8 Bawal Gawin Kung Umiinom ng Atorvastatin or Simvastatin. - By Doc Willie Ong
00:46.8
Pero may isang malaking grupo rin naman ng tao, kahit medyo mataas ang kolesterol, hindi rin dapat binibigyan agad.
00:54.6
Okay, so ikukwento ko sa inyo.
00:56.7
Kung ano yung tamang pagbigay nito, sino pwede at sino hindi.
01:01.5
Ang goal lang po natin, alam nyo naman, ang goal ko lang na mas humababuhay nyo, ano yung pinakamaganda sa katawan nyo,
01:09.1
di man tayo nagbebento ng gamot, wala tayong pakid dito, gagamitin lang natin siya sa tamang paraan.
01:17.4
Ano ang mga statin?
01:19.5
Ang statin, gamot siya pampababa ng kolesterol.
01:22.5
Actually, sa Amerika, siya ang number one drug na binibigyan.
01:29.7
Number one, pinakamarami na bibigyan nito, itong mga Torvastatin.
01:34.9
Binablock niya isang enzyme na naglalabas ng mga lipids.
01:40.0
So, HMG-CoA reductase.
01:43.3
Ibig sabihin lang, nabababa niya yung kolesterol.
01:46.3
Ayon sa pag-aaral, sa tamang pasyente, ano yung tamang pasyente?
01:55.3
Usually, may risk.
01:57.6
Ibig sabihin, itong taong ito, malapit na ma-heart attack.
02:01.8
Lalaki, may high blood, mataas ang blood sugar, overweight, naninigarilyo, sobrang stress.
02:12.2
Yan, pwede yan bigyan ng statin.
02:15.2
Yung dati nang inataki sa puso, nakita, may baranay yung puso, na angiogram, na angioplastina.
02:22.6
Nakita, nagbabarana.
02:24.0
Isa, dalawa, tatlong ugat sa puso.
02:28.6
Yung may lahi, ibig sabihin, magulang niya, lolo-lola niya, marami na matay sa heart attack sa batang edad.
02:37.2
Ibig sabihin, yung dugo niya talaga, lumalapot.
02:40.3
Tapos, yung kolesterol niya, hindi lang konting taas, super taas.
02:45.3
So, ang point ko, pag very high ang risk profile, pwede bigyan ng statin.
02:52.1
Makakatulong sa kanila.
02:53.1
Ito, maraming pag-aaral talaga ito.
02:56.7
Ito, inaaral namin mga cardiologist na babawasan yung heart attack, yung stroke, napapahaba ang buhay, doon sa tamang pasyente.
03:07.7
Pero, nakikita ko rin, sa mga nakikita ko mga tao, marami rin naman nabibigyan ng statin na parang hindi naman kailangan.
03:17.2
Ang cutoff kasi ng total cholesterol level is 200 mg per DL.
03:22.8
Okay, so 200 dyan, sinashortcut ko lang.
03:26.2
May good cholesterol.
03:26.7
May bad cholesterol.
03:28.7
Pag ang number nyo, between 200 to 240, let's say, lampas ka lang konti.
03:33.7
Let's say, 210 ka lang o 220.
03:36.9
Para sa akin, kung lumampas lang konti, hindi ko gano'n pinapansin.
03:41.6
Lalo na kung wala kang risk factor.
03:44.0
Anong walang risk factor?
03:45.8
Hindi ka naninigarilyo.
03:47.6
Okay, wala kang high blood, wala kang diabetes.
03:51.6
30 years old, babae.
03:53.8
Nakita mataas cholesterol.
03:56.7
Kahit 240 nga ang cholesterol mo, para sa akin, okay lang.
04:01.2
Meron tayong home remedy.
04:02.9
Mamaya, diet muna.
04:05.8
Dalawang buwan muna.
04:07.4
Hindi agad-agad ako nagbibigay ng gamot para dun sa laboratory test.
04:12.4
Kasi laboratory test yun eh.
04:14.4
Eto, ginagamot natin yung pasyente.
04:16.3
Ibig sabihin, sa babae na walang risk factor, malabo ang chance sa atakihin siya sa puso.
04:25.0
So, kahit bigyan ko.
04:26.6
Ibig sabihin ko ng statin, walang ganong benefit, di ba?
04:30.6
So, sasabihin na iba, ba di na nabigyan?
04:32.6
Eh, baka may konting benefit.
04:34.6
Ito ang problema.
04:36.6
Lahat ng gamot, may positive, may negative.
04:39.6
Itong statin na pag-aralan siya maigi, maraming positive.
04:44.6
Pero, meron din malinaw na tatlong side effect ang statin na pag-uusapan ko mamaya.
04:51.6
Itong tatlong side effect, hindi naman lahat ng tao magkakaroon ng side effect.
04:56.0
Siguro, meron mga 3%, 2%, 1% na magkakaside effect.
05:03.0
So, meron may tsyansa.
05:05.0
Pero, baka lang matyambahan.
05:07.0
Ibig sabihin, kung bibigyan lahat ng tao na konting taas ng kolesterol, eh dadami magkakaroon ng side effect.
05:13.0
Itong tatlong side effect na binabantayan, yan ang topic natin.
05:18.0
Ano yung mga babala sa umiinom ng statin na babantayan nyo?
05:23.0
Ano yung mga walong bawal gawin?
05:25.0
Bawal gawin, kuminom kayo ng atorvastatin o statin para hindi magkaloko-loko yung katawan natin.
05:32.0
Babanggitin ko yung tatlo, pero siyoshortcut ko lang yung tatlong main problem ng statin na binabantayan.
05:39.0
Maliit lang naman ang chance, between 3% to 1% or less.
05:45.0
Merong nasisira ang muscle in a few percent.
05:49.0
Pangalawa, liver damage.
05:52.0
Tumataas yung SGPT, SGOT.
05:55.0
Medyo nasisira yung liver.
05:57.0
Maliit lang naman ang percent.
05:59.0
And number 3, tumataas ang blood sugar.
06:02.0
Pero yung sa blood sugar, parang less than 1%.
06:06.0
May maliit-maliit na chance.
06:08.0
Muscle pain, liver damage, diabetes.
06:11.0
Kaya ang point ko, kung hindi mo naman kailangan, eh hindi ko na ibibigay agad kung magka side effect ka pa dito.
06:18.0
Pero doon sa talagang...
06:20.0
May bara na sa puso, eh kailangan mo na inumin ito.
06:25.0
Ganon mag-isip ang doktor.
06:29.0
Kanino sakto pupwede yung gamot.
06:34.0
Hindi para sa lahat.
06:37.0
Ginagamot natin ng pasyente.
06:39.0
Hindi naman iba ang goal natin.
06:41.0
Pero marami akong home remedies mamaya.
06:43.0
Ito yung mga bawal gawin.
06:46.0
Siyempre pag umiinom ka, eh...
06:49.0
Let's say naka-maintain ka sa sakit sa puso.
06:52.0
Wag mo rin basta-basta ititigil.
06:56.0
Papaalam mo muna sa doktor.
06:58.0
Kasi yung effecto ng statin, pang matagalan.
07:01.0
Ilang buwan, ilang year.
07:03.0
Siyempre isipin mo.
07:04.0
Yung mga cholesterol, yung taba, magbabara yan sa ugat natin.
07:08.0
Matagal na panahon yan.
07:10.0
So para mabawasan niya yung taba, yung pagbabara, matagal-tagal din yung panahon.
07:20.0
Maximal effect niya.
07:21.0
1 month ka dapat umiinom ng pinakamalakas atorvastatin eh.
07:32.0
Although mas bago.
07:39.0
Pero mas mahina siya.
07:41.0
Sa atorvastatin, after 1 month, bababa total cholesterol mo ng mga 40%.
07:48.0
Pati triglyceride, bababa ng 40%.
07:52.0
Tsaka yung good cholesterol, tataas konti.
07:56.0
So 1 month or more.
07:58.0
Hindi po kumain ka ng lechon ngayon, bukas atakihin na sa puso.
08:03.0
Or kakain ng lechon tapos iinom na isang atorvastatin.
08:07.0
Parang naglalaro lang tayo.
08:12.0
Matagal ng pagkain na matataba.
08:15.0
Bago mag-accumulate, matagal ang dininom ng gamot para mawala o yung mabawasan yung baras.
08:22.0
So huwag lang i-miss yung gamot.
08:24.0
Paalam muna sa doktor.
08:27.0
Minsan sa suha may interaction.
08:30.0
Grapefruit kasi ang pinag-aralan sa Amerika.
08:34.0
Ang suha kapatid, grapefruit.
08:37.0
Pag kumakain ng maraming suha, baka magulo yung dose ng statin.
08:45.0
So pwede kumakain ng suha, huwag na sobrang dami.
08:47.0
Number 3. Bawal uminom ng maraming alak.
08:51.0
Ano yung maraming alak?
08:53.0
Lampas dalawang 2 shots or 2 units.
08:59.0
Lampas sa dalawang beer sa isang araw o dalawang hard drinks o dalawang red wine.
09:07.0
Huwag lalampas sa dalawa.
09:09.0
Kasi more alcohol.
09:11.0
Di ba sinabi ko sa inyo?
09:13.0
Ang statin pwedeng small chance makasira ng liver.
09:19.0
Alak, nakakasira din ang atay.
09:21.0
So dinoble mo ang sira.
09:24.0
Kaya hindi mo pwede pagsabay.
09:26.0
Number 4. May mga gamot na iniingatan na ihalo with statin.
09:32.0
May mga antibiotic na...
09:35.0
Papaalam mo sa doktor mo pag naka-statin ka.
09:38.0
Kasi may mga antibiotic, pwede tumaas yung risk ng side effect.
09:42.0
Like yung erythromycin, claritromycin, antifungal medicines.
09:47.0
May mga gamot na hindi pinagsasabay.
09:50.0
Kaya nga para sa akin, mas konti yung gamot, mas gusto ko.
09:53.0
Kaya nga pinipilit ko muna yung mga home remedies natin.
09:57.0
Number 5. Ito na yung sinasabi ko na unang side effect.
10:02.0
Number 5. Muscle pain and weakness.
10:05.0
Oras na kastatin ka, laging masakit ang binti, laging masakit ang muscle, nangihina.
10:11.0
Paalam sa doktor.
10:13.0
Baka may muscle damage. May a few percent. Baka 2, 2 percent.
10:19.0
Number 6. Liver symptoms binabantayan pag naka-statin.
10:25.0
Kaya nga sa statin, hindi rin ako hot sa mataas na dosis.
10:30.0
Alam ko maraming doktor na nagbibigay ng high dose. Hindi naman mali yun.
10:36.0
Sa mga pag-aaral kasi, yung mga big studies.
10:39.0
Para makuha nila yung haba ng buhay, hindi na heart attack.
10:45.0
Yung atorvastatin, pinapaabot ng mga 80 milligrams.
10:49.0
Lalo na yung mga na angioplasty, 40, 80.
10:53.0
Ako, hindi ko naaabot yung ganung mataas. Mga 10, 20 lang ako.
10:58.0
Pinipilit ko sa pasyente, gawin mo itong mga home remedies mamaya.
11:03.0
Pwede naman kasi umasa lang sa gamot. Pero sa akin, hindi rin maganda sa inyo na high dose.
11:09.0
Yung gamot nyo, pati side effect nyo, mas mataas ang chance.
11:12.0
Ang tigas naman ang ulo nyo, kain pa rin ng kain na matataba.
11:16.0
Ganun pa rin. Overweight pa rin.
11:18.0
Parang sayang lang yung gamot. Kinakontra mo rin sa sarili mo.
11:22.0
May gamot gusto ko pero low dose lang.
11:25.0
O yung tamang tama lang.
11:27.0
Kasi mas mababa ang dose ng statin mo, mas mababa yung side effect.
11:32.0
Yun ang maganda. Mababa lang dose mo, ingatan mo pagkain mo.
11:37.0
The less side effect, mas mababa buhay.
11:40.0
So yan yung number 5, muscle pain, ingat.
11:43.0
Number 6, liver symptoms.
11:45.0
Yung naninilaw. Ayan, pag naninilaw, ibang usapan na yan.
11:49.0
Naninilaw balat, mata, ihi, naninilaw, nasusok ka.
11:54.0
Sine-check ang SGPT, SGOT.
11:59.0
Lalo na yung may fatty liver. Sa may fatty liver, medyo controversial ang pagbigay ng statin.
12:06.0
Medyo mahirap, complicated, short lang.
12:09.0
Fatty liver, mataba. Mataas ang cholesterol.
12:13.0
So isipin mo, fatty liver, maganda bigyan ng statin.
12:16.0
Pero, fatty liver, medyo namamagana yung liver.
12:20.0
Binigyan mo ng statin, pwedeng lalong mamaga.
12:23.0
So timplahan yun.
12:25.0
Timplahan. Usually, mababang dose, pag tumaas yung liver enzyme, mas ayaw natin.
12:30.0
So binabantayan yun.
12:37.0
Merong pag-aaral.
12:39.0
I think mga 0.6% lang naman. Less than 1%.
12:42.0
Tumataas yung blood sugar.
12:44.0
Oo, pag naka-inom ng statin. Pero maliit lang yung percent.
12:48.0
So, yun na nga ang point ko.
12:50.0
Pag hindi naman kailangan, at wag hindi naman masyadong high dose, eh hindi ko ganun binibigyan ng ganun kataas na gamot.
12:59.0
Kasi may konting risk.
13:00.0
So mamonitor din yung blood sugar.
13:03.0
And number 8 na bawal gawin, syempre paninigarilyo.
13:07.0
Naninigarilyo, masisira ang baga, masisira ang puso, at nawawala yung epekto.
13:16.0
Nawawala yung epekto ng statin sa puso.
13:19.0
Eh statin, ano bang explanation? Anong ginagawa ng statin sa bara?
13:25.0
Actually, ang ginagawa lang niya, let's say may bara, diba? Let's say ito, may may bara.
13:29.0
Parang medyo pinapatigas niya eh.
13:32.0
Parang ini-stabilize niya.
13:35.0
Imbis na yung bara sa puso na pwedeng matanggal, pwedeng magbara totally, parang fina-flat lang niya.
13:43.0
Parang napa-flat niya.
13:45.0
Nare-remodel niya konti.
13:47.0
Para baga sa daanan eh, medyo pinapaluwag niya, pinapatigas niya.
13:53.0
Yun lang ang, yun na nakikita nila before and after taking statin.
13:59.0
So pinakita ko na.
14:00.0
Yung iba may side effect.
14:02.0
Parang nagsisipon.
14:06.0
Pero mga rare naman yun.
14:10.0
Merong mga memory loss.
14:12.0
Ito hindi ito napatunayan.
14:14.0
Yung sa amnesia, sa brain, hindi siya napatunayan.
14:19.0
Sa buntis, hindi rin binibigay sa buntis.
14:23.0
So pag buntis, sasabihan natin.
14:26.0
Kailan maganda inumin ng statin?
14:29.0
Umaga, gabi, pero usually sa gabi.
14:32.0
Usually sa gabi binibigay.
14:34.0
Kasi sa madaling araw, doon tumataas yung cholesterol.
14:40.0
O doon naglalabas yung liver ng cholesterol.
14:45.0
So usually sa gabi.
14:46.0
Pero okay naman sa umaga.
14:48.0
Tapos ang test nila, tulad nga sinabi ko, mga 1 month bago bababa.
14:54.0
Hindi agad-agad bababa ito.
14:57.0
Ngayon, ito magandang part.
14:59.0
Ano magagawa nyo para hindi na uminom?
15:01.0
O mabawasan yung pag-inom?
15:04.0
Gusto natin mababa yung numbers.
15:06.0
Tulad na sinabi ko, 200 mg per DL ang total cholesterol na maganda.
15:12.0
Kung meron kang bara sa puso, may dating heart attack, pipilitin mo 200 or lower.
15:19.0
Pero kung wala naman, kahit mga 240, 230.
15:22.0
Yung kapatid ko, 230. Hindi naman.
15:25.0
So depende kung walang risk factor.
15:30.0
Ito gagawin natin. Maganda po ito.
15:33.0
Tulungan yung gamot?
15:35.0
O baka matanggal yung gamot?
15:37.0
O mabawasan yung dosis?
15:39.0
Biglang bababa ang cholesterol nyo.
15:41.0
Number 1, oatmeal.
15:42.0
Kain kayo ng oatmeal sa umaga.
15:44.0
1 cup of oatmeal a day.
15:47.0
Lagyan mo ng konting saging, strawberry.
15:50.0
Bababa ng 10% ang cholesterol mo.
15:53.0
So pag 220, baka maging 200 na lang ang cholesterol mo.
16:01.0
Yung mga pagkaing mataas sa fiber.
16:04.0
Mataas sa soluble fiber, maganda yan.
16:08.0
Parang nakukuha niya yung cholesterol sa tiyan na lalabas niya.
16:13.0
Ano yung mga high fiber?
16:15.0
Mga mongo, mga beans, lahat ng gulay.
16:19.0
Kangkong, okra, lahat yan.
16:22.0
Mga spinach, di ba?
16:25.0
Lahat ng mga talbos, maganda yan.
16:28.0
Pag sa prutas, ang maganda lang mga apple and pears.
16:35.0
Yung apple, pears, may tulong din siya.
16:37.0
High fiber din yan.
16:39.0
So lahat itong mga healthy foods, nakakababa ng cholesterol.
16:44.0
Isa pang nakakababa ay exercise.
16:48.0
Malaking bagay daw talaga yung exercise.
16:51.0
Nakita ka, may pagkakaroon.
16:52.0
Hindi naman sobrang exercise.
16:54.0
Kahit lakad-lakad lang.
16:56.0
Tapos may konting weights.
16:57.0
Pag may konting weights, kahit light weights,
17:00.0
bumababa daw talaga yung cholesterol.
17:02.0
At yung exercise, maganda rin sa triglyceride.
17:07.0
Ano pinagkaiba ng cholesterol and triglyceride?
17:10.0
Actually, halos pareho yung dalawa.
17:12.0
Ang kakaiba lang dito, yung triglyceride,
17:15.0
pag tumataas yan, mas kapatid niya yung diabetes.
17:21.0
Ibig sabihin, baka magkaroon ng diabetes yung pasyente.
17:25.0
So pag high triglyceride, malamang baka maging diabetic in the future.
17:29.0
Pampababa ng triglyceride, may gamot din.
17:33.0
Gemfibrozil, mga fibrates.
17:36.0
Hindi rin ako hot masyado dito sa mga triglyceride.
17:39.0
Usually, itong mga statin, nakakababa din konti ng triglyceride.
17:44.0
Pero exercise, tsaka itong parang more vegetable diet, nakakababa din yung triglyceride.
17:53.0
Next, garlic, bawang.
17:56.0
Alam nyo, bawang, diba?
17:58.0
Bawang, diba, lutuin lang konti.
18:01.0
Dalawa, tatlong butil lang ng bawang.
18:04.0
Hilaw kasi baka sumakit ang tiyan nyo eh.
18:06.0
Maganda hilaw, pero baka sumakit.
18:08.0
Luto-lutoin na lang konti.
18:10.0
Bawang nakakababa ng total cholesterol.
18:15.0
Sa blood pressure, baka makababa konti lang. Mahina.
18:19.0
Pero may tulong din sa cholesterol.
18:21.0
So garlic is good.
18:25.0
Pero siyempre, pagpritong isda, mamantika na eh.
18:28.0
Siguro, paksiw na isda o ibang luto ng isda.
18:33.0
Isda, or pwede rin fish oil mismo.
18:36.0
Fish oil supplement, pwede rin.
18:38.0
Kasi omega 3 fatty acids, or isda mismo,
18:42.0
nakakababa ng triglyceride,
18:45.0
nakakababa ng heart disease,
18:48.0
pampaganda ng tibok ng puso,
18:50.0
fish oil supplement, o itong mga isda.
18:53.0
Alam nyo na mga isda.
18:55.0
Mga hasa-hasa, tamban, tuna, tanigi, salmon, mahal, bangus, pwede rin.
19:03.0
So more isda, maganda.
19:05.0
Isa pa, green tea.
19:08.0
Green tea, although may konting kafein ng green tea,
19:12.0
ako ayoko rin, huwag din masyadong matapang.
19:14.0
Pero green tea, nakakababa ng bad cholesterol.
19:21.0
Siyempre, yung taba ay iwasan.
19:23.0
Taba ng baboy, baka, mantika.
19:27.0
Alam nyo naman, yung mga oil.
19:29.0
Diba, laman loob.
19:32.0
Diba, laman loob, mataas ang cholesterol.
19:35.0
Sa itlog, kung mag-egg yolk,
19:38.0
paiba-iba pag-aaral.
19:40.0
Sa akin, ako kala naman siguro, one egg in a day.
19:43.0
O sa isang linggo, apat-limang itlog siguro pwede.
19:47.0
Pero yung egg white, walang problema.
19:49.0
Egg yolk lang ililimit.
19:52.0
Egg yolk lang ililimit.
19:54.0
Isa pa, papababa ng cholesterol, tulog.
19:58.0
Mas mahaba ang tulog, mas mababa ang cholesterol.
20:02.0
Mas laging puyat, laging gising, night shift.
20:06.0
Siyempre, laging puyat.
20:08.0
Ano ba nangyayari pagpuyat?
20:12.0
Kaya tumataas ang cholesterol.
20:14.0
And bawas stress.
20:16.0
Less stress, mas bababa.
20:18.0
Less stress, mas gaganda rin ang cholesterol level mo.
20:23.0
Sinabi ko sa inyo, alak, sigarilyo, hindi pwede.
20:26.0
And lastly, yung timbang.
20:29.0
Mas mababa ang timbang, mas normal ang weight,
20:33.0
mas bumababa din yung cholesterol natin.
20:36.0
So pag ginamaan nyo ito lahat,
20:38.0
healthy na pagkain, with exercise, maingat pa tayo,
20:42.0
mahaba tulog, less stress, bawas alak, sigarilyo.
20:46.0
I'm sure bababa yung cholesterol.
20:47.0
At dahil dito, baka konting gamot na lang ang kailangan nyo.
20:53.0
So tulad na sinabi ko, sa tamang pasyente, pwede.
20:57.0
Pero pag hindi naman kailangan ng pasyente, tinatry ko muna ito.
21:03.0
Gano'ng katagal itong mga home remedies?
21:06.0
Dalawang buwan, tatlong buwan, walang masama.
21:09.0
Kung makuha ng dalawang buwan, tatlong buwan,
21:12.0
pacheck mo muna lang ng pacheck yung lipid profile mo.
21:15.0
Lipid profile, yun.
21:16.0
Pacheck yung cholesterol, LDL, HDL, triglyceride.
21:21.0
So tingnan mo, ayusin mo yung diet mo.
21:23.0
Pacheck ka after 3 months.
21:26.0
So pag nahayos mo, magugulat ka na lang.
21:28.0
Uy, bumaba pala siya.
21:30.0
Pero pag Christmas na December, tataas ulit.
21:34.0
Kasi sa mga ginakain nyo.
21:37.0
So sana po nakatulong ito para sa tamang pag-inom ng statin.
21:42.0
Yung akin ay payo lang ang final decision.
21:44.0
Siyempre, dun sa doktor ninyo.
21:47.0
Pero usually, internist at cardiologist ang nagbibigay nitong mga statin.
21:53.0
Salamat po. Share po natin sa ating kababayan.
21:56.0
Sana po nakatulong sa inyo.
