Tingnan ang Dumi Para Malaman Kung Healthy o Hindi. - By Doc Willie Ong
00:35.5
Actually, magugulat kayo.
00:37.1
Pinag-aralan yung, ito muna tayo, consistency, yung tigas ng dumi.
00:42.0
So merong 1 hanggang 7.
00:44.7
Pag number 1, type 1 ka, sobrang tigas ang dumi.
00:49.8
Pag type 7, sobrang tubig, nagtatae.
00:53.5
So 7 nagtatae, 1 constipated.
00:55.9
So paano natin malalaman?
00:58.7
Pag nakita mo na bilog-bilog na parang bato, parang bato siya,
01:03.2
ay talagang constipated yan. Matigas yan.
01:06.1
Pag hinayaan mong ganito, 1 week, 2 weeks,
01:09.0
pwede ka mag-almoranas, magkasugat sa puwet, diba?
01:12.7
Mahirap yan. May anal fissure pa.
01:15.2
Number 2, okay, palambot tayo ng palambot.
01:17.8
Matigas pa rin siya, para siyang sausage, pero magkadikit na siya.
01:21.8
Pero matitigas pa rin siyang bilog-bilog.
01:24.0
Okay, lumpy na siya. Constipated pa rin yan.
01:26.9
Pero medyo solid na matigas.
01:29.3
Masakit yan pag lumabas sa puwet natin.
01:31.6
Number 3, ito, para na siyang sausage o hotdog na medyo mas makinis na.
01:38.6
Okay, so pag makinis na, normal na yan. Healthy na yan.
01:43.9
Papunta na tayo sa number 4.
01:46.1
Ito, parang ahas na ito. Parang snake.
01:49.1
Medyo malambot na. Yan ang pinaka-normal.
01:52.8
Hindi yan masakit pag lumabas sa puwet natin kahit may almor.
01:56.9
Ano na siya? Smooth na siya.
01:58.3
Ang problema dito sa matitigas, minsan may nakain tayong mga matitigas na bagay.
02:04.9
Merong mga parang tulis-tulis yan.
02:07.4
Misan may mga hindi talaga natutunaw lahat.
02:11.0
Kaya kung merong matutulis-tulis yan, tapos may almoranas ka,
02:15.0
naku, paglabas yan, sugat.
02:17.9
Kaya dapat dahan-dahan.
02:19.8
Kung hindi masusugat ka.
02:21.0
Kaya delikado ito eh.
02:22.4
May complication ito sa almoranas.
02:24.8
So ito gusto natin, number 4.
02:26.9
Pag number 5, okay pa rin naman ito, kaya lang hiwalay-hiwalay na siya, malambot na siya.
02:31.9
Ito, medyo magtatae pero okay pa rin naman ito.
02:36.9
Number 6, ito hiwalay-hiwalay na.
02:39.9
Pag hiwalay-hiwalay na siya at parang tubig-tubig na siya,
02:45.9
At pag ito, champurado na, champurado na parang tubig na, diarrhea na yan.
02:50.9
So 6 and 7, sobrang lambot na ang dumi.
02:53.9
1 and 2, sobrang tigas.
02:55.9
Ako mas gusto ko number 5 eh.
02:57.9
4 or 5 lang tayo para sa may almoranas.
03:00.9
Mamaya may tips tayo sa diarrhea and sa constipation.
03:04.9
So yan, forma 1 to 7, dapat alam nyo yan.
03:06.9
Apos, mamaya papakita natin yung mga abnormal ah.
03:10.9
Ano ang normal ng pagdumi kung normal ba?
03:13.9
Dapat ang kulay brown.
03:15.9
Brown, a little light brown, dark brown, okay lang yan.
03:18.9
Kasi merong bilirubin eh.
03:20.9
Galing sa liver, galing sa gallbladder yan, okay.
03:24.9
Maamoy ba ang dumi? Normal lang maamoy.
03:27.9
Maraming bakteriya kasi.
03:29.9
Dapat hindi masakit ang paglabas.
03:32.9
Hindi ka umiiri ng sobrang tigas dapat.
03:34.9
Dapat malambot nga siya eh.
03:36.9
Dapat yung type 4, type 5 lang eh.
03:39.9
Soft to firm ang dumi.
03:41.9
Mas maganda kung dudumi once a day.
03:44.9
Once a day, twice a day, normal pa yun.
03:47.9
Pag naging 3 times, 4 times a day, malambot na yan.
03:50.9
Kung once a week, sobrang namang tigas na yan.
03:52.9
Gano'ng katagal ng pagdumi?
03:55.9
Dapat mga 10 minutes to 15 minutes tapos na.
04:00.9
Pag nasa banyo ka, 30 minutes, kalahating oras, eh baka constipated ka na.
04:06.9
Baka may hemorrhoids ka na o may ibang problema ka pa.
04:11.9
Ngayon, depende sa kulay ng dumi, malalaman din kung may sakit o wala.
04:16.9
Healthy colors at medyo unhealthy color.
04:20.9
Pag brown, normal yan.
04:23.9
Light brown, pwede pwede pa.
04:25.9
Paano kung green?
04:27.9
Green kasi minsan, baka meron ka nainom na vitamins.
04:30.9
Or marami kang gulay, naparami ka ng kangkong.
04:34.9
Spinach, nagiging green din yan.
04:36.9
Misa may fiber pa.
04:38.9
Paano naman kung yelo?
04:40.9
Yelo na parang may mantika na greasy na oily na yelo.
04:45.9
Minsan, mabilis ang pagdumi mo.
04:47.9
Baka meron ka na kain na gatas.
04:49.9
Nagtai ka, may lactose intolerance ka.
04:53.9
Medyo magtatae ito, nagiging yelo.
04:56.9
Pero kahit nang ibang kulay, normal pa ito dapat.
04:59.9
1 to 2 days, ganito kulay, walang problema.
05:02.9
Basta huwag lang 1 week o 2 weeks.
05:04.9
Paano naman pag ang dumi mo kulay puti o light color or light gray?
05:11.9
O ibang usapan yan.
05:12.9
Pag ang kulay namuti, itatanong agad ng doktor.
05:16.9
Naninilaw ka ba? Medyo undis ka ba?
05:18.9
Ang ihi mo ba? Madilaw ang ihi.
05:21.9
Anong ibig sabihin?
05:22.9
Kulay maputi ang dumi, madilaw ang ihi.
05:26.9
Usually, may liver problem, may gallbladder problem.
05:30.9
May nagbara dun sa bile.
05:33.9
So, panagbara sa bile, lumalabas sa ihi.
05:36.9
Ayaw lumabas sa dumi.
05:38.9
Yung bile ang nagbibigay, yung bilirubin ang nagbibigay ng kulay.
05:42.9
So, naglalight siya.
05:44.9
Titignan ko may liver problem.
05:45.9
Baka may bato sa gallbladder.
05:49.9
Ito yung ayaw natin.
05:53.9
Pag kulay itim, lalo na yung...
05:55.9
Parang ano po ito eh.
05:58.9
Diba ang dinuguan?
06:02.9
Pag nalagyan ng suka, nagiging itim.
06:06.9
Ganon din nangyayari.
06:07.9
Pag may dumudugo sa katawan, let's say, may ulcer, dumudugo ang tiyan.
06:12.9
May esophagus, may dumudugo.
06:14.9
Tapos may acid yung tiyan natin, nagiging itim.
06:17.9
So, pag may itim, possible may dugo.
06:20.9
Tsaka, nakakita na ako ng ganitong itim na may dugo.
06:24.9
Parang, parang tar siya.
06:27.9
Parang, parang paste na may ibang amoy.
06:30.9
Amoy malansa na parang, malansa na parang dugo.
06:34.9
May, may ganon ang forma niya.
06:36.9
So, black tari, may dugo sa tiyan.
06:39.9
Dumudugo. Malamang ulcer yan.
06:41.9
Pero, pag may itim, pwede rin naman nakainom ka ng iron soup.
06:46.9
Pag iron supplement, nangingitim.
06:49.9
Or, maraming kang kinain dinuguan.
06:52.9
Okay, maraming kang kinain dinuguan, nag iron supplement.
06:55.9
Pwede mangitim-ngitim.
06:56.9
Pero, pag tinanggal mo na yun, yung tumigil ka na sa iron supplement,
07:01.9
o dinuguan, dapat babalik sa normal.
07:04.9
Pero, pag laging maitim, dugo yan.
07:07.9
Pag pula, ay dugo po yan.
07:12.9
Pag bright red, ang dugo, pwede sa almoranas,
07:16.9
May dumudugo sa small intestine, large intestine.
07:19.9
Pwedeng colon cancer, pag ganyan.
07:21.9
So, itong dalawa ang hindi maganda.
07:24.9
Red. Pwedeng dugo.
07:26.9
Although, red, meron din naman mga pagkain red.
07:28.9
Meron kang kinain na masyadong red.
07:30.9
Pero, bira lang naman yun.
07:32.9
Black, ayaw mo rin.
07:34.9
Isa pa, parang lapis ito.
07:39.9
Minsan, pag ganitong sobrang nipis, pwedeng masikip yung sa puwet natin.
07:45.9
Yung anal sphincter, masyadong masikip.
07:47.9
Kaya, parang lapis lumalabas.
07:49.9
Or, pwedeng may colon cancer.
07:51.9
Yun yung ayaw natin.
07:52.9
Kasi nga, may bukol dun sa colon.
07:55.9
Kaya, paglabas, laging manipis.
07:57.9
Kung paminsan-minsan, okay lang yan.
07:59.9
Baka malambot lang dumi mo.
08:00.9
Pero, kung palaging ganyan, di po maganda.
08:06.9
So, bakit nagbabago ang kulay?
08:08.9
Bakit nagbabago yung tigas ng dumi?
08:10.9
Anong mga dahilan?
08:11.9
First, baka may nakain kang sira.
08:15.9
Stress. Sobrang stress.
08:17.9
May exam. May gagawin.
08:19.9
Biglang magtatae.
08:21.9
May irritable bowel syndrome.
08:23.9
Lagi rin nagtatae.
08:25.9
O, minsan, constipated.
08:28.9
Pagkulang ka sa tubig.
08:31.9
Diba sinasabi ko sa inyo,
08:32.9
walong basong tubig or liquid in a day.
08:34.9
Hindi ka umiinom ng tubig,
08:35.9
titigas ang dumi mo.
08:38.9
Malakas ka sa alak.
08:41.9
Hindi ka umiinom ng tubig.
08:42.9
Puro alak and kape.
08:43.9
Pwede ka rin ma-dehydrate.
08:45.9
Magko-constipation.
08:46.9
Kaya nai-stack ang dumi niya.
08:48.9
Kulang ka sa fiber.
08:49.9
Kulang ka sa gulay.
08:52.9
Kailangan mo kasi yung gulay.
08:53.9
Ang maganda kasi sa gulay,
08:54.9
marami siyang parang walis-walis.
08:56.9
Parang walis-ting-ting eh.
08:58.9
Parang siyang marami siyang fiber.
09:00.9
Ito, fruits and vegetables.
09:02.9
Parang yung mansanas.
09:03.9
Diba yung balat niya.
09:05.9
Kahit yung orange.
09:07.9
Diba may mga fiber yun.
09:10.9
Pag maraming fiber,
09:12.9
Parang solid siya.
09:13.9
Pag dumaan siya sa small intestine,
09:16.9
tuloy-tuloy siya may laman.
09:19.9
maganda ang dumi.
09:20.9
Isang bagsak maganda.
09:22.9
Pero pag kumain ka ng puro kanin,
09:27.9
parang liquid lang yun eh.
09:30.9
minsan nagko-constipate.
09:33.9
Mas maganda yung maraming fiber.
09:34.9
Parang winawalis niya yung dumi sa bitukan natin.
09:37.9
Kung meron kang allergy sa pagkain,
09:40.9
hindi ka pwede sa gatas
09:43.9
pwede ka rin magtait.
09:44.9
Medical condition.
09:46.9
May colon cancer.
09:48.9
Nagbabago yung dumi.
09:49.9
Papastool test tayo.
09:51.9
Pwede pa check yung dumi sa laboratory.
09:53.9
Meron silang plastic container.
09:57.9
Pag binigay mo sa kanila,
10:00.9
malalaman kung may dugo,
10:03.9
Misan may bulate.
10:05.9
O baka yung iba nakalunok ng barya.
10:07.9
Sana lumabas yung barya.
10:10.9
O meron kang nakain
10:13.9
Misan lumalabas yung seeds.
10:17.9
Kung may thyroid problem.
10:22.9
Malambot din ang dumi.
10:25.9
Meron din inflammatory bowel disease.
10:27.9
Ito, medyo rare pero
10:29.9
nagdudugu din yan sa dumi.
10:30.9
So tips para gumanda ang pagdumi natin.
10:35.9
Tulad na sinabi ko.
10:36.9
Dalawang tasang gulay sa isang araw.
10:40.9
8 glasses of fluid in a day.
10:43.9
Ok naman ang probiotics.
10:45.9
Supplement siya na nakakalambot konti ng dumi.
10:49.9
Lifestyle change.
10:50.9
Tigil si garilyo.
10:57.9
Pwede mag-stretch.
10:58.9
Lalo na pag tumatanda po,
11:00.9
above 40, above 50 years old,
11:02.9
bumabagal ang galaw ng bituka.
11:05.9
Mas matanda, mas constipated.
11:07.9
Mas matanda, mas mabagal ang galaw.
11:09.9
Mas matanda, mas kulang ang gastric juice natin.
11:15.9
Kahit yung pancreas, yung pantunaw ng taba,
11:18.9
pantunaw ng pagkain ng tiyan natin, mahina na.
11:22.9
Kaya pag matanda na, medyo pag senior na,
11:25.9
pag kumain ka, hindi ka matunawan.
11:28.9
Kasi kulang na ang panunaw,
11:30.9
mabagal pa yung galaw, kaya constipated.
11:33.9
Para bawiin yan, dahan-dahan ng kain plus galaw-galaw, exercise, lakad.
11:41.9
Yung iba nga, minamassage pa yung tiyan, inaalog-alog.
11:44.9
O tumatalong-talong sa umaga, pwede rin yun.
11:47.9
Diba? Pinipisil-pisil dito, pwede rin.
11:50.9
Para lang gumalaw.
11:51.9
Kailan kukonsulta?
11:53.9
One week, two weeks na abnormal yung kulay.
11:56.9
O magpa-check kayo kung may nakita kayong abnormal.
11:59.9
Kung may bulate nakita, pa-check kayo.
12:02.9
Diba? May gamot para sa bulate.
12:05.9
Constipated? Okay.
12:07.9
Pag constipated ka, matigas ang dumi.
12:10.9
Yung type 1, type 2 na sinasabi ko na matigas ang dumi.
12:14.9
More exercise, more water, fiber-rich foods, maraming gulay.
12:20.9
At meron tayong mga pampalambot ng dumi.
12:23.9
Train your body to go.
12:25.9
Pali, gawin mo schedule para masanay yung tiyan.
12:29.9
Every morning dudumi, every evening dudumi, pili ka ng time mo.
12:33.9
Paulit-ulit para masanay siya.
12:36.9
Anong mga pagkain, gulay at prutas bang pagdumi? May kodigo ako.
12:41.9
Apat na P, four Ps.
12:43.9
Pakwan, malakas makalambot ng dumi. Pakwan.
12:47.9
Papaya, medyo-medyo. May tulong lang konti. Papaya.
12:51.9
Pears, peras. Pears. Okay din ang pears.
12:55.9
Prune juice, malakas din. P. Pero huwag naman sa baso.
13:00.9
Mga one-fourth glass lang ng prune juice. May nabibili.
13:03.9
Kasi kung sumobra, baka magtai ka naman eh.
13:06.9
Grapes, nakakalambot din. Mangga, konti.
13:10.9
Ang problema lang kasi pag damihan mo ang grapes, damihan mo ang mangga, damihan mo pakwan, tataba ka naman eh.
13:15.9
O kaya hindi din pwede masyadong marami. Maganda halo-halo.
13:19.9
Konting pakwan, konting papaya, konting grapes, konti-konti. Tapos lagyan mo ng mga gulay.
13:25.9
Gulay, okay naman. Mas malaki ang dumi mo. Pero kung meron ka ng almoranas o may sugat na yung sapuet mo,
13:35.9
pag maraming gulay, minsan masakit pa rin eh. Kasi malaki siya eh. Medyo lalaki yung dumi.
13:43.9
Kaya paglabas, baka mas sugat pa rin. Kung gusto mo mas suabe, itong prutas, mas malambot siya.
13:50.9
Mas malambot ang dumi dito sa prutas. Papaya, pakwan. Actually, kahit mga apple, carrots, okay din. Nakakalambot din eh. Depende sa'yo.
14:01.9
Pag nagtatay naman, kabaliktaran. Paano naman kung sobrang lambot?
14:04.9
Pag sobrang naman lambot, pwede ang saging. Mainly saging. Nakakatigas konti. Pero actually, yung saging, gusto mo yung potassium niya eh.
14:13.9
Pag nagtatay ka, nawawalan ka ng sodium, ng potassium. Kailangan mo saging for potassium. Brat diet, tawag niya.
14:20.9
Pag nagtatay, banana, rice or lugaw. Apple, pwede apple. Toast, toast bread, pwede. Pwede ka rin pa nagtatay itong mga salted crackers lang.
14:34.9
Pwede yan. Kahit anong salted crackers na local, o gelatin, saging, o sports drink, pwede rin. Sabaw, tsaa, pwede rin yan. Pag malambot ng dumi.
14:46.9
So yan po. Sana po nakatulong ito. Mas maganda nandito yung dumi natin. Ako mas gusto ko na type 5. Mas malambot. Lalo na kung may problema kayo sa almoranas.
14:55.9
Para malaman natin kung healthy o hindi. Papacheck po tayo sa gastroenterologist kung may problema sa pagdumi.
