12 Maling Mindset sa Pera. Kaya Hindi Makaipon. - By Doc Willie Ong
00:42.4
Bibigay ko muna ang limang tamang mindset.
00:46.4
Kailangan ito yung mindset nyo habang buhay para may chance na kumita at umaman.
00:51.8
At mamaya, pag tama na mindset nyo, ituturo ko rin yung 12.
00:56.8
12 na pagkakamali usually kung bakit gumagastos at hindi makaipon.
01:05.1
Kasi ang habol ko hindi instant money.
01:07.9
Gusto ko talaga pag-aangat kayo tuloy-tuloy.
01:10.9
Ito lang talaga nakikita kumparaan para sa mahirap na kababayan natin umangat.
01:17.3
5 good mindset, 12 bad mindset.
01:20.7
Dito muna tayo sa good.
01:22.4
Number 1, ito rin sabi ni Doc Lisa.
01:25.1
Kailangan mabait kayo.
01:28.7
Wala naman mawawala kung mabait ka eh.
01:32.5
Mabait ka sa amo mo, mabait ka sa boss mo.
01:36.7
Kahit masungit siya, sabihin natin oo nga, masungit, sinisigawang ka.
01:42.9
Di, hanap ka na lang ibang amo.
01:44.5
Pero wala tayong choice eh.
01:46.5
Kahit gano'n siya kasungit, kailangan mabait tayo.
01:51.3
Hindi mo masabi, baka dagdagan ka ng sweldo.
01:54.4
Baka hindi ka dagdagan ng sweldo.
01:56.3
It does not matter.
01:57.8
Pero kung mabait ka, maganda yung reputation mo.
02:01.7
Napakahalaga ng reputation.
02:03.3
Tandaan nyo, reputation, yung pangalan mo, yun lang ang kaya mong hawakan.
02:09.9
Di bali wala kang pera, di bali pulubi, di bali nanilimus.
02:13.5
Basta maganda yung reputation mo.
02:16.0
Hindi ka nag-scam, hindi ka nanloko,
02:18.9
hindi ka nagloko ng iba,
02:21.8
hindi ka gumamit ng credit card,
02:24.4
hindi binayaran, umutang, tinakasan.
02:27.4
Basta wala ka niyan, good reputation,
02:30.4
malaking chance na aangat ka in the future.
02:33.4
Pag dumating yung swerte mo.
02:34.8
So number one, kailangan mabait ka talaga sa boss mo.
02:38.6
Siya naman magbibigay ng sweldo sa iyo eh.
02:40.7
Wala talaga ang choice.
02:42.4
Baka magulat na lang, magulat ka na lang kung mabait ka.
02:46.3
Yung mga amo tumitingin yan eh.
02:48.3
Talaga, o ito, biglang maaangat niya.
02:51.2
Number two, dapat mabait ka sa kosa.
02:54.4
Kung sa customer, baka magbigay ng tip,
02:58.4
hindi magbigay ng tip, di bale, pero dapat mabait ka.
03:01.4
Kasi yan ang negosyo mo, yan ang trabaho mo eh.
03:04.4
Wala naman mawawala sa iyo kung mas maingat ka,
03:08.4
mas maalaga ka sa service,
03:11.4
kung nagseserve ka ng pagkain,
03:13.4
naggugupit ka, kung anumang ginagawa mo,
03:16.4
walang masama na mas maingat ka, mas maayos ka.
03:19.4
Let's say, naggugupit ka, dapat maayos ka, malinis kamay mo.
03:23.4
Diba? Respectful ka.
03:26.4
So, ano po yan eh?
03:29.4
Reputation yan eh. Darating yung swerte.
03:32.4
Magugulat kayo, minsan isang maling pagkakamali lang,
03:36.4
sayang, hindi na napunta yung swerte sa kanya eh.
03:39.4
Number three, pag meron kang negosyo,
03:42.4
dapat yung utak mo, yung oras mo, iisipin mo,
03:46.4
papano gaganda yung negosyo mo?
03:49.4
Papano gaganda yung produkto mo?
03:51.4
Huwag mo ubusin. Let's say, nagbibenta ka ng fishball,
03:55.4
eh huwag yung puro cellphone na lang.
03:57.4
Kung ano iniisip mo, hinayaan mo na lang yung product mo doon.
04:00.4
Iisip ka, papano fresh yung pagkain?
04:03.4
Papano masarap yung pagkain?
04:05.4
Papano quality yung products?
04:07.4
Dapat hindi mo tinitipid. Diba?
04:10.4
Baka mamaya, nagbibenta ka, let's say, ng lugaw na may ulam,
04:15.4
babawasan mo yung ulam, lalabnawan mo yung lugaw para lumakikita,
04:19.4
hindi po pwede ganun eh.
04:23.4
Kasi panluloko siya.
04:25.4
Reputation. So yung utak mo dapat nandoon.
04:28.4
Make care ka. Hayaan mo muna na maliit ang kita sa una.
04:32.4
Ganyan ang secret eh. Dapat maliit lang.
04:35.4
Habang bata ka pa eh. Bata ka pa naman eh. Diba?
04:38.4
So okay lang maliit sa una.
04:40.4
Number four, huwag na huwag mag-iisip ng mga scam at panluloko.
04:47.4
Kahit nag-sobra daming scam ngayon sa social media,
04:51.4
sobra daming scam sa Facebook. Diba?
04:54.4
Lahat na lang. Ginagamit picture ko, picture ng ibang tao.
04:57.4
Hayaan nyo na sila manloko. One day may balik din yan sa kanila.
05:02.4
Kayo, huwag kayong gagaya.
05:04.4
Huwag din kayo magpapaloko sa nababasan yung mga,
05:07.4
kahit galing sa mainstream media, na nakapulot ng ginto.
05:13.4
Nakakuha, let's say, ng one million. Huwag kayong maniwala doon.
05:17.4
O nag-negosyo tatlong araw, kumita ng tatlong milyon.
05:22.4
Huwag mo ilagay sa isip yan kasi ang tubo nyo is 200 pesos a day, 300 pesos a day.
05:29.4
Tapos maingit ka. Ba't yung isa naka daan-daan libo, walang ginagawa?
05:33.4
Pampasira lang yan ang utak at mood natin.
05:37.4
Bahala sila. Kung para sa'yo lang kumita ng 200, 500 pesos a day, okay na yan.
05:44.4
Okay na mag-umpisa sa mabuti.
05:47.4
Pababayaan mo sila. Huwag ka maingit. Nakakasira ng mood yan.
05:51.4
Number five, kung saan ka magaling, yun ang ilalabas mo.
05:56.4
Magaling ka magluto, magaling ka maggupit.
06:00.4
Kung ano man yung service mo, magaling ka mag-edit.
06:03.4
Doon dapat. Huwag maingit sa social media.
06:07.4
Sasabihin mo, Dok, useless naman maging mabait. Masungit amo ko.
06:12.4
Useless naman mag-ayos. Wala naman darating na kita.
06:17.4
Hindi ko masasagot kayo ng maayos kasi nga mahirap na eh.
06:23.4
I mean may darating na swerte sa'yo. Sure yan. May darating din na hindi swerte.
06:28.4
Pero kami kasi, lalo na yung mga amo, nakatingin yan.
06:32.4
Isang tingin pa lang sa muka, baka empleyado ka, gawin kang manager.
06:36.4
O baka kunin ka nila. Nasa muka, nasa bait eh.
06:40.4
Pero oras na may history ka ng panluloko dati.
06:45.4
Pachichismis ka na. Bakit kukuha ang isang boss ng tao na may history na nag-i-scam ng luloko na dadaya?
06:53.4
Eh libo-libo naman makukuha niya ng walang mas magandang reputasyon.
06:58.4
So yung pangalan mo, napakahalaga.
07:01.4
Tapos kung may darating na swerte, okay.
07:04.4
Pag walang dumating na swerte, maliit lang ang kita, okay.
07:08.4
Yun ang binigay ng Diyos eh. Wala tayong magagawa hanggang doon.
07:11.4
Hindi mo naman pwede ipilit yung wala.
07:14.4
So ito ngayon, kung tama na ang mindset natin, ito yung 12 tips na saan nauubos yung pera natin.
07:22.4
Sasabihin mo, Dok, ayoko itong 12 tips mo. Mahirap yan. Napapagod ako dyan. Ayoko magtipid.
07:29.4
Pero hindi naman porke sundin mo itong 12 tips, yayaman ka eh.
07:34.4
Ang point is masanay ka lang doon sa konting tipid, konting ipit ng pera eh.
07:40.4
Gusto mo sanayin ang sarili mo.
07:42.4
Yung habit ang mahalaga.
07:45.4
Habang maliit ang pera mo, yung habit mahalaga.
07:49.4
Kung nasanay ka na sa mga gandang habit at matipid, masusunod mo na yun. Mas makakaipon ka. Okay?
07:57.4
Number 1 out of 12. Kailangan alam mo saan napupunta yung pinaka-gastos mo. Kailangan nasusulat mo.
08:06.4
Ang pinaka-malaking gastos mo ba? Saan ba? Sa bahay? Sa pagkain?
08:12.4
Sa aral? Sa pamasahe? Sa entertainment? Sa utang? O sa mga subscription sa Netflix? Saan ba naubos?
08:22.4
Sa medical ba? Sa bigay-bigay?
08:25.4
So dapat nakalista yan monthly. Ah, pinaka-malaking gastos namin dito. Itong maliitang gastos.
08:32.4
So titignan mo paano pa ma-adjust yun. Diba?
08:36.4
So kung saan ka ba nauubusan ng pera, titignan mo kung saan ba naubusan.
08:41.4
Tapos tignan mo kung pwede pa maayos o hindi. Pero at least alam mo saan lumalabas yung pera at saan dumadating.
08:49.4
Number 2. Dapat matuto tayo mag-ipit ng pera kahit pa konti-konti. Kahit sabi mo 20 pesos, 50 pesos lang.
08:59.4
Okay lang yun. Sabi mo, wala namang silbi yan eh. Nagtipid ka lang 20 pesos. Okay lang yun. Practice yan eh. Practice. Practice yan.
09:09.4
Pag naka-ipit ka na ng 20 pesos, later on maka-ipit ka na ng 500. Later on maka-ipit ka na ng 1,000. Mamaya 2,000 na.
09:20.4
Yung practice, yung habit ang kailangan mo. Kasi yung pera mo, siyempre pag tumanda ka, kung lalaki na yung kita mo, nasanay ka na dun sa ipit.
09:30.4
Pero pag hindi ka nasanay, eh laging ubus. Okay?
09:35.4
Number 3. Ito. Pagkakamali ng maraming kababayan natin.
09:37.4
Number 3. Ito. Pagkakamali ng maraming kababayan natin.
09:38.4
Number 3. Ito. Pagkakamali ng maraming kababayan natin.
09:39.4
Emotional spending. Mag-comment kayo. Sigurado ang daming guilty. Emotional spending.
09:46.4
Emotion. Nalungkot. Sumobra lungkot. Kailangan kumain sa labas. Nalungkot eh.
09:53.4
Sobrang saya. Kunwari may nanalo. Nanalo yung basketball team. Kailangan kumain sa labas.
10:00.4
Kailangan bumili agad. Na-hyper. Na-excite. Pumunta sa mall. Nakakita ng gamit. Bili agad.
10:08.4
O. Dapat hindi bili agad. Lalo na kung mahal. Intay ka muna 1 week.
10:12.4
Kasi minsan, yung nakita mo sa mall, gustong gusto mo ngayon, gigil na gigil ka sa panlasa mo.
10:19.4
Pero next week, balikan mo. Ayaw mo na. Kita mo ayaw mo na. Sawa ka na.
10:24.4
Sawa ka na. Kaya sabi ko nga, pagkita ng pera, ipit na agad. Yung labas ng pera, dapat talagang pigil na pigil. Okay?
10:36.4
Pigil na pigil yung labas. Yung pasok. Bakit tayo nag-iipon? Hindi mo masabi eh.
10:42.4
Magulo. May gera. May sunog. May nagkasakit si nanay. Nagkasakit yung anak. Na-hospital. Hindi mo masabi eh.
10:52.4
Maraming pwede mangyari. Di ba? Walang masama. Habang sa umpisa, mag-ipit ka na konti. Masasana yan. Palaki yan ng palaki. Ganun lang yun. Okay?
11:03.4
Emotional spending.
11:05.4
Huwag gaya-gaya. Nakita lang yung isa bumili. Gaya na agad.
11:09.4
Ayaw mo sila bumili. Kaya yung mga nakapost sa Facebook, Instagram. Ayaw mo sila.
11:15.4
Sila mayaman. Sila nangaka-abroad. So what? Ayaw mo sila.
11:19.4
Di ba? Ikaw eh. Wala kang pera pang abroad eh. Ditiis tayo dito. Di ba? Tiis.
11:25.4
Di ba? Focus lang kung ano ang importante sa'yo.
11:30.4
Actually, sisingit ko lang ah.
11:32.4
Important din sa akin kasi naisip ko.
11:35.4
Matagal ko pinag-iisipan ito.
11:37.4
Yung why. Bakit mo gusto kumita ng pera?
11:41.4
Bakit mo ginagawa yung gusto mo?
11:44.4
Pag hindi mo alam yung why mo, bakit ka nandito sa mundo?
11:48.4
Useless lahat eh.
11:50.4
Gusto mo kumita para sa sarili mo?
11:52.4
Okay. Pero minsan, madidepress ka.
11:55.4
Gusto mo kumita para sa anak mo? Makaaral siya? Okay yun.
11:59.4
Ako, gusto ko lang mag-vlog, tumulong. Kahit anong paraan.
12:04.4
Para makatulong sa tao. Alam ko, nakakatulong.
12:07.4
So, yun lang. Happy na ako. Yun lang ang purpose ko.
12:10.4
May pera, walang pera. Does not matter. Di ba?
12:13.4
Ang point ko, makaturo ng malinis. Happy na ako.
12:17.4
Matapos ko lang yung buhay ko na ma-ending lang yung buhay ko.
12:21.4
Uy, maayos. Hindi siya nanloko. Hindi siya nang scam. Okay na yun.
12:25.4
Di ba? Yun lang naman magagawa ako. Maximum ko na yun eh.
12:28.4
Ano pa ba madagdag ko dun? Di ba?
12:31.4
So, yung why. Bakit mo ginagawa? Mahalaga.
12:35.4
Kung kumikita ka lang ng pera pa ang sarili mo, mahirap yun eh.
12:40.4
Minsan, madidepress ka dun. Kasi minsan, pag may pera ka na, isip mo, useless na mabuhay.
12:45.4
Mas maganda yung tulong sa iba. Anyway, number three, emotional spending.
12:49.4
Number four, ito. Maraming sabit sa inyo.
12:52.4
Emotional giving. Lalo na overseas worker. Yan.
12:56.4
Emotional giving. Ibig sabihin, ang bilis mawala yung pera sa kamay mo.
13:00.4
Bakit? May lalapit na kamag-anak kaibigan ay si nanay ko nagkasakit eh sa hospital.
13:07.4
Kailangan ng 50,000. Ang bait-bait mo, pahingi.
13:11.4
Di ba? O ito, nabangga. O may nangyari. O na-aksidente. Tulungan natin.
13:18.4
O mabait ka naman. Tumulong ka.
13:21.4
Ngayon, yung iba, bigay agad. Kailangan niya 20,000. Bigay agad 20,000. Hindi po pwede.
13:28.4
Pinaghihirapan mo yung pera. Hindi po pwede. Hindi po pwede. Hindi po pwede. Hindi po pwede. Hindi po pwede.
13:29.4
Pinaghihirapan mo yung pera. Una-una hindi ka mayaman.
13:32.4
So, kung mihingi siya 20,000, wala kang mabibigay. Bigyan mo nalang 500.
13:37.4
Bigyan mo 1,000. Huwag mo na pa-utang. Tulong mo nalang sa kanya.
13:41.4
Pero huwag mo bibigay yung lahat ng inipon mo. Kasi umiiyak siya.
13:47.4
Kahit gano'ng karami luhan niya. Kahit sambalde. Mabilis lang ang luha.
13:51.4
Sanay na ako. Maraming drama. Mabilis mag-scam. Mabilis mag-loko.
13:57.4
Tsaka hindi lang naman ikaw ang source.
14:00.4
Ang dami niyang mahihingian.
14:02.4
O pwede siya sa mga government agency. Pwede siya sa mga politiko.
14:07.4
Mas malaki pa mabibigay niyan.
14:09.4
So, turuan mo siya pa paano mag-ikot. Pwedeng oras ibigay mo.
14:13.4
Pwedeng oras, panahon, pagdadalaw. Huwag pera. Kasi mahirap yung pera.
14:19.4
Kung magbibigay ka, yung kaya mo lang ibigay.
14:22.4
500, 1,000 at most.
14:25.4
Kasi emotional giving. Ubat.
14:27.4
Ubus ang pera mo.
14:29.4
Pag ikaw naman ang humingi ng tulog. Pag ikaw nang kasakit. Pustahan tayo.
14:34.4
Pustahan tayo. 99%, hindi ka tutulungan.
14:36.4
Paano? Na-loko ka lang. Na-scam ka lang.
14:42.4
Yung iba, pag merong gagastusin na kailangan. Let's say, yung anak niya na sa private school.
14:49.4
O gusto yung anak niya bumili ng bagong cellphone, bagong gadget.
14:53.4
Isip nila agad. Utang agad. Diba?
14:56.4
Kailangan ko bumili ng mamahalin, wala akong pera.
14:59.4
Utang agad. Pero yung utang nila sa amo nila o sa ibang tao, wala nang planong bayaran.
15:05.4
Usually, marami umuutang, wala nang planong bayaran. Bahala na kung babayaran.
15:10.4
Ang problema sa ganyang style, o yung nagluloko ng credit card, gagamitin, tapos hindi naman babayaran.
15:18.4
Masisira nga reputation mo. Liliit ng liliit yung mundo mo.
15:24.4
Kasi yung taong na-api mo, na-scam mo, magdadaldal yan sigurado.
15:31.4
Imposible hindi siya magdaldal. Talagang ichi-chismis niya yan.
15:36.4
Tsaka yung chismis na yan, kakalat yan. Kasi negative yan eh.
15:40.4
Si Juan de la Cruz umutang sa akin ng ganito. In-scam ako, let's say, ng 25,000.
15:47.4
Habang buhay na yan, kakalat yung balita. Yang Juan de la Cruz, kumalat na yan sa buong community.
15:54.4
Baka tumaas pa yung na-utang. So sirang-sira na siya.
15:58.4
Paano pa siya yayaman yung tao? Nakakuha nga siya 25,000.
16:03.4
Pero buong buhay niya, wala nang makikipagtrabaho sa kanya.
16:08.4
Wala nang lalapit sa kanya. Wala nang magpapakasal sa kanya.
16:12.4
Hindi po pwede ganun. Makita mo, short term yun.
16:17.4
So pag-isipin mo, paano babawasan yung gastos?
16:21.4
Kung talagang wala, talagang pera pa.
16:24.4
Kung talagang pang-school, di doon tayo sa public school.
16:27.4
Kung talagang di kaya, di home school.
16:30.4
Kung hindi na kaya mag-college, walang pera, di trabaho na.
16:33.4
Eh wala tayong makagawa. Wala eh. Diba?
16:36.4
Mahirap ipilit yung wala. Diba?
16:40.4
Number six. Ito. Maraming naloloko sa investment. Yan.
16:45.4
Bakit maraming investment na naglipa na sa social media?
16:49.4
Siyempre, gusto nila kumita, kaya investment.
16:52.4
Para sa akin, inaaral ko na kasi ito eh.
16:55.4
Nakikita ko, ang pinaka-safe lang pag maliit ang pera mo,
16:59.4
hanggang banko lang talaga eh.
17:01.4
Hanggang time deposit, hanggang banko, may interest ka 5%, 6%.
17:06.4
Ganun lang. Banko, 5%. Pero para makuha mo yung 5% na interest
17:12.4
sa mga time deposit, kailangan pera mo at least mga 1 million.
17:17.4
Kung wala ka namang 1 million, pera mo 100,000, 200,000.
17:20.4
Huwag mo na i-invest sa mga high risk. Delikado.
17:25.4
Kung pera mo 500,000 or below, huwag mo na i-invest.
17:30.4
Mawawala lang yun. Wala pa akong alam na malakas na investment sa 500,000.
17:36.4
Huwag muna. Ipunin mo. Pag nag 1 million ka,
17:40.4
lagay mo sa time deposit. Malaki interest ngayon. May 5%.
17:43.4
So, meron kang 50,000 in a year. Diba? Yung mga stocks, yung mga bonds.
17:48.4
Meron naman mga stable dyan. Mga stable naman.
17:52.4
Yung ganun lang. Huwag na kayong mag-resayang.
17:56.4
Kasi pag naubos yung 500,000 o 200,000 o 50,000, useless.
18:02.4
Tsaka hindi natin sanay yan. Ipun na lang. Ipun na lang.
18:06.4
Sinabi ko na sa inyo, walang sisihan. Ang daming overseas worker nagpapabola.
18:11.4
Bakit? Nakakita ng artista, nakakita ng picture, kakabasa ng Facebook,
18:18.4
ng mga kung anong pagkakakitaan. Huwag na lang. Doon na tayo sa normal.
18:24.4
Number 7. Merong mga unnecessary gastos kayo.
18:30.4
Lalo na ngayon yung mga app na yan. Itong mga app sa cellphone.
18:35.4
Ang daming yan. Kailangan mo mag-subscribe. Diba?
18:39.4
Kailangan nakalagay yung credit card mo. Ako, hindi ako nang lalagay yung credit card.
18:43.4
Pag nilagay mo yung credit card mo, tuloy-tuloy na yan. Every week, every month.
18:48.4
500 pesos para magamit mo yung app. Baka naka-Netflix ka. 500 pesos.
18:54.4
Sa YouTube, maraming namang mga palabas sa YouTube. Maraming palabas sa YouTube. Libre.
19:00.4
Hindi lang ganun kasikat yung artista. Hindi lang ganun kaganda yung special effects. Pero libre naman.
19:06.4
Pwede na siguro yung sa YouTube. Maraming namang libre. Diba?
19:11.4
Kung di mo na makalala ng Netflix, kung meron ka namang free TV, di mo na makalala ng mag-cable,
19:17.4
eh huwag nalang mag-subscribe. Sayang din eh. Malaki din yun.
19:21.4
Okay? Gym. Mag-g-gym ka, eh bira ka naman mag-gym eh. Diba? May oras ka pa ba mag-gym?
19:28.4
So, kung mag-g-gym ka, magbabayad ka pa. Diba?
19:31.4
So, yung mga ganyan, kung may pera ka, okay. Pero kung wala kang pera, yung mga subscription nyo sa apps, tingnan nyo.
19:39.4
Okay? Lalo na yung credit card mo, paubos na paubos. Ingat.
19:43.4
Number 8 na gastos na hindi pinapakita.
19:45.4
Number 8 na gastos na hindi pinapakita.
19:47.4
Pinapansin sa bisyo. Diba? Sigarilyo. Ayoko naman.
19:51.4
Alam nyo naman magkano yung gastos sa sigarilyo. Pa na hospital, na cancer, pa paano pa gagawin.
19:57.4
Alak o gastos. Bisyo, alak, sigarilyo. Diba?
20:03.4
Kain sa labas. Ito nga, magandang tip. Para magtipid, bihira lang kumain sa labas.
20:10.4
Siguro isang beses lang. Once a week, once a month, o hanggang fast food na lang.
20:16.4
Kasi yung presyo, pag niluto mo, talaga. Diba?
20:20.4
Magkano lang ba? One piece chicken, two piece chicken, pag niluto mo.
20:24.4
Para, o naman lasa eh. Pwede na yun. Diba? Nagluluto naman.
20:28.4
Sa labas, mahal talaga. Okay? Kain, baon na lang. Bisyo.
20:34.4
Kahit yung mga laro. Merong mga expensive na laro. Ay, mga kotse-kotse.
20:39.4
Yung mga, mamahalin yung mga games na yan. Diba? So, tingnan mo kung kaya mo i-sustain.
20:45.4
Baka hindi mo naman kailangan eh. Ipunin mo na yung pera mo, umabot ka na. Who knows?
20:51.4
Kakaipon mo, umabot ka ng one million or more. Maipit-ipit mo bago pwede mo nalagay sa bangko.
20:59.4
Number nine. Kailangan mo at least minimum may PhilHealth ka.
21:04.4
Kasi pag walang PhilHealth, delikado din. Paano kung bigla nagkasakit na ospital, diba? Babayaran mo lahat.
21:13.4
At least sa PhilHealth, mura lang dapat yung premium mo. So, mas safe na meron kang konting.
21:20.4
Kung di natin kaya mag-HMO, mahal ng HMO. Kung di natin kaya mag-health insurance, mahal ng mga life insurance. Diba?
21:29.4
Kung wala kayong pera doon. Kahit PhilHealth na lang pinakamura.
21:33.4
Number ten. Ito. Ay, nako. Magagalit kayo pero ito gusto nyo talaga eh. Wala kang magagawa eh.
21:42.4
Ayoko naman kayong magalit.
21:44.4
Number ten. Gasto sa birthday. Gasto sa binyag. Gasto sa kasal. Ay, nako.
21:52.4
Ay, nako. Kailangan ko ba ba sabihin? Sabi mo, hindi pwede. Birthday yan eh. Kasal yan eh.
21:58.4
Dapat bongga. Imbitahan lahat. Ay, yan ang problema.
22:04.4
Kaya lang, ang utang. Uutang kayo ng hundred thousand, hundred fifty thousand.
22:09.4
Maganda nga yung kasal. O tapos ang laking ng utang.
22:12.4
Paano ka ngayon lalapitan afterwards? Diba?
22:15.4
Yan ang pag-isipan nyo. Kung di naman talaga kailangan. Okay?
22:22.4
Ayoko na. Kung gusto nyo gumastos, wala akong magagawa.
22:25.4
Kaya lang, mahirap nga kasi gumastos pag wala pang pera.
22:29.4
Maghintay na lang tayo na umabot kayo ng forty years old. Okay lang yun.
22:34.4
Fifty years old. Kung kailan kayo nakakaipo na dapat. Tsaka na kayo gumastos.
22:39.4
I-delay mo na lang yung gastos.
22:41.4
I-delay mo na lang yung abroad.
22:43.4
Kasi hindi ka aabot sa punto na may ipon na kung sa umpisa pa lang uubusin mo na sa utang.
22:50.4
Dahil gusto mo mag-fiesta, mag-birthday, magpasikat. Hindi nga po pwede.
22:56.4
Number eleven. Ito, simple lang ito. Out of twelve.
23:00.4
Brand name na baro. O diba? Brand name na relost.
23:04.4
Brand name na gamit. Brand name na cellphone. Top of the line na cellphone.
23:10.4
Na ipad. Na macbook. O ano. Diba? Hindi nyo kailangan yung pinaka top of the line.
23:16.4
Pareho lang naman yung may brand saka walang brand eh. Diba? Ano difference? Wala.
23:22.4
Wala naman. Pasikat lang. Diba? Kung marami kang pera, pwede.
23:29.4
Pero pag wala kang pera, huwag na lang. Baka hindi naman kailangan. Tulad ng travel.
23:35.4
Yung meron namang malapit eh. Sa probinsya na lang. Hindi magsakay na lang tayo.
23:38.4
O sa Tagaytay. O sa ibang lugar. Diba? Magpiknik na lang. Kasi laki rin gastos.
23:47.4
Number twelve. Credit card. Mag-ingat sa credit card. Credit card, utang.
23:55.4
Hindi mo ma-expect. Darating yung sweldo mo. Sure ka ba? Paano kung nagkasakit? Diba?
24:00.4
Tapos yung credit card mo, gastos ka ng gastos. Ikaw rin naman magbabayad. Mas maganda. Cash eh.
24:07.4
Hawak mo siya. Diba? Pag nilabas mo, alam mo anong mangyayari.
24:12.4
Okay? So yan yung mga twelve tips natin. Tapos yung mga gadget.
24:16.4
Tapos lastly, siguro banggiting ko lang. May mga gamit kasi talaga pag binili mo.
24:22.4
Pag-isipan nyo lang. Pag binili mo kasi lugi agad eh. Lugi agad.
24:27.4
Pero nasa sa inyo pa rin. Kung marami ka ng pera. Pero itong mga gamit na ito, let's say,
24:33.4
cellphone. Bumili kang mamahalin. Pag ginamit mo, hindi mo na pwede benta eh.
24:38.4
Kotse. Bumili ka ng kotse sa sakyan. Pag binili mo siya, agad-agad yung value 25% bagsak.
24:47.4
Hindi mo na pwede benta ulit eh.
24:49.4
So yung mga kotse, maintenance. O kung talagang kailangan-kailangan mo, okay.
24:54.4
Eh kung motor, malamang kailangan mo rin ng motor.
24:57.4
Dito na tayo sa medyo affordable na mas kaya lang natin. Diba?
25:01.4
Huwag na yung kinakamamahalin. Okay?
25:05.4
Habang bata pa, tipid-tipid muna para umabot tayo sa chance na mas kumita in the future.
25:14.4
Kung kikita tayo doon.
25:18.4
Sabihin mo, Dok. Ano malay mo dyan? May pera ka?
25:21.4
Actually, hindi ah.
25:23.4
Kitaw nyo lahat ng gamutan ko libre since 2006.
25:27.4
Dati, ano lang kami. Bira kami kumain sa labas.
25:31.4
Kitaw mo, wala nga ako abroad eh.
25:33.4
Wala nga akong Paris. Wala pa akong Europe. Wala pa akong...
25:36.4
Wala pa lahat. Sa US ang beses lang nag-aaral ako.
25:40.4
24 years ago. Pero otherwise, wala pa akong punta doon sa lahat.
25:44.4
Hindi ko nga napunta. Bakit? Tipid eh. Mahal eh.
25:47.4
500,000 kung gagastos ako eh. Ang daming humihingi ng tulong.
25:52.4
Ang daming. Kitaw mo yung barong ko. Meron ba akong pinakitang barong mahal?
25:56.4
Meron ba tayong relos? Wala.
25:58.4
Meron ba akong mamahalin? Wala. Diba? Walang kagalingan.
26:01.4
Hindi naman kasi mahalaga. Parake pa. Hindi naman ako masaya doon.
26:06.4
Wala ka naman makukuha doon. Kahit may suot kang maganda, wala.
26:10.4
May abroad ba akong picture? Wala lang. Dito lang. Tabi-tabi lang.
26:14.4
If ever, pagpupunta yung kapatid ko sa Singapore, lilibre ako.
26:19.4
O kung pupunta yung magulang ko sa Hong Kong, lilibre nila ako. Sasama ako.
26:23.4
Ganun lang. Pero otherwise, ako mismo, hindi masyado. Hindi ko kailangan eh.
26:30.4
Bakit hindi ko kailangan? Kasi wala akong perang ganun kalaki eh.
26:33.4
Kaya tipid, tipid, tipid. Nasanay na ako ng tipid.
26:36.4
So ngayon, pag may konting kita, diipon tayo. Tingnan natin paano tayo mas makakatulong.
26:42.4
Okay po? Sana po nakatulong to.
26:45.4
Yung mindset ang mahalaga. Magandang reputasyon.
26:49.4
Sasabihin mo, okay. Masipag ako. Mabait ako. Hindi ako kumikita.
26:54.4
Wait ka lang. Wait ka lang. Darating ang swerte.
26:58.4
Dasalin mo yan. Law of attraction yan. Mabait ka. Maayos ka. Darating yung swerte.
27:04.4
Darating yung blessing. Kasi hindi ka nag-nakaw. Hindi ka nag-scam eh.
27:08.4
May darating lang yan. Wait ka lang. Hindi ko masasabi pa paano.
27:13.4
Pero siguradong mas may darating kung mabait ka.
27:17.4
Pero kung manloloko at nag-i-scam tulad ng ibang kababayan natin, tingin ko mas malaking chance mas hindi sila suswertin.
27:26.4
Baka mahuli pa sila in the future.
27:28.4
God bless po. Ingat po tayo palagi.
27:31.4
Ito kasi talaga iniisip kong topic sa inyo.
27:34.4
Last na lang. Meron pa akong iniisip. Malalim yung iniisip ko eh.
27:38.4
Iniisip ko pa minsan, pwede ba kayo mag-invest sa tao?
27:43.4
Na mabait ka sa mga tao, tapos itong mga taong to in the future tutulungan ka.
27:49.4
Medyo mahirap yung ganung concept eh.
27:52.4
Na tutulong ka sa tatlong amo mo.
27:55.4
Like yung mga dumidikit sa politiko, dikit sa politiko para makahingi ng pera later.
28:01.4
Mahirap yung ganung invest eh.
28:05.4
Kasi dependent ka sa tao.
28:08.4
Mas okay na ito yung sarili mong sikap. Ayusin mo na lang sarili mo.
28:12.4
Kasi hindi mo alam sino darating sa'yo in the future.
28:15.4
Huwag mo isipin yung kakilala mo ngayon, sila na yun eh.
28:19.4
Baka biglang may darating sa'yo. Lalo na pag maganda reputation mo, maraming darating dyan.
28:25.4
Okay? Dasal lang.
28:27.4
Maggawa lang natin mission natin sa buhay. Hanggang dyan lang po.
28:31.4
God bless. Thank you.
