Tubig sa Baga: Alamin ang Senyales at Sanhi Nito. - By Doc Willie Ong (Internist and Cardiologist)
00:25.3
Pag sinabing tubig sa baga,
00:27.7
medically, dalawang klase ito.
00:30.8
Sa Tagalog kasi, sasabihin na tubig sa baga.
00:33.1
Pero dalawang klase ito.
00:35.1
Merong tubig na nakapalibot sa baga.
00:39.9
Nakapalibot siya.
00:41.0
Nasa plural space.
00:42.3
Ibig sabihin, nasa labas ng baga, nag-iipon.
00:45.4
Ang tawag natin dyan medically, plural effusion.
00:50.5
Yung pangalawa naman,
00:52.6
yung tubig sa baga, nasa loob mismo ng baga.
00:56.3
Nasa lungs mismo, nasa alveola.
00:59.5
Parang nalulunod ka.
01:01.4
Ang tawag dito, pulmonary edema.
01:05.0
So, dalawang klaseng tubig sa baga.
01:06.8
Tatanong nyo, plural effusion ba?
01:09.5
Nasa labas ng baga?
01:11.3
Or pulmonary edema, nasa loob mismo ng baga?
01:15.8
Unahin natin yung plural effusion.
01:18.1
Nasa labas ng baga.
01:19.9
May balot yung baga dito sa plural space.
01:23.5
At hindi na-absorb yung tubig doon.
01:28.3
Pareho itong abnormal.
01:30.3
Hindi siya normal.
01:32.3
Ginagamot talaga ito.
01:34.3
Kung may plural effusion, nakabalot,
01:36.3
ang causes dito, number one,
01:38.3
pwedeng may pulmonya.
01:40.3
Actually, hindi siya tubig.
01:42.3
Pwedeng malapot siya.
01:44.3
Pwedeng nana siya.
01:46.3
Pwedeng dugo siya.
01:48.3
Pag pulmonya, pwedeng parang mga nana yun.
01:52.3
Pag pneumonia, one cause.
01:54.3
Nababalot ng pulmonya.
01:56.3
Liquid or tubig yung baga.
01:58.3
Pangalawa, lung cancer.
02:01.3
Mga may lung cancer, kasi nga kumakalat yung cancer,
02:05.3
yung bumabalot, hindi lang tubig yun.
02:07.3
Kadalasan may dugo.
02:09.3
Kaya pag kinuha yan ng doktor,
02:12.3
yung tubig nakabalot sa baga,
02:14.3
dugo lumalabas, pula.
02:16.3
At pangatlong cause, very common sa Pilipinas,
02:22.3
Napakaraming may TB sa Pilipinas.
02:24.3
Very common sa atin.
02:26.3
Yan yung tatlong common causes na nakabalot.
02:29.3
Pag pneumonia, lung cancer, tuberculosis.
02:33.3
At meron ding mga rare na sakit.
02:38.3
Yung mga exposure sa asbestos.
02:42.3
Yung mga infection sa tiyan, pumunta sa baga.
02:46.3
Yung infection sa esophagus.
02:49.3
O nagkasira, pumunta sa baga.
02:52.3
O meron mga lymphatic.
02:54.3
Meron mga lymph, ibang mga liquid yan sa katawan.
02:58.3
So yung mga iba, medyo rare.
03:00.3
Pero ito nakabalot, pleural effusion,
03:03.3
pwede rin galing sa puso.
03:06.3
Yung tinatawag na congestive heart failure.
03:10.3
So pag congestive heart failure,
03:13.3
ang tubig, usually sa heart failure,
03:16.3
tubig nasa loob ng baga.
03:19.3
Pero pwede rin sa labas.
03:21.3
Pwede rin mag pleural effusion.
03:23.3
So pag pleural effusion, tulad ng sinasabi ko,
03:26.3
tanungin, pulmonya ba?
03:31.3
O heart failure ba?
03:33.3
Yan ang pleural effusion.
03:35.3
Pangalawa naman, may tinatawag tayong pulmonary edema.
03:41.3
Ibig sabihin, yung tubig wala sa labas ng baga,
03:48.3
Nasa alveoli, sa mga air sacs.
03:51.3
So ano ang number one dahilan?
03:53.3
Bakit nagkakatubig sa loob ng baga?
03:55.3
Ito yung tinatawag na heart failure.
04:00.3
Hindi makabomba maigi yung puso.
04:02.3
Mula sa, yung puso kasi may kanan, may kaliwa.
04:06.3
Yung kaliwa hindi makabomba.
04:08.3
Hindi makabomba yung dugo.
04:10.3
Yung dugo nag-iipon sa baga.
04:13.3
Anong cause ng congestive heart failure?
04:19.3
May sira valbula sa puso.
04:25.3
Pwede rin yung iba.
04:27.3
Nasira ang kidney.
04:29.3
Tapos napuno na rin ang tubig yung baga.
04:33.3
Meron ding liver failure.
04:35.3
Nasira ang liver.
04:36.3
Napuno rin ang tubig ang baga.
04:39.3
Usually, nagmamanas ito.
04:41.3
Yung mga heart failure, manas yan.
04:43.3
Liver failure, kidney failure, manas.
04:46.3
So yan yung mga possible causes.
04:48.3
Ina-explain ko sa inyo.
04:50.3
Basta may tubig sa baga.
04:51.3
So binabantayan natin yan.
04:53.3
Ngayon, ano ang senyales?
04:56.3
Anong mararamdaman ng pasyente?
04:58.3
Kung ang tubig ay nasa labas lang
05:03.3
pleural effusion,
05:07.3
Pagkonti lang yung tubig,
05:08.3
iba walang sintomas.
05:10.3
Pero kung marami-rami na,
05:12.3
medyo masakit ang dibdib,
05:14.3
medyo mahihirapan huminga,
05:16.3
at hindi sila makahiga.
05:20.3
Pag nakahiga sila,
05:22.3
nalulunod sila, hinihingal.
05:24.3
Kailangan uupo sila.
05:27.3
Sa pakinig ng doktor,
05:29.3
pag doktor papakigan yung lungs,
05:33.3
ah, baka may tubig ito sa baga.
05:37.3
Paano makikita sa laboratory?
05:41.3
Itong pleural effusion,
05:43.3
yung tubig sa baga,
05:44.3
depende yan sa position mo.
05:48.3
yung tubig nandito sa baba.
05:52.3
Pag nag-side view ka,
05:53.3
nag-side view tayo,
05:55.3
yung tubig pupunta sa side.
05:57.3
Kaya pag in-x-ray yung mga tao
05:59.3
may tubig sa baga,
06:02.3
X-ray nakaside view.
06:04.3
parang tubig yan sa baso.
06:06.3
Yung tubig nasa baba.
06:08.3
Pag in-x-ray, nandyan.
06:10.3
Pag in-x-ray nakatabingi,
06:12.3
yung tubig pupunta dito.
06:16.3
Yan ang pleural effusion.
06:19.3
Yan nakikita sa x-ray.
06:21.3
Pero pag pulmonary edema,
06:24.3
kung yung tubig nasa loob ng baga,
06:26.3
kita mo yung baga,
06:27.3
parang puti-puti.
06:29.3
Yung buong lungs,
06:32.3
So, pwedeng x-ray.
06:37.3
ultrasound ng chest.
06:41.3
sa pleural effusion,
06:46.3
Pero kailangan yung marunong lang talaga.
06:49.3
Baka mamaya mabutas yung baga.
06:51.3
Alam nila nasaan yung tubig.
06:52.3
Doon nila binubutas.
06:54.3
Thoracic synthesis.
06:56.3
Kinukuha yung tubig.
06:58.3
Tinitingnan din kung ano ba.
07:03.3
Malalaman din doon.
07:05.3
So, ano naman senyales ng pulmonary edema?
07:10.3
Yung heart failure.
07:12.3
Pag heart failure,
07:15.3
sa congestive heart failure,
07:16.3
yung tubig hindi sa labas ng baga.
07:18.3
Nasa loob mismo ng baga yung tubig,
07:22.3
mas hirap siya huminga.
07:24.3
Kasi parang ang feeling niya,
07:28.3
Kasi yung tubig nasa loob ng baga.
07:30.3
So, parang lunod na lunod siya.
07:33.3
Tapos, sa pulmonary edema,
07:37.3
may plema na ibang klase.
07:40.3
Plema niya madilaw.
07:41.3
Madilaw at mabula.
07:49.3
Pinkish pala ang plema at mabula.
07:57.3
So, pinkish, frottish, putum.
07:59.3
Yung sinabi ko, madilaw ang plema sa pulmonya pala.
08:02.3
Other signs sa pulmonary edema,
08:05.3
kasi nga mahina ang puso,
08:07.3
irregular heartbeat.
08:08.3
Tapos, meron din siyang anxiety.
08:10.3
Very restless sila.
08:12.3
At yung mga may pulmonary edema,
08:15.3
nalalamig yung kamay.
08:18.3
At dahil nalulunod sila sa tubig sa baga,
08:27.3
Gasping for breath.
08:33.3
Hindi siya huni kasi nga may tubig sa baga.
08:36.3
Tapos, nagmamanas din yung paa.
08:38.3
Bumibigat sila dyan sa mana.
08:41.3
So, yan talaga yung mga signs.
08:42.3
So, mas malala pa yung pulmonary edema.
08:45.3
Mas malala yung sintoma.
08:47.3
So, anong gamutan dito?
08:49.3
Ang gamutan dito sa tubig sa baga ay depende sa dahilan.
08:54.3
Tulad na sinabi ko,
08:56.3
Pag pulmonya, gagamutin ang pulmonya.
08:59.3
Pag lung cancer, gagamutin yung lung cancer.
09:03.3
Pag tuberculosis, gagamutin yung tuberculosis.
09:06.3
Pag heart failure, gagamutin yung mahina ang puso.
09:11.3
Marami dito binibigay ng pampaihi.
09:14.3
Mga furosemide, diuretic.
09:18.3
Linya namin yan bilang cardiologist.
09:20.3
Gusto natin yung inom ng pasyente.
09:23.3
Kunti lang kasi marami siyang tubig dito.
09:25.3
Tapos, pinapaihi siya ng marami
09:27.3
para mabawasan yung tubig sa baga.
09:30.3
Minsan, kung masyado marami yung tubig na plural effusion,
09:35.3
yung tubig na sa labas ng baga, pwede tusukin.
09:39.3
Tusukin ng thoracinthesis.
09:42.3
Tapos, nilalagay sa bote.
09:45.3
Misan, kalahating litro.
09:47.3
O, misan, isang litro ng fluid.
09:55.3
Misan, iba kulay.
09:56.3
Misan, parang nana lumalabas.
09:58.3
So, para lang mabawasan.
10:00.3
Pero, doktor lang gumagawa nito. Pulmonologist.
10:04.3
Halos lahat dito, serious eh kung may tubig sa baga.
10:07.3
How do you prevent this?
10:09.3
Siyempre, huwag maninigarilyo.
10:12.3
Huwag iinom ng alat.
10:14.3
Mas maganda para hindi masira atay.
10:18.3
Sobrang alat, nakakamanas.
10:22.3
Huwag matataba para hindi magbaray-ugat sa puso.
10:27.3
Huwag rin magpapataba.
10:29.3
At kung may high blood, gagamutin.
10:31.3
May diabetes, gagamutin.
10:33.3
Kung mataas ang kolesterol, gagamutin.
10:36.3
So, medyo mahirap gamutin na may tubig sa baga.
10:40.3
Pero at least, nabigay ko na sa inyo.
10:42.3
Ano mga possibility?
10:44.3
Mas gusto natin, konti lang yung tubig sa baga.
10:48.3
Kung pwedeng pulmonya lang, nagagamot.
10:50.3
Tuberculosis, nagagamot.
10:52.3
Yung heart failure, nagagamot din.
10:55.3
Pero, minsan yung puso, pag mahina na eh.
10:57.3
Pang matagalan yung gamutan.
11:01.3
Kung early stage.
11:03.3
Kaya lang, pag may tubig, baka late stage na.
11:05.3
So, at least, sana po nakatulong ito.
11:07.3
Tigil pa ni Negarillo.
11:10.3
Sa x-ray, makikita na po kung may tubig sa baga.
