8 Deadly na Sakit na Dapat Bantayan. - By Doc Willie Ong (Internist and Cardiologist)
* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Pag-usapan po natin itong walong very deadly at serious na mga sakit
00:06.3
Tinatawag ko nga itong mga tridor na sakit na bumibigla na lang
00:11.3
Kadalasan, hindi alam ito ng tao, bigla na lang darating yung mga sakit
00:16.2
Kasi nga walang sintomas sa una
00:18.7
So pinili ko itong walo na halos walang sintomas
00:22.8
Pag nalaman mo, serious na
00:24.9
Hopefully, pag aware tayo dito sa walong deadly disease
00:28.3
Ay baka maagapan natin
00:30.2
Baka meron kayong ganitong senyales na sabihin natin
00:33.5
Uy, may ganitong simptom, may edad na
00:35.5
Baka kailangan na magpa-check agad sa doktor
00:40.1
Number 1, ewan ko kung narinig nyo na ito
00:45.2
Abdominal aortic aneurysm
00:48.0
Tayo, meron tayong aorta
00:50.8
Mula sa puso, meron pinakamalaking ugat aorta
00:55.4
Bababayan, magiging thoracic aorta
00:57.8
Tapos pag babasat yan, medyo malaki yan
01:04.0
So abdominal aorta
01:05.9
Ngayon, dapat ganito ang hugis niya
01:10.9
May pagkakataon, lumolobo siya
01:16.6
Walang sintomas ito
01:18.5
Ang tawag nila dito, time bomb
01:20.9
Time bomb, ticking time bomb
01:23.7
Bakit nagtitik? Pumupulso yan
01:26.1
Bawat tibok ng puso
01:27.8
Baba na baba yung dugo dito
01:31.5
So anytime, pag palaki yan ng palaki
01:35.9
Pag napunit yan, tatagos
01:38.4
Lalabas yung dugo
01:40.0
Mamatay yung pasyente, bigla
01:41.7
Within minutes to, ubus
01:44.0
So ang problema dito, kadalasan, walang simptom
01:48.0
Hindi mo mararamdaman
01:50.7
The only thing na pwede mo malaman ay
01:53.4
Pag hinawakan yung tiyan
01:55.4
Minsan, malakas ang pulso
01:57.8
Pero kung mataba ka
01:59.8
Hindi mo rin mararamdaman ito
02:01.8
Pag na-ultrasound
02:04.4
Pero hahanapin pa ito
02:06.0
Iu-ultrasound yung abdominal aorta
02:09.4
So mararamdaman mo lang
02:12.3
Kung sumasakit yung tiyan
02:13.9
Pero medyo late na yan
02:15.2
Pag sumakit, dapat malaki na siya
02:18.5
Magagawa lang natin
02:23.2
Unang-una, risk factors
02:24.7
Baka super high blood siya
02:30.9
Nakakasira din ang ugat
02:32.8
Baka may lahing ng ganitong abdominal aneurysm
02:40.8
Mahuhuli lang yan
02:41.9
Kung may sobrang sakit ang tiyan
02:43.9
So medyo late na yan
02:45.2
Tapos pag nahuli nga natin
02:47.7
May operation gagawin
02:51.5
Toracovascular Surgeon
02:53.0
Nilalagyan nila ng graft
02:55.7
Pero parang walang choice
02:57.9
Lalo na pag malapit na mapunit
03:00.8
Paano tayo iiwas?
03:04.2
Wala naman tayo pera pang check-up
03:06.2
Paano tayo iiwas?
03:12.3
Control ang blood pressure
03:14.4
Kasi pag mataas, hindi maganda
03:16.2
Huwag din ma-aksidente
03:19.7
Masuntok, mabangga yung tiyan
03:23.3
Misa nagiging cost din yan
03:25.7
So actually, yung mga prevention tips natin
03:29.1
Halos pare-pareho dito sa walong sakit
03:31.3
Kung susundin nyo yung mga prevention tips
03:34.6
Maayos na pagkain
03:37.6
Mapiprevent natin itong walo
03:41.4
Kasi nga walang sintomas eh
03:43.4
So yan ang number one
03:45.9
Abdominal aortic aneurysm
03:50.9
Kung yung abdominal aneurysm malaki
03:54.3
Pag lumalaki yun, parang 4 cm
03:58.3
Ito naman, sa utak
04:00.3
Itong brain aneurysm, maliit lang yan
04:03.1
Maliit na maliit lang yan
04:05.1
Ito, baka narinig nyo na ito
04:07.1
Maraming artista, napapabalita
04:10.1
Na bigla na lang pumanaw
04:12.1
Sumakit lang ang ulo
04:14.1
Nang ilang oras, biglang hindi na gumising
04:21.1
Ang problema dito sa brain aneurysm
04:23.1
Pwede siya mamana
04:25.1
So wala talagang kasalanan
04:27.1
Na mana mo sa kamag-anak mo
04:31.1
Kung nag-uumpisa pa lang siya
04:33.1
Hindi mo matse-check
04:35.1
Paano mo matse-check sa ulo?
04:37.1
Hindi ka naman magpapasitiskan at MRI
04:39.1
Kung wala ka naman nararamdaman
04:41.1
So, magkakaroon lang siya ng sintomas
04:44.1
Pag malapit na siya, pumutok
04:47.1
Kung kailan na siya dumudugo
04:50.1
Kung kailan na siya napupunit
04:52.1
Doon palang sasakit ang ulo
04:55.1
Doon palang lalabo ang mata
04:57.1
Doon palang magkoconvulsion
04:59.1
Doon palang titigas dito sa leeg
05:02.1
Pag may dugo na lumalabas
05:04.1
Pero sa umpisa, hindi mo mahuhuli
05:06.1
Kaya nga, tridor na sakit
05:08.1
Paano siya mahuhuli?
05:11.1
Kung may lahi kayo nito
05:15.1
Lahat naman tayo may headache
05:17.1
Pero yung sakit ng ulo na feeling mo
05:20.1
Laging paulit-ulit
05:22.1
O parang masakit siyang kakaiba
05:24.1
Wala naman masama kung may headache kayo
05:28.1
Pacheck tayo sa neurologist
05:30.1
Neuro brain specialist
05:32.1
So, pag medyo may duda siya
05:35.1
Na baka iiba na iyon
05:38.1
Papa MRI ka, papasitiskan
05:41.1
Baka mahuli itong brain aneurysm
05:44.1
Pag nahuli yan, inooperahan
05:48.1
Naooperahan ka na maaga buhay ang pasyente
05:51.1
Pag hindi naooperahan, delikado
05:54.1
O maatake din ito pag nagkakaedad
05:56.1
Nagkaka high blood
05:58.1
Kasi nga, mataas yung pressure
06:00.1
O na-stress, na galit
06:02.1
Umiiri, pwede rin
06:04.1
Yan, risk factors ng brain aneurysm
06:06.1
High blood, alak, smoking
06:12.1
O bawal, brain injury
06:16.1
Number 3 na deadly disease
06:22.1
Bakit siya deadly?
06:24.1
Wala kasing sintomas eh
06:26.1
Ito yung mga colon cancer
06:28.1
Stage 1, stage 2, stage 3, stage 4
06:31.1
Pag nag-uumpisa pa lang ang tumor o bukol
06:35.1
Eh walang sintomas
06:37.1
Magkakasintomas lang siya
06:39.1
Just in case malaki na dudugo
06:42.1
Pero kahit dumugo, iisipin natin baka almoranas lang
06:45.1
So mahirap pa rin
06:47.1
Magkakasintomas siya
06:49.1
Kung sobra na siya laki
06:51.1
Napipigilan na niya yung pagdumi mo
06:53.1
Lumiliit na ang dumi mo
06:55.1
O may dugo na sa dumi mo
06:57.1
Na magdududa ka na kailangan na mag-colonoscopy
07:01.1
Pero otherwise, hindi mo mauhuli
07:04.1
Sasakit ang tiyan
07:06.1
Sa umpisa, hindi sasakit eh
07:09.1
Hindi mo mamamala yan
07:10.1
Parang may bukol ka dito
07:13.1
Pero kung may bukol sa colon
07:15.1
Hindi mo makikita
07:16.1
Hindi mo maram naman eh
07:19.1
Kaya yung iba gusto colonoscopy
07:23.1
Hindi naman natin kaya ipacheck
07:29.1
Pag may pagdurugo
07:31.1
Siguro papacheck tayo sa surgeon
07:35.1
Pero meron namang prevention tips eh
07:39.1
Ano ba ng kokos nito?
07:41.1
May lahi ng cancer
07:46.1
Puro meat ang kinakain
07:49.1
Kaya nga para makaiwas dito
07:51.1
Kailangan dalawa hanggang tatlong tasa
07:54.1
Na gulay at prutas
07:58.1
Dalawang tasang gulay
08:00.1
Parang ganun karami
08:04.1
Mas maganda rin po
08:06.1
Hindi constipated
08:07.1
Kasi pag constipated tayo
08:11.1
Every 3 to 4 days
08:13.1
Misa naiimbak yung dumi eh
08:18.1
Mas gusto mo regular ang pagdumi
08:19.1
Tsaka iwas din sa mga pagkain
08:21.1
Yung mga laman loob
08:23.1
Yung mga maduduming pagkain
08:26.1
Hindi naman ganun kahealthy
08:28.1
High fiber kailangan
08:32.1
I think alam nyo na to
08:33.1
Breast cancer naman sa babae
08:35.1
Ito talaga deadly siya
08:38.1
Lalo na sa Pilipinas
08:39.1
Napakaraming may breast cancer sa atin
08:42.1
Mas marami may breast cancer sa Pilipinas
08:46.1
Kumpara sa ibang mga bansa
08:50.1
Bakit 10% ang breast cancer natin dito
08:53.1
Pwede sa pagkain natin
08:56.1
Baka yung quality ng pagkain natin
09:01.1
Mahal lang prutas
09:02.1
Puro na lang maalat na isda
09:05.1
Puro na lang karne
09:07.1
Puro na lang kanin
09:08.1
Puro na lang toyo
09:11.1
Yun na lang kinakain natin
09:13.1
Baka air pollution
09:16.1
Hindi natin masabi
09:17.1
Kaya baka mas stress
09:21.1
Lahat yan pwede mag-cause ng breast cancer
09:27.1
So tigil sigarilyo
09:30.1
Mas maraming gulay at prutas kinakain
09:33.1
Keep your weight down
09:36.1
Wala rin sintomas ito
09:38.1
Yung iba nga may bukol na
09:39.1
Hindi mamamalayan
09:40.1
Malalaman na lang kumalat na
09:43.1
Kasi oras na kumalat yung breast cancer
09:45.1
Wala na sa breast kumalat na
09:47.1
Mahirap na habulin
09:49.1
So kinakapa yung breast
09:52.1
O may nakapa kayo kahit
09:54.1
Kasing laki ng monggo
09:59.1
Pag holin malaki na yun
10:01.1
Sa kilikili o dito sa breast
10:03.1
Papacheck agad tayo sa surgeon
10:05.1
O sa ubigay ninyo
10:12.1
Pinapatanggal agad
10:14.1
So minomonitor po ito
10:16.1
Mabilis kumalat itong breast cancer
10:19.1
I'm sure meron kayong kamag-anak
10:23.1
Kaya nga sinabi ko
10:24.1
Tridor itong mga sakay
10:26.1
Hindi mo mamamalayan eh
10:29.1
Pero yung mga prevention tips
10:34.1
Mag-exercise palagi
10:37.1
Ang kalaban namin
10:41.1
Kasi sa breast cancer sa lalaki
10:43.1
Medyo hindi ganun kadami
10:46.1
Sa prostate cancer
10:48.1
Maraming lalaki nangkaka prostate cancer
10:51.1
Hindi siya ganun kabilis kumalat
10:55.1
So medyo okay siya na
10:57.1
Pag na-discover mo yung prostate cancer
10:59.1
Usually mahahabol mo pa
11:01.1
Kaya maraming nakakasurvive nito
11:04.1
Pero wala rin ganung sintomas
11:07.1
Kasi lahat ng lalaki naman
11:10.1
Mahina ang pag-ihi
11:15.1
Karamihan naman ng lalaki
11:17.1
Lalaki talaga ang prostate
11:20.1
Pag iihi, hirap na
11:22.1
Pero hindi mo alam kung lumalaki ba prostate mo
11:26.1
Or prostate cancer na eh
11:29.1
Unless papa-ultrasound mo
11:33.1
So pag may problema sa pag-ihi
11:34.1
Pwede malaki lang ang prostate
11:37.1
Or ang kinakatakot natin
11:40.1
Itong back pain eh
11:42.1
Lahat naman nagkaka-back pain eh
11:44.1
So ang kinakatakot natin
11:46.1
Yung prostate cancer na kumalat sa buto
11:49.1
Kaya nag-back pain
11:50.1
So mahirap malaman
11:53.1
So kaya nga siya deadly disease eh
11:55.1
So siguro pag senior na
11:57.1
Mas magpapa-check na kasi nga
11:59.1
Higher risk na for prostate cancer
12:03.1
Iiwas din sa karne
12:07.1
Yan ang turo ng urologist ko
12:17.1
Gulay at prutas talaga ang maganda
12:20.1
Sa prostate cancer
12:22.1
More exercise pwede rin
12:24.1
Huwag rin matagal nakaupo
12:26.1
Hindi naman talaga risk factor
12:28.1
Pero ayaw mong lagi rin nakaupo
12:34.1
Number 6 out of 8 deadly disease
12:39.1
Diabetes kasi sa umpisa wala rin sintomas eh
12:43.1
Tsaka ang daming nagkaka diabetes ngayon
12:45.1
Ang daming komplikasyon
12:47.1
Ng diabetes sa puso
12:54.1
Delikado siya kasi sa umpisa
12:57.1
Halos walang sign
12:59.1
Unless papacheck mo blood sugar mo
13:09.1
Yung mga late sign na
13:11.1
Nilalanggam yung ihi
13:13.1
O yung kamay namamanhid
13:14.1
Lumalabo yung mga mata
13:18.1
Dahil sa diabetes
13:19.1
Medyo late sign na yun
13:22.1
Early sign is ganito
13:24.1
So papacheck ang blood sugar
13:28.1
Siguro at least every 6 months or every year
13:36.1
Dati eh dito ganun ka deadly
13:38.1
Pero ngayon with social media
13:40.1
Ang dami na didepress lalaki at babae
13:44.1
Pag may nabalitaan kayo na
13:47.1
Tao wala pang 30s
13:49.1
Biglang pumanaw na lang
13:51.1
Pag titignan mo yung cause of death eh
13:53.1
Kadalasan depression
13:56.1
So dapat maayos natin ito
13:59.1
Usually sa social media
14:02.1
Syempre nakikita mo
14:03.1
Ba't yung iba may bahay
14:08.1
Pangit yung buhay ko
14:09.1
Malulungkot ka na
14:10.1
Kung ano na napapasok sa isip natin
14:14.1
Nag alcohol abuse
14:18.1
Kung ano na naiisip na masasama
14:22.1
Dinadaan sa pagkain
14:24.1
Hindi na kinakausap ang pamilya
14:27.1
Wala ng gana mabuhay
14:29.1
Wala ng gana gumising
14:32.1
Early sign of depression palala
14:36.1
Ito kaya naman talaga malabanan eh
14:39.1
Pwede sa psychiatrist
14:41.1
Pwede sa counselor
14:43.1
Kung bata pa sa guidance counselor
14:45.1
Lastly, high blood
14:47.1
High blood talaga pinaka-treader na sakit
14:50.1
Kasi marami tumataas ang blood pressure
14:53.1
Okay sabi nila wala namang masakit sa ulo ko
14:56.1
Pero pag chineck mo ang blood pressure nila
15:01.1
Ang blood pressure hindi nila alam
15:03.1
Parang walking time bomb din yan
15:06.1
Kasi pag sobrang taas ang blood pressure
15:08.1
Anytime pwede pumutok sa ulo
15:10.1
Diba pwede ka ma-stroke
15:12.1
Pwede ka ma-heart attack
15:13.1
Kahit wala nga aneurysm
15:15.1
Basta sobrang high blood
15:17.1
Pag umabot ng 200 yung blood pressure
15:20.1
Doon na puputok eh
15:21.1
Tsaka pag nagkakaedad
15:23.1
Eh syempre mas marupok na yung ugat natin
15:25.1
Mas prone na ma-stroke
15:28.1
Iwas sa sakit na ulo
15:29.1
Iwas sa sakit sa puso
15:33.1
Kailangan minom ng gamot
15:34.1
Kung talagang mataas ang blood pressure
15:43.1
Ano ba tong best doctors eh
15:45.1
Tulad na sinabi ko
15:47.1
Para dito sa 8 deadly disease
15:49.1
Inom ng maraming tubig
15:51.1
8 to 10 glasses of fluid or water in a day
15:55.1
Meron pong pag-aaral yan
16:02.1
Dapat hindi lang physically rested
16:13.1
Tumingin ng magandang tanawin
16:15.1
Count your blessings
16:19.1
Kahit maliit ng sweldo
16:21.1
Kasi yung outlook ang mahalaga
16:23.1
Kita mo yung maraming mga yaman na sakit ng ulo
16:29.1
Pagmamahal sa sarili
16:31.1
At dapat mababait yung mga kaibigan
16:33.1
Para laging masaya
16:35.1
Sana po nakatulong tong video natin
16:37.1
Kung meron kayong duda
16:39.1
Na baka meron tayo nitong 8 na deadly disease
16:43.1
Ay magpa-check up po tayo sa inyong mga doktor
16:45.1
Check ang blood pressure
16:47.1
Check ang blood sugar
16:48.1
At itong mga test
