10 Bad Habits Kaya Tumataas ang Cholesterol Mo. - Tips By Doc Willie Ong
00:42.0
Ito barado na, high cholesterol na.
00:44.5
So hindi natin alam anong stage kayo, depende sa nararamdaman at yung cholesterol level.
00:52.9
Ang kinakatakot natin sa high cholesterol, may komplikasyon.
00:56.0
Siyempre, pwede ma-stroke, pwede ma-heart attack.
00:59.2
Pwede ma-bara yung ugat sa paa, ma-high blood, at magka-diabetis din.
01:06.7
Sintomas, minsan lumalabas yung cholesterol dito sa mata.
01:11.6
Dito sa mata, may mga parang taba-taba lumalabas.
01:15.1
Yung iba, sumasakit ang dibdib, sumasakit ang paa.
01:18.6
Yung iba, tumataba.
01:20.3
O yung iba, sa blood test lang nakikita.
01:23.7
Yung sa heart problem, sasakit dibdib, ano yun, mga late stage na yun.
01:29.2
Okay, tingnan natin ha.
01:30.9
Sampung bad habits kaya tumatasang cholesterol.
01:33.9
Number one, may tinatawag na trans fat.
01:38.4
Okay, itong trans fat, masama din siya.
01:41.9
Marami ng pag-aaral nito.
01:44.2
Ang trans fat kasi, yung taba, binago nila eh.
01:50.2
So yung liquid fat, nagiging solid siya.
01:54.0
Okay, ano itong mga pagkaing hilig natin?
01:56.9
Yung mga margarine.
01:59.2
Vegetable shortening.
02:02.1
Yung mga ganitong pagkain ay maraming trans fat.
02:05.8
Processed food, fried foods, karamihan ng mga fast foods may trans fat eh.
02:12.5
Kaya ngayon, medyo talagang binabantayan ito.
02:16.3
Nakakababa ng good cholesterol, nakakataas ng bad cholesterol.
02:21.1
Akala natin, okay lang ito.
02:22.8
Masarap kainin, nabibili kahit saan.
02:25.7
Mukhang healthy naman.
02:27.4
Pero, pag i-check nyo yung cholesterol nyo, sigurado tataas.
02:32.9
Kasi may trans fat siya eh.
02:36.9
Number two, ito yung saturated fat na alam natin.
02:41.4
Taba ng baboy, taba ng baka, saturated fat.
02:45.1
Ang saturated fat, sa temperature natin, solid siya.
02:50.3
Parang pag kumain kayo ng pork adobo.
02:54.1
Di ba yung pork adobo?
02:57.1
Ilagay mo sa refrigerator, titigas yun, di ba?
03:01.1
Just imagine, pag kinain mo yun, di ba, liquid pa yun.
03:05.1
Pero sa tiyan mo, doon titigas, magsesebo.
03:09.1
Kaya kung red meat man siya, processed meat man siya,
03:13.1
baboy, baka, taba, mamantika, nakakataas talaga ng bad cholesterol yan.
03:20.1
Kahit mga full cream milk, mga butter, sa mantika, bawas bawas din.
03:26.1
Kahit itong mantika, bawas bawas din.
03:27.1
Mga fatty na sauce.
03:31.1
Masarap. Pero ang problema nga, nakakataas talaga ng cholesterol.
03:37.1
Yan ang sinasabi kong trans fat.
03:39.1
Mga fast food, frozen pizza, margarine.
03:43.1
Kahit yung mga baked, masyadong buttery.
03:46.1
Margarine, yung mga croissant, masarap.
03:49.1
Hindi ko sinabi huwag kumain.
03:51.1
Sabi ko, paminsan-minsan, siguro once a week o once a month kung wala kang mapuntahan.
03:58.1
Ayan o, butter, cheese, red meat, pork, baked goods.
04:03.1
Ang gusto natin, mamaya ito, unsaturated fat.
04:08.1
Yan ang mga pampaluwag ng ugat.
04:10.1
Avocado, mga nuts, at iba pa.
04:15.1
Mga processed food and fast food.
04:18.1
Kaya mas maganda luto ang bahay.
04:21.1
Number three, chronic stress.
04:24.1
Pag lagi ka nai-stress, syempre,
04:27.1
pati pagkain mo, nagkakamali na rin.
04:30.1
Kung anong nakakain mo, puya at kulang sa tulog,
04:34.1
nakita nila, nakakataas din ng kolesterol.
04:38.1
Pag sobra kang stress, kaya dapat ito.
04:41.1
Mga taiichi, meditation, pamparelax.
04:48.1
Ang magandang pampababa talaga ng kolesterol, ang soluble fiber.
04:53.1
Yan, soluble fiber ang pinakamaganda.
04:55.1
Ano yung favorite natin?
04:58.1
Diba sinabi ko sa inyo?
05:00.1
One cup of oatmeal everyday, bababa ang kolesterol mo ng mga 20 to 30 points.
05:08.1
Kasi oatmeal, pati gulay.
05:10.1
Oatmeal at gulay, high in fiber, high in soluble fiber.
05:15.1
Maraming anti-oxidant.
05:17.1
Kasama ang talong, okra, ang palaya.
05:20.1
Lahat yan, napakaganda.
05:22.1
Ang nangyari po, kasi ito, fibrous siya. Diba?
05:25.1
Para siyang walis-walis. Diba?
05:27.1
Nangyayari, pag kinain mo yan, puro gulay, puro fiber.
05:32.1
Parang magiging ano siya eh, isang solid siya na pupunta doon sa bitukan natin eh.
05:39.1
Parang winawalis niya yung bitukan natin.
05:42.1
At medyo nakukuha niya yung taba.
05:45.1
Nakukuha niya yung mga fats sumasama sa kanya at dinudumi natin.
05:51.1
So maganda sa digestion ang fiber.
05:53.1
Sa mga nagtitibi, constipated, may almoranas.
05:56.1
Para mas makadumi.
05:58.1
Kita niyo, pag marami kayong gulay na kinain, mas maganda ang dumi mo.
06:02.1
Nalalabas pa yung kolesterol.
06:05.1
Bababa ang LDL dito sa soluble fiber.
06:09.1
Gulay, prutas na maraming fiber, maganda rin.
06:13.1
Mga apple, pears, pati yung balat. Diba? May fiber yun.
06:17.1
Plus yung mga brown rice, beans, pwede rin.
06:23.1
Ang issue lang dito, kung hindi kayo sanay sa high fiber,
06:28.1
dapat dahan-dahan yung pagkain.
06:31.1
Hindi pwede yung agad-agad na 3 cups, 4 cups.
06:34.1
Pag hindi sanay ang tiyan mo eh.
06:36.1
Dapat unti-unti para masanay.
06:38.1
Kasi pagbiglaan, baka hindi rin makaya.
06:41.1
Biglang magtai din.
06:43.1
Tapos kailangan iinom kayo ng maraming tubig.
06:47.1
Kasi pag maraming fiber, kailangan maraming tubig.
06:51.1
Hindi, maiimbak din siya.
06:53.1
Kailangan maraming tubig para maipush siya palabas.
06:56.1
Pampababa ito ng kolesterol. Okay?
06:59.1
Yan ang mga high fiber foods.
07:01.1
Oatmeal, broccoli, mga berries.
07:04.1
Strawberry, maraming fiber.
07:07.1
Nuts, basta hindi mahalat.
07:09.1
Green leafy, avocado, peas.
07:12.1
Mga beans, pwede rin yan.
07:14.1
Munggo, pwede rin. Yan.
07:16.1
Number 5, syempre alak. Babawasan. Yan o.
07:19.1
Moderate alcohol consumption.
07:22.1
Nakakataas din ng triglyceride at high cholesterol.
07:27.1
Diba? Paano kasi tataba ka rin eh. Diba?
07:30.1
Kakain ka, may pulutan.
07:32.1
Mataas din calories niyan. Ma-overweight din tayo.
07:35.1
Sigarilyo, masama talaga.
07:38.1
Merong chemical sa cigarette smoke na
07:41.1
yung bad cholesterol natin mas dumidikit sa blood vessel.
07:46.1
Mas namamaga yung ugat natin.
07:48.1
Mas swollen, mas inflamed.
07:50.1
At mas nagbabara yung mga ugat natin.
07:53.1
Dahil sa paninigarilyo.
07:55.1
So, yung efekto ng high cholesterol,
07:57.1
napapalala ng smoking.
08:00.1
Syempre, overweight. Diba?
08:03.1
Overweight, overeating, nakakataas yan o.
08:07.1
Excessive snacking.
08:09.1
Tsaka yung mga sugary foods.
08:11.1
Pag sugary foods, usually triglyceride ang tumataas.
08:15.1
Cholesterol or triglyceride,
08:17.1
pag masyado mataas, hindi rin po maganda.
08:20.1
So, konting bawas sa matatamis.
08:24.1
Paano ba ang pagkain natin?
08:27.1
Ang gusto natin, ito yung healthy plate.
08:30.1
Meron tayong code eh.
08:32.1
Ang protina mo dapat kasing laki ng palad.
08:35.1
Hindi kasama itong daliri. Ito lang.
08:38.1
Itong palad lang. Ito, ito lang.
08:40.1
Ganito kalaki yung pork chop mo dapat.
08:43.1
O yung isda mo. Ganito lang.
08:46.1
Ang gulay mo, isang fist, ganyang karami.
08:49.1
Actually, kahit dalawa eh.
08:50.1
So, isang cup ng gulay mo.
08:53.1
Yung kanin mo, or spaghetti, or tinapay, one cup.
08:58.1
Ganyan lang dapat yung one cup.
09:00.1
So, kung bata kayo, mas maliit ng kamay, mas konti makakain.
09:05.1
Kung malaking lalaki na construction worker, malaki kamay,
09:10.1
isang kamay lang ha, so mas maraming kanin malaki.
09:12.1
Hindi ko sinabi, apawin mo ng ganyan ha.
09:14.1
Yung normal lang. Huwag tayong pilosopo.
09:17.1
Yung mga fat, mantikilya, yung mga oil, isang thumb lang.
09:22.1
Ganito lang karami.
09:24.1
Mga isang kutsara.
09:26.1
O mga one to two teaspoons or one tablespoon yung fat.
09:33.1
Ulam, ganyan lang karami.
09:35.1
Gulay, pwede marami.
09:37.1
Yan ang kodigo natin sa healthy eating.
09:40.1
Base sa laki ng katawan mo.
09:42.1
Pag malaki katawan mo, malaki rin kamay mo.
09:44.1
Kung payat ka, maliit din kamay mo.
09:46.1
Hindi gumagalaw, kulang sa exercise.
09:50.1
Nagpapataas ng kolesterol. Yan.
09:52.1
May pag-aaral para bumaba ang bad cholesterol.
09:56.1
Meron itong pag-aaral.
09:58.1
2019, 425 older adults.
10:01.1
Basta nage-exercise everyday, bababa ang blood pressure.
10:05.1
Bababa ang blood sugar.
10:08.1
Tataas ang good cholesterol.
10:10.1
At bababa yung bad cholesterol.
10:13.1
Exercise, may tulong sa lahat.
10:15.1
Sa puso, sa diabetes.
10:17.1
Pampababa sa cholesterol.
10:19.1
Pag lagi nakaupo, sasakit ang tiyan.
10:23.1
Bad for mental health.
10:25.1
Magkakaroon ng barabara sa ugat sa paa.
10:31.1
At hihina ang buto.
10:33.1
Kailangan gumagalaw-galaw.
10:35.1
Sama ko na rin sa sedentary lifestyle.
10:37.1
Kailangan kompleto ang tulog.
10:40.1
Seven hours or more.
10:42.1
Pag kulang ang tulog, may pag-aaral.
10:45.1
Mas puyat, mas mataas ang cholesterol.
10:48.1
Mas puyat, mas mataas ang blood sugar.
10:51.1
Mas puyat, mas mataas ang blood pressure.
10:55.1
Pag puyat ka, naka-high blood eh.
10:57.1
Mas puyat, tumataas din yung ano.
10:59.1
Siguro mas kumakain din ng marami.
11:03.1
Tips to move more.
11:06.1
Manage your weight. Diba?
11:09.1
Bukod dito, magbibigay pa ako ng other healthy foods na hindi ko pa nabanggit.
11:14.1
Garlic. Hindi ko pa nabanggit dito.
11:17.1
Alam naman natin ang bawang na may tulong sa blood pressure konti.
11:22.1
Pero nakakababa siya ng cholesterol.
11:26.1
Pero ang bawang, nakakalabnaw din ng dugo.
11:29.1
May effective siya talaga.
11:31.1
So, maganda yung bawang sa cholesterol, sa blood pressure.
11:35.1
Ingat lang. Baka sumakit ang tiyan.
11:40.1
Munggo. Napakaganda.
11:41.1
Isda. Sinabi ko sa inyo, isda.
11:43.1
Omega-3 fatty acids.
11:47.1
2 to 3 times in a week. Magandang isda.
11:49.1
Pagpababa ng triglyceride.
11:52.1
Macarel, tuna, sardines.
11:55.1
Mga tamban. Lahat yan healthy.
11:58.1
Avocados. Pinakita ko rin sa inyo. Diba? Avocado lowers bad cholesterol.
12:03.1
Magandang avocado.
12:10.1
Yung sinasabi ko sa inyo, yung high fiber. Maganda.
12:12.1
Sa mga oil, kahit anong mantika nyo, konti lang.
12:16.1
Siguro, huwag na masyadong prito.
12:18.1
Diba? Huwag na masyadong prito.
12:20.1
More, konti lang ang gamitin yung mantika.
12:23.1
Pinakamaganda daw talaga sa pag-aaral, olive oil.
12:27.1
Kasi olive oil, hindi siya tumitigas.
12:29.1
Kaya lang mahal yung olive oil.
12:31.1
Sa tsaa, may tulong din.
12:33.1
Black tea, green tea.
12:35.1
Anti-oxidant. Nakakababa din ng cholesterol.
12:39.1
Yung black tea and green tea.
12:41.1
Dinagdag ko lang.
12:42.1
So, regular check-up.
12:44.1
Siyempre, kung talagang mataas ang cholesterol, check din natin kung masyadong mataas.
12:48.1
Baka kailangan nyo ng maintenance na gamot
12:51.1
pag hindi na nakuha nitong natural remedies.
12:55.1
Regular exercise.
13:00.1
Yung mga fast foods, sinabi ko sa inyo.
13:02.1
Healthy diet. Quit smoking.
13:04.1
Yan na, nakita nyo na yung mga dapat gawin.
13:09.1
Ah, tubig. Kailangan maraming tubig.
13:12.1
Mas maraming tubig, mas maganda.
13:14.1
Mas nalalabas yung mga taba sa katawan.
13:17.1
Yung fiber, soluble fiber, mas maganda yan.
13:20.1
Pinapakita ko lang sa inyo,
13:22.1
sa pagkain natin sa mundo,
13:25.1
mas gusto natin yung ginawa ng Diyos na unprocessed.
13:29.1
Ibig sabihin, saging mukhang saging.
13:32.1
Patatas mukhang patatas.
13:33.1
Sweet corn mukhang sweet corn.
13:36.1
Pinya mukhang pinya.
13:38.1
Karne mukhang karne.
13:39.1
Ito, mas healthy kainin.
13:41.1
Pag dinurug-durug na to, ginawa na siyang de lata.
13:47.1
Pwede pa, pero nahaluan na yan eh.
13:50.1
Ginawa mo ng apple pie.
13:52.1
Yung apple, ibang usapan na yun.
13:54.1
Yung sugar, ginawa mo ng soft drinks.
13:57.1
Yung karne, ginawa mo ng langgunisa.
14:03.1
product, ginawa mo ng cookies.
14:05.1
Ginawa mo ng chocolate.
14:07.1
Yung patatas, ginawa mo ng potato chips.
14:09.1
Yung kamatis, ginawa mo ng ketchup.
14:12.1
So, pag naprocess na siya dito,
14:14.1
mas hindi na ganun ka-healthy.
14:17.1
Kasi, mas maalat na, mas marami na.
14:19.1
So, mas gusto natin, mas natural bandarito yung kinakain natin.
14:24.1
Okay? Saan po nakatulong itong video?
14:27.1
Natural ways para bumaba ang iyong cholesterol.
