Close
 


TWIN Studies | NATURE vs NURTURE Debate sa Development ng Tao
Hide Subtitles
Click any subtitle word to view Tagalog.com dictionary results.
Computer Shortcuts: Left / Right arrows to jump 2 seconds back or forward. +Enter or Space to toggle Play/Pause button. Full Screen Mode
Support the channel by becoming a member! https://www.youtube.com/channel/UCSOoGSp9LOcfn9Mk8ni_RTQ/join Anong mangyayari sa mga identical twins na hiwalay ng kinalakihang bahay, magulang at kapaligiran? Magiging parehas pa rin ba sila ng development or hindi na? Ang answer, why not both? Photos: Pexel, Freepik Disclaimer: The information in this YouTube Channel is not intended to be a substitute for medical or psychological advice, diagnosis or treatment. All content including text, graphics, images and information contained on or available through this channel is for general information purposes only. This channel makes no representation and assumes no responsibility for the accuracy of information on or available through this channel, and such information is subject to change without prior notice. You are encouraged to confirm any information obtained from or through this channel with other sources, and review all information regarding any medical or psychological condition or treatment with your phys
JP Buduan
  Mute  
Run time: 16:10
Has AI Subtitles



Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )
00:00.0
Ang mga identical twins ay merong same genetic component.
00:03.3
Duplicate sila ng bawat isa, no?
00:05.0
From their physical appearance and even sa kanilang pag-uugali, di ba?
00:08.7
One can argue na parehas na parehas sila.
00:11.0
And dahil parehas na parehas sila sa mga bagay-bagay,
00:13.6
eh one can assume na yung development nila, no?
00:16.4
Eh parehas din, lalo na kung parehas sila ng household na kalalakihan,
00:20.7
parehas sila ng parents or ng guardian or ng parang caregiver na meron.
00:30.0
Pero what if, di ba, nasa isang drama sila, no?
00:34.5
Na kung saan parang pinaghiwalay sila, no?
00:37.3
Pagkapanganak nila dahil gusto maghigante ni Olga kay Cecilia, no?
00:41.3
Although di ko alam kung ganun ba yung kwenta, no?
00:43.3
Magiging parehas pa rin ba yung trajectory ng development nila
00:46.5
kung magkakaroon sila ng ibang household, ibang parents, no?
00:50.0
Ibang caregiver and even ibang environment in general.
00:53.6
So ang sitwasyon na ito ay classic example ng nature versus nurture
00:58.1
in terms of human development.
00:59.8
So basically, ang tanong dito is yung bang development ng isang tao ay dala
01:04.0
ng impluensya ng mga bagay-bagay na nakapaligid sa kanya,
01:07.9
so yung environment, external,
01:09.7
or yung development ba ng isang tao is inborn,
01:12.5
kumbaga lahat ng pagbabago ng isang tao ay dala
01:15.1
ng nature niya, ng natural niyang pagbabago
01:18.1
na nakakode sa kanyang DNA or sa kanyang genes.
01:21.4
So yun ang pag-usapan natin sa second episode ng DevSci series natin
01:25.7
and welcome din pala sa ating bagong studio, no?
01:29.2
Kaya medyo natagalan din kasi ginagawa ko yung studio
01:32.0
pero ayusin ko pa ng konti ito kasi
01:34.3
siyempre, magde-develop pa tayo, di ba?
01:38.2
So anyway, huwag na natin patagalin, roll na natin yung intro!
01:47.1
By the way, kung matagal na kayo nanonood sa mga videos natin
01:50.5
and hindi pa kayo nakasubscribe
01:52.3
and parang gusto nyo naman yung mapapanood nyo dito
01:54.9
so you can subscribe naman, wala na mawawala
01:57.1
and try natin yung pabuti ng 100 subscribers.
01:59.2
100k for this year, 2024.
02:01.8
Di ba? Parang kulia tayo.
02:03.4
Anyways, so let's start discussing about this debate
02:05.9
by, well, defining the terms in this debate.
02:08.7
So unahin natin yung nature.
02:10.5
Pag sinabing nature, yun yung parang natural sa isang tao.
02:14.4
Di ba? Joke lang.
02:16.5
So di ba pag sinabing natural sa isang tao, parang pinanganak siyang gano'n yun, di ba?
02:20.7
Parang walang nagturo sa kanya maging gano'n.
02:22.6
So gano'n na lang talaga siya nung pinanganak siya.
02:25.2
So maraming natural sa ating mga tao.
02:27.4
Like, for example, natural sa ating maguto,
02:29.2
mauhaw, kumain ng marami pag nasa stress, di ba?
02:32.7
And kung i-apply natin ang concept na to sa human development,
02:35.9
eh, basically sinasabi na maraming bagay sa development ng isang tao ay natural.
02:40.4
So example, natural sa isang tao na mag-develop siya sa sinapupunan ng kanyang nanay for 9 months, di ba?
02:46.7
O kaya naman, natural lang sa isang bata, di ba?
02:49.1
Mga 4 years old na maging curious sa mundong kinagagalawan nila
02:52.5
or sa mga baby na kainin lahat ng maawakan nila and so on, di ba?
02:59.2
And then, of course, sa pag-uugali din or temperament ng mga baby, di ba?
03:06.0
Yung parang meron talaga silang kapagkapanganak nila, eh, may attitude na, kumbaga, di ba?
03:10.1
Merong iba na parang nung baby sila, masiyahin sila, nag-smile sila lagi.
03:14.2
Merong iba na parang bugnutin, no?
03:16.2
Merong iba naman na parang tulog lang ng tulog, di ba?
03:18.9
O kaya mukha siyang masungit and so on, di ba?
03:21.3
Parang natural dun sa bata na yun.
03:23.3
So walang nagturo sa kanya paano magsungit.
03:25.9
Kalagang masungit lang siya.
03:27.6
A.K.A. ako nung bata ko.
03:29.2
Joke lang.
03:29.9
Sabi ng nanay ko, ganun daw ako.
03:31.8
And dahil walang nagturo sa mga bata, di ba, na maging magkaroon ng attitude na ganyan,
03:36.1
eh, masasabi natin na parang inborn, di ba?
03:38.8
Yung inborn na yan is dala, no?
03:40.8
Or determined by the genetic component ng isang bata or yung genes ng isang creature.
03:46.9
And usually, yung genes na toys na mamana natin from our parents
03:50.5
and even sa mga ancestors na nauna sa atin way back hanggang pa sa mga eukaryotic and prokaryotic era natin.
03:57.6
Pero huwag na natin puntahan yun.
03:58.7
So basically, ayun, namana natin yan sa ating mga ancestors, no?
04:02.7
And yung process ng pagpa-pass down ng mga genetic materials or ang genes ng isang tao from one generation to another
04:10.5
is sinatawag nating heredity, no?
04:12.7
Pag tinagalog natin yan, pamana yung Tagalog yan, di ba?
04:16.2
Yun nga lang, hindi ari-arian.
04:17.8
Puro genes lang.
04:18.7
Okay?
04:19.4
May mga nagsasabi na ang development daw ng isang tao is purely determined by our genetic makeup.
04:24.4
So, ibig sabihin kung paano yung genetic code natin, no?
04:27.8
Pinong pinangan ng tao.
04:28.7
Ngayon, eh, yun na yung magiging proseso ng development natin.
04:32.7
Kahit ano pang mangyari sa paligid natin, kung ano yung nasa genes natin, yun yung masusunod.
04:37.5
So, kung pinanganak ka ng may magandang genes for intelligence, magandang genes for height, magandang genes for look, eh,
04:45.1
ikaw na, the best ka, di ba?
04:47.1
Sana o.
04:48.7
So, on the other side of the debate naman is yung nurture.
04:51.5
And pag sinabing nurture, eh, basically, pag-aalaga, di ba?
04:55.5
And kung i-apply natin yan sa human development,
04:58.7
yung nurture is yung way kung paano pinalaki yung isang tao.
05:03.2
Kung inalagaan ba siya or minsan hindi inalagaan.
05:06.8
Sinuportaan ba siya ng full support, half support, no support?
05:11.2
Or sobra-sobra naman yung binigay sa kanya, to the point na kahit hindi kailangan, eh, binibigay.
05:15.3
O kaya naman, tinuruan ba siya kung paano maging magalang na bata?
05:18.1
Tinuruan ba siya kung paano makipag-usap, no, sa ibang tao?
05:21.2
Or tinuruan ba siya kung paano maging empathic or magmatulungin, di ba, sa ibang tao?
05:25.9
So, bukod sa influensya ng mga caregivers or ng mga parents, eh,
05:29.0
included din sa nurture yung environment in general ng bata.
05:32.4
Kung baga, yung environment niya ba is safe, di ba?
05:34.7
Secured ba yung environment niya?
05:36.7
No, parang highly stressful ba yung environment?
05:40.1
Marami ba silang resources na available?
05:42.5
And so on.
05:43.7
Kasi malaki yung magiging epekto niyan sa development ng isang bata.
05:46.9
So, ang extreme position sa side na ito, eh, sinasabi na yung mga tao daw ay blank slate.
05:51.8
So, ang development daw ng pagkataor, ng traits, ng characteristics,
05:55.7
and even ang physical development ng isang tao,
05:58.8
is determined lang ng environment, no, ng mga magulang,
06:01.9
and ng mga resources available, and society at large.
06:05.7
So, ibig sabihin, kung matalino yung bata,
06:07.7
ayan, may magaling na tutor yan, no, maganda yung mga school na napag-aralan,
06:11.5
nasa top 3 school yan, kaya matalino, di ba?
06:14.2
O kaya naman, mabait yung isang tao, ayan, tinuruan ng mabuti ng magulang yan, di ba?
06:18.7
O kaya naman, kung napariwara yung isang tao, ayan, kasalanan ulit ng magulang yan, di ba?
06:23.1
Or kasalanan ng gobyerno, kasalanan ng kung sino,
06:25.7
and so on.
06:26.9
And kung i-include natin yung physical, let's say, for example,
06:29.8
o matangkad yung taong yan, eh, binigyan, pinalaklak ng cherry pear,
06:33.6
tsaka ng growy, nung tumatanda, di ba?
06:35.5
Alam nyo pa ba yun, yung cherry pear, tsaka growy?
06:38.0
Parang, parang wala rin, face out na ba yun?
06:40.1
O mayroon pa? Anyway, comment nyo kung nakatikim na kayo ng growy, tsaka cherry pear.
06:44.6
Pero balita ko, di daw effective.
06:45.8
Anyway, and lastly, kung malakas yung pangangatawa ng isang tao, no,
06:49.5
or parang strong siya as a person, ayan,
06:52.2
tanungin natin si Saitama sa kung anong masasabi niya about dyan.
06:55.7
One hundred sit-ups.
06:59.3
One hundred push-ups.
07:02.0
Then a ten kilometer run.
07:04.1
And one hundred squats.
07:06.6
And ngayon alam na natin kung about saan nga ba yung debate,
07:09.2
eh, balikan natin yung issue.
07:11.0
Ano nga ba yung nagdadrive sa development ng isang tao?
07:14.3
Genes niya ba, or environment niya?
07:16.4
Nature ba, or nurture?
07:18.4
And as always, no, yung mga sagot sa tanong sa social sciences is,
07:23.0
why not both?
07:25.7
So, kahit sinasabi na may debate, eh, in reality, yung mga scholars,
07:33.4
nag-a-agree naman sila na it's a bit of both.
07:35.7
Nature and nurture yan, okay?
07:37.6
So, for example, yung height ng isang tao.
07:40.0
Kung ang isang tao ay may jeans para tumangkad siya ng sobrang tangkad,
07:44.0
eh, magiging matangkad talaga siya, provided na meron siyang enough resources.
07:49.1
Ibig sabihin, meron siyang kumpletong nutrisyon.
07:51.5
Kasi kung may jeans nga siyang pampatangkad, no, pero wala namang protina,
07:55.7
na ilalagay sa katawan, no, para magsilbing building blocks ng kanyang pangangatawan,
08:01.0
eh, hindi siya tatangkad, diba?
08:02.8
Ang mangyayari nun is, yung katawan ng tao is mag-a-adjust sa na genetic level.
08:07.0
So, ita-turn off niya yung jeans for height, no?
08:09.8
Kung baga, sasabihin ng katawan, mamili ka, matangkad ka, o buhay ka pa, diba?
08:13.6
Siyempre, ipaprioritize ng jeans yung buhay pa siya, kesa namang anong gagawin mo sa tangkad mo,
08:18.1
kung sakitin ka naman, and so on.
08:20.2
So, magta-turn off yung height na jeans.
08:22.4
Basically, ang nangyari is, nag-respond yung jeans ng isang tao,
08:25.4
is ng isang tao dun sa environment niya.
08:27.5
So, nag-turn off yung height na jeans.
08:29.7
So, ang tawag sa turning off, or minsan turning on ng mga jeans na to,
08:33.6
depende, no, sa kanilang environment, or in response sa kanilang environment,
08:37.9
ay tinatawag na epigenesis.
08:40.7
So, yung concept ng epigenetics is also applicable din sa psychosocial and even cognitive development.
08:46.1
So, for example, sa intelligence, no, may genetic component yan,
08:49.0
yung parang jeans yung magsasabi kung anong upper and lower limit ng isang tao, diba?
08:54.2
Parang, kasi, jeans yung magdedetermine ng brain structure, brain chemistry, diba?
08:57.9
And there are some brain structures and brain chemistry na mag-result into something of a level ng intelligence.
09:04.7
So, iba-iba tayo niyan.
09:05.7
In short, jeans yung magdedetermine yung potential ng isang tao sa kanyang intelligence.
09:11.2
Pero, environment pa rin ang magdedetermine kung aling potential ang mafu-fulfill ng isang tao.
09:18.0
Let's say, for example, sa environment niya, yung mga magulang, very supportive, no?
09:21.4
Yung mga kamag-anak, very supportive sa kanyang...
09:24.0
kanyang studies, syempre, yung intelligence na yan ay matasong chance na pumunta siya dun sa upper limit.
09:30.2
Now, let's say, for example, sa isang environment na kung saan hindi sinusuportahan yung curiosity ng bata, no?
09:36.3
Yung talagang tinatrash-talk yung bata pag nakakurious siya, no?
09:39.4
Tignan nyo lang yung mga nasa jeep.
09:41.0
Pag nakakurious yung bata, tasasabihin ng mga...
09:42.7
So, ano mangyayari?
09:45.6
Masa-stifle yung intelligence.
09:47.0
So, imbis na makuha niya yung full potential niya, eh, baka mag-settle lang dun sa lower potential.
09:52.2
So, in other words, diba?
09:54.0
It really depends.
09:55.7
So, sa environment, kung aling potential yung mapupulfil na sinet ng genetics.
10:01.0
And another example din is sa mga psychological symptoms like depression and anxiety, no?
10:05.5
So, lahat tayo may tendency tayo to become depressed or anxious, no?
10:09.6
Merong mga iba na parang mataas yung resiliency nila.
10:12.2
Kumbaga, hindi sila prone ma-depressed or prone ma-anxious.
10:15.2
Pero kung yung environment naman eh, sobrang tindi, no?
10:18.5
Matindi yung stress, matindi yung pressure, matindi yung mga problema na pinagdadaanan.
10:24.0
Matatag yung genetic makeup ng isang tao, eh, pwede pa rin siya mag-break it down, diba?
10:28.7
On the other end of the spectrum din naman, merong iba na parang hindi sila ganun ka-resilient,
10:33.9
genetically speaking, sa depression at anxiety.
10:36.3
So, kahit konting problem lang, eh, mataas yung tendency na pwede silang magkaroon ng depression or anxiety, diba?
10:42.9
Environment na naman yung magdedetermine kung magta-turn on or magta-turn off
10:46.8
or ma-realize ba yung potential ng genes or hindi.
10:50.5
So, yung concept na to is similar dun sa stress diathesis model.
10:54.0
Yung environment model ng psychopathology na nandito.
10:57.8
So, click nyo lang dyan.
10:58.8
Wala kong dyan or dito, no?
11:00.3
Basta click nyo na lang lalabas din dyan.
11:02.9
Yung development or yung parang etiology ng mga psychological disorders.
11:07.2
Same concept but different mechanisms lang ng epigenetics.
11:11.4
Although napag-usapan din yung epigenetics.
11:13.1
Anyway.
11:18.8
So, ang nature and nurture debate, eh, matanda na yung debate na yan, no?
11:22.5
Even yung mga philosophers, eh.
11:24.0
Even yung mga philosophers, eh.
11:24.0
So, yung tanong na are people born good and they were just corrupted by the society, diba?
11:30.3
And then yung other side naman, eh, baka yung society pa daw yung nagbigay sa atin ng humanity natin, diba?
11:36.3
Matagal na yan, no?
11:37.4
Pero matagal na din yung sagot na sinasabi nila it's a bit of both.
11:41.7
Now, ang pinakatanong na lang ngayon is gaano kalaki yung ambag ng bawat isa, no?
11:46.6
Kasi parang iba-iba yung nagiging comment dyan.
11:48.6
Sabi yung iba, mas malaki yung biology, mas malaki yung genetics, mas malaki yung environment.
11:53.8
Hindi daw siya 50-50, baka 60-40, baka 70-30, and so on.
11:57.9
So, in terms of human development, parang merong partial na sagot yung mga developmentalist dyan.
12:02.6
Parang sabi, it depends on the stage of development.
12:05.6
Kasi sa earlier stages ng buhay ng isang tao, mas malaki yung influence ng biology.
12:10.2
But as we grow old, now as we become more conscious, mas na-absorb natin,
12:14.2
lahat ng mga nasa paligid natin, diba, sa environment natin, eh, mas lumalaki daw yung influence ng environment.
12:21.1
It really depends kung naasang stage na tayo.
12:23.8
Ayan ang development natin.
12:25.3
And to make it more complicated, merong mga characteristics or may mga traits, no,
12:30.3
na mas malaki yung influence ng genes, and then merong ding iba na mas malaki yung influence ng environment.
12:36.6
Diba, let's say, for example, sa eye color.
12:38.8
Yung eye color natin, talagang genetics ang magsasabi dyan.
12:41.8
Pero in terms of personality, beliefs, or attitudes in life, eh, medyo environment.
12:47.2
Yan, diba?
12:48.1
So now, isang way para malaman, no, kung alin nga ba yung mga traits or mga characteristics na mostly genetic,
12:53.8
yung influence, or mostly environmental, eh, gumagawa sila ng mga twin studies.
12:58.9
And actually, yung introduction natin, yung mga twins na pinaghiwalay ng pagtanda nila,
13:03.9
is basically ganun yung twin studies, diba?
13:06.1
Maghahanap yung mga researchers ng mga kambal na hiwalay lumaki,
13:10.0
and then titignan nila yung similarities and yung differences nila.
13:13.7
So parang assumption dyan, yung mga similarities, dahil similar sila, even though they have different environments,
13:18.9
malaki yung genetic factor dun.
13:20.9
And then sa mga factors or mga traits na para magkakataon,
13:23.8
yung mga iba sila, eh, matahil, eh, environmental yun.
13:27.0
So, I'm making this very simple, no, kasi mas complex yung twin studies, diba?
13:31.6
May mga sibling studies pa din yan.
13:33.2
But I think you get the point.
13:34.6
Siguro, para ma-visualize natin ang maayos kung paano ba yung nature and nurture debate, eh,
13:40.1
ikumpara natin yung tao sa isang binhe ng isang puno, diba?
13:44.0
So yung binhe na galing sa isang puno na mataas, matatag, masarap yung bunga,
13:49.0
eh, mataas yung chance na magiging ganun din siya, no, pagtanda nung binhe na yun.
13:53.6
Pag magiging siyang puno.
13:55.3
But, of course, depende pa rin yan, diba?
13:57.8
Depende pa rin yan kung itatanim siya in the first place, diba?
14:01.0
Or saan siya itatanim?
14:02.6
Matabang lupa ba? Matigang na lupa, diba?
14:06.4
Yung hardinero na mag-aalaga sa kanya, magiging maalaga ba?
14:09.7
Bibigay ba yung pangangilangan niya?
14:11.3
Tamang tubig ba ang bibigay? Lulunurin ba siya?
14:14.0
Minsan, pati yung weather, diba?
14:15.8
Yung weather, yung klima, diba?
14:18.4
Babagyuhin ba yan? Hindi babagyuhin.
14:20.1
Maganda ba yung kalalakihan niya?
14:22.0
And so on.
14:22.8
So, ganyan din.
14:23.6
Basically, yung tao.
14:24.8
Ibahin mo lang yung binhe.
14:26.0
Yung binhe, yun yung tao.
14:27.6
Yung hardinero, yun yung parents, diba?
14:29.3
Yung klima, yun yung environment in general, and so on.
14:32.7
So, basically, ang tao is produkto ng kanyang genes, no?
14:36.1
And yung interaction ng genes na yan sa kanyang environment na kinalakihan.
14:40.9
Okay?
14:41.5
The good thing about human beings is that we can actually control our environment.
14:46.3
Sabi nga ni Skinner, diba?
14:47.8
If you want to modify your own behavior, modify your environment, diba?
14:51.5
So, ganyan din sa development.
14:52.7
If you want to have a good development, of course, you can always modify your environment.
14:58.4
Diba?
14:59.1
So, yun.
15:01.8
So, dito nagtatapos yung video natin about nature and nurture.
15:05.3
So, sana may natutunan kayo and of course, nag-enjoy kayo kahit pa pano.
15:09.5
So, huwag niyong kalimutang i-like at i-share niyo na rin to sa matatalino niyong friends
15:13.1
and huwag niyong kalimutang mag-subscribe, no?
15:15.7
So, maraming maraming salamat din sa mga members natin na patuloy sumusuporta sa ating channel directly.
15:21.5
Okay?
15:21.8
At kung...
15:22.7
Magusto niyong supportahan yung channel natin, you can click join, diba?
15:26.3
And para sa mga members natin, sa mga higher tier ship members natin,
15:30.8
pwedeng makatulong yung perks for your review sa inyong board exam
15:34.5
kasi nag-deep dive tayo sa mga topics natin na dinidiscuss sa mga 15-minute videos na to.
15:39.8
And as of now, kumpleto na tayo.
15:41.4
Meron tayo sa I.O., meron tayo sa assessment, meron tayo sa dev-sign,
15:44.6
and meron din tayo sa psych assessment.
15:47.5
And bonus pa, meron din sa T.O.P., diba?
15:49.3
So, if you want to join, just click join.
15:52.7
So, makikita niyo naman sa baba.
15:54.0
So, I think that's it muna for today.
15:55.9
Maraming maraming salamat sa pananood.
15:57.5
And as always, enjoy learning.
16:00.4
So, paalam!
16:02.6
Bye!
16:05.4
Makikita niyo na yung t-shirt ko, Batman.
16:07.5
Dati hindi.