00:40.6
Hindi po pwede yan.
00:43.3
Ang nilagay po ni doktora sa usapan namin,
00:46.7
bago niya tanggapin yung pang-pullipaid ko,
00:48.9
pepermaan mo na niya ang DDC.
00:50.7
Tapos bumalik ako doon sa bahay kina doktora,
00:53.5
pero hindi ko na siya makakausap.
00:54.7
Kasi gusto ko pong hiriklamo si doktora Dulcia Bihar,
01:04.4
yung may-ari ng lupa na hinuhulog-hulogan ko.
01:07.5
Yung lupa na hinuhulog-hulogan ko,
01:09.8
bininta po sa iba.
01:11.0
Ang usapan naman namin dati,
01:13.0
yung nag-down ako ng 20,000 pesos,
01:15.9
kalahati sa presyo ng lupa,
01:18.2
ang usapan namin is,
01:20.0
pwede ko nang tayuan ng bahay anytime.
01:24.9
noong 19 ng Desember,
01:26.3
nagdagdag ako ng 3,000.
01:28.6
Noong June, nakausap ko yung anak ni doktora na si Bing.
01:32.4
Sila na daw ang kakausapin ko tungkol sa lupa.
01:35.5
At tatanggapin daw nila yung pang-pullipaid ko,
01:39.0
pero hindi nila ako bibigyan ng deed of sale.
01:42.1
Nalaman ko na lang na bininta pala sa iba.
01:48.4
na nagpupunta doon,
01:49.9
hinutusan daw yun ang anak ni doktora na si Ikea Bihar
01:52.8
para gibain yung bahay namin.
01:54.3
Kasi, matigas daw ang ulo ko.
01:56.3
Ayaw ko daw pumayag sa gusto nila.
01:58.5
Naisa ulit lang nila sa akin
02:00.6
yung binayad ko sa lupa,
02:02.3
pero hindi nila babayaran yung bahay ko.
02:07.2
sana po matulungan mo po ako makausap si Doktora Abihar.
02:13.0
Ano ba nangyari talaga?
02:14.5
Kinakausap ka ba ni Doktora?
02:16.2
O binabaliwala ka?
02:17.5
Ano ba ng pag-uusapan ninyo?
02:19.3
Kayo ba'y may bagay na hindi mapagkakaintindihan
02:22.5
na baka maayos natin dito?
02:24.7
Pakipaliwanag lang?
02:26.4
Mula nung pumunta ako sa bahay nila
02:29.3
na mag-polypid na ako,
02:31.2
nung sabi ni Doktora na bago niya tanggapin yung pang-polypid ko,
02:35.4
pepermahan mo na niya ang D-Dub sale.
02:37.2
Papabalikin lang niya ako.
02:39.6
Tapos, bumalik ako doon sa bahay kina Doktora
02:42.3
pero hindi ko na siya makakausap kasi
02:44.4
sabi ng mga katulong,
02:46.0
ayaw daw pumayag ng mga anak na ipakausap kahit kanina yung mama nila.
02:50.3
Palagi daw wala doon.
02:52.6
Nakailang balik ako doon.
02:53.8
Hindi ko na talaga nakausap si Doktora.
02:56.7
Okay. Sige, tatanong ko sa iyo, Evelyn.
02:59.7
Ang kausap mo rito ay ang ina na Doktora.
03:03.7
Kayong dalawa nag-uusap dito.
03:04.7
Nagbigay ka ng down payment ng 20,000 pesos.
03:07.7
Nagdagdag ka pa pa rin ng bayad.
03:09.7
Matapos ng 20,000 pesos, magkano'ng dinagdag mo?
03:12.7
Bali 30,000 na ang nabayad ko lahat.
03:15.7
Nagbayad ka ng 30,000 na.
03:16.7
Nagsimulan sa 20,000, 30,000.
03:18.7
Anong usapan ninyo?
03:19.7
Ang nilagay po ni Doktora sa usapan namin,
03:23.8
Nag-down ako ng 20.
03:25.7
Tapos, nagdagdagan ko pang 3,000 tapos 7,000.
03:30.7
Kasi hulugan yun.
03:32.7
Pero ang nilagay niya doon, the balance to be paid anytime.
03:36.7
Hindi niya ako binigyan ng...
03:37.7
Alright. Linawi natin.
03:38.7
Ang harga ng lupa ay 40,000 pesos.
03:41.7
Nakabayad ka na ng 30,000.
03:43.7
10,000 lang kulang mo.
03:45.7
Sabi niya, pag nakabayad ka na, tsaka siya piper mo ng absolute deed of sale.
03:49.7
Ililipat na sa iyo kapag napayaran mong buo.
03:52.6
So, paano nangyari na parang at this point in time na parang sinabi mo rin,
03:56.6
ako'y nababahala na sabi mo na hindi ka naman pinakausap ng mga anak ng doktora?
04:02.6
May problema ba kay doktora? Nagkasakit ba? O hindi na pwede makausap?
04:06.6
Nung uli ko siyang nakausap, okay naman. Wala namang problema.
04:09.6
Ang paliwanag lang ng mga anak, sila na daw yung mag-takeover sa mga ano ng mama nila.
04:16.6
Okay. Sinabi ba sa iyo nanay namin hindi na pwede makipag-transaksyon dahil may sakit na?
04:22.6
Kung sakaling wala naman, binayagan ba sila ng kanilang nanay na sila na makipag-usap at ang nanay ba'y sinabi sa iyo?
04:28.6
Wala namang sinabing gano'n.
04:29.6
Basta yung mga anak nalang sabi, simula ngayon, kami na.
04:32.6
Sila na daw ang mag-aasikaso.
04:34.6
Anong problema? Anong nangyari sa nanay nila?
04:36.6
Sabi nila, matanda na yung nanay namin, kami na nga.
04:39.6
Ilan taon ang nanay nila?
04:41.6
70 plus or 80 ata.
04:43.6
Ang ibig sabihin di na pwede mag-isip? May karamdaman na? Di na pwede tumayo?
04:47.5
Ang kausap mo ay yung may-ari, yung nanay. Walang pakialam dito mga anak.
04:51.5
Maliba na lamang kung sinabi na, simula ngayon kayong mga anak, kayo na mga parang mag-aasikaso na mga gano'n.
04:58.5
Hindi po pwede mga anak, all of a sudden, papasok na lang na parang akala mo kung si sino.
05:02.5
Yun ang gusto kong sabihin. Kung titignan natin ang paliwanag mo, maliba na lamang kung ang magulang nagkasakit at inataasan ng mga magulang na kung maaari mga anak na muna.
05:12.5
Papaliwanag ng mga anak na may karamdaman o may sakit ng mga magulang kaya hindi na pwedeng makipag-transaksyon.
05:17.5
Gawa nga ng estado ng kanyang karamdaman kaya sila na mga anak. Makakaintindi ho tayo rin yan.
05:22.5
Subalit pag mga anak ay all of a sudden, bigla na lang bumulaga ay di na, simula ngayon hindi na pwedeng nanay namin. Kami na. May ibig sabihin noon.
05:30.5
Sinubukan tawagan ng bitag ang narareklamong doktora na may-ari ng lupa. Subalit ang sumagot ay ang anak nito si Femme Michael Abejar.
05:38.5
Hindi rin makakasagot live. Subalit pumayag ito magpadala ng audio recording. Pahayag niya, pakinggan natin.
05:44.5
Verbal agreement na...
05:47.5
Ibinta yung lupa na 300 square meters. Nag-down siya ng 30,000 worth of at gusto niya ang bibilhin niya is only the 100 square meters.
06:00.5
Hindi naman kami papayag na 100 square meters lang ang bilhin niya dahil yun lang ang na-down niya.
06:06.5
Nag-decide kami na bigay kami ng time sa kanya. Binigyan namin siya ng time tapos hindi niya gusto.
06:13.5
Gusto talaga niya yung only 100 square meters lang na yung...
06:17.5
Parang tama sa dinaon niya. Eh hindi kami pumayag.
06:20.5
Halaga naman na pumayag kami na...
06:22.5
Kwan, kami man ang nagbinta na 300 square meters. Nagpayo pa siya ng bahay sa gitna pa ng 300 square meters.
06:29.5
Tapos nagpatawag pa kami sa kapitan para masitol. Tapos sa August, September hindi siya sumipot.
06:35.5
Anong meaning na hindi siya sisipot? Hindi siya nakipagsitol? Yung 30,000 niya ready naman isauli sa kanya.
06:42.5
Ba't hindi siya makipagsitol?
06:44.4
Gusto niya sa kanya yung pera na 30,000 saka siya magpapagiba ng bahay.
06:51.4
Ang gusto ko na doon tayo sa kapitan mag-usap at doon ko ibigay para may wrong documentation.
06:58.4
Ang problema sa gusto mo magsitol, hindi naman sinabi ng nanay mo na isisitol mo na ikaw nang haharap at hindi ka binigyan ng special power of attorney kasulatan man lang o verbal.
07:09.4
Nang magulang mo ay magpapatunay sa sinasabi mo gusto mo makipagsitol, hindi po pwede yan.
07:14.4
Fe Michael Abihar. Sa una pa lang kung titignan natin ang sinasabi nitong nagreklamo rito kaya nagbiyahi pa kasi ikaw naman ayaw mo magsitol.
07:23.4
Eh ngayon, isisitol ka namin ngayon para sabihin sa iyo ang sitolment mo, hindi po pwede.
07:28.4
Kasi bumulag ka ka, anak ka. Tinanggalan mo ng kapangyarihan at karapatan ng magulang mo. Nang magulang mo nakipagtransaksyon dito sa nagreklamo. Hindi kayo, mga anak pa lang kayo.
07:40.4
Kung sakaling umaayaw kayo sa ginagawa ng magulang ninyo.
07:44.4
Huwag niyong agawan ng karapatan. At hindi lang karapatan, ang nanay ninyo ang kinausap nito.
07:51.4
Ngayon, para sasabihin ko, ang nanay ninyo ang may-ari, hindi kayo.
07:55.4
So hanggat hindi pa ibinigay ng nanay ninyo itong lupain at ipinamanan na sa inyo at sasabihin nyo, idedeklaran nyo, papakita nyo ang mga papel na sinitol mo na, sabi ng nanay mo, sinetel.
08:10.4
Salita mo, ang paliwanag mo bulok.
08:12.4
Although tinatanggap ko.
08:13.4
Pero hindi po pwede.
08:14.4
Mayroong pwede dito.
08:17.4
Gusto mong ibalik yung 30,000 po pwede.
08:19.4
Kailangan may may kondisyon ka pa.
08:21.4
Unang-una, gusto kong sabihin.
08:23.4
Kaya ako nagpapaliwanag sa kanya, ayaw na makipag-uusap.
08:26.4
Tawagan nga tong si Dagani.
08:28.4
Kakausapin natin muna ito.
08:29.4
Sa linya ng telepono, sa sita, Dagani.
08:32.4
Salamat sa pagtanggap mo ng tawag po namin.
08:35.4
At ako naman po ay nagpapasalamat taos puso na ako ay tinanggap mo.
08:40.4
Nakalive po tayo sa IBC TV 13. Okay?
08:44.4
Ma'am, kaya po lumapit sa amin itong nagkakomplain na si Evelyn.
08:49.4
Nagbiyahe pa mula Misamis.
08:52.4
Ma'am, ano po ba nangyari dito?
08:54.4
Parang ito pong si Evelyn Raboy na nakipag-usap doon sa doktora.
09:00.4
Nagmamamayari ng lupa at meron silang verbal agreement.
09:03.4
So nagkasundo kasi hindi naman papasok itong si Evelyn dyan magpatayo ng bahay kung walang kasunduan.
09:08.4
At meron daw silang usapan base doon sa sinasabi ng complainant.
09:12.4
So nakapag-down na po siya.
09:14.4
And all of a sudden, nagbagong ihip ng hangin.
09:16.4
Ang mga anak pumasok na at parang ang ginawa ay tinanggalan ng kapangyarihan ang magulang.
09:22.4
Kasi ang pagkaalam po namin, base doon sa sinasabi ng kakomplain, ang kausap niya rito ay may-ari yung nanay.
09:28.4
Ma'am, ano pong masasabi niyo?
09:30.4
Ano ba naging usapan ninyo nitong doktora at ikaw na nalaman mo ba na itong si doktora Dulce Abejar at itong lumapit sa amin si Evelyn Raboy?
09:42.2
May pag-uusap, may transaksyon bago niyo po nabili ang lupa. Sila po muna dahil ito.
09:48.2
Kanyang anak lang, sir.
09:50.2
Well, kung ang anak ang kausap mo rito, kanino ba nakapangalan yung titlo?
09:54.2
Kay mama ni Yanan.
09:56.2
So, you cannot allow that na yung mga anak na hindi nagmamay-ari will take away the rights ng magulang.
10:03.2
So ako, sinasabi ko sa iyo ito. Bakit sa anak ka nakikipag-transaksyon e samantala ang kausap dito magulang?
10:10.1
Importante, linawin mo muna. Kahit na yung mga solsolero ang mga anak niya, hindi po pwede makialam.
10:15.1
Maliba na lamang kung hindi na makapag-isip ang magulang. So po pwede na sila.
10:20.1
Pero hanggat man dyan pa ang magulang, hindi po pwede nang gawin ng mga anak. Agawin.
10:27.1
At parang ang magulang, ginagawa nilang utusan na lang na sila na.
10:31.1
Sir, nagkuhan ko sa iyong mga anak, sir. Katigulang na ko na iyong mga anak niya. Wala na rito. Asa, U.S.
10:37.1
Asan tag-iya ka rin si doktor? Asa, sa U.S.?
10:40.1
O kung sa U.S., naabay special power of attorney ka ng inahanila para ingnon ka muna diha mga anak nako. Ikaw, sita.
10:50.1
Di nga ka na makipag-transaksyon sa anak nako. Pero gusto na akong ingon sa iyo na naamay ko ang katransaksyon.
10:56.1
Ang katransaksyon na nauna si Evelyn. Igingon ba sa iyo ang ingana?
11:00.1
Wala, sir. Gipuran naman ko nila, sir. Gipuran naman ko nila, sir. Ang tema sa iyo ng mama.
11:05.1
Bastos man mga custom ring ingana ng mga anak. Kung ang mga anak ko na, laparuhong ko na.
11:10.1
Dili man po pwede na. O nga, ang ginawa, ang gigihi mo ng kanyang mga anak, binakuran yung balay. Gilagyan ba ng bakod?
11:17.1
Sige. So, mali yung ginawa ninyo. Kine-question ko ang pagbibili mo ng lupa. Hindi ako abogado. Subalit, ang sistema ng pagbabalik mo ay mali.
11:27.1
May nadidihado rito eh. May naabuso rito eh. Iniwan ninyo sa ere. Ang hindi mo alam, sita, dapat nagtanong ka muna doon sa mga anak. O, malinis ba yung lupa na iyan?
11:40.0
Kasi ang katransaksyon ng nanay, bagamat siya ay nasa US, itong si Evelyn, nagbiyahi pa to. Mula sa misa, natulog pa kung saan saan, makaabot lang sa amin.
11:51.1
May kontrata ba kayo, sunduan? O verbal?
11:53.1
Yung resibo lang.
11:54.0
O resibo. May resibo na nagbayad ka. Ang presyo ng 100 square meters, 40,000. Nakabayad ka ng 30,000.
12:00.9
Ang kausap mo ba ang nanay o kausap mo yung anak?
12:05.5
Ay, sita, paulit-ulit na ako kanina nagsasabi.
12:08.6
Hindi po pwede yung anak at ang magmamayari ang magulang.
12:11.7
O, para maintindihan mo, ano, papasukin natin si Atty. Batas Mauricio, abogado to.
12:16.5
Atty. Batas Mauricio, magandang umaga po sa iyo.
12:18.7
Atty., narinig mo ba?
12:20.1
Pakinggan po natin ang sinasabi ng mga lituntunin at batas sa Pilipinas na kinalaman sa pagbibenta ng mga ari-arian, lalo na ng lupa.
12:28.0
Una, tanging yung may-ari po, lalo na kung may titulo, kung may tax declaration, ang siyang may karapatang magbenta.
12:35.8
Wala pong karapatan, kahit na ang kanyang asawa.
12:38.2
Kung ito'y nakapangalan ng solo sa nag-iisang asawa lamang, wala din karapatan ang mga anak na pakialaman ang pagbibenta ng mga lupa o ibang ari-ariang hindi natin tinag.
12:49.3
Ang tawag po dyan, immovable property o real property kasi hindi po yan maililipat gaya ng lupa, gaya ng building sa kung saan saan lugar.
12:58.2
Pangalawa, wala pong pakialam yung asawa o di kaya yung pong mga anak na pagbibenta.
13:03.7
Yan po yung katotohanan, hindi mapapasubalian, matatagpuan.
13:08.2
Digo si Bill ng Pilipinas.
13:09.9
Ikatlo pong punto rito, kung ang katransaksyon nito pong nagreklamo ay ang ina at siyang tunay na reistradong may-ari,
13:17.3
nako po, eh hindi po siya po pwedeng pakialaman ng anak nung nagbibenta o nung may-ari na nagbenta na dito po sa nagreklamo sa atin.
13:25.6
Kung nakialam po ang mga anak, maaari po silang managot ng esafa.
13:30.9
Bakit po? Double sale po lilitaw ito eh.
13:32.8
Ang masakit po dyan, baka pati ang ina matabit sa pagkatpalilitawin ng mga anak.
13:38.2
Na binigyan sila ng karapatan ng ina kahit marbalan lamang.
13:42.6
Abay, delikado po yan sa katayuan ng ina sa Estados Unidos kasi po po pwedeng maging batayan yan para magreklamo doon po sa Immigration and Naturalization Service ng Amerika
13:54.6
ang mga nalulokong Pilipino dito po sa bansang Pilipinas.
13:59.0
Pang-apat, kasong esafa po yan. May parusang pagkakabilanggo, hindi bababa ng 6 na taon.
14:04.9
Ito po, 40 mil ang lunilitaw na pangkalatang.
14:08.2
Ang court, so not less than 6 years imprisonment.
14:11.2
Okay, babalikan natin dito si Sita.
14:14.0
Sita, narinig mo ba kung anong sinasabi ng abogado rito? Kung ano yung mga bawal?
14:18.3
Nandito nila, ko sir. Hindi ko alam, sir.
14:21.7
Ay, kaya hindi ba may kasabihan, Atty. Batas Maur, ignorance of the law, excuses na awan.
14:26.5
Ngayon, pinalam na natin sa kanya.
14:27.7
Yeah, maganda po yan. Alam na niya ngayon, lalo nang hindi siya magkakaroon ng depensa o di kaya pagtaka sa pananagotang kriminal na magbibigay sa kanya ng pagkakakulong.
14:38.2
Hindi bababa ng 6 na taon. Maliwanag po yan.
14:41.0
Ayun, Sita, narinig mo ba? Ngayon, alam mo na, hindi mo po pwedeng sabihin. Hindi ko man alam yan.
14:46.0
Gusto kong ipaliwanag sa iyo. The law is a law is a law.
14:50.0
If you transact business kapareho nito, hindi man ito namimili ka lang ng karneng baboy sa palengke.
14:54.7
O hindi ka bumibili ng siyopa o pandesal.
14:57.3
Pag ito'y binilhan mo rito, may mga legal na mga bagay na hindi mo basta malilipat ang titulo.
15:03.4
Ano ang pwedeng gawin nitong si, ano, pwede bang magkaroon ng...
15:07.3
Yung bang annotation?
15:08.2
Ang annotation on the title or whatever it is that they can do. Is that a possibility?
15:11.6
Apo. Pwede po siyang magsumite sa Registry of Deeds kung yan ay titulado o sa Assessor's Office kung tax declaration lang ang nakakasakop ng tinatawag nating Notice of Adverse Claim.
15:22.4
Yan po ay sa ilalim ng Presidential Decree 1529, Property Registration Decree.
15:28.2
Sinumpa ang kalaysay na nagpapahayag na po itong nagreklamo sa atin na una nang nakabili at siya na ngayon ang dapat kinikilalang may-ari
15:36.2
at yung pagkakabenta ng mga anak sa ibang tao hindi dapat kinikilala.
15:41.3
Ang ibig sabihin yan, annotation of the adverse claim pagpapatala sa Registry of Deeds o sa Assessor's Office
15:47.9
ng pagpapahayag nitong nagreklamo sa atin na siya ang ngayon ay tunay na kinikilalang may-ari at hindi pwedeng bilhin ng iba ang lupa.
15:56.5
Well, Attorney, nasabi mo na ang lahat. Maraming salamat at agibay nagbibigay linaw ngayon kami naman pagdating sa pagbatas.
16:03.1
Sita, alam mo na ngayon.
16:05.2
O ngayon, fe, asita, taghang salamat sa inyo.
16:09.3
Gagawin natin, babalik ka, kainakay lang, respetohin yung transaksyon.
16:13.3
Kapag hindi, tutulong kami para masampan ng kaso.
16:15.6
Nakusas mo yung resepsistapa yan kapag hindi inayos to, pati yung magulang malilintikan.
16:20.3
Ito po ang isang pampansang sumbongan.
16:22.4
Tulong at serbisyo. May tatak, tatak tigre, tatak bitag.
16:26.5
Ako po si Ben, bitag tulfo. Ito po yung hashtag ipabitag mo.
16:35.2
Thank you for watching!
