Close
 


Goma At Home : Ormoc Farm Tour
Hide Subtitles
Click any subtitle word to view Tagalog.com dictionary results.
Computer Shortcuts: Left / Right arrows to jump 2 seconds back or forward. +Enter or Space to toggle Play/Pause button. Full Screen Mode
Today, let’s do something different here in Goma At Home. Samahan nyo ko as I go around our farm in Ormoc. Papakita ko sa inyo yung mga tanim namin dito. Tara! #gomaathome #richardgomez #farmtour #buhayprobinsya
Richard Gomez
  Mute  
Run time: 31:44
Has AI Subtitles



Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )
00:00.0
Yung pagtatanim, kailangan nang talaga tama yung soil conditions parang si tatanim mo.
00:08.1
Tapos kailangan mo tiyagalan tayo ng konti so you'll enjoy the fruits of your labor.
00:13.6
Tamis nito ha. Parang palibasa na lalaki lang yan ha.
00:18.7
Pangkamay!
00:23.5
Grabe to. Dati yung baba lang nito. Uy, taas-taas na nila.
00:27.7
Hindi kaya tayo mahulog dito.
00:31.8
Yan, ang dami ng bunga oh.
00:34.2
Wow! Ito, hindi mo, yan oh.
00:38.3
Wow! Ito, ha?
00:42.1
Ito, ha? Kala mo ha?
00:46.7
Wow! Totoo nga, chismis. Ito nga, aromatic coconut.
00:50.9
Upo! Napakabait na gulay.
00:57.7
Hello and welcome to Goma at Home.
01:03.0
Today, we're driving around Ormoc City.
01:06.8
We'll go to one of our areas where I planted some coconut trees, bananas, avocado, chico, and some abolo trees.
01:18.5
I'll just show you around, no?
01:21.1
Kasi yung sabi ni Rafael,
01:25.9
meron na kami mga,
01:27.7
mga aromatic coconuts na pwede nang i-harvest.
01:32.2
So, tignan natin kung matured na,
01:35.1
tapos kung masarap ba talaga yung aromatic coconuts na tinanim natin.
01:39.8
Aside from that, mag-harvest din tayo ng mga upo.
01:43.3
Upo, tapos,
01:45.8
meron na rin mga bananas na pwede nga i-harvest.
01:49.0
Okay? So, halika, ikot tayo.
01:51.8
One thing na nag-enjoy talaga dito sa Goma, Sam, is
01:54.3
at home,
01:57.7
we try to plant yung mga vegetables, you know, that are easy to grow.
02:02.5
And then, yun ang hinah-harvest natin.
02:05.2
In fact, meron natin yung kangkong na maganda na yung tubo, enough na siya para i-harvest.
02:13.2
In fact, meron pang watermelon dun eh.
02:16.7
Tignan natin kung ready na rin for harvest.
02:19.7
Exciting to.
02:21.8
Tiga.
02:22.6
A few years back, oh, seedlings lang yung mga tinanong ko na ganyan.
02:27.0
Yan lang yan.
02:27.5
Ngayon, malaki na sila.
02:32.2
Mahanap natin ngayon sila sa ilo.
02:35.4
Ngunit natin wala siyang salat.
02:39.9
Yun.
02:41.9
Yun.
02:57.5
Anong harvest natin ngayon? Saan yung upo mo?
03:00.3
Ano pa rin, sir?
03:01.3
Tignan natin.
03:02.3
May ma-harvest pa.
03:04.3
Bakit ito, ano, mas mahaba ito?
03:06.8
Ibang variety, sir.
03:08.0
Di ba ito over-ripe?
03:09.3
Hindi, sir. Niluto ni meron na kagabi, sir.
03:11.9
Mura?
03:13.0
Yan, oh.
03:14.5
Yan, oh.
03:16.5
Wanda.
03:18.5
Ganito para ito?
03:20.5
Ano?
03:22.5
Ang hahaba nito, ah.
03:26.0
Yan.
03:27.4
Ano?
03:29.4
Ano daw?
03:31.4
Sakto, oh.
03:33.4
Ang dami, ah.
03:35.4
Dapat yung mga boys natin, binibigyan mo rin.
03:37.4
Nag-uwi ba sila?
03:39.4
Ito. Tignan na.
03:41.4
Ang dami yung harvest, ah.
03:43.4
Ang dami, ah.
03:45.4
Hindi pa yan.
03:47.4
Baka ito ang dami, oh.
03:48.4
Malaki, oh.
03:50.4
Ilang days lang ito pa yung bago, ano?
03:52.4
Bago mag-harvest?
03:53.4
Mga 45 days, no?
03:55.4
One month and a half, two months, no?
03:57.4
Opo.
03:58.4
Opo.
03:59.4
Napakabait na gulay.
04:02.4
Diba?
04:03.4
Opo.
04:05.4
Hah.
04:06.4
Sus.
04:07.4
Ito, ang laki, oh.
04:09.4
Ang dagkua, oh.
04:13.4
Ah, ito yan, oh.
04:14.4
Ito yung isang variety natin.
04:16.4
Ito yung last time na hinaharvest natin.
04:18.4
Ibang variety ito, oh.
04:19.4
Yan, oh.
04:21.4
Ang dami, oh.
04:23.4
Alam dito, oh.
04:24.4
Ito.
04:25.4
Yan, oh. Pakwan, oh.
04:26.4
Pakwan, oh.
04:28.4
Wow.
04:29.4
Look at this.
04:31.4
Yun.
04:33.4
Ito.
04:34.4
Yun.
04:36.4
Okay.
04:37.4
Ito natin.
04:42.4
Ito natin.
04:43.4
Hama.
04:46.4
Wow.
04:47.4
Juicy, ah.
04:48.4
Ito, oh.
04:52.4
Hawa ka, baka bumuksa ka.
04:56.4
Yun.
04:57.4
Bukas.
04:59.4
Ah, yaon.
05:02.4
Nice pa, eh.
05:04.4
Tuman natin, ah.
05:06.4
Ang tamis ba?
05:12.4
Tamis dito, ah.
05:16.4
Hmm.
05:18.4
Tamis?
05:19.4
Tamis.
05:26.4
Hmm. Diba?
05:32.4
Sige, oh. Kaon.
05:34.4
Hmm.
05:36.4
Yoki.
05:42.4
Hmm.
05:44.4
Ako nyo, dami ang cheeks mo dito pag kumain ka nito.
05:46.4
Ah.
05:48.4
Serge.
05:49.4
Ayan.
05:52.4
Hmm.
05:53.4
Tamis ka?
05:54.4
Tamis, oh.
05:56.4
Tamis, ah.
05:58.4
Hmm.
05:59.4
Hmm.
06:01.4
May hindi na hawakan yung camera mo.
06:03.4
Ang kaon.
06:04.4
Sige, oh.
06:06.4
Ayan.
06:09.4
Hmm.
06:12.4
Sige.
06:13.4
Sige.
06:14.4
Hay, pa. Parang mahihwag ang kamay, ah.
06:16.4
Parang palibasa lalaki lang yan, ha.
06:19.4
Parang kamay.
06:21.4
Ha?
06:23.4
O, Chris.
06:25.4
Tamis na.
06:29.0
Wow.
06:31.5
It's a little bit of breakfast.
06:38.4
Mayroon pa ba dyan?
06:41.9
Kamot.
06:44.4
Kaon.
06:45.4
Kaon.
06:51.3
Dalawang kamay dito.
06:53.0
Dalawang kamot.
06:55.4
Last week, sabi ni
07:04.6
Paeng, nag-harvest na rin siya ng kamatis niya eh.
07:08.6
Tawanan tayo ni Paeng.
07:10.9
Pero ganito lang ang lit, no?
07:12.3
Paeng, no?
07:14.0
Malitin natin yung kamatis ngayon.
07:18.5
So, itong kamatis na ito,
07:20.5
ito, maganda ito na ano,
07:22.4
na taas yung lupa dito.
07:25.4
Kasi makikita mo yung
07:26.6
yung parang buhok niya.
07:29.2
Parang roots yan eh.
07:30.2
So, pag tinamaan ng lupa,
07:31.7
yung magro-rooting pa yan.
07:33.4
Hindi, pero yun,
07:34.0
tas pwede.
07:34.4
Tas yung ilalim,
07:36.6
ito, pwede mo natanggalin ito.
07:38.9
Pwede mong putulin ito.
07:40.4
Yan.
07:42.0
Yan.
07:43.8
Pwede kang mag-pruning.
07:46.3
Yan.
07:52.2
Okay.
07:53.1
Tara.
07:53.3
Tara.
07:55.4
Let's go.
07:57.8
Mag-Miswa ta.
08:00.0
Pila ba sa kilo, Anie, sa margado?
08:02.7
40,000 kilo, Sir.
08:04.0
40,000 kilo?
08:05.7
Pila kilo ni?
08:07.1
Bugat, Sir Roy.
08:08.1
Ha, bugat?
08:09.1
Mga 10 kilos?
08:10.6
Sobra, Sir.
08:11.2
Sobra?
08:11.5
Mga 30.
08:12.3
Ha?
08:12.7
Mga 30 na ito.
08:13.5
30.
08:14.2
Oka na 600.
08:17.0
Sige.
08:17.9
Pwede na lang ito.
08:18.5
Luto ta, Miswa.
08:20.1
Miswa.
08:21.5
Pwede may Miswa,
08:22.3
pwede may sardinas.
08:25.4
Ano?
08:26.2
Ganda ng panahon niya, no?
08:28.5
Ang dami natin nakuha na ano, ha?
08:30.9
Ang dami natin nakuha na upo, ha?
08:32.9
May mga saging pa, o.
08:34.7
Yan targetin natin next time, yun, o.
08:36.3
Saging.
08:37.4
Ano?
08:38.8
Saging-saging pag may time.
08:41.2
Gawa tayo ng minatamis na saging.
08:43.8
Ano masarap sa saging?
08:44.5
Yung ano, yung minatamis na saging na may langka.
08:47.9
Ahoy!
08:48.4
Sarap!
08:49.5
Yung coconuts natin,
08:50.4
hindi siya dwarf coconuts, eh, no?
08:52.6
Kasi simula na siya mag ano,
08:54.3
simula na siya mag fruiting.
08:55.4
Ayan, no?
08:55.9
Ayan, no?
08:56.4
Ayan, no?
08:57.9
So,
08:59.7
these are aromatic coconuts.
09:02.9
Ayan, no?
09:04.4
So marami na, nag nag-flower na sila.
09:07.6
Good.
09:08.5
Tama nga, o.
09:09.9
After 3 to 4 years,
09:10.9
nagsisimula siya mag-flower,
09:13.4
and after siya mag-flower,
09:14.4
magbabunga na siya.
09:16.4
Kasi yung plano ko dito sana,
09:19.2
is,
09:20.9
ano, yung
09:22.4
pag maganda na yung
09:24.4
tubo niya,
09:25.4
we can sell it to restaurants,
09:27.9
no?
09:28.4
Para sa mga hotels,
09:29.4
dito, around the, around Leyte.
09:31.9
Kasi masarap yung aromatic coconut, eh.
09:33.9
When you go to Bangkok,
09:34.9
or when you go to Thailand,
09:35.9
ayan yung variety na sinaserve nila.
09:38.4
Tapos, kukuli mo na sa freezer,
09:39.9
sa refrigerator, chilled na.
09:41.9
Pag nilagyan mo ng straw,
09:43.4
napakasarap.
09:44.9
Ito naman dito,
09:47.4
of course, ito mga rambutan.
09:49.9
So,
09:51.4
itong mga rambutan trees na ito,
09:52.9
magpa-flower ito siguro within the next
09:55.9
2 to 3 months.
09:57.9
And then, right after summer,
10:00.4
magbe-burnish siya ng fruit.
10:02.9
Ganda.
10:04.4
Malaki na sila.
10:05.9
Last year, itong rambutan natin,
10:06.9
nagsimulan ito mag, ano eh,
10:08.9
pag mag-burnish ng fruit,
10:09.9
nag-harvest na tayo.
10:11.4
Tamis.
10:12.9
We only use, ah,
10:15.4
organic materials as inputs.
10:17.4
On the other side,
10:18.4
ito naman,
10:19.9
tinapaling namin dito,
10:20.9
poros mga chiko.
10:23.9
Ang nakikita mo dito,
10:24.9
may mga,
10:25.9
ano, may mga
10:27.4
bunga-bunga na ng chiko.
10:29.9
Dami kong tinanim eh.
10:31.4
Row of, ano, chiko.
10:32.9
Siguro mga,
10:34.9
200 chiko trees ito.
10:36.9
Tuntawa ko eh.
10:38.4
Binili ko sa seedling na gano'n.
10:40.4
Ito mo.
10:41.9
Ito.
10:42.9
I planted this
10:44.4
just right, ano,
10:45.4
right,
10:46.4
right before, ano,
10:47.4
before, ah,
10:48.9
the pandemic
10:49.9
ng COVID.
10:50.9
Ngayon, malaki na sila.
11:03.9
And then,
11:05.9
this side naman,
11:07.9
ano rin,
11:08.9
nagtalim din tayo dito, ano,
11:09.9
nung, ah,
11:10.9
dwarf mango.
11:12.9
So, itong dwarf mango naman,
11:13.9
iba naman ito,
11:14.9
ah,
11:15.9
yung,
11:16.9
kahit planted eh siguro,
11:17.9
mga,
11:18.9
magta-two years na ito eh.
11:21.9
Pero siya, ano,
11:22.9
double, double root system.
11:25.9
So, if you take a look,
11:27.9
yung
11:29.9
root system niya,
11:31.9
doble, dalawa.
11:33.9
Iba nga, ano eh.
11:35.4
Iba nga,
11:36.9
triple root system pa eh.
11:39.9
Kuha gamot.
11:41.9
No?
11:48.9
So, yan yung
11:50.9
mangos natin.
11:51.9
Yung purpose naman ng,
11:54.9
ng double root system or triple root system,
11:57.9
so you can imagine,
11:58.9
yung nutrients na nakukuha ng ano,
12:00.9
ng roots,
12:01.9
dumi diretso kagadun sa, sa, sa tree.
12:04.9
And then, yung fruit niya,
12:06.9
ganun yung malaki talaga.
12:08.9
Ang lalaki.
12:11.9
So, I,
12:12.9
so I planted it here.
12:13.9
Then, yung iba naman na tinanin natin dito are,
12:16.9
mga,
12:17.9
mga
12:18.9
Haas Avocado.
12:20.9
Ito naman, Haas Avocado.
12:22.9
Ang taas ng valley nito sa, sa market.
12:26.9
Pero mga,
12:28.9
mga grafted siya.
12:30.9
And so,
12:32.9
nakikita mo na,
12:33.9
nakisimula na siya mag-flower oh.
12:36.9
Mag-flower na nga siya.
12:46.9
Ayan.
12:47.9
Ito, mga Haas Avocado yan.
12:53.9
So, ayan oh.
12:54.9
Kita mo.
12:55.9
Ito yung Avocado.
12:56.9
Ayan, Haas Avocado yan.
12:58.9
Nagpa-flower na siya oh.
13:00.9
And then, give it another four months.
13:03.9
Four to five months.
13:05.9
And then,
13:06.9
yung,
13:07.9
pwede tayo mag-harvest.
13:08.9
Yung Haas Avocado, maliit lang yung sinaganyan.
13:11.9
Pero yung meat niya,
13:13.9
talagang punong-puno.
13:15.9
As compared dun sa local variety natin,
13:16.9
ng Avocado na,
13:18.9
ang laki, diba?
13:19.9
Ito, ito ang ganda na ano.
13:20.9
Malakas ito sa,
13:22.9
sa world market.
13:26.9
You know, when,
13:27.9
when we acquired this property,
13:29.9
ang ginawa ko,
13:31.9
pinakuha ko lahat ng mga bato.
13:33.9
Kasi, alam ko yung spacing na itatayong ko malayo.
13:35.9
So, tinanggal ko yung mga bato.
13:37.9
Para pa nag-cut ako ng grass.
13:39.9
Tuloy-tuloy lang. Tsaka,
13:40.9
kahit mataas yung damo niya,
13:42.9
kahit hanggang dito yung damo niya,
13:43.9
pag pumasok yung kotse,
13:45.9
hindi ako malatakot na
13:46.9
matamaan ako nang sasabit lang sa,
13:48.9
sa bato.
13:49.9
Kaya malinis talaga.
13:50.9
Wala, wala talaga ano.
13:52.9
Wala talaga bato.
13:54.9
Paeng!
13:56.9
San tayo?
13:57.9
Ha?
13:58.9
O, saan?
14:00.9
San tayo?
14:01.9
Sa dulunan.
14:02.9
Sa dulunan.
14:03.9
Sa dulunan.
14:04.9
So, dito,
14:05.9
ito yung sasabit naman.
14:06.9
Kahit mataas yung grass niya,
14:08.9
hindi ako malatakot na pumasok dito
14:09.9
kasi I know,
14:11.9
na dito,
14:12.9
eh ano,
14:13.9
tama yung taas yung grass,
14:14.9
iba?
14:15.9
Walang bato yan dyan.
14:16.9
Walang sasabitan na,
14:17.9
ng kotse.
14:18.9
And then,
14:19.9
we'll start
14:20.9
cleaning this again
14:21.9
next week.
14:22.9
Kasi,
14:23.9
anto,
14:24.9
every,
14:25.9
every month,
14:26.9
nagka-grass cutting dito.
14:27.9
Itataas yan.
14:28.9
Naglakas ang ulan.
14:29.9
Oo,
14:30.9
yun o.
14:31.9
Ito yung mga
14:32.9
first batch na ano,
14:34.9
first batch ng
14:35.9
aromatic coconuts.
14:40.9
Ah,
14:41.9
yan.
14:42.9
Tapit to.
14:43.9
Dati,
14:44.9
ang baba lang dito.
14:45.9
Ngayon,
14:46.9
taas-taas na lang.
14:47.9
Kaya tayo mahulog dito.
14:49.9
Yan,
14:50.9
ang dami ng bunga.
14:51.9
Oo.
14:52.9
Wow.
14:53.9
Ito.
14:54.9
Tignan mo.
14:55.9
Yan o.
14:56.9
Ito.
14:57.9
Yan o.
14:58.9
Wow.
14:59.9
Ito.
15:00.9
Ha?
15:01.9
Ito.
15:02.9
Ha?
15:03.9
Kala mo, ha?
15:04.9
Ha?
15:05.9
Ha?
15:06.9
Ha?
15:07.9
Ha?
15:08.9
Ha?
15:09.9
Ha?
15:10.9
Ha?
15:11.9
Alam mo nga.
15:12.9
Kasina natin.
15:15.9
Wow.
15:17.9
Lambot no?
15:19.9
Hiyah!
15:25.9
Wow!
15:26.9
Tamis to ha.
15:27.9
Totoo nga ang chismis.
15:28.9
Ito nga,
15:29.9
aromatic coconut.
15:36.9
Wow.
15:38.9
Salap.
15:39.9
Hmm.
15:40.9
ita, try natin, kain natin
15:42.9
yun
15:44.0
I've always been curious
15:50.4
kung, hindi ako marunong magano eh
15:52.6
hindi ako marunong magbukas ng
15:54.4
coconut
15:55.4
ginawa ko na itong kalakuhan na ito
15:58.6
dati, nung when I was young
16:00.7
nang kita ko yung
16:01.9
sa Manila dati
16:03.6
yung magbibenta ng tubo
16:05.9
kinakarito na lang gano'n eh, galing o, ginagano lang
16:08.7
ano sa bawat mga
16:10.5
6 or 7 years old, sabi ko na sa mama
16:12.6
kaya ko kong gawin yan
16:14.2
subukan ko, so ginawa ko yung
16:16.8
yung bolo niya, pag gano'n ko
16:18.8
syak
16:20.3
halos naputol yung daliri ko
16:22.9
ito, up to now
16:23.9
meron pa talaga akong scars eh
16:25.9
nakita yung scar na yan
16:28.5
yan, yan o, that's a
16:30.7
kakulitan ko nung bata ko
16:32.7
yan o
16:33.4
1, 2, tus
16:35.6
labas yung buto, kulay puti
16:38.0
alam mo ginawa na ano
16:40.3
galing talaga, so mga
16:42.4
70's yun, ginawa na mo nung
16:44.4
matanda doon, I was in front of the
16:46.1
sari-sari store, kinuha niya yung kamay ko, nilubog niya
16:48.3
doon sa gaas
16:50.2
yung kerosene
16:51.6
o parang antiseptic na yun, parang tumigil yung
16:54.4
dugo, yun, siguro
16:56.1
hinimatay ako nun, oo kasi
16:58.4
kasi, ang next
17:00.1
memory ko nun, nandun na ako
17:02.3
sa center eh, yun o eh
17:04.0
yung ginagamot na nila na gano'n
17:06.2
tapos ang next memory ko nun
17:07.8
nasa bahay na ako, nakahiga na ako, nakaganyan
17:10.3
God, sa ito sila pa, yung gagaling
17:12.3
magbukas na ano, yun o
17:14.8
yun
17:21.2
yun
17:25.5
galing
17:31.5
nakabukas na rin ako ng buho ko
17:34.2
kaya mong talamsik ha
17:36.4
paing, tikma mo
17:38.1
sige, dito ka
17:40.3
ha, tamis no?
17:49.3
Serge, liga
17:50.1
baka
17:51.3
ang galing mo sumipsip
17:58.2
sana yun, sana yun
18:02.1
harap, harap, tarap no?
18:04.6
ano, malauhog
18:06.2
malauhog no?
18:07.0
yung mga gusto mo talaga, gano'n eh no?
18:10.3
Oooo...
18:14.0
rich
18:15.6
iyon, eh
18:16.8
mhmm...
18:19.4
Oo nga
18:21.1
tingnan natin
18:21.5
mhmm...
18:29.3
mm mhmm mm hm hm
18:34.4
Marap
18:35.0
negatid na, ganitok kaligid ito?
18:37.8
� favorable or not?
18:39.5
sitten, hong…?
18:39.9
pero sarap
18:42.7
oh
18:44.5
ah
18:46.4
ah siya unyok
18:49.5
unyok
18:49.9
unyok
18:51.7
sabi nyo
18:53.8
sabi nyo
18:53.9
sabi nyo
18:53.9
sabi nyo
19:03.9
sa man
19:04.3
tamis?
19:06.8
dami no
19:07.9
oh
19:08.9
no Chris
19:10.3
ikaw naman
19:12.0
hindi ka
19:14.2
pitawan muna yung camera
19:15.5
humo ko?
19:21.2
humo ko eh
19:22.4
sabaw
19:25.6
sabaw para yung Chris
19:26.7
dami no
19:31.1
sabaw
19:36.3
sabaw
19:37.5
lagi
19:38.7
humok
19:41.2
humok ganit eh
19:43.1
mas masarap to pag mas
19:47.3
hmm
19:49.6
ha alam mo yun oh
19:53.7
sarap
19:55.6
oh
19:56.9
so anto mga 3 months pa to
19:58.7
sarap nyan
20:00.4
oh
20:01.3
so eh
20:03.3
ang kamot oh
20:04.8
kamot ang kamot
20:05.6
kamot oh
20:06.8
hah
20:07.1
hah
20:08.1
hah
20:08.3
hah
20:08.3
hah
20:08.4
hah
20:08.5
hah
20:08.5
hah
20:08.5
hah
20:08.6
hah
20:08.6
hah
20:08.6
hah
20:08.7
hah
20:08.8
hah hah
20:09.0
hah hah
20:09.0
hah hah
20:09.0
hah hah
20:09.1
hah hah
20:09.1
hah Aah
20:36.1
sako na puti
20:38.1
아이
20:38.2
ayo
20:38.4
ayo
20:38.5
ayo
20:38.6
Mahalo natin yung chicken manure with the rice hull and yung lupa.
20:43.1
Tapos ganito mangyayari sa kanya.
20:45.4
Ganyan, no?
20:49.7
Tapos yan yung pinaka natural fertilizer na ano,
20:54.3
ng mga nakatanim dito.
20:56.6
Kaya makikita nyo, ang lulusog, oh.
20:59.5
Tapos dati ng nutrients niyan,
21:01.5
bumabagsak sa soil, inaabsorb naman ng roots for this one.
21:05.1
Ganda, oh.
21:05.5
So, yung nagpa-flower na rin yung coconut natin, if you can see,
21:10.9
marami na rin siya, marami na bumibisita ng mga bubuyog, mga honeybee.
21:16.0
So, yung mga bee, may bisita sila dyan.
21:20.6
Take the nectar.
21:24.9
Kuha nyo, oh.
21:26.8
And then dito, of course,
21:30.6
dito yung,
21:32.0
kasi yung bubuyog natin ito,
21:34.1
So, in this area,
21:36.7
kasi nga, nagpa-flower na yung mga,
21:40.3
yung mga coconuts natin.
21:42.0
Ito, pwede mong ganda, oh, pahing, oh.
21:43.7
Ganda na ako, compliment na, oh,
21:45.5
ng bee, no?
21:47.9
Yung bee naman,
21:49.5
are the world's best, ah,
21:51.2
pollinators.
21:52.3
Yan, tamo siya, oh, pahing, oh.
21:53.1
Pwede na harvestin yung pahing, oh.
21:55.2
Tumutubo na ito, oh.
21:56.4
Sige.
21:58.5
Yun, oh.
21:59.9
So, what they do,
22:01.6
they transfer from one flower to another,
22:03.4
one tree to another,
22:05.2
nagpa-pollinate sila.
22:07.4
So, all of that area,
22:08.7
binibisita yun ng bee.
22:11.5
Yan, within a two kilometer radius.
22:14.5
Every day,
22:16.1
ang mga bubuyog,
22:17.1
they come,
22:18.4
they fly in and out,
22:19.5
para silang airport dito.
22:21.5
Yan.
22:22.1
So,
22:23.1
so when you visit a beehive,
22:25.1
ang gagawin mo,
22:26.1
huwag kang haharang sa daanan nila dito.
22:28.8
Yan.
22:33.4
Their lives are very short, no?
22:35.4
So, masipag yung mga yan.
22:37.4
And then, they'll try to collect as much nectar as they can during their lifetime.
22:39.4
And then, napupuno nila yan.
22:41.4
Ito, this is where we harvest our bees.
22:43.4
And then, you know the nice thing about bees?
22:45.4
Ano ito?
22:47.4
Very complex yung, yung mga ito.
22:49.4
Pag meron sila dito,
22:51.4
dyan sa harap na yan,
22:53.4
meron silang parang mga security guard nila.
22:55.4
So, aside yan na mag-bees,
22:57.4
mayroon silang, mayroon silang,
22:59.4
mayroon silang, mayroon silang,
23:01.4
mayroon silang security guard nila.
23:03.4
So aside yan na magbantay doon sa gates nila.
23:05.4
So, pag meron ibang insect napapasok
23:07.4
dito sa gate nila,
23:09.4
papatay nila yan.
23:11.4
Nobody can invade their colony.
23:13.4
Ganyan sila.
23:15.4
Tadahin, in every colony,
23:17.4
isang queen lang yung nabubuhay doon.
23:19.4
Yun lang yung pinoprotecta nila.
23:21.4
Tadahin, yun lang yung nag-delay ng eggs.
23:23.4
Pag-delain ng eggs doon, dadalil na ng mga cells,
23:25.4
mga hexagonal cells.
23:27.4
Adan doon alagaan nila hanggang maging
23:29.4
larva yun, hanggang maging another
23:31.4
be. Because in a few weeks time,
23:33.3
mamamatay yung mga unang lumabas.
23:35.9
Ito sila namin yung tutubo.
23:37.5
Sila yung circle of life.
23:39.2
They'll continue collecting
23:41.2
nectar and then
23:42.9
yung ano, pati yung
23:44.5
yung mga pollen
23:46.9
that creates beautiful
23:49.2
flowering dito sa surroundings natin.
23:51.7
Nice! Galing, no?
23:54.6
Ito, lakatan to.
23:57.0
No?
23:57.4
Nakita mo ito, bata pa to.
23:59.6
So this one,
24:01.4
mayroon mga two months pa to
24:02.6
bago siya lumakit na ready for harvest.
24:05.8
Usually, yung ginagawa ko,
24:07.5
pag commercial kasi, they harvest it na
24:09.4
green tapos pinapahinog na lang nila.
24:12.0
Ang gusto ko naman kay Paeng sabi ko sa inyo,
24:13.7
harvestin mo ito pag nag-yellow na ito dito
24:15.4
para ensure ka naman tamis na siya.
24:18.1
Tapos ito puputulin.
24:19.6
Pag pinutul mo yan, patay na yung
24:21.2
santrin yan. Tapos tutubo na itong
24:23.2
next sucker.
24:25.7
Ito na yung next generation niya.
24:28.0
So, ang isang puno
24:29.3
will only give you fruit once.
24:31.4
Tapos, puputulin mo siya, tutubo na yan.
24:33.7
Tapos next niya, ito na.
24:36.1
Ito na yung mga susunod niya.
24:38.4
Yan.
24:40.1
Iba naman, mayroon tayo dito,
24:41.3
saba. Mayroon tayong saba
24:43.3
dito eh.
24:46.0
Ayan, sabaw. Medyo taas-taas oh.
24:48.8
Taas yung puno na to.
24:50.9
Isimula na rin yun,
24:51.7
yung puso.
24:52.8
Puso ng saging, oh.
24:54.8
Buti pa ang saging may puso.
24:57.5
Yun, ito.
24:58.2
Yun, madlak ito.
25:01.4
O, nyok!
25:03.6
Nyok!
25:05.4
Ikaw ang saksalo dito.
25:08.9
Ito, sayang oh.
25:10.3
Sa lakas ng hangin, tumumba na siya.
25:12.8
Yan oh.
25:15.3
Sayang oh.
25:17.6
So, medyo
25:18.7
hilaw-hilaw pa ito pero,
25:20.4
adunan kung masasalvage pa nila yan.
25:22.9
Okay.
25:24.5
Ito, medyo
25:25.8
matun na oh.
25:28.0
Tsaka panis ang harvest yan
25:29.2
kasi ginawa kinakain na na ng mga
25:30.8
ng bats.
25:32.8
So, itong kukunin natin today.
25:33.8
Sige.
25:35.1
Sa lo.
25:36.7
Pona!
25:38.6
That's it!
25:41.5
Yan, hinahinay.
25:42.2
Woo!
25:43.9
Okay.
25:46.6
Sige.
25:48.9
Yes.
25:50.2
Laki ah!
25:53.9
So, once ma-harvest na natin ito,
25:56.6
yan,
25:57.1
malaki oh.
25:58.2
Puputuloy na ito ni Paeng.
26:00.8
Waw.
26:06.9
Singa.
26:08.6
Saling oh.
26:16.8
Woo!
26:19.1
Woo!
26:21.0
Ah, samurai oh.
26:22.7
Yan!
26:24.0
Oh, samurai.
26:25.6
Boo!
26:26.7
Ah, yes ah.
26:29.7
Ito.
26:30.8
Oh, magsakti yan.
26:53.2
Oh, digas.
26:55.6
Hindi pa.
26:58.1
Yan.
26:59.5
Yan.
27:00.8
Anong ginagawa dito pa yung pag ano?
27:03.1
So, pabubulok na ito.
27:05.6
Tapos bakla yung nutrient sa lupa, no?
27:08.3
Wow.
27:09.9
Okay.
27:11.7
Oh, nyok.
27:12.4
Sakay mo na yan.
27:13.4
Tingha.
27:14.4
Mas malaki pa ito kaya sa'yo, ah.
27:16.6
Kaya ba?
27:17.2
Oo.
27:17.9
Sige, sakay.
27:22.3
Okay.
27:25.8
Kuha, ah.
27:29.0
Okay.
27:30.8
Oh, digas, oh.
27:36.2
Okay.
27:41.5
Okay.
27:44.6
Okay.
27:45.8
Woohoo!
27:49.5
Nice.
27:56.1
Ito, saba.
27:58.5
Grabe, oh.
27:59.1
Tamihan sa sap niya, oh.
28:00.0
Lakas magsap.
28:00.8
Lakas magsap, oh.
28:02.3
Guys.
28:05.4
So, ito.
28:06.6
Give it mga 3 days.
28:08.7
Paka harvest, 3 to 4 days.
28:11.0
May hinog na yan, no?
28:13.4
Ganyan na rin matamis.
28:14.4
May natamis na saging.
28:16.6
With syrup.
28:17.6
Or,
28:18.7
banana cue.
28:19.7
Or maruya.
28:21.4
Kalami.
28:22.2
Oh, sige.
28:23.8
Oh, ito.
28:24.4
Mas malaki ka dito.
28:26.3
Isa, mas malaki sa'yo, eh.
28:27.5
Okay.
28:28.9
Tabangi.
28:29.3
Okay.
28:29.8
Bukat, eh.
28:31.3
Saya, oh.
28:33.3
Hmm?
28:35.9
Ito na yung sabi ko, eh.
28:37.0
Magsipag-sipag ka lang ng konti.
28:40.7
When you own backyard,
28:41.6
you can,
28:41.9
you can
28:42.8
plant something like this.
28:46.2
And then,
28:46.5
yung harvest mo,
28:47.1
takes time lang.
28:49.0
Pero, syempre,
28:50.2
tsagaan.
28:51.4
Diba?
28:52.6
Pasinsahan lang.
28:54.0
As you can see,
28:55.1
dito,
28:55.7
yan.
28:56.1
Ito, mga silapaing talaga
28:57.9
nagtanim ito.
28:58.5
Wala pa 2 years ito.
29:00.8
Talagang match na match yun, oh, yung
29:03.1
yung soil conditions niya.
29:04.3
Dito sa pili.
29:04.8
Imagine, oh.
29:05.8
Pakita mo, ito.
29:06.3
Ito na yung bunga niya.
29:07.3
Yan yung pili.
29:09.0
Oh.
29:10.4
Ang dami ng bunga, oh.
29:12.5
Oh.
29:13.0
Yan, oh.
29:14.7
Tapos, ito.
29:15.6
Once it turns, ah,
29:17.2
dark.
29:17.9
Parang dark na
29:18.9
medyo black and violet na yung color niya.
29:21.5
Ready na yun for harvest.
29:23.4
Eh, ang dami nito.
29:24.1
Ilang, ilang.
29:24.7
Dito pa yung
29:25.8
ilang puno ito?
29:26.8
200, sir.
29:27.4
Mga 200, no?
29:28.7
Simula doon.
29:29.3
Hanggang doon.
29:30.0
Yes, sir.
29:30.6
Tapos, ah,
29:31.6
ang ginawa namin style kasi ito,
29:32.8
cliff ito, eh.
29:33.9
Yan, oh.
29:34.2
Ridge yan, oh.
29:35.5
Hanggang malalim yan.
29:37.0
Siguro, mga
29:38.3
more than 100 feet down.
29:40.4
Sa paligid nito,
29:41.5
nagtanim ko rin, ano, ng giant, ah,
29:44.1
giant kawayan.
29:48.3
Ito, oh.
29:48.6
Giant kawayan yan.
29:50.6
So, makikita mo, malaki na.
29:52.2
Yan, oh.
29:53.7
Yan, bago lang yan.
29:55.9
Kagandaan to sa mga kawayan na ganito,
29:58.4
for as long as umuulan, tubulan ng tubo yan,
30:00.4
mag-spark.
30:00.6
Mag-spark lang, mag-spark.
30:01.2
Yan, oh, yung labong.
30:03.0
Yan, so, nakita nyo yung, ano, yung, ah,
30:04.8
ito yung medyo,
30:05.7
gusto natin, nag, ah,
30:07.0
nag-farm tour tayo, no?
30:08.9
And, ah,
30:10.6
like what I said kanina,
30:12.6
yung pagtatanim, kailangan na talaga
30:14.9
tama yung soil conditions
30:16.4
para si tatanim mo.
30:18.1
Tapos, kailangan mo,
30:19.0
tsagalan tayo ng konti.
30:20.4
You know, it takes time para
30:21.4
magtanim palakin hanggang sa mag-harvest.
30:23.6
But, once they start growing,
30:25.3
like, for example, coconuts, no?
30:27.7
Ah, in a few years time,
30:30.0
tuloy-tuloy lang yan.
30:30.6
Mag-buy bear ng fruit.
30:32.1
So, you'll enjoy the,
30:33.1
the fruits of your labor, no?
30:35.4
In the coming years.
30:37.0
Katulad ito, ito,
30:38.0
kaymito.
30:39.0
Batang-bata ito nung tinanim natin.
30:41.4
Itong laking ng kaymito na ito,
30:44.0
mga tinanim ko ito, ano, eh,
30:45.5
ah, nung pandemic.
30:46.8
So, mga three years, yan, no?
30:48.4
Yan, within the next,
30:50.0
mga another two years,
30:52.0
magbubunga na yan.
30:53.4
So, thank you so much for
30:54.6
joining me right here
30:56.7
in Goma at Home.
30:58.9
I'll see you again next time, no?
31:00.6
Just, ah, keep on planting.
31:03.0
Soon, you'll be harvesting your food.
31:05.0
Ba-bye.
31:05.6
This is Richard Gomez.
31:06.6
I'll see you again next time.
31:08.1
Ba-bye.
31:09.5
Okay, una na ako.
31:10.6
Kita sa bahay.
31:12.5
Ingat.
31:14.0
Bye, guys.
31:14.6
Ha-ha-ha-ha.
31:30.6
Thank you for watching!
31:43.3
I'll see you next time.
31:43.4
Bye!
31:43.4
Bye!
31:43.4
Bye!
31:43.4
Bye!
31:43.5
Bye!
31:43.5
Bye!
31:43.5
Bye!
31:43.5
Bye!
31:43.6
Bye!
31:43.6
Bye!
31:43.6
Bye!
31:43.6
Bye!