Pagod Ka Ba Lagi? Masakit ang Katawan. - By Doc Willie Ong (Internist and Cardiologist)
00:30.7
So, hahanapin natin anong cause muna, anong dahilan.
00:34.8
So, minsan itong pagod, hindi lang basta-basta pagod, hindi rin makafocus sa trabaho.
00:40.7
Pagkagising sa umaga, pagod pa rin.
00:44.4
Laging weary and tired.
00:46.7
Pati memory, pag-iisip, parang bumabagal.
00:50.6
Maraming dahilan, isa dito na serious na sakit,
00:54.3
ang tawag ay chronic fatigue syndrome.
00:57.5
May ganong sakit.
00:58.5
Itong chronic fatigue syndrome, galing ito sa viral infection.
01:03.5
So, usually, ang iniisip nila, ang teorya dito, galing sa isang viral infection,
01:08.9
nagkatrangkaso ka, nagkasipon ka,
01:11.5
afterwards, nagloko na immune system mo,
01:14.0
kahit gumaling ka na dito sa viral infection,
01:17.0
lagi ka pa rin pagod.
01:19.0
Parang naging hyperactive yung immune system mo.
01:23.0
So, isa tong dahilan na bakit sobrang pagod.
01:26.0
Usually, at tinatamaan nito, mga bago.
01:28.5
Babae, 30s, 40s, 50 years old.
01:31.5
Yun yung age range ng chronic fatigue syndrome.
01:34.5
Pwede rin sa lalaki, pero parang mas common sa babae.
01:37.5
Baka may halong hormonal changes pa.
01:40.5
Other causes of fatigue, baka diet mo hindi maganda,
01:44.5
kaya tuturo natin healthy foods.
01:46.5
Baka kulang ang kinakain mo, mali yung timing ng pagkain.
01:50.5
Sobra kang stress, kulang sa exercise, tumataba, kulang sa exercise.
01:57.5
Sobra daming kape, unhealthy foods.
02:01.5
Kaya laging pagod.
02:03.5
Ito nga, chronic fatigue.
02:05.5
At baka kulang, mababa yung thyroid hormones, hypothyroid.
02:10.5
Pwede rin anemic.
02:12.5
Pwede rin anemic nang kukos ng fatigue.
02:15.5
Ito yung mga physical causes of fatigue.
02:19.5
Pero marami din sa atin, dahil sa dami ng social media, dami ng bashing,
02:25.5
meron ding mental fatigue.
02:28.5
Pwedeng anxiety, depression, bipolar.
02:32.5
Baka may mental health problem.
02:34.5
Kaya pagod ka physically.
02:36.5
At ayaw din natin isipin, may small chance yung mga may bukol.
02:41.5
May masasamang bukol sa katawan.
02:43.5
Minsan, pagod din ang unang symptom.
02:48.5
So tulad ng sinabi ko, itong chronic fatigue syndrome galing sa viral infection.
02:53.5
Kaya lagi nang hihina.
02:56.5
Itong chronic fatigue, tulad ng ibang sobrang pagod.
02:59.5
May halo pa ibang sintomas.
03:02.5
Mahina memory, hindi makaisip.
03:05.5
Yung kulani, medyo malaki dito sa leeg.
03:08.5
Kasi nga galing viral infection.
03:10.5
Pati yan masakit.
03:11.5
Bloating, maramang kaabag.
03:15.5
Sensitive sa light.
03:17.5
Kahit konting trabaho, konting galaw lang, sobrang pagod.
03:22.5
Parang hindi na normal.
03:24.5
Yung naglakad ng 15 minutes, parang hapung-hapu.
03:27.5
Natulog pero hindi masarap ang pakiramdam pagising.
03:32.5
Maraming masakit sa muscles, sa joints, pati headache.
03:36.5
So pwede lahat yan, sintomas ng chronic fatigue.
03:40.5
Yan po, pinakita natin.
03:43.5
Mahirap gamutin itong sakit.
03:45.5
Mahirap ma-diagnose itong sakit.
03:48.5
Pag nakita natin na walang ibang problema, okay.
03:51.5
Ang thyroid, okay ang anemia.
03:53.5
Wala namang depression.
03:55.5
Talagang sobrang pagod.
03:56.5
Pwede isipin itong chronic fatigue syndrome.
03:59.5
Mahirap siyang gamutin.
04:00.5
Minsan vitamins, lifestyle change.
04:03.5
Minsan binibigyan ng anti-depressant din.
04:06.5
Iniisip may mental health component.
04:09.5
Kaya psychotherapy, sa psychiatrists, counseling.
04:13.5
Usually alternative medicine nga.
04:15.5
Kasi wala talagang parang mabisang gamot na biglang magpapalakas sa'yo.
04:21.5
Itong mga unhealthy foods.
04:23.5
Kung lagi ka ng pagod, huwag ka na kumain itong mga hindi healthy na sobrang tamis, sobrang alat, sobrang mamantika.
04:31.5
Lahat ito nagkakos ng high blood, manas, hindi maganda.
04:35.5
Mas gusto natin itong mga healthy foods ang kakainin para pampasaya.
04:40.5
Siyempre kung anong kinain natin, yun din ang magiging pakiramdam natin.
04:44.5
Kung what you eat is what you get.
04:49.5
Bukod dito, kahit nahihirapan tayo, kailangan pa rin talaga i-relax yung isipan natin.
04:57.5
Baka meron kayong binabagabag sa utak.
05:01.5
Minsan binabangungot kayo.
05:04.5
Meron kayong kaaway pag natutulog.
05:06.5
Ibig sabihin meron kang kinakagalit, meron kang kinaiingitan.
05:11.5
Baka kinocompare mo sarili mo sa iba.
05:14.5
Merong mental health inis o galit na nararamdaman.
05:17.5
Pwede mag-cause ng fatigue.
05:20.5
Kaya kahit matulog, hindi maayos.
05:22.5
Kailangan malabas mo itong mga basura sa utak natin.
05:25.5
Baka dehydrated ka, at least dapat hydrated ka.
05:29.5
8 to 10 glasses of fluid or water in a day.
05:33.5
Kasi pag dehydrated, sumasakit din ang ulo.
05:36.5
May brain fog din, hindi rin makaisip maigi pag dehydrated.
05:40.5
Healthy foods, pilit pa rin mag-exercise.
05:45.5
Yung iba sasabihin, Dok, pagod na pagod na ako, hindi na ako makagalaw.
05:49.5
Actually, ito yung tips na baliktad.
05:52.5
Kung kailangan kang pagod na pagod, pero kung nakatulog ka naman,
05:56.5
pagod na pagod ka, pilit pa rin maglakad-lakad.
05:59.5
Pilit pa rin mag-exercise.
06:01.5
Baka pag naarawan ka konti, na umpisahan mo yung lakad mo,
06:06.5
after 10-15 minutes, baga sa kotse, na warm up ka na, lalakas ka na ulit.
06:12.5
Kahit pagod, pilit pa rin gumalaw-galaw.
06:15.5
Iwas sa mga bagay na nakaka-stress.
06:18.5
Huwag din damihan yung mga meetings at i-overbook ang sarili.
06:23.5
Baka na-stress ka sa mga mangyayari in the future.
06:27.5
May mga pagkain na kakatulong.
06:30.5
Ordinary pagod, ganito.
06:33.5
Ito hindi na ordinary pagod.
06:35.5
Ibig sabihin, kahit nakapahinga, psychologically hindi ka pa rin happy.
06:39.5
Baka anemic, may heart problem, may thyroid problem,
06:43.5
baka obesity, o baka yung chronic fatigue syndrome.
06:47.5
12 foods na nakakatulong.
06:50.5
Isda. Maraming fish oil, maraming omega 3 fatty acid.
06:54.5
Isda, pampasaya yan.
06:56.5
Maganda sa puso, maganda sa palpitasyon.
07:01.5
Mas healthy siya, hindi magbabara yung ugat sa puso.
07:06.5
Parang mga fish oil supplements.
07:08.5
Isda, nagpapasaya.
07:10.5
Spinach and kangkong, green leafy vegetables.
07:12.5
Lahat ng gulay. Bakit maganda?
07:15.5
Maraming iron. Baka anemic ka, kulang ka sa iron.
07:19.5
Maraming fiber, gaganda ang pakiramdam mo sa tiyan.
07:23.5
May anti-cancer properties, mga bukol.
07:27.5
Gaganda pag dumi mo, kasi high fiber siya.
07:31.5
Tubig, sinabi ko, para sa brain fog, migraine, at headaches.
07:38.5
Manok, isda. Chicken soup for the soul.
07:41.5
Ang nilagang manok, maganda nga sa sipon, sa trangkaso.
07:45.5
Maraming protein, maganda siya. Healthy protein.
07:49.5
Ito, roast chicken pa nga siya.
07:51.5
May pag-aaral siya, good for mental fatigue.
07:53.5
Maraming anti-oxidant.
07:55.5
Maraming mga vitamins. Vitamin B12, copper, iron, and zinc ang manok.
08:02.5
Nuts and seeds, basta huwag lang maalat.
08:04.5
Kunti lang, sandakot lang. Maraming siyang minerals.
08:08.5
Parang umain ka na ng vitamins.
08:10.5
Calcium, magnesium, phosphorus, kompleto siya.
08:13.5
Potassium, iron, vitamin B1, vitamin B6.
08:18.5
Saging, pampasaya. Diba, lagi ko tinuturo sa inyo, lagi ako may baon ng saging.
08:23.5
Meron siyang component na tryptophan.
08:26.5
Pag kinain natin, magiging serotonin. Pampasaya.
08:29.5
Happy hormone. May fiber, pampabusog.
08:33.5
Pag nagugutom tayo, nagda-diet tayo, pwede saging pang diet.
08:38.5
Healthy carbohydrates din siya. Diba, sa Japan ginagamit ito.
08:41.5
Japanese banana diet.
08:43.5
Ako, pag nagutom, saging, isa, dalawa.
08:46.5
Kahit anong klaseng saging, lakatan, natundan, saba, okay naman lahat eh.
08:50.5
Huwag lang yung banana cube. Matamis yung banana cube.
08:53.5
Oatmeal. Oatmeal para sa kolesterol, para sa puso, para sa tiyan. Diba?
09:00.5
Maganda po ang oatmeal. High fiber.
09:03.5
Pakwan, pampasaya. Maraming anti-oxidant.
09:07.5
Maraming lycopene. Ang mga red. Actually, ito mga red na pakwan.
09:14.5
Pag yellow na pakwan, maganda sa mata.
09:17.5
So, either yellow or red, parehong maganda.
09:21.5
90% water. Diba? Para sa Pilipinas, bagay na bagay ang pakwan.
09:27.5
Itlog. Pampasayang eggs. Okay? Maraming protina.
09:31.5
Maraming vitamin. May vitamin D pa siya. May konting iron pa siya.
09:36.5
Siyempre, yung pula medyo may kolesterol. Pero kung okay naman kolesterol nyo, wala naman sakit sa puso.
09:42.5
Kahit one egg in a day. O sa isang linggo, mga limang itlog.
09:47.5
Kung huwag lang siguro prito palagi, mas maganda. Kung hard-boiled egg, pwede rin.
09:53.5
So, may pag-aaral. Eggs. Pampalakas. Good for fatigue.
09:57.5
Munggo. Okay? Okay. Kumain ng munggo. Hindi bawal sa arthritis ang munggo. Ulitin ko. Kahit may arthritis.
10:06.5
Mali pong paniniwala yun. Try nyo lang. Ang bawal sa arthritis.
10:10.5
Osteoarthritis, pwede naman kumain lahat. Yung gout lang. Pag gout, konti lang yung munggo.
10:16.5
Pero hindi siya talaga bawal. Ang bawal yun. Laman loob at alak at karne yun ang pampataas ng uric acid.
10:24.5
So, ang munggo kasi maganda yan. Maraming fiber. Diba?
10:28.5
Maganda sa blood sugar. Maraming protina. Vegetable protein. Imbis na karne, dito ang protein mo.
10:35.5
Maraming siyang magnesium. Maraming siyang iron para sa anemia. Very healthy ang munggo.
10:41.5
Okay? Kamote. Pwede rin. May isang pag-aaral. Ang kamote reduces fatigue in 78% ng mga participants.
10:50.5
Maraming vitamin B6. Ang ganda ng kulay niya. Ayan. May yellow. Kamote.
10:56.5
Strawberries. Maganda rin na strawberries. Okay? Para sa fatigue. Maraming vitamin C.
11:05.5
Para ma-absorb yung iron, kailangan may vitamin C. Hindi gano'ng katamis. Hindi gano'ng kataas ang glycemic index.
11:13.5
Pwede sa may diabetes kasi nga hindi siya gano'ng katamis. Kung mga bagyo, strawberries, pwede yan.
11:19.5
So, finally, mahirap talaga gamutin itong fatigue. Tingnan natin kung anong dahilan. Baka mental ba yung cause ninyo.
11:27.5
Ayusin natin yung mental health. Pagkain ba ang problema? Ayusin natin yung pagkain.
11:33.5
Anemic ba yung problema? Pacheck yung blood test kung anemic.
11:37.5
Thyroid ba yung problema? Ayusin yung kinakain. Kulang ba sa exercise? Nagkakaedad ba?
11:44.5
Nagkakaedad ba? Mahina na ba muscle kaya napapagod? Kulang ba sa ehersisyo? Pwede rin yan.
11:51.5
Kulang ba sa araw? Morning, afternoon, sun. Kulang ba sa goal sa buhay? Kulang ba sa pahinga? O baka nasobra ng sugar at kape.
12:02.5
Lahat ito factors para malunasan natin ang pagod. Salamat po.
