05.6
dapat yung isang sangay ng gobyerno
54:07.4
tinitingnan yung kabila.
54:09.7
they should cooperate
54:10.7
para makatulong sa taong bayan.
54:14.0
there are cases when they have to
54:17.5
check and balance
54:18.5
the other branches.
54:21.0
papano kung masyadong
54:21.8
umaabuso na yung presidente
54:23.0
o yung legislatura?
54:25.1
Dapat papasok yung judiciary.
54:30.2
yung lagi natin sinasabi rito,
54:31.7
ano ba yung role ng media
54:33.6
Yung traditional na naisip natin,
54:38.1
Tinitingnan kung yung
54:38.8
three branches of government,
54:41.0
ginagawa rin po yung trabaho nila.
54:43.9
nagche-check and balance din po
54:45.2
yung mga nasa media.
54:51.5
talagang ano yan,
54:52.3
nare-re-evaluate natin
54:54.4
na-democratize na po yung access
54:59.5
pwede may content creators.
55:10.3
nagugulat ako kasi
55:11.1
nung nag-aaral ako
55:12.1
nung bata pa ako,
55:14.0
malinaw po sa amin yung
55:15.5
yung mga konseptong
55:16.6
dinidiscuss ko ngayon.
55:20.1
nagugulat ako na parang
55:22.0
i-discuss uli ito
55:26.5
yung role ng media,
55:27.3
yung checks and balances
55:29.7
isabihin talagang
55:30.6
meron tayong pagkukulang
55:35.1
lumayla yung pagtuturo,
55:36.4
I don't know what happened.
55:39.7
ako hindi ko makasisilin
55:40.7
yung mga taong frustrated
55:44.2
yung mga promises of EDSA na,
55:46.4
very euphoric yung mga tao
55:48.7
Pero marami rin sa mga promises
55:51.1
Many different reasons,
55:52.2
I don't want to point to
55:53.2
any particular person
55:55.1
pagdating doon sa kasalanan.
55:57.0
isa po sa mga pagkukulang natin
55:58.5
ay yung pagpapalakas po
55:59.5
ng mga institusyon natin
56:03.9
institusyon natin.
56:07.1
lagana pa rin yung
56:08.6
politisasyon ng ating
56:12.6
mga political parties.
56:14.8
Yung tinatawag natin
56:17.1
na kontrolado rin
56:18.9
Ganun pa rin po naman,
56:23.0
dahil nakita natin
56:24.1
itong lahat ng mga
56:27.4
babalik tayo rin sa dati?
56:28.8
Iyon po yung nakakalimutan natin.
56:30.2
Eh, bakit ba nag-EDSA
56:31.0
in the first place?
56:32.5
Diba grabe yung korupsyon?
56:34.8
human rights violations?
56:37.1
Grabe yung pang-aabuso
56:40.6
na naupo for 20 years
56:44.6
Napuno yung mga tao.
56:47.1
Tama yung sabi ni
56:50.7
it was not just about
56:51.6
the Aquinos, please.
56:53.1
It's not just about
56:56.6
pag binabalik po yung
56:58.1
narrative na yun,
57:09.9
Sorry, nadala lang ako ah.
57:11.1
Pasensya na po ah.
57:13.2
Nakalimutan ko lang
57:13.9
itanggalin yung pangalan ko.
57:15.0
Dalawa tuloy-uli dito.
57:19.8
May mga babatiin lang po
57:20.8
tayo ngayong gabi.
57:27.5
Turks and Caicos Island.
57:29.6
Nakakarating para tayo doon ah.
57:31.0
Si Nancy Pastrana
57:38.8
Copenhagen, Denmark.
57:43.5
Nakanood din siya
57:47.7
Adi shout out tayo.
57:52.2
Pasensya na po, no?
57:53.4
Yung mga supporters
57:54.2
natin from Paris.
57:55.2
Nag-message lang si
57:59.4
pakigreet naman po
58:00.2
si Eunice Garrido.
58:02.0
first birthday niya po
58:06.3
lahat ko na po nabasa.
58:07.4
So, belated happy birthday
58:10.6
isa po siya sa mga
58:12.1
na nag-Paris po tayo
58:14.0
We had a small get-together
58:17.0
Tapos binabate rin po
58:18.0
natin yung madalas
58:19.6
Si Ma'am Virginia
58:22.1
Maraming salamat po sa inyo.
58:27.0
Tapos yung nanonood
58:31.0
Ordonez Balquiedra.
58:33.6
Maraming salamat po sa inyo.
58:36.6
Kita-kita po tayo.
58:40.1
si Nelson Tragura
58:46.9
Si Ador watching from San Mateo.
58:48.5
Si Nelson Tragura
58:52.5
Si Francis Laguno.
58:58.0
maraming salamat siya
58:59.5
He's watching from
59:11.3
Atomonan, Quezon.
59:16.8
Maraming salamat din
59:20.9
yung Midnight Blue
59:22.0
hindi pa available,
59:23.3
Pero meron po tayong
59:25.0
new batch of shirts
59:26.5
before the end of the month.
59:28.5
Baka mga gustuhan nyo
59:30.0
statement shirts.
59:31.0
Pag dumating bukas,
59:35.8
para makita niya.
59:37.7
maraming salamat sa'yo.
59:46.9
pronunciation ko?
59:49.3
Mamtita Franco Bautista
60:02.1
Sinong bisita tomorrow?
60:10.6
kay Denry Paul Dalilam.
60:22.1
Sabadidon watching
60:28.9
watching from China.
60:32.1
Maraming salamat po.
60:33.0
Kita-kita po tayo bukas, ah.
60:35.3
dito po sa Facts First.
60:37.0
sa mga kaibigan natin sa Sydney,
60:38.5
kita-kita po soon.
60:40.4
Meron po tayong, ah,
60:42.4
munting meet-up dyan
60:47.5
Magandang gabi po.
61:00.8
Thank you for watching!