12 Bawal Gawin kung Tumataba Ka Na. By Doc Willie Ong (Internist and Cardiologist) Panoorin ang Video: https://youtu.be/lcsWYAiSzxQ

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Topic po natin, 12 na bawal gawin sa mga tumataba,

na malaki bilbil, overweight, o kung may diabetes kayo,

baka ito ang dahilan, kaya tayo tumataba, kaya tumataas ang blood sugar.

Mga 12 na bawal gawin.

Number 1, huwag na mag-i-skip ng meals.

Ibig sabihin, dapat yung kain natin regular pa rin.

Minsan kasi, yung ginagawa natin, gusto mag-diet, hindi kakain ng almusal.

Diba, yan ang style.

Tapos sa tanghalian, gutom na gutom, mapaparami yung kain.

Sa hapon, hindi kakain. Tapos sa gabi, kakain naman ng napakarami.

So, dapat ang kain natin regular, 3 meals, umaga, tanghali, merienda, gabi,

pero may portion control.

Okay, regular meals pero portion control.

Hindi pwede.

Hindi pwede. Dalawang platong kanin, diba, so dapat 1 cup rice o half cup rice na lang.

So, don't skip meals at huwag kakalimutan yung portion na sa dami kasi talaga ng kinakain natin.

Yung iba, sasabihin, Dok, healthy naman kinakain ko eh.

Kahit healthy yung kinakain mo, kahit salad na healthy,

hindi naman pwede isang bandihado kasi kung sobrang dami, ay nakakataba din.

Number 2, bawal gawin.

Yung mga matatamis na inumin.

Okay?

Pag tinatanong ako ng mga pasyente,

Anong pwede ko inumin, Dok?

Ang tulid, naghahanap lang sila ng excuse eh.

Pwede ba ako buko? Pwede ba ako juice?

Pwede ba ako iced tea?

Ang buko kasi, healthy ang buko, kaya lang, 55 calories bawat baso.

Diba? Healthy, kaya lang, kasama yung sa calories.

Yung mga nasa bote, nasa lata na juice, napakasama.

Yung mga nasa bote, nasa lata na juice, napakasama.

Napakatamis.

Siguro, mga sampung kutsaritang asukal yun.

Napakatamis.

Soft drinks, naku, sobrang tamis pa lalo.

Iced tea, halos sampung kutsaritang asukal sa isang baso.

Sabi nga sa pag-aaral, pag uminom ka ng isang soft drinks o isang iced tea,

kailangan mo maglakad ng isang oras.

Isang oras ka maglalakad para lang mabawi yung ininom mong matamis.

Diba?

Kaya, pagtatanongin ako.

Number two, wag na nga matatamis, tubig lang.

Okay, Dok, pwede bang iced tea, tubig lang.

Pwede bang energy drinks or sports drink, tubig na lang.

Tubig, pinakamaganda.

Diyan, nagkakamali ang maraming nating kababayan.

Pwede bang diet soft drinks? May bagong pag-aaral eh.

Yung diet soft drinks, nakakataba din daw.

So, kahit diet siya ang problema, yung utak natin, nakainom ka ng matamis, diba?

Wala nga ng calories.

Pero yung utak natin, naghahanap ng matamis.

So, yung reaction ng katawan, kala niya may matamis na darating.

Eh, walang dumating.

Kaya nahihirapan yung katawan.

So, pati diet, medyo hindi rin maganda.

Number three, wag magtago ng mga snacks sa bahay.

Diba? Yan ang gawain.

Bibili ka ng junk food, tsokolate, yung mga nasa bars, tatago mo sa stock room mo.

Sabi mo, okay naman, reserba.

Ang problema nga, pag punong-puno yung ref mo ng puro ice cream, puro cake, ikaw rin namang kakain nun eh.

Diba? Mahirap mo sabihin na may self-control ka.

Oo nga siguro, sa umaga, tanghali, kaya mo pigilan.

Paano kung gumising ka ng madaling araw, nalimpungatan ka, nabuksan mo yung ref mo, nakita mo yung cake, o nakita mo yung ice cream, mauubos mo lahat yan eh.

So, far from sight, far from mind.

So, far from sight, far from mind.

Kaya ako, hindi ako naglalagay ng mga snacks.

Kung may snack man ako dyan, konting man eh.

O yung mga crackers lang, baka sky flakes lang, o feta lang ang meron ako dyan.

Wala talaga yung mga matatamis.

Kung meron mang chocolate, siguro yung maliit na maliit lang.

Yung mga mini, mini na size.

Unhealthy snacks.

Number four, ito. Diba?

Alam natin, kailangan natin mag-exercise. Diba?

Kailangan mag-exercise para pumayat.

Kaya lang, hindi tayo pwede umasa na exercise lang.

Marami kasi sa atin, isip natin, nagtatrabaho naman ako, naglalakad naman ako ng malayo eh.

So, pwede na ako kumain kahit anong gusto kong kainin.

Pwede ako dalawang platong kanin, only rice, eh nagtatrabaho naman ako.

Hindi daw pwede ganun.

Hindi ka pwede umasa na walking, exercise lang para pumayat.

Kailangan po natin combination.

So, may lakad ka, may trabaho ka, tapos yung pagkain mo dapat jetta pa rin.

Okay? Kasi kung marami kang exercise, ang dami mo rin kinain.

So, patas lang. Hindi ka pa rin papayat.

Number five, emotional eating. Iwas tayo sa emotional eating.

Minsan kasi tayo, like mga kababayan natin, naghahanap lang ng excuse. Diba?

Pagmasaya, pumasa sa exam, napromote sa trabaho.

May pera konti, anong isipin? Kain na sa labas.

Pagmasaya, paggalit, mainit ulo, kain pa rin.

Pagmalungkot, iniwan ang boyfriend, anong gagawin? Kain pa rin. Diba?

So, pag-emotional ka, napapakain lalo.

Pag-stress ka, anong isipin mo? Na-stress ako, kakain ako. Yan ang reward ko sa sarili ko.

Kaya lang kaka-reward, ang hirap nga i-burn yung kinain natin.

So, don't ignore stress. Huwag gamitin yung pagkain bilang reward sa sama ng loob. Diba?

Kung gusto mo, ganito na lang. O, papakita ko na rin sa inyo. O, kung nag-emotional eating ka.

Ano lang ang mga pwedeng prutas at hindi pwedeng prutas?

Ito, dito rin nagkakamali sa eating.

Ang magandang prutas lang para sa akin, pwede mo kainin.

Pwede ang saging, overweight ka man, o diabetes. Pwede na ang saging, pwede man saging.

Bananas, orange, dalandan, konti-konti, pwede. Suha, pwede rin.

Yan ang mga prutas na pwede. Kahit mga isa-dalawa, walang problema yan.

Lahat ng gulay, pwede rin. Gulay, ampalaya, okra, lahat yan for diabetes. Maganda yan.

Ang mga iiwasang prutas, ito talaga naka-X o talagang nakatutok ako sa dami. Hindi ko dinadamihan itong mga prutas na naka-X.

Ano itong mga prutas na sobrang daming sugar, nakakataas ng blood sugar.

Hindi lahat ng prutas ok. Ang mga iniiwasan natin, grapes, naka-ubas, ang tamis.

Raisins, matamis. Pinya, matamis. Pakwan, matamis. Pinya, pakwan, grapes, at yung favorite nyo, mangga.

Manga talaga, ang bilis magpataba ng mangga.

Okay, pala iyo ko isang buong mangga. I think almost two hundred.

Two hundred calories yan.

Isang mangga, parang kumain ka na ng isang platong kanin, lagyan mo na maraming asukal.

Kasi ang sarap ng mangga, diba? Busog na busog ka eh.

Kaya pag mangga ako, eh ngayon nagda-diet siguro, isang araw siguro.

Isang pisngi sa tanghalian, sa gabi, yung kalahat eh. Pwede rin ganon.

Tsaka isa pa sa mangga, kahit green mango. Kahit green mango, lagot din tayo.

Isip natin, green mango, asim-asim na nito eh. Hindi rin daw.

Pareho din daw yung calories ng green mango o red o yellow mango.

Lalagyan mo pa ng bagong, di dumami pa problema natin.

So, ayan. Number six, wala ng midnight snack.

Okay, pag ako ginutom sa madaling araw, like kagabi, ginutom ako. Paano kinain ko? One-fourth cup of rice lang ako eh.

Kagabi, one-fourth cup of rice, konting spaghetti, tsaka dalawang chicken ang ginain ko.

Dalawa naman pa. Pero ginutom ako, so nagsaging ako. Siguro mga 10pm, nagsaging pa nga ako, 9pm.

Madaling araw, ginutom ako alas 4 na madaling araw, nagsaging na naman ako.

So, saging talaga pang diet ko kasi doon pala mabubusog eh.

So, nakadalawang saging ako. Pero at least, hindi ko nadamihan yung kanin ko. Okay?

Don't eat late at night. Bakit hindi maganda ang midnight snack? Sabi ko nga, ahuling kain nyo, 6pm, 7pm.

Kasi nga, pag gabi na, dapat matutulog ka na. Yung katawan mo patulog na eh. Yung tiyan mo patulog na eh.

Eh, o order ka pa ng pizza sa gabi. O order ka pa ng fast food sa gabi. So, dagdag yun sa'yo.

Tapos, pag kinain mo ng madaling araw, 11pm, matutulog ka. So, lahat yun magiging taba lang.

Diba?

So, itong mga midnight, lalo na kung night shift ka. Paano kung duty ka sa gabi, diba?

So, pag duty ka, night shift ka, eh, pilitin mo na lang saging o nilagang, o hard boiled egg. Pwede rin. Yan na lang pang pabusog natin.

Hard boiled egg, saka saging, pwede na yan. At least, hindi sobra sinful ang mga kinakain mo.

So, midnight snack, iwas. Saging lang ako.

Number seven, ito ang mga gandang tip.

Number seven, huwag kakalimutan ang protina. Ito yung pinakamalaking pagkakamali. Kahit ako, pagkakamali ko rin eh.

Hindi ako kumakain ng masyadong protein eh. Kasi sanay talaga tayong Pilipino anong ginagawa natin. Puro kanin talaga, diba?

Kanin, dalawang plato, nilaga, konting ulam, lagyan mo na lang patis, calamansi. Yun talaga ang kain natin eh.

Pero, pag tumatanda na kayo, kahit bata pa kayo, basically, lalo na pag tumatanda, 50 above, dapat yung kanin nyo, try nyo half cup lang.

One cup o half cup na lang. Kung dati, one cup, half cup. Sabi mo, Dok, pa'n ang mabubusog? Half cup na lang.

Damihan mo yung protein. Protein nakakabusog. Imbis na chicken, isang paa, gawin mong chicken, dalawang paa. Okay?

Imbis na isda, nakalahating tilapia. Okay?

Imbis na isda, nakalahating tilapia. Okay?

Imbis na isda, nakalahating tilapia. Okay?

Imbis na isda, nakalahating tilapia. Okay?

Imbis na isda, nakalahating tilapia. Okay?

Okay. So, damihan mo yung ulam. Bawasan yung kanin.

Bakit? Yung katawan natin, itong mga muscle natin lumiliit. Di ba? Ang muscle nating protein yan.

Pag kumain kayo ng puro kanin, puro tinapay, puro pandesal, puro spaghetti lang, pupunta lahat sa bilbil.

Tataba lang tayo. Kumbaga sa building, parang ampaw. Walang tibay.

Pero pag kumain ka ng puro karne, puro isda, kahit puro gulay, okay din yan.

Puro tofu, tokwa, yung mga may meat, yan ang pinaka-cemento ng building.

Yan ang muscle. Protein.

Tignan mo yung mga bodybuilder, umiinom pa ng protein shake.

So lahat sila, puro protein.

Kaya lalaki ng katawan nila. Tignan mo yung mga Americans, puro protein ang ginakain.

So, nasa protein yan.

So pag tumatanda na, damihan yung ulam, protina, at number 8 tip ko nga, bawasan yung carbohydrates.

Yung kanin ang babawasan.

Kasi yung kanin, kailangan mo pa rin namang carbohydrates, pero mas konti.

Tignan nyo, mas busog ka. Subukan nyo.

Ako, in-experiment ko yan eh.

Gawin mo, dalawang platong kanin, konting ulam.

Tignan natin, mamaya gutom ka na.

Pero gawin mo.

Kung maraming ulam, tapos konti lang yung kanin, mas tatagal ka.

Mas tatagal. Mas busog.

Yung iba ginagawa, totally high protein. Pero sa akin, medyo over naman eh.

Ayaw ko rin totally high protein. Kailangan mo may carbohydrates din.

Kasi ayaw rin natin mahirapan yung kidneys.

Kung sasabihin mo, Dok, wala akong pera.

Wala akong pera pambili ng maraming ulam.

Hanap na lang tayong murang ulam. Kasi yun talaga eh.

So, damihan mo na lang munggo.

Munggo is protein eh. Pwede na.

Damihan mo na lang munggo, damihan mo na lang gulay.

Damihan mo na lang isda.

Tapos yung kanin, mas babawasan.

So that's number 7, don't neglect protein.

Number 8, don't over eat carbohydrates out of 12.

Number 9, siyempre yung mga fast foods na favorite natin,

babawasan talaga.

Diba? Oo.

Masarap ang fast food, high fat foods.

Kaya lang, yung alat niya talaga.

Sobra alat eh.

Iba yung alat ng spaghetti sa fast food.

Tikman niyo. Actually, hindi niyo lang...

Ako, nung tinitikma ko, masarap siya.

Kasi talaga maalat eh.

Kahit yung manok ng fast food, napakasarap.

Yung breaded.

Pero pag i-check mo yung salt content niya at fat content, sobrang taas.

May isang fried chicken, favorite ko ito nung bata pa ako.

Kahit ngayon, kumakain ako pa minsan-minsan.

Nagulat ako nung chinek ko sa...

Yung salt content niya.

1,000 milligrams of salt sa isang chicken.

Sobra dami.

Kasi ang requirement natin, parang yun na yun eh.

Isang chicken, yun ang salt mo eh.

Dapat nga ang chicken, ang salt, mga 100-200 milligrams.

Ito, 5 times more.

Ang alat daw pala.

Tapos nung umorder ako, nung kinain ko, nagulat ako.

Doon sa breadings.

Nandun lahat yung asin eh.

So pag asin, siyempre, mas magmamanas tayo.

Manas ang paa.

Mas nakahigh blood sa asin.

Masisira kidneys sa asin.

So maraming problema.

Kaya ang Pilipino, 4 times ang daming asin na kinakain ng Pilipino.

Kaya sa Pilipinas, kahit saan nga pumunta, ang daming dialysis center.

Di ba?

Puro dialysis center.

Sira kidneys.

Di ba?

Sa asin, sa chichiria.

Counted din yun.

Kaya sa high blood.

Pag na high blood, nasisira ang kidneys.

Pag matataba, diabetes, masisira din kidneys.

Yan ang problema natin.

So, iwas sa fast food.

Pwede kumain, konti lang.

Siguro, one piece chicken.

Ganun lang.

Hanggang ganun lang ang pwede naman.

Number 10, tigil sigarilyo.

Alam nyo naman, tigil sigarilyo, di ba?

Tigil alak.

Okay?

Yang alak na yan, ako nung bata ako, minom din ako ng alak.

Mayroon ikaw, minom ng alak.

Kaya lang, siguro, nung mga 30 years ago, tinigil ko na.

Parang wala naman.

Wala naman mapupunta.

Malalasing ka.

Hapon pa lang, iinom ka na.

Di ba?

So, wala ka lang gagawin buong gabi.

Happy ka.

So, ang problema sa alak, nakakataba siya.

Kung wine, kung nagwa-wine, yung mga sosyal.

Wine, matamis yan talaga.

Di ba?

Parang fruit juice yan.

Ang beer, nakakalaki ng tiyan.

Kaya nga nila tinawag beer belly.

Di ba beer belly?

Tingnan mo, lahat na nagiinuman sa kanto sa barangay ang lalaki ng tiyan.

Di ba?

So, beer belly.

Isang beer, mga 200 calories yan.

Para sa platong kanin.

Eh, kung naka-apat na beer ka, naka-anim na beer ka.

So, wala.

Kaya yung mga alkoholik, ang laki-laki ng tiyan, ang liit-liit ng muscle,

paano? Bagsak pa yung vitamin B nila.

Kasi nga, sobra sa alak.

At nakakataba din ito.

At pag alkohol ah, alkohol, kontra yan sa gamot mo sa diabetes.

Kontra yan sa gamot mo sa high blood.

So, hindi rin maganda.

Pati yung gamot na iniinom mo sa high blood diabetes,

magugulo ang dosis kung iinom ka ng alak.

Lalo na yung mga naka-antidepressant.

Mga antidepressant, bawal ang alak.

Sasabihin niya ng psychiatrist niyo.

Number eleven, dapat kompleto ang tulog.

Malaking bagay ang tulog.

Pag puyat kayo, o hindi kayo natulog, o kung night shift, o puyat kayo,

mapaparaming kain mo.

Diba?

Mas mahaba tulog mo, mas hindi ka gutom.

Eh, natutulog kayo eh. Hindi ka kumakain eh.

Diba? So, mas maganda.

Mas relaxed yung katawan mo. Diba?

So, kailangan kompleto yung tulog, mas hindi ka tumataba.

Pero kung laging puyat, siyempre pagod yung katawan mo, naghahanap ng pagkain.

And number twelve, siyempre, kailangan magpacheck sa doktor.

Okay? Kung may diabetes,

pag masyado na mataas, punta tayo sa endocrinologist.

Baka bibigyan kayo ng gamot para sa diabetes.

Okay lang yung mga gamot na yan.

Walang problema dyan.

Huwag kayong maniniwala sa mga fake news.

Maka may nabasa na naman kayo fake news na metformin masama.

Hindi maganda. Maganda metformin.

Ang dami ko ng videos, sampu na ata videos ko na maganda ang metformin eh.

Pinag-aaralan nga ngayon ng metformin na pampahaba ng buhay eh.

Okay? So, pwede yan. Yan ang first line sa diabetes.

Binibigyan. Hindi para sa lahat ng tao.

Pero majority makakatulong yung metformin.

Okay lang yan. Tapos may ibang gamot pa.

Kung mataas talaga yung blood sugar nyo.

Pero kung gagawin nyo naman itong 12 tips natin.

Bawas sa matatamis.

O mas mag-exercise.

Walang emotional eating.

Bawas sa junk food.

Sa tingin ko, mababawasan yung gamot mo sa diabetes.

Baka matigil pa natin ang gamot mo sa diabetes.

Okay? So, pasensya na kung nasanggasaan ko kayo dito sa mga tips natin.

Pero mahirap talaga.

Panangkakaedad, mas tumataba. Yan ang nagiging problema nyo.

God bless po.