9 Bagong Senyales ng Stroke sa Babae na Baka Ngayon Mo Pa lang Malalaman. - By Doc Willie Ong
00:37.9
Sa mga lalaki naman, mas maraming namamatay sa stroke kumpara sa prostate cancer.
00:43.1
Ibig sabihin, delikado ang breast cancer, delikado prostate cancer, pero three times more deadly ang stroke.
00:50.7
Kasi maraming talaga na stroke.
00:52.4
I'm sure sa mga kamag-anak natin.
00:55.1
So, ito yung pinaka nakakatakot.
00:57.0
Parang okay ka, kinabukasan, wala na, paralyzed na, nasira na ang buhay.
01:02.7
20% ng kababaihan magkakaroon ng stroke sa buhay nila.
01:07.8
Ganon kataas ang chance.
01:09.4
Number three, cause of death.
01:11.9
Tapos, mas deadly ang stroke sa babae kumpara sa lalaki.
01:17.4
Ano ibig sabihin?
01:18.8
Siguro, pag yung babae na stroke, baka mas may edad na, mas mahaba kasi buhay ng babae.
01:25.1
Kaya mas deadly siya.
01:26.9
At ang sintomas, iba.
01:29.1
Alam naman natin, yung normal symptoms ng stroke, yung nangiwi, tapos hindi nabuhat yung kamay,
01:37.8
yan ang mga common.
01:39.8
Pero ito, sa babae, marami sa kanila.
01:43.7
Actually, 13 times more nakakahanap ng kakaiba.
01:51.6
Nangihina, nagpapatig lang, pagod na pagod lang.
01:56.4
O, hirap gumising.
01:58.6
At ito yung common, nagbabago yung pag-iisip.
02:02.6
Parang may mental cognitive decline.
02:06.0
Kala mo Alzheimer's, kala mo nauulianin, confused lang siya.
02:11.3
Hindi lang siya, nagagalaw niya lahat ng katawan niya, pati mukha niya, pero confused siya.
02:16.8
Nalilito, hindi makaisip maigi.
02:19.9
Baka stroke na pala yun.
02:21.9
So, pag may pasyente, ganito ang complaint.
02:25.1
Mahihilo, naiiba ang pakiramdam, nasusok ka, sumasakit ang tiyan.
02:30.7
Possible, lahat yan, stroke symptoms.
02:33.4
Common lang yan sa babae.
02:36.0
Warning signs of stroke.
02:38.6
Tingnan nyo yung mga symptoms ng stroke sa lalaki at sa babae.
02:44.1
Yung pareho, ito yung pareho.
02:46.3
Pareho, lalaki-babae, pag na-stroke, pwede mangyuwi,
02:50.2
pwede humina ang kamay,
02:51.8
pwede humina ang paa,
02:55.1
pwede mabulag o hindi makita isang parte,
02:58.8
pwede hindi makalakad,
03:00.8
pwede masakit ang ulo.
03:02.8
Pareho, meron yan, lalaki at babae.
03:05.8
Pero, pag sa babae, may dagdag sintomas.
03:11.5
So, sa women, pwedeng super pagod lang,
03:14.5
pwedeng disoriented, hindi niya alam nasaan siya,
03:19.5
mabilis makalimot,
03:21.5
pwedeng nasusok ka lang.
03:22.5
So, pag ganito sintomas,
03:25.1
pwedeng mo kakaiba na ito,
03:27.1
pa-check up tayo.
03:28.1
Kahit sa mga doctors,
03:30.1
isipin natin, baka stroke,
03:32.1
kailangan pa CT scan.
03:35.1
Symptoms of stroke in women, no?
03:37.1
Kakaiba lahat ito.
03:51.1
Kasi, depende sa nagbara sa utak eh.
03:53.1
Utak natin, tingin ko nga parang computer, diba?
03:57.1
Pag computer, misa may nasira,
03:59.1
para may virus ba,
04:00.1
may mga program, di mo ma-open.
04:02.1
Pero may ibang program, na-open mo.
04:04.1
Para itong computer ko,
04:06.1
pag binuksan ko, ayaw agad pumasok,
04:08.1
na napupunta pa sa ibang lugar.
04:10.1
So, gano'n nangyari.
04:11.1
Pag ang computer natin sa utak,
04:14.1
pag maliit lang ang bara,
04:17.1
kung malaki ang stroke, talagang di magagalaw.
04:20.1
Pero kung maliit ang stroke, pwedeng ganyan lang.
04:27.1
Ano ang risk factors?
04:31.1
Sa mga babae, bakit mas mataas ang stroke?
04:34.1
Ano yung mga dapat ingatan?
04:36.1
Hindi naman ito 100%.
04:39.1
Yung mga buntis na na high blood,
04:42.1
higher risk of stroke.
04:45.1
yung umiinom ng birth control pills.
04:50.1
masama pala birth control.
04:52.1
Hindi nila ako iinom.
04:54.1
Actually, pros and cons yan.
04:56.1
Yung iba naman kasi,
04:57.1
pag hindi ng birth control pills,
04:59.1
padami ng padami anak nila.
05:01.1
Magiging walo siyang mga anak.
05:04.1
Nahirapan din yung nanay.
05:08.1
pag may high blood,
05:09.1
medyo malapot na yung dugo,
05:11.1
usually hindi nabibigyan ng birth control pills.
05:14.1
sandaling period lang.
05:16.1
Kasi, tumataas konti ang risk.
05:19.1
Hindi naman talaga,
05:20.1
hindi naman porke uminom ka birth control pills,
05:22.1
maistroke na yun.
05:23.1
Tumataas lang yung risk.
05:25.1
Hormone replacement therapy
05:27.1
sa mga menopause,
05:29.1
Kaya, medyo maingat sila
05:31.1
magbigay ng hormone replacement therapy
05:34.1
after magmenopause.
05:36.1
Yung mga may migraine,
05:38.1
may matinding migraine
05:42.1
pwedeng tumaas ang risk of stroke.
05:45.1
Siyempre, sigarilyo, alak.
05:47.1
Nakakataas ng risk.
05:48.1
Tsaka, may abnormal heart disease.
05:50.1
Atrial fibrillation.
05:54.1
control blood pressure,
05:59.1
Yan ang mga kailangan natin gawin.
06:01.1
Ito ang risk factors ng stroke
06:03.1
para sa ating lahat.
06:08.1
Ito, mga birth control pills sa babae.
06:15.1
Yung mga ginagamit yung alak pang patulog.
06:19.1
Kasabi nyo, konting inom lang ito.
06:21.1
Kaya maraming na-stroke sa kapabaya natin.
06:25.1
High cholesterol.
06:32.1
Pwede mag-cause ng stroke.
06:36.1
Higher risk of stroke.
06:37.1
Dapat ibaba ang blood pressure.
06:41.1
Pag tumaas yan ng mga 180, 190.
06:49.1
Ito yung utak natin.
06:51.1
So, dalawang klaseng stroke.
06:52.1
May stroke na nagbabara.
06:55.1
Dok Liza, malapit mo ba konti?
06:57.1
Dahan-dahan lang.
06:59.1
Nagbara yung ugat.
07:01.1
Thrombotic stroke.
07:03.1
May embolus galing sa puso.
07:05.1
So, pag barado, may embolus galing sa puso.
07:06.1
May embolus galing sa puso.
07:07.1
May embolus galing sa puso.
07:08.1
May embolus galing sa puso.
07:09.1
May embolus galing sa puso.
07:10.1
So, pag barado, ganito ang tawag.
07:17.1
Thrombotic or embolic stroke.
07:21.1
Pwede rin pumutok yung ugat.
07:25.1
Iba to, hemorrhage.
07:27.1
Ano mas delikado?
07:28.1
Parehong delikado pero depende sa laki.
07:33.1
Gano'ng kalaki ang nabara dito.
07:36.1
Gano'ng kadami ang dumugo.
07:40.1
So dalawang klase, may nagbara, may dumugo.
07:42.7
85% ito, CT scan ito.
07:45.7
85% nagbara, mas common ito.
07:49.4
Pag nangitim ang CT scan na ito, barado yan.
07:52.5
Malaki, ang laki na na-stroke.
07:54.7
Sigurado paralyzed ito, hindi niya nagagalaw yung kamay at paa niya, isang parte.
08:00.8
Ito dugo ito, puti. Ang daming dugo rin ito.
08:05.1
Delikado ito, very lampas 20cc yan.
08:09.1
Parehong hindi maganda, pero ito, very serious ito.
08:13.1
Pwedeng may mangyari sa pasyente, pwedeng hindi makahinga, pwedeng mamatay.
08:18.1
Kasi yung dugo, kita niyo, pinipisa na niya yung utak.
08:22.1
Pwedeng hindi huminga yung pasyente.
08:27.1
Yan ang dalawang klaseng stroke.
08:29.1
Nagbabara, ischemic stroke.
08:31.1
Nagdudugo, hemorrhagic stroke.
08:34.1
Meron ding aneurysm, pumutok.
08:37.1
Ito, namamana ito.
08:39.1
Yung cerebral aneurysm.
08:41.1
Ano yung common symptoms ng stroke?
08:45.1
Yung sinabi ko sa inyo, yung mga kakaiba.
08:48.1
Yung mga nagsusuka, nangihina, nagbabago memory.
08:53.1
Ito yung mga usual.
08:57.1
Yung arm, hindi mataas.
09:00.1
Yung salita, speech.
09:02.1
Yan ang mga aneurysm factors.
09:07.1
Para paano tayo iiwas sa stroke?
09:09.1
Control ang blood pressure, number one.
09:11.1
Basta okay ang BP mo, hindi ka dapat ma-stroke.
09:17.1
Dapat control ang blood sugar.
09:19.1
Pag hindi ma-control, uminom ng gamot sa high blood.
09:22.1
Uminom ng gamot sa diabetes.
09:24.1
Dapat normal ang blood pressure, normal ang blood sugar.
09:27.1
Para hindi ma-stroke.
09:29.1
Sigarilyo, tigil talaga.
09:31.1
Yung puso, dapat regular anti-book.
09:33.1
Cholesterol, dapat normal.
09:35.1
Alak, dapat pigilan.
09:40.1
Para makaiwas, exercise.
09:44.1
Control cholesterol.
09:48.1
Manage high blood.
09:52.1
Ngayon, pag na-stroke na, tuturo ko lang sa inyo.
09:54.1
Ito yung pinakamahirap.
09:56.1
Yung therapy afterwards.
09:58.1
Medyo mahina tayo sa therapy.
10:01.1
Maraming buhay sana.
10:03.1
Mapapahaba kung maganda ang therapy.
10:06.1
Mahal ang therapy.
10:09.1
So, dapat merong mga galaw-galaw.
10:14.1
Strength training.
10:16.1
At ito kalaban natin sa stroke.
10:18.1
Tumitigas yung mga muscle.
10:25.1
Nadidepress ang pasyente.
10:27.1
Nakahiga na lang.
10:28.1
Humihina yung pag-iisip.
10:30.1
Kaya pag na-stroke, tuloy ang gamot.
10:33.1
Regular follow up.
10:35.1
Yung mga risk factors na sinabi ko.
10:42.1
Minsan nabubulunan sila.
10:45.1
Yan ang mga kailangan gawin.
10:46.1
Para lumakas unti-unti.
10:48.1
And ito hopefully,
10:50.1
pag malakas na siya,
10:51.1
babalik tayo sa mga usual exercise.
10:55.1
dito lang muna tayo.
10:57.1
Kasi talagang therapy.
10:59.1
Ayusin yung pag-iisip.
11:01.1
Try maging independent pa rin.
11:05.1
Sana nakatulong po ito.
11:07.1
Mga bagong senyales ng stroke
