May Tumutusok sa Dibdib. Sakit sa Puso ba? - By Doc Willie Ong (Internist and Cardiologist)
00:32.4
Number 1 cause ng sakit sa dibdib, yung pinakaayaw natin is angina.
00:39.8
Ibig sabihin ng angina, ito yung sakit sa dibdib galing sa puso.
00:45.1
Nagbabara yung ugat sa puso, nagkukulang ng daloy ng dugo sa puso,
00:50.4
kaya nagche-chest pain, diba?
00:52.1
Ito yung number 1 angina.
00:53.5
Paano natin malalaman ang character?
00:56.6
Ang number ng sakit sa puso.
00:58.7
O, explain ko na.
01:00.2
Yung angina mismo, yung tunay na sakit sa puso,
01:03.9
kailangan between 5 minutes to 15 minutes lang yan.
01:10.0
5 to 15 ang mabilis at matagal na sakit sa dibdib.
01:16.5
Pag sinabi mo yung sakit sa dibdib mo, wala pang 1 minute, nawawala.
01:21.2
Hindi na sakit sa puso yun.
01:23.0
Pag sinabi mo yung sakit sa dibdib mo,
01:26.6
1 oras, 3 oras, hindi na sakit sa puso yun.
01:30.2
Kasi pag 3 oras, dapat wala na yung pasyente.
01:34.9
So usually, 5 to 15 minutes lang yan ang sakit.
01:40.2
Tapos, ang sakit ng tunay na sakit sa puso ay nagtitrigger dyan kung napagod ka.
01:47.3
Let's say napagod, umakyat sa hagdanan, nagbohat, pumunta sa banyo, umere, yan.
01:53.7
Pwedeng sakit sa puso yan.
01:56.6
15 minutes with exertion, napagod, at yung karakter niya hindi mo kaya ituro.
02:03.3
Parang paikot-ikot lang siya dito, hindi mo maturo.
02:07.7
Hindi mo siya, parang ang madalas nga ganito.
02:10.5
Pag may ganitong itsura, nakahawak na ganito, levin sign yan.
02:15.2
Ibig sabihin ng levin sign, malamang sakit sa puso, panakaganya.
02:19.7
Tapos hindi niya maturo.
02:21.0
Pag sinabi mo natuturo niya, nandito, nandyan, hindi na sakit sa puso yun.
02:26.6
Pag sinabi mo tumutusok, eh hindi na sakit sa puso ang tumutusok.
02:31.4
So, usually, mabigat, hindi maituro, at 5 to 15 minutes with exertion,
02:38.1
yan ang number one cause of chest pain, yung angina.
02:41.0
Yan, papacheck tayo sa cardiologist, titignan kung may bara sa puso.
02:46.4
Number two cause ng sakit sa puso, ito, connected din sa angina.
02:51.5
Pero itong number two, heart attack na mismo.
02:54.1
Yung heart attack mismo,
02:56.6
yung talagang nagbara na bigla, usually, mas matagal yung sakit.
03:01.6
Mga, di ba sabi ko sa iyo, 5 to 15 minutes.
03:04.2
Pag heart attack, up to 30 minutes, eh.
03:07.2
Tapos pag heart attack, talagang pinapawisan,
03:11.7
cold, clammy, pinapawisan ng malagkit,
03:16.5
parang hihimatayin, malakas ang kabog,
03:20.2
o pwede hanggang dito sa kaliwa, yun ang tunay na heart attack.
03:23.9
Tsaka yung heart attack, usually,
03:25.2
mas madalas sa lalaki, pwede rin sa babae,
03:29.0
edad 40s, minsan bata eh, 35, 40, 50,
03:34.2
at usually, medyo mataba yung pasyente,
03:37.2
at meron ng mga risk factors.
03:39.2
Ibig sabihin, may high blood, may diabetes,
03:43.2
mataas ang cholesterol, ibig sabihin, alam mo nang naninigarilyo,
03:47.2
alam mo nang may risk factor siya.
03:49.2
Okay, pero kung batang babae, 30 years old, wala pa, wala naman sakit,
03:54.2
masakit ang dibdib, eh hindi heart attack yun.
03:57.2
Okay, so number 1 angina, number 2 heart attack,
04:00.2
in-explain ko na ano yung sintomas, ulitin nyo na lang.
04:03.2
Number 3, cause ng chest pain, ito very common.
04:08.2
Madalas ito eh, siguro sa nakikita ko, mga 60% ito eh.
04:14.2
Buto lang, costochondritis, dito lang sa buto.
04:18.2
Ako kasi minsan, lagi tayong nakakuba, diba?
04:23.2
Pag nagtatrabaho, lagi tayo naka-cell phone.
04:26.2
Pag tumatanda, nakukuba tayo, nagpo-forward tayo,
04:29.2
kaya naiipit yung dibdib natin.
04:32.2
Kaya meron akong rib massage, habakan nyo ito dito sa gitna,
04:35.2
dito sa may gitna ng intercostal.
04:38.2
Pag diniin mo yan, masakit yan eh.
04:40.2
So, minsan, nadaganan mo, paghiga mo, o nakakuba ka,
04:46.2
o masikip yung muscle dito, costochondritis yun, muscle pain yun.
04:52.2
Ang muscle pain, pwedeng sa position.
04:57.2
Pag ginagalaw yung katawan, sumasakit, ayun, muscle pain yun, o bone pain.
05:02.2
Pag naturo mo na isang daliri, ayun, muscle pain or bone pain, diba?
05:07.2
Either or, nandito yun.
05:09.2
So, pag naituturo mo, hindi siya delikado, ipahinga mo lang.
05:13.2
Okay, huwag na masyadong hilot-hilutin.
05:15.2
Siguro, pag pagaling na, pwede luluwagan.
05:18.2
So, costochondritis, tinutusok-tusok.
05:21.2
Minsan, ilang oras nandyan, tapos nawawala.
05:25.2
Huwag man napansinin yan.
05:27.2
Okay? So, yan, common yan.
05:29.2
Tapos, ninenervyus na rin yung babae, usually.
05:33.2
Number 4 cause ng chest pain ay common to ah.
05:38.2
GERD, gastric reflux.
05:40.2
Heartburn, nangangasin. Marami yan.
05:43.2
Nangangasin, usually, sa mga babae ito eh.
05:47.2
Mga 20s, 30s, 40s, na-stress siya.
05:51.2
Hindi kumain. Ang asim ng sigmura.
05:54.2
Parang acidic, malapot.
05:57.2
Tapos, masakit ang dibdib. Kasi hanggang dibdib yan eh.
06:00.2
Yung tiyan natin yan, aakyat yan dito eh.
06:03.2
So, yung stomach acid, aakyat sa esophagus.
06:06.2
Burning sensation, mahapdi, hindi matunawan.
06:10.2
Akala mo sakit sa puso.
06:14.2
Kaya nga tinawag siya na heartburn.
06:17.2
Heartburn, pero hindi siya talaga heart.
06:20.2
Ang heartburn ulcer.
06:23.2
Ang heartburn ulcer siya.
06:25.2
Okay? Hindi siya talaga.
06:27.2
Tinawag lang heartburn, pero dapat stomach burn yun eh.
06:30.2
So, gastric reflux, walang kaso, acidic yun.
06:34.2
So, inom ka ng maraming tubig. Diba?
06:37.2
Baka, kain ng saging.
06:40.2
Huwag hihiga agad.
06:42.2
Gamot yan sa GERD. Marami akong video sa GERD.
06:45.2
Number 5 cause ng masakit sa dibdib ay pwede din sa babae.
06:48.2
Kung meron kayong problema sa baga, baka sa x-ray nyo may depresya yung baga.
06:56.2
Baka may pulmonya o may maliit na pulmonya.
07:00.2
Merong maliit na pulmonya, pneumonitis.
07:03.2
Minsan, paghinga.
07:05.2
Pag humihinga, masakit. Pwede sa baga.
07:11.2
Pero yung kanina sinabi kong costochondritis, yung sa ribs.
07:14.2
Pag humihinga, masakit din eh.
07:16.2
Kasi nage-expand yung ribs eh.
07:18.2
Kung parang may fracture ka gaya.
07:20.2
Masakit din sa ribs yun.
07:22.2
So, pneumonia. Paghinga, masakit din.
07:25.2
Pero pag pulmonya, syempre may plema, may ubo.
07:30.2
Tsaka pag hihinga ka, maubo ka. Pulmonya yun.
07:35.2
Number 6 cause of chest pain. Ito medyo rare.
07:39.2
Medyo rare naman ito, number 6.
07:41.2
Pulmonary embolism.
07:46.2
Pero huwag mag-alala. Bihirang bihira ito.
07:49.2
So, itong pulmonary embolism, may varicose veins na malaki.
07:54.2
May manas sa paa. Hindi gumagalaw yung paa.
07:57.2
Usually, may edad.
07:59.2
Nagbuo yung dugo sa paa.
08:01.2
Kaya sabi ko nga, huwag uupo ng 8 hours eh.
08:03.2
Lakad-lakad, galaw-galawin.
08:05.2
Parang ito, ngayon nakaupo ako, nagbibidyo.
08:07.2
Ginagalaw ko pa ako.
08:09.2
Parang ha, gumalaw-galaw yung dugo sa paa.
08:14.2
Kung nagbuo sa veins.
08:16.2
Pupunta sa lungs. Barado.
08:18.2
Pulmonary embolism. Nakakamatay.
08:20.2
Okay, rare ito. Pero rare.
08:25.2
Pwedeng muscle strain lang.
08:27.2
Diba, kanina sinabi ko. Diba, pwede buto.
08:30.2
Pero pwedeng muscle din.
08:32.2
Baka nabugbog. Nasuntok.
08:34.2
Diba, tingnan mo. Baka may problema dito.
08:37.2
Baka na-strain lang. Napilay.
08:40.2
Number 8 cause ng chest pain.
08:44.2
Common to number 8.
08:48.2
Lahat ng may nervyos. May anxiety attack.
08:52.2
Ano yan? Kita sa mukha eh.
08:55.2
Nervyos yung babae. Nervyos din yung lalaki.
09:00.2
Hirap huminga. Panic siya. Mabilis ang heartbeat.
09:04.2
Feeling niya, mamamatay na siya.
09:06.2
Talagang matindi. Panic attack pala.
09:09.2
Nagsya-chest pain din.
09:10.2
Pero yung chest pain din,
09:12.2
hindi katulad ng karakter ng angina na 5 to 15 minutes iba.
09:17.2
Usually, panic attack. Basta masakit lahat.
09:20.2
Number 9. Ito very rare din.
09:24.2
Aortic dissection.
09:28.2
Aortic dissection, rare ito.
09:31.2
Pero meron nangyayari.
09:34.2
Yung aorta, hindi sa puso. Yung aorta mismo.
09:37.2
May napupunit. May nangyari na ito.
09:40.2
May nangyari na ito.
09:42.2
May mga nagbaviral aortic dissection.
09:45.2
Biglang namamatay. Pero rare ito.
09:47.2
Usually, may high blood o may lahi napupunit.
09:51.2
Usually, high blood ang ginagamot.
09:54.2
Number 10. Pwedeng peptic ulcer disease.
09:57.2
Para din siyang GERD.
09:59.2
Pero ito lang may ulcer.
10:01.2
Mas may gasgas yung sigmura.
10:03.2
Mas matindi lang yung ulcer kaysa sa GERD.
10:08.2
Nalipasan ng pagkain.
10:10.2
Nangangas yung mga sigmura.
10:12.2
Number 11. Ito medyo malayo-layo na.
10:16.2
Kung ang sakit ay sa puso, dapat sa gitna.
10:19.2
Hindi talaga. Pwede sa kaliwa konti.
10:23.2
Pero usually, sa gitna hanggang kaliwang kamay.
10:26.2
Dito sa pangha, pwede.
10:28.2
Itong gallbladder. Number 11. Gallbladder stone.
10:32.2
Usually, gitna o pakanan.
10:34.2
Gitna o pakanan ng sigmura. Masakit.
10:37.2
Hanggang tumutugon dito sa scapula sa likod natin.
10:41.2
So, sa gitna ng likod, mula dito sa kanan, yung gallbladder yun.
10:46.2
So, pag gallbladder naman.
10:49.2
Gallbladder stone.
10:51.2
Usually, kumain ng matataba.
10:53.2
Oily foods. Tapos sumakit ang tiyan.
10:56.2
In ultrasound ang tiyan, nakita may gallbladder stone.
11:00.2
Usually, may katabaan yung pasyente.
11:02.2
Pwede yung babae. Edad 30s to 40s.
11:05.2
Gallbladder stone. Yun. Chest pain.
11:07.2
Number 12. Minsan, yung chest pain, may diferensya sa balat pala.
11:15.2
Kaya yung mga pasyente yung may chest pain, tinitingnan namin agad yung dibdib.
11:19.2
Yung balat mismo.
11:21.2
Baka may sugat. Baka may shingles.
11:24.2
Shingles is culebra.
11:26.2
Meron mga kami dati pasyente, may culebra ang malaki dito.
11:30.2
Akala, heart attack. Binigay ng gamot na pang heart attack.
11:33.2
Pag tingin sa dibdib, may culebra pala.
11:36.2
Mali. Herpes zoster yun.
11:39.2
Tingnan yung dibdib. Baka yung masakit nasa dibdib.
11:43.2
Number 13 out of 15. Pwede yung may sakit sa baga.
11:47.2
Tulad na sinabi ko, pulmonya.
11:49.2
O may diferensya sa lining sa baga. Maraming kasing mga sakit sa baga.
11:54.2
Number 14. Pwede yung rib fracture.
11:58.2
Baka mga boksingero, nakipagsuntukan.
12:01.2
Diba? May mga ganun. Pag gumalaw, humihinga.
12:04.2
Na fracture. Baka basketball player o mga football player na bangga.
12:12.2
And number 15. Last na to.
12:15.2
Ang chest pain. Pwede yung referred pain.
12:19.2
Baka ang masakit sa liig o sa ipin. Dito lang naramdaman.
12:23.2
Baka ang masakit dito sa spine. Ano ba spine sa Tagalog?
12:28.2
Dito sa spine. Pero dito mo naramdaman.
12:31.2
Baka sa tiyan. Pero dito mo nararamdaman.
12:34.2
Diba? So referred sa ibang organ. Hindi pala galing sa puso.
12:39.2
So nakita nyo na. So huwag mag-alala agad na pag may chest pain kayo.
12:45.2
Tapos anong gagawin kung may chest pain? Usually pupunta sa emergency room.
12:49.2
ECG. Pwede na ang ECG. Kaya lang ang ECG hindi siya 100%.
12:55.2
Ang ECG makikita mo lang abnormal kung malala na yung bara sa ugat mo.
13:02.2
Kung ang barado sa artery mo baka tatlong bara o baradong barado. Makikita sa ECG.
13:08.2
Pero mas maganda yung 2D echo. Pwede na rin naman.
13:13.2
Pwede rin yung treadmill exam.
13:15.2
Treadmill stress test. Yung nagja-jogging ka sa treadmill tapos may ECG.
13:20.2
Mas accurate yun. Okay?
13:23.2
Pero pinaka-accurate rin yung angiogram. Pero ano yun eh. Mahal.
13:28.2
Tsaka hindi naman ginagawa siya lahat ng tao. Okay?
13:32.2
Dagdag ko lang konting tips.
13:34.2
Meron pa ako isang topic dito na maganda.
13:37.2
Merong ito naman tungkol sa heart attack. Para lang warning lang. Diba? Just in case heart attack eh.
13:43.2
Sino mas sinatama ng heart attack? Itong topic natin para sa mas may edad.
13:48.2
40, 50s. Naninigarilyo. May diabetes. May high blood. Taas cholesterol.
13:55.2
Puro matataba. Puro ala. Kinakain talagang ano siya. Ready siya ma-heart attack.
14:01.2
So itong mga pasyente, tinignan nila. I think around 500 patients na inataki sa puso.
14:09.2
Nung tinignan nila sa medical studies, nung napunta sa hospital, tinanong nila itong 500 pasyente na inataki sa puso.
14:17.2
Ano naramdaman mo isang buwan na kalipas? May naramdaman ka ba nung isang buwan bago ka inataki ngayon?
14:25.2
Hindi ka nagpa-check up eh. Bigla ka nalang inataki. Ano nangyari?
14:29.2
Karamihan sa kanila, siguro parang 50-60% sa kanila, sinabi nila meron na pala silang nararamdaman pa konti-konti bago sila atakihin.
14:41.2
So may warning sign pala usually. Pero tulad na sinabi ko, dapat usually high risk sila. Mataba. Diabetic. Baka lalaki. Stressful ang trabaho. Maraming iniisip. Doon inaataki.
14:55.2
So ano itong mga warning sign one month before?
14:59.2
Usually, meron na nga masakit sa dibdib sinasabi. May pahilo-hilo na sila nararamdaman paminsan-minsan. May pagod na sila nararamdaman.
15:09.2
Laging sinisikmura, nasusuka. Akala nila sikmura yung palapuso. Pinapawisan na ng malagkit. Kumakabog-kabog na yung dibdib. At hirap na huminga. Mas hingal.
15:23.2
So actually itong mga signs to, mahirap pa rin naman mahuli. Pero nakita nila one month.
15:29.2
So ano itong mga signs to, mahirap pa rin naman mahuli. Pero nakita nila one month.
15:30.2
Yun na nga. Kung meron kayong risk factor, kung naninigarilyo, tigil na. Tigil. Walang choice. Kahit yung ala. Kung pwede tigil o bawasan.
15:39.2
Tapos kung mataba, medyo less fat. Yung mga stress, dapat bawasan. Yung high blood, kailangan ma-control. Yung blood sugar, kailangan ma-control.
15:49.2
Pag na-control natin lahat to, mababawasan yung risk natin for heart attack.
15:54.2
Anong check-up sa puso?
15:55.2
Anong check-up sa puso?
15:56.2
Kung may budget, misan 2D echo maganda. 2D echo maganda.
15:57.2
Minsan 2D echo maganda.
15:58.7
2D echo with Doppler,
16:00.7
medyo may tulong na kita natin yung hugis ng puso,
16:03.9
kung lumalaki yung puso,
16:05.3
o may ibang problema.
16:06.9
Okay, so kinompleto ko.
16:08.4
Kung meron kayo yung chest pain,
16:09.5
panoorin nyo na lang itong video.
16:11.7
Makikita nyo kung dapat na bang magpa-check up sa cardiologist,
16:15.8
o pwedeng lifestyle change.
16:18.6
Ingat, pagbabago muna ng buhay
16:21.5
kasi baka hindi naman galing sa puso
16:24.5
ang inyong nararamdaman.
