8 Senyales sa Gabi ng Diabetes. - By Doc Willie Ong (Internist and Cardiologist)
00:37.6
Tulad nito, number one, ihi ng ihi sa gabi.
00:42.9
Ngayon, pag ihi ng ihi sa gabi, marami namang dahilan.
00:47.5
Pwede ang prostate problem, pwede ang prostate, malaki prostate.
00:52.1
Pwede marami ka uminom ng tubig.
00:54.6
Pwede ang senior citizen na lalaki.
00:58.5
Pero pwede rin itong senyales ng diabetes.
01:01.7
Bakit ihi ng ihi ang may diabetes?
01:04.3
Ang nangyari po kasi, tumataas ang blood sugar sa dugo.
01:08.8
So pag maraming glucose, maraming sugar sa dugo,
01:11.9
ang gagawin ng katawan natin, ipipilit niya iihi itong extra sugar, extra glucose.
01:19.5
So pag pinipilit niya iihi, ihi ka ng ihi sa gabi.
01:23.9
Okay, so isang possible sign niya ng diabetes.
01:27.2
Kung hindi yung mga ibang nabanggit ko, prostata, diba ba?
01:31.4
Number two ito, pinapawisan sa gabi.
01:37.1
Maraming dahilan ng pagpapawis.
01:39.2
Baka mainit yung panahon, pinapawisan ka.
01:42.1
Pwede sa babae, menopause.
01:44.0
Diba, pinapawisan.
01:45.8
Mga hyperthyroid, pinapawisan din.
01:48.5
Pero, isang possible cause ng pagpapawis sa gabi ay mababa ang blood sugar.
01:56.2
Lalo na kung mayroon.
01:57.1
Kung mayroon kayong maintenance sa diabetes,
01:59.4
possible, natutulog ka, bumabagsak yung blood sugar mo, hypoglycemia,
02:04.7
kaya pinapawisan ka.
02:06.7
Okay, dapat i-adjust yung gamot.
02:09.7
Kasi sa umaga, pwede mo check blood sugar.
02:12.7
Eh gabi eh, hindi mo mati-check eh.
02:14.7
Kung duda ka na baka mababa blood sugar,
02:18.2
kain ka konti, kain ka ng saging,
02:20.2
o kain ka ng cracker o tinapay para tumaas taas ang sugar.
02:26.9
sa gabi na possible sa diabetes,
02:28.9
restless leg syndrome.
02:32.9
Ibig sabihin, pag natutulog sa gabi,
02:34.9
hindi nila mapigilan,
02:36.9
galaw ng galaw yung paa.
02:38.9
Parang kinukuryente ang paa.
02:40.9
Nangangati ang paa.
02:42.9
Sumasakit ang paa.
02:44.9
Humihilab, nangangati.
02:46.9
Parang may humihila.
02:48.9
Parang maraming langgam na naglalakad sa paa.
02:52.9
Restless leg syndrome. Yan.
02:54.9
Ngayon, merong ibang sakit.
02:56.9
Ibang sakit sa nerves.
02:58.9
Na nagkakos ng restless leg syndrome.
03:02.9
Pero, possible din na diabetes.
03:06.9
Yung mga diabetes na mataas yung blood sugar,
03:09.9
nasisira yung nerves eh.
03:11.9
So, pag yung nerves sa paa nasira,
03:13.9
peripheral neuropathy yan.
03:16.9
Diabetic peripheral neuropathy.
03:18.9
Pag nasira yung nerves,
03:20.9
bukod sa manhin, mahina pakiramdam,
03:26.9
Pwede ka rin magkaroon itong restless leg syndrome.
03:29.9
So, pacheck din ang blood sugar.
03:31.9
Ito, mga kakaiba ito lahat.
03:33.9
Number four, sleep up niya.
03:35.9
Hilik ng hilik sa gabi.
03:38.9
Tapos, pag hilik, biglang titigil ang hininga.
03:41.9
Sa lakas ng hilik, tumitigil ang hininga.
03:46.9
Possible ba yan sa diabetes?
03:48.9
Tama po. Possible.
03:52.9
kung diabetic kasi,
03:54.9
pag diabetic, usually overweight sila eh.
03:56.9
So, pag diabetic, overweight,
03:58.9
mataba sila, mataba dito sa leeg,
04:01.9
pwede sila umabot dito sa snoring at sleep up niya.
04:05.9
Pero, possible din na wala kayong diabetes.
04:09.9
Wala kayong diabetes.
04:11.9
Ang problem nyo lang,
04:13.9
ito, pag hilik at sleep up niya,
04:15.9
nagbabara lang yung lalamunan.
04:17.9
Pwedeng malaki leeg,
04:18.9
o makapal yung mga laman dito sa lalamunan natin.
04:22.9
pag nagumpisa ka sa sleep apnea,
04:25.9
pwede rin magdulot ng diabetes.
04:28.9
Paano mangyayari yun?
04:30.9
Sleep apnea, ibig sabihin kulang ka sa oxygen eh.
04:33.9
Kulang sa oxygen katawan mo,
04:35.9
dadami carbon dioxide,
04:37.9
mahihirapan yung katawan.
04:39.9
Pag nahihirapan yung katawan,
04:41.9
magkakaroon na ng insulin resistance,
04:44.9
hindi nagagana yung insulin,
04:46.9
tataas na yung blood sugar mo.
04:49.9
Pag tumaas, so, pwedeng yan,
04:54.9
magdudulot ng diabetes.
04:55.9
Tapos yung diabetes,
04:56.9
lalo ka mag-o-overweight,
04:58.9
lalong lalala ito.
04:59.9
So, papacheck tayo sa pulmonologist.
05:01.9
Kailangan magpapayat,
05:03.9
merong mga technique,
05:05.9
pwedeng side and tulog,
05:07.9
o iba nilalagyan ng CPAP machine,
05:09.9
yung machine na para makatulong sa kanila sa paghinga.
05:13.9
Number five, ito.
05:15.9
Ito, madaling araw.
05:17.9
Ito, okay blood sugar niya,
05:20.9
Ito, dilat siya, o.
05:22.9
Night time hypoglycemia.
05:26.9
sobrang nginig sa gabi.
05:28.9
Kasi nga, pag natutulog tayo,
05:30.9
pwedeng bumaba ang blood sugar.
05:32.9
Ano ang low blood sugar?
05:35.9
Minsan, pag tulog,
05:37.9
bababa pa ng less than 55.
05:39.9
Diba, mamaya, makomatose pa.
05:41.9
Pag umaga, bumaba ang blood sugar,
05:44.9
eh alam mo yun, diba,
05:46.9
ng softdrinks, diba,
05:48.9
tapos pacheck mo blood sugar mo,
05:50.9
pero, pag sa gabi nangyari,
05:53.9
eh hindi mo mamamalayan, eh.
05:57.9
So, pwede ka kumain something
06:00.9
Pwede mo i-adjust
06:03.9
Hindi kasi ito napapansin.
06:05.9
kung may gamot ka sa diabetes,
06:09.9
Baka masyado maaga kain mo.
06:11.9
Like ako, kain ko alas 6 ng gabi.
06:15.9
Diba, baka gugutumin na.
06:16.9
So, pwedeng kain ka maaga
06:18.9
pag mga 8 o'clock.
06:19.9
Meron kang konting meat,
06:21.9
konting ekstra kain,
06:22.9
kahit maliit na tinapay,
06:24.9
para hindi ka gugutumin sa gabi.
06:30.9
Ayon sa isang pag-aaral, ah,
06:32.9
yung pagbagsak ng blood sugar,
06:34.9
50% nangyayari sa gabi.
06:42.9
Uhaw na uhaw pag madaling araw.
06:49.9
Minsan, nakikita ko ito sa maraming pasyente,
06:53.9
ang unang sintomas ng diabetes,
06:56.9
hindi yung mga mamanghid,
06:59.9
yung mga, yung sugat hindi gumagaling.
07:04.9
ang pinaka early early sign ng diabetes,
07:08.9
Laging dry mouth.
07:11.9
Mas obvious pa pag gabi.
07:16.9
Kasi pag mataas ang blood sugar,
07:18.9
matasang blood sugar,
07:20.9
pipilitin ng katawan ilabas yung blood sugar.
07:23.9
So, ihi ka ng ihi.
07:25.9
Diba? Tulad na sinabi ko,
07:27.9
Pag ihi ka ng ihi,
07:29.9
madi-dehydrate ka.
07:31.9
Kukulangin ka ng tubig,
07:33.9
Matutuyo ang lalamunan mo.
07:35.9
Kaya mapipilitan ka uminom ng tubig.
07:44.9
Um, comment po kayo.
07:46.9
Baka ito ba yung first symptom nyo.
07:47.9
Night time cramps.
07:50.9
Halos lahat ng tao
07:53.9
makaka-experience ng cramps.
07:58.9
Pagdating ng 60 years old nga,
08:02.9
Madalas magka-cramps.
08:03.9
Once, ako madalas rin ako magka-cramps.
08:06.9
Ngayon, maraming ibang causes ng cramps.
08:10.9
Pwedeng dahil sa mababa potassium mo,
08:13.9
kain ka ng saging,
08:15.9
Pwedeng dehydrated,
08:17.9
kaya ka nagka-cramps.
08:19.9
Pwedeng napagod ka,
08:20.9
naglakad ka ng malayo,
08:23.9
kaya ka ng cramps.
08:24.9
Pwedeng nalamigan ng aircon,
08:26.9
nagkaroon ka ng cramps.
08:28.9
pwede rin diabetes.
08:32.9
Anong connection ng diabetes sa cramps?
08:34.9
Tulad na sinabi ko,
08:35.9
complication ng diabetes,
08:37.9
nasisira ang nerves.
08:39.9
Diabetic peripheral neuropathy.
08:41.9
So, pag nasira ang nerves,
08:42.9
pwede mag-cramps.
08:45.9
kasi mataas ang blood sugar,
08:46.9
magka-cramps ka din.
08:49.9
So, yung diabetic na madalas mag-cramps,
08:52.9
usually, maraming sintomas,
08:56.9
nangingimay ang paha.
08:58.9
So, pacheck din ang blood sugar.
09:04.9
Complication ng diabetes to, diba?
09:06.9
Pwedeng diabetic retinopathy,
09:08.9
yung blood vessel,
09:11.9
Yan ang payo sa akin ng mga ophthalmologist kong kaibigan.
09:16.9
turuan mo yung kababayan natin,
09:17.9
i-check ang mata kung may diabetes.
09:21.9
yung mata ang pinapabayaan,
09:23.9
maraming nabubulag dahil sa diabetes.
09:27.9
Tapos, ang sintomas nito,
09:32.9
Kasi gabi, madilim eh.
09:36.9
Kaya parang lalong hindi ka makakakita,
09:38.9
blurred night vision.
09:40.9
Pag sa umaga, maaraw,
09:41.9
eh, tingin mo nakakakita ka naman.
09:46.9
Yung walang ilaw sa gabi,
09:49.9
doon parang lumalabo ang mata.
09:51.9
Hindi ka makakita ng kulay.
09:54.9
Parang may floater-floater pa.
09:56.9
Parang may lumulutang-lutang.
09:58.9
I-control ang blood sugar.
10:00.9
Pa-check sa ophthalmologist.
10:02.9
So, yan ang 8 nighttime signs
10:04.9
ng diabetes na kakaiba.
10:06.9
Pakita ko lang sa inyo mga tips.
10:08.9
Normal blood sugar,
10:12.9
Pag ang blood sugar nyo,
10:13.9
101 to 125 milligrams per DL,
10:17.9
mild diabetes na yan.
10:19.9
Papunta na sa diabetes.
10:35.9
Yung apat talaga eh.
10:38.9
exercise para bumaba blood sugar,
10:41.9
gamot kung kailangan,
10:43.9
at magpapacheck ng blood sugar para malaman ito.
10:49.9
Ito yung mga usual symptoms.
10:51.9
Sinabi ko na sa inyo,
10:52.9
yung mga sugat na hindi gumagaling,
10:55.9
vaginal infection,
10:59.9
hindi na makipagtalik,
11:01.9
mahina na yung pagtatalik,
11:02.9
pero medyo late na yan.
11:07.9
Pero yung pinakita ko sa inyo,
11:10.9
Maraming komplikasyon ng diabetes.
11:12.9
Pwedeng ma-stroke,
11:21.9
pinakadelikado pa,
11:23.9
kidney failure at dialysis.
11:26.9
Para makaiwas sa komplikasyon,
11:29.9
dapat sine-check lagi ang paa.
11:31.9
Bawal magpaa gabi-gabi.
11:35.9
kailangan gagamutin na kasi
11:37.9
pwedeng maputol ang paa.
11:39.9
Pag may nakita ko sa barangay,
11:45.9
Magandang sapatos,
11:51.9
diabetic retinopathy.
11:57.9
Nagkakaroon ng mga bagong ugat
12:01.9
At pag nagkaroon ng mga bagong ugat,
12:04.9
parang hinihilan niya yung retina.
12:06.9
Parang hinihilan niya,
12:08.9
dumadami yung ugat.
12:09.9
Pag dumami yung ugat,
12:10.9
parang nakukuluntoy siya.
12:12.9
Misa nagre-retinal detachment.
12:15.9
Kailangan pa check ang mata.
12:17.9
Lahat ng diabetes,
12:18.9
sayang din yung mata.
12:24.9
Oras na masira na yung ipin
12:27.9
mataas blood sugar,
12:28.9
mabilis magka-impeksyon.
12:33.9
yung mga matatamis,
12:37.9
Bawas talaga sa pagkain.
12:39.9
Dapat talaga yung pagkain nyo,
12:41.9
pare-pareho ang dami.
12:42.9
Lalo na kuminom kayo ng gamot.
12:48.9
tumataas ang blood sugar.
12:50.9
May binabanta yan.
12:52.9
Stress and diabetes,
12:53.9
malaking connection.
12:55.9
Mas stress yung tao.
12:58.9
Ito, picture lang.
13:01.9
Misa kailangan ng insulin treatment,
13:04.9
Check ang blood pressure.
13:09.9
May mga gamot na binibigay.
13:11.9
Okay, baka may nakita kayong fake news.
13:13.9
Maraming mga fake news.
13:15.9
Maraming nagbebenta ng gamot.
13:17.9
huwag kayong maniniwala sa fake news.
13:19.9
Sinasabi ko sa inyo,
13:21.9
na okay ang metformin.
13:28.9
Maraming nagpe-fake news.
13:30.9
walang metformin.
13:32.9
Kalokohan po yun.
13:33.9
Nagbebenta yun ng ibang gamot.
13:35.9
Okay ang metformin.
13:37.9
Itong mga sulfonylurea.
13:39.9
Kung anong sinabi ng endocrinologist nyo,
13:41.9
yun din sasabihin ko.
13:43.9
Dito lang kayong maniwala sa page natin.
13:45.9
Marami ng kalokohan ngayon sa social media.
13:50.9
Kung sino-sinong iniimbento na fake news.
13:53.9
Sa health, fake news.
13:55.9
Sa entertainment,
13:57.9
maraming fake news.
13:58.9
Sa politika, maraming fake news.
13:59.9
Hindi talaga maiwasan ito.
14:01.9
Grabe na yung fake news ng social media.
14:04.9
Pag mawababa ang blood sugar,
14:07.9
ilan sa mga mga mga mga,
14:11.9
mabilis heart rate,
14:19.9
anong reason minsan lumalala ang diabetes,
14:23.9
hindi na inumang gamot,
14:27.9
at ibang mga problem.
14:29.9
Diabetes and mental health importante din.
14:34.9
Merong tinatawag na diabetes distress.
14:39.9
may denial sa sakit,
14:41.9
walang motivation,
14:44.9
at takot sa sakit.
14:45.9
Sundin nyo lang po ito.
14:46.9
Punta kayo sa endocrinologist nyo
14:48.9
pag nakita mataas ang blood sugar.
