Close
 


Sikreto Ng Pagyaman Kasama Si Mentor | Chinkee Tan x Francis Kong
Hide Subtitles
Click any subtitle word to view Tagalog.com dictionary results.
Computer Shortcuts: Left / Right arrows to jump 2 seconds back or forward. +Enter or Space to toggle Play/Pause button. Full Screen Mode
Join Chinkee Tan as he hosts a captivating interview with his business mentor, Francis Kong, as they delve into the secrets of achieving wealth. In this insightful discussion, they explore valuable strategies and principles for attaining financial success, providing invaluable insights and practical tips for viewers aspiring to build wealth. Discover the wisdom and expertise of Francis Kong as he shares his wealth of knowledge and experience in business and entrepreneurship. Whether you're a seasoned entrepreneur or just starting your journey to financial freedom, this interview promises to enlighten and inspire you on the path to riches. Don't miss out on this enriching conversation with two renowned figures in the world of business and personal development. TO GET MORE VIDEOS LIKE THIS, LET'S GROW TOGETHER AND BE A MEMBER OF OUR YOUTUBE CHANNEL: https://www.youtube.com/@chinkpositive/join Dito makakatulong kami sa aktwal na paglago mo bilang iponaryo, join us sa THE YAYAMANIN LIFE GROUP! https://tylph.c
Chink Positive
  Mute  
Run time: 42:28
Has AI Subtitles



Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )
00:00.0
Ang malaking bagay na nakishapes sa aking pag-iisip ay
00:03.4
may mga bagay na mas mahalaga sa pera.
00:05.7
Gusto mong kumita?
00:06.8
Siguraduhin mong ayusin mo muna yung reputation mo.
00:09.7
Gusto mong maging success mo sa business?
00:11.8
Dapat pinakakatiwalaan.
00:14.1
Hanggat wala tayong sariling bahay, wala tayong dignidad.
00:18.1
Isa sa mga pinakamalaking tradition or Asian culture na napulot ko
00:23.1
ay paggalan sa iba.
00:25.1
Malaking bagay yung natutunan ko sa kanila
00:27.3
na pag pera mo, pera mo, pera ng iba, hindi mo pera yan.
00:30.4
Huwag kang gagalawin at huwag kang magnanakaw.
00:32.9
Pag ikaw umutang, bayaran mo yan.
00:35.0
Hindi mo pera yan.
00:36.4
Kaya importante na kailangan na pangalagaan po natin yung ating pagkatao.
00:41.4
Hindi lang reputation eh.
00:42.7
Kasi pag inalagaan mo yung pagkatao mo, the reputation will follow.
00:45.4
Pag sobrang ipon naman ako at sa sobrang consciousness ko sa pag-iipon,
00:51.8
maapektuhan ngayon yung risk-taking factor ko.
00:55.4
Hindi rin maganda sa negosyo yan.
00:57.0
Tama.
00:57.4
Again, I was reminded nung, yun nga, nag-assist pa ako sa iyo.
01:00.7
You always say, your way of thinking will dictate your way of living.
01:04.0
Pero yun yung importante, alam mo, I think it brings you so much joy
01:07.1
yung with the idea of success without a successor is a complete failure.
01:11.0
The only thing I can leave to them is to build their entrepreneurial skills.
01:16.1
Tama.
01:16.6
Dahil galing ako sa hirap, hindi ako makapapayak niyo.
01:20.4
Ano ko ay makaralas din ng hirap.
01:22.5
Ang sagot ko sa kanila, congratulations, you just destroyed your children.
01:27.3
Eh, kaya ka nga, ungaseso, galing ka sa hirap eh.
01:30.6
Eh, ngayon magaling ka na lahat, gagawin mo komportable yung anak mo.
01:33.7
Paano matututuyan?
01:34.8
Tama.
01:35.3
Ang turo ko nga sa akin, mga anak ay, hindi nabali-hubi tayo.
01:38.5
Huwag lang pasira yung repetition.
01:40.3
Just when the pieces seem to be falling apart,
01:43.7
it may be God's way of putting the pieces in its rightful place.
01:51.1
Hi there, mga kaipunaryos.
01:52.7
This is Chinky Tan, your Pambansang World Coach.
01:54.5
Sa episode natin na ito, sobra akong excited.
01:57.3
Tapos, yung kakausapin po natin ay isang naging malaking bahagi ng aking buhay.
02:01.8
At itong tao na ito ay talagang nagbigay sa akin at nagpanganak sa karir ko
02:06.2
bilang isang manunulat at at the same time isang tagapagsalita.
02:10.1
Kaya, huwag na natin patagalin.
02:12.3
This person needs no introduction.
02:14.8
He's been a speaker for over, I think, 3 to 4 decades already.
02:18.4
On top of that, he has already authored over 20 plus books.
02:22.1
Then, let's welcome, no other than Mr. Francis Kong Palakbakan.
02:26.2
Yes!
02:27.3
Thank you, thank you, Chinky.
02:29.0
Alam mo, yung introduction nga, meron lang akong i-correct na po.
02:31.9
Hindi ako nanganak sa kanya.
02:34.1
Karir, hindi siya.
02:36.2
Not only that, talagang malaking talaga.
02:39.2
I really owe this career to you.
02:41.0
So, right now, I just want to really ask you, no?
02:44.5
And syempre, you're Filipino-Chinese just like me.
02:47.1
I just want to ask you, how does your background, yun nga, being a Filipino-Chinese affect your views on money?
02:54.6
Yung paano ka pinalaki ng parents mo?
02:56.6
Malaking bagay.
02:57.3
Hindi lamang sa pagpapalaki ng parents, kung hindi yung understanding of serving the Chinese community.
03:04.2
At nakakatuwa nga nito, yung pagiging ethnic Chinese ko, but I'm Filipino,
03:11.3
ang views ko ay hindi pera.
03:13.9
The views are more concentrated on the importance of things before makarating sa pera.
03:21.0
Halimbawa, ang malaking bagay na nak-shape sa aking pag-iisip ay,
03:25.0
may mga bagay na mas mahalaga sa pera.
03:27.3
Gusto mo kumita?
03:28.3
May siguruhin mo, ayusin mo muna yung reputation mo.
03:31.2
Gusto mo maging successful sa business?
03:33.8
Dapat pinakakatiwalaan ka.
03:36.4
Yung Chinese kasi, meron tayong tinatawag na the bamboo network.
03:41.7
Ang tawag dyan, ito yung network ng Chinese to Chinese.
03:45.8
Makakalaban sa negosyo yan, pero makakaibigan yan.
03:48.9
Mali lang ang mundo sa kanila.
03:50.7
Nag-uusap-uusap sila, lalong-lalong na kapag nakakaroon ng problema.
03:54.9
So, isang tawag lang yan.
03:57.3
Pare, huwag ka magtiwala dito.
03:59.8
Kasi niloko ako, tapos ka na.
04:01.8
So, isa sa mga pinakamalaking bagay na natutunan ko sa aking views in doing business
04:08.0
is you have to protect your reputation and credibility.
04:11.3
And secondly, syempre nandun na rin yung nakakasawa magpakinggan.
04:16.3
Pero ito na yung hard work.
04:18.0
Hard work, isa sa mga hindi mawawala sa Chinese-originated way of doing business
04:24.7
is hindi na bali mura.
04:26.6
Basta parang...
04:27.3
Pero over time, nagbabago rin yung views na nila.
04:31.1
Pero yun ang nakikita nila.
04:32.6
How do you reach out?
04:34.5
Siyempre, modern times, hindi na yun.
04:36.6
Basta mura at may kita.
04:38.3
Pero ngayon, ang tawag natin, scale.
04:40.3
How do you scale your business?
04:41.9
And yan, make a profit.
04:43.3
So, nagbabago rin yan.
04:44.6
Pero yun ang mga fundamentals.
04:46.6
So, yung una yung sinasabi mo talagang napakahalaga is
04:49.6
reputation muna bago pera.
04:51.6
Yes.
04:52.1
Na madalas, diba, yung nabubulag ang mga tao.
04:55.8
Diba?
04:56.2
With regards to opportunity.
04:58.6
At ang dami nating naririnig na mga kwento na magkakaibigan,
05:02.2
magkakamag-anak, nasisira.
05:03.9
Oo, hindi lamang yan.
05:05.4
Money changes people.
05:08.0
Pabuti pa ngayon, nag-uupisa ka, wala pa kayong pera.
05:10.7
Halimbawa, business partners mo, hindi makasama kayo.
05:14.2
Habang kung kailan sumisikat na yung negosyo mo
05:16.2
at lumala kayo na yung negosyo mo,
05:18.3
nagbabago yung tao.
05:19.5
At yung pagbabago yan, hindi lamang pera na naman all the time.
05:22.9
Isang malaking bagay dyan na nagbabago ng pananaw,
05:26.1
ng tao, partner mo, ego.
05:28.3
Sumika na yung business.
05:29.5
Bakit puro itong partner ko ang nakikilala?
05:31.6
Ako hindi.
05:32.1
Oo.
05:33.0
So, yung mga bagay na yun pumabasa.
05:35.1
Kaya, isa sa mga pinakamalagang napag-aralan ko.
05:38.1
At hindi lahat ng Chinese family business pareho.
05:41.3
Maraming kakasalan ng ganyan.
05:43.7
Pero, isa sa mga na-pick up or
05:45.8
isa sa mga pinakamalaking company ngayon
05:48.0
na ako yung kabahagi ngayon ng kanilang board,
05:50.3
limang makakaibigan,
05:52.0
high school, classmates, yung iba.
05:54.1
For 40 years na sila,
05:55.8
lima pa rin sila.
05:58.2
So, para sa kanila,
05:59.7
malugi na tayo, sama-sama, okay.
06:02.2
Gumita tayo, parte-parte tayo, okay.
06:05.6
Pero, walang sisiyan, walang yabang,
06:08.4
sama-sama tayo dito.
06:09.8
So, kitap eh.
06:11.4
Pinag-aaralan ko, ano ba yung success model nito?
06:13.9
Ano ang failure models nito?
06:16.3
So, yun ang mga napipick up ko.
06:18.4
Very good.
06:19.0
So, siguro isa pa, no?
06:20.2
Yung parang, yung culturally ba,
06:22.7
yung sa Filipino-Chinese.
06:24.6
Ako, naalala ko nung nag-uumpisa pa ako eh, diba?
06:28.3
Yung pag nag-uumpisa isang bata,
06:30.2
yung sumusuporta, yung just like
06:31.8
when I was starting in 2008,
06:33.9
you supported me eh.
06:35.3
Kasi, diba, compare sa ibang,
06:36.8
yung mga ibang kultura,
06:37.9
pag may nag-uumpisa,
06:39.4
imbis na tulungan,
06:40.5
eh, sinisiraan at dinidiscourage pa.
06:43.3
Is that a cultural thing also?
06:45.0
Ang sagot ko dyan,
06:46.5
benavides at misericordia.
06:48.9
Para sa mga bata,
06:50.1
hindi na nila naiintay niya.
06:51.3
Okay.
06:51.8
Noong araw, pagbibli ka ng auto parts,
06:54.1
Okay.
06:54.6
auto supply,
06:55.4
isa lang pinupuntahan mo sa
06:56.8
sa downtown Tondo,
06:59.3
Chinatown area,
07:00.3
called misericordia.
07:01.5
Ito na nagbibenta ng bearing,
07:03.1
ito na nagbibenta ng tabucho,
07:04.7
ito na nagbibenta ng ano,
07:06.1
pag tinrace mo yung family tree na mga yan.
07:09.0
Oo.
07:09.4
Ito pala, dati nagtrabaho dito,
07:11.5
ito pala, ang boss niya ay yung kapila.
07:13.5
Okay.
07:13.8
Pero mag-away-away yan.
07:15.2
Oo.
07:15.3
Mag-away.
07:16.2
So, ito naman ay walang kinalaman
07:18.7
kay Pinoy ka o Chinese eh.
07:20.5
Pero ito may kinalaman sa
07:22.3
kondisyon ng puso yan.
07:24.6
Halimbawa,
07:25.5
2008 ka ba nagsimula sa career?
07:27.7
2008, look at where you are now.
07:30.1
Pero you still remember
07:31.8
kung paano ka nagsimula.
07:34.2
Eh, hindi lang naman ikaw ang minentor ko eh.
07:36.7
Yung iba minentor ko,
07:38.0
binigyan ko pa ng pakakatulong sa negosyo,
07:40.2
eh, bukod sa dinaya na ako,
07:42.3
inaagaw pa yung mga customer ko.
07:44.4
So, Pinoy ba siya?
07:46.1
O Chinese?
07:46.9
Let's not deal with that.
07:48.2
No, irrelevant.
07:49.0
Irrelevant yan eh, yung puso eh.
07:51.2
So, ibig sabihin,
07:53.0
ang isang nakuha ko,
07:54.6
ay maraming mga nagumpisas
07:57.3
na nagtrabaho sa isa,
07:59.3
natuto,
08:00.1
bukas ng negosyo,
08:02.1
kinalapin siya ngayon,
08:03.6
ngayon sira nga yung relasyon nila.
08:05.6
Yung ibang marunong,
08:07.1
ito yun,
08:07.7
nagtrabaho ko sa iyo,
08:08.8
nag-aral ako,
08:09.7
ngayon marunong na ako,
08:11.0
boss, partner tayo,
08:12.3
bigyan mo naman ako ng pakakatulong.
08:14.2
Hindi nang partner sila.
08:15.5
So, hindi nasira ang relasyon.
08:17.6
Nakapag-discover pa ng ibang business,
08:19.8
lalo pa silang lumaking.
08:20.9
Galing.
08:21.2
So, it's not a matter of Chinese,
08:24.6
Filipino,
08:25.1
it's a matter of the heart.
08:27.1
Ang tanong,
08:28.0
kailan kami magpa-partner?
08:31.5
Kasi, may kasabihan tayo,
08:33.9
mga ka-eponaryo,
08:35.1
as Filipino-Chinese,
08:36.2
I would like to educate probably you guys.
08:39.4
We have a saying in Chinese,
08:40.7
boy out, soe lang.
08:42.7
Hindi marunong magpakatao.
08:44.0
Oo.
08:44.7
Yun yung ibig sabihin nyo,
08:45.9
yung hindi marunong magpakatao,
08:47.9
yung tinulungan mo na,
08:50.1
di ba,
08:51.5
hindi pa marunong,
08:53.2
kahit na hindi ka nalaman,
08:54.6
mag-thank you.
08:56.1
Huwag ka nalang gumawa ng hindi tama.
08:58.1
Oo, correct, correct.
08:59.6
Oo.
09:00.1
So, ito naman.
09:01.1
Oo.
09:01.6
Let's talk about traditions,
09:02.6
customs, traditions related to money
09:05.1
in Filipino-Chinese culture.
09:07.1
Can you remember some?
09:08.1
Oo, marami.
09:10.1
Sobrang daming traditions yung mga Chinese.
09:13.1
At importante rin.
09:14.1
Ako naman, nakakasala ako,
09:16.1
hindi dahil sobrang traditions,
09:18.1
sobrang konti.
09:20.1
So, for example,
09:21.1
alam mo naman ang pinanggalingan natin,
09:23.1
hindi naman tayo pinanganat ng mga
09:24.1
mayaman.
09:25.1
Para sa akin, ang tradition ng Chinese,
09:27.1
yung bilisan mo yung pakain mo.
09:28.6
May trabaho pa.
09:30.6
Kahit fried chicken yan,
09:32.1
kahit na dilata,
09:34.1
bilisan mo yan.
09:35.1
So, ayaw kong masayang yung oras ko sa pakain.
09:37.6
Kaya, I can finish the meal until now.
09:39.6
I can finish the meal in 10 minutes.
09:41.6
Tatrabaho na ako.
09:43.1
Eh, hindi naman pala tama yun.
09:44.6
Meron din palang tradition na yung pakain niyan,
09:46.6
you savor it,
09:48.6
then you enjoy it.
09:50.6
Eh, pero dalagalap yan hanggang ngayong gawin.
09:53.1
Ngayon, nakikita ko yung anak,
09:54.1
namin na masipag naman magtrabaho,
09:56.1
pero they also learn how to enjoy food.
09:59.1
Kaya naman pala,
10:00.1
hindi ako nagseselebrate ng birthday ko.
10:02.1
Laging kliyente ko nagseselebrate ang birthday ko.
10:05.1
Kasi nandun ako nagtuturo eh.
10:07.1
Pag nalaman nilang birthday ko,
10:08.1
silang bumibili ng cake,
10:09.1
ako ang niliregaluhan.
10:11.1
Malili.
10:13.1
Dapat may mga tradition
10:15.1
to preserve the sanctity of the occasion.
10:19.1
Pero ang kabaliktaran naman yan, iba.
10:22.1
Yung tradition naman ng iba,
10:23.1
halimbawa,
10:24.1
in a local Filipino traditional community,
10:28.1
ang tradition nila ay
10:29.1
tradition at paniluwala.
10:31.1
Kapag ikaw kumikita na,
10:33.1
bumili na agad tayo ng sariling bahay.
10:36.1
It's a tradition,
10:37.1
it's a dream,
10:38.1
it's an aspiration.
10:39.1
Right and wrong.
10:41.1
Halimbawa,
10:42.1
nakapagtrabaho na ngayon yung anak mo,
10:44.1
kumikita na ng konti,
10:46.1
o kumikita ka na,
10:47.1
hali ka na,
10:48.1
mag-down payment na tayo sa bahay.
10:50.1
Aba, eh di lahat ngayon ng future opportunities ng batang yan,
10:53.1
mag-negosyo, wala na,
10:55.1
kasi nagbabay ka ng amortization.
10:57.1
Tama.
10:58.1
So, tama naman yung family tradition,
11:00.1
pero applied in the wrong context.
11:03.1
Nagiging malili.
11:05.1
Compared to, syempre yung Chinese tayo,
11:07.1
parang na-train tayo na
11:09.1
bago ka bumili ng bahay,
11:11.1
inegosyo ka muna,
11:12.1
inegosyo mo muna.
11:14.1
Palaguin mo muna yung pera mo.
11:16.1
Gamitin mo yan.
11:17.1
And then, pag kumika na,
11:19.1
no ka bibili ng bahay.
11:20.1
Correct.
11:21.1
So, it's a tradition that works for us.
11:23.1
Eh halimbawa eh,
11:25.1
sa awan ng Diyos,
11:26.1
kumikita na ako, wala na akong utang,
11:28.1
sa iyong natuto siguro yan eh,
11:30.1
wag ka mag-umutang.
11:31.1
Pagkatapos,
11:32.1
hindi okay namin, negosyo na ako,
11:34.1
pero nag-re-rent pa rin ako.
11:35.1
Oh my!
11:36.1
Alam mo, this is so strange, no?
11:38.1
Parang,
11:39.1
for so many years nung nag-aasis pa kay Mr. Francisco,
11:43.1
umuupa pa siya sa building, di ba?
11:45.1
Nakaupa na wala kang ano.
11:47.1
Kaya nagtataka ako,
11:48.1
ba't ka walang bahay?
11:50.1
Ang tawag dyan,
11:51.1
tradition na napag-aralan ko,
11:54.1
pero tradition na mali din na application,
11:57.1
naging utak ang gugulang.
11:59.1
I'll give you an example.
12:00.1
Para sa akin, ang iniisip ko,
12:02.1
anong trabaho ng bahay?
12:04.1
Ano bang gamit sa bahay?
12:06.1
Kain, tulog, maligo, tapos na, magbihis.
12:08.1
E, umuupa lang naman ako,
12:11.1
so pag ako'y umuupa,
12:12.1
magkaroon ng problema sa repair,
12:14.1
hindi na ako, sila na yan.
12:15.1
Tama, tama.
12:16.1
Secondly,
12:17.1
gagamitin ko na lang iyong pera ko,
12:19.1
para palaguin ng palaguin yung binigosyo.
12:22.1
So, mukhang tama.
12:24.1
Eh bakit naging mali?
12:26.1
Naging panggugulap.
12:27.1
One day,
12:28.1
yung daughter ko na sikat na designer ngayon,
12:31.1
bata pa, sabi sa akin,
12:33.1
Dad, hanggat wala tayong sariling bahay,
12:36.1
wala tayong dignidad.
12:38.1
Any time pwede kang palayasin,
12:40.1
any time pwede kang mawalan ng pagtitirhan,
12:43.1
alam mo, nag-register sa utak ko yan eh.
12:45.1
Kaya wala pa akong bahay nung araw,
12:47.1
dahil hindi sa hindi ko kasama.
12:49.1
Kaya, pero sa sobrang isip na gagamitin ko yung pera,
12:53.1
I ended up ginagamit na ako ng pera.
12:56.1
Oo.
12:57.1
So, at that time,
12:58.1
nakapagbili ako ng bahay,
12:59.1
pero dumama rin pala kasi.
13:02.1
Ang aking intention dyan sa pag-iisip ay ganito,
13:05.1
basta't may pera ka,
13:06.1
pwede ka mamili.
13:08.1
Either you like this or you don't like that,
13:11.1
pero wala kang pera,
13:12.1
makipinitan ka, no choice ka.
13:15.1
Eh tama nga naman,
13:17.1
nakabili ako ng bahay,
13:18.1
murang-mura.
13:19.1
Oo.
13:20.1
Pay when able pa.
13:22.1
Eh bakit?
13:23.1
Sino nagbenta?
13:24.1
Biyan lang ko.
13:26.1
O, eh dito maiming.
13:27.1
Eh kasi pumunta ka sa Amerika,
13:29.1
walang mag-aalaga.
13:30.1
Eh see,
13:31.1
tumama pa.
13:32.1
Nang hindi ako nagmamadala,
13:33.1
hindi ako presyo,
13:34.1
at wala akong utak.
13:36.1
Tama. Galing-galing-galing.
13:37.1
So, let's talk about family values
13:39.1
and Filipino-Chinese culture.
13:41.1
How does it influence you
13:42.1
in your financial decision-making process?
13:45.1
Malaking bagay.
13:46.1
One of the key Chinese traditions,
13:48.1
hanggang ngayon,
13:49.1
hindi lang Chinese,
13:50.1
in fairness,
13:51.1
Asian, no?
13:53.1
Bibigyan kita ng idea,
13:54.1
clue na ito sa sagutin ko eh.
13:56.1
Iaapot mo lang yung kamay mo,
13:58.1
magigipagkamayang ka,
13:59.1
naka ganun ka pa.
14:01.1
Iiinom ka lang,
14:03.1
iiwas ka pa.
14:04.1
Napapanood natin sa K-drama yan.
14:06.1
Napapanood natin sa mga Chinese movies,
14:09.1
nagbabao ka.
14:10.1
Isa sa mga pinakamalaking
14:12.1
tradition or Asian culture
14:15.1
na napulot ko
14:16.1
ay paggalan.
14:17.1
It's respect eh.
14:19.1
So, yung respect na yan
14:21.1
ay binabalue pala
14:23.1
ng lahat na kanegosyo ko.
14:25.1
Yung respect na yan
14:27.1
ay nakukuha ko ngayon
14:28.1
sa aking kliyente.
14:29.1
At dahil naiintindihan ko
14:31.1
yung value ng respect na yan,
14:33.1
pinapasa ko rin
14:34.1
sa lahat ng mga tao
14:36.1
nagtatrabaho.
14:37.1
Kaya mahalata mo ako,
14:38.1
kahit pumasok ako sa isang restaurant,
14:41.1
ginagalang ko yung mga tao doon,
14:43.1
kay security guard ka,
14:45.1
kay waiter ka,
14:46.1
pag naiintindihan mo
14:47.1
ay nagpo-post ako sa Facebook.
14:48.1
Diba?
14:49.1
Lagi kong pinopost yung mga
14:50.1
nagtatrabaho dyan.
14:51.1
Gusto kong bigyan ng value yung tao.
14:53.1
So, yung respect na yan
14:55.1
ay nakikerry through
14:56.1
in the way you carry business.
14:58.1
Pag ginagalang ka naman
14:59.1
ng kausa mo sa negosyo,
15:01.1
tumataas automatic ang kanyang trust.
15:05.1
Pag tumataas ang trust,
15:07.1
ang laki ng opportunity ko
15:09.1
na palagoy ng business ko.
15:11.1
Pero pag nawala yan,
15:12.1
kay magaling ka pa
15:13.1
at nawalan ng trust sa'yo,
15:14.1
dahil hindi ka magaling,
15:15.1
dahil hindi ka magalak sa kanila,
15:17.1
eh sinasara mo na yung opportunity.
15:19.1
Ay, grabe.
15:20.1
Talking about yung respect and trust,
15:22.1
let's go again.
15:23.1
Trust is the foundation of relationship kasi.
15:26.1
Diba? Broken trust, broken relationship.
15:28.1
So, that only not refers sa family,
15:30.1
pagmamahalan bilang mag-asawa,
15:32.1
mag-jowa,
15:33.1
kundi sa negosyo rin.
15:35.1
Yung sinasabi mong respeto,
15:36.1
isang kultura rin,
15:37.1
yung parang naging Chinese tradition.
15:40.1
Ito lang, guys.
15:41.1
Trivia.
15:42.1
Pag kasama mo si Francis na kumain,
15:44.1
naku, maniwala ka.
15:45.1
Hindi mo mauunahan yan
15:47.1
na siya yung magbabayad,
15:49.1
magbabayad ng bill.
15:51.1
At saka ito, hindi lang yan, ha.
15:53.1
Bakit kaya, yun sa Chinese,
15:54.1
yung culture natin, no?
15:56.1
Kanyari, when we go and eat out,
15:57.1
we saw someone,
15:58.1
oy, diba sa kabilang table na kumakain?
16:00.1
Pagkatao, say hi.
16:01.1
After that,
16:02.1
dalawa lang nangyayari.
16:03.1
It's either,
16:04.1
yung bill mo, bayad na,
16:06.1
or yung bill niya,
16:07.1
babayaran mo.
16:08.1
Can you please explain to us
16:10.1
kung anong logic behind that?
16:12.1
Hindi naman.
16:13.1
Hindi naman dahil hindi niya kaya bayaran yan, diba?
16:15.1
Pero minsan, ang ginagawa mo,
16:17.1
ah,
16:18.1
unconsciously,
16:19.1
you are sending a message na
16:21.1
I value you.
16:22.1
Yun nga, respect and value, diba?
16:24.1
Oo.
16:25.1
Kaya, give me at least an opportunity
16:27.1
to honor you.
16:29.1
Wow.
16:30.1
By buying you this meal.
16:31.1
Wow.
16:32.1
Eh, yung meal central yan eh,
16:33.1
sa community.
16:34.1
Tama.
16:35.1
Kaya, pag ginagawa mo yan,
16:36.1
hindi ibig sabay ninisuto mo siya,
16:38.1
baka hindi na tayo bayaran.
16:40.1
Pero, i-honor kita
16:42.1
in buying this meal.
16:43.1
For you.
16:44.1
Grabe, no?
16:45.1
Pero, minsan nga,
16:46.1
natatawa ko eh, diba?
16:47.1
May nagkakwento naman sa akin.
16:48.1
Pagka dumadating naman yung bill,
16:50.1
pag iba-ibang kasama mo naman,
16:52.1
nagtataguan kung sino mag-buy.
16:55.1
Ito si Chinky.
16:56.1
Huli kami kumain.
16:57.1
Binayaran na yung bill ko eh.
16:58.1
Alam na lang na na yung gimmick eh.
17:00.1
No, that's...
17:01.1
Guys, yun nga sinasabi ko.
17:02.1
Yun nga yung natutunan ko.
17:04.1
A lot of things that I'm doing right now,
17:06.1
honor,
17:07.1
respect,
17:08.1
trust,
17:09.1
these are all
17:10.1
everything that I've learned from you eh.
17:11.1
Kaya nga,
17:12.1
sobra akong blessed.
17:13.1
Sobra akong blessed na
17:14.1
to have you as my mentor.
17:16.1
Grabe talaga.
17:17.1
Let's talk about naman
17:18.1
money culture, diba?
17:20.1
Yung tinuro sa'yo
17:21.1
ng nanay mo o tatay mo tungkol sa pera
17:23.1
na hindi mo makalimutan.
17:25.1
Hindi masyado akong natuto sa kanila eh.
17:27.1
Oo?
17:28.1
Well, in the first place,
17:29.1
they never had an opportunity to do business.
17:32.1
Hindi naman silang negosyante.
17:33.1
Pangalawa,
17:34.1
alam mo,
17:35.1
kilala mo naman yung father ko, diba?
17:37.1
Bookkeeper.
17:38.1
Gusto maging accountant,
17:39.1
hindi naman pwede
17:40.1
kasi hindi Filipino citizen.
17:42.1
Oo.
17:43.1
Tapos yung mother ko,
17:44.1
hindi nagpagtrabaho,
17:45.1
hindi na-employed,
17:46.1
walang negosyante,
17:47.1
walang negosyo.
17:48.1
So,
17:49.1
I would say that
17:50.1
basic lessons like
17:51.1
wag kang kastador,
17:52.1
magtipid ka,
17:53.1
mag-save ka,
17:54.1
yun,
17:55.1
kuha ko sa kanila eh.
17:56.1
Pero apart from that,
17:57.1
lahat,
17:58.1
self-learn eh.
17:59.1
So,
18:00.1
malaking bagay
18:01.1
yung natutunan ko sa kanila.
18:02.1
Dapat pera mo,
18:03.1
pera mo,
18:04.1
pera ng iba,
18:05.1
hindi mo pera yan.
18:06.1
Wag kang gagalawin
18:07.1
at wag kang magnanakaw.
18:08.1
Oo.
18:09.1
Babalik na naman tayo dito
18:10.1
sa kultura na
18:11.1
respect you,
18:12.1
your name
18:13.1
and reputation
18:14.1
and credibility.
18:15.1
Nasa kanya na yung
18:16.1
pag ikaw umutang,
18:17.1
bayaran mo yan.
18:18.1
Hindi mo pera yan.
18:19.1
Malaking impact sa akin yan.
18:21.1
Yung bang,
18:22.1
kahit malaking pera,
18:23.1
kahit maraming kang pera,
18:24.1
inutang mo naman yan.
18:25.1
Hindi sa'yo.
18:26.1
Babayaran mo yan.
18:27.1
So,
18:28.1
yung sense of obligation
18:29.1
kaya ako,
18:30.1
takot na takot ako na
18:31.1
meron akong
18:32.1
na-skip na payment eh.
18:34.1
Yung credit rating ko
18:35.1
sa credit card
18:36.1
napaka-kaas.
18:37.1
Eh,
18:38.1
hindi kahit sa
18:39.1
credit rating ang habol ko,
18:40.1
pero
18:41.1
nandoop pa rin
18:42.1
sa akin.
18:43.1
Yung pressure na,
18:44.1
ba't di ko nabayaran yan?
18:46.1
Ayoko yung
18:47.1
impression generated na
18:49.1
nanggulang ako
18:50.1
kaya nalusot lang ko sila.
18:52.1
So,
18:53.1
those basic
18:54.1
financial
18:55.1
or money principles
18:56.1
ay naging
18:57.1
importante rin.
18:59.1
Pero habang
19:00.1
self-learned yan,
19:01.1
naiintindihan natin,
19:02.1
nakamali rin tayo.
19:04.1
Kung di nanganganser ito,
19:05.1
may lifestyle pa ako.
19:06.1
Kaya walang naiiwan.
19:08.1
Pero nung
19:09.1
nakaanap na kami,
19:11.1
magbabago,
19:12.1
ito talaga ang buhay mo.
19:13.1
Bakit?
19:14.1
Kasi hindi ka na
19:15.1
nakatingin sa sayo,
19:16.1
iisipin mo na ngayon
19:17.1
yung future mo,
19:18.1
future ng misis mo,
19:19.1
future ng anak mo.
19:20.1
So,
19:21.1
tumataas na ang
19:22.1
self-consciousness.
19:23.1
And then,
19:24.1
at that time,
19:25.1
lalo ko nang inaral
19:26.1
at nagbabasa ako ng
19:27.1
diplo
19:28.1
about money,
19:29.1
how to handle it.
19:30.1
So,
19:31.1
the foundation is there
19:32.1
but insufficient.
19:33.1
You still have to learn
19:34.1
on your own
19:35.1
on your journey.
19:36.1
Yun yung ano eh,
19:37.1
yung word na sinasabi kanina
19:38.1
na binibigyan namin
19:39.1
ng halaga
19:40.1
na
19:41.1
as Philippine Chinese.
19:42.1
Again,
19:43.1
this is again
19:44.1
a Fuchian word
19:45.1
called binsi.
19:46.1
Hmm, binsi.
19:47.1
Oo.
19:48.1
Or in Mandarin
19:49.1
called miensi.
19:50.1
Oo.
19:51.1
Ano ibig sabihin naman
19:52.1
ng binsi?
19:53.1
Well, literal meaning
19:54.1
b is
19:55.1
face.
19:56.1
Oo.
19:57.1
See believability.
19:58.1
Oo.
19:59.1
The facial believability
20:00.1
Oo.
20:01.1
of a person.
20:02.1
Oo.
20:03.1
Importante kasi eh.
20:04.1
Kaya,
20:05.1
yun niya eh.
20:06.1
Importante yun.
20:07.1
Kaya,
20:08.1
importante na
20:09.1
kailangan na
20:10.1
pangalagaan po natin
20:11.1
yung pagkatao.
20:12.1
Oo.
20:13.1
Hindi lang reputation eh.
20:14.1
Kasi,
20:15.1
pag inalagaan mo yung pagkatao mo,
20:16.1
the reputation will follow eh.
20:17.1
Correct.
20:18.1
Character ayos.
20:19.1
Reputation will take care of itself.
20:20.1
Yeah.
20:21.1
Okay.
20:22.1
So,
20:23.1
right now,
20:24.1
let's talk about yung sa ipon.
20:25.1
Kasi,
20:26.1
ayun nga,
20:27.1
we believe in the concept of ipon,
20:28.1
team iponaryo.
20:29.1
Si Francis Kong ba
20:30.1
ay
20:31.1
nag-iipon?
20:32.1
Ah.
20:33.1
Lakas ng
20:34.1
galing ko diyan.
20:35.1
Dahil yung misis ko,
20:36.1
Ilocana.
20:38.1
So,
20:39.1
hindi ako
20:40.1
ako ay
20:41.1
visionary.
20:42.1
Hmm.
20:43.1
And may bago,
20:44.1
itatry ko talaga yan.
20:45.1
Hmm.
20:46.1
Eh,
20:47.1
yan ang tinagaling ako eh.
20:48.1
Garments.
20:49.1
Naglalabas ako ng bago
20:50.1
kaya risk taker ako.
20:51.1
Hmm.
20:52.1
Early adopter risk taker.
20:53.1
Pero,
20:54.1
the wife now
20:55.1
is always there
20:56.1
to make sure
20:57.1
na hindi ko
20:58.1
ine-endanger
20:59.1
yung pera.
21:00.1
Hmm.
21:01.1
So, kung
21:02.1
risk siyang for negosyo,
21:03.1
kagamitin yan.
21:04.1
At agree kami.
21:05.1
Meron nga kaming
21:06.1
rules yung key eh.
21:07.1
It takes two yes
21:08.1
to make a buy.
21:09.1
Meron siyang gusto,
21:10.1
yes ako,
21:11.1
no siya,
21:12.1
I don't buy.
21:13.1
Hmm.
21:14.1
Meron siyang gusto,
21:15.1
no siya,
21:16.1
yes ako,
21:17.1
ah,
21:18.1
no ako,
21:19.1
yes siya,
21:20.1
we don't buy.
21:21.1
Okay.
21:22.1
Pag meron akong bibili,
21:23.1
yes ako,
21:24.1
sabi na yes din,
21:25.1
we buy.
21:26.1
Agree.
21:27.1
Okay.
21:28.1
O,
21:29.1
ibig sabihin,
21:30.1
automatically,
21:31.1
nandiyan niyang ipon,
21:32.1
nandun na yung
21:33.1
financial feasibility,
21:34.1
nandun na yung lahat,
21:35.1
no?
21:36.1
Value.
21:37.1
So,
21:38.1
kung paapektuhan ngayon
21:39.1
yung risk-taking factor ko,
21:41.1
hindi rin maganda sa negosyahan.
21:43.1
Tama.
21:44.1
Kailangan,
21:45.1
you have the ability
21:46.1
to take risk.
21:47.1
And taking risk
21:48.1
involves spending.
21:49.1
Hmm.
21:50.1
Kaya,
21:51.1
anything naman,
21:52.1
pag na-estring,
21:53.1
hindi rin maganda.
21:54.1
Depende sa konteksto
21:55.1
at time.
21:56.1
Any personal stories
21:57.1
that you can share
21:58.1
in terms of yung,
21:59.1
ano,
22:00.1
the importance of,
22:01.1
ah,
22:02.1
responsible
22:03.1
money management
22:04.1
in,
22:05.1
in your family?
22:06.1
Ano yung mga story
22:07.1
na pwede mo
22:08.1
makitaan?
22:09.1
There are two
22:10.1
general ways naman
22:11.1
to generate money.
22:12.1
Number one,
22:13.1
income.
22:14.1
Predictable.
22:15.1
Alam mo kung makaano
22:16.1
sa salary mo.
22:17.1
Number two,
22:18.1
you use money
22:19.1
to grow more money
22:20.1
that which is best meant.
22:21.1
Number three pala,
22:22.1
inheritance.
22:23.1
Meron kang uncle na mayaman
22:24.1
na matay na,
22:25.1
punta sa inyo yung pera.
22:26.1
Number four,
22:27.1
bumili ka ng lotto ticket,
22:28.1
bigla ka yung ma'am,
22:29.1
which is
22:30.1
the most ridiculous
22:31.1
opportunity of them all.
22:32.1
Hmm.
22:33.1
So,
22:34.1
maraming mga bagay yan.
22:35.1
Pero,
22:36.1
while we talk about money,
22:37.1
yung kikita ka,
22:38.1
iipon ka,
22:39.1
and everything,
22:40.1
huwag nating kakalitaan
22:41.1
ng isang bagay.
22:42.1
The knowledge
22:43.1
of handling money.
22:45.1
Hmm.
22:46.1
Kaya importante sa akin
22:47.1
yung meron tayong
22:48.1
tinatawag na.
22:49.1
Yung pag-iipon lahat,
22:50.1
practice yan.
22:51.1
Yung pag-aaral
22:52.1
tungkol sa pera,
22:53.1
the philosophy of money,
22:54.1
the practice of money,
22:55.1
and everything,
22:56.1
cognitive
22:57.1
or cognition
22:58.1
ang tawag.
22:59.1
Cognition is where
23:00.1
you get the word knowledge.
23:01.1
Hmm.
23:02.1
Aalamin mo yan.
23:03.1
So, I'm gonna give you
23:04.1
one example.
23:05.1
Alam ko bakit effective
23:06.1
ka, Chinky.
23:07.1
Kasi,
23:08.1
ang tinuturo mo lahat
23:09.1
ay
23:10.1
basically
23:11.1
truthful,
23:12.1
correct.
23:13.1
Ang pagkakamali
23:14.1
ng karamihan
23:15.1
sa pagturo ng pera
23:16.1
ay ganito.
23:17.1
Nagtuturo sila
23:18.1
sa investment
23:19.1
at pera
23:20.1
parang sila
23:21.1
nagtuturo ng laws
23:22.1
of physics.
23:23.1
Ang physics kasi,
23:24.1
hindi ka maka-escape eh.
23:25.1
E equals
23:26.1
MC squared.
23:27.1
Diba?
23:28.1
Hindi po pwedeng baguhin
23:29.1
yung formula niya.
23:30.1
Pag binago mo yung formula niya,
23:31.1
magbabago ang takbo
23:32.1
ng universe.
23:33.1
Hmm.
23:34.1
Ang pera
23:35.1
involves more
23:36.1
on behavior
23:37.1
Hmm.
23:38.1
kesa principles.
23:39.1
Tama.
23:40.1
Kaya,
23:41.1
kita mo lahat ng economist
23:42.1
na na-project last year,
23:43.1
lahat mali.
23:44.1
Hmm.
23:45.1
Kasi,
23:46.1
iba yung economic,
23:47.1
iba yung economic principles,
23:48.1
iba yung human behavior.
23:49.1
And so,
23:50.1
ang natutunan ko
23:51.1
sa pera
23:52.1
ay dapat
23:53.1
tama ang philosophy mo,
23:54.1
tapat ang
23:55.1
cognition mo,
23:56.1
knowledge mo,
23:57.1
bago mo i-apply
23:58.1
yung mga principles
23:59.1
na yan
24:00.1
so that
24:01.1
you will have
24:02.1
sustainable success.
24:03.1
Hmm.
24:04.1
Let me give you
24:05.1
one more example.
24:06.1
The Lord has blessed us
24:07.1
with something na
24:08.1
komportable kami.
24:09.1
While we're not very rich, ha?
24:10.1
Hmm.
24:11.1
Komportable lang.
24:12.1
Pero nandito na kami
24:13.1
sa stage na
24:14.1
hindi na ako
24:15.1
bibira
24:16.1
para yumangan pa.
24:17.1
Tama.
24:18.1
Ang importante ngayon,
24:19.1
paano ko i-leverage
24:20.1
ngayon yung pera
24:21.1
para makatulong
24:22.1
sa ibang tao?
24:23.1
Where is my mission
24:24.1
in all of this?
24:25.1
Hmm.
24:26.1
Or else,
24:27.1
ano mangyayari niya?
24:28.1
E di katulad ng mga
24:29.1
ibang kliyente
24:30.1
kung billionaire
24:31.1
na hanggang ngayon
24:32.1
miserable yung buhay.
24:33.1
Hmm.
24:34.1
Hindi nila alam
24:35.1
kung ano ang mission.
24:36.1
Hmm.
24:37.1
The mission now,
24:38.1
at this stage of my life,
24:39.1
is more important
24:40.1
than making money.
24:41.1
Pumapasok yung pera eh.
24:43.1
Pero yung mission
24:44.1
ang magbabalance
24:45.1
or else,
24:46.1
nagpapagamit ako ng pera.
24:47.1
Hmm.
24:48.1
Hindi ko na ginagamit
24:49.1
yung pera.
24:50.1
Alam mo yung sinabi mo,
24:51.1
actually,
24:52.1
while you are narrating that,
24:53.1
it,
24:54.1
again,
24:55.1
I was reminded nung,
24:56.1
yan nga,
24:57.1
nag-a-assist pa ako sa iyo,
24:58.1
you always say,
24:59.1
your way of thinking
25:00.1
will dictate
25:01.1
your way of living.
25:02.1
Okay.
25:03.1
Diba?
25:04.1
Wrong way of thinking,
25:05.1
wrong philosophy.
25:06.1
Hmm.
25:07.1
Diba?
25:08.1
Equivalent to wrong output.
25:09.1
Hmm.
25:10.1
So, yun yung,
25:11.1
diba yan yung parang
25:12.1
sinasabi mo dito eh?
25:13.1
Correct.
25:14.1
Pero,
25:15.1
how do I make money now
25:16.1
at my stage?
25:17.1
Hmm.
25:18.1
I make money now,
25:19.1
siyempre,
25:20.1
naktitrain pa rin ako
25:21.1
pumapasok yan.
25:22.1
I now position myself
25:23.1
in my states of life
25:24.1
to make money
25:25.1
through my children's
25:26.1
ability to do business.
25:27.1
Pero,
25:28.1
pera nila eh,
25:29.1
hindi ko ginagalaw.
25:30.1
So,
25:31.1
now,
25:32.1
I want my children
25:33.1
to learn how to make money
25:34.1
and how to grow
25:35.1
their business.
25:36.1
Tama.
25:37.1
Kaya,
25:38.1
kung nandito ka lang,
25:39.1
sabi nga ng daughter ko eh,
25:40.1
we have board meetings
25:41.1
every day
25:42.1
in our pajamas.
25:44.1
Habang kumakain kami,
25:45.1
nagsishare na ako eh.
25:46.1
O,
25:47.1
Brian,
25:48.1
diba?
25:49.1
Brian,
25:50.1
yung kurimong business niya,
25:51.1
anak ko ko.
25:52.1
Hmm.
25:53.1
You should see
25:54.1
the interchange
25:55.1
of ideas behind.
25:56.1
Brian,
25:57.1
are you doing this?
25:58.1
Naintindihan mo ba
25:59.1
yung change in consumer behavior?
26:00.1
Alam mo ba
26:01.1
yung mga disruption
26:02.1
nangyayari?
26:03.1
Alam mo ba
26:04.1
kung ano yung nangyayari ngayon?
26:05.1
Landowners and malls?
26:06.1
So, now,
26:07.1
I should be in that position
26:09.1
to enable my children
26:11.1
to grow their business.
26:12.1
Kasi,
26:13.1
how much more money
26:14.1
do I need?
26:15.1
Yeah.
26:16.1
I can use it now,
26:17.1
but I won't use money
26:18.1
to use me.
26:19.1
Yeah.
26:20.1
Pero yun yung importante,
26:21.1
alam mo,
26:22.1
I think it brings you
26:23.1
so much joy.
26:24.1
Yung,
26:25.1
with the idea of
26:26.1
success without a successor
26:27.1
is a complete failure.
26:28.1
Correct.
26:29.1
Diba?
26:30.1
It doesn't really matter
26:31.1
how successful we are
26:32.1
or I am as a person
26:33.1
kung yung next generation naman,
26:34.1
diba,
26:35.1
hindi naman successful.
26:36.1
And,
26:37.1
can you please,
26:38.1
I'll grant you the privilege
26:39.1
to share,
26:40.1
okay?
26:41.1
Or,
26:42.1
proud dad naman
26:43.1
to share yung
26:44.1
the three of them,
26:45.1
what are they doing,
26:46.1
so ano yung mga accomplishments
26:47.1
and mga opportunities nila.
26:48.1
Early in life,
26:49.1
ako yung nagpapasalamat
26:50.1
dun sa isang encounter
26:51.1
during the coffee shop.
26:52.1
So,
26:53.1
may kausap akong
26:54.1
trainer din
26:55.1
habang kamayay
26:56.1
uminom ng kape.
26:57.1
Sabi niya,
26:58.1
alam mo Francis,
26:59.1
parang
27:00.1
tayo lang ang dalawang Chinese
27:01.1
na naktatrain sa corporate.
27:03.1
Sabi ko,
27:04.1
nakalimutan mo yung isa,
27:05.1
sino yun?
27:06.1
Ching Kitang.
27:07.1
Oo nga.
27:08.1
Parang tayo yung tatlo.
27:09.1
So,
27:10.1
I was wondering,
27:11.1
Is that Josiah?
27:12.1
Oo nga.
27:13.1
So,
27:14.1
I was wondering,
27:15.1
kasi wala akong permission
27:16.1
kaya hindi ko mapanggit.
27:17.1
So,
27:18.1
I was wondering
27:19.1
where the conversation
27:20.1
is going through.
27:21.1
I learned one
27:22.1
crucial sentence
27:23.1
from him
27:24.1
that changed
27:25.1
the trajectory
27:26.1
of my life.
27:27.1
Sabi na sa akin,
27:28.1
alam mo Francis,
27:29.1
the sad thing
27:30.1
about what we do,
27:31.1
the proud thing
27:32.1
is that we're Chinese,
27:33.1
we're doing this.
27:34.1
It dies with us.
27:35.1
Yeah.
27:36.1
So, inisip ko yan.
27:37.1
Wala akong factory
27:38.1
na ipapasa sa anak ko.
27:39.1
Wala akong mga
27:40.1
ibang negosyo
27:41.1
na iko-continue
27:42.1
na anak ko.
27:43.1
Hindi namang pwedeng
27:44.1
pilitin sila maging speaker
27:45.1
at writer
27:46.1
katulad ko.
27:47.1
And so,
27:48.1
noon pala,
27:49.1
naisip naman ko na,
27:50.1
the only thing
27:51.1
I can leave to them
27:52.1
is to build their
27:53.1
entrepreneurial skills.
27:54.1
Tama.
27:55.1
Alam mo,
27:56.1
Ching Kitang,
27:57.1
I never realized that today.
27:58.1
Yung traditional business
27:59.1
na ipapas mo ngayon
28:00.1
sa mga anak mo,
28:01.1
marami sila
28:02.1
hindi natatuloy.
28:03.1
Oo.
28:04.1
Naawang Diyos eh.
28:05.1
Galing.
28:06.1
That wisdom,
28:07.1
prepare them.
28:08.1
So, yung anak mo ngayon,
28:09.1
nage-experiment siya
28:10.1
with food.
28:11.1
In Maguinhawa,
28:12.1
nagtayo siya ng
28:13.1
Crazy Katsu,
28:14.1
which becomes very famous.
28:15.1
So,
28:16.1
nag-branch out na siya.
28:17.1
Pero,
28:18.1
very slow ang
28:19.1
progress
28:20.1
because of the
28:21.1
partnership
28:22.1
philosophy.
28:23.1
During the pandemic,
28:24.1
kung lahat ng tao ay
28:25.1
nagsasabing wala nang
28:26.1
pag-asa,
28:27.1
wala na,
28:28.1
wala nang hope,
28:29.1
nagtayo siya ng
28:30.1
pandemic business.
28:31.1
So,
28:32.1
ito,
28:33.1
ito currently ngayon,
28:34.1
itong sumisikat,
28:35.1
yung Kurimo Ice Cream niya.
28:36.1
Ah.
28:37.1
Yung daughter ko naman,
28:38.1
si Hannah,
28:39.1
mahilig sa fashion.
28:40.1
Ay, sikat ka fashion designer siya ngayon
28:42.1
for wedding gown.
28:43.1
Hmm.
28:44.1
At yung bunso ko,
28:45.1
si Rachel,
28:46.1
si nalangang single sa anak ko,
28:47.1
naging
28:48.1
entrepreneur
28:49.1
at ang hawak niyang
28:50.1
produkto,
28:51.1
ang pinakamahirap sa lahat,
28:52.1
tatay niya.
28:54.1
So, siya na ngayon ang
28:55.1
nagkikipag-
28:56.1
alam mo,
28:57.1
kadil niya,
28:58.1
mga government agencies,
28:59.1
kadil niya,
29:00.1
yung mga malalaking company,
29:01.1
ang galing makipag-deal niya na.
29:03.1
So,
29:04.1
may sigurado niya
29:05.1
yung prinsipyo
29:06.1
ay hindi napabago.
29:07.1
How can we serve you
29:08.1
and how can we add value to you?
29:09.1
Hmm.
29:10.1
Hmm.
29:11.1
So,
29:12.1
meron siyang nagagawa ngayon
29:13.1
na hindi ko nagawa nung araw.
29:14.1
Oo.
29:15.1
Bakit?
29:16.1
Fundamentally,
29:17.1
tuturuan ko sila
29:18.1
maging entrepreneurial
29:19.1
dahil wala na akong
29:20.1
maipapasa sa iyo yan.
29:21.1
Kayo na yan.
29:22.1
So,
29:23.1
that becomes
29:24.1
the trajectory
29:25.1
ng aking buhay ngayon.
29:27.1
And,
29:28.1
itong malapit na
29:29.1
nagsusulat ako ng column
29:31.1
sa Philippine Star.
29:32.1
Bago nangyari yung pandemic,
29:33.1
dapat ako
29:34.1
magsusulat kami
29:35.1
ni Rachel
29:36.1
yung bunso ko.
29:37.1
How to survive
29:38.1
the family business.
29:39.1
Oo.
29:40.1
Hindi lang natuloy.
29:41.1
Ganda.
29:42.1
Pero,
29:43.1
itutuloy namin yan.
29:44.1
Tapos,
29:45.1
pinakita sa akin yung isang article
29:46.1
nung nabasa ko yan.
29:47.1
I-featured yan
29:48.1
sa isang Sunday.
29:49.1
It took the children
29:50.1
almost
29:51.1
30 years plus
29:52.1
to realize
29:53.1
na yung mga ideas
29:54.1
na binibigay ko
29:55.1
sa kanila
29:56.1
workable pala.
29:57.1
Hmm.
29:58.1
Kasi yung mga anak
29:59.1
ayaw makinig sa magulang.
30:00.1
Totoo yun.
30:01.1
Ngayon lang nila
30:02.1
na-realize.
30:03.1
Sabi na,
30:04.1
in saying this,
30:05.1
gayon ko lang nakikita
30:06.1
na napapractice
30:07.1
na namin ngayon.
30:08.1
Hmm.
30:09.1
So,
30:10.1
what do we do?
30:11.1
Mag-iwan ka ng pera,
30:12.1
nagkastusin yan
30:13.1
pag hindi maruno.
30:14.1
Mag-iwan ka ng bahay,
30:15.1
ibibenta yun
30:16.1
o kayo mga sunugang ka pa.
30:17.1
Hmm.
30:18.1
Iwanan mo sila ng values.
30:19.1
Hmm.
30:20.1
Love God, love neighbor.
30:21.1
Iwanan mo sila
30:22.1
the ability
30:23.1
to be creative
30:24.1
and to be entrepreneurial.
30:25.1
Hmm.
30:26.1
And who knows?
30:27.1
In the future,
30:28.1
yung mga business nila
30:29.1
ay hindi nating kaya.
30:31.1
Sila lang ang maruno.
30:32.1
Tama.
30:33.1
Nagpabago ang mundo eh.
30:34.1
Alam mo guys ha,
30:35.1
sobrang akong overwhelmed right now.
30:37.1
Because yung lahat ng sinasabi niya
30:39.1
totoo eh.
30:40.1
That's number one.
30:41.1
Ang hirap turuan talaga
30:42.1
yung sarili nating anak.
30:43.1
Kayong mga magaw lang dyan,
30:44.1
kung kayo nag-agree,
30:45.1
type agree sa comment section.
30:47.1
Diba?
30:48.1
Makikinig sila sa iba
30:49.1
but they will not listen to you.
30:50.1
Pero ang pangalawa,
30:51.1
ang pinakamaganda,
30:52.1
kung ikaw ay magaw lang dyan
30:53.1
at nakikinig ka ngayon,
30:54.1
ang pinakamaganda ipamana talaga
30:56.1
sa ating mga ana
30:57.1
ay yung values eh.
30:58.1
Diba?
30:59.1
Totoo yun eh.
31:00.1
Yung sinabi mo,
31:01.1
it's the first generation
31:02.1
that makes the million.
31:03.1
It's the second generation
31:04.1
that inherits the million.
31:06.1
It's the third generation
31:07.1
that loses the million.
31:08.1
Kasi yun nga yung value of hard work
31:10.1
nawawala.
31:11.1
What can you say naman about yun nga,
31:12.1
yung mentality,
31:14.1
yung entitlement mentality?
31:15.1
Kasi nga,
31:16.1
hindi katulad natin.
31:17.1
We,
31:18.1
taga-tondo tayo eh.
31:19.1
Diba?
31:20.1
Tapos during that time,
31:21.1
talagang benta-benta.
31:22.1
We,
31:23.1
ano eh,
31:24.1
face-to-face.
31:25.1
Ngayon internet na lang.
31:26.1
Talagang it's all social media already.
31:28.1
So yung parang feeling
31:29.1
ng mga kabataan ngayon,
31:30.1
mabilis lahat.
31:31.1
It's everything so fast.
31:33.1
So how can you break
31:34.1
that type of a mindset?
31:35.1
Well, una sa lahat,
31:37.1
meron ako sinulat sa column ko
31:39.1
na babaguhin at i-challenge din natin
31:42.1
yung pag-iisip na
31:44.1
first generation starts,
31:46.1
second generation grows,
31:47.1
third generation destroys.
31:48.1
Not necessarily true.
31:50.1
Yun pala ay isang cliché
31:53.1
o pag-iisip na nakabase
31:55.1
sa isang study na ginawa ko
31:57.1
sa Pittsburgh in the US
31:59.1
na maliit.
32:00.1
Tama ang kanilang
32:01.1
conclusion.
32:02.1
First generation
32:03.1
nag-start,
32:04.1
second generation expand,
32:05.1
third generation nira.
32:06.1
Pero ang hindi nilang
32:07.1
pinakita,
32:08.1
yung detail.
32:09.1
From the second generation
32:11.1
to the third generation,
32:12.1
bago nasira yan,
32:13.1
that was about 80 years.
32:15.1
Oh.
32:16.1
In other words,
32:17.1
kung titignan ko naman
32:18.1
yung mga client ko ngayon,
32:20.1
marami sa kanila
32:21.1
na sa fourth generation na
32:22.1
lalong lumalaki pa.
32:24.1
Hmm.
32:25.1
If the foundation is
32:26.1
Values na naman.
32:27.1
Oo.
32:28.1
I don't care what generation
32:29.1
you are in,
32:30.1
you can grow the business.
32:31.1
Kung mali naman ang
32:32.1
foundation and values,
32:33.1
second generation,
32:34.1
first generation lang,
32:35.1
patay na yung business mo eh.
32:36.1
So, that is one thing
32:38.1
you have to put in context.
32:39.1
Okay.
32:40.1
Pero ito yung sinasabi mo,
32:42.1
first, second and third,
32:43.1
very true yan.
32:44.1
Doon sa mga maling
32:46.1
philosophy ng magulang.
32:47.1
Ano yan?
32:48.1
Number one,
32:49.1
dahil galing ako sa hirap,
32:51.1
hindi ako makapapayag
32:52.1
ng inyong anak ko eh.
32:53.1
Makaralas din ang hirap.
32:54.1
Hmm.
32:55.1
Ang sagot ko sa kanila,
32:56.1
congratulations,
32:57.1
you just destroyed
32:58.1
your children.
32:59.1
E kaya ka nga,
33:00.1
ungasenso,
33:01.1
galing ka sa hirap eh.
33:02.1
Hmm.
33:03.1
E ngayon, magaling ka na lahat,
33:04.1
gagawin mo comfortable
33:05.1
yung anak mo.
33:06.1
Paano matututo yan?
33:07.1
Tama.
33:08.1
Second is,
33:09.1
i-refit ka rin yung philosophy
33:10.1
ng mga turo sa bahay
33:12.1
na hindi nilalabas.
33:13.1
Ana,
33:14.1
dalawang klaseng tao
33:15.1
lamang dito sa mundo.
33:16.1
Yung maloloko
33:17.1
at yung niloloko.
33:19.1
Kaya anak,
33:20.1
mas mabuti na yung ikaw,
33:21.1
yung maloloko.
33:22.1
Oo.
33:23.1
E nagtataka ngayon
33:24.1
ng magulang mo,
33:25.1
buhay pa sila,
33:26.1
niloloko sila eh.
33:27.1
Kaya nang tituro,
33:28.1
Values na.
33:29.1
E di pag naging business niya,
33:30.1
nilolokoy niya yung customer niya.
33:31.1
Hmm.
33:32.1
Pag nagpartner siya,
33:33.1
nilolokoy niya yung partner niya.
33:34.1
Bumabalik,
33:35.1
mali ang turo.
33:36.1
Ang turo ko nga
33:37.1
sa aking mga anak ay,
33:38.1
hindi na bali lugi tayo,
33:40.1
huwag lang masira
33:41.1
yung repetition natin.
33:42.1
Hmm.
33:43.1
Bahuyin natin,
33:44.1
pera lang yan eh.
33:45.1
Pero pag nasira ngayon
33:46.1
yung pangalan mo,
33:47.1
sarado na yung mundo.
33:48.1
Grabe.
33:49.1
So,
33:50.1
yung mga bagay na yan,
33:51.1
nuances na maliliit na bagay.
33:53.1
Yung entitled.
33:54.1
E di syempre,
33:55.1
si tatay,
33:56.1
nanay,
33:57.1
galing sa hirap.
33:58.1
Makikita mo yan
33:59.1
sa mga,
34:00.1
kahit na pag-uusapan natin ngayon,
34:01.1
mga malalakas kumita ngayon
34:02.1
sa online shopping
34:03.1
saka yung mga TikTok na yan.
34:04.1
Oo.
34:05.1
Sabi ko nga
34:06.1
sa mga kaibigan ko
34:07.1
ang nagsishare kami,
34:08.1
sandali na lang ang success niya,
34:10.1
babagsak na yan.
34:11.1
Bakit?
34:12.1
Kumikita nga ng million-million.
34:13.1
Ngayon,
34:14.1
puro show na ngayon
34:15.1
sa YouTube,
34:16.1
TikTok,
34:17.1
lahat.
34:18.1
Nung nagkumpisa ako,
34:19.1
pinagtatawanan ako ngayon.
34:20.1
Tignan mo ngayon,
34:21.1
no?
34:22.1
Ang suot ko,
34:23.1
mga berylantes pa,
34:24.1
pa-formula for failure.
34:25.1
Bakit?
34:26.1
Umpisa na yan.
34:27.1
Bakit?
34:28.1
Na-entitled ka na eh.
34:29.1
Hmm.
34:30.1
Ginawa mo lang yung
34:31.1
rags to riches story mo ngayon
34:32.1
as handle mo,
34:33.1
but you're actually bragging about yourself.
34:34.1
Anong sabi sa biblia?
34:35.1
Pride comes
34:36.1
before destruction,
34:37.1
ehote spirit
34:38.1
before a fall.
34:39.1
Umpisa na yan.
34:40.1
Mali na ang values.
34:41.1
Kung gusto mo patagalin yan,
34:42.1
ayusin mo yung values mo.
34:44.1
Hindi dapat ganyan.
34:45.1
Hmm.
34:46.1
So,
34:47.1
yung entitled na yan,
34:48.1
lalo na
34:49.1
pag nakapakinherit ngayon
34:50.1
ng negosyo,
34:51.1
ayan na.
34:52.1
Kasi hindi niya alam,
34:54.1
behind the success
34:55.1
is a process.
34:56.1
Hmm.
34:57.1
Okay.
34:58.1
Biggest money mistake
34:59.1
na nagawa mo na
35:01.1
pwedeng matutunan ng iba
35:03.1
para hindi nila maulit?
35:04.1
Too trusting without due diligence.
35:06.1
Laking pera na wala ako dyan, eh.
35:07.1
So, biggest money mistake ko,
35:09.1
hindi ko natinig sa misis, eh.
35:10.1
Oh.
35:11.1
Again, yung yes, yes.
35:12.1
Oo.
35:13.1
Kaya yung misis,
35:14.1
madagal lang nagsasabing,
35:15.1
parang hindi yata,
35:17.1
may something is off
35:19.1
with your partner.
35:20.1
Oo.
35:21.1
Parang mali ang ginawa.
35:22.1
Ako naman,
35:23.1
ay, huwag mo lalo
35:24.1
sunin yung isip ko.
35:25.1
Dapat positive mo.
35:26.1
Huwag mo positive.
35:27.1
Ayun.
35:28.1
Positive, di ba?
35:29.1
Nga.
35:30.1
Niloko ako ng partner ko.
35:31.1
So, kailangan may due diligence ka pa rin
35:34.1
at makikinig ka doon sa mga taong
35:36.1
pwedeng pagkatiwalaan
35:37.1
na iko-correct ka.
35:39.1
Hmm.
35:40.1
So, that's the biggest money mistake.
35:42.1
Best investment
35:44.1
you have made in your entire life?
35:46.1
Family.
35:47.1
Hindi lang education.
35:49.1
Daily education.
35:51.1
Formal education.
35:52.1
Eto, daily education.
35:54.1
Kaya ngayon,
35:55.1
nung sinabi ni Hannah,
35:57.1
Dad,
35:58.1
gusto ko mag-aaral ng fashion design.
36:01.1
Binil.
36:02.1
Go. Balik.
36:03.1
Dad,
36:04.1
maganda yung
36:05.1
Fashion and Arts Academy
36:07.1
in San Francisco, kaw.
36:10.1
Go.
36:11.1
Pagbalik, di ba?
36:12.1
Laki ng kaso.
36:13.1
Sacrifice ka mini-misis.
36:14.1
Pagbalik,
36:15.1
eto na.
36:16.1
Makakabawi na kami.
36:17.1
Dad,
36:18.1
maganda yung Paris.
36:20.1
Ikaw,
36:21.1
bumalik eh.
36:23.1
Where is he now?
36:24.1
Kita mo yung clientele niya,
36:26.1
puro doon sa society niya.
36:29.1
So,
36:30.1
it's the best money making I have.
36:32.1
Got nothing to do with physical money.
36:34.1
Hmm.
36:35.1
It's everything to do with the intrinsic value
36:37.1
that money can buy.
36:39.1
Eto naman,
36:40.1
yung failures.
36:41.1
Let's talk about failures.
36:42.1
Ano yung failures na na-experience mo
36:44.1
before na hindi mo makalimutan?
36:46.1
So painful.
36:47.1
And how were you able to recover?
36:48.1
Ayun.
36:49.1
Konektado na naman sa
36:50.1
without doing due diligence.
36:52.1
Akalain mo yung inumpisan kong negosyo
36:54.1
ay nawala sa akin.
36:55.1
Di wala akong nakuha ni isang kusig.
36:57.1
Hindi ko na alam kung sa'yo na ako mapupunta.
36:59.1
So sa galit ko,
37:00.1
gusto kong gantihan yung partner ko,
37:02.1
pasag naman si misis.
37:04.1
Sabi niya,
37:05.1
hindi yan na nasa Bible eh.
37:07.1
Ang nasa Bible,
37:08.1
yung paghihiganti yung business niya,
37:10.1
hindi natin business niya.
37:11.1
Hmm.
37:12.1
Tsaka isa pa,
37:13.1
pag masyado kang nakafocus sa negative,
37:15.1
pag nagbubukas na ngayon yung opportunity,
37:17.1
di mo makikita.
37:18.1
Eh tama nga naman.
37:20.1
So that was,
37:21.1
also,
37:22.1
curiously,
37:23.1
that was the time when I wrote my four-volume books
37:25.1
one day at a time.
37:26.1
Hmm.
37:27.1
Kasi I was living one day at a time.
37:28.1
Akalain mo,
37:29.1
kung hindi pala nangyari sa akin yan,
37:31.1
hindi ako mapupunta din sa ginagawa ko ngayon.
37:33.1
Okay.
37:34.1
So,
37:35.1
binalasa pala ni Lord yan
37:37.1
para dumanak doon sa failure na yan.
37:40.1
Magising,
37:41.1
gumayo,
37:42.1
naktry na ngayon ng iba.
37:43.1
Yeah.
37:44.1
Kaya yung failure niya yan is a stepping stone.
37:46.1
Hmm.
37:47.1
So,
37:48.1
nakaroon taloy ako ng isang
37:50.1
English sentence
37:51.1
pagdating niya sa experience niya.
37:53.1
What?
37:54.1
Just when the pieces seem to be falling apart,
37:56.1
it may be God's way of putting the pieces
38:00.1
in its rightful place.
38:02.1
Wow.
38:03.1
Kaya investment pala yan,
38:04.1
hindi pala faithful.
38:05.1
If you can go back to the,
38:07.1
in time, no?
38:08.1
When you were younger.
38:09.1
Hmm.
38:10.1
Ano sabihin mo sa sarili mo?
38:11.1
You're so stupid,
38:12.1
you wasted so much time.
38:14.1
Oh.
38:15.1
Masimple lang.
38:16.1
Kasi marami tayong karakit sa buwan.
38:17.1
Marami tayong ego,
38:18.1
maraming yabang,
38:19.1
maraming false belief
38:20.1
in everything else.
38:21.1
If I can go back to my younger days now,
38:22.1
I would say,
38:23.1
don't waste time,
38:24.1
stupid.
38:25.1
Learn.
38:26.1
Learn more.
38:27.1
Hmm.
38:28.1
So,
38:29.1
katulad na kinuhaid ko sa iyo dati,
38:30.1
lalo na nung hindi ko pa na-meet si Lord,
38:31.1
wala na nga akong pera,
38:32.1
mayabang pa,
38:33.1
may lifestyle pa.
38:34.1
Ayan ang masamang kombinasyon.
38:35.1
Wala na ng pera,
38:36.1
mayabang pa eh.
38:37.1
So,
38:38.1
if I can go back to my younger days,
38:39.1
I would say,
38:40.1
time is the most precious resource of life.
38:41.1
Okay.
38:42.1
Okay.
38:43.1
Okay.
38:44.1
Okay.
38:45.1
Okay.
38:46.1
Once you waste time,
38:47.1
it doesn't come back.
38:48.1
Yung pera,
38:49.1
outcome lang yun.
38:50.1
If you do things correctly,
38:51.1
it will lead you there.
38:52.1
Pero pag nandiyan na,
38:53.1
you don't allow yourself to be enslaved by it,
38:54.1
you use it.
38:55.1
It becomes a tool
38:56.1
for you to achieve something more.
38:57.1
Eh nung araw kasi ang turo sa akin,
38:58.1
pinakamahalaga pera eh.
38:59.1
Hmm.
39:00.1
Hmm.
39:01.1
The Chinese culture?
39:02.1
Hmm.
39:03.1
By the time you reach age 40,
39:04.1
dapat,
39:05.1
millionaire ka na,
39:06.1
kung hindi,
39:07.1
baksak ka na.
39:08.1
Eh,
39:09.1
kita mo naman ang pressure sa atin nung araw.
39:10.1
Ah,
39:11.1
grabe.
39:12.1
So,
39:13.1
hindi,
39:14.1
hindi,
39:15.1
hindi,
39:16.1
hindi.
39:17.1
So,
39:18.1
Francis,
39:19.1
thank you very much.
39:20.1
Where can they follow you?
39:21.1
Especially,
39:22.1
yung mga kabataan dyan na nakikinig,
39:23.1
mga OFW natin,
39:24.1
mga kasama at mga ka-iponaryo.
39:25.1
Where can they follow you?
39:26.1
Ah,
39:27.1
very active ako ngayon sa LinkedIn.
39:28.1
Active pa rin ako sa Facebook.
39:29.1
Huwag sa friends page kasi di na kaya.
39:30.1
Sa like page na lang.
39:31.1
Ah,
39:32.1
very active din ako sa thread.
39:33.1
Hmm.
39:34.1
Ah,
39:35.1
active ako sa blog page ko.
39:36.1
Nag-aaral pa ako ng sayaw,
39:37.1
katulad ng Chinchilla.
39:38.1
Ah,
39:39.1
ah,
39:40.1
ah,
39:41.1
ah,
39:42.1
ah,
39:43.1
ah,
39:44.1
ah,
39:45.1
ah,
39:46.1
ah,
39:47.1
ah.
39:48.1
Ah,
39:49.1
ah,
39:50.1
ah,
39:51.1
ah,
39:52.1
ah,
39:53.1
ah,
39:54.1
ah,
39:55.1
ah.
39:56.1
Ah,
39:57.1
ah,
39:58.1
ah,
39:59.1
aah...
40:05.1
!*
40:07.1
Sipan siya sa istro si Francis.
40:08.1
Sipan siya
40:11.1
STUDY NG BIP NAMIT
40:13.1
HALNA
40:14.1
IHILUP
40:15.0
NFetu
40:16.1
Looking forward, looking forward.
40:18.0
Okay, Ninong, fun ano lang ito.
40:20.5
This is an ipon card.
40:22.5
We want to challenge people kung paano makasave ng 100,000 pesos by using this card.
40:28.7
So, ang gagawin lang natin, there are 60 cards.
40:31.4
Pipili ka lang ng isa.
40:32.6
Pipili ka ng isa.
40:34.4
Yung ginagawa ng mga magikero.
40:36.0
Oo, yan, yan, yan.
40:38.4
Choose one.
40:39.4
O sige, pakibasa.
40:41.1
Ano nakasulat dyan?
40:42.6
Galanting Partner Challenge.
40:44.5
Ang maghuhulog ng savings sa ipon box mo ay si diyowa, asawa, or partner.
40:52.3
Lambingin mo siya na magbigay ng malaki para mas malaki rin ang mga ipon mo.
40:57.7
Kung single ka, maghulog ng 150 pesos.
41:04.6
Okay, yan.
41:05.3
Di ba?
41:05.8
Kunyari, si misis, o, di ba?
41:07.5
Parang hihingi tayo ng pera.
41:09.4
O, isa pa, isa pa.
41:10.1
One last, one last.
41:11.3
Ipon card.
41:12.7
Body Parts Challenge.
41:14.5
Sampung mga daliri, kamay at pa, dalawang tenga, dalawang mata, ilong na maganda.
41:23.7
Dahil 25 ang total kapag inat mo ang mga body parts, 25 pesos muna ang hihuhulog po sa ipon box at huwag mo ihulog yung ilong mo at wala akong ipinabasa.
41:38.9
So, yan.
41:40.1
So, Ninong, bibigay ko to sa iyo.
41:42.2
Oo.
41:42.8
Alam ko hindi mo na kailangan to.
41:44.5
Pero para sa mga anak mo.
41:46.8
It is what we call as the ipon cards.
41:48.7
Yan.
41:49.4
Creative.
41:50.1
Very creative.
41:50.6
Thank you.
41:51.1
Thank you.
41:51.9
Thank you very much, guys.
41:53.7
I hope you have learned from this session of ours.
41:56.5
Sana naman na-encourage kayo.
41:58.8
Truly enough.
42:00.3
Alam nyo, ito lang parati ko sinasabi.
42:01.9
Experience is not only the best teacher in your life, but learning from other people's mistakes is one of the best teacher that you can really learn.
42:09.6
And I've really learned so much from this man.
42:11.8
Kaya nga, I encourage you to also follow him.
42:13.8
Read his books, follow his articles, read his newspapers, and also follow him at his social media.
42:19.8
Maraming maraming salamat.
42:21.1
Till next time, tatandaan, tamang karunungan, tamang disiplina po ang susi sa pagyaman.
42:25.9
Thank you.