* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Binabayo na naman ng pagsubok
00:16.1
Pilipinong matatak, hinuugat, hinunon
00:21.9
Tila ayaw huminto ng mga bantang
00:27.8
Hinahamon ng lakas na may lungta
00:33.5
Laban lang, wag kang susuko
00:42.1
Tayo'y maharlik ang dugo
00:45.0
Bansang minamahal ng Diyos
00:48.4
Manindigan at tumayo
00:50.9
Huwag magpapatalo
00:59.2
Sama-sama, magkaisa
01:11.4
Iwagayway ang bandera
01:14.0
Tayo ay may lakas mula
01:20.2
Di mang tilihin na madalasin
01:26.7
Nagkila ang Panginoon
01:32.9
Laban lang, wag kang susuko
01:40.0
Tayo'y maharlik ang dugo
01:42.9
Bansang minamahal ng Diyos
01:46.2
Manindigan at tumayo
01:48.7
Huwag magpapatalo
01:54.6
May araw din nasisili ka't
01:59.6
Pagkatapos ng banyo
02:02.6
Huwag kang maalala
02:10.6
Tatawirin natin ito
02:13.6
Pantama na'y suminisigaw
02:22.6
Huwag magpapatalo
02:23.9
Laban lang, wag kang susuko
02:49.3
Huwag kayong namakala
02:54.6
Laban lang, wag kang susuko
03:00.9
Tayo'y mahalik ang dugo
03:03.8
Bansang minamahal ng Diyos
03:07.2
Matindi n'yo na kumayo
03:09.8
Wag magpapatanong
03:15.7
Laban lang, wag kang susuko
03:21.1
Tayo'y mahalik ang dugo
03:24.0
Bansang minamahal ng Diyos
03:27.4
Matindi n'yo na kumayo
03:30.0
Wag magpapatanong
03:36.5
Laban lang, wag kang susuko
03:41.3
Tayo'y mahalik ang dugo
03:44.3
Bansang minamahal ng Diyos
03:47.6
Matindi n'yo na kumayo
03:50.2
Wag magpapatanong
03:56.7
Laban lang, matundigan
04:07.7
Laban lang, wag kang susuko
04:13.5
Wag magpapatanong
04:21.7
Laban lang, matundigan
04:23.7
Matindi n'yo na kumaya
04:26.8
Ragin Ayo nating magpapatanong
04:49.4
Sabi ko being sugar
05:23.7
Hello, what's up mga sangkay? Magandang oras po sa inyong lahat.
05:29.1
So, medyo biglaan po ang ating live ngayon mga sangkay dahil may mahalaga po tayong...
05:34.6
Bago usapan, may mahalaga po tayong balitaktakan ngayon mga sangkay.
05:38.9
Na I'm sure marami po talaga tayong matututunan, especially ngayon.
05:42.7
I know ang dami pong nangyayari sa Pilipinas, no?
05:46.8
Ang dami pong issues, but most important,
05:50.9
mayroon po tayong issue ngayon,
05:53.2
or mayroon po tayong dapat malaman mga sangkay
05:56.0
tungkol po sa pagpapalago ng Pilipinas
06:01.5
kasi napag-uusapan po ngayon yung charter change.
06:05.3
At marami pong fake news mga sangkay about dyan.
06:09.2
Ang mga fake news dyan, ang nakakatawa pa dyan,
06:13.2
ginagamit po ito mga sangkay para po manira ng mga politiko
06:17.8
na nagsusulong ng charter change o kahit asinong individual.
06:23.2
Pero mga sangkay, hindi po tayo matitinag dahil mayroon na pong chance
06:27.2
na lumago ang Pilipinas at eto po yun, no?
06:31.2
At ngayon mga sangkay, syempre kasama po natin ang isa sa mga
06:34.8
rockstar pagdating po sa nagsusulong ng pagsasayayos sa sistema
06:44.4
ng ating pamahalaan, constitutional reform.
06:47.0
Mga sangkay, wala pong iba kundi si Sir Orion.
06:53.2
Welcome po natin siya, Sir!
06:59.2
Good evening, sangkay dyan dyan!
07:01.4
At good evening din sa ating mga tagapakinig at nanonood.
07:04.6
Maraming salamat sa inyong pag-imbita sa akin dito.
07:07.7
Okay. Alam nyo, Sir, biglaan po ito.
07:11.5
Wala akong announcement sa kanila.
07:13.2
Sabi ko lang, kung sino yung andito, kasi madalas,
07:16.6
mas dumadami yung nanonood.
07:19.0
Madaling araw, ewan ko ba ba't ganon.
07:20.7
Kagabi, medyo marami-marami.
07:23.2
Sanay na sila kasi sabi ko madaling araw yung ano natin, yung live.
07:27.4
Pero may team replay naman yung mga hindi makakapanood ngayon.
07:31.5
May team replay tayo.
07:33.2
At marami tayong matututunan ngayon, mga sangkay,
07:36.2
dahil pag-uusapan po natin itong chance ng Pilipinas na lumago.
07:41.1
Kasi alam mo, Sir, kanina nagbabasa-basa po ako ng mga
07:45.5
any article about foreign direct investment.
07:51.5
Marami ko rin natutunan.
07:53.2
Kasi alam ko lang, mga sangkay, na mapapalago ang Pilipinas
07:58.1
kung sakaling mabubuksan ang ating ekonomiya, matatanggal ang mga restrictions.
08:02.8
Which is ito po yung isinusulong ngayon pagdating po sa economic chacha.
08:06.5
Pero mga sangkay, mas lalo po tayong natuto.
08:10.1
Nung nakita po natin ngayon, nakita ko po yung talagang advantage pala
08:15.7
nitong foreign direct investment kapag bubuksan ang ating ekonomiya.
08:20.8
So, Sir, kamusta ngayon?
08:23.2
Kaya yun yung ano natin, yung economic charter change.
08:26.4
Ano ang balita since ikaw po yung pwedeng mag-update sa atin?
08:30.4
Well, ayun nga. Nagkaroon ng mga hearing kasi this week.
08:35.6
May several hearings na. I think since Monday, Tuesday, and Wednesday.
08:40.1
At nakasama ko yung mismo plenaryo or rather yung whole Congressional Committee
08:49.1
or House Committee rather, noong Wednesday mismo, noong Merkoles.
08:53.2
So, nandun ako at nagkaroon nga ng baliktaktakan.
08:57.5
Nagkaroon din ng debate with several of the, yung mga medyo ayaw.
09:04.1
Hindi ko alam kung napanood mo yun.
09:06.5
Nanood ko, nareplay ko yung mga.
09:10.4
Nagkaroon ng kainitan nga paminsan.
09:14.4
Kasi paminsan, nandun ako, meron akong ipinapaliwanag.
09:20.8
Oo, nasa momentum.
09:21.7
Tapos gusto, syempre, parang alam na nung kabila na talo na sila dun sa argumento.
09:29.1
Ang gagawin niya ay sasabihin,
09:30.5
Ay, sir, ang haba-haba na nang sinasabi niya. Wala pa akong naintindihan.
09:34.2
Parang ganun yung parang gusto nilang i-cut short yung sinasabi ko.
09:38.4
Diba? Lalo na, nasusupal pala talaga yung kanilang argumento.
09:44.1
Alam nyo naman yata, sino yun? Diba yung pinag-uusapan natin?
09:49.4
Yung medyo bulate yata, sumayaw.
09:53.6
Nakapag-usapan nga namin dito yan nung nag-live ako.
09:56.5
Kasi may mga part ako na ni-replay doon.
10:01.2
So nakita nila yung, sabihin na natin, si Raul.
10:05.0
Si Raul mo naman.
10:08.2
Sabi ng iba, bagay ito pang off-ryan sa mga pageant eh.
10:14.9
Pero good thing naman, sir, na nung nakita ko yung,
10:21.7
Dito yung session na yun.
10:22.8
Session ba matatawag dyan?
10:24.0
Yung balitaktakan nyo.
10:25.0
O yung hearing o yung hearing na yun.
10:27.2
Nakita ko yung advantage ngayon ng charter change na mukhang uusad.
10:31.7
Tingin mo, uusad ba talaga? May chance ba na maisulong ito?
10:36.2
May malaking chance na maisusulong ito.
10:38.3
Kasi ang lumalabas, doon mismo sa house,
10:41.5
I think kitang-kita na very huge supermajority ang sumusuporta nito.
10:47.9
Iilan lang sila. Parang mga lima lang yata.
10:50.8
O siguro pito ang mga umaayaw.
10:54.1
Nakakaunti lang sila.
10:55.6
Pero ang ginagawa kasi ng mga anti,
10:57.9
lalo na at yung mga nandang galing sa makabayad block,
11:00.5
ginagawa nila, kumukuha sila ng, may resource persons silang,
11:04.4
may dalawa usually silang kinukuha ng resource persons
11:06.6
na alam nilang syempre talagang papanig nila.
11:09.4
Actually, kasama nila yun sa kanilang kilusan.
11:13.4
As in cadre ng kanilang grupo talaga yun.
11:16.7
Ang mangyayari, magtatanong-tanong sila ng questions
11:19.2
na alam nila yung sagot.
11:20.8
Para, ayun, magmumukhang may katotohanan yung mga isinusulong nila
11:25.2
kasi kukunin nila, tatanungin nila dun sa isa yung Tagaipot Foundation
11:28.4
na ano daw, ano daw yung tingin nyo sa ganito, ganyan.
11:32.5
Tapos, syempre, sasabihin niya, hindi kailangan ng foreign investment, ganyan.
11:36.3
Yung mga fake news na ganyan.
11:38.0
Pero buti na lang nandun ako at pag tuwing tumataas ako ng kamay
11:42.3
at syempre, yung galing dun sa makabayad block,
11:45.9
ayaw ako bigyan ng oras.
11:47.9
Yung mismong chairperson naman,
11:51.8
So kahit, edi kung natapos na, bumaba na,
11:54.4
umupo na yung nag-i-interpelate,
11:57.3
binibigan ako ng chance na makapagsalita.
11:59.7
At dun ko, dun ako nakapag-issue ng rebuttal
12:03.9
dun sa mga fake news na sinasabi nila.
12:06.8
Talagang fake news talaga.
12:08.2
Yung paninin lang, yung ginagawa nitong mga taga makabayad block.
12:12.1
Talagang kalukuhan ang sinasabi nila.
12:14.5
One of the main things na lagi nila sinasabi
12:17.0
is lahat daw, lahat daw ng mga bansa.
12:19.9
Ay una daw nilang pinursu ang pagiging protectionist daw.
12:25.0
Yung parang ayaw daw.
12:25.9
Narinig ko nga yan.
12:27.1
Ganon daw, lagi nila sinasabi na lahat daw ng bansa,
12:29.6
unang ginawa, tapos kung kailan na sila yumaman,
12:32.3
dun lang daw sila naging bukas sa pagpasok ng foreign investors.
12:35.3
Which is not true at all.
12:37.5
It is an absolute lie.
12:39.2
In fact, kakaunting, sobrang katiting na konti lang
12:42.9
ang mga bansa na nagtagumpay
12:45.9
sa pamamagitan ng tinatawag nilang protectionist,
12:49.9
na industrialist model na yan.
12:51.9
Yung gustong isulong ng mga makabayad block at saka ipot foundation.
12:57.9
Walang, kakaunti lang ang mga mga bansa na nagtagumpay sa ganyan.
13:03.9
And usually, mga malalamig na bansa lamang.
13:07.9
Meron akong mahabang eksplanasyon kung bakit ganon usually ang nangyayari.
13:12.9
Pero more often than not, kapag ikaw ay bansa na galing sa mainit na lugar,
13:18.9
yung tinatawag natin mga tropical countries,
13:19.9
hindi talaga gumagana yung national industries protectionism na yan,
13:25.9
yung model na yan.
13:26.9
Hindi talaga gumagana.
13:27.9
The only thing that works historically,
13:30.9
pag mga maiinit na bansa o tropical countries,
13:34.9
ay yung pagiging bukas sa pagpasok ng foreign direct investors.
13:37.9
At ang pinakamalakas na ehemplo dyan ay yung Singapore.
13:42.9
Dahil Singapore is the one and only tropical country na naging first world country.
13:47.9
No other country in the world.
13:48.9
No other country is tropical and at the same time, first world.
13:54.9
And Singapore's model was very blatantly pro-foreign direct investment.
13:59.9
Paulit-ulit sinasabi ng gobyerno ng Singapore na kung hindi kami naging bukas sa pagpasok ng foreign direct investors,
14:07.9
hindi lalago ang ekonomiya namin, hindi kami magkakaroon ng ganitong pera para ma-educate namin ang aming mga taong bayan,
14:15.9
hindi kami makakapagpagawa ng mga magagandang...
14:17.9
...mga magagandang mga ospital, hindi kami makakapagpagawa ng mga magagandang mga kalye at saka bridges, etc.
14:24.9
Hindi namin magagawa yun kung hindi namin pinapasok ang mga foreign direct investors.
14:29.9
Eh tapos taliwas talaga yun sa sinasabi ng mga taba ayat black at saka ipot foundation.
14:37.9
Talagang panilin lang ang ginagawa nila.
14:40.9
In fact, I think, ha?
14:42.9
I think kailangan natin i-report sa Singapore government,
14:46.9
Itong kasinungalingan na ginagawa ni Sunny Africa at ni Nery Colmenares at ng mga makabayad black, tuwing sinasabi nila na Singapore is one of the countries that pursued protectionism because that is an absolute bald-faced lie.
15:02.8
Dahil dun sa Singapore meron sila yung tinatawag na POFMA, Protection Against Online Falsehoods and Malicious Actions or something like that. I forgot what the FAA means. Basta POFMA. Sorry, Protection Against Falsehoods and Manipulations or something like that. Parang ganun.
15:22.9
So tuwing may magsasabi ng hindi totoo tungkol sa gobyerno ng Singapore, kakasuhan nila. And I think dapat gawin ng Singapore.
15:32.8
Kasi taliwas yan sa historical background ng Singapore. Paulit-ulit sinasabi ng Singapore, dahil sa foreign investors kami, umaman. Tapos sinasabi nito mga siraulong ito, mga manuloko, mga manilin lang na ito, mga ganso na mga ito, na hindi nagprotectionism muna sila. Hindi totoo yan. Silikwan nyo mismo.
15:56.1
Yeah, narinig ko yung interview noon.
16:02.8
Nagkaritan itong mga ito.
16:04.4
Yun lang ang masasabi ko talaga. As in like panilin lang ang ginagawa niya.
16:07.5
Pwede ba yan ma-report? Sino ba ang pwede mag-report sa Singapore tungkol dyan sa fake news nila na ang Singapore ay isa sa ayaw na magpapasok o hindi sila gaano napapapasok ng foreign direct investment?
16:24.3
Yun nga eh. Talagang that is terrible. That is really bad kung anong ginagawa nila. I mean, saan nila na ko yung kapal ng muka?
16:32.8
Yung kapal ng muka na sabihin na Singapore is ganito. The fact is totally true na Singapore has been very open to foreign investors and lagi every year, every time meron sila yung National Day parade nila, National Day, yung parang Independence Day nila, August 9.
16:54.9
Paulit-ulit sinasabi ng Singapore government na dati kaming mahirap na bansa at huwag natin kakalimutan na dati tayong mahirap.
17:02.8
Pero dahil sa ginawa ng gobyerno na naging out-of-the-box practical-minded thinker ang mga leader ng Singapore government, kaya nag-isip kami ng paraan na shortest way to become rich which is bring in the foreign investors kasi mga instant companies na yan eh.
17:21.4
Hindi mo nahihintayin yung isang parang fledgling na entrepreneur na walang kaalam-alam pa, nagta-try out trial and error ng paano ginawa itong product.
17:32.8
Ito, mga companies na well-established na in their home countries, pupunta sa Singapore, magsiset up ng pabrika o ng office at alam nila kung anong gagawin nila.
17:44.6
Mag-hire na lang sila ng tao. So yun yung sekreto doon eh, yung parang instant company kasi yung company na yan may experience na eh.
17:53.4
Nung pagpasok nila sa Singapore, alam nila, may pera na sila, alam na nila kung anong gagawin nila at automatic nag-hire na sila ng napakaraming tao.
18:02.8
Diba? So nagkaroon ng instant jobs. Hindi yung national industrialization na sinasabi nung itong mga ano na ito, maka manilin lang na ito.
18:12.4
Ang pinakaintindi ko nga doon, parang ang gusto nila mangyari eh, magkaroon muna ng himala bago buksan yung ekonomiya.
18:19.3
Yun! Diba? Parang wrong eh, wrong talaga. Tapos sinasabi pa niya, eh yung ibang mga bansa, gumano pa si Sunny Africa, yung ibang bansa eh, ano, kaya nga tingnan nyo ngayon,
18:31.7
yung ibang bansa nga, nagpapakasal.
18:32.8
Yung protectionism na. Ayan, nag-raise ako ng kamay at tinawag ako ng chair at sinabi ko, by the way, gusto ko nang i-point out na parang sinasabi nitong kabila na kinakailangan na natin gayahin itong anong ginagawang pagiging protectionist
18:51.3
nitong ibang mga bansa na ito na sobrang yaman na. Itong mga bansang ito na pinag-uusapan nila, yung mga post-industrialist countries of the West,
18:60.0
nasa Europe, North America, mayayamang bansa na. Post-industrialist na sila. May kakaya na silang maging protectionist kung gusto nila. Eh, ang Pilipinas, katulad ang mga bansa sa Southeast Asia na hindi pa ganung kayaman, nandun pa sa developing stage, no, nagbubukas.
19:20.9
Lahat sila nagbubukas. So kaya tayo rin bilang developing country, kinakailangan din natin gawin kung ano yung tamang ginagawa ng other developing countries.
19:30.0
na gustong lumago ang kanilang ekonomiya, which is to open up. So parang, bakit tayo gagaya dun sa mga nasa Europe na mga dati nang mayayaman na?
19:41.6
Kung gusto nilang maging protectionist, kanila yun. Pero tayo, wala pa tayo sa stage na sobrang tayong mayaman na iba na yung concerns natin.
19:51.4
Sila, meron silang special concerns of their own, but we have our own set of concerns, which is, hindi pa tayo mayaman, gusto nating yuman.
19:60.0
Ganun e, hindi nila nagigets talaga. Ayun, na nagkaroon talaga ng rebuttals, ang dami kong in-issue na rebuttals, sobrang dami nilang mga kasinungalingang kinakalat dun sa hearing na yun.
20:14.0
Alam nyo mga kababayan, kasi isa sa mahalagang issue ngayon ng Pilipinas ay yung kahirapan, kawalan ng trabaho, mababang pasahod, matataas na bayaran sa tubig at kusuma.
20:25.6
Mababang pasahod, matataas na bayaran sa tubig at kuryente, isa yan sa pinaka main problem ng ating bansa. At tayo kasi, tila baga simula noon, actually, isa po ako sa biktima ng mind conditioning or mindset.
20:43.6
Yung brainwashing.
20:44.4
Mayroong isang parang anghel na leader na uupo sa malakanyang, na pag upo niya, biglang yayaman ang Pilipinas.
20:54.3
So before, ganyan ako mag-isip na maybe I will support ganito si ganito para umaman ang Pilipinas, para lumago.
21:02.5
Which is, ngayon na nagmamature tayo, mga kababayan, mali pala yun.
21:07.4
So tayo, mga kababayan, tanggalin po natin sa isipan na mayroong isang leader na parang isang anghel na uupo sa malakanyang, na magbabago sa Pilipinas, na magiging mayaman ang ating bansa.
21:19.8
Wala po. Kailangan natin dumaan sa proseso. At isa sa proseso na yan,
21:24.3
mga sangkay, ay buksan ang ating ekonomiya. At alam nyo, Boss Orion, marami pong hindi nakakaintindi tungkol po dito.
21:33.6
Ano ba? Paano ba talaga ang solusyon sa kahirapan sa Pilipinas?
21:37.7
Sir, pwede bang pakipalawanag sa mga kapwa nating kababayan? Ano ang problema sa Pilipinas? Bakit maraming squatter? Bakit maraming mahihirap ng mga Pilipino? At ano ang best solution?
21:49.6
Ayan. Okay. Thanks sa opportunity na ma-explain ko yan. Kasi ang unang nangyayari talaga, bakit maraming mahihirap? Kasi konti lang ang mga trabaho, diba?
22:02.5
Kasi kung ang dami-daming trabaho, sabihin natin, lahat ng mga gustong magtrabaho ay magkakaroon ng trabaho. In all honesty, mawawala ang kahirapan.
22:49.6
to come in. Kasi tutal,
22:51.6
tutal, wala naman talagang
22:53.3
pakialam masyado. Ang mga ordinaryong
22:55.4
tao, ordinaryong manggagawa, ordinaryong
22:57.7
Pilipino, kung sino ang
22:59.4
may-ari ng kumpanya na kung
23:01.4
saan tayo tatrabaho, diba?
23:03.4
Kasi usually ang gusto natin is
23:05.3
may sweldo na maganda,
23:07.5
tapos ang pagtrato sa atin ay
23:09.2
maayos, at yung tipo bang
23:11.4
siguro may matututunan din
23:13.4
tayo dito sa ating
23:15.2
trabaho. So, parang ang gusto
23:17.4
nating mangyari, may
23:19.2
magandang kondisyon dun sa
23:21.0
sitwasyon na yan. Wala tayo masyadong pakialam
23:23.4
mismo sa sino ang
23:25.3
may-ari o anong nationality
23:30.7
na nagbibigay ng trabaho sa atin.
23:33.4
Lalo na, ang dami-dami sa ating
23:35.3
mga Pilipino ay napipwersang maging
23:39.6
ay nasa labas ng bansa at
23:47.2
yung nagiging bus mo ay
23:49.2
employer mo na kumpanya
23:52.0
Pilipino company.
23:54.8
Kung nagtatrabaho ka sa
23:57.3
Amerika, malamang American company
23:59.2
ang pinagtatrabahoan mo. Or kung
24:01.0
nandun ka sa Europe,
24:03.1
sa France, di nasa French company
24:05.3
ka siguro nagtatrabaho. Something like that.
24:07.6
Or kung nasa Singapore
24:09.4
ka, malamang it's a Singaporean
24:11.3
company or some other
24:12.9
nationalities company. Parang
24:15.5
ako, I was working in Singapore
24:17.2
for a long time and I've worked in
24:19.2
several different companies. Sometimes
24:21.1
nagkaroon ako ng American
24:23.2
na company na nag-employ sa akin.
24:27.6
it's a Dutch company. There was another time
24:29.3
a French company. So,
24:31.1
it's not necessarily even a Singaporean
24:33.2
company, but it's a non-Filipino
24:37.2
ang importante talaga is
24:38.8
okay ba yung pasweldo? Okay ba
24:41.3
ang pagtrato sa'yo?
24:42.9
And then kung, I mean,
24:45.0
kung hindi mo gusto masyado,
24:47.1
let's say there's a better option, then pwede kang lumipas.
24:49.2
Pat sa iba. Tapos maybe,
24:51.0
again, hindi na naman siya Pilipino
24:53.3
ulit yung kumpanya na yan. Diba? Kasi nasa
24:55.1
labas ka ng Pilipinas eh. So,
24:57.7
I mean, for me, you know, it's
24:59.3
very practical lang na
25:00.6
unahin muna natin na dumami ang trabaho
25:03.3
regardless of ano yung
25:05.0
nationality nung kumpanya na yun.
25:07.5
Saan galing, saan bansa
25:09.1
ba galing yung kumpanya na yun? Wala natin pakialam.
25:13.2
ang nakakatawa kasi dito sa
25:17.2
yung mga makabayad, black,
25:19.2
at saka yung Ipot
25:23.2
puro sila, ano, parang national
25:24.9
industrialization. Kailangan natin ng
25:29.2
Parang ganun daw, ganun daw. Alam naman natin
25:31.0
ayaw nila sa business. Sa totoo lang, ha?
25:33.4
Kukunwari sila ngayon na pro
25:34.8
Filipino business na sila. Pero sa totoo lang,
25:37.6
para mas madaling,
25:39.3
kumbaga, kung Filipino businesses lang
25:41.0
na meron sa Pilipinas, mas madali
25:43.0
nilang masisira ang mga yan.
25:45.1
Kasi sila, diba, mga anti-capitalist sila,
25:47.3
diba? Mga komunist,
25:49.2
sila, ayaw nila sa mga businesses, eh.
25:51.9
Mas madali nilang masisira
25:53.2
yung mga yan. Kasi
25:54.6
sa tingin nila, mas madaling
25:56.7
sirain ang Filipino business, eh. Pero kung
25:59.2
foreign business, di natin masisira, eh.
26:01.3
Parang ganun natin ang feeling nila. But
26:02.9
that's the thing, diba?
26:04.7
Ang argument nila is, dapat unahin
26:07.3
natin magkaroon ng
26:08.2
national brands, national industries.
26:11.3
Teka lang. So, hindi ganun
26:12.9
kaimportante sa inyo na dumami
26:15.3
muna ang mga trabaho para sa mga
26:17.1
Pilipino. Para kumbaga,
26:19.2
in the grand scheme of things, mas importante
26:21.2
yung may Filipino-owned
26:23.7
businesses rather than
26:25.3
dumami ang mga trabaho para sa mga
26:27.3
Pilipino. Diba? Para sa
26:29.5
kapraktikalan lang, mas importante
26:31.7
na dumami ang trabaho para sa mga
26:33.3
ordinaryong mamamayan.
26:35.0
Hindi ko lang pakialam kung sino,
26:37.4
marami bang mga Pilipino
26:39.2
companies or whatever. Darating
26:41.4
din tayo dyan. We will get there
26:43.3
eventually. But I
26:45.4
think for the sake of the welfare
26:47.2
of ordinary Filipinos,
26:49.2
i-prioritize natin na paramihin
26:51.7
ang paramihin ang paramihin ang mga
26:53.3
trabaho para sa mga Pilipino.
26:55.5
Diba? Ganun dapat. Hindi talaga
26:57.6
sila makataong, hindi sila makabayan.
27:04.0
lang sila. Meron silang
27:05.8
meron silang idiotlohia
27:08.0
na pinapaniwalaan.
27:12.0
sa kanila na mapalaganap
27:13.9
nila yung idiotlohia nila na yan.
27:16.6
Actually, talo na rin sila.
27:18.1
Yung mga kasamahan,
27:20.9
naano na sila ngayon,
27:22.9
nakukontrol na sila ayon sa ano,
27:26.4
Oo, exactly. Wala nga na talaga sila.
27:29.3
Very important to, mga sangkay,
27:31.3
itong economic chacha
27:33.1
actually. Huwag kayong magpapalin lang
27:36.4
ng marami. Maraming
27:38.8
pinapakalat. Gaya na lang nito, sir.
27:44.9
Ano yung reaction mo dyan?
27:49.2
Siyempre, sa'yo yung mga sweldo itaas.
27:51.4
Parang, gusto kong tanungin sa kanila,
27:53.5
paano mo tataasan ang sweldo?
27:55.4
Hindi mo ninyo alam na
27:57.2
ang reason kung bakit ang sweldo ay nandito
27:59.2
lang sa ganitong nivel na ito
28:02.5
law of supply and demand.
28:04.9
Dahil sa sobrang dami ng mga taong
28:09.1
nag-ahanap ng trabaho, tapos sobrang konti
28:11.2
lang ng trabaho, siyempre, bababa
28:12.9
ang sahod. Pero kung
28:15.3
gusto nating tumaas ang sweldo
28:18.9
realistic way, dapat
28:21.1
paramihin ang mga trabaho
28:23.1
para mas marami ang trabaho
28:25.0
kaysa sa mga nag-a-apply
28:27.2
para sa trabaho. Para mas maraming
28:29.4
trabaho kaysa sa mga
28:30.9
aplikante, kaysa sa mga
28:32.4
trabahante. Yun yung gusto natin
28:35.1
mangyari. Yun ang ginawa ng Singapore.
28:37.5
Kaya tumaas ang mga sweldo ng mga tao
28:39.1
sa Singapore. Kasi talagang
28:41.0
ginawa ni Likuan yun, sinikap talaga ni Likuan
28:43.1
yun na dumami ng dumami ng dumami
28:45.3
ang mga job openings.
28:47.2
Tapos, umabot sa punto na
28:48.7
there is like maybe three jobs
28:51.3
for every one person.
28:53.3
Ganun na nangyari.
28:54.7
So, yung mga taong naghahanap ng trabaho,
28:57.2
meron silang choice na,
28:58.4
uy, may at least three
29:00.3
companies na pwede kong
29:02.5
pasukan para sa, you know, kung gusto
29:04.3
kong magtrabaho. May tatlo akong
29:06.2
choices at least. So, for
29:08.2
every one person, there's at least three jobs.
29:11.1
Three job openings na
29:12.3
available. So, that is
29:14.0
a worker's paradise because
29:16.2
when you are the worker,
29:17.9
you are the employee.
29:20.2
And you always know that, kunyari,
29:22.3
nawalan ka ng trabaho or nagquit ka
29:24.0
sa trabaho, meron kang mahahanap
29:25.9
na new job by the, you know,
29:28.0
by the after, nagquit ka in the morning,
29:29.9
by the afternoon, malamang may bago ka
29:31.9
ng trabaho. Yun yung maganda,
29:34.1
di ba? Yun yung gusto natin mangyari.
29:36.0
And that's the time when you have
29:37.5
high salaries. Pero ang
29:40.7
Marxist-Leninist sa Pilipinas,
29:44.5
talagang walang kaalam-alam
29:45.9
about economics. Ang gusto
29:47.8
lagi nila is gumawa
29:51.4
ipapataas ang minimum wage.
29:54.4
Eh, yun ang problema.
29:55.6
Ang minimum wage doesn't really work kasi it's
29:57.9
one of the first things we learn in
29:59.9
basic economics, either in
30:01.8
high school or even in yung Economics 101
30:05.9
kapag pinataas mo
30:07.9
yung minimum wage, there is a
30:09.8
huge chance na may mga taong
30:11.9
mawawalan ng trabaho.
30:16.0
may mga kumpanya,
30:20.0
all they can afford is to pay
30:22.0
let's say 100 employees
30:23.6
at this particular
30:27.9
Ngayon, pag biglang sinabi ng
30:30.0
batas, doblehin mo
30:31.7
yung sweldo ng mga tao.
30:34.4
So ito yung minimum wage.
30:35.5
Dinoble mo yung minimum wage.
30:38.3
Malamang yung mga kumpanya na ganyan
30:40.1
na 100 people at minimum wage
30:41.9
ang... Kailangan magtanggal.
30:43.6
Magtatanggal sila. So half of the people, kasi yung
30:45.8
budget nila for pasweldo,
30:47.8
is only this much.
30:49.5
Tapos biglang sinabi mong, you have to
30:51.5
double the minimum wage.
30:53.7
So what will happen is, because yung budget nila
30:55.5
is finite, di ba, limitado
30:57.8
lang ang kanilang budget, gagawin nila,
31:03.9
at this current minimum wage.
31:06.0
Di ba? Tapos biglang idodoble mo
31:07.8
yung minimum wage. So yung mangyayari is,
31:10.3
magtatanggal ka ng 50 people.
31:13.7
100 people, magiging 50 people na lang.
31:15.8
Tapos dodoblehin mo yung wage.
31:17.8
So yung mga, may mga
31:19.6
taong natanggal. Di ba?
31:21.7
So nawalan sila ng trabaho dahil sa
31:23.6
pagpapataas ng minimum wage.
31:26.2
Yun yung bad effect
31:27.9
ng pagpapataas ng minimum wage.
31:29.8
At yan ang hindi naintindihan ng maraming mga
31:33.8
sa Pilipinas. Or I mean, not leftists
31:36.0
per se, kasi hindi naman lahat ng leftists ganyan.
31:38.2
Yung mga Marxist-Leninist
31:42.1
taong naniniwala dun sa
31:43.6
kay Joma, na ngayon ay tinutusta
31:47.8
Di ba? Tinutusta na yun
31:50.2
sa impyerno dahil sa dami ng mga taong
31:51.9
pinatay ng mukong na yan.
31:55.6
punto natin, mga kababayan.
31:58.1
Sakay dyan dyan. Itong
31:59.3
wala silang alam talaga about
32:01.8
economics. Wala silang alam about business.
32:04.7
Puro na lang silang nagdadada
32:06.0
tungkol sa kanilang
32:07.3
Jomaoist ideology.
32:10.8
Yan ang, yung mga
32:12.2
fake news talaga yung sinasabi.
32:13.8
Mema na lang si Rem.
32:15.0
Mema na lang si Rem.
32:19.5
Wala talaga. Parang nakakainis din.
32:21.4
Ulit-ulit natin naririnig.
32:23.0
Dapat mag-concentrate tayo sa national industries.
32:26.5
Ako, sasabihin ko na,
32:27.7
no, ang dapat i-concentrate natin
32:29.7
is job creation for
32:31.4
ordinary Filipinos.
32:33.4
At pangyayari lang yan kung papasok
32:35.6
yung foreign direct investment.
32:37.5
Yes, yes. Kasi ngayon,
32:39.7
kasi kung ang gagawin
32:41.6
natin is, sasara natin to foreign
32:43.6
investors. Yung sasabihin natin, foreign investors
32:45.6
hindi pwede. Parang ang ginagawa natin is,
32:47.8
nagre-rely lang tayo sa mga
32:49.5
Filipino businessmen.
32:51.4
Eh, kukunti lang ang mga Filipino
32:53.6
businessmen na sobrang laki ng pera
32:55.6
para makapag-set up
32:57.8
ng malaking kumpanya na mag-hire
32:59.5
ng napakaraming tao. Eh,
33:01.2
ang dami-dami natin, mga tao, every year
33:03.5
ang dami natin, graduates.
33:05.5
Diba? We churn out so many
33:07.8
graduates every year.
33:09.7
Pero, how many jobs do we create
33:11.7
per year? Marami, marami tambay, sir.
33:13.6
Marami tambay. Ang dami nagiging tambay.
33:16.6
Yung iba, kumupuntang
33:17.6
abroad, ang ganda ng
33:19.2
engineer dito, pagdating sa abroad,
33:21.9
biglang naging katulong.
33:23.5
Katulong lang, oo.
33:24.7
Nagiging resulta.
33:27.1
Talagang problema pala. Yan yung malaking problema
33:29.5
sa bansa natin, yung kakulangan sa trabaho.
33:31.8
Matagal nang umiiyak yung mga
33:33.3
Pilipino, kulang sa trabaho,
33:35.3
matagal nang... Gagaya na ito,
33:37.5
itong fake news na to,
33:39.1
actually, tingin ko lang dito, sir,
33:41.5
ano to eh, kakulangan lang to
33:43.3
sa kaalaman, tsatsa ay atras,
33:47.6
Marami dito mga kabataan eh,
33:49.3
nasa likod. Mga mang-mang.
33:51.9
Yung mga nag-feed sa kanila na
33:53.8
ang delikado yung charter change,
33:56.1
dapat unahin yung sweldo.
33:57.8
What they don't know, na itong
33:59.4
charter change ang chance para
34:01.3
tumaas ang sweldo. Exactly.
34:03.8
The more na may competition, diba?
34:05.9
Yung mga companies,
34:07.5
the more na magpapagandaan sila ng service,
34:09.9
hindi lang sa mga taong
34:11.6
kumukuha ng kanilang mga produkto,
34:14.0
anumang mga item, kundi sa kanilang
34:16.3
mga nanadrabahoan,
34:17.6
sa kanila. Yung mga employees.
34:19.2
Yung mga employees nila. Correct.
34:21.7
Exactly. Yun nga,
34:23.8
the whole idea of competition,
34:26.1
diba? So, they will compete against
34:27.9
each other to provide the best
34:29.8
services or probably, or cheaper
34:31.9
or the best services
34:33.1
para may bibili sa kanila.
34:35.6
But at the same time, because they also need
34:37.8
workers, they compete
34:39.9
against each other to get the best workers
34:43.5
yung mga top graduate dito na kayo,
34:45.1
sasabihin na isang company,
34:47.9
hindi, hindi, hindi, dito kayo sa amin,
34:49.5
do-doblay namin yung sweldo na
34:52.9
amin gagawin namin doble.
34:55.0
Tapos yung third company, ah, hindi, hindi,
34:57.0
hindi kami mapapatalo. Sige, we'll
34:58.7
i-increase din namin. So, nag-i-increase
35:02.6
magpapagandahan sila ng mga
35:05.0
offer nila, diba? Yes.
35:06.9
Yun. Yun yung ginagandahan, mga sangkay.
35:09.0
Kaya, wag na wag kayo maniniwala sa
35:11.0
fake news na delikado yung charter
35:12.9
change. Hindi po yan delikado,
35:15.0
dahil aayusin lang naman ang sistema.
35:17.4
Kasi ang problema dito sa ating
35:18.9
bansa, kulang sa trabaho. Actually,
35:22.9
Boss Ryan, ah, ang bumubuhay
35:25.1
sa Pilipinas, sa ekonomi ng ating bansa,
35:27.2
ang mga OFW. Well,
35:29.1
that's true. That's true. Good, diba? Maganda
35:30.9
sa pakinggan. Pero,
35:32.7
the other side, parang nakakalungkot.
35:37.0
lamang ito na kulang sa trabaho,
35:38.9
kulang ang inooffer na job
35:41.0
sa ating bansa. That is why
35:43.0
wala silang choice kundi pumunta ang
35:44.6
ibang bansa magtrabaho. Maghanap
35:46.7
ng trabaho. And then, the sad
35:48.9
thing is, ang dami, I think
35:50.8
vast majority are
35:54.1
nagtatrabaho sa abroad, tapos hindi nila kasama
35:56.8
kanilang pamilya. Diba?
36:00.8
yung mga, yun, birthday ng kanilang
36:02.6
anak, wala sila. Hindi nila kasama.
36:05.1
Christmas, hindi sila
36:06.7
makauwi ng, before Christmas
36:08.7
para makapag-Noche Buena, ang nangyayari,
36:11.2
nakakauwi lang sila, maybe
36:12.5
on the day, on Christmas Day itself, or after
36:14.6
Christmas pa, kasi mas mura.
36:16.5
Kasi diba, pag, diba yung ticket
36:18.4
nagiging mahal pag malapit na sa Christmas, diba?
36:20.8
So, hihintayin nila
36:21.9
na maging mas mura. So, maybe, yun,
36:24.7
Christmas Day. Ang dami kong gilalang ganyan, ha?
36:27.0
Hindi sila nakakatravel, kasi usually,
36:30.7
OFW, gusto nilang
36:31.9
umuwi ng, I think,
36:34.9
yung Friday or yung Saturday
36:36.3
before Christmas. Diba? They will
36:38.6
want to do that para makapag, you know,
36:40.3
makapag-shopping muna, mga reunion,
36:44.6
nangyayari, siguro, 18, 17 or 18,
36:46.8
yun yung time na sobrang, ano,
36:48.9
sobrang peak season.
36:50.9
So, ang mahal ng mga ticket.
36:52.7
Eh, dahil doon, siyempre, nagtitipid ang maraming
36:56.4
ibibili sila kung kailan naging mura na.
36:59.1
At dun sila, hindi nakakasama
37:01.0
ang pamilya nila on
37:02.6
yung Noche Buena, yung 24, yung
37:04.7
evening, tawag nila yung
37:06.5
Christmas Eve. So, yun, diba, parang
37:08.9
it's so sad, diba,
37:10.6
na yan yung nangyayari. Tapos,
37:12.7
iba pa, may ibang mga
37:14.6
OFW na, parang once in five years lang
37:18.4
Grabe. So, may mga...
37:19.9
Dahil yung mga nasa Europe, kasi mahal yung
37:21.6
pamasahin nila. Mahal, mahal yung
37:23.1
pamasahin nila. So, grabe talaga,
37:26.4
yung, I mean, okay pa sa
37:28.5
Singapore, kasi lapit lang eh.
37:30.2
O yung Hong Kong, malapit lang. Pero...
37:32.2
Kung nasa Asia, okay pa. Kung nasa Asia, okay pa.
37:35.1
Pero, ang hihirap talaga
37:36.4
nung situation eh. Kaya nga, ang daming mga
37:38.1
iba, ibang mga OFW families
37:41.8
hiwalay na sa asawa, hindi nila na
37:44.4
kilala yung kanilang anak.
37:46.0
Di ba? Yung parang ten years nila, wala.
37:48.2
Hindi nila talaga nakasama yung kanilang anak.
37:50.1
Tapos, ang laki na ng anak na
37:52.1
20 years old na, na hindi pa nila
37:54.2
talaga nakilala yung...
37:55.4
Ang daming ganun.
37:58.0
Yan yung suffering ng mga
38:00.1
Pilipino na dahil kulang
38:02.1
sa trabaho sa Pilipinas.
38:04.2
So, yan yung nagiging resulta.
38:06.2
Wala silang choice abroad. Nakita ko
38:08.2
nga, sir, sa Canada.
38:10.7
Isa sa may problema ngayon sa
38:12.0
inflation ay yung Canada.
38:14.4
Yung mga Pilipino po doon na naging
38:23.0
Sobrang nakakalungkot
38:27.9
maraming trabaho sa ating bansa,
38:30.3
kung sana lang maraming mga kumpanya
38:32.1
sa ating bansa, kung sana lang
38:34.0
bukas ang ekonomiya natin
38:36.3
sa mga foreign direct investors,
38:38.8
e di sana hindi na kinakailangan
38:40.5
ng mga Pilipino pumuntang ibang
38:42.0
bansa para magtrabaho.
38:44.9
Ako, naniniwala ako, yung sabi po nila
38:47.7
na may sinusulong sila na
38:50.8
dagdag pasahod like 100 pesos,
38:55.0
Ang mga dayuhan, sir,
38:57.4
tama ba? Kaya po nilang mag-increase
38:59.1
not just 1,000 pesos,
39:02.9
more than that na mga pasahod?
39:08.5
maraming beses pag foreign company,
39:11.4
yun pa yung nagbibigay na mas pataas.
39:13.2
Nagbibigay na mas pataas na sweldo eh.
39:14.3
Diba? Pag nasa Pilipinas.
39:15.9
So, I mean, nakakatawa nga kasi,
39:19.1
o yan, yung sina Nery Colmenares
39:20.9
at saka si Sony Africa
39:23.1
at saka yung mga yun, makabayad black.
39:25.8
Paulit-ulit nilang perang gustong
39:27.2
sabihin na nag-iexploit daw
39:29.2
yung mga foreign companies daw.
39:30.9
Pero, teka lang, bakit nga ba
39:35.1
madalas kapag yung foreign company
39:36.9
ang nandyan, yun pa yung mas mataas
39:38.6
magbigay ng sahod.
39:41.2
And then, I remember,
39:43.2
parang, paulit-ulit,
39:45.2
wala na nga akong time para
39:46.7
punahin yung sinasabi ni Nery Colmenares.
39:49.7
Pero, I wanted to.
39:51.4
And if I have the chance, I will actually
39:53.4
do this either on Monday
39:56.0
or Tuesday or Wednesday.
39:57.3
Kasi next week, babalik na naman ako doon.
39:59.0
May session kayo doon.
40:00.2
May session na naman ako doon.
40:01.7
And I'm really going to make it very clear
40:04.4
na talagang pagsisinungaling ang mga sinasabi.
40:07.5
Kasinungalingan or bunga ng talagang
40:11.8
o kawalan ng kaalaman.
40:13.2
Ang mga pinagsasabi ng mga
40:16.2
Itong mga taong ito.
40:18.7
Kasi, yung sinasabi lagi nila is,
40:23.2
syempre na may security
40:24.9
or whatever na that. Sumusunod talaga
40:27.3
sa kagustuhan ng Pilipinas
40:29.4
ang ginagawa ng mga kumpanya.
40:31.3
Eh, kung foreign-owned yan, wala tayong
40:33.2
assurance na gano'n. Teka lang, teka lang, teka lang.
40:37.2
kumpanya na nagre-register
40:40.7
nagsiset up sa Pilipinas, ay
40:43.2
obligado na sumunod
40:45.7
Sumusunod. Correct.
40:47.6
At sila pa ngayong
40:49.4
mas masunurin kaysa sa mga...
40:50.7
Yes! Yun ang gusto kong sabihin din.
40:53.2
Madalas, madalas, kung sino pa
40:55.5
yung foreign company, yung pa kasi
40:57.6
yung takot na baka, kung hindi sila
40:59.5
sumunod, baka matanggalan sila ng business
41:01.3
permit. Diba? Tapos, yung
41:03.5
Pilipino company, yung pa yung
41:05.6
madalas na nagsasabi,
41:07.1
bakit ko pa kailangan bayaran
41:09.6
ng tamang buwis? Eh, kilala ko
41:11.6
naman si BIR Commissioner.
41:13.2
Kaya, ano ko, eh, nininong ko
41:15.4
sa kasal si ganito.
41:17.7
Apo ako ni ganito.
41:19.3
Si Chief Justice, ganito, eh, ano ko,
41:23.9
Diba, ang dami nalang mga ganyan.
41:25.3
Kune-koneksyon. Kasi nga, Pilipino nga.
41:27.8
Dinadaan lagi sa koneksyon,
41:29.2
sa dugo. Diba? So,
41:31.1
kilala ko si ganito, eh. So, kaya ko.
41:35.1
magagawa ko yan ng paraan. Pero yung
41:37.2
mga foreign companies, wala silang kilala.
41:40.0
Diba? Di naman nalang
41:41.6
kilala sino yung mga big
41:43.2
personalities nila. Basta, ano yung sinabi na
41:45.3
ito yung batas na dapat
41:47.0
you pay this much or you pay this much
41:49.2
in taxes, susunod sila.
41:51.1
Kasi takot sila na
41:52.9
tatanggalan sila ng permit.
41:56.8
ganun lang kasimple. Ano pa yung sinasabi nila na
41:59.3
they are not, we cannot
42:01.2
be trusted. Look,
42:03.2
whatever happens, regardless of
42:05.3
sino yung may-ari ng kumpanya,
42:07.5
the Philippine government always
42:09.3
has the right to be able
42:11.3
to penalize a company,
42:13.2
a company that is not following
42:14.9
the rules. Ganun lang kasimple.
42:16.9
Hindi naman porket
42:18.1
siya a Filipino company,
42:21.0
mas masunod rin siya. As I said,
42:23.3
diba, as you were saying yourself,
42:25.1
madalas, it's the foreign company that
42:27.0
follows the rules more.
42:30.2
Sa halimbawa, sir, yung
42:32.6
halimbawa nalang, yung bigas.
42:35.0
Ang ginawa ng mga negosyante,
42:37.0
tinago nila yung bigas, tapos
42:38.9
nagkaroon na ng chaos sa labas sa market,
42:41.3
na sabihin na, kulang ng,
42:43.2
supply ng bigas, sa mga may-ari
42:45.5
magtataasa ng presyo.
42:47.2
Nung nila tinago lang, nung
42:49.4
tumaas na ang presyo sa market,
42:51.5
sa kanila inilabas yung bigas.
42:53.3
Ganyan po tayo ginugulangan ng maraming
42:59.2
Sa mga negosyante ng Pilipino.
43:01.5
Hindi tulad siguro, kapapasok, sir,
43:03.4
diba yung mga negosyante galing ibang bansa?
43:05.7
Ito, mga masunod rin to, sana ito
43:07.3
sa sumunod sa batas.
43:10.1
And then, there's the other thing too.
43:13.2
Usually, na hindi rin alam ng mga
43:15.1
taga-makaliwang grupo,
43:17.1
kasi wala talaga silang alam tungkol sa
43:19.0
economics or business. So,
43:21.1
ang nangyayari, ganito,
43:22.9
madalas, yung mga kumpanya
43:25.3
na galing sa, you know,
43:27.1
Amerika or Europe,
43:29.4
meron silang mga stringent
43:32.6
kanilang mga bansa. So, for example,
43:35.3
sasabihin nung kanilang kumpanya,
43:37.6
kayo, eh, mining company
43:40.8
in the world na nag-ooperate
43:43.1
kayo, you have to follow the rules
43:44.7
not only of your country, but
43:47.0
of this country. Kunyari,
43:49.0
French company siya, they follow the French
43:51.1
law. So, or if it's
43:52.9
a European company, they follow
43:55.1
the EU's, ano, yung mga laws.
43:57.8
So, ang mangyayari dyan,
43:59.4
yung standards nila about
44:01.0
yung, say, mining safety practices
44:05.0
So, pag sinabing, dapat lahat
44:07.0
ng tao may harness na ganito
44:09.0
at lahat ng mga mining workers
44:11.2
may mga ganitong mga safety features,
44:13.0
susundan talaga nila yan.
44:14.9
Kasi kung hindi sila nag-follow,
44:17.3
hindi lang sa hindi sila
44:18.3
lumalabag sa batas ng Pilipinas,
44:21.1
lumalabag din sila all the more
44:22.7
sa batas ng kanilang pinanggalingang bansa.
44:25.6
At mawawalan sila
44:27.2
ng kanilang lisensya
44:29.1
doon sa kanilang main office nila
44:31.4
at talagang masya-shutdown
44:33.2
pa sila. Parang ganun. So,
44:35.4
usually, yun yung nangyayari.
44:37.3
They have no choice but to follow,
44:39.5
to be very stringent
44:40.9
kasi high standards ang
44:43.0
sinusundan nila based on yung
44:44.8
pinanggalingan nilang bansa.
44:46.9
Diba? Tapos yun nga, yung mga
44:48.9
ethics standards like yung mga bawal
44:50.9
magbigay ng bribe,
44:53.0
yung mga bribery-bribery, kanyan.
44:55.5
Talagang sinusundan nila kasi
44:57.0
lalo na ito pag listed company,
45:02.9
na companies, pag nahuli
45:05.1
sila na meron silang naging kaso
45:06.9
na nagbigay sila ng ano,
45:09.0
pwede silang ma-delist
45:10.8
or pwede pa silang magkaroon ng other
45:14.9
US or wherever, whatever country
45:16.9
they come from. So, parang
45:20.8
extra layer of protection because
45:22.9
their home country is
45:25.0
extremely strict in terms of
45:27.0
ethical standards, safety
45:28.9
standards on mining or whatever.
45:33.1
parang wala talagang
45:34.8
kaalam-alam about
45:36.6
business, international business, economics
45:39.1
or anything else like that. Itong
45:40.9
mga taong ito na kontra ng
45:47.1
Kaya panay fake news. Tapos
45:48.8
paulit-ulit na yung sinasabi, ang daming na uuto.
45:52.5
Yan ang problema.
45:55.3
Pilipino hanggang ngayon
45:57.3
nangangarap pa rin na
45:58.5
someday yayaman ang Pilipinas
46:04.8
chacha, ito ba ay
46:06.7
ang best opportunity
46:08.3
na sana man lang yumaman
46:10.6
ang Pilipinas, hindi man biglaan,
46:13.0
pero mga ilang taon
46:14.5
mula ngayon. Sa tingin mo, sir,
46:16.3
papaano yung proseso?
46:18.0
Tingin ko, yes. I think this is the first
46:22.6
So, ang proseso is
46:24.0
and I'm very emphatic about this,
46:28.6
natin ay talagang
46:30.9
dinilit natin, inerase
46:32.6
natin, tinanggal talaga
46:34.4
natin yung mga clause
46:36.6
sa ating saligang batas
46:41.4
sa pagpasok ng foreign
46:42.8
direct investors.
46:44.4
Yung mga restrictions na yan.
46:46.5
Immediately, like on the day
46:48.5
that it is announced that we have
46:50.4
finally removed it, as in
46:52.3
right now, in effect na
46:56.7
Ganyan. Na-declare na yan.
46:58.3
Let's say, nagkaroon tayo ng plebiscite
47:00.0
and then na-plebiscite na, do you agree
47:02.3
with removing the restrictions?
47:06.3
Nanalo yung yes vote na tanggalin
47:08.4
dapat yung mga yan.
47:10.2
The next day, magdadag sa
47:13.7
na interesado sa Pilipinas.
47:16.7
Ganon ba kabilis? Ganon kabilis, sir?
47:18.4
Ganon kabilis yun. Ganon kabilis.
47:20.5
When I say magdadag saan, magdadag saan
47:22.8
muna sila sa pagpapadala ng mga
47:26.9
Meaning, kasi before they
47:28.9
set up the company na
47:32.6
pabrika, may opisina,
47:35.1
magpapadala muna sila
47:36.8
ng advanced team. So yun yung team
47:38.9
na, saan pwede tayo mag-set up
47:40.9
ng office? Ah, saan ba?
47:42.8
Saan ba tayo dapat? Sa Ortigas ba?
47:46.7
O sa Makati? O sa BGC? Yung mga ganon,
47:49.0
di ba? Yung mga little questions like that. So
47:50.5
magpapadala dapat muna sila ng advanced
47:52.9
team. Pero starting there,
47:55.3
dun na sila mag-agad-agad
47:56.5
magpapadala ng mga advanced team na yan.
47:60.0
automatically, on day two,
48:03.1
after the declaration
48:04.8
na we have removed these restrictions
48:06.6
on the Constitution, marami
48:08.6
nang mapapasok ng mga research
48:10.9
team from these different
48:12.8
companies from all around the world
48:14.3
trying to find out where is the best
48:16.6
place to set up an office, yung mga
48:18.6
ganon-ganon, magtatanong-tanong ngayon
48:20.5
sa SEC at sa DTI, ano yung
48:22.6
proseso nyo ng pag-ano, pag
48:24.6
set up ng business permit,
48:26.7
et cetera, ganyan.
48:28.5
And then, immediately, magkaka-effect yan.
48:30.8
Kunyari, yung mga hotel,
48:34.7
mga occupancy rate
48:36.5
ng mga hotel tataas. Kasi, biglang
48:38.6
ang daming mga puti at mga
48:40.7
galing sa ibang bansa,
48:42.8
magdaratingan. Kasi nga,
48:45.0
mag-ano sila eh, magre-research sila eh.
48:47.1
So, makikita yan. Parang magkakaroon
48:49.2
bigla ng parang surge in
48:52.9
occupancy ng mga hotel,
48:57.3
Makikita natin bigla na
49:04.0
biglang yun na, yung mga restaurant
49:06.3
dumami yung mga taong tumatangkilik
49:10.9
natin muna eh, mga tourist,
49:12.8
sila. Pero yung pala, mga
49:14.6
business researcher yan.
49:18.3
bigla na lang, yung mga Uber,
49:20.1
nagkakapuno-puno kasi, kiyempre,
49:22.6
wala naman silang kotse sa Pilipinas.
49:24.2
Mag-u-Uber, mag-grab sila.
49:27.1
Ganyan, mag-grab.
49:28.4
So, yung parang little
49:30.6
things like that, manonotice natin.
49:33.8
Yan yung start. O, pag binuksan mo,
49:36.4
makikita mo yung mga hotel, parang,
49:38.0
bakit fully booked bigla? Ganyan.
49:40.1
Makikita natin yan.
49:42.8
Yung mga nagre-rent ng,
49:44.7
nagpaparent ng, ano,
49:46.9
nakikita, uy, ang daming ng mga nagtatanong
49:48.6
ng mga foreigner, saan pwede
49:50.7
mag-rent ng kondo, ganyan-ganyan.
49:53.2
Biglang makikita natin yan.
49:56.2
almost instantaneous.
49:59.5
one year, makikita natin
50:02.5
biglang may construction boom.
50:05.0
Makikita natin, magkakaroon.
50:06.1
Yung mga tinatayon, yung mga, ano.
50:07.7
Yung mga planta, yes. Yung mga planta,
50:10.3
mga opisina, mga ganyan. Makikita natin.
50:12.8
So, within one to two years, may
50:14.5
construction boom. So,
50:16.9
dun, yun yung makikita natin na parang
50:20.6
just because, nag-ano tayo,
50:23.1
na tinanggal natin yung mga
50:24.8
anti-foreign direct investment restrictions.
50:27.2
Dahan-dahan, dahan-dahan yung
50:28.6
proseso. Dahan-dahan yan. O, dami yung
50:30.5
opportunity sa ating bansa.
50:32.6
Yes, yes, yes. At ang maganda dun, sigurang
50:34.7
tingin ko dito, kasi, syempre,
50:36.8
dahan-dahan nadadami
50:39.0
ang trabaho. Pag marami kasing trabaho,
50:41.7
marami mga kumpanya,
50:42.8
dahan-dahan, dalaki ang kita ng gobyerno.
50:46.8
So, yung gobyerno, marami siya nakukuhang.
50:50.8
SEC, tsaka mga barangay, mga
50:52.7
permit-permit yan, madaming
50:54.0
nag-a-apply ng mga business permit,
50:56.9
tapos nag-pay ng fee,
50:58.6
et cetera. Andaming
51:00.2
makukuhang new money
51:02.5
ng gobyerno dahil lang sa mga
51:04.8
inquiries na ito.
51:06.6
Dahil sa mga nag-research na ito.
51:09.3
And then, you know,
51:10.9
you will see that the collection,
51:12.8
the tax collection of the government will increase.
51:16.9
magiging pondo ngayon na pwede niyang
51:18.5
iayos dito sa mga roads, et cetera.
51:21.4
You know? So, meron
51:22.9
talagang huge profound effect
51:24.8
na lalabas dahil dito.
51:27.4
Na magiging resulta
51:31.2
Shout-out nga pala kay
51:32.4
Mike Cervera, isang vlogger ito
51:34.5
nanonood sa atin, sir.
51:36.5
Mabuhay ka. Shout-out, mabuhay, sir.
51:42.8
ano natin. Kasi maraming mga
51:44.4
kababayan natin, parang
51:46.5
nawawalan na rin ang pag-asa, but at some
51:48.7
point, parang nangangarap pa rin na ang
51:50.5
Pilipinas. One day,
51:52.5
ayaman ang Pilipinas. One day, dadami
51:54.5
ang trabaho sa ating bansa. At ito
51:57.0
po yung isa sa way. Kasi
51:58.3
the more na maraming mga negosyante
52:00.7
na papasok sa Pilipinas,
52:02.6
eh, mas dadami yung opportunities.
52:05.0
Nakita ko nga, sir, yung ano,
52:07.0
nakita ko yung sa hearing ng
52:08.5
Senado. Nandun yung
52:10.5
tatlong mga foreign investors,
52:12.8
yung mga negosyante galing ibang bansa.
52:15.2
Sila mismo ang nagsalita
52:16.4
ang reason kung bakit
52:18.4
wala gaano pumapasok na foreign direct
52:20.7
sa Pilipinas ay dahil
52:22.5
sa restriction. At humingi siya
52:24.5
ng tulong. At isa sa nagulat ako
52:26.6
doon, nung binunyag nila,
52:30.6
na foreign direct investment
52:34.4
Southeast Asia lang,
52:37.0
4% lang ang sa Pilipinas.
52:42.8
Diba? Ang nangyayari.
52:44.7
I remember, I remember
52:46.8
sa Senate hearing
52:49.9
yun. Ito yung mga joint chambers
52:53.1
and industry. So, alala ko yun.
52:59.4
na, ah, itong mga companies
53:01.6
na nandito ngayon sa Philippines, wala naman
53:03.4
sa kanila. Ang nagsabi
53:05.5
na, ano, it's the restrictions
53:07.5
that's the problem. Tapos sinabi ko, teka, teka, teka,
53:11.0
tinatanong mo yung mga nandito
53:13.1
na ngayon sa Pilipinas, na nakapasok
53:15.0
sa Pilipinas. Siyempre, hindi nila
53:16.8
sasabihin na yung mga restrictions
53:18.7
ay problema kasi nakapasok nga sila.
53:21.4
Kasama sila doon sa mga
53:22.7
swerte, sa mga mapapalad
53:25.4
na nakapasok doon sa
53:26.7
tamang sektor. Nandun sila sa sektor
53:28.8
na hindi restricted. Pero,
53:30.9
ang dapat nyong tanungin kung
53:32.8
ang restrictions pa ay problema,
53:34.6
ay yung mga kumpanya
53:36.0
na usually galing sa North America
53:39.0
or galing sa Europe,
53:41.0
doon, hindi pumunta sa
53:42.4
Pilipinas, kundi pumunta sa Thailand,
53:46.1
Vietnam, Malaysia,
53:48.6
Singapore. Yun yung tanungin nyo.
53:50.8
Kasi malamang, maybe
53:52.5
95% na mga kumpanya na yan
53:54.8
ay una nilang tinignan
53:56.4
ang Pilipinas bilang option.
53:58.7
Dahil gusto nilang mag-hire ng
54:00.3
Pilipinos. Kasi magagaling tayo,
54:02.3
marunong tayo mag-English, magaling tayo
54:04.1
sumunod, magaling tayo mag-analyze,
54:05.9
very creative tayo, problem solvers
54:08.4
tayo mga Pilipino. They love,
54:11.0
these people, they love
54:12.6
Pilipinos. They like to hire.
54:14.5
They like to hire Pilipinos. But,
54:16.8
pagdating sa laws ng Pilipinas
54:18.7
sa ating Constitution, doon tayo natatamaan
54:20.7
na, ay, masyado palang
54:22.9
restrictive sila.
54:24.8
So, tapos tinignan nila yung
54:28.3
ay, teka, walang restrictions dito. Tapos,
54:30.7
yung legislated restrictions
54:32.7
sila, konti lang yung mga
54:34.5
requirements. Ah, dito na lang ako.
54:36.6
Tapos, ang gagawin ko, mag-hire na lang
54:38.7
ako ng Pilipinos as mga manager,
54:41.0
and supervisor. So, yun yung
54:43.0
nangyayari. So, sa Malaysia,
54:45.9
basically, in Malaysia,
54:47.2
that's what happens. So, in Malaysia,
54:49.5
nagsiset up ang maraming mga
54:50.7
European and American companies
54:52.8
doon. Nag-hire sila ng
54:54.5
Malaysian sa kanilang mga ordinary
54:56.3
staff. Pero, madalas,
54:58.9
yung mga supervisor, or
55:00.7
manager, mga Pilipino.
55:04.7
Indonesia, ganun din yung nangyayari.
55:08.3
ang nagiging mga managers and
55:11.0
Pero, syempre, yung staff, yung ordinary
55:13.1
staff, mga Indonesian.
55:15.3
Pero, yung mga main managers
55:17.2
and all that, yun yung mga Pilipino
55:19.2
usually. That's the
55:21.2
story of, you can ask
55:23.2
around, especially in the 80s, ganun na
55:25.0
nangyayari. There were so many
55:26.2
well-educated na mga
55:28.7
business executives
55:31.4
from the Philippines
55:32.8
who were working as expats
55:36.8
Usually working for foreign
55:38.8
companies in Indonesia.
55:41.0
So, yun yung nangyayari.
55:42.3
That's a very common story.
55:45.0
Magaling kasi talaga ang Pilipino.
55:46.8
Maabilidad ang Pilipino.
55:48.8
Magagaling ang Pilipino pagdating sa mga
55:51.1
halimbawa, pag-i-English eh.
55:53.1
Mga Pilipino, sa mga the best.
55:55.8
Kaya nga, dito sa atin,
55:57.0
ang daming sa BPO, diba?
56:02.9
kumbaga, tayong unang kinukonsulta
56:04.8
nito mga negosyante galing sa ibang bansa.
56:07.5
Pero, ang sad reality,
56:08.9
hindi po sila pumapasok.
56:10.4
Kasi, may problema sa
56:13.3
Na masyadong mahal na mahal
56:19.5
Hindi naman lahat ang senador.
56:20.6
Hindi naman lahat.
56:23.5
sa camera. Iilan lang sila.
56:27.1
Anong? Pito lang yata.
56:29.7
Nakita ko yung passion
56:31.8
ng mga congressman na
56:33.2
hindi kailangan na natin buksan ang ating
56:36.0
ekonomiya. Kasi, kumbaga,
56:37.6
sila yung nakakakakita sa mga region na
56:42.4
Kulang sa trabaho.
56:44.4
At ang satingin ko nga, sir, dito,
56:47.4
nakita ko, one time, nakita ko yung
56:49.4
picture ng mga bilyonaryo.
56:51.4
Mga milyonaryo sa ating bansa.
56:53.4
Ayala at mga sino-sino pa.
56:56.4
Para silang nagmi-meeting. Ano ba?
56:58.4
Nagmi-meeting sila. Paano,
57:00.4
paano na naman aanuhin?
57:02.4
Kasi, for me, ako, nainiwala ako na
57:04.4
nakokontrol nila yung
57:07.4
Nakokontrol nila yung mga pasahod.
57:10.4
mga bayaran sa kuryente.
57:12.4
Miral ko, alam naman natin kung sino may
57:15.4
it's time for us to,
57:17.4
mabagang maging open-minded tayo, mga Pilipino.
57:20.4
Maniwala tayo dito kasi,
57:23.4
Pinapaliwanag naman ng mga,
57:25.4
di ba, pinapaliwanag naman. Maraming
57:27.4
nagpapaliwanag sa Congress.
57:29.4
Punong-punong na ng papaliwanag na ito
57:31.4
ay para sa ekonomiya natin.
57:33.4
Ang problema kasi, sir,
57:35.4
ang iba dyan, na nakakatawa na,
57:39.4
sinasabi nila na,
57:42.4
pag-usapan niyang economic charter change.
57:45.4
Unahin yung mga nagugutom.
57:47.4
Ayuda ang unahin.
57:49.4
Saan nila kukunin yung pera pang ayuda?
57:53.4
Hindi ba nga galing sa buis yan?
57:55.4
Saan nga gagaling ang buis?
57:56.4
Sa mga taong nagtatrabaho, di ba?
57:57.4
Mga nagbabayad ng buis.
58:00.4
At saka, yung long-term solution, sir,
58:02.4
hindi sa ayuda. Ang long-term solution,
58:05.4
Buksan yung ekonomiya.
58:10.4
Eto, sir, ano masasabi mo dito
58:13.4
sa sinabi ni Tatay Digong?
58:16.4
Suportahan ko yung chacha
58:19.4
and I am comfortable supporting the President.
58:21.4
Wala pa naman akong nakita talagang big error,
58:24.4
big mistake. Wala pa.
58:25.4
Maybe sa baba, pero sa kanya,
58:27.4
wala akong nabalitaan.
58:28.4
So, I continue to support him.
58:29.4
That's a good statement.
58:33.4
yeah, I think this is a good statement
58:36.4
because, at least,
58:37.4
because at the end of the day,
58:38.4
it shows na meron siyang magsusuporta
58:40.4
at pagre-respeto sa President.
58:41.4
Diba, diba, Tatay?
58:42.4
Siya yung nagsusulong niyan.
58:44.4
Oo, nagsusulong naman talaga siya nito eh.
58:46.4
Yeah. Isa ako sa susuporta doon
58:48.4
kasi before, isa ako sa susuporta
58:50.4
kay Duterte dahil nga sa
58:52.4
isinusulong niya na constitutional reform.
58:55.4
Exactly, exactly.
58:58.4
So, ako, tingin ko ha,
59:03.4
I think he's always been for it.
59:06.4
I think yung nagkukunwari-kunwari lang siya na
59:09.4
ano na ayaw niya,
59:13.4
nung ginagawa nila yan,
59:15.4
it's, nangyayari doon sa,
59:17.4
yung epekto noon is,
59:21.4
yung dalawang panig lang ang nabibigyan ng
59:24.4
ng pansin. So, either the Duterte side
59:27.4
or the BBM side, no?
59:28.4
Tapos, wala na tayong naririnig doon sa mga dilawan.
59:31.4
Wala rin tayong naririnig masyado sa mga komunista.
59:34.4
Walang ingay doon eh, no?
59:35.4
Walang ingay doon eh.
59:37.4
Tapos, eh di, nagkukunwari silang nag-aaway.
59:40.4
I mean, tingin ko ha, ito yung nangyayari.
59:42.4
Tingin ko talaga, hindi talaga silang nag-aaway.
59:44.4
Tingin ko, tingin ko magkakampi talaga sila.
59:46.4
And, ah, parang ang nangyayari is,
59:49.4
nagkukunwari lang silang mag-aaway para
59:51.4
yung, yung charter change talaga,
59:53.4
yung constitutional reform,
59:54.4
pag-uusapan talaga.
59:55.4
So, pag nag-aaway sila doon,
59:57.4
yung media, napapwersang magtanong,
60:00.4
ano ba talaga tong chacha na ito?
60:02.4
Ano ba talaga tong constitutional reform na ito?
60:04.4
Bakit lagi nila, bakit nila pinag-aawayan?
60:07.4
So, naging focus doon, di ba?
60:09.4
Maganda nga ito, ano?
60:11.4
Nalalaman tuloy ng mga Pilipino kasi,
60:12.4
ah, usually, yung mga,
60:14.4
nagkakaroon lang ng ideya ng charter change.
60:18.4
nakakaalam talaga yung well-educated na,
60:21.4
yung, yung mga nasa ano,
60:23.4
mga mga minamahal nating kapabayan na nasa baba.
60:25.4
Parang, hindi nila mag-gets.
60:27.4
Ano ba itong charter change?
60:28.4
Kaya marami sa kanila,
60:29.4
nabubola minsan na, telekado yan.
60:31.4
So, maganda ito na parang,
60:33.4
si Duterte, nung sinabi niya na,
60:36.4
huwag, huwag ituloy ang chacha,
60:38.4
parang sumabog na pag-usapan doon.
60:41.4
Hanggang sa pinaka-baba.
60:43.4
Pinag-uusapan, di ba?
60:45.4
Ano ba ito? Kailangan ba ito? Hindi.
60:47.4
Tapos ako, nagkaroon ako ng maraming interview
60:50.4
Kasi ang daming mga news station nagtatanong,
60:53.4
importante ba talaga ito? Hindi.
60:55.4
So, nagkaroon ng ganyan.
60:56.4
So, nagkaroon din ako ng chance na makapag-explain
60:59.4
doon sa maraming mga taong hindi nakakaintindi.
61:04.4
Ngayon, na lumalabas na,
61:06.4
ano pala, pro, eh,
61:08.4
sinusuportahan pala ni Duterte.
61:10.4
Parang, ngayon, napag-uusapan ulit
61:12.4
ng media na naman.
61:14.4
O, yun pala, pro pala siya.
61:17.4
ngayon, I think there's going to be a continuous
61:19.4
parang ping-pong that's going to happen.
61:21.4
Just so that it continues to be talked about in media.
61:24.4
And, isa-starve out nila
61:28.4
yung mga, yung mga dilaw
61:30.4
at yung mga komunista.
61:32.4
Tingin ko, ah, ang galing talaga ng style.
61:35.4
Pero, I think this is what's happening.
61:37.4
Kaya, halos hindi nabigyan ng pansin talaga yung mga komunista.
61:41.4
Hindi talaga sila nagkaroon masyado.
61:43.4
I mean, di ba, halos wala silang mga press conference.
61:45.4
Halos wala silang, parang, hindi sila binibigyan ng airtime masyado.
61:52.4
I think that's a good strategy.
61:56.4
Kailangan na natin ito ngayon kasi...
61:59.4
Kailangan na talaga.
62:01.4
Hindi pa natin pag-uusapan ng ekonomiya natin.
62:03.4
Pagsasayayos sa ekonomiya natin.
62:08.4
Kailangan pa ba ng isa na namang presidente?
62:10.4
Isa na namang pangulo?
62:13.4
Magandang opportunity ito na ngayon
62:15.4
nalalaman na ng mga kababayan natin
62:18.4
itong economic cha-cha.
62:20.4
At, sa tingin mo, sir,
62:23.4
10 years from now,
62:25.4
matatanggal, mabubura lahat ng restriction
62:28.4
sa 1987 Constitution,
62:31.4
foreign direct investment,
62:32.4
10 years from now,
62:34.4
tingin mo, ano ng Pilipinas ngayon?
62:38.4
that the Philippines can catch up
62:42.4
10 years from now.
62:43.4
Kung nagawa natin this year,
62:45.4
or, let's say, I mean, sorry,
62:48.4
kasi yung plebiscite is planned for
62:50.4
isasabay sa elections next year, diba?
62:54.4
So, yung May 2025 elections
62:58.4
for local, ano, local elections,
63:01.4
and senator as well as congressman,
63:04.4
ngayon, mayors, governors,
63:07.4
pag tinuloy yung plebiscito,
63:10.4
tapos nanalo yung yes
63:12.4
para sa economic constitutional reform,
63:16.4
10 years after, so 2035,
63:19.4
I think the Philippines will be able
63:22.4
to catch up again with Vietnam.
63:24.4
We will be able to surpass them.
63:26.4
If we really are, ano,
63:28.4
really very, we work very hard, no?
63:31.4
Maraming Pilipinas sobrang gagaling, eh,
63:33.4
mag-uuwi ng OFW dito na sa Pilipinas
63:41.4
I was gonna say, yung mga,
63:43.4
tsaka yung mga OFW na yan na matagal
63:45.4
na nasa ibang bansa,
63:47.4
na may natutunan tungkol dun sa mga
63:49.4
way of doing things dun sa bansa na yun,
63:51.4
pag uwi nila, marami silang insights
63:53.4
na maituturo sa mga kapwa Pilipino,
63:57.4
yung, yung, yung, kumbaga,
63:59.4
yung mga fellow workers nila dun sa company
64:02.4
na saan sila magtatrabaho.
64:03.4
Baka nga, say, mangyayari dyan,
64:05.4
yung mga, nangyari, manager siya
64:07.4
or, or supervisor dun sa isang company,
64:10.4
say, sa, sa, ano, sa, sa US
64:14.4
or sa Europe or something like that.
64:17.4
makukuha siya na naman siguro
64:19.4
by another company,
64:20.4
also from that same country,
64:22.4
but maybe also from Europe, whatever.
64:24.4
Tapos, meron siyang magiging,
64:26.4
meron siyang magiging role dun
64:28.4
na parang specialized kasi nga
64:30.4
ang dami niyang alam tungkol sa
64:32.4
pinanggalingan na country na yan.
64:34.4
So, yung mga methodologies, ganyan,
64:36.4
magiging makakapagturo din siya
64:38.4
dun sa kapwa Pilipino.
64:40.4
And yung ganong parang whatever
64:42.4
efficient system na ginagawa nila,
64:44.4
matuturo talaga niya sa ibang mga Pilipino.
64:47.4
And yung productivity level
64:49.4
ng mga, ng, ng company nila,
64:51.4
talagang magiging mataas.
64:53.4
Dahil dun sa mga OFW na,
64:56.4
doon sa, sa companies,
64:58.4
doon sa other countries.
65:00.4
So, madaling sabi,
65:01.4
yung, yung talino at abilidad ng Pilipino
65:04.4
na ginagamit doon sa ibang bansa,
65:07.4
makikinabang na yung sarili natin bayan.
65:10.4
Yes, exactly, exactly.
65:12.4
And that's a huge number.
65:14.4
Siguro, mga 10 million yata na Pilipino yan,
65:16.4
yung mga overseas.
65:19.4
So, pag nag-uwian niya mga yan,
65:20.4
daladala nila yung knowledge nila
65:22.4
and experience nila na yan.
65:24.4
Putsa talaga, that's going to be a huge number.
65:26.4
How about yung mga scientist natin?
65:30.4
Kasama yung mga scientist na nasa ibang bansa
65:33.4
na magbabalikan sa Pilipinas.
65:36.4
Dala nila yung kanilang talino at saka nilang expertise,
65:39.4
mga research na, na bagong kaalaman nila.
65:42.4
Ang, ang laki-laki na parang insta,
65:44.4
almost instantaneous transfusion of new blood
65:49.4
into the Philippine, ano, bloodstream.
65:52.4
Parang yun na mangyayari.
65:53.4
Sa Pilipinas, talagang mabubuhay,
65:55.4
ma-rejuvenate talaga ang Pilipinas.
65:58.4
Nang sobra-sobra.
66:00.4
So, sa tingin, ito yung ano,
66:02.4
ito yung matinding change is coming.
66:04.4
Ito yung magiging, ano talaga,
66:06.4
yung Philippine Renaissance na mangyayari.
66:10.4
Mangyayari talaga siya.
66:13.4
Magkakaisa lamang po tayo mga kababayan.
66:16.4
Huwag po nating hayaan na maloko pa tayo
66:18.4
ng maraming umahabang panahon,
66:21.4
ng paulit-ulit ng mga pangako na mangyayari.
66:23.4
Ang mga politiko,
66:24.4
eto na, may opportunity na tayo.
66:26.4
Buksan ang ekonomiya.
66:27.4
Alam ko, yung iba, inaalala,
66:29.4
may mga corrupt officials.
66:31.4
Actually, totoo naman may corrupt pero
66:34.4
pinag-uusapan kasi natin dito yung ekonomiya.
66:37.4
Hindi yung mga politiko.
66:39.4
Ang ekonomiya dito,
66:41.4
mga businessman yung magpapatakbo sa ekonomiya.
66:45.4
Kung ang problema natin sa corruption,
66:48.4
mag-shift tayo from presidential system to parliamentary.
66:51.4
To parliamentary.
66:58.4
doon pa lang sa pagdami ng mga businesses sa Pilipinas,
67:03.4
pagdami ng mga taong,
67:05.4
yung mga dating tambay na ngayon ay may trabaho na,
67:08.4
biglang dumami yung mga taxpayer.
67:11.4
Dadami yung pera ng bayan.
67:13.4
Yung kaban ng bayan magkakaroon ng malaking halaga.
67:19.4
kayang bayaran ngayon ng Pilipinas,
67:22.4
mga civil servants,
67:24.4
mga officials, etc.
67:26.4
ng mas magandang sahod.
67:28.4
And when that happens,
67:30.4
there's less reason to be corrupt.
67:32.4
Kasi kung okay na yung sweldo mo,
67:35.4
hindi ka na kinakailangan kumuha ng extra-extra dyan
67:38.4
para lang yung mga pang-dialysis ng lola mo or whatever.
67:44.4
Diba yun yung problema pa minsan?
67:46.4
Kaya nagiging corrupt yung ibang tao.
67:48.4
Dahil meron silang matinding pangangailangan na,
67:52.4
Usually hospitalization, something like that.
67:55.4
And then, dahil nasanay sila sa pagkukupit ng pera,
67:59.4
naging masamang tao na sila.
68:01.4
But eventually, pag naano natin yung
68:05.4
napataasan ulit yung mga sweldo,
68:08.4
na hindi na nating, hindi na kailangan ng mga tao na maging corrupt,
68:13.4
Kusang mawawala ang corruption?
68:15.4
It will also be easy for the government to become very strict.
68:19.4
Because mataas na ang sweldo ninyo.
68:23.4
Now, I can demand na dapat hindi kayo corrupt.
68:26.4
Ganun ang ginagawa sa Singapore.
68:28.4
Sabi kasi sa Singapore, nililikwan nyo,
68:30.4
if you pay peanuts, you only get monkeys.
68:36.4
If you pay peanuts, you get monkeys.
68:38.4
So, kinakailangan mo magbayad ng magandang sahod sa mga government people
68:43.4
para hindi sila maging corrupt at gawin talaga nila yung tamang trabaho.
68:48.4
So, that's what, we will be able to do that
68:51.4
once we bring in all these job-creating companies
68:55.4
to come into the Philippines.
68:56.4
Kasi dadami bigla ang mga taxpayers.
68:59.4
Kumpanya magbabayad ng corporate tax,
69:01.4
yung mga empleyado magbabayad ng income tax, etc.
69:05.4
Gaganda talaga yung ekonomiya ng Pilipinas dahil dyan.
69:08.4
Mababa rin ang corruption dahil nga
69:12.4
mas dadami yung pera na pwedeng ipambayad ng mas mataas.
69:16.4
At kung may corruption naman, sa tingin ko ang isa solution dyan.
69:19.4
Parliamentary system.
69:23.4
Pero, kung baga ngayon, medyo malabo pa po yan
69:26.4
kasi ang pinag-uusapan natin dito yung economic cha-cha
69:29.4
which is, ito yung pinaka-first step, pinaka-mapilis.
69:32.4
Pinaka-first step.
69:33.4
Pusin muna yung ekonomiya natin.
69:35.4
Exactly, exactly.
69:37.4
And we're on the way there. I think we'll be able to get this done.
69:40.4
So, ayun, isa to sa magandang oportunidad sa ating bansa na
69:45.4
mabuksan yung isipan natin tungkol sa realidad.
69:50.4
Kaya pala mahirap ang Pilipinas dahil may problema sa 1987 institution
69:57.4
kung saan kakaunti lang yung pumapasok ng mga negosyante sa ating bansa.
70:01.4
So, ang gusto natin, magkaroon ng mataas na pasahod, daming trabaho.
70:07.4
Ito na yun. Ito yung chance.
70:09.4
Kaya nakakatawa yung sinasabing unahin ang pagtaas ng sahod kaysa sa cha-cha.
70:15.4
Ito yun. Unahin natin yung charter change.
70:18.4
Nang sa ganong long-term solution, tumaas yung sahod habang buhay.
70:25.4
So, sir, bago tayo magtapos, ano sa tingin mo yung maa-advise mo sa mga Pilipino about economic cha-cha?
70:33.4
So, ayun, again, huwag matakot sa constitutional reform, huwag matakot sa economic constitutional reform or economic charter change.
70:41.4
Kung gusto po ninyong may matutunan kayo tungkol dito, pwede po kayong pumunta sa website ng Correct Movement.
70:48.4
Ito ay correctphilippines.org.
70:51.4
Marami po kaming mga articles dyan na madaling maintindihan, madaling mabasahin.
70:57.4
At marami rin po kaming mga academic white papers na kinolekta na sinulat ng maraming mga tanyag at magagaling na mga international experts sa economics and political science.
71:09.4
Nandun talaga yung proof na itong mga sinasabi namin ay hindi invento lang.
71:14.4
Ito ay mga talagang na-research na talaga ng mga profesor at mga academics talaga, mga researcher talaga na internationally renowned.
71:22.4
So, yun lang po, correctphilippines.org.
71:25.4
Yan, hanapin nyo lamang to, guys. Marami tayong maututunan dito.
71:29.4
At ayun, sir, maraming maraming salamat sa oras mo, sa iyong time.
71:33.4
Maraming salamat.
71:34.4
Maraming pa tayo dapat pag-usapan. Set na lang tayo sa mga susunod na araw alam kong busy ka po.
71:40.4
Thank you, sir. Thank you, sir. Thank you for having me. Thank you for inviting me, Sangkay Janjan.
71:46.4
At maraming salamat din sa lahat ng mga tangkilik sa show na ito ni Sangkay Janjan. Mabuhay po kayo lahat.
71:54.4
Thank you, sir. Maraming maraming salamat, Sir Orion ng Correct Movement. God bless.
71:59.4
God bless. Thank you.
72:01.4
So, ayan, mga sangkay. Nakita na po natin, no?
72:08.4
sundan po natin itong correctphilippines.org.
72:13.4
Okay? Marami po tayong matututunan dyan, mga sangkay.
72:16.4
Hanapin nyo na lamang po ito.
72:18.4
Ito po ay mahalagang pag-usapan ngayon at mahalagang ma-
72:21.4
tayo mismo bilang Pilipino, no?
72:23.4
Supportahan po natin ito kasi
72:25.4
tayo mismo ang manawagan sa mga barabaranggay, sa mga kaibigan nyo, mga kamag-anak nyo
72:30.4
na itong chance na ayusin yung ekonomiya natin.
72:36.4
magdudulot ng ano,
72:38.4
kumbaga, hindi po ito advantage ng mga politiko.
72:40.4
Ito po ay advantage ng mga Pilipino
72:43.4
na one day, hindi na po tayo kakapusin ang mga pangangailangan natin sa buhay
72:49.4
kasi eto na nabuksan na yung ekonomiya, maraming opportunities,
72:53.4
maraming trabaho, mataas yung pasahod,
72:56.4
at ayun, mga sangkay, tingin ko mawawala po talaga yung mga...
73:00.4
mawawala yung mga tambay.
73:02.4
Sigurado mauubos mo yung mga tambay kasi yung mga tambay magkaka-interes na rin.
73:07.4
Na instead na tumambay, eh magtrabaho na lang.
73:10.4
Kasi marami naman palang opportunities.
73:12.4
So ayun, mga sangkay, let's support.
73:15.4
Sundan po natin ito.
73:16.4
Actually, ang dahilan kung bakit na-involved na naman ako sa ganitong classic usapin, mga sangkay,
73:22.4
kasi you know naman, wala na po talaga ako sa politics.
73:26.4
Wala po akong time para pag-usapan yung politiko o mga politika sa ating bansa,
73:32.4
yung mga issues pang politika.
73:35.4
Kasi nanahimik na tayo from 2022.
73:37.4
I think December 2022, matagal po natin pinigilan yung bibig natin na magsalita yung mga issues.
73:46.4
Pero mga sangkay, nung dumating sa punto na ito na pinag-uusapan na itong constitutional reform
73:53.4
patungkol sa economic provision, dito po tayo nagka-interes na,
73:57.4
oy, kailangan maipaalam ito sa mga Pilipino.
74:00.4
Kasi kung walang magsasalita, kung puro bardagulan lang po tayo,
74:04.4
yung gagawin natin dito, wala po ang mangyayari.
74:07.4
Ang kailangan ngayon, malaman ng mga Pilipino, gaano ka-importante itong economic provision charter change.
74:13.4
Okay, yung economic cha-cha, gaano kahalaga ito.
74:16.4
At gaano kahalaga na mabuksan na ang ating ekonomiya.
74:19.4
Alam niyo mga sangkay, yung mga foreign investors na nagsalita po doon sa Senado,
74:25.4
yun po yung patunay na may problema sa ekonomiya natin.
74:28.4
Kaya pala gumagapang ang Pilipinas eh.
74:31.4
Kaya pala sobrang hirap ng Pilipinas.
74:33.4
Kaya pala ang daming squatter area sa ating bansa.
74:36.4
Kaya pala maraming nanlilimos.
74:38.4
Kaya pala maraming gambay.
74:39.4
Kaya pala maraming OFW.
74:41.4
Kasi ang problema, hindi bukas ng gusto ang ating ekonomiya na tumanggap sa foreign direct investment.
74:51.4
Ang dami pong mga restrictions.
74:53.4
Ang dami pong, isa na po dyan yung 60-40 policy.
74:56.4
Na luging-lugi po sila dyan.
74:59.4
Kung kumita man sila mga sangkay, kakaunti lang.
75:01.4
Kaya ang nangyayari, kapag nakakalusot sila na magnegosyo sa Pilipinas, sobrang mahal na po ng item.
75:08.4
So, what we need right now is to open our economy when it comes to foreign direct investment.
75:17.4
At siguro mga sangkay, 10 years from now, halos wala nang, kakaunti na lang yung pumupunta sa ibang bansa.
75:23.4
Kung mayroon mang pumupunta sa ibang bansa is, kumbaga yan na yung pinakamakalaking opportunity bilang isang Pilipino.
75:30.4
Kumbaga, may chance na po siya mamili.
75:33.4
Mag-abroad ba ako? Teka, alin ba magandang pasahod nasa abroad o dito sa Pilipinas? Mukhang okay dito eh.
75:39.4
Diba? Ganun lang po.
75:41.4
So, how I pray and how I wish na dumating po tayo sa punto na ang ekonomiya po natin ay nakakasabay na po sa global economic growth.
75:52.4
Isa po yan sa magandang bagay ngayon mga sangkay.
75:55.4
At ngayon, ito po yung chance.
75:57.4
Suportahan po natin mga kababayan.
75:59.4
At ayun, maraming maraming salamat po sa inyong panunood.
76:02.4
And I hope na nag-enjoy po tayong lahat mga sangkay sa ating napag-usapan ngayon.
76:07.4
Again, huwag po tayong maniniwala sa fake news na delikado ang charter change.
76:12.4
Hindi po delikado ang charter change.
76:15.4
Sa totoo lang, saan ito delikado?
76:18.4
Sa mga gahaman na politiko na wala pong ibang ginawa kundi manloko sa mga Pilipino.
76:24.4
At threat po ito sa mga buwakang negosyante.
76:28.4
Sa ating bansa mga sangkay na matagal na po tayong ginugulangan.
76:32.4
Kasi pag nagsipasukan yan, sigurado dadami po yung opportunity ng mga Pilipino
76:37.4
na makapagtrabaho dito mismo sa ating lupain na may maayos na pasahod at magandang sweldo.
76:44.4
So ayun, maraming maraming salamat po sa inyong panunood.
76:47.4
I hope na okay po kayo dyan at nakapag-dinner na kayo.
76:53.4
Maraming maraming salamat din po kay Sen. Orion na pinagbigyan po tayo.
76:57.4
Ayun, shoutout po sa lahat ng mga solid sangkay. Maraming salamat.
77:02.4
Biglaan pong live pero nandito po kayo. At hindi ko alam kung maglalive pa po ako mamayang madaling araw, alas 2.
77:09.4
Mahala na si Batman mga sangkay. Magbablog pa po ako pagdating sa world news. Okay?
77:13.4
So ayun, God bless everyone. Palagi niyo pong tatandaan that Jesus loves you.
77:18.4
God bless Pilipinas. God bless po sa lahat ng nanonood.
77:27.4
Thank you for watching!
77:57.4
Thank you for watching!
78:27.4
Thank you for watching!
