Babala sa Umiinom ng Aspirin or Clopidogrel: Mga Dapat Mong Iwasan. - Tips By Doc Willie Ong
00:50.6
dependent po sa tao.
00:53.8
Explain natin na malinaw.
00:55.3
May mga grupo ng tao na nakikinig.
00:58.5
Sa atin, pag uminom sila ng aspirin, siguradong hahaba buhay nila.
01:04.9
Hindi sila ma-heart attack, hindi ma-stroke, hindi magbabara sa utak kung naka-aspirin.
01:11.6
Pero, ulitin ko, pero meron din namang grupo ng tao,
01:16.6
pag nabigyan sila ng aspirin, pwedeng dumugo ang tiyan.
01:22.3
Pwedeng deadly din, biglang dumugo ang tiyan.
01:25.5
Or, pwede rin dumugo yung utak.
01:28.5
So, parang ititimbang natin, sino sa atin ang babagay sa aspirin?
01:35.2
Ang makakatulong?
01:36.4
Sino naman sa atin pag uminom ng aspirin, nakakasama pala?
01:40.0
Actually, yan ang trabaho ng internist, cardiologist ninyo.
01:43.6
Ang short answer, syempre, sundin nyo yung doktor nyo kung ano sasabihin niya.
01:48.2
Pero yung akin, explain ko sa inyo, papano yung decision making ng isang cardiologist dito.
01:55.5
Bigay ko muna sa iyo ang good points.
01:58.5
Nang aspirin or clopidogrel.
02:01.1
Actually, halos pareho yung dalawang gamot.
02:03.9
Yung aspirin lang, mas mura at medyo mas mahab di sa tiyan.
02:08.7
Yung clopidogrel, mas mahal.
02:13.5
Meron din yung epekto sa tiyan.
02:15.9
Hindi rin maganda sa ulcer, pero a little less.
02:19.4
Less ang epekto ng clopidogrel sa bleeding.
02:24.1
Pero meron pa rin bleeding.
02:25.2
Tingnan natin, sino binibigyan ng aspirin?
02:30.5
Yung ang gud sa aspirin, pinapalabnaw niya dugo natin.
02:35.5
So, pag mas malabnaw ang dugo, mas hindi makaka-heart attack.
02:40.5
Heart attack ay lumalapot yung dugo.
02:43.5
Yung sa coronary arteries, nagbabara, nagbablood clot.
02:48.5
So, para hindi magblood clot, mas malabnaw yung dugo.
02:51.5
Yung mga na-stroke, dalawang klaseng stroke.
02:54.5
May stroke na thrombotic stroke, ibig sabihin,
02:57.5
may nagbabara din na dugo doon sa utak natin.
03:01.5
May tulong din yung aspirin para dito.
03:04.5
So, yun yung malaking benefit niya.
03:07.5
Pag yung pasyente nasa ospital na heart attack,
03:11.5
sigurado, 99% bibigyan kayo ng aspirin or clopidogrel.
03:18.5
Pag yung pasyente na stroke, may nagbara,
03:22.5
halos 99% bibigyan kayo ng aspirin or clopidogrel ng doktor.
03:27.5
Kasi mas panalo kayo pag iinom kayo.
03:30.5
Kasi na-stroke na, na-heart attack na, sure na.
03:33.5
Bukod dito, ang aspirin, pwede rin siya sa...
03:38.5
May pag-aaral, aspirin nakakabawas ng colon cancer.
03:43.5
Nakakabawas siya ng colorectal cancer at pag-develop ng mga colorectal adenoma.
03:50.5
So, may konti rin siyang benefit dito.
03:53.5
So, prevents heart attack.
03:55.5
Ang mga may angina, sumasakit ng dibdib.
03:58.5
Yung mga na bypass o aspirin din.
04:03.5
Yung mga nilagyan ng stent, nilagyan ng parang kalso doon sa puso, aspirin din minibigay.
04:09.5
So, yun yung benefit niya.
04:11.5
Kaya lang, may grupo ng tao, may risk.
04:16.5
Pag nakainom ng aspirin yung iba, after ilang months, dudugo ang tiyan.
04:22.5
Minsan malakas ang bleeding, may namamatay pa.
04:25.5
Okay, may bleeding risk.
04:27.5
Yung iba naman, pag inom ng aspirin, hindi lang tiyan nagdugo, mas delikado pa.
04:35.5
Nag-hemorrhage sa utak dahil sa aspirin, meron din yan.
04:39.5
Diba? So, sabi nyo, Dok, nakakalito.
04:42.5
Diba? Kaya sabi ko nga, Doktor na mag-de-decide.
04:44.5
Pero, explain ko.
04:46.5
Sino babagay yung aspirin, kung babagay ba sa inyo o hindi, ganito.
04:51.5
Titignan natin kung... Medyo malalim topic ko.
04:55.5
Titignan natin, sino yung mas at risk?
04:59.5
Kayo ba? Mas delikado ba kayo?
05:02.5
Mas malaki ba chance nung tao na ma-heart attack o magbara sa utak?
05:07.5
Malaki ba chance?
05:09.5
Kung malaki chance na ma-heart attack siya within the next 10 years,
05:13.5
ay kailangan mag-aspirin. Panalo ka.
05:16.5
Pero kung maliit naman ang chance na ma-heart attack siya, healthy naman siya,
05:21.5
hindi mo nabibigay ng aspirin. Hindi mo bibigay sa lahat ng tao.
05:24.5
Kung malaki ang chance na may ulcer siya, masakit na sikmura niya,
05:29.5
minsan nagdudugo yung tiyan, ay hindi na rin natin bibigay yung aspirin.
05:34.5
Titignan natin. Sino magbe-benefit sa aspirin? May computation yan.
05:40.5
Malalaman natin kung sino babagay, depende sa factors na ito o bilangin nyo.
05:45.5
Tignan natin kung papasa kayo. Kung pasado kayo dito, ay malamang kailangan nyo ng aspirin.
05:52.5
Unang-una, yung dati nang na-heart attack.
05:55.5
Basta dati na na-heart attack, ay kailangan mo na aspirin or clopidogrel. Wala nang choice.
06:00.5
Dati na na-heart attack, doon talaga yung benefit.
06:03.5
Dati na na-stroke na nagbara, yung thrombotic stroke, may blood clot,
06:08.5
nagbara dun sa artery sa utak, kailangan din ng aspirin.
06:14.5
Sinabi ko yung thrombotic, hindi ko sinabi yung nag-hemorrhage.
06:18.5
Pag nag-hemorrhage sa utak, pag may dugo, bawal.
06:22.5
Bawal yung aspirin.
06:23.5
So yung doktor nyo pa rin magsasabi niyan.
06:25.5
Ang mga smoker, malakas man ni Garillo.
06:29.5
Pag malakas man ni Garillo, mataas ang risk ng heart attack.
06:33.5
Kahit ayaw pa nila maniwala, kahit matigas ulo ng smoker.
06:37.5
Basta smoker ka, usually mataas risk mo for a heart attack, mas panalo ka with aspirin. Smoker.
06:45.5
Ang mga lalaki, usually mga lalaki, mas maikli ang buhay.
06:50.5
Mga lalaki, 5 years earlier na mamatay kumpara sa babae.
06:55.5
Ang mga lalaki, mas maaga naka-heart attack, mas prone ma-heart attack.
07:00.5
Lalaki, siguro mas stress, mas marami. Ano talaga eh, babae kasi may estrogen.
07:06.5
Kaya estrogen protective.
07:08.5
So smoker, lalaki, mas may edad. Kung 50, 60, 70, usually mas prone din ma-heart attack.
07:18.5
Mataas ang blood pressure, another factor. Mas high blood, mas prone din ma-heart attack.
07:25.5
Mas mataas ang cholesterol, mas prone din ma-heart attack.
07:29.5
So kung meron ka nitong factors, malamang bibigyan ka ng doktor mo ng aspirin, panalo ka.
07:35.5
May sakit na sa puso, o baka diabetic pa, panalo din kung naka-aspirin.
07:41.5
Mataas pa blood pressure, mataas pa cholesterol, nanini Garillo pa, lalaki pa, eh aspirin talaga.
07:48.5
Super high risk ka ma-heart attack in the next 10 years.
07:52.5
Pag uminom ka ng aspirin, mababawasan ang risk. Pwedeng humababuhay mo.
07:57.5
Pero kung sasabihin natin, babae ka naman, walang high blood, hindi nanini Garillo, hindi mo kailangan na aspirin.
08:08.5
Kasi kung healthy ka naman, tapos iinom ko pa ng aspirin, basta-basta, eh baka mag-bleeding ka naman.
08:15.5
Ayaw na natin yung risk.
08:18.5
Usually, anong dose binibigay? 80 mg lang sa atin. 80-81 mg ng aspirin.
08:24.5
Hindi na mas mataas.
08:26.5
Tapos meron ito po, napakalaga, meron tayong 10 babala o 10 mga bawal gawin kung kayo ay naka-aspirin or clopidogrel.
08:36.5
Kung kayo umiinom o kamag-anak nyo, magulang nyo umiinom, kailangan alam nyo ito, 1 to 10.
08:42.5
Baka mamaya nagkakamali kayo sa pag-inom.
08:45.5
So ito po, linya ko kasi ito bilang cardiologist.
08:48.5
Number one, pag naka-aspirin ka na, ingat ka na sa ibang mga gamot na sinasabay mo sa aspirin.
08:56.5
Mamaya, may aspirin ka, naka-steroids ka pa, higher bleeding risk.
09:02.5
Meron ka ng pampalabnaw ng dugo, baka meron ka pa ibang iniinom, baka meron ka mga supplement.
09:09.5
Actually, yung vitamin E, okay naman, pero pag maraming vitamin E, parang may konting bleeding risk din yun.
09:16.5
Yung mga ginkgo biloba, parang may konting bleeding risk.
09:20.5
So titignan mo, kasi pa nag-add-add lahat yan, baka tumaas yung bleeding risk mo. Ayaw natin.
09:27.5
Aspirin and clopidogrel, usually isa lang ang pinapainom.
09:31.5
Pero may ibang pasyente, doble ang binibigay. May aspirin na, may clopidogrel pa.
09:36.5
So higher bleeding risk din yun. Although higher protection yun, doktor nyo magt-decide.
09:42.5
So yan, ingat kayo sa mga dagdag-dagdag gamot.
09:45.5
Number two, bawal gawin kuminom ng aspirin or clopidogrel. Bawal uminom ng alak.
09:51.5
Bakit bawal uminom ng alak? May pag-aaral.
09:55.5
Pag yung taong naka-aspirin, baka mag-bleed na dyan mo.
09:59.5
Tapos umiinom ka pa ng tatlong beer sa isang araw or tatlong red wine na copita or tatlong shot ng hard drinks.
10:10.5
Kahit ano dito, tatlong beer, tatlong red wine, tatlong shot.
10:14.5
Kahit ano dito pinili mo, naka-aspirin ka, higher risk of bleeding.
10:19.5
Kaya bawal. Bawal ipagsabay.
10:23.5
Yung mga naka-pain reliever, bawal din.
10:27.5
Sabi ko nga sa inyo, kahit hindi ka naka-aspirin, sabi ko, ingat sa pain reliever.
10:32.5
Anong problema sa pain reliever? Baka dumugo ang tiyan.
10:36.5
Sinabi ko sa inyo, pain reliever, methenamic acid, ibuprofen, baka dumugo ang tiyan.
10:41.5
Ingat lang, huwag masyadong marami.
10:43.5
Paalam nyo sa doktor mo.
10:44.5
Pain reliever, pwede rin masira ang kidneys.
10:48.5
Misan may natsatsambahan dyan.
10:50.5
So, naka-aspirin ka na, na pwedeng delikado sa tiyan, dagdagan mo pa ng pain reliever, eh doble risk mo.
10:58.5
Diba? So hindi na rin pwede pinagsasabay yan.
11:01.5
Iingat na talaga.
11:02.5
Kasi yung mga bleeding with aspirin, may namamatay.
11:08.5
Siyempre, bantay ka na sa dumi mo.
11:10.5
Kung mangingitin ba ang dumi.
11:12.5
Kasi pag nangingitin man dumi, sabihin may bleeding yun.
11:15.5
Pag ubo, baka may dugo, binabantayan din natin.
11:20.5
Pag may sugat, usually matagal.
11:23.5
Pag nasugat ka, medyo matagal mag-clot, matagal huminto ang pagdurugo kasi naka-aspirin ka.
11:31.5
Actually, wala naman masama doon.
11:34.5
Kung may sugat ka lang, tatagalan mo lang yung press.
11:37.5
Kasi nga, malabnaw dugo mo eh.
11:40.5
Sabihin mo, masama ba yung dok?
11:41.5
Baka mag-bleed ako.
11:43.5
Eh, pag malabnaw, maganda nga dapat sa puso.
11:46.5
Kasi malabnaw siya, hindi rin nga magbabara sa coronary arteries.
11:51.5
Hindi ka nga maharta ta, kasi nga medyo malabnaw.
11:54.5
Pero, pag nasobra labnaw, masama din.
11:57.5
Number four, ito.
11:59.5
Pag umiinom ng aspirin, kailangan-kailangan may laman ang tiyan.
12:06.5
Siguro, hindi pwede isang pandesal lang tapos aspirin na.
12:10.5
Kung gusto nyo, dapat yung, kung kailan ka malakas kumain,
12:14.5
kung tanghali o sa gabi, kung kailan ka may one cup rice,
12:18.5
kung kailan yung meal mo, after eating, doon ka lang mag-aspirin.
12:24.5
Kasi pag walang laman ng tiyan, bawal sa walang laman ng tiyan,
12:27.5
mag-aspirin ka, baka mabutas ang tiyan. Delikado.
12:31.5
Isa pa, dapat marami kang tubig iniinom.
12:36.5
Pag inom mo ng aspirin, dapat kasabay, bukod sa pagkain,
12:39.5
isang basong tubig.
12:41.5
Diba sinasabi ko sa inyo, dapat umiinom 8 to 10 glasses of water.
12:45.5
Sinabi ko, tubig, maganda sa muka, maganda sa tiyan, sa asin.
12:51.5
Tubig, maganda sa kidneys.
12:53.5
Ngayon, tubig, maganda rin sa umiinom ng aspirin, umiinom ng gamot.
12:58.5
So, maraming benefits talagang maraming tubig.
13:01.5
Gusto mo maraming tubig, less hapdi sa tiyan.
13:05.5
Number five, kung may sira na ang kidneys. Diba?
13:09.5
Sinabi ko nga, yung mga pain reliever, aspirin, may konting risk sa kidneys.
13:14.5
Pero, kung kailangan naman ng puso, maliit lang naman yung risk.
13:19.5
Pag normal naman yung kidneys mo, dapat wala namang kaso.
13:22.5
Pero, binabantayan pa rin yung kidneys.
13:25.5
Lalo na kung may sira na kidneys mo, paalam muna sa doktor kung pwede pa mag-aspirin.
13:32.5
Number six, very important.
13:35.5
Pag naka-aspirin, sasabihin mo sa dentista mo.
13:40.5
Sa dentist. Diba?
13:42.5
Ang mga dentista, binabantayan kung high blood ka.
13:44.5
Pag high blood, ayaw ka nila bunutan.
13:46.5
Binabantayan din ng dentista kung naka-aspirin ka, clopidogrel, marami pa iba.
13:52.5
Yung mga warfarin, coumadin, mga iba pang pampalabnaw ng dugo.
13:56.5
So, pag naka-aspirin ka or clopidogrel, sasabihin ng dentista, or any minor operation.
14:04.5
Any operation, baka may hiwa, may tatanggalin.
14:08.5
Dapat, papaalam mo sa doktor mo.
14:11.5
Usually, ganito ginagawa ng doktor.
14:13.5
Papatigil mo na yung aspirin mo ng seven days.
14:17.5
Pitong araw, bago ka bunutan ng ipin, bago mag minor operation.
14:22.5
Tigil mo na aspirin, kasi pag nagbunot ka, tapos naka-aspirin ka, baka dugo ng dugo. Hindi tumigil.
14:29.5
Mahirapan yung dentista.
14:31.5
O pag inoperahan ka sa tiyan, naka-aspirin.
14:33.5
Baka dugo ng dugo.
14:35.5
Magbibleed yung pasyente. Delikado po ito.
14:38.5
So, usually, seven days tinatanggal.
14:41.5
Pero, doktor nyo pa rin magt-decide.
14:45.5
Kasi, may mga situation na kailangan-kailangan mong aspirin.
14:50.5
Kung talagang normal inom lang ng aspirin, prevention lang.
14:53.5
Siguro, tigil mo seven days, walang kaso.
14:56.5
Pero, kung bagong heart attack, tapos kailangan-kailangan yung aspirin para hindi bumalik yung heart attack.
15:02.5
Tapos, papabunot ka, titigilin mo yung aspirin mo seven days.
15:06.5
E paano kung doon sa seven days, doon ka inatake?
15:12.5
Kaya, minsan, isang option kung talagang kailangan-kailangan yung aspirin ng pasyente, ayaw natin itigil.
15:21.5
Minsan, three days lang namin tinitigil.
15:23.5
So, hindi na namin nahabol yung seven days. Baka three days.
15:27.5
So, more bleeding, three days pa lang.
15:29.5
More bleeding pa, nagpapabunot.
15:31.5
So, mas iniingatan na lang.
15:33.5
So, yan, binabantayan mga operat.
15:35.5
Number seven, buntis.
15:37.5
Usually, pagbuntis, hindi binibigyan ng aspirin.
15:41.5
Usually, pero merong ilang mga sakit, binibigyan ng aspirin kung buntis.
15:46.5
Pero, OB nyo lang magsasabi niya.
15:48.5
General speaking, generally, hindi binibigyan ng aspirin pagbuntis.
15:54.5
Kasi lalo na, pag mataas ang dose, pwede magkaroon ng congenital defect sa baby.
16:01.5
Kung may risk ng congenital defect, pati kidneys ng baby, baka matamaan.
16:08.5
Diba sinabi ko sa inyo, pain reliever, aspirin, pain reliever din kasi yung aspirin eh.
16:13.5
Diba? So, pero yung aspirin, low dose lang naman, 80 mg.
16:17.5
So, ayaw mo sa baby kasi nga, masyadong maliit yung baby, baka matamaan din yung kidneys niya.
16:23.5
Kita nyo, ang daming tinitimbang.
16:25.5
Number eight, bawal gawin. Bawal basta itigil-tigil yung aspirin.
16:29.5
Paalam mo nyo muna sa doktor nyo.
16:31.5
Tulad nga na sinabi ko, pag tinigil mo, ay nawala yung protection mo against heart attack and yung ischemic stroke.
16:40.5
Number nine, bantayan yung allergy. May taong nag-a-allergy sa aspirin.
16:45.5
Actually, medyo common yung hindi makahinga, nagbabara dito, namamaga yung muka, pwede rin yun.
16:54.5
And number ten, ang mga bata, hindi binibigyan ng aspirin.
16:58.5
Teenager, bata, yung mga may viral infection.
17:01.5
Para sa lagnat, hindi binibigyan ng aspirin.
17:04.5
Ang paglagnat, paracetamol.
17:07.5
Kasi meron tayong binabantayan yung sakit, itong Reye's syndrome.
17:11.5
Na rare condition sa bata na bigyan ng aspirin na maga yung utak, na maga yung liver.
17:17.5
Pero rare lang naman ito.
17:19.5
Ayaw ko kayong matakot dito, sinabi ko nga sa inyo, ang shortcut is kung ano pa yun ang doktor mo sa aspirin,
17:26.5
sige lang, tuloy lang.
17:28.5
Pero ito lang yung mga warning ko na babantayan natin after meals.
17:32.5
Uminom maraming tubig.
17:34.5
Kung magpapabunot, kailangan sasabihin mo naka-aspirin ka.
17:38.5
Ingat sa supplement.
17:39.5
Baka sumobra labnaw yung dugo.
17:41.5
Ibabantayan yung dumi.
17:43.5
Kung medyo mahapdina yung tiyan lagi, tingnan natin.
17:47.5
May tulong ang saging.
17:50.5
Kain lang kayo ng saging.
17:51.5
Parang pantapal din yan ang tiyan.
17:53.5
So, pag naka-aspirin.
17:55.5
May benefit, pero meron tayo laging binabantayan.
17:59.5
So, yung iba, takot sa bleeding, pinapalit sa aspirin yung clopidogrel.
18:05.5
Clopidogrel, okay naman.
18:07.5
Pero may bleeding risk din yun.
18:09.5
Tsaka yung presyo, almost.
18:11.5
Parang 10 times more.
18:13.5
Basta mas mahal siya.
18:15.5
Tsaka yung aspirin kasi mas luma.
18:17.5
Mas napag-aralan.
18:19.5
Itong clopidogrel, medyo bago pa lang.
18:21.5
So, minsan mas maraming pa rin pag-aaral sa aspirin.
18:23.5
Kesa sa clopidogrel.
18:25.5
And lastly, ang dose ng aspirin is 80 lang actually.
18:30.5
Huwag nang sosobrahan.
18:32.5
Actually, pag may pasyenteng na heart attack, tinatanong nyo sa akin.
18:36.5
Heart attack, sure ka, heart attack.
18:38.5
First aid is aspirin eh.
18:40.5
Ang first aid talaga sa bahay, dalawang tableta ng aspirin.
18:44.5
Dalawang 80 mg, 80 plus 80, 160.
18:47.5
Bigyan mo 160 mg habang bagong bara yung puso.
18:53.5
Yun ang first aid talaga.
18:55.5
So, maganda talaga yung aspirin.
18:56.5
Tulad nga sinabi ko, kaya ang importante itong video,
18:59.5
sa tamang pasyente, may tulong siya.
19:04.5
Pero pag yung aspirin nabigay sa maling pasyente,
19:07.5
eh hindi rin maganda.
19:09.5
Last na lang, meron ako nakausap na gastroenterologist.
19:12.5
Siyempre, nilalagay ko rin yung clinical experience ko.
19:15.5
Lagi ako nagtatanong sa mga mentor kong gastro.
19:18.5
Sabi lang nila, feeling nila, yung mga Pilipino daw,
19:21.5
baka daw mas nagbe-bleed konti sa aspirin.
19:26.5
Baka lang daw. Hindi naman siya sure.
19:28.5
Sa pasyente lang niya nakikita.
19:30.5
Parang prone. May konting possibility.
19:32.5
Kasi nga yung mga kano, 200 lbs yung mga kano, ang laki-laki.
19:36.5
So, pag 200 lbs sila, aspirin nila 80 mg,
19:40.5
kaya ng katawan nila, malaki.
19:42.5
Eh tayo Pilipino, minsan 120 lbs lang.
19:45.5
O 110 lbs lang, payat lang.
19:47.5
Eh pareho din yung dose mo, 80 mg.
19:49.5
So, minsan nasasobrahan din.
19:52.5
So, yun lang po. Ibig sabihin,
19:54.5
mas maingat lang tayo sa bleeding risk.
19:56.5
Mas alam natin ito para protected ang ating sarili.
20:00.5
Salamat po. Share po natin sa mga
20:02.5
umiinom ng aspirin at merong mga sakit sa puso.
20:05.5
God bless. Thank you.
