* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Sa southeasternmost ng USA ay makikita ang state ng Florida
00:05.0
at sa siyudad ng Fort Lauderdale ay matatagpuan ang Osborne Reef.
00:10.3
Dito makikita ang itinuturing na libingan ng mga gulong sa ilalim ng dagat.
00:15.9
Kumikit-kumulang 2 milyon na mga gulong ang nakatambak dito.
00:20.3
Mahigit 50 years nang nakatambak ang mga gulong na ito.
00:23.8
Ngunit hindi ito itinapon bilang basura,
00:26.4
kundi sinadya talaga itong ilagay dito ng mga manging isda dahil sa isang mabuting hangarin.
00:32.7
Ngunit ang inakalang makakabuti sa karagatan ay naging isang malaking pagkakamali pala.
00:38.7
Dahil sa mga gulong ay nasira ang mga corals at marine ecosystem
00:43.2
at nawala ng tirahan ang mga isda.
00:46.1
Ito'y tila naging isang cancer na unti-unting kinakain ang buhay ng karagatan.
00:51.8
Ano kaya ang magandang hangarin ng mga manging isda?
00:55.0
Bakit nila itinambak?
00:56.5
Ang 2 milyong gulong sa ilalim ng dagat.
01:02.1
Sa buong mundo, tinatayang nasa 1 bilyong gulong ang itinatapon kada taon.
01:08.1
Ang problema nito sa gulong ay hindi na bago.
01:11.0
Sa Amerika nga ay naging malaking problema ang mga basurang gulong noong 1960s.
01:16.6
Bukod sa pinamumugaran ito ng mga lamok na naghahatid ng dengue,
01:21.0
ay delikado din ito na pagmulan ng sunok.
01:23.9
Kagaya sa nangyari sa isang tire graveyard,
01:26.5
nasa 60 milyon na mga gulong ang nakatambak doon.
01:31.1
Buti na lang hindi ito nasunog lahat.
01:33.5
May na-upload na tayong video tungkol dito.
01:36.0
Kung gusto nyo itong panoorin, ay ilalagay namin ang link sa description nitong video.
01:40.8
Balik tayo sa Amerika.
01:42.4
Dahil sa lumulobong basura ng gulong,
01:44.7
noong 1972, isang grupo ng mga manging isda,
01:48.1
ang Broward Artificial Reef o BARRENC,
01:50.6
ang nakaisip ng ideyang lumikahan ng artificial reef
01:54.0
sa pamamagitan ng paglalagay ng milenya.
01:56.4
sa pamamagitan ng paglalagay ng milenya.
01:56.5
sa ilalim ng dagat.
01:59.2
Kumbinsido sila na ang mga corals ay kakapit sa mga gulong
02:02.9
at bubuo ng mga bagong tirahan para sa mga isda.
02:06.4
Pero ang inaakalang artificial reef na magbibigay buhay sa mga lamang dagat,
02:11.5
ngayon ay mistulang simenteryo na ng mga gulong.
02:15.1
Ang tinatawag na Osborne Reef, na ngayon ay tinuturing na tire cemetery,
02:19.7
ay matatagpuan mga 2,134 meters mula sa pampang ng Sunrise Boulevard
02:25.7
sa baybayin ng Fort Lauderdale, Florida.
02:29.2
Ang proyektong ito na ang intensyon ay maging pinakamahabang artificial coral reef sa buong mundo
02:35.5
ay sinuportahan pa nga ng U.S. Army Corps of Engineers.
02:39.7
May higit sa 100 pribadong mga sasakyang pandagat din
02:43.2
ang tumulong sa paglalagay ng mga gulong sa ocean floor.
02:47.0
Maging ang kumpanyang Goodyear Tire and Rubber Company
02:50.4
ay nagbigay din ng mga equipment upang makatulong sa misyong ito.
02:54.3
Binundle o pinagdikit-dikit nila ang mga gulong gamit ang mga bakal na clips at nylon na lubid.
03:00.3
Ngunit dahil sa alat ng dagat ay mabilis na kinalawang at nasira ang mga metal clips.
03:06.3
At dahil sa malalakas na alon ay natanggal ang mga nylon straps o mga lubid
03:11.3
at ang mga gulong ay nagkawatak-watak at nagkalat sa ilalim ng karagatan.
03:16.3
Dahil sa mga hurricanes at coastal storm na karaniwan sa Florida,
03:21.3
ang mga gulong ay inanod at mas nakasiyahan.
03:24.3
Ang mga gulong ay natatira pa sa mga coral reefs na nababanggan ito.
03:27.3
At iyong mga gulong naman na nanatili sa lugar ay halos hindi rin kinapitan ng mga corals.
03:33.3
At mas nakasama pa na natatakpan ang mga gulong ang sahig ng dagat,
03:37.3
kung kaya wala nang pwedeng tumubo dito.
03:40.3
Kaya noong 2001, halos tatlong dekada ang nakalipas mula nang ilaglag ang dalawang milyong gulong sa dagat,
03:46.3
ay naging puspusa na ang aksyon para alisin ang mga gulong.
03:54.3
Kung naging madali man ang paglaglag sa mga gulong sa dagat,
03:57.3
maituturing namang bangungot ang pag-retreat sa mga ito.
04:01.3
Bukod kasi sa mahirap ay magastos din ang retrieval operation.
04:05.3
Tinadayang $30 million ang kakailanganin para kumuha ng mga pribadong kontraktor na tutulong sa pagkuhan ng mga gulong.
04:13.3
Kaya noong 2007 ay tumulong na rin ang ilang government institutions.
04:18.3
Kabilang rito ang Coastal America,
04:24.3
Florida Department of Environmental Protection,
04:27.3
Broward County Environmental Protection and Growth Management Department,
04:31.3
at ang Broward County Port Everglades Department.
04:35.3
Ang inilaang budget naman ay aabot sa $3.4 million government funds.
04:40.3
Ang halagang ito ay base sa target na buwanang pag-aalis ng 20,000 gulong.
04:45.3
Sa bilis na ito, inaasahang malilinis ang 650,000 gulong sa loob ng tatlong taon.
04:52.3
Pero pagsapit ng 2009, 73,000 gulong pa lamang ang nare-retrieve, habang patuloy din ang pagtaas ng gastusin sa operasyon.
05:01.3
Sa nakalipas na limang taon ay gumagastos ng $18.75 sa pagkuhan ng isang gulong.
05:07.3
At noong February 2023, muling tumaas ito sa $29.50 kada gulong, base sa kontratang may visa hanggang February 16, 2028.
05:19.3
Ang pagtaas ng gastos ay dahil na rin sa mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga.
05:20.3
Ang pagtaas ng gastos ay dahil na rin sa mas humirap ang retrieval process.
05:24.3
Mas kalat at hiwahiwalay na kasi ang mga gulong na umuuko pa sa 13 hectares na sahig ng dagat.
05:31.3
Mas pinahirap pa ito ng mga gulong na nalubog na sa buhangin, kaya mas mahirap iangat.
05:36.3
Noong February 2017 hanggang February 2023 ay naka-retrieve sila ng nasa 350,000 na gulong.
05:44.3
Sa huling pagtatala ng DEP o Department of Environmental Protection,
05:49.3
noong June 2023, nasa mahigit 677,000 na gulong pa lamang ang na-re-retrieve mula sa dagat.
05:57.3
Ibig sabihin, may nasa 1.3 milyong gulong pa ang hindi nakukuha sa ilalim ng dagat.
06:03.3
Ang ilan sa mga nakukuhang gulong ay ini-re-recycle.
06:06.3
Ang iba ay ginagawa pang bracelet ng kumpanyang 4ocean,
06:10.3
kung saan ang benta ay inilalaan para pondohan ang kanilang isinasagawang retrieval operation.
06:16.3
Ang mga gulong naman ay hindi na maaaring na-retrieve.
06:19.3
Ang mga gulong na maaaring i-recycle ay dinadala sa Solid Waste Authority sa West Palm Beach, Florida.
06:25.3
Ang trahedyang ito ay patunay na kahit maganda man ang intensyon,
06:29.3
kapag hindi lubusang pinag-isipan o pinag-aralan,
06:32.3
ang inaakalang solusyon ay magiging isang problemang nag-iiwan ng matinding leksyon.
06:38.3
Mga ka-awesome, kung nagustuhan niyo po ang content natin ngayon, mag-comment ng yes.
06:43.3
This is your Ate O from our Republic. Hanggang sa muli and stay awesome!
