01:29.0
Kung anong ginawa?
01:30.6
Alam nyo kung ano ang naging modus?
01:33.7
150,000 na sako ng bigas, ibininta ng mga officials ng NFA, hindi sa mga mamamayan.
01:42.6
Hindi sa mamamayan, hirap ang talagayan.
01:46.8
Kundi sa mga malalaking negosyante ng bigas.
01:51.2
Tatlo lang na malalaking negosyante ng bigas ang binintahan ng 150,000 daw na sako.
01:57.8
So anong ibig sabihin yan?
01:59.0
Kung baga, yung dapat nabigas na yan na 150,000 na sako, dapat bininta yan sa mga tao.
02:10.3
Kasi ito yung nabibili ng mura.
02:14.7
Ngayon, sa halip na ibinta sa mga tao, ang ginawa ng mga officials ng NFA,
02:20.1
alam nyo kung ano mga kabunyog, ibininta sa malalaking negosyante.
02:24.0
At alam nyo kung magkano lang ang benta?
02:25.6
25 pesos per kilo.
02:29.0
25 pesos per kilo lang ang benta.
02:32.6
Tapos yung mga bigas na yan na ibininta sa mga negosyante, ibibinta ng mga negosyante sa halagang 48, 50 to 57.
02:41.0
O imagine nyo yan.
02:42.5
Mga kabunyog, magkakasabwat ang malalaking mga negosyante sa bigas at saka itong mga nasa NFA.
02:51.4
Ngayon, sinuspindi sila ng ombudsman.
02:56.3
Alam nyo kung gaano karami?
02:57.7
Alam nyo kung gaano karaming officials ng NFA kasama na ang head ng NFA?
03:06.1
139 na official at tauha ng National Food Authority ang sinuspindi ng ombudsman.
03:13.6
Okay, natutuwa din tayo na kahit papano inaksyonan ito.
03:19.9
Pero ang nakakalungkot dito, yan yung nahuli.
03:23.5
Papano yung nakalusot?
03:24.7
Ay matagal ng racket yan eh.
03:26.3
Matagal ng racket yan mga kabunyog.
03:31.2
Ay sos mga mga kabunyog.
03:32.8
Ito, ito po ang balita niyan para mas maintindihan po natin.
03:37.8
Mahigit isandaan at tatlumpung opisyal at empleyado ng National Food Authority ang sinuspindi
03:44.6
dahil sa umanoy kwestyonabling pagbibenta ng NFA rice sa ilang traders.
03:49.2
Nasa frontline ang balita niyan si Shaila Francisco.
03:53.7
Anim na buwang preventive suspension.
03:56.0
Ang ipinataw ng Office of the Ombudsman sa isandaan at tatlumpung siyam na empleyado at opisyal ng National Food Authority.
04:03.3
Nagugat ito sa umanoy iligal na pagbibenta ng NFA rice sa piling traders.
04:08.0
Kabilang sa sinuspindi si NFA Administrator Rodrigo Bioco.
04:12.6
Sa inilabas na utos ng ombudsman, nakakita raw sila ng sapat na batayan na suspindi ng mga empleyado
04:18.2
lalo't malakas ang ebidensya laban sa kanila.
04:21.1
Ang Department of Agriculture ang inatasang magpatupad ng suspension order.
04:26.0
A preventive suspension will allow the ombudsman to secure all the documents and other evidences relating
04:31.1
but not limited to the sale of rice, buffer stocks, but is greatly disadvantageous to the government.
04:37.9
Nagugat ito sa reklamo ni NFA Assistant Administrator for Operations, Engineer Lemuel Pagayuna
04:43.8
tungkol sa erigularidad sa pagbibenta ng buffer stock ng NFA.
04:48.0
Sa sulat ni Pagayunan sa Office of the President,
04:51.1
ibinunyag niyang binenta raw ang 75,000 sako ng bigas sa ilang rice traders.
04:56.0
Hindi raw ito dumaan sa bidding at palugiri ng presyo nito.
05:00.2
Binenta raw ang mga bigas ng 25 pesos kada kilo.
05:03.7
Pinalabas din daw na naluluman ang mga bigas kahit maganda pa ang kalidad nito.
05:09.1
Hiling naman ang ilang agricultural groups imbistigahan nito
05:12.4
dahil naging kalakaran na raw ang pagbibenta ng NFA rice ng payagan nito para hindi mabulok ang bigas.
05:18.8
Diyan ngayon nakakita ng parang butas o paparaan yung mga unsupported
05:26.0
scrupulous NFA people to make some money.
05:30.6
Paano mo masasabing old stocks na yan?
05:33.7
Pwede mong laruin yung mga stocks mo para kahit bago pa yan,
05:38.6
papalabasin mo old stocks na siya.
05:41.0
So you will do some manipulation ng inventory mo.
05:46.9
Malalimang imbestigasyon naman daw ang isasagawa ng DA tungkol dito.
05:51.4
Si Agriculture Secretary Francisco Tio Laurel Muna ang mamamahala sa NFA.
05:56.0
Sa gitna ng mass suspension sa mga empleyado at opisyal nito,
05:59.7
pagtitiyak ng DA tuloy-tuloy ang trabaho sa NFA
06:02.8
kabila ang pamimili ng palay sa mga magsasaka para tiyaking may buffer stock o reserba ang ahensya.
06:10.3
Nakatakdang imbestigan ng anomalya sa pagbibenta ng NFA rice sa Senado.
06:15.5
Senate is probed into anomalo sale of NFA rice at low prices.
06:23.1
Iimbestigahan ng Senado.
06:24.8
Isimula na ng Senado.
06:26.0
Ang Senado yung imbestigasyon.
06:28.2
Ipapatawag yung mga sangkot dito.
06:31.0
Ang nakakalungkot lang mga kabunyo.
06:35.4
Kasi binintay ang bigas na yan sa mga negosyante sa halagang 25 pesos.
06:41.9
Alam nyo kung magkano ang bili ng NFA?
06:46.9
Ibig sabihin ng palay pa yan.
06:50.5
Binili ng NFA yung palay sa halagang 23 pesos.
06:55.7
25 pesos per kilo.
06:57.0
Tapos ibibinta lang ng NFA sa mga negosyante sa halagang 25 pesos per kilo.
07:07.3
Anong ibig sabihin yan?
07:09.7
Ang ibig sabihin yan,
07:11.4
ang bintahan sigurado niyan mga sabihin natin 35 pesos or 40 pesos.
07:18.2
Ganyan ang bintahan niyan.
07:20.7
So ilang kilo yan?
07:23.0
Ilang ano yan eh?
07:25.7
Ang sabi 75,000 lang daw ang bininta.
07:29.8
Pero lumalabas ngayon sa record, hindi.
07:33.8
Ay ang isang sako mga kabunyog, 48 to 50 kilos yan.
07:38.4
Shout out kay ESV05.
07:40.5
Lagi daw siya sa ating nakikinig.
07:42.9
Ang isang sako ng bigas ay 48 kilos to 50 kilos yan.
07:48.7
So ngayon, kung 150,000 sako yan,
07:53.1
sa bawat kilo na lang ng bigas,
07:55.7
yung official ng NFA ay tutubo nang ibininta sa record 25 pesos per kilo.
08:02.6
Pero hindi yan 25 pesos per kilo.
08:05.0
Ibininta yan sa mga 35.
08:06.9
O di may 10 pesos siya kada kilo.
08:10.3
May 10 pesos siya kada kilo.
08:13.0
Matinding corruption to.
08:15.8
So ngayon, yan yung anomalya dyan.
08:19.3
Tapos ibibenta ngayon nung negosyanteng bumili,
08:22.9
ibibenta ngayon sa merkado sa halagang 40,000.
08:30.4
Ayon sa isang grupo ng magsasaka,
08:32.6
ang taang ano daw niyan,
08:34.2
kung 47 or 50 pesos per kilo,
08:37.5
kaabutin daw sa 375 million pesos yan.
08:40.3
Yung transaksyon na yan.
08:45.2
Dahil marami nga ang sangkot.
08:46.8
Ito na po yung balita.
08:49.5
NFA head, 138 others suspended.
08:53.7
Yung bago po yan na balita o.
08:58.5
Kasi 138 others plus yung head ng NFA equals 139.
09:04.5
NFA, National Food Authority official, suspendido.
09:08.5
Hindi pa sila sibak.
09:10.5
Bakit hindi pa sila sibak?
09:12.5
Preventive suspension lang ito.
09:14.5
Preventive suspension.
09:16.5
Grabe ito mga kabunyog, mga kababayan.
09:19.5
Grabe itong ginagawa ng mga officials na ito.
09:30.5
Kaya kung titignan natin, imagine ninyo mga kabunyog,
09:33.5
kung napakinabangan naman yan ng makihirap,
09:38.0
Kung mga mahihirap, pwede naman yan bilhin sa halagang 30 pesos per kilo
09:42.5
or 35 pesos per kilo.
09:46.5
theatre ng mga kabanang confession?
09:48.5
Kikita na rin yung NFA doon, kung ibinintay yan sa mahihirap sa halagang 35 pesos per kilo?
09:54.7
Kasi nga, nung binili ng NFA, palay pa lang, palay, P23 per kilo.
09:59.8
Kung ibibenta yan sa mga mahihirap, kahit P30 or P35 per kilo, okay na yan.
10:07.3
Ang ginawa ng mga officials ng NFA, sa halip na ibenta sa mga mahihirap, na yan naman talaga ang purpose ng NFA,
10:15.5
ibinenta sa negosyante sa halagang P25.
10:18.9
Lugi. Bakit lugi?
10:20.7
Ay binili na nga, palay pa lang, hindi pa bigas. Binili ng NFA, P23 per kilo.
10:26.2
Tapos ibinenta, bigas na, P25 per kilo.
10:30.9
Palugi talaga ito mga kabunyog.
10:35.1
Yan yung nangyayari sa bansa natin.
10:38.7
Ako, mainit sanang balita ngayon, yung mga kibuloy, pero hindi ko po ito pwedeng palampasin.
10:46.2
Gusto ko po itong malamanin nyo.
10:48.3
Grabe na mga kabunyog.
10:53.5
Grabe na po ang nangyayari sa bansa natin.
10:59.5
Minsan na, ano na tayo eh.
11:01.9
Pisipin nyo, may pera ang bayan mga kabunyog. Bakit may pera?
11:07.8
Ang perang ipinambili ng palay na yan, palay pa yan binili eh, palay.
11:13.4
Binili yan palay, P23 per kilo.
11:15.9
Pera natin yan. Pera yan ang taong bayan.
11:19.3
Pero ang mandato kasi ng NFA,
11:20.7
bibilihin yung palay ng mga magsasaka, medyo mahal.
11:25.7
Kaya nga P23 per kilo eh.
11:28.7
Tapos yung palay, imimil.
11:30.6
Imimil ng NFA, ibebenta ngayon sa mga LGU, ibebenta sa DSWD,
11:38.1
ibebenta para sa pangangailangan sa panahon ng kalamidad,
11:41.4
ibebenta sa mga mamamayang nangangailangan talaga ng murang bigas.
11:47.0
Yun ang purpose ng NFA.
11:48.5
Yan ang purpose ng NFA. Yan ang mandato niya.
11:53.0
Bibilihin niya yung bigas ng magsasaka, medyo ayong palay, medyo mahal,
11:57.1
kaya nga P23 per kilo, imimil ng NFA,
12:01.2
ibebenta yung mga local government units na nangangailangan ng bigas,
12:06.0
makakabili sila ng murang bigas sa NFA.
12:08.6
Yung DSWD, para makapag-estock ng mga bigas na gagamitin sa panahon ng kalamidad,
12:14.4
bibili sila sa NFA.
12:16.0
Yung mga mamamayan,
12:18.5
nabibili sa mga kadiwa,
12:20.3
sa mga tindahan ng gobyerno,
12:24.3
mabibili nila ang NFA rice, mga 30 pesos, 35.
12:27.6
Yan po ang purpose niya.
12:29.7
Ang ginawa ng NFA, hindi ganon.
12:34.9
Sabi ng NFA, 75,000.
12:37.3
Pero ayon sa grupong sinag,
12:39.3
150,000 on record,
12:48.5
sa Bonyog Arlene Gonzales,
12:49.7
may under the table dyan.
12:52.8
ang pumasok sa pera na,
12:54.6
may pumasok ng pera sa gobyerno,
12:57.6
kinumpute yan sa presyong 25.
13:01.5
may patong doon yung mga officials ng NFA.
13:06.0
ang ibinayad ng negosyante,
13:07.8
sabihin natin 35 pesos per kilo,
13:11.8
Yung 10 pesos na yun na patong,
13:13.7
hindi na yan pumasok sa gobyerno.
13:15.2
Doon na yan sa bulsa
13:16.2
ng mga government officials.
13:18.5
Yan po ang ibig sabihin niya.
13:23.1
hindi ko na nga ito sana
13:26.1
gusto ko pong malaman nyo rin ito.
13:31.1
pag may nakikita tayong
13:32.2
kailangang malaman ninyo,
13:36.9
Ibinabalita ko po sa inyo.
13:38.3
Hindi po ako nang
13:40.2
Hindi ko naman dinidiscuss ito
13:44.2
ginawa naman na ng action ng gobyerno,
13:46.0
sinuspend naman na ng
13:49.5
Pero ito nga pinag-uusapan natin,
13:52.0
ito yung nahuli lang.
13:53.9
Eh, papano yung mga nakaraan pa?
13:56.0
hindi ito ngayon lang
13:56.8
transaksyon na ito.
14:00.5
Hindi ito ngayon lang.
14:03.1
Hindi ito mga kabunyog ngayon lang.
14:08.7
ang panusot ng mga officials
14:11.5
nabubulok na daw kasi
14:12.7
kaysa daw sa masayang.
14:16.5
nung tinignan na namin,
14:17.2
nung tinignan ng record,
14:18.5
nung tinignan ng record,
14:19.7
six months pa lang.
14:21.6
Six months pa lang
14:22.7
matapos na mabili yung palay.
14:32.1
six months pa lang.
14:34.1
ang six months pa lang?
14:36.2
May mga stock nga na
14:40.3
hindi naman nabubulok.
14:42.1
six months pa lang,
14:44.9
Kaysa daw sa masayang,
14:47.2
sa mga negosyante.
14:51.5
Labanan na natin,
14:55.1
ang ganitong mga nangyayari
15:02.2
Kaya mga kabunyog,
15:04.9
sa election sa 2025
15:07.1
suportahan nyo po
15:08.4
Ako po ang first nominee.
15:10.4
Itong mga ganitong
15:12.1
i-expose natin ito.
15:13.7
Hindi na lang ninyo
15:14.5
makikita si Enzo Recto
15:20.1
magiging aktibo tayo
15:21.9
sa mga ganitong issue.
15:24.9
Ay, mga kabunyog,
15:30.3
Sabi ni Cassie Gonzales,
15:31.7
bakit suspindi lang?
15:33.2
Dapat tanggal at kulong.
15:34.7
Preventive suspension
15:37.1
Mag-iimbestiga pa
15:43.3
Ano pa lang po yan?
15:44.3
Preventive suspension
15:49.6
hindi ibig pong sabihin yan
15:50.7
hindi sila masasampahan
15:52.7
Ano pa lang po yan?
15:53.6
Preventive suspension.
16:00.5
topic kong ito ngayon
16:02.3
ng ating mga kababayan.
16:10.7
mag-iimbestiga naman
16:16.0
into anomalous sale
16:17.1
of the United States.
16:17.2
price at low prices.
16:20.3
grabe ang ginagawa nila
16:25.6
ng ating mga kababayan
16:26.7
na pinanghihinaan ako
16:31.3
ang mga topic natin
16:34.5
ng mga kababayan natin.
16:40.3
ibininta sa mga negosyante
16:42.6
25 pesos per kilo.
16:45.0
ang mga negosyante.
16:47.2
ibibin pa ng mga negosyante
16:52.4
Grabe, mga kabunyog.
16:53.5
Nalulungkot ako na
16:54.6
minsan may mga kababayan tayo
16:56.3
ganito na nga yung ginagawa ko.
16:58.6
Pinapaliwanan ko na nga.
17:00.9
Sinatsagaan ko nang ipaintindi
17:02.4
anong nangyayari,
17:05.6
ganyan po ang modus
17:07.7
nitong mga NFA officials na to.
17:17.2
Yata talaga tayong matitino.
17:18.9
Parang ang nangyayari sa atin
17:26.0
empleyado ng gobyerno
17:27.4
tulad dito sa NFA
17:28.6
parang 10 na lang yata
17:33.1
Grabe, mga kabunyog.
17:37.0
Talagang laganap na
17:37.9
ang kabulukan sa gobyerno.
17:39.3
Bakit nangyayari ito?
17:41.0
Kasi mayroon tayong mga kababayan
17:42.8
tinutolerate ito eh.
17:45.2
Dapat magali tayo
17:47.2
Dapat magali tayo.
17:49.6
Okay, sige mga kabunyog mga kababayan.
17:52.8
Magandang araw po sa inyong lahat.
17:57.2
Halikan na kasama ka
18:02.2
Kapag buklot ay may pag-asa
18:06.2
Tusong bisayas, mintanaw
18:11.2
Sa bagong Pilipinas
