00:44.7
Ngunit ang marangyang katayuan ng Hong Kong ay unti-unting nagbabago.
00:50.9
Siguradong magugulat ka sa maalalaman mo
00:53.8
na mula ng kontrolin nito ng Partido Komunista ilang taon na ang nakararaan.
00:59.0
Daan-libong lumisan at ang pagbagsak ng ekonomiya ay unti-unting nararamdaman.
01:06.1
Mayroong mga naniniwala at marami din namang naghihinala.
01:23.8
KILALA ANG HONG KONG SA PILIPINAS
01:41.8
Kilala ang Hong Kong sa Pilipinas dahil isa ito sa mga destinasyon ng maraming Pilipino.
01:47.4
Hindi lamang upang mag-sightseeing o mag-shopping, marami ding pumupunta para maghanap ng trabaho.
01:53.8
Sumobra pa nga sa 200,000 Pinoy ang naninirahan sa siyudad noong isang beses.
01:58.8
Ngayon pa man, may nangyayari ngayon doon na hindi gaano pinag-uusapan ng mga taga roon.
02:03.8
Dahil baka mapagbintang ang kumakalaban sa Partido at ito ay lubos ang pinagbabawal at pwedeng makulong kung may magtuturo.
02:11.8
Sa mga hindi gaano pamilyar sa sitwasyon ng financial hub,
02:15.8
kailangan muna bumalik sa nakaraan upang maunawaan ang lubusan ng kasalukuyang katayuan at ang hinaharap ng magtuturo.
02:23.8
Tinawag na Global Financial Hub ang Hong Kong dahil sa ito ay sentro ng pagkakaperahan ng mga kumpanya,
02:31.8
ng gastusan, ng bilihan, mga transaksyon, negosyo at kung ano-ano pa.
02:37.8
Pero kaila sa marami na dati itong pag-aari ng Britanya.
02:41.8
Noong natalo ang China sa unang Opium War mga taong 1840s,
02:46.8
nasa ilalim ito ng Administrasyong Briton ng 150 taon hanggang noong buwan ng 1840.
02:53.8
Ang huli't taong 1997, nang ibinalik ito muli sa kamay ng mga Komunista,
02:58.8
marami sa mainland China ang nagalak sa pangyayari.
03:01.8
Dahil nga naman sa wakas, ang financial hub ay naibalik na, pero hindi lahat ay masaya,
03:07.8
dahil hindi lahat ng mga Hongkongers ay sangayon sa mahikpit na kapit ng mga namumuno.
03:13.8
Sa loob ng maraming taon, nanamasa ang mga taga siyudad dahil ang kasunduan ay,
03:19.8
ibabalik man ang Hong Kong sa China,
03:21.8
Sa China, pero sa loob ng 50 taon, walang pagbabagang magaganap sa syudad.
03:27.4
Kaya panatag ang loob ng marami na sinabi ng mga komunista na one country two systems ang gagawin.
03:33.5
Sa madaling sabi, bagamat bahagi na sila ng China, mananatili itong may sariling batas at may sariling politika.
03:42.7
Ganito rin ang pangako ng CCP sa mga Taiwanese, ang one country two systems kung sila ay magpapasakot.
03:49.2
Napakagandang kasunduan para sa mga Hongkongers at mga 200,000 Pilipinong doon na nakatira.
03:56.3
Pero, kailan ba matututo ang madla pagdating sa pakikipagkasunduan sa mga komunista?
04:03.5
Ilang dekada na malaya at marangya ang buhay sa Hongkong.
04:07.3
Sa makatawid, inulat ng Department of State ng Estados Unidos noong 2001 na kahit sa ilalim ng China, ang Hongkong ang pinakamalayang syudad sa Asia.
04:17.6
Desidido ang pamahalan doon.
04:19.2
Nang panitiliin ang klase ng kanilang buhay.
04:22.1
Habang nire-respeto naman ng China ang talagayan ng gobyerno doon.
04:26.1
Pinayag sa Hongkong Journal na bagamat nasaksihan ng ilang problema sa Hongkong,
04:31.1
pagpasok ng taong 2000, nakaramdam ito ng malaking pag-asenso na 10% sa kanilang GDP o lahat-lahat ng serbisyo at produkto sa syudad.
04:40.9
Tapos sa mga sumunod pang taon, 2004 at 2005, nagpatuloy ang pagunlan doon.
04:49.2
Hanggang lumantad ang tunay na kulay ng mga komunista.
04:53.9
Jeremy Reinhardt, to talk more about the threat of Communist China, is the Gatestone Institute Senior Fellow.
04:58.7
He is author of The Coming Collapse of China as well as...
05:01.7
Taong 2003, nabigla ang mga taga-Hongkong sa isang proposisyon mula sa mainland China.
05:10.1
Isang batas na titibag sa kanilang kasiyahan at kalayaan, ang Hongkong National Security Bill ng 2003.
05:18.1
Ayon sa isinusulong na batas, ipagbabawal ng China ang anumang gawain na laban sa edulohiya ng mga komunista,
05:26.1
katulad ng pagprotesta laban sa gobyerno, mga turo na hindi sangayon sa partido.
05:31.2
Dahil dito, isang malaking pag-aalsa ang naganap kung saan kalahating milyong katawang nagparada sa palsada.
05:37.9
Nahalata ng mga tagroon na ang gustong mangyari ng partido ay ang paghigpit ng papit nito sa syudad.
05:43.7
Pero swerte naman sila dahil sa tindi ng protesta, nabara ang batas.
05:48.1
Taong 2012, gustong baguhin ng China ang turo sa mga paaralan sa Hongkong, at isingit ang edulohiya ng komunismo upang hikayate ng kabataang maging tapad sa partido.
06:00.1
Katulad ng nakaraan, sinalubong ito ng malaking protesta.
06:04.1
Tapos taong 2014, nabalitaan sa buong mundo ang marahas na umbrella protest na Hongkong, laban sa mga pagbabagong nais ng partido sa politika ng syudad.
06:16.1
Gusto ng grupo na maglagay ng mas marahas na umbrella protest sa Hongkong, laban sa mga pagbabagong nais ng partido sa politika ng syudad.
06:18.1
Gusto ng grupo na maglagay ng mas marahas na umbrella protest na Hongkong, laban sa mga pagbabagong nais ng partido sa politika ng syudad.
06:22.1
Tapos taong 2016, nagprotesta muli ang mga tagroon para sa kanilang kalayaan, laban sa humihigpit na patakaran mula sa China.
06:31.8
Patunay na ayaw ng mga Hongkongers ang batas na Komunismo.
06:48.1
Bakit bumabagsak ang ekonomiya ng Hong Kong?
07:04.3
Sa dinami-dami ng batas na gustong isulong ng mga komunista sa China, sinasalubong ito ng protesta mula sa mga taga-Hong Kong na ayang magpasakal sa partido.
07:13.4
Nasaksihan ang bawat isang lakas at kahinaan ng magkabilang panig na sa susunod na protesta magkakaroon ng huling pagtutunggali.
07:22.5
Taong 2020 pinatupad ng China ang isang batas na magpapahina sa anumang grupo na hindi sangayon sa nais ng partido, ang bagong National Security Law.
07:33.4
Base sa Amnesty International, nabawal ang anumang gawain na pwedeng ituring na pagtutol sa pamahalaan.
07:40.4
Kasama dito ang mga protesta laban sa gobyerno.
07:43.4
Ang paghulat na hindi sangayon sa mga komunista at anumang pagpupulong na may hangaring tumutol sa partido.
07:51.4
Dahil sa batas, marami ang pinakulong at maraming pahayagan ang pinasara.
07:56.7
Inulat sa Hong Kong Free Press na ang bilyonaryong founder ng Apple Daily newspaper na si Jimmy Lai ay inaresto sa paratang na nakikipagugna ito sa mga dayuhan upang kalabanin ng mga komunista.
08:09.2
Sinabi sa Financial Times noong taong 2022 na,
08:13.4
Naharap ang malubang pagbagsak ng Free Press sa Hong Kong.
08:16.6
Ayon sa ulat, nagsara na ang kilalang Citizens News dahil sa pag-aresto sa mga journalist ng isa pang pahayagan, ang Stand News.
08:25.2
Sa National Security Law, pinagbabawal ang pagulat laban sa mga komunista o pagpuna sa partido.
08:31.9
Dahil sa mga pangyayari, dito nagsimulang magbago ang buhay sa Hong Kong.
08:38.0
Taong 2021, binalita sa East Asia Forum na nagkaroon ng Population Exchange.
08:43.4
Ito ang exodus paalis ng Hong Kong.
08:45.5
Ayon sa ulat, ito ay dahil sa Security Law ng China
08:49.6
Sinabi na ang mga liorthan ay magdadala ng kalilang yaman sa ibang bansa,
08:53.6
kaya siguro nagluwag ang ilang nasyon upang madaling makalipat ang libu-libong Hongkonger sa abroad.
08:59.0
Baro hindi-iyan ang mahalaga, dahil ayon sa Hong Kong Free Press noong taong 2023 na kalahati na mga professional
09:06.2
sa siyudad ay gusto naring malis, at marami ang nag-apply na sa abroad.
09:11.5
Kung magkakaganon,
09:13.4
hindi na ang mga industriya ng teknolohya.
09:15.9
Kaya sinabi sa Channel News Asia na mauubos yung matatalinong profesional sa Hong Kong
09:21.1
at hindi na ito, maibabalik muli.
09:25.3
Pinahayag ng South China Morning Post na tatlong taong bumaba ang populasyon sa Hong Kong
09:29.8
at ayon sa pahayag, taong 2022, 60,000 residente ang lumipat sa ibang bansa.
09:36.4
Pero nung matapos ang taong 2023,
09:38.5
ang balita ng Dim Sum Daily na sobra sa kalahating milyong residente ang umalis ng siyudad.
09:45.0
Hindi lang basta-basta ang mga residente,
09:47.3
ang mga ito ay trabahador, mga manggagawa, mga profesional sa iba't ibang industriya
09:52.1
na nagpapaikot ng ekonomiya sa dating Global Financial Hub.
09:56.9
Pero ngayon, mukhang malabo na itong maging sentro ng kalakalan sa buong Asia.
10:01.9
Salamat sa paghihigpit ng mga komunista sa kalayaan ng mga tagaroon
10:05.5
at pamamalakad na sumasakal sa mga negosyante
10:08.5
ng mga pating dayuhan at lokal.
10:11.7
Ngayong taong 2024, sinabi sa Nasdaq ng Reuters na bumagsak ang stocks ng Hong Kong.
10:18.0
Ito yung presyo ng mga pating binibenta ng isang negosyo.
10:21.5
Ibig sabihin lang na humihina ang katayuan ng mga kumpanya doon.
10:25.7
At pinatunayan ito ng SCMP na ito ang pinakamalubhang pagbaba ng stocks sa loob ng 15 buwan.
10:32.5
Binahagi ng East Asia Forum na nahihirapang bumangon ng ekonomiya ng Hong Kong.
10:37.5
Dala ng mahihigpit na patakara noong COVID at ang pagsakal ng mga komunista sa industriya.
10:43.6
Sinabi rin ng Al Jazeera, ngayon lang 2024 na ang pagyaman ng Hong Kong ng ilang dekada ay nalusaw nung ito ay naibalik sa China.
10:53.1
Kaya ang konklusyon ng Bloomberg ay, isang krisis pampinansyal ang hinaharap ng Hong Kong.
10:58.9
Ang manlubhang financial crisis katulad ng naganap sa Asia noong taong 1998.
11:05.1
Anong araw lang mapupulot dito?
11:07.5
Talagang sayang ang nangyayari ngayon sa Hong Kong at siguradong nadarama ito ng 200,000 Pilipino na katahan doon.
11:17.2
Marami ang nagsasabi na may babalik lang ang kinang ng Global Financial Hub ng Asia kung luluwaga ng mga komunista ang paggawak nito sa syudad.
11:26.4
Pero ano ang posibilidad na ito ay mangyari?
11:30.3
Halata naman na mas mahalaga ang pwesto sa politika ng partido kaysa sa buhay ng mga taga roon.
11:36.0
Kaya totoo nga ang sabi nila na ang paghawak sa labis na kapangyarihan ay nagbubunga ng pangabuso sa kanyang kapwa.
11:45.7
Buksan mo ang iyong isip at ayang lumalim pa ng lubusan ng iyong pangunawa sa mga kasaysayang kapupulutan ng maraming aral.
11:57.7
Tandaan, katotoha na ng susi.
12:03.8
Sa Tunay na Kalimutan
13:06.0
Thank you for watching!
13:36.0
Thank you for watching!
