ASIN AT TIIS’ GUSTO KO PONG MAKA PAGTAPOS NG PAG AARAL KAHIT WALA NA AKONG MGA MAGULANG
01:00.8
Bahala na daw ang araw na darating.
01:04.9
Basta't makapag-aral siya.
01:08.4
Ito daw ang pangarap ng kanyang mga magulang sa kanya.
01:13.0
Pero dahil maagang nawala, napakahirap para sa kanya.
01:19.8
Isa siyang katutupong mangyan na nangangarap makapagtapos ng koleyo at matupad ang kanyang pangarap.
01:27.1
Nandala mo pagpasok? Pag umi mo doon sa tinutuloyan mo?
01:33.1
Maga ano lang po kami maga-commute.
01:37.1
Wala kang walang pera?
01:41.1
So talagang pumapasok ka na wala?
01:45.1
Ay wala na talagang magulang.
01:47.1
Paano ko po yung mga pinansyal ganun.
01:51.1
Sabi ko sa sarili ayaw ko na yatang pumasok ka.
01:55.1
Pag umaga ka, kain ka? Anong pagpapasok ka?
02:01.1
Bago papasok na po.
02:05.1
Wala po. Hasin lang po.
02:07.1
Mga kababayan, narito po ang kwento ng kanyang buhay.
02:27.1
Mga kababayan na'y mabuntahan.
02:29.1
Ang bukong biyahero, handa na tulungan.
02:31.1
Malayong kababayan na nangangailangan.
02:33.1
Hindi na mimili kahit pa na sino.
02:35.1
Bukong biyahero, hero ng masa, Pilipino.
02:43.1
Maganda kung pumasok.
02:49.1
Isa po sa mga nakita namin dito.
02:51.1
Itong batang ito. Anong pangalan mo?
02:55.1
Yolin? Okay. Ilang taong ka na Yolin?
02:59.1
Ikaw ay nag-aaral?
03:03.1
Anong college na ka?
03:07.1
Siya po ay katutubong
03:11.1
So ito, bahay niyo ito?
03:13.1
Okay. Halika. Puntayin.
03:15.1
Puntayin sa upuan.
03:17.1
Sino ang kasama niyo dito?
03:19.1
Bayaw mo at atin mo.
03:21.1
Bayaw mo at atin mo.
03:23.1
Sige, upuan tayo.
03:31.1
Ilang taong ka na?
03:33.1
Twenty-one. Two thousand ito.
03:37.1
Okay. So first year college ka na.
03:41.1
Political science.
03:43.1
Ayun na. Ano po kami nabuwasan po
03:47.1
Na-choice na po kasi.
03:49.1
Political science?
03:51.1
Okay. Ilang kayong magkakapatid?
03:55.1
Tatlo lang po. Okay.
03:59.1
sa katutubo yung mga kapag-aaral.
04:01.1
Pero kamusta naman ang pag-aaral mo?
04:05.1
Hindi po okay kasi po.
04:07.1
Wala po kaming gamit na laptop.
04:09.1
Okay. Wala kang gamit na laptop?
04:13.1
Yan ba yung kailangan mo? Yan po.
04:15.1
Okay. Bukod doon ano pa yung?
04:17.1
Bago yung mga financial.
04:19.1
Okay. Nasaan pala ang mga magulang mo?
04:27.1
Nung namatay po tatay ko. Nanay.
04:29.1
Bago grade 10 tatay ko po.
04:37.1
Grade 10 pa ka mo?
04:39.1
Nung namatay po ng tatay ko.
04:41.1
Bago nanay? Si nanay?
04:45.1
Bakit siya namatay sila?
04:47.1
Yung nanay ko po may TB po.
04:51.1
Bago yung tatay ko po ay
04:53.1
matanda na po. 81 po ako.
04:59.1
Simula sa po dito na kayo nakatira?
05:01.1
Diyan po kami nakatira po noon.
05:03.1
Lumipot lang po kami dito.
05:05.1
Diyan po sa kanila.
05:07.1
Mabuti at nakapag-aral ka.
05:09.1
O bakit nandito ka ngayon?
05:11.1
Nasa bundok. Layo nito sa school mo.
05:13.1
Umuwi lang po. Kasi wala po kaming pera.
05:17.1
Nag-trabaho po dito.
05:19.1
Pero tuloy-tuloy pa rin yung pagpasok mo?
05:21.1
Mawin na po ang mama.
05:25.1
Sino nagsusuporta sa iyo?
05:29.1
Anong trabaho niya ate?
05:33.1
Gaano mo ka gustong makapagtapos ng pag-aaral?
05:37.1
alam ko po yung kalagayan namin.
05:39.1
Gusto ko kung makapagtapos
05:41.1
talaga ng pag-aaral.
05:43.1
Gaano mo ka gustong makapagtapos ng pag-aaral?
05:49.1
makakamit po yung
05:55.1
angayong first year po
06:01.1
Course. Ano ba yung gusto mo talaga?
06:03.1
Agriculture po. Kasi po
06:05.1
pumunta kami doon sa Minnesota.
06:07.1
Pinili na po namin yung
06:09.1
wala pong tuition.
06:11.1
Kasi po ngayon wala po nga kaming
06:21.1
yung ano namin doon. Kaya
06:23.1
sabi ko sa kanila
06:25.1
okay lang po. Kung yan na po yung
06:27.1
natira pong kurso, gagawin ko po.
06:29.1
Pero ano ba talaga
06:31.1
yung gusto mo? Agriculture po.
06:35.1
Gusto daw niya talaga
06:39.1
agriculturist o midwife.
06:41.1
Pero dahil no choose na siya
06:43.1
at para lamang makapag-aaral ng
06:45.1
kolheyo at walang babayarang
06:51.1
Sa kursong Political Science.
06:55.1
Mahirap yung walang sumusuporta.
06:57.1
Mahirap. So paano yung
06:59.1
pangaraw-araw mo doon? Ano lang po.
07:01.1
Wala po. Ano lang po.
07:03.1
Nabili po sila ng bigas.
07:05.1
Nadala lang po sa...
07:07.1
Yung baon. May baon ka?
07:09.1
Wala po. Hindi po ako nag-reses.
07:13.1
nag-reses sa school.
07:15.1
Dahil wala siyang baon.
07:17.1
Kumakain na lang mo daw siya ng kanin
07:19.1
sa umaga. Pero walang
07:21.1
ulang kundi ang asin.
07:23.1
Umuupo na lamang daw siya
07:25.1
habang tinitingnan
07:27.1
ang kanyang mga kaklase
07:29.1
na nagme-merienda
07:31.1
at kumakain ng masarap.
07:33.1
O pag umaga kakain ka,
07:35.1
anong pagkain mo doon?
07:39.1
Bago papasok na po.
07:41.1
Anong ulang? Wala po.
07:45.1
Okay lang po yan sa akin kasi
07:47.1
mas maano po kasi sa...
07:53.1
may tanong pong ano...
07:59.1
Pag kumakain ka mag-isa, ano yung
08:03.1
Boarding house lang po.
08:09.1
Anong nakasama ka doon?
08:15.1
Hindi pa nagtatago pagkain?
08:17.1
Hindi. Dahil asin lang po.
08:21.1
Siyempre pag-aaral ka,
08:25.1
Anong ginagawa mo?
08:27.1
Wala po. Naka-up po lang po.
08:29.1
Okay. Mahirap yun o.
08:31.1
Misan sa pakiramdam natin
08:33.1
yung kaklase mo may
08:35.1
pagkain tapos ikaw wala. Anong
08:37.1
nararamdaman niyo?
08:41.1
yung mga kalase mo ganyan nag-resist
08:45.1
Pero okay lang po. Basta po
08:47.1
makapagtapos po namin pag-aaral. Okay.
08:51.1
yung pakiramdam na ikaw ay
08:53.1
maagang naulila. Paano mo
08:55.1
inano yung sarili mo
08:57.1
nung wala ka ng magulang?
08:59.1
Ano lang po. Tumayo lang po sa sarili
09:01.1
pa kasi kailangan mong tumayo.
09:05.1
hanggat po meron yung mga magulang
09:07.1
po nandyan, halagaan
09:09.1
niyong mabuti kasi pag wala,
09:11.1
wala talaga po matutulungan. Ikaw lang po
09:13.1
ang tumatayo sa sarili mo pa.
09:15.1
Ikaw bilang isang mamiyan,
09:17.1
ano yung maipapayo mo
09:19.1
dun sa mga katulad
09:21.1
ng mga estudyante na
09:23.1
hindi na rin nakakapag-aaral?
09:27.1
pumasok lang po kayo, try lang po
09:29.1
ng try. Makakuha lang,
09:31.1
makakuha din ninyo yung
09:33.1
gusto nyong mga pang-aaral po.
09:35.1
Aaral lang po na aaral.
09:37.1
Kahit wala kong bahawin.
09:41.1
Nakaranas ka ba nung
09:43.1
mabuli ka? Hindi po.
09:45.1
Mabuti walang ganun dito.
09:47.1
So mostly kasi pag
09:49.1
katutubo, nangyayari
09:53.1
Nung ikaw ay bata pa,
09:55.1
saan ka nag-aaral?
09:59.1
Sabang. Okay. Bundok din yun?
10:03.1
28 na ilog, bundok-bundok po.
10:09.1
Pero pumapasok po kami.
10:11.1
Kahit malaki pang ilog.
10:13.1
Nadaan po kami sa
10:17.1
So ang pagkain nyo din dun mga
10:19.1
kamote? Saging po.
10:23.1
Yung Singapore po mga kabayan,
10:25.1
yun po yung gabi. Ang tawag kasi nila dito
10:27.1
sa gabi, yung karlan sa katutubong
10:29.1
sa Mindanao is Singapore.
10:33.1
kumakain pa din kayo nun?
10:37.1
Okay, so ngayon naaalis ka mamaya,
10:39.1
babalik ka sa school mo. Ano lang yung
10:43.1
Dito po. Daladala mo pagpasok?
10:47.1
kasi siyempre walang
10:49.1
sumusuporta sa'yo. Ano lang yung
10:51.1
madadala mo pagpasok? Pag uwi mo dun
10:53.1
sa tinutuluyan mo?
10:57.1
Mag, maga, ano lang po kami maga
11:01.1
Wala kang dalang pera?
11:03.1
Wala po. So talagang
11:07.1
wala? Wala po. Pero pag sa
11:11.1
department, pag may nabayaran
11:13.1
ng 700, natawagan ko po agad yung ati ko.
11:15.1
Pag magagawa po sila
11:19.1
maipadala po yung pera.
11:23.1
pag walang wala talaga?
11:29.1
punto ng buhay mo na pinangihinaan ka na ng
11:31.1
loob? Opo, kasi po sabi ko,
11:33.1
ay wala na talaga akong magulang.
11:35.1
Paano ko po ma, yung mga
11:37.1
pinansyal, ganun.
11:41.1
sabi ko sa sarili, ayaw ko na
11:43.1
yatang pumasok kasi
11:45.1
yung mga kaklase ko nga,
11:47.1
maraming pera, ganun.
11:49.1
Sabi ko, sabi ko sa sarili.
11:51.1
Huwag na lang kasi parang
11:53.1
nahihirapan na nga yung ati ko sa mga
11:59.1
uisip ako kasi kung
12:01.1
tapos ka sa pag-aaran,
12:05.1
talagang pangarap mo, makukuha mo.
12:09.1
wala, dito pa rin sa bundok,
12:13.1
walang mararating.
12:15.1
Totoo naman, yung mindset niya,
12:17.1
ano, gusto niyang makapagtapos
12:19.1
ng pag-aara, totoo yun. Kasi
12:21.1
sa mga katutubo, kasi
12:23.1
bihira talaga yung nagpupursigi
12:25.1
sa pag-aara. So, ikaw, magiging
12:27.1
ehemplo ka nila eh, diba?
12:29.1
Pero yun nga lang, talagang mahirap
12:31.1
sa katulad mo na wala
12:33.1
ang kakayanan. Pero pinipilit
12:35.1
mo ah. Kamusta yung grade mo?
12:41.1
tres po. Kasi po nga, yung mga
12:43.1
sa Minskat, laging laptop po ang
12:45.1
sa project. Ay wala,
12:47.1
tatlo kaming mangyan.
12:51.1
buwid. Ay wala din
12:55.1
Wala kaming magawa kasi.
12:59.1
wala kaming mahirap ang
13:03.1
ang laptop ang problema mo.
13:05.1
Pag wala kang laptop,
13:07.1
malaking epekto sa pag-aaraan.
13:09.1
Opo. Ang nasabi lang namin
13:11.1
sa kaklase, sige magabaid
13:13.1
na lang kami para maka
13:15.1
makagawa lang kami ng
13:17.1
project. Magabaid
13:19.1
kami sa kanila ng 250
13:23.1
Magabaid lang po kami. Okay.
13:25.1
Magkano ba yung laptop?
13:27.1
Hindi ko po alam. Okay, hindi mo alam.
13:29.1
Okay. Gaano mo ka gustong
13:33.1
Gustong gusto ko po kasi
13:35.1
matutulungan po sa pag-aaral ko po.
13:37.1
Yung laptop pag meron po.
13:39.1
Lahat po ng mga projects
13:41.1
o kaya yung iba pang
13:43.1
mga gawain sa laptop. Okay.
13:45.1
Bago ka matulog, ano yung pinag-pray mo kay
13:49.1
Sana bigyan pa po ako ng
13:51.1
kalakasan at saka
13:57.1
sa akin bago yung
13:59.1
sana po matupad ko lahat ng
14:01.1
pangarap ko kahit
14:05.1
mahirap lang po kami.
14:07.1
Okay. Ano yung wish mo
14:17.1
magkaroon na po ako ng laptop para
14:19.1
para talaga maano po talaga
14:27.1
Yun yung wish mo ngayon?
14:31.1
Sige. Ibibigay ko yung
14:33.1
laptop mo. Maraming maraming sige.
14:39.1
laptop para kay Yuli.
14:41.1
Napaka-importante
14:43.1
kasi nito para sa isang
14:45.1
katulad niya na kolheyo na
14:51.1
kayo ng gamit sa school.
14:55.1
naintindihan kita. Kapag wala kang
14:59.1
same with Mia, pag walang
15:01.1
cellphone, mahirap yung
15:03.1
kasi sa pagre-research.
15:05.1
Sa estudyante yung college,
15:07.1
pag walang laptop,
15:11.1
mag-aaral. Parang
15:13.1
yung iba mong klase tapos na pero ikaw
15:15.1
hindi ba? Kasi nga wala po kang mahirap
15:17.1
yung laptop. Sige.
15:19.1
Ibibigay ko yung laptop mo
15:21.1
para may magamit ka.
15:23.1
Ang magbibigay sa'yo
15:27.1
Ha? May cellphone number ka ba?
15:29.1
Meron po. Kukunin mo yung ano na lang.
15:31.1
Tapos papadala ko sa'yo para
15:33.1
meron bang bilihan sa
15:39.1
Para mabilihan ka
15:41.1
tapos hihatid niya sa'yo. Ha?
15:43.1
Maraming salamat po.
15:45.1
So, masaya ka ba?
15:47.1
Masayang masaya po.
15:53.1
iniisip mo? Okay.
15:55.1
Ang problema mo na lang,
15:57.1
yung allowance mo.
16:01.1
Matatag ka. Gano'n ka
16:03.1
tatatag sa buhay.
16:05.1
Parang ano lang po.
16:07.1
Hindi po ako natatakot
16:09.1
sa kanila. Hindi ako po ako naiiya.
16:11.1
Kasi ganito lang kami po.
16:13.1
Hindi ako naiiya pa sa kanila.
16:15.1
Okay. Mabuti, no?
16:17.1
Okay. So college ka na.
16:19.1
Okay. Sabi mo kanina
16:23.1
wala kang dala, wala kang baon.
16:25.1
Pagpasok mo kinabukasan,
16:27.1
ganun ulit ang routine ng buhay mo.
16:29.1
Ganito. Yung parabang dadaan
16:31.1
na yung buong linggo, uwi ka ulit dito.
16:33.1
Sana susunod na pasok mo
16:35.1
may dala akong pera. Ano?
16:37.1
Okay. Pipigyan kita ng pangbaon mo ha.
16:45.1
una kong nakitang
16:47.1
pangya, na college na.
16:49.1
Pumapasok. Katutubo po ito.
16:53.1
Ito kunin mo to ha.
16:57.1
Salamat po. Marami marami.
17:01.1
Pagpasok mo may baon ka na.
17:03.1
Hanggang kailan mo yan baon?
17:05.1
Matagal na po ito.
17:07.1
Magabayad po kami kasi ng
17:09.1
700 sa department t-shirt po.
17:15.1
gamit po. Parang gamit.
17:17.1
Oo. May babayaran ka pa.
17:19.1
Babo pang pihi po. Tapos may
17:23.1
At least magagamit mo ano.
17:25.1
Maraming maraming salamat po.
17:27.1
At least yung pinagpipray mo.
17:31.1
Nabigay na sa'yo. Mag-aaral ka lang
17:33.1
mabuti kasi yun yung
17:35.1
stepping stone natin
17:37.1
para mabago yung buhay. Diba?
17:39.1
At pag nakatapos ka,
17:41.1
huwag mong pabayaan yung
17:43.1
pamilya tsaka yung mga kapwa mo
17:45.1
katutubo. Diba? Kasi ikaw
17:47.1
yung naging inspirasyon nila. Kapag isang
17:49.1
batang estudyante nakita nila na yung
17:51.1
kanilang kapitbahay
17:55.1
magiging idolo nila yun.
17:59.1
sabi nila, sana maging
18:01.1
ganun din ako. Yung iba kasi karamihan gusto
18:03.1
nila maging guru. Pinangarap mo
18:05.1
rin ba na maging guru? Hindi po. Hindi talaga?
18:07.1
Hindi. Bukod dun sa agriculture,
18:09.1
ano pa yung sanang second choice mo?
18:15.1
ng Teo kung midwife.
18:17.1
Lahat daw po nang gagamitin
18:23.1
sige ano na lang po
18:27.1
dini po kami sa Minnesota.
18:29.1
Walang agriculture po.
18:31.1
So kaya, yun na lang.
18:33.1
Okay. Kung nanonood
18:35.1
mo yun ang nanay at tatay mo,
18:37.1
anong gusto mong sabihin sa kanila?
18:39.1
Maraming maraming
18:41.1
salamat sa inyo na
18:43.1
kahit wala po kayo
18:47.1
patuloy pa rin po ang
18:51.1
Kasi po, sabi po nila,
18:53.1
tuloy-tuloy lang daw po ang pagpasok ko.
18:57.1
ipapangako ko po sa inyo na
18:59.1
kahit ganito pa ang buhay,
19:03.1
pagpasok hanggang matupad ang pangarap ko.
19:07.1
Sana ay matupad mo ang iyong pangarap.
19:13.1
may isang sponsor ako na mag-pick sa iyo
19:15.1
na ikaw ay maging
19:17.1
skola kasi college na. Diba?
19:19.1
Para matupad mo ang iyong pangarap.
19:21.1
Okay? Maraming salamat. Ano pala
19:23.1
ang ilaw ni dito?
19:25.1
Bigay po ni Mayor.
19:27.1
Oo. Karamihan nakikita ko dito may solar
19:31.1
Sige. Anong ulit pangalan mo?
19:33.1
Yulin Casapalo po.
19:35.1
Yulin Casapalo. Maraming salamat.
19:37.1
Maraming maraming salamat po.
19:39.1
Aaral mabuti ha. Sige po mga kabayan.
19:41.1
Thank you so much. God bless po sa inyo.
