00:52.9
Ito po ang ating mag-uusapan ngayon.
00:54.8
But before we start, mga sangkay, pakisubscribe po muna yung ating YouTube channel.
00:58.8
Okay, sa baba ng video na ito, makikita nyo po mga sangkay yung subscribe button.
01:03.2
Pindutin nyo lamang po yan, tapos i-click nyo yung bell, at i-click nyo po yung all.
01:07.4
At sa mga nanunood po sa Facebook, huwag nyo pong kailimutan na i-follow ang ating Facebook page.
01:12.1
At ito mga sangkay, madali lamang ito, gawin nyo ito ng sabay-sabay.
01:16.7
Habang kayo ay nanunood sa Facebook, may makikita po kayong tatlong tuldok bandang itaas ng video na ito.
01:22.1
Gawin nyo po ito ng aktwal, pindutin nyo po yan mga sangkay, tapos may lalabas na show more.
01:28.4
Yan, or yung plus, pindutin nyo po.
01:31.8
Okay, ganoon lamang kasimple.
01:35.0
So, ito nga mga sangkay, yung balita ngayon tungkol po dito sa nararanasan ng ating bansa.
01:43.4
Actually, di lang naman po Pilipinas, kundi buong mundo ngayon.
01:46.7
Itong Il Niño na lumalala.
01:50.9
Yan mga sangkay, doon po ito sa San Miguel Bulacan.
01:54.1
Pero maliban dyan, marami pa po, isa lamang po ito sa mga halimbawa ngayon.
01:57.3
At kagaya na lamang po itong Oriental Mindoro,
02:02.0
na ang pagkakalam po natin, nag-declare na po ng State of Calamity.
02:06.6
Ngayon, tingnan po natin itong San Miguel Bulacan.
02:11.8
Halos tuyot na ang lahat ng mga palayan sa Barangay Sakdalan, San Miguel Bulacan.
02:17.8
Kaya ang magsasakang si Fernando, nangangamba kung paano itatawid ang pangangailangan ng kanyang pamilya.
02:27.3
Apektado dito mga sangkay, yung mga sakahan.
02:29.8
Siyempre, yung mga dapat i-harvest pa nila, pero dahil nga po sa sobrang init ang panahon, wala na po silang makaharvest.
02:37.0
Eh wala pong makakakay, wala pong aanihin eh.
02:40.6
Talaga pong medyo mabigat yung laban ng magsasaka ngayon.
02:44.7
Ito yung mga sangkay, yung mismong lupa na yan na nag-crack na po dahil sa sobrang init ang panahon.
02:51.3
Ano pa lang, February, ano.
02:53.2
Eh makapaglalagay pa kami by June.
02:57.3
By October na siguro.
02:60.0
Paliwanag ng Municipal Agriculture Office, maagang natuyo ang pinagkukuhana ng patubig.
03:07.7
Problema na po sa patubig mga sangkay dahil nga po sa sobrang init ng panahon, may drought, mayroon pong pagkatuyo ng mga ilog mga sangkay, pagkatuyo ng mga irigasyon.
03:19.2
Nasa reproductive stage ang mga palay, ibig sabihin malapit na sanang mamunga.
03:25.7
Agoy, yun ang masaklap mga sangkay.
03:27.3
Kaya ito ang panahon na kailangan sana ng maraming tubig.
03:31.9
Alam nyo mga sangkay, kapag nawala po ito mga inaani ng mga magsasaka, mga kababayan po natin, hindi lang sa Pilipinas kundi sa buong mundo.
03:40.0
Alam nyo ba mga sangkay na mas lalo pong lalala ang sitwasyon?
03:44.7
Gutom pong mangyayari dyan.
03:47.0
Eh ngayon nga lang mga sangkay, ang isa sa problema ng buong mundo ay ang inflation na lalo pong lumalala.
03:55.0
Kahit po sa Japan, nakakaranas po sila doon ng gano'n.
03:59.8
Eh dito pa sa Pilipinas, mga sangkay na yung bansa natin, hindi naman po tayo mayaman, diba?
04:04.6
Pero kahit ang mga deep well na ginamit ng mga magsasaka, hindi masyadong nakatulong.
04:11.7
Dahil nga po sa El Nino, efekto na din ng El Nino, wala na pong halos dumaloy din po sa mga irrigated, irrigation po natin.
04:20.3
Totally na drought na po talaga siya, naglalapnos na yung mga palay.
04:25.0
Talagang parang namumula na na totally damaged na po.
04:31.0
So bigla na lamang po.
04:32.4
Ayan po, tingnan yung mga sangkay, mga palay.
04:34.6
Dapat daw i-harvest na yan, pero ang tingin ko dito, bumunga lang ng kaunti yung mga sangkay.
04:41.1
Mga bata pa po yung mga buton niya, yung mga palay, then natuyo na po.
04:45.7
Yan na po ang nangyari mga sangkay.
04:48.7
Aabot na sa halos 1,500 hektarya ng mga tanima ng palay.
04:53.5
Sa 25 barangay sa San Miguel, Bulacan, ang nawasak dahil sa El Nino.
04:59.3
First wave pa lang ito mga sangkay ha. Unang wave pa lang po ito.
05:02.7
Hindi pa po tayo pumupunta sa pangalawang level nitong El Nino.
05:07.5
Kaya malaki ang inaasahang mababawa sa rice production volume mula sa Bulacan.
05:13.2
Ito pa lang ang bayan sa Bulacan na may reported damage sa ngayon.
05:17.4
Pero halos 1,000 magsasakanya ang lubhang apektado nito.
05:21.8
Itong bayan ng San Miguel ang pagkakataon.
05:23.5
Ang pinakamalaking source ng palay sa lalawigan ng Bulacan.
05:27.1
Pero ngayon, kalahati ng kanilang mga palayan natuyo na dahil sa El Nino.
05:33.7
I-harvest na sana pero yan po ang nangyari.
05:36.3
Yan po yung cost mga sangkay.
05:37.7
Kasi right now mayroon po tayong global warming.
05:42.0
Okay? Yung climate change na yan.
05:44.3
Totoo po talagang nangyayari yan.
05:47.2
Bukod dyan, mayroon pang El Nino.
05:52.7
Magsasummer po tayo.
05:54.3
E di ang lala na magaganap mga sangkay sa ating bansa.
05:57.2
Sobrang init ang panahon.
05:59.0
Bitak-bitak nga yung lupa dahil tuyot na tuyot na.
06:02.1
At yung mga magsasaka, hindi pa alam kung paano makakabawi.
06:06.0
Dahil marami sa kanila, nangutang lang para makapagtanim.
06:13.4
Yan ang problema mga sangkay.
06:15.7
Ako bilang isang anak ng magsasaka,
06:20.0
naiintindihan po natin itong ganitong klaseng sitwasyon nila.
06:22.7
At para po sa inyong kaalaman,
06:25.2
akala po natin sila lang ang mahihirapan.
06:27.7
Damay po tayo dyan.
06:31.0
Pag walang supply ng pagkain,
06:33.0
magmamahal po ang presyo ng mga bilihin.
06:36.8
Mangangaray na naman po tayong lahat.
06:40.1
Kaya wag na wag po natin sisisiin ang gobyerno mga sangkay.
06:43.3
Ang problema nito, problema po
06:45.2
ng ating panahon.
06:49.4
Na hindi kontrolado ng Philippine government,
06:52.1
yung ilin ninyo, hindi naman yung sa gobyerno.
06:55.6
Ngayon mga sangkay, kukulangin na naman ang stock ng bigas.
07:00.0
Panigurado dahil po dito.
07:03.2
So malamang, tataas na naman po ang presyo ng mga bigas na yan.
07:08.4
Umaasa na lang ang magsasakang si Ramir
07:10.7
na may makukuha sa crop insurance
07:12.7
para makabawi sa gastos kahit papano.
07:16.6
Babawi sana kami para yung iniram namin sa gobyernong pera,
07:20.6
para mapalitan namin.
07:22.1
Wala naman ang paraan ng magsasaka.
07:24.3
Nagtayo ng poso, pero wala din.
07:26.4
Wala, ilin ninyo eh.
07:27.6
Sa tabi ng task force ilin ninyo,
07:29.7
umakyat na sa apat na rehyon ang atektado ng tagtuyot.
07:35.1
Four regions in the Philippines
07:37.4
na nakakaranas po ng matinding trao,
07:41.7
matinding pagtama nitong hagupit ng ilin ninyo.
07:45.6
Base sa tala ng DA,
07:47.8
mahigit 357 million pesos na din
07:50.6
ang naitatalang pinsala,
07:55.5
tingnan kung pwedeng taniman ng
07:57.4
drought resistant
07:59.3
na variant ng palay.
08:02.6
Kung hindi naman na pwedeng palay,
08:05.6
ang alternative is high value crop.
08:08.5
Pwedeng tulungan yung mga farmer
08:10.4
na magkaroon ng alternative means of livelihood.
08:15.9
ramdam na sa 51 lalawigan
08:18.0
ang epekto ng El Nino.
08:20.2
Bumababarin nila ang
08:21.9
level ng lahat ng mga binabantayang dam.
08:25.2
Pero kakayanin pa naman
08:27.2
ang demand sa tubig.
08:32.4
Kakayanin ng mga dam na ito
08:34.1
ang supply ng tubig.
08:37.2
Ang bihira mga sangkay.
08:39.4
Isa pang epekto ng El Nino
08:41.5
ang mas kaunting bagyong
08:42.7
pumapasok sa bansa.
08:44.9
Mula noong March 2023,
08:47.2
labing isang bagyo lang
08:48.3
ang naitala ng pag-asa.
08:50.0
Parang blessing patuloy ngayon
08:52.6
kung magkakaroon man, no?
08:57.9
Kung may mabumang bagyo,
09:00.5
sa gitna ng El Nino.
09:01.4
Yan po yung problema din.
09:04.4
kumpaga sa average
09:05.6
ng dalawampung bagyong
09:06.8
pumapasok sa Pilipinas
09:21.7
Ito, tingnan po natin.
09:25.1
Mga bumbero sa forest fire
09:26.9
sa iba-ibang bayan
09:30.4
sumiklab ang apoy
09:31.6
sa kabundukang sakop
09:35.8
ng barangay Luwakan
09:37.4
at sa sityo Bidungaan
09:39.8
ng barangay Tinongdan
09:42.5
Tinatayang 40 hektaryang
09:44.2
apektado ng forest fire
09:45.5
sa nasabing bayan.
09:48.1
Hindi lamang sa ibang bansa
09:49.9
Pati na po sa Pilipinas
09:51.7
Ito, mga pagkasunog
09:54.7
Mahigit isang daang hektaryang
09:56.3
ng forest fire naman
09:57.5
o forest area naman
09:59.0
ang nasunog na sa kabayan.
10:03.3
sa barangay Sinakbat
10:05.1
na pinagtulungang
10:06.5
apulahin ng mga bumbero
10:11.6
ang response team
10:14.2
para mapagplanuhan
10:17.2
helibucket operation
10:28.8
Il ninyo is real,
10:31.0
Nangyayari po talaga
10:31.9
sa panahon natin ngayon
10:32.9
at ito po ay hindi natin
10:36.1
Kailangan lamang po talaga
10:37.3
maging ready po tayo.
10:39.9
Maginganda po tayo.
10:42.9
Siguro kung mayroon po tayo
10:44.0
yung mga panggastos ngayon,
10:48.4
hindi po natin alam
10:59.2
gilid-gilid bahay.
11:01.8
yung mga nasa probinsya.
11:05.7
ito sa ating lahat
11:06.5
na nagsimula na nga po
11:10.6
anong po ang inyong komento,
11:11.9
Comment po sa iba ba?
11:14.8
Sangkay Revelation.
11:15.7
Nanapin nyo na lamang po
11:17.0
Then, click the subscribe,
11:21.0
ako na po yung magpaalam.
11:23.6
Mag-iingat po ang lahat.
11:24.4
God bless everyone.
