Mga Sakit na Gawa-gawa lang ng Utak Natin. - By Doc Willie Ong (internist and Cardiologist)
00:38.1
Ang psychosomatic disorder, isa siyang psychological condition
00:43.7
Ito yung tunay na pwede mong sabihin na nasa isip mo lang
00:48.2
Pero meron siya talagang physical symptoms
00:52.7
Tunay ang sintomas na naramdaman niya
00:55.5
At pag nagpacheck up sila, laging normal ang lumalabas
00:59.5
Nai-stress sila, nagagalit, hirap na hirap yung pakiramdam
01:03.6
So, medical term ay psychosomatic disorder
01:06.8
At nakita nila ano risk factors
01:09.8
Ang mga babae, 10 times more
01:13.4
So, sa 10 taong may psychosomatic disorder, siyam dito babae
01:19.4
Isa lang ang lalaki
01:21.3
Ano risk factors?
01:25.8
Risk factors pa, hindi niya masabi yung emotion niya
01:31.8
Hindi niya ma-express yung gusto niya sabihin
01:34.8
Kaya lumalabas sa katawan
01:36.8
Childhood neglect, siguro mag-isa nung bata
01:40.8
History of sexual abuse, pwede rin
01:43.8
Pwedeng may anxiety, pwedeng may depression
01:47.8
Pwedeng may personality disorder
01:49.8
Personality disorder, yung hindi ka makarelate sa tao
01:53.8
Pwede rin may substance abuse
01:55.8
Pwede rin unemployed, walang trabaho
01:58.8
Pero sa akin, nakikita ko, marami ako nakikita ang psychosomatic disorder
02:02.8
Yung mga sobrang yaman
02:04.8
Marami din may psychosomatic disorder
02:07.8
Ano ang sintomas nararamdaman nito?
02:11.8
Ang sintomas mararamdaman nila, tunay talaga
02:15.8
Hanggang ulo, hanggang paa
02:17.8
Fatig, talagang pagod sila
02:19.8
Insomnia, talagang hindi sila makatulog
02:24.8
Masakit ang likod, masakit ang muscle
02:28.8
Pero yung sakit na yun, nag-umpisa dahil doon sa utak nila
02:32.8
High blood, talagang hindi na high blood sila
02:35.8
Kasi kung gusto mo i-high blood sarili mo, ma-high blood mo sarili mo
02:39.8
Kung gusto mo lang ibaba ang BP, kaya mo rin ibaba up to a point
02:43.8
Hirap din sila huminga
02:45.8
Halo-halo tong sintomas
02:47.8
Laging makulo ang tiyan, di ba?
02:49.8
Papasok na sa school, may exam
02:51.8
Biglang nagtatae, alam na natin yan
02:54.8
May presentation, di ba?
02:56.8
Biglang magtatae, bigla para hindi makapunta
02:59.8
Headache, migraine
03:01.8
Pag nakita yung hindi nila gusto
03:03.8
Headache agad, migraine agad
03:05.8
Erectile dysfunction sa lalaki
03:09.8
Yung naglalabasan yung
03:10.8
Pag nakakita akong pasyente na maraming kati-kati
03:15.8
Nagkakamot yun, hindi niya alam
03:17.8
Stomach ulcer, pwede rin
03:19.8
Bukod dito sa sintomas,
03:21.8
Hindi ko po sinasabi peke yung sintomas
03:24.8
Nararamdaman nila talaga ito
03:26.8
Pero ang cause niya, hindi talaga yung ordinary sakit
03:31.8
Like, pag sinabi mong headache, hindi ang cause, migraine
03:36.8
Pag sinabi mong high blood, hindi ang cause, kolesterol
03:40.8
Maalat ko, hindi yun ang cause
03:42.8
Ang cause ninyo nun, psychosomatic
03:44.8
Ibig sabihin, yung isip na sobra siyang stress
03:48.8
At maraming mga bagay na isip na isip na isip na isip
03:49.8
Ang mga baggage sa ulo
03:52.8
Lumalabas sa katawan ng ganitong sintomas
03:56.8
Bukod sa sintomas nito, meron tayong clue
03:59.8
Ito clue namin Doktor na baka psychosomatic ito
04:03.8
Hindi talaga tunay na sakit
04:05.8
Itong mga pasyenteng ito, they become angry
04:11.8
Pag sinabi mo, ah baka nasa isip lang eh
04:15.8
Irritable sila, sasabihin nila mali ang diagnosis mo
04:18.8
Mali ang Doktor na pinuntahan ko
04:21.8
Hindi kayong marunong lahat
04:23.8
Tama naramdaman ko, ganun ang nila
04:26.8
Hindi sila papayag
04:28.8
Nadidepress sila, nanginginig, anxious
04:31.8
At ito pa isang clue
04:33.8
Palipat lipat sila ng Doktor
04:36.8
Doktor hopping yun
04:37.8
Check up dito, check up doon, check up dito
04:39.8
Ikot ng ikot ng ikot
04:42.8
Tapos nahihirapan na sila mag function sa trabaho
04:47.8
At sa mga social circle
04:49.8
Hindi na makipagmahirapan na
04:54.8
Baka yung sa sobrang stress na maraming iniisip na takot sa ulo nila
04:59.8
Nagre-release yung stress ng cortisol, hormones
05:03.8
Kaya mapapasakit mo yung buong katawan mo
05:07.8
Actually common yan eh
05:09.8
Palagayin natin yung kapitbahay mo na stroke
05:14.8
O pag narinig mo, mamaya sakit na rin ang ulo
05:17.8
Pag yung may nabalitaan ka na kidney failure
05:22.8
Sumakit sa pag-ihi
05:23.8
Ay masakit na rin pag-ihi ko
05:25.8
May nabalita ka nilagnat na pulmonya
05:29.8
O malala, o na COVID siya
05:31.8
Parang may lagnat na rin ako
05:33.8
Parang sinisipon ako
05:34.8
Bakit biglang nagka-symptoms ako?
05:36.8
Yung ganun, psychosomatic yun
05:38.8
Nahahawa mo sa katabi mo
05:44.8
Pibigyan ko kayo agad ng warning
05:46.8
Ang warning siyempre
05:49.8
Bago natin sasabihin na
05:51.8
Like ako, internist, cardiologist ako
05:54.8
Bago ko sabihin na psychosomatic lang yung sakit mo
05:57.8
Dapat ma-check ko muna lahat na hindi talaga tunay na sakit
06:04.8
Kailangan marami kang laboratory test na negative muna
06:07.8
Kasi mamaya sabihin ko yung headache, psychosomatic
06:10.8
Yung pala may aneurysm, diba?
06:13.8
So ano ang basis natin for diagnosis?
06:18.8
Kadalasan ang kriteriya nito
06:20.8
Naglilipat-lipat siya ng maraming doktor
06:23.8
Pag check-up mo yung katawan
06:27.8
Walang murmur, walang riles
06:30.8
Okay yung katawan
06:31.8
Pag ginawa mo ng laboratory test
06:34.8
Normal yung blood test niya
06:38.8
Tapos dapat 6 months or more na niya naramdaman
06:42.8
Kasi siyempre pag na-stress ka baka sandali lang
06:44.8
Pero kung 6 months or more na niya naramdaman, kasi siyempre pag na-stress ka baka sandali lang
06:45.8
Pero kung 6 months na yan
06:47.8
Laging normal ang test
06:49.8
Paikot-ikot sa doktor
06:51.8
Persistent thoughts
06:53.8
Persistent worries and anxieties about the symptom
06:58.8
Parang nao-obsessed na sila
07:00.8
Meron silang obsession for the month
07:03.8
Mayari first month, obsession ko
07:07.8
Next month, obsession ko
07:08.8
Baka may stroke ako
07:10.8
Next time, obsession ko
07:12.8
Baka may heart attack ako
07:13.8
So palipat-lipat yung test na yan
07:15.8
Ang obsession nila
07:17.8
So pag na blood test
07:24.8
Ang gagawin ng doktor
07:26.8
Ah huwag ka na gumasto sa test
07:28.8
Mukhang normal naman
07:30.8
Kaya lang pag sinabi mong ganun
07:31.8
Lalong magagalit eh
07:34.8
Ano tingin mo sa akin?
07:35.8
Hindi tunay sintomas ko
07:38.8
So actually psychosomatic disorder
07:40.8
Isa rin talaga siyang sakit
07:44.8
Kasi nga sa sobrang stress na inisip mo
07:48.8
Ano ang gamutan sa kanila?
07:50.8
Mahirap yung pakiramdam nila
07:52.8
Actually feeling nila
07:53.8
Minsan parang mamatay na sila
07:56.8
Ang gamutan dapat kausap ng kausap ng tao
08:00.8
Cognitive behavioral therapy
08:05.8
Baka magalit yung pasyente
08:07.8
Pero ang correct talaga is
08:09.8
Pupunta sa psychologist
08:12.8
Pupunta sa psychiatrist
08:13.8
Kaya lang ayaw nila ito
08:16.8
Sabihin nila wala nga
08:17.8
Pinipilit nga eh na meron
08:19.8
Pero psychologist, psychiatrist may tulong
08:22.8
Psychologist, usap lang
08:24.8
Psychiatrist, more gamot ang binibigay
08:27.8
Pwede rin naman sa kaibigan
08:29.8
Close friend, family
08:31.8
Sa pare, sa counselor
08:34.8
Pwede rin naman itry yun sa kaibigan
08:37.8
Minsan merong antidepressant
08:39.8
Saka lahat ng stress reduction pwede
08:42.8
Na nire-relax mo yung sarili mo
08:46.8
Ito sabi ni Doc Willie
08:47.8
Psychosomatic lang yan
08:48.8
Tsaka ang dami po nito
08:53.8
Paano natin ma-pre-prevent ito?
08:56.8
Bawasan mo yung stress mo
08:58.8
Yung mga trabaho mo
09:00.8
Be realistic sa mga bagay na hindi mo na makontrol
09:04.8
Tumatanda, masakit ang katawan
09:08.8
Wala tayong magagawa
09:09.8
Ayun talaga ang buhay eh
09:10.8
Exercise sa mga bagay na hindi mo na makontrol
09:12.8
Exercise regularly
09:14.8
Para may good hormones ka
09:15.8
Lakad ka lang na lakad
09:16.8
Huwag lang lagi nakakulong
09:18.8
Lagi nakakulong sa bahay
09:19.8
Walang kinakausap
09:20.8
Lalong kung ano-ano may iisip
09:22.8
Kailangan, very important
09:26.8
Pag wala kang tulog na ko
09:28.8
Kung ano-ano may iisip mo lalo
09:29.8
Dapat tulog na tulog
09:31.8
More sleep, less stress sa utak
09:34.8
Maging aware ka lang
09:35.8
Pwede kang magsulat
09:36.8
Para maging aware ka na yung pag-iisip mo
09:38.8
Ba't ganito akong mag-iisip?
09:40.8
Baka maayos mo yung
09:47.8
Huwag magpapataba
09:50.8
Tapos yung mga relaxation
09:53.8
Next, kailangan mo support ng mahal mo sa buhay
09:56.8
Ito yung magpaparelax sa iyo
09:58.8
Yung mga pamilya mo
10:00.8
O sinong gusto mo
10:01.8
Yung loved ones mo
10:04.8
Mag-set ka lang ng limits sa trabaho mo
10:07.8
Hanggang dito lang work ko
10:09.8
Di bali na maliit ng kita
10:11.8
Kasi pag more pressure
10:13.8
More lalabas itong mga sakit
10:18.8
Anong mangyari sa mga taong ito?
10:20.8
Hindi po kayong mga matay
10:22.8
Huwag kayong mag-alala
10:23.8
Usually maganda nga ito
10:25.8
Wala naman tunay na cause
10:27.8
Wala naman talagang masamang sumisira
10:30.8
Wala naman bakteriyang lumalaban
10:34.8
So dapat ang sintomas ng psychosomatic disorder
10:38.8
Maraming pang pangalan ito
10:40.8
Somatic symptom disorder
10:44.8
Yung pain galing lang sa isip
10:46.8
Mababawasan siya through time
10:49.8
Magsasawa din kayo sa kakaulit nito
10:52.8
Pabalik-balik siya sa buhay mo
10:54.8
Oras dumating yung stress
10:56.8
Nawala ang magulang
11:01.8
May big stress sa buhay
11:02.8
Bumabalik itong symptoms
11:06.8
Kakabit nito anxiety and depression
11:10.8
Finally, ano tatanong mo sa doktor mo?
11:12.8
Lagi kang doctor hopping ito
11:15.8
Ano itatanong mo sa doktor mo?
11:17.8
Ito lang kailangan mo itanong
11:19.8
Ano ba itong sintomas ko?
11:23.8
Negative ang test mo
11:24.8
Baka na-stress ka lang
11:26.8
Tanggalin natin yung basura sa utak mo
11:30.8
Basura na takot mamatay
11:33.8
Basura na takot may mangyari sa anak
11:37.8
Mayroon kang unjust
11:42.8
Takot na may gawing masama
11:45.8
Takot na mag-earthquake
11:48.8
Yun ang kailangan matanggal sa utak mo
11:51.8
Para mabawasan yung stress
11:53.8
How can I relieve them?
11:55.8
Talk lang ng talk
11:56.8
Para ka naglalabas ng basura
11:59.8
Kung yung nana hinihiwa
12:01.8
Para lumabas yung nana
12:04.8
Yung stress kailang ilabas
12:06.8
Para mawala sa utak
12:08.8
Pero in a healthy way
12:10.8
Hindi yung paglabas yung sisigawan natin yung ibang tao
12:13.8
Kailangan ba ako magpa-check sa psychologist, psychiatrist?
12:16.8
Itanong nyo sa doktor nyo
12:18.8
I think wala namang masama
12:19.8
Mahal lang ang psychologist
12:22.8
Ito pa ang mga tatanong nyo
12:24.8
Kailan ko malalaman na emergency na ako?
12:27.8
Emergency yun talagang tunay
12:29.8
Kung blood pressure mo 200
12:33.8
Kung talagang nangihina
12:36.8
Usually ito mga puwede yun na ako
12:37.8
Usually ito mga pumunta sa emergency room
12:39.8
Tapos pag check up sila normal naman
12:41.8
Wala namang makita
12:43.8
Mahirap kasi ipilit i-fake yun
12:45.8
Hindi mo na ma-fake yung ECG na abnormal
12:48.8
O yung cholesterol mo
12:50.8
Blood sugar mo itataas mo
12:51.8
Hindi na kaya gawin
12:52.8
Pero ang kaya mo gawin
12:57.8
Kaya mo rin yung gawin
13:00.8
And gano'ng kadalas ang visit sa doktor?
13:03.8
Sa akin hindi rin pwede masyado madalas
13:05.8
Magiging dependent nyo
13:10.8
And magpatulong tayo sa family and friends
13:13.8
Tulad ng sinabi ko
13:14.8
Bago natin i-label ang tao na psychosomatic disorder
13:19.8
Although maraming nga ganito talaga ang sakit
13:22.8
I-rule out lang natin
13:23.8
Lagi ko naman inisip
13:25.8
Baka nga may aneurysm
13:28.8
Pero pag na MRI ka na
13:31.8
O baka may bara sa puso
13:35.8
Wala nga makita e
13:38.8
Masakit ang tiyan
13:40.8
O nakita naman wala
13:41.8
So kung wala naman talaga nakita
13:43.8
Baka try nyo muna ito
13:48.8
Yung mga pamparelax
13:49.8
Tsaka healthy foods
13:53.8
Baguhin yung outlook sa buhay
13:55.8
Minsan reframing lang yan
13:57.8
Alam nyo reframing
13:58.8
Maraming strategy
14:00.8
Baka ituturo ni Doc Liza
14:07.8
Wala akong trabaho
14:08.8
Nag-aaway kami ng ganito
14:13.8
Sabihin mo at least
14:14.8
Healthy pa naman ako
14:19.8
So nireframed mo siya
14:22.8
Masakit ang kamay ko
14:23.8
Hindi kong magalaw
14:27.8
Yung ibang tao nga
14:32.8
Nagiging masaya pa rin sila
14:36.8
Nakaka-speech sila
14:41.8
Ikaw, complain mo lang
14:43.8
Masakit ang tuhod
14:44.8
So pag nireframed mo
14:51.8
Ang dami niyang kotse
14:52.8
Ang dami niyang bahay
14:54.8
Pero pag tinignan mo
14:56.8
Wala na mga mapuntahan
14:59.8
Naghihirap na lang
15:01.8
Pag nareframed mo siya
15:02.8
Mas gagaan yung pakiramdam mo
15:05.8
Lagi tayo tumutulong
15:10.8
Yun ang nakakabawa sa anxiety
15:13.8
Huwag mo yung compare sarili mo
15:16.8
Tingnan mo na lang
15:17.8
Kung anong magagawa mo
15:21.8
Para maging masaya ka sa buhay mo
15:24.8
Thank you very much
15:26.8
Psychosomatic disorder
15:27.8
Pwede niyo i-google siya
15:29.8
Explain ko na naman sa inyo
15:31.8
Baka ganito lang ang sakit
15:34.8
Eh wala naman talagang
15:37.8
Pero yung sintomas mo
15:38.8
Unti-unting mawawala
15:40.8
Pag natanggap na natin
15:47.8
Nasa sobrang stress
