00:40.7
Hindi ko naman sinamahan po.
00:44.3
Ako po si Yusy Alipong Gacalmerin, nakatira po sa Santo Nino, Pandibulacan.
00:49.2
Kaya po nagpunta ko rito na humingi po ng tulong kay Sir Ben Tolpo,
00:54.4
na yung anak ko po ay minulis yan ni Abeleno Santarita, na aming kapitan.
00:59.6
Kinatawag niya po yung anak ko na magbantay ng apo niya at saka tumutulong sa catering nila sa kanilang negosyo.
01:06.8
Noong Pitsa 13 ng December, kanyang hinaras, hinipuan niya sa masilang bahagi ng kanyang katawan.
01:14.7
Yung kapatid niya, ininom pa nito, nung anak ko.
01:17.3
Ah, ba't nagawa niya sa amin yung ganon?
01:18.9
Kami kaya may kasalanan sa kanya at ginawa niya ganon?
01:20.9
Ang anak ko, kung gabi, sinasarubong ko sa kanya.
01:24.4
Nag-aalala ko sa damdaman, baka madisgrasya.
01:26.5
Ayun pala, sa kanya madidisgrasya.
01:28.7
Gusto kong maintindihan, kayo ba'y lumapit sa barangay at mayroon din yung VAUCY,
01:33.6
Violence Against Women and Children.
01:36.5
Anong sinabi ng VAUCY sa barangay?
01:38.9
Eh, yung sekretarya lang pong binagbigay ng deklerya yung anak ko.
01:44.2
Tapos, binalik sa amin.
01:46.4
Binala namin po sa munusipyo ng police station.
01:49.7
Okay, anong sinabi ng police station?
01:51.3
Eh, tinanggap po niya nila yung ano.
01:53.2
Tapos, yung papel na yun, dinala po namin sa Malolos po.
01:57.3
Okay, ipinasok nila sa police?
01:59.5
Nag-imbestiga ng police?
02:01.2
Women and Children?
02:02.2
Or, binigay nyo lang yung papel?
02:04.1
Opo, binistiga nila ito.
02:05.8
Sino nag-imbestiga?
02:07.1
Si Juseline Dino po.
02:10.2
Police station po.
02:11.0
Anong sinabi sa inyo?
02:12.6
Ang sabi niya po, eh, dalhin po namin sa Malolos.
02:16.7
Tapos, nanon po po yung anak ko doon.
02:18.5
Ang sabi po doon, eh, iintay lang po kami.
02:22.5
dagandagan po yung papel na asikasuin nila.
02:26.7
Yung anak mo, nagtatrabaho kay kapitan? Yun ba?
02:29.1
Tinatawagan lang po siya kasi talagang siya ay nag-aral.
02:32.3
Pag wala siyang pasok, sabado-linggo,
02:35.2
sinusundo po yun doon sa bahay.
02:37.9
Yung si Kapitan Abeleno Santarita.
02:40.7
So, sinusundo siya para anong gawin?
02:42.5
Para alagaan yung apo nila.
02:44.7
Okay, para babysitter.
02:46.2
At sa kanyang nag-cater po yun.
02:49.4
Okay, sa catering.
02:51.1
Sa kabilang linya,
02:52.5
Si Police Chief Master Sgt. Jocelyn Dino, magandang umaga sa iyo, ma'am.
02:58.1
Magandang umaga po, sir.
03:00.4
Okay, ma'am. Kami po ilalapit lamang. Alam mo ko, sensitibo po ito, ma'am, ano?
03:04.0
So, ano pong nagawa rin niyo, ma'am, dito?
03:06.0
Balit, sir, noong December 27, sir,
03:10.5
punta sa amin ang complainant.
03:14.1
At di mo nung hapo ay minuleste ng isang kaibigan sa kanilang barangay.
03:22.4
nung maalaman po namin yun,
03:25.4
ginawa na po agad namin siya ng statement.
03:28.4
At pagkatapos po,
03:30.4
isinampa po agad yung reklamo sa Piskalya.
03:36.4
So, gusto niyo sabihin, nasa Piskalya na ito?
03:41.4
Nung nag-imbestigat po kayo, ay yung bang humawak po, kayo ba'y nasa Women's Desk or Women's and Children's Division?
03:49.4
So, ma'am, ano nakita niyo?
03:52.2
doon po sa statement nung bata,
03:56.2
yun lang po ang pinagbasihan ko na totoo naman po yung kanyang aligasyon
04:02.2
lamang doon sa inireklamo.
04:04.7
Okay. Ma'am, kung totoo ang aligasyon, hindi niyo ba pinatawag yung, at least man lang,
04:09.2
marinig yung suspect na especially kung ito'y sinasabi na barangay official ay barangay captain, ama po siya ng barangay,
04:17.2
naanyayahan po ba para pagtanungan?
04:21.2
Hindi na, sir. Hindi na po. Hindi na, sir.
04:23.7
So, dito sa parting po, ma'am, eh, basta't finahil niyo lang sa iyong kaso, deretso sa piskal niya?
04:29.7
Ma'am, hindi niyo ba sinamahan, ma'am, or any investigator natin na parang merong social worker dito po sa sexual harassment na ginawa po sa minoridad?
04:38.7
Hindi, sir. Kasi meron ako, sir, may entenong time, ma'am.
04:42.2
Merong ano, ma'am?
04:43.2
Hindi ko na, sir, nasamahan, sir.
04:45.2
Hindi niyo masamahan?
04:47.2
Do you find this serious, ma'am?
04:49.2
Hindi na. Trabaho lang ito for compliance.
04:52.2
Sir, pagka, sir, kasi sinampanan namin sa piskal niya, hindi na namin, sir, kasi kontrolado kung kailan bababa yung sumon.
05:01.7
Hindi, hindi naman, ma'am, bababa ang sumon.
05:03.7
Yung pong tulong po pagkatapos po niyan, di ba dapat titignan niyo yung estado ng bata, kapakanan ng bata?
05:08.7
Huwag natin tingnan niyo yung karapatan ng proseso, yung estado at kapakanan ng bata na molestya.
05:16.7
Yan lang pong gusto kong sabihin.
05:18.2
Gusto kong sabihin, kung ginawa niyo po ba o nagkulang po kayo?
05:21.2
Sa palagay mo pa kaya, ma'am, it's too late na para ito ay alalaya ng bata kasi may pagganito.
05:27.2
Although gusto ko lang makita, proseso lang pong tinatanong ko.
05:31.2
Anyway, ma'am, natapos niyo na, sabi niyo, antayin niyo ng piskal. So I'll end it there. Maraming salamat po, ma'am, sa inyo.
05:39.2
Ayan. Wala naman.
05:42.2
Si Atty. John Rhee, doktor, municipal legal officer ng Pandi Bulacan,
05:48.2
Magandang umaga po Atty. Doktor.
05:50.2
Opo sir Ben, magandang umaga po at sa inyong mga tagapakinig.
05:53.2
Ito po yung unang pagkakataon narinig po namin yung incidenteng ito, yung pending pong kasong ito, kaninang umaga lamang po nung sumawag po ang inyong staff sa amin.
06:02.2
Ngayon po, sinubukan po rin namin tawagan ang kapitan ng barangay Tanto Nino upang ingin yung kanyang statement regarding dito at napagalaman po namin ayon sa kanya ay nakapending daw po ito sa piskalya.
06:18.2
Ang reklamo daw po ayon sa kanya ay natanggap niya lamang nung January 24.
06:27.2
At ito po niya sir Ben ay kinagot na daw po ito ng kanyang abogado kaya antay niya na lamang daw po ng resulta ng kasong ito.
06:35.2
Sa kabilang banda naman po sir Ben, sa LG of Pandi, bukas po ang aming opisina upang matulungan po ang nagrereklamo pero at makakaasa po kayo na magiging,
06:48.2
magkatapos ang magiging investigasyon dito po sa LGU.
06:51.2
Sir, yun pong napunta sa piskal, hindi po ba sir kriminal po iyon kung mapapatunayan sa hukuman iyon? Tama?
06:58.2
Oo sir Ben. Tama po kayo.
07:00.2
All right. So huwag na natin pag-uusapan yung sinasabing sexual harassment pang kriminal o pag-uusapan natin administratibo bilang kapitan,
07:06.2
bilang ama ng barangay, ibang usapan naman iyon. You have the right to investigate while at the same time,
07:12.2
meron pong karapatan mag-imbestiga kung may criminal offense base doon sa sinasabing pamamolestyo sa bata.
07:17.2
Di ba po sir magkahiwalay ang administrative sa criminal?
07:20.2
Tama po kayo yan sir Ben. Magkahiwalay po ang kasong administratibo at ang kasong kriminal.
07:25.2
So lumalabas po sir, parang gusto sabihin ni kapitan dahil pumasok na sa kriminal, ibig niya sabihin libre na siya sa administratibo na hindi na pwede mag-investig ang lokal na pamahalan,
07:35.2
sa ilalim siya ng DILG. Di ba po sir pag nag-iimbestiga rito, administrative case, panlalabis, pang-aabuso ng kanyang kapangyarihan?
07:42.2
Opo sir Ben. Tama po kayo.
07:44.2
Magkahiwalay po yung kasong kriminal na nakatampanan po kayo.
07:47.2
Tama po sa piskalya at ang pinag-uusapan po nating kasong administratibo. Dahil ito po ay ang unang beses, ang unang pagkakataon na narinig po namin,
07:56.2
maaari po namin i-assist ang nagre-reklamo. Dahil ang anuman pong sumbong laban sa isang halal na pinuno ng barangay ay dapat po iniahin po yan sa kainuukulang sangguniang bayan.
08:07.2
Dalawang bagay po ano. Una yung sa usapin sa posibleng kasong administratibo, pagtulungan po natin sir Ben na may formalize yung sumbong
08:16.2
nagsusumbong po sa inyo. Para sa gayon, tumakbo po yung pagdidinig at pagimbibigahan dito sa tangguniang bayan.
08:23.2
Pangalawa naman po, para sa ikabubuti rin po at magtulungan po natin yung allegedly victim ang bata, minor de edad, magbibigay po kami ng social welfare assistance para mabigyan po ng intervention, proper intervention sa tulong po ng tamang ahensya ng gobyerno.
08:41.2
Sir, yung ginawa niyo po sir ay sinagot niyo na po yung mga bagay na gusto po naming malala.
08:46.2
At malaking bagay po yung pagsasalita niyo po at natututo po si Juan de la Cruz sa proseso. At nagbukas din nung isipan parang prinesan po namin ang problema na without talking specific doon sa sinangayamin nangyari sa proseso, marami po kayo natulungan sa pamamagitan ng educational, informational po ang sinabi niyo kung pag-uusapan ay proseso. Nagpapasalamat po kami Atty. Dr. sa pagbibigay po nito.
09:12.2
Maraming salamat po sir Ben. Kaisa niyo po kami sa pag-resolvan itong kasong ito po.
09:16.2
Okay. Sige. Asahan niyo po na sasamahan po namin itong pamilya para bahala na po kayo sa inyong tanggapan. I-refer niyo na po siguro.
09:25.2
Sige po sir Ben. Maraming salamat po.
09:27.2
Alright. Sige. Ganito na lang.
09:28.2
Sinubukan tawagan ng BTAG staff ang inarareklamang kapitan. Ayon kay Kapitan Abelino Santarita ay hindi na siya magsasalita at hindi magpapaliwanag ng panig dahil nagsampan ang kasong complainant. Ipaubayan niya sa Korte.
09:41.2
Makinig ka kapitan. Wala kaming pakialam sa Korte dahil sa Korte criminal yun.
09:46.2
So iba yung criminal na ginawa mo, dik-dik mo sa iyong matandang kokote, ang sinasabi mo hindi ka magpapaliwanag, hindi natin pag-uusapan yung kaso mo kung nasa piskal niya.
09:56.2
Ang gusto namin makita rito, papasok ang sanggunian ng sinasabing bayan sa munisipyo para maumpisa yung sinasabing prosesong maimbestigahan ka.
10:06.2
At pag-imbestiga sa iyo kung anong nakikita nila para itaas doon sa DILG, Barangay Affairs, kung ika'y masususpende.
10:14.2
Yun ang ibig sabihin.
10:15.2
Administratibo, pagganap mo ng tungkulin mo bilang isang public servant.
10:20.2
So hindi doon sa sinasabing ginawa mo doon pang paglalapastangan sa bata, criminal yun, eh sa piskal.
10:26.2
So hindi natin pag-uusapan. Pero pwede natin pag-uusapan sa administratibo o basihan.
10:31.2
Sige nanay, sabihin mo sa akin, kung nakikinig ka, gusto mo palang umiwas, ganito pala, mas waes ka pala, gusto mong makalamang sa estilo, pag binigyan ka namin ng karapatan, pwede kung ayaw mo magsalita.
10:44.2
Pero diwanagin natin, kapitan sa korte, hindi kami makikialam. Sa administratibo, yung tatrabaho mo baka masususpende ka rito.
10:53.2
Ang gusto ng tatay, mabigyan ka ng leksyon, masususpende ka pag napatunayan dyan sa sanggunian, dyan sa munisipyo, sa council.
11:05.2
Kung makikita sila may probable cause at maraming nakita, base doon sa sinasabing testigo ng bata at testimonyo ng bata. Ano ang sinabi sa iyo ng anak mo?
11:13.2
Noong 16 po, noong mga banda alas otso nga sana, siguro ng ano yung uras, gabi po. Umiiyak po yung anak ko na nanay, umuwi ka na kasi wala po ako doon sa amin.
11:28.2
Bakit naman? Ano ba nangyari sa iyo na? Sabi kong gano'n. Nanay si Kuya Billy, hinipuan po ako. Noong 13 po, hinipuan din po ako. Mga ilang ulit-ulit po siyang maghihi po sa akin.
11:43.2
Hindi naman ako basta-bastang makauwi po, sir. Dahil nasa Mindanao po ako.
11:49.2
Ilang beses siya pinagsamandahan?
11:50.2
Apat na beses po sabi ng anak ko.
11:52.2
Apat na beses. Tandaan mo ikaw, andyan lang sa tabi mong anak mo pero ayaw ko siyang kausapin na minor de edad eh. Protektary siya ng status. So nakikipag-uusap ako sa iyo.
12:00.2
At 13 ng Desyembre, apat na beses siya?
12:03.2
Opo. Hinulit po ulit ng…
12:04.2
Apat na beses siya ng ano?
12:08.2
Sama sa ilang bahagi.
12:09.2
Sama sa ilang bahagi. At 13, sinundan to, bumalik ulit siya?
12:13.2
Noong 16 ng Desyembre, anong nangyari?
12:15.2
Hinipuan pa rin po.
12:16.2
Hinipuan pa rin siya? Pareho na rin?
12:20.2
Hindi na po kasi hindi ko na nakuha.
12:21.2
Okay. So anong ginawa noong 16 na parang sinabi mo pilit na ipasok?
12:27.2
Ang ginawa niya, tumayo po iyon. Tapos…
12:32.2
Umalis yung anak mo?
12:33.2
Kasi kalong ni Kapitan eh. Kalong niya. Sabi niya, kuya…
12:38.2
Pinao po siya sa…
12:40.2
Pinao po siya sa lap, tama?
12:43.2
Pinao po siya sa lap?
12:44.2
Hinipuan niya po sa bahaging dito tsaka…
12:48.2
Okay. Sa maselan.
12:50.2
Gusto ko maging detalye yung sinasabi nating pag-iimbestiga sa tulong ni Atty. Dr. na para marinig kayo at pagkatapos,
13:01.2
dating mag-iimbestiga sila kung if this warrants the intervention ng sinasabing sanggunian na kung nga ba po pwede itong gawin,
13:10.2
po pwedeng makita as basihan ng kanyang…
13:12.2
ng kanyang paggagampan ng trabaho, although wala sa bahay niya to. Wala sa barangay ano?
13:18.2
Sa bahay nila po.
13:19.2
Sa bahay nila. Okay. Bahala na siguro si Atty. Dr. dyan sa Pandi, Bulacan. Okay?
13:25.2
Ngayon, nai-airin natin. Huwag na natin dagdagan pa. Salamat sa pagtiwala niyo sa amin para ginagawa namin yung tamang proseso.
13:31.2
Naging maingat kami at pati doon sa sinasabing pananalita. So, usap tayo sa baba para makatulong kami sa inyo. Samahan.
13:38.2
Para total yung kasong kriminal nasa piskal.
13:41.2
Nasa hukuman yan. And then, yung kasong administratibo, kung lulusot na siya sa hukum, e iba naman yung administratibo.
13:48.2
Yung kanyang kinikilos at kanyang pagganap ng trabaho niya na although sa pamamahay niya, may ano pa rin siya, katungkulan pa rin bilang ama ng barangay.
13:58.2
Opesyal pa siya ng barangay. E baka kasi masuspindi siya pag may nakita ang munisipyo, Sanggunian, doon kayo magpapaliwanag. Alright?
14:07.2
Tandaan mo, hindi ko siya pinasasalita. Ikaw lang.
14:11.2
Ganito po kami. Ang trabaho po namin ay the fourth estate. Linawin po natin. Ano bang fourth estate? Ang media.
14:18.2
Ang unang haligi po ay hudikatura. Sila po ay may hawak na mga saligang batas at mga batas na ginawa mula sa legislatura ay Senado at Kongreso.
14:27.2
Kaya napupunan ng batas kuminsang pagkulang, ina-edit of legislation. Yun hamang sa ekotibo po, sila po yung mga departamentong nilalapitan.
14:35.2
Sila rin po dapat nagpa-public service eh. Na marinig yung mga hinahingang tao para makita.
14:40.2
E pa, paano pong media kami? Ba't kami pinupuntahan tiwala po? Nag-iimbestiga kami. Tinitingnan namin kung ginagawa bang tamang prosesong kahinaan ang ekotibo, kahinaan ang legislatura.
14:50.2
Or kung meron pong may problema rin sa hudikatura, kaya po namin magsalita dahil yung pong tungkulin po namin. Yan pong saysay kung bakit po may media tulad po namin,
14:59.2
nag-iisang pambansang sumbungan. Higit sa sumbungan, nag-iimbestiga po kami. Pinagkakaubaya po, pinagkakaloob po namin yung karapatan na marinig ng mga inarareklamo kung ayaw nila, ala kaming pakialam.
15:09.2
Binibigyan po namin.
15:10.2
Pinigyan po namin sila ng due process, marinig. And at the same time, pasalitain. Ikaw ayaw, wala rin po kaming pakialam.
15:17.2
Kaya uma-action po kami sa tamang kahinat na na solusyon dahil nag-iisa lang po ang pambansang sumbungan. Pag tinignan po ang tulong, servisyo, may tatak. Tatak. Bitag.
15:30.2
Ako po si Ben, Bitag Tulfo. Ito po, tatak. Hashtag, ipabitag mo.
15:40.2
Thank you for watching!
