01:25.6
At hindi tayo magpapadalaan ng mga materials para magtayo ng concrete structures doon para matuluyan ng ating mga tauhan ng Navy na nandun.
01:38.3
So ganyan. Sinong nagsabi na mayroon tayong ganong commitment?
01:41.9
Ang China. Ang China.
01:44.3
Niraise daw ng China yung ganong issue na mayroon tayong commitment.
01:48.9
Kasi ang plano na nga natin ngayon mga kabunyog, may budget na inaprobahan ang Kongreso.
01:54.5
Nag-allocate na ng pondo para i-repair yung BRP Sierra Madre.
01:59.8
Aside sa i-repair yung BRP Sierra Madre, magtatayo na ng structure doon para mayroong matutuluyan yung ating mga Navy.
02:10.5
At saka yung ating mga mangingisdang Pilipino, kapag inaabot ng alanganin, mayroon silang mapapahingaan doon.
02:17.2
Kaya magtatayo na ng structure doon. Mayroon tayong budget doon.
02:21.2
Ngayon, ang ginagawa nitong China...
02:26.2
Kaya ang gusto nila, i-inspect lahat ng pumupunta doon na sasakyang pandagat ng Pilipinas.
02:31.9
Kahit yung mga nagdadala lang ng resupply mission, gusto nilang tingnan kung ano talagang daladala.
02:38.5
Ayaw nila na i-repair natin yung BRP Sierra Madre.
02:43.2
Ang ginagamit na batayan o basis ng China ay yung commitment daw ng Pilipinas.
02:50.2
Pumayag daw tayo sa ganun.
02:52.2
Ngayon, natanong ang ano para...
02:54.5
Natanong ngayon ang mga kongresista.
02:58.2
Ano bang masasabi nila dito sa napabalitang ito?
03:01.4
Sabi ni Tulfo, si Tulfo yung natanong, mga kabunyog, si Erwin Tulfo.
03:05.7
Sabi ni Erwin Tulfo, ay dapat ang magpaliwanag niyan ang dating presidente.
03:09.7
Tama naman. Tama naman.
03:12.2
Ang dapat talagang magpaliwanag niyan si Duterte.
03:14.7
Kasi hindi ito simpleng issue.
03:17.2
Nagiging sakit sa ulo ni Marcos ng kasalukuyang administrasyon.
03:22.1
Yung sinasabing secret deal.
03:24.5
O commitment ni Duterte sa China.
03:27.0
Yan ang ngayon ang ini-invoke ng China.
03:29.0
Na tayo ang hindi sumusunod sa commitment natin.
03:32.7
At ang mayroon palang ganung commitment si Duterte.
03:35.5
Sinong nagsasabi niyan ngayon? China.
03:37.9
So dapat magpaliwanag niyan si Duterte.
03:40.9
Yan din ang stand ng kongreso.
03:44.0
Yung camera, tinanong sila, anong masasabi nyo doon sa lumabas na balita
03:49.3
na mayroon palang secret deal si Duterte sa China.
03:52.9
Ito mga kabunyog.
03:54.5
Ito yung nasabi ni Tolfo.
03:57.6
Siguro po ang right person na sasagot ho dyan,
04:00.5
ang dating Pangulo.
04:02.1
Kasi hindi naman ako kami privy.
04:05.6
Maging ang administrasyon po na ito.
04:07.8
So maganda po siguro the former president will answer that
04:12.5
kung mayroon bang kasunduan.
04:14.8
Kasi I believe before previously sinasabi nila wala.
04:18.9
Dinenay nila yung insyol na yan.
04:21.1
So it would be better.
04:22.9
And the right person to ask that,
04:24.5
question and answer it is yung dating Pangulo.
04:29.9
So mukhang may papatawag sa camera si ano ah.
04:37.5
Mukhang may papatawag si Duterte sa camera.
04:43.2
Ngayon si Kibuloy ang pinapatawag.
04:45.2
Ito naman ipapatawag si Duterte.
04:47.8
At ang pananagutan niya, kung totoo ba,
04:50.8
na mayroon siyang secret deal sa China.
04:54.5
Kaya ito, dito, ano ito?
04:58.7
Mukhang mag-aaway na naman dito ang camera at si Duterte.
05:05.1
Parang iisa-isahin sila Duterte at si Kibuloy dito ah.
05:09.6
Si Kibuloy tungkol dun sa ano,
05:11.8
mga reklamo sa kanya at tungkol sa SMNI.
05:15.0
Si Duterte naman ipapatawag kaugnay dito sa issue ng China.
05:18.8
Kasi ginagamit ng China yung dahilan na yun eh.
05:22.7
bakit hindi kayo marunong sumunod sa commitments nyo?
05:27.9
Mayroon commitment na hindi ninyo ire-repair yung BRP Sierra Madre.
05:31.9
Mayroon commitment na hindi kayo magdadala dyan ng ano?
05:35.4
Magdadala ng mga materiales para mag-construct dyan ng structure.
05:39.7
Sa totoo, hindi naman tayo pwedeng pagbawala ng China dyan.
05:44.3
Hindi tayo pwedeng pagbawala ng China dyan kasi tayo ang may sovereign rights dyan.
05:49.2
Okay, wala tayong sovereignty dyan.
05:51.6
Pero mayroon tayo.
05:52.6
Mayroon tayong sovereign rights dyan.
05:54.3
Ibig sabihin, tayo yung may kapangyarihan na mag-develop dyan.
05:58.2
Pwede tayong magtayo ng istruktura dyan.
06:00.7
Kasi tayo yung may sovereign rights.
06:03.6
Ngayon, lumalabas ang sabi ng China,
06:07.0
may wrong deal si Duterte sa kanila noon.
06:09.8
Na hindi haharangan yung mga papasok na sasakyan ng dagat ng Pilipinas.
06:16.6
Pero, i-commit ng Pilipinas na hindi nito ire-repair ang BRP Sierra Madre sa Ayunginsyo.
06:22.6
At hindi magko-construct ang Pilipinas ng mga istruktura doon.
06:28.3
Ay ngayon, ang gusto nang mangyari ng administrasyong ito, natama rin naman,
06:32.6
nag-allocate na ng budget doon.
06:35.6
Yung bahagi doon sa tinanggal na confidential funds ni Sarah Duterte,
06:41.3
ilinagay doon sa pagko-construct ng istruktura doon.
06:47.5
Kaya magdadala na talaga doon ng mga materyales.
06:50.5
Ngayon, ang problema,
06:52.6
ayaw ng China ang papasukin doon kapag may darang materyales.
06:57.5
Ang ini-invoke ng China, yung commitment o deal ni Duterte na pinasuka noon.
07:03.9
Kaya, nagiging mainit na issue ito ngayon.
07:09.7
Tama itong si Tulfo.
07:10.9
Sa punto na yan, magpaliwanag si Duterte.
07:13.8
Ipatawag si Duterte sa Kamara at sa Senado.
07:21.1
nananahimik sila sa issue na ito.
07:25.5
O, mas nakikialam pa sila sa issue ni Kibuloy.
07:28.8
Pinagtatanggol pa nila si Kibuloy.
07:30.6
Kumunta pa si Sarah Duterte doon sa rally ni Kibuloy.
07:33.6
Pero dito sa issue nito ng China, tahimik sila.
07:36.6
Pero hindi sila dapat patahimikin na lang.
07:39.5
Dapat magpaliwanag sa kanila sa kanilang ginawa.
07:43.1
Kasi ang sabi ng China,
07:44.7
nag-commit si Duterte.
07:46.0
May deal na pinasok noong panahon ni Duterte.
07:50.4
Kaya dapat siyang magpaliwanag.
07:52.5
Ano sa tingin nyo?
07:56.8
Yan yung kailangang, ano dito.
08:00.5
Yan yung kailangang pag-usapan.
08:04.5
Dapat ipatawag si Duterte.
08:08.1
karamihan kasi sa mga senador,
08:09.9
mas abala sila sa pagtatanggol kay Kibuloy.
08:13.6
Pero itong tungkol sa China,
08:15.5
hindi nila inaaksyonan.
08:18.1
Tahimik dyan si Sarah Duterte.
08:21.5
Yung pala, kaya pala mga tahimik yan,
08:24.0
mayroon palang mga, di umano,
08:25.7
ginawang mga katraiduran sa bansa, ano?
08:29.0
Mayroon palang nga,
08:30.5
ginawang katraiduran sa bansa,
08:32.3
kaya pala nanahimik.
08:34.1
Kaya lang, China na rin ang nag, ano eh,
08:36.5
China na rin ang nagbukas.
08:38.7
China na rin ang nagsabi
08:40.0
na mayroon, mayroon kaming usapan
08:41.9
sa panahon noong Duterte.
08:44.2
O, nag-commit siya.
08:47.5
na hindi daw magkukunod,
08:50.4
hindi tayo magkukonstruct
08:51.9
ng istruktura doon.
08:56.0
Ay, mga kabunyog, mga kababayan.
08:57.9
So, ngayon, lumilinaw na, ano?
08:59.9
Ha? Lumilinaw na.
09:02.6
Anyway, o binuking sila
09:04.2
ng China, exacto eh.
09:07.9
Kaya, pinag-uusap, ito po,
09:10.3
ginagawa ko tong topic ngayon,
09:12.3
hindi ako nag-iimbento, ha?
09:14.8
Narinig, nung isang araw
09:16.3
ko pa ito dinidiscuss.
09:17.7
At saka ngayon, o,
09:19.0
nagsabi na ngayon ng kamera,
09:21.9
Sa pamamagitan nila Tulpo,
09:24.5
hindi, dapat ang magpaliwanag niyan
09:25.9
ang dating presidente
09:26.8
kasi siya namang nakakaalam niyan
09:28.2
kung ano talaga eh.
09:35.1
O, okay, mga kabunyog,
09:36.6
mga kababayan, ha?
09:37.7
Magandang araw sa inyong lahat.
09:39.7
Pabangan po natin, ano?
09:40.8
Pero dapat suportahan natin ito.
09:42.9
Dapat talaga magpaliwanag si Duterte
09:44.7
sa secret deal niya di umano sa China.
09:47.7
China na ang nagsasabi.
09:49.7
So, na kay Duterte,
09:50.4
ngayon, kung i-deny niya ito,
09:54.4
mga officials na mismo ng China
09:56.0
ang nagsabi. Mayroon silang
10:00.5
na detalye ng napag-usa
10:02.6
ng commitment ni Duterte noon.
10:07.0
Sige, mga kabunyog, mga kababayan,
10:08.8
mabuhay po tayo. Pabangan po natin
10:10.4
ang mga susunod na kaganapan
10:12.4
tungkol sa issue na ito.
10:16.4
bunyog, halikan na
10:22.4
kapag buklot ay may
10:25.4
Tusong bisayas, ming tanaw,
10:30.4
Sa bagong Pilipinas,
