Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Parang for a 24-member body, di ba, hindi enough na may isa ka lang na ilagay doon.

Kailangan marami, as if it has a multiplier effect.

It's really strange how we elect, for example, yung current crop of senators and even other nationally elected officials.

I mean, instead na nag-i-improve sana, kasi yung sinabi mo kanina, there was a time wherein we select the best and the brightest in the Senate.

There was a time wherein the luminaries of our society, and they're the ones who really crafted the laws and the safeguards of our democracy.

So, medyo dumalayo tayo doon sa nasimulan.

Correct. Magandang segue yung pinag-usapan natin sa mga TULFO.

Dito sa latest survey ng Magdalo, meron silang survey doon po sa mga prospective candidates for the 2025 senatorial election.

Tama yung sabi ni Professor Aris, 24 lang ang senator natin, yung mga upuan na available, and every 3 years, we elect 12 of them.

Ang problema, parang hindi sapat ang isang upuan para sa isang apelido.

For instance, sa current Senate natin, dalawa yung Cayetano, magkapatid.

Dalawa yung Villar, mag-ina.

Dalawa yung Ejercito Estrada, half-siblings or half-brothers.

Kung nanalo pa nga si Jejo Marvinay noong 2022, aba, may mag-ama.

Hindi po natin sinasabi na hindi sila magaling, although debatable din yun, no?

My point is, sa dami-dami ng Pilipinong qualified tumakbo, bakit ang daming magka-apelido, magkamag-anak?

At sa time, nag-aabot pa si Jingoy at si Loe Ejercito, mag-ina.

Ngayon, kung masusunod itong survey na ito, there's a big chance na magkakaroon na naman ng magka-apelido, dalawang Tulfo.

How they explain this, Professor?

So, number 1 sa Magdalo, Erwin Tulfo.

Tito Soto, syempre branded dyan.

Rodrigo Duterte, number 3.

Pia Cayetano, Ben Tulfo.

Ba?

Ba?

Ba?

Ba?

Ba?

Ba?

Ba?

Ba?

Ba?

Sorry, I stand corrected.

Bongo, malasakit daw eh.

Bong Revilla Jr., nagbudots.

Si Pacquiao, Ping Lacson, De La Rosa, Aimee Marcos, Marcos Brand, Dito Lapid, Kiko Pangilinan.

Yan, yan, yan.

Basically, the same names.

Wala kang makikita ang bago, no?

What do you think of this?

Well, unang-una, parang klarong-klaro, no?

Yung kapangyarihan ng mga dinastiya dito.

So, klarong-klaro na halos lahat na ng institution natin na political, dinastiya na yung nagmumonopolya ng kapangyarihan.

Dati kasi, supposedly, yung party-less system, diba?

Can create yun, supposedly, to give chances dun sa mga hindi na re-represent na sectors.

Pero, ayon sa pag-aaral, in the last, at marahil dumagdag pa yan itong parating na election na to,

yung party-less system, half.

No?

Comes from the dynasties.

Malaking numero yun, no?

And, can you imagine if, ang sabi naman, e kaya nga dapat tanggalin na yung term limits

para hindi na magkaroon ng mga dinastiya.

Okay.

In other democracies, pwede yun.

Pero dito, mukhang delikado yun.

Parang sa akin, napakalaking insulto naman yun sa katalinuhan at the very least common sense ng mga tao.

Pagtatanggalin natin.

Yung term limits.

Kasi, ibig sabihin, in fact, kaya yung mga dinastiya, they were built because of the term limits.

Kasi, imbis na ikaw na lang ipapasa mo.

But, nakita naman natin, hindi naman pinapasa eh.

Nagdadagdag.

Diba?

Nagdadagdag.

Nagkakaroon ng multiplier effect to the point na,

o sige, natapos na yung three-year term ko as congressman.

Mayor naman ako, tas yung asawa ko naman yung congressman.

Tapos,

after nine years, palit.

After ano,

can you imagine kung walang term limits?

Hindi na nga magpapalit eh.

Forever na yun.

So, I mean,

to tell us that term limits will no longer make the proliferation of dynasties

has no empirical basis.

Pero balik, ako dito sa magic 12.

Karamihan re-electionist.

May gano'n naman na trend sa Senado.

Na yung kapangyarihan, makapangyarihan yung mga nandun na.

Kasi subok na, nagkaroon na ng chance.

Pero, sana ma-appreciate din ang mga botante na iilang upuan lamang tong Senado.

At hindi namomonopolya ng isang dynastiya o ng iilang tao

ang pagiging maayos at posibleng potensyal na maging Senador.

So, sa akin yung importante,

ating maisip man lang ng botante natin.

Yung iba naman,

bigyan naman natin ng pagkakataon yung iba na manilbihan.

Kaya lang,

alam mo yung Senado, kasi matagal na namin pinag-aaralan yan.

Stepping stone kasi ito eh.

For the presidency.

Yes, oo.

Halos may norm nga tayo na pag number one Senator ka,

that's almost a gateway for you to run for the presidency.

Kasi nga nationally elected.

Though there was a time wherein we did not,

we elect our Senators this way.

We elected it regionally.

Nagbago lang.

Yung ginaya nating sistema sa Amerika na may Senado din,

hindi naman nationally elected yung mga Senador doon,

by state.

Sa atin, by region,

nagkaroon lamang ng amendment sa 1935 Constitution.

So, perhaps,

we should have a conversation on how to change the way we elect.

Actually,

Actually,

Professor Aris,

part of me agreed dyan eh.

Yung regional yung pagboto sa mga Senador.

Yun lang pag-usapan natin ah.

Not as part of a bigger charter change.

Kasi nga, kung mababago mo yung rules of the game dyan sa pagkakataon na yan,

eh, yung mga dinastiya, let's say, sa isang-isang regyon,

eh, magpatayang kayo dyan.

Figuratively.

Diba?

Kunwari, ilan ba yung dynasties dito sa Metro Manila, for instance?

If NCR will vote as one region, kunwari isang Senador,

eh, di ilan ba yung dinastiya na based sa Metro Manila?

Eh, bahala kayo mag-ano dyan.

Diba?

Mag-back-backan.

Yung mga ganun pagkakataon.

Eh, kanina ka pala, before you respond, balikan ko lang sa party list.

Kasi talagang soya-soya ako dyan sa ginawa nilang pambababoy sa party list.

Tama yung sabi ni Professor Aris, yung mga dinastiya, hindi naman nagpalitan eh.

Nagdagdag.

At pati yung party list, gumawa siya ang sarili ng party list.

In the past, diba, negotiation yan eh.

Diba?

Pag ikaw yung gusto mong manalo sa isang party list,

sa party list representative, lalapit ka sa dynasty.

Pwede mo ba supportahan kami?

Eh, syempre, later, narilay sa mga dynasty.

Hindi, hindi ka muna.

Mas mauta kami sa iyo.

Hindi, magtayo na kami yung sarili namin dynasty.

Oh.

Natitempo ako mag-name names eh.

Pero huwag na muna.

Sige, go, go.

Oh, kasi supposedly, no, bakit ba may party list sa constitution?

Kasi nga, tinanggap na nung mga constitutional framers natin

that the system is rigged to the well-born and the well-to-do,

yung sinabi ko kanina.

So, kahit man lang 20% ng isang chamber of our congress,

bigyan naman natin ng tiyansa yung underrepresented at marginalized.

Yun yung, and if you notice, napakabuting intention.

But, you know, in Philippine politics,

the road to hell is paved with good intentions.

So, ang nangyari, yung batas na ginawa nung 1990s,

talagang nilagyan ng napakaraming obstacles sa party list.

Kailangan three-seat limit lang.

No?

So, kahit makuha mo, let's say, one party list group gets 50% of all party list votes,

tatlo lang siya.

This is to limit.

And in fact, it deprived us to develop parties.

Kasi, can you imagine kung walang limit?

And then, a party list organization is able to capture 50%, 60%, 75% of the vote.

That's a lot of seats.

And that's how you build parties, supposedly.

No?

Ang parties, most of our parties, tinatayo lamang ng iilan ng mga elites or dynasties.

So, and then, napakaraming court rulings that further water down the essence of the party list system.

And then, we are now, kaya nga yung sinasabi na i-abolish na lang.

Umabot na sa ganun.

And I think I even remember, I think former President Duterte even.

Mentioned it at some point.

Malabo. Napakalaking power block na ng party list sa house.

Malabo na ma-abolish yan.

Right, right.

And they occupy important committee leaderships.

So, ibig sabihin, hindi siya marginalized and underrepresented mechanism eh.

Nagiging multiplier effect siya.

Force multiplier.

No?

Ng dynastic block.

I mean, dynastic block almost.

Kung titignan mo naman, ilang prosyento lang ito ng progreso ang hindi galing sa dynastiya, diba?

Nga, tsaka yung, sorry, inuulit-ulit ko lang ito kasi I think until ngayon, 1995 pa po yung batas natin sa party list.

Eh, marami pa rin po nalalabuan dyan.

Yung binabanggit ni Professor Aris na three-seat cap, no?

Marami pa rin naguguluhan dyan, diba?

At saka, e baka hindi alam na isa lang dapat party list ang iboto mo.

Isa nga sa spirit ng party list provision na yan, yung mga walang pagkakataon na manalo sa mga district elections, diba?

Sa kongreso.

Eh, bibigyan namin kayo ng 20%.

Eh, kaso, nababoy eh.

Ayoko nabanggitin yung mga pangalan ng mga weird na party list groups, ha?

Kung maintindihan, nakakawala na respeto yung pangalan ng ibang mga party list groups, eh.

Kung nagustuhan nyo po itong video na ito, pakilike at share na lang po para mas paraya pong makakita at makapanood.

Kung gusto nyo po makibalita, follow nyo na rin po ako sa aking mga social media accounts na nakasulat po sa screen.

Pwede rin po kayo magpadala ng super thanks, super likes, super chat, at super stickers sa YouTube, saka Facebook stars po.

Alam nyo po, malayo po mararating ito para makagawa po kami ng mas maraming video na makatutulong po sa pagpapakalat ng tamang impormasyon para sa bawat Pilipino.

Kada like, subscribe, follow, at share ay pagsuporta po sa tunay na independent journalism sa bansa.

Maraming maraming salamat po.

Thank you.