00:49.9
Ang una kong ginawa ho, hinanap ko dun sa lugar. Gusto ko kasi malaman kung ano talaga yung nangyari.
00:55.2
Okay. Lahat nung nandoon sa lugar, hindi ko alam. Wala ko dito, kakadating ko lang. So tinatago.
01:02.8
Tapos lumapit ako dun sa parang, pinagturo sa akin bata na, eto po may alam. So lumapit ako dun sa tindahan na yun.
01:09.8
Sabi ko, alam nyo po ba na yung ginulpe ay minority edad? Yun yung sinabi ko.
01:14.5
Ilang taon na po ulit?
01:18.2
So ginawa ko po, dinala ko na sila sa ospital. Pina-check up ko sila para makasigurado lang ako na walang tama.
01:24.0
Kasi ho, ang pagkakadescribe sa akin ng mga anak ko, eh binalibag sila sa kalsada.
01:29.0
May batang lumapit sa akin. Sabi ko, boy wag ka matakot. Turo mo sa akin saan ba nakatira?
01:33.2
Tinuro sa akin ng bata. Lumapit ako sa bahay na yun. Ang intention ko po ay alamin kung bakit niya nagawa yun.
01:39.0
Yun ang intention ko. So kumatok ako sa bahay, may lumabas.
01:41.2
Ay, hindi namin alam pare. Hindi namin alam. Hindi ko alam. Hindi siguro taga rito yan. Ganun ho ang mga sinasabi sa akin.
01:47.3
So umalis na po ako. And then nung habang nasa ospital kami, meron ho nag-chat sa akin na taga dun din sa amin.
01:52.5
Sabi niya, aalamin ko.
01:54.0
Sino yung pangalan? At saka kung saan nakatira yung tao?
01:57.4
Tapos nung bandang gabi po, sinagsabi na po siya sa akin na ito yung umano.
02:02.0
So nahanap? Na-identify?
02:03.3
Na-identify po niya sa mga kilala din dun. Dito yung bahay.
02:06.8
So ako po, ang ginawa ko, sabi ko, puntahan ko kaya?
02:09.7
Sabi niya, wag. Delikado. Kasi very ano yung mga yan dito. Malakas yung pamilyang yan dito.
02:15.3
So ako po, sa ano na rin na ayoko nang ganun pupunta ng...
02:19.7
May narapot kong kinabukasan pumunta ng barangay para i-report ito.
02:23.3
So ni-report ko po ito. Sabi sa akin ng barangay, sinamahan nila ako papunta rin sa lugar.
02:28.0
So kinausap. Nilapitan siya nung mga barangay tanod ata yun. Nilapitan siya.
02:32.1
Ang sabi sa kanya, dun ako medyo huw kasi na ano, medyo parang sabi ko parang may malina.
02:36.7
Sabi kasi nung barangay sa kanya, iniimbitahan ka namin pumunta sa barangay pero may karapatang ka tumanggi.
02:42.8
May diin dun sa salitang yun. May karapatang ka tumanggi.
02:44.6
Sila na mismo nagsabi?
02:46.2
Na ikaw ay, imbitahan ka namin pero pwede kang mag-hindi.
02:48.6
Oo po. Yun po ang sinabi.
02:50.5
Okay. Habang nagaantay, kasi magpapaalam pa daw siya sa asawa niya, napansin ko yung mga ibang tanod doon, kayserto ha.
02:57.6
Kasi ano yun, parang opisyal po kasi nung village yung nakatero doon. So dun palang sabi ko, parang wala ata ako maano rito.
03:05.1
Anong status nung barangay complaint mo?
03:07.8
Actually, wala po. Ang nangyari, wala ko nang i-file sa polis.
03:13.1
Nandito po sa studio namin si Mr. Carlos Centeno. May inabot siya sa akin kanina na medical legal certificate.
03:21.5
Nang dalawang menor de edad. At sinasabi niya dito sa amin na kayo daw po yung nambugbog. Maaari niyo po bang ibigay sa amin ang inyong panig?
03:29.3
Sir, di kasi ako magaling mag-express ng sarili ko, sir. Kasama ko yung wife ko, sir. Ngayon, nirelay ko kasi sa kanya lahat, sir. Baka pwede pong yung wife ko na lang din po. Andito naman din po ako nakikinig, sir.
03:40.3
Oo, sir. Ayan. Mas maganda kasi wala naman po doon yung wife niyo, sir. Para direkta po mismo sa inyo, sir. Kayo na po mismo ang mag-explain kay Atorne.
03:48.1
So ngayon po, sir, unap pong nangyari. Actually, ano, sir, lumabas lang ako ng bahay para kunin yung parcel ng aking binan, sir. May narinig akong sigawan, sir. Nasa loob pa lang ng court. Nandun na, sir.
04:00.8
Ngayon, sir, may mga pumipigil na po sa kanila, sir. May babae po. Ayan po, yung kapitbahay po namin. Tapos yung anak niya po, sumunod, sir. Ayan po. So hindi lang po ako, sir, yung unang nanggulo po. Sila po yung unang may komosyon, sir, doon sa loob ng court, sir.
04:18.1
Hindi ko sila talaga kilala doon, sir. Hindi po talaga ano yun nangyari. Dinamba ko lang po yung isa sa kanila doon, sir. Yun po ang nangyari doon. Tapos, syempre, as a defensive mode po, di ba, syempre, may sumapak na rin po sa akin. Hindi ko po alam kung yung isang kapatid niya po yun.
04:34.8
Kasi wala po talaga akong idea, sir, na minorde edad po sila. Wala po talaga akong idea doon, ma'am. Ang gusto ko lang pong mangyari doon is pigilan yung away kasi nasa area po namin sila. Kumbaga nasa neighborhood po namin sila.
04:48.1
Wala naman po talaga nanggugulo doon. Kumbaga tumutulong lang din po ako. Eh ngayon po, itong dalawang magkapatid na to, sir, grabe po talaga yung ano niya, yung pagmumura po niya. Madami pong reklamo rin yan dito. Madami rin pong testigo dyan.
05:02.0
Yung sinasabi mo kanila, Mr. Ryan, is parang self-defense yung nangyari?
05:06.9
Opo, self-defense yung nangyari, sir.
05:08.3
So nauna silang sinunto pa?
05:11.1
Opo, palapit kasi sila, sir. Kumbaga nandun ako. Sinasabihan ko sila, sir. Ito po yung mismong pagsabi ko, sir.
05:18.1
Kung magbabasketball, kung ayaw nyo masaktan, umuwi na kayo. Yun na yun, sir. Kasi nakita ko yung isang neighbor po namin dito, pinipigilan na siya at nakita kong parang nababastos na siya, sir. Yun po talaga yun.
05:30.7
Ngayon, pinagmumura niya na yung ano, sir, yung mga, ang tawag na ito, sir, yung mga ibang neighbors po, na ang tawag na ito, na PI po kayo, ganyan.
05:40.1
Tapos binantaan pa, sir, alam mo, sabi pa, papatay ko kayo sa tatay ko. Ayun, sir. So, ang lakas ng ano, ang lakas ng ano, pagsasabi mo.
05:47.8
Siyempre, ang dami nakarinig, sir. Kung baga, tamang, ano ba yan, tamang defense mechanism ba yan, sir, ng minopi edad?
05:54.0
Misipin mo po, sir, ha?
05:55.1
Opo, opo. Maputol lang kita, ha, Ryan. Medyo may, mabigat yung sinabi mong akusasyon, no?
06:01.7
Pero sige, tutal na, tatay nun, yung mga bata kasi yung nandun, nung nangyari na yun.
06:06.5
So, nakikita ko kanina, umiiling itong isang bata. Sige, pakinggan natin. Pakinggan natin, ha, Ryan, yung version naman ng mga bata.
06:14.9
Baliya, attorney. Ang nangyari po eh, nakausap na po.
06:17.8
Pagkatapos po naman yung matanda at nag-explain po kami ng makayos sa kanya, sabi na mga po nung anak niya ay umalis na po kami.
06:22.9
At umalis na nga po kami na bigla po nagpahirit-hirit po si Ryan at sinagot lang po naman siya.
06:28.8
Pagkatapos naman po nun, eh, malayo na po kami sa kanya. Actually po, palikuna po kami dun sa palabas ng, ano, court.
06:35.4
Ang nangyari po eh, bigla na lang po siya sumugot. Gawa na lang nag-alit sa, ano, sa mga nasabi.
06:40.5
Ang sinasabi mo is hindi totoo na self-defense yung ginawa ni Sir Ryan.
06:44.4
Wala pong self-defense na nangyari kasi hindi po namin siya...
06:47.7
Eh, yung sinasabi daw na pananakot, na parang sinabi mo pa na may gagawin yung tatay mo sa kanila.
06:53.5
Siguro, ano yun eh, defense mechanism ng batang na nalalagay sa alanganin,
06:58.8
sasabihin niya na kung anong dapat siya sabihin para lang mapigilan yung aatake sa kanila.
07:03.8
Kasi yun, yung pangalawang tawag niya sa akin.
07:04.7
Sir, inaamin po ng bata, no, na mayroon siya, siguro may nabanggit siya ng mga galing bagay.
07:10.7
Sinabi niya po sa akin yan.
07:11.9
Ganito ha, Sir Ryan, na mention ni Sir Carlo kanina,
07:16.4
na nailapit na ito sa bagay.
07:22.2
Nag-apply po ako.
07:23.9
Wala namang pong problema doon.
07:25.0
Hindi siya, nandun lang.
07:25.8
Mayroon siya lang kami.
07:26.5
Wala na, paulit-ulit lang yung nangyari doon sa may bahay nila.
07:29.8
At ang ending ng usapan is parang...
07:31.5
Asano ko po yung wife ko noon, Sir.
07:33.0
Ang ending ng usapan, sabi ko nga sa kanya, sa unang tingin, alam mong minor de edad yung dalawang bata.
07:41.1
Sabi ko, mas malaki ka pa nga sa akin.
07:43.1
Kahit siguro tatlo pa sila, hindi ka kakayanin.
07:45.9
Saka kung binugbog ko sila ng ano, Sir, ganito ah.
07:49.1
Six footer ako, Sir.
07:51.6
Kung binugbog ko sila ng solid, Sir, isipin mo yung ganitong mangyari ah.
07:55.9
E di sana wasak-wasak yung mga mukha ng anak mo, Sir.
07:59.0
Pero defense yung ginawa ko, Sir.
08:00.4
Hindi defense yung sinusugod.
08:04.7
Base po dito sa medical legal certificate, soft tissue swelling, right parietal area,
08:10.7
abrasion on right knee, contusion on the right arm, secondary to alleged.
08:17.2
At yung sa pangalawa naman is contusion to the left eye, soft tissue, upper and lower left cheek,
08:23.8
physical injury, secondary to alleged assault.
08:26.3
Meron pang unang kumuson, Sir.
08:28.2
Bakit sa akin lahat ang blame ng pagbubugbog, Sir?
08:31.1
Ang ginawa ko lang naman dun, Sir, binamba ko yung isa.
08:34.5
Tapos, Sir, may sumunod na nasapak sa akin.
08:37.2
Para lang malinaw, ano po yung damba?
08:40.0
Paano yung damba po yung ginawa?
08:41.6
Parang binagsako yung isa sa kanila, Sir, sa lapag.
08:46.9
Tapos, nung sumunod na nasapak sa akin, Sir, may nakabawi po ako ng isa.
08:52.5
Sila dalawa po ang binalibag mo sa kalsada.
08:55.3
Inanana po kami nun, Sir. Hiniwalay na po kami nun ng mga neighbors po namin.
08:59.6
Yan po ang nangyari talaga dun.
09:01.2
So, you mean by damba, Ryan, is binalibag mo? Ganun ba?
09:05.6
Hindi po binalibag. Inanano ko lang.
09:07.5
Drenup ko lang po sila, Sir.
09:09.6
Kasi sa nakikuntol, Sir, sobrang dali lang po.
09:11.8
Pag labas niya ng court, Sir, nakita ko pa yan.
09:14.6
Dubuan na yung ano yan.
09:15.9
Sir, yung labi niyan, saka magana yung mukha niyan, Sir.
09:19.1
Ngayon, sobrang grabe magmura yan, Sir. Ibang klase.
09:22.2
At madami pang nakakaaway dito yan.
09:24.1
May mga kasamahan naman sila, di ba? Naglimahan sila.
09:26.6
Yung mga kasamahan nyo rin ba ngayon, nakita yung mapangyayaring ito?
09:30.4
Sila ba ay hindi nasaktan din? Hindi ba na...
09:32.2
Hindi po sila nakisama.
09:33.8
Hindi po sila nakisama.
09:35.1
Hindi sila nakisama. Okay.
09:37.1
Kayo ba, no? Na-mention niya na kayo, may nangyaring unang kumusyon.
09:41.0
Sir, sure naman kayo na yung sugat, yung galos ninyo ay hindi dahil dun sa naunang kumusyon?
09:46.5
Opo. Kasi tinulungan ko po yung kapatid ko nung siya po ay inatake na po siya nung kalaban namin.
09:53.4
Pagkatapos po, masaglit lang po yung away at naawat naman po agad.
09:57.8
Nakita ko naman po na wala naman pong galos yung kuya ko.
10:01.4
Meron lang po siya yung putok na labi. Yun lang po.
10:03.8
Chairman, aware na po ba kayo dito na may nangyaring na bang investigasyon dun sa nangyaring kumusyon sa basketball court?
10:11.0
So, Tony, nireklamo po sa barangay yan ng, yata, from task force section.
10:18.2
And at that time, pagkareklamo dahil sa menorda ito at yung nasa kaso ay sinabihan po namin yung magulang ng mga tao ko.
10:28.5
Sinabihan na baka pwede natin itulog sa police station.
10:34.0
Kasi pagka sa barangay, wala po kaming karapatan na magpapasok.
10:41.0
So, in other words, Chairman, ang sinasabi nyo dahil menorda edad yung mga biktima dito, hindi na kailangan dumaan sa barangay. Tama ba?
11:04.1
Tama po kasi yung laban po namin sa barangay pero sasamahan po namin sila sa police station.
11:11.0
Lumapit po kasi sa inyo yung tatay nung mga menorda edad na ito.
11:14.7
Siyempre, nag-expect sila na sana naman mayroong kayong gawin, mayroong kayong gawing aksyon.
11:19.8
Kasi baka naman maulit, mga bata yung naglalaro lang naman.
11:22.9
So, I understand na usually po, tama rin naman yung sinabi ni Chairman, na pag yung bata yung party, it's not necessary na dumaan sa barangay.
11:32.0
Kasi usually, pag bata, usually negotiation yan, conciliation yan siyari, against someone na adult.
11:39.9
Parang hindi equal.
11:41.0
Yung forces. Pero kasama po nila yung tatay nila.
11:45.7
Wala na po bang nangyari kahit paghaharap man lang, Chairman?
11:49.6
Actually, bumunta po yung mga tao ko doon, Tony.
11:51.8
And then sinabihan po naman ng mga tao ko na kasamahan po sila sa police.
11:55.3
And then in-insist nila na i-demanda na lang.
11:57.9
Kanina po, na-mention lang po ni Sir Carlos Centeno, na feeling niya parang may mali daw.
12:04.0
Feeling lang naman niya.
12:05.9
Kasi daw, nung nag-report po siya sa barangay,
12:10.3
Sinamaan po si Sir Carlos ng mga tauhan siguro na yung mga, ano ba ito, mga tanon.
12:14.6
Mga tanon po, atay.
12:16.5
Tapos parang iba yung treatment.
12:19.7
Ikaw na, tama ba, Mr. Centeno?
12:21.6
Tanong ko kasi, nung dumating kami doon sa lugar, nakita na si Ryan.
12:25.9
So sabi niya, sabi niya sandali lang, pasok lang siya sandali, pagpaalam siya.
12:30.6
Narinig ko yung mga, kasama kong mga taga-barangay na parang,
12:34.7
Kay Sir, ano to ah, nagbabangit sila ng paalan.
12:37.2
Dito tayo nagparty nung ano, naalala mo?
12:39.0
Pinanood ko lang yun sa isipan ko na, teka, ba't parang kilas o kilala nila?
12:43.1
Actually, yung sinasabi ni Mr. Centeno, wala po kami nilakabihan yan.
12:47.5
Kaya lang po, nasabi pong tao po yun, kasi si Mr. Lagos, manugang niya po yan si Ryan at si Mr. Lagos,
12:54.0
dati pong presidente ng Kingsville Humor Association.
12:57.2
Kakilala po nila yan.
12:58.7
Sergeant, ma'am, nandito po sa aming tanggapan, dalawang menor de edad,
13:02.6
na apparently, sila po ay nabugbog daw po, nung February...
13:09.0
17. Nakarating na po ba sa inyo, ma'am, itong report po na ito?
13:13.9
Parang hindi ko pa po yata. Parang bago lang po sa pandinig po, Sir.
13:18.2
Wala pa? Wala pa po, no?
13:19.6
So, in other words, wala pang nangyaring investigation?
13:23.4
Kayo po ba, Sir, nag-report kayo sa police?
13:25.3
Actually, minarapat ko idulog muna rito.
13:28.8
Kasi dahil nga doon siya, may nagsabi sa akin na may impluensya itong mga ito, baka balikan kami.
13:34.7
I assume na talagang prosigido na kayo.
13:37.3
Na talagang mag-file ng inyong reklamasyon.
13:39.9
Kasi po, totoo lang, sinabi ko kay Ryan to,
13:42.0
10 years from now, yung edad mo ngayon, yun ang edad nitong dalawang to.
13:46.0
Sabi ko, may anak ka ba? Ilang taon siya?
13:47.9
10 years from now.
13:50.5
Sabi ko, imaginein mo kung gano'ng kasakit, ganto ka lang.
13:53.8
Kay edad mo, gugulpihin yung anak mo.
13:56.8
Matatanggap mo ba?
13:57.8
Sabi niya, hindi.
13:58.6
So, sa akin, parang yun yung kailangan ko lunukin.
14:02.8
Na kailangan ko, idaan talaga to para sa proseso.
14:05.7
Kasi ayokong, ayokong makagisna nila yung gano'ng...
14:09.5
klaseng pag naargabeyado ka, hindi ka marunong maghingi ng tawad.
14:13.4
So, ko lang po sabihin, no,
14:15.1
na we're taking full, yung partner ko is taking full responsibility sa nangyari
14:19.9
and we're not justifying na tama ang nangyari.
14:22.6
Kasi tulad niya nung sinasabi namin dun sa barangay,
14:25.4
we understand as parents yung pinanggagalingan na rage ng magulang
14:29.1
that they want justice for their children.
14:30.8
But at the same time,
14:31.8
please do not forget to acknowledge na yung dalawang bata
14:34.7
kailangan ng proper right manners, diba, at conduct.
14:38.2
Pero hindi ibig sabihin nun, ma'am,
14:40.3
ang pagbubuhatan po ng kamay ng partner.
14:42.2
Yes, that's correct, that's correct po.
14:44.2
But at the same time, kahit 16, 17 years old sila,
14:47.3
a complete stranger po na gumagawa ng gulo sa street
14:51.0
na hindi naman nila street, we don't know them totally.
14:54.0
Hindi nila street, nagmumura sila,
14:55.8
nagbabanta sila na ipapapatay ko kayo sa tatay ko.
14:58.8
And naririnig po na maraming testigo,
15:00.9
marami pong willing na testigo dyan.
15:02.9
Ikaw as a person na gano'ng ka ina-attack,
15:04.9
iisipin mo pa bang i-assess minor baton na when in fact,
15:07.7
physically you can see yung height nila is well enough
15:11.8
to cause physical assault sa isang tao.
15:14.3
Much more to say na kaya na nilang magpapata.
15:17.0
Kagaya ho nung sinabi ko,
15:20.6
kahit balibalik na rin natin ito,
15:22.7
minor de edad yung sinak-ginulpe.
15:24.7
Sinabi ko sa iyo, Ryan,
15:26.6
nung unang suntok mo,
15:28.1
kung talagang umaawat ka, ewan ko kung anong inaawat mo.
15:30.7
Kung yung unang suntok, sabihin na nating libre,
15:32.6
daldala ng bugso ng damdamin.
15:35.4
Pero para ibalibag mo at bugbugin pa,
15:37.7
Ibang usapan yun.
15:39.0
Hindi na bugso ng damdamin.
15:40.4
Yung gugulpihin mo talaga sila.
15:42.2
Ano ang laban ng 15 at saka 16 years old?
15:45.2
Puro, maninipis ang katawan itong mga ito.
15:48.0
Tsaka yung pagmumura,
15:49.3
sa tingin ko, dapat naisip nyo rin
15:51.0
para ang isang bata magsalita ng gano'n,
15:53.6
napapapatayin kayo, tatakutin kayo.
15:55.5
It's because threatened na sila.
15:58.9
Magsasabihin po kami ng kaso against those two.
16:01.7
Kasi win-win situation po ito.
16:03.9
Kapag napatunayan po na tama yung sinasabi namin
16:06.7
na yung dalawa nagkukos,
16:09.7
Magkakaroon sila ng proper avenue
16:12.5
at mag-ehab yung ugali nila.
16:14.6
Sir, ano po ang maaari po nating ikaso
16:18.4
ni Rome and Ramon
16:20.1
laban po dito kay Mr. Ryan Burgos?
16:23.0
Okay. Well, based po doon sa sinabi sa atin,
16:26.6
and inaffirmed naman nung dalawang minor de edad,
16:29.3
yung ating nireklamo
16:30.9
can be held liable,
16:32.0
one, for physical injuries.
16:34.2
Sir Carlo, meron po kayong
16:35.7
any last message for Sir Ryan
16:37.6
and kay Ma'am Andrea?
16:39.2
Wala naman, pero siguro,
16:40.9
ano lang, dapat eh medyo
16:42.4
maging responsable tayo
16:43.9
pag may gawa tayong alam natin
16:46.5
Eh, tanggapin natin
16:48.5
at kausapin yung mga
16:50.2
na-permission natin
16:51.3
at tumingin ang tawad.
16:52.6
Yun na naman talaga
16:54.1
Well, Sir, again,
16:55.4
may karapatan naman din po
16:57.0
and may karapatan din po
16:58.2
kayong mag-filing case.
16:59.9
Eh kayo po, Sir Ryan,
17:01.0
meron po ba kayong message
17:03.7
Gayon din po sa mga bata?
17:05.0
Tumingin naman na po kami
17:07.5
Naintindihan po namin, Sir,
17:09.5
oo, pakiramdam nila
17:12.8
Oo, di naman namin
17:13.8
tinatanggal yun sa inyo.
17:15.1
Ang sa amin lang, Sir,
17:16.3
sana ma-reprimand nyo
17:18.0
yung anak nyo lang din.
17:20.1
naririnig nyo naman, Sir,
17:21.7
madami na rin nga silang
17:22.9
nagiging cause ng
17:25.6
Di ba, Sir, sabi ko sa inyo
17:26.7
nung nagkita tayo dito
17:32.1
alam ko namang mali po yun, Sir.
17:33.9
Alam ko talagang mali po yun.
17:36.0
Naintindihan ko sa part
17:36.9
ng pagiging magulang mo po yun
17:38.2
na nasasaktan ka ng sobra.
17:43.2
yun lang naman yung ano.
17:44.6
Ito yung point doon, Sir, eh.
17:46.1
Hindi ko maintindihan
17:47.0
kasi sinabi ko din to,
17:48.1
kung may problema sa ugali
17:49.6
bata, talamong bata ito,
17:51.6
ang pinakamaganda mong gawin,
17:53.5
kung hindi nakinig,
17:54.4
i-direction mo sa magulang.
17:56.0
Simple lang yan, eh.
17:58.3
Mas maganda, Sir,
18:01.2
ipapa-assess po namin
18:03.5
behavior po nila.
18:06.4
hindi sa'yo yan, Sir.
18:08.0
Hindi nyo po kailangan
18:09.6
Kailangan pong problemahin yun
18:11.4
and ng MSWD, Sir.
18:13.8
Hindi, hindi ako po.
18:16.0
Maraming salamat po
18:19.4
ni Senator Raffi.
18:21.6
Ito pong sila, Sir Carlo,
18:25.5
ng Rizal PNP, Sir.
18:32.2
Thank you for watching!
