Nakatagong Asukal sa Pagkain: Dahilan ng Pagtaba at Pagkakasakit. - By Doc Willie Ong
00:47.4
nagkakaeksema, mga rashes, mga pimples, at iba pa.
00:52.7
Maraming benepisyo kung titigil natin yung pagkain ng matatamis
00:56.9
or at least, mababawasan natin.
00:59.6
Kasi ito nga mga bad effects ng sobrang sugar.
01:03.0
Number one, magkakajabetis.
01:05.7
Ayon sa pag-aaral, kahit isang lata lang ng soft drinks,
01:09.7
one soft drinks a day lang, tataas na yung diabetes risk mo.
01:15.2
Pati memory, mahina.
01:17.1
Memory, mas nagkaka-Alzheimer's disease,
01:20.7
kasi nakakabara din ang mga ugat natin sa utak.
01:24.7
Masisira ang ipin, diba?
01:26.9
Baka bata, sira ipin sa sugar.
01:30.0
Pati sa hika, may pag-aaral.
01:32.4
Yung mahilig sa soft drinks, iced tea, matatamis,
01:35.7
mas nagkakahika ang bata.
01:38.3
Heart disease, sakit sa puso, hindi lang maalat ang bawal.
01:42.3
High blood, pati matatamis.
01:44.7
Kasi pag maraming matamis, nagiging overweight.
01:48.4
Pag mataba, pwede mag fatty liver.
01:51.5
Yung taba, pwede mabalot din yung puso ng taba, pati heart disease.
01:55.2
Mas overweight, mas naka-high blood.
01:59.2
Pati yung mga gut flora natin, yung mga good bacteria sa tiyan,
02:04.2
nagkaka-problema din pag mataas ang sugar.
02:07.2
Increased cancer risk.
02:09.2
Dahil sa obesity, esophageal cancer, endometrial cancer, tumataas.
02:17.2
Mas maraming asukal, matatamis, mas tumatanda.
02:21.2
Pati sa mukha, advance aging.
02:25.2
Pag maraming sugar, pati higher cholesterol.
02:29.2
So yan ang mga bad effects.
02:31.2
Bukod sa binanggit ko, anxiety and depression.
02:35.2
Mga bata, pag pinakain nyo ng matatamis, tatakbo, sandali, may sugar high.
02:41.2
After ilang hours, biglang manghihina sila.
02:45.2
So up and down ang mood nila kasi nga biglang tataas yung blood sugar nila.
02:51.2
Anong mga senyales na nasasobrahan ka na sa sugar?
02:55.2
Lagi ka na naghahanap ng matamis.
02:58.2
Craving for sugar and carbs.
03:00.2
Napapagod yung katawan mo, up and down ng mood.
03:04.2
Misan malakas, misan mahina.
03:06.2
Weight gain, tumataba.
03:08.2
Madalas magkaroon ng trangkaso, ng sipon, mahina ang immune system.
03:13.2
Yung panlasa mo, lagi naghahanap ng matamis.
03:16.2
Foggy brain, hindi gaano makaisip.
03:20.2
At maraming skin problems.
03:22.2
Pimples at eczema.
03:25.2
Ito po, bukod sa binanggit ko, ito yung mga problema.
03:29.2
Maraming sugar nakatago yung mga salad dressing.
03:33.2
Yung mga salad dressing, ranch dressing, thousand island sauce, ang daming sugar niyan.
03:39.2
Kahit ketchup, may mga sweet blend ng ketchup, marami.
03:43.2
Barbeque sauce, maraming sugar.
03:46.2
Yogurt, healthy ang yogurt pero yung mga commercial yogurt, ang daming sugar.
03:51.2
Pag nilagay nila po sa pakete sa supermarket na low fat,
03:56.2
Pag low fat, no cholesterol, malamang ang taas ng sugar nun.
04:01.2
Kasi para magkaroon ng lasa, dadami yan ang sugar.
04:04.2
Mga bars, energy bars, kahit anong mga bars, usually ang daming sugar niyan.
04:10.2
Pasta sauce, instant oatmeal, coleslaw, ang daming sugar.
04:16.2
Siyempre iced tea, soft drinks.
04:18.2
Yung mga raisins, obviously, sobrang tamis mga yan.
04:22.2
Hindi ko sinasabi ba?
04:23.2
Hindi ko sinasabi wag kumain.
04:25.2
Alamin lang natin ang maraming sugar yan.
04:28.2
Yung mga muffin na masasarap, mga pastries, ang tamis rin nun.
04:34.2
Yung mga palaman, ang daming sugar na yan.
04:39.2
Flavored latte, yung mga kape ng ang daming nilalagay na whipped cream, asukal, gatas, bagel.
04:49.2
Apple sauce, ketchup, barbecue sauce.
04:54.2
Alam nyo yung lemonade, masarap ang lemonade.
04:57.2
Ang daming sugar ng lemonade.
04:59.2
Kasi nga po, masyado maasim yung lemon.
05:02.2
Dapat lemon water ka nalang maasim.
05:04.2
Para mainom yung lemonade, marami siyang sugar lalagay.
05:09.2
Soft drinks, kahit yung mga fruit juice.
05:12.2
Prutas, healthy. Kung prutas mismo.
05:15.2
Pero pag ginawa ng juice, i-check nyo ang daming added sugar niyan.
05:19.2
Kahit orange juice na mga commercial preparation.
05:23.2
Yung prutas, mas maganda.
05:25.2
Pwede uminom pero maraming sugar.
05:28.2
Yan ang problema natin.
05:30.2
Mga fruit shake, di ba?
05:32.2
Marami bumibili ng fruit shake.
05:34.2
Lalagyan ng syrup.
05:35.2
Yung syrup, puro asukal yun.
05:37.2
So sabihin nyo lang, 50% syrup o 25%.
05:41.2
Hayaan nyo na medyo matabang.
05:43.2
Di bali na maraming ice, medyo matabang.
05:46.2
At least hindi siya gano'n nakakataba.
05:48.2
So pag ganito ang hilig nyo, siyempre gusto mo.
05:51.2
Chocolate with caramel.
05:54.2
I-try natin unti-unti.
05:56.2
Either maliit na maliit lang kakainin mo.
05:58.2
O ililipat mo dito sa prutas na strawberry orange kiwi.
06:04.2
Kung mahili ka talaga sa donut na hindi naman healthy.
06:08.2
Puro sugar yan. Puro carbohydrates.
06:10.2
Liitan mo na lang yung slice.
06:12.2
Siguro 1-8 na lang.
06:14.2
Mas maganda yung salad.
06:16.2
Tapos suka lang ang dressing mo.
06:22.2
Pag maraming sugar, ang daming pimples.
06:25.2
Pimples, eczema, kulubot, maraming problema.
06:29.2
Discoloration sa muka.
06:31.2
At siyempre ang problema nga,
06:33.2
pag maraming sugar, pwede magkaroon ng diabetes
06:35.2
at tinatawag na metabolic syndrome.
06:38.2
Heart disease, high blood, diabetes, fatty liver, PCOS,
06:43.2
polycystic ovarian syndrome.
06:46.2
Pag overweight, mas nagkaka-PCOS.
06:48.2
Cancer, demensya, Alzheimer's.
06:51.2
Lahat yan problema ng overweight at maraming sugar.
06:58.2
Maraming negative effects ang sugar.
07:00.2
Hindi lang sa matanda.
07:01.2
Pag inumpisahan natin sa bata.
07:03.2
Kaya mga bata, madalas masakit ang tiyan.
07:06.2
Hindi maka-focus sa school.
07:08.2
Kailangan may matamis.
07:10.2
Pag nagutom, may chocolate bar.
07:12.2
Kaya nahihina immune system.
07:14.2
Nagkaka-diabetes, eczema.
07:18.2
Sinabi ko na sa inyo.
07:19.2
At misa may food allergy.
07:21.2
So kahit bata, dapat pipigilan sa sobrang matatamis.
07:26.2
Pag tumaas na ang blood sugar,
07:29.2
pag may diabetes na,
07:31.2
yan ang mga sintomas.
07:34.2
Inom ng inom ng tubig.
07:36.2
Nangingimay ang kamay at paa.
07:40.2
Tumataas na blood sugar.
07:44.2
At lumalabo ang mata.
07:47.2
Nakita niyo maraming nakatagong sugar.
07:49.2
Tulad na sinabi ko.
07:50.2
Sa lemonade, ang daming sugar.
07:53.2
Soft drinks, marami talaga.
07:55.2
Lalo na yung 12 ounces.
07:57.2
Siguro mga 12 teaspoons of sugar yan.
08:04.2
Tubig lang talaga.
08:05.2
Kung gusto niyo, lemon water.
08:08.2
O calamansi lang.
08:10.2
O tsaka, pwede rin naman.
08:12.2
Pag kape, try niyo.
08:13.2
Black coffee o konting sugar lang.
08:15.2
Pag 3 in 1 na yung coffee.
08:17.2
Matamis talaga yun.
08:18.2
3 in 1 is masyado matamis.
08:21.2
Yan ang dami ng kutsaritang asukal ang may soft drinks.
08:28.2
7 kutsaritang asukal din.
08:31.2
9 teaspoons of sugar.
08:35.2
10 teaspoons of sugar.
08:37.2
Yan talaga pampataas ng blood sugar.
08:41.2
Mas maganda sala.
08:43.2
Kung pwede, yung suka lang na na-sauce.
08:46.2
Bawasan itong mga gusto natin.
08:50.2
Maliit na maliit na piraso lang.
08:53.2
Bawasan din yung alcoholic drinks.
08:56.2
Kasi mataas din sa calories ang alcoholic drinks.
08:59.2
Dapat sapat ang tulog.
09:02.2
Mas naghahanap ng matatamis.
09:04.2
Mas nage-exercise.
09:06.2
Mahirap yung iniisip mo.
09:08.2
Lagi kinakain mo.
09:09.2
Healthy carbohydrates lang.
09:11.2
Iwas sa sugary foods.
09:12.2
Sa mga fast foods.
09:15.2
Iba, lagi may soft drinks.
09:17.2
Baka pwede tubig na lang.
09:20.2
Or, eat more fruits.
09:23.2
Hindi lahat ng prutas pwede.
09:26.2
Ang pinakamagandang prutas lang sa diabetes
09:29.2
at kung ayaw mo masyado maraming sugar,
09:31.2
apple, pears, tsaka suha.
09:35.2
Suha, apple, pears, pwede yan.
09:37.2
Saging, pwede pa konti-konti.
09:39.2
Orange, pwede-pwede na rin.
09:41.2
Pero ang mataas sa sugar,
09:43.2
grapes, mango, pineapple,
09:47.2
pakwan, medyo mataas yun.
09:49.2
Lalo na pag overripe.
09:51.2
Pag yung prutas mo talagang hinug na hinug,
09:53.2
mas mataas sa sugar.
09:55.2
So, pwede ka naman kainin.
09:56.2
Mas healthy pa rin naman itong prutas
09:59.2
compared sa fruit juice.
10:01.2
Pero, konting hinay-hinay lang.
10:03.2
Pero, apple, pear, suha, pwede po yan.
10:06.2
Itong mga iba, pakwan, piña, pwede naman eh.
10:08.2
One slice, walang problema.
10:10.2
One to two slice.
10:12.2
Better pa rin ang prutas compared sa mga juices.
10:16.2
Kasi yung prutas maraming fiber.
10:18.2
At least may fiber siya.
10:20.2
Kung mahilig kayo sa ice cream, ano ba ito?
10:24.2
Sa cake, baka pwedeng toasted bread na lang.
10:29.2
Mahilig sa coffee na tatlong kutsaritang asukal,
10:32.2
baka black coffee na lang.
10:34.2
Mahilig sa soft drinks, lemon water na lang.
10:38.2
Malalaking chocolate, maliit na lang na bar.
10:42.2
Mahilig sa orange juice, dalandan na lang.
10:46.2
Mahilig sa ice cream, baka popsicle na lang.
10:50.2
So, pwede natin ilipat-lipat.
10:55.2
Uminom ng tubig, bawasan lang yung pagkain.
10:57.2
Unti-unti natin babawasan.
11:00.2
Dark green leafy vegetables, pinakamaganda.
11:03.2
Kangkong, ampalaya, mga talbos.
11:06.2
Lahat yan, malunggay, pwede.
11:09.2
Konting bawas lang.
11:10.2
Ingat lang sa starchy vegetable.
11:13.2
Ano yung vegetable na nagpapatas ng blood sugar?
11:16.2
Yung dapat hinahinay.
11:18.2
Potatoes, hinahinay.
11:22.2
Corn, kalabasa, green peas.
11:24.2
Konting hinay-hinay.
11:27.2
Pero itong mga broccoli, mga iba, pwede po.
11:30.2
Kasi itong mga starchy, syempre.
11:32.2
Patatas, parang kanin din yun.
11:34.2
Nakakataas din ng blood sugar.
11:35.2
Ito yung sinasabi ko.
11:37.2
Apple, pear, suha.
11:39.2
Low glycemic index.
11:44.2
Dapat sa pagkain, may karne.
11:47.2
Sa kanin, huwag sobrang daming carbohydrates.
11:50.2
At itong mga gulay, mas maganda.
11:52.2
Avocados, pwede rin.
11:54.2
Unti-unti po yung pagbawas ng sugar.
11:57.2
Kasi pag binigla natin din, ayan o.
11:59.2
Pag binigla mo, nadidepress.
12:01.2
Nagkakaroon ng sugar withdrawal.
12:03.2
Nanggigigil din masyado.
12:05.2
And more exercise, syempre.
12:07.2
More exercise, actually, mas hindi ka gugutumin.
12:11.2
At mas bababa din yung blood sugar nyo.
12:13.2
So, magingat tayo sa mga hidden sugars sa pagkain tulad nito.
