2916 | Wanted: 2M Construction workers para maging builders ng bayan.
00:28.5
na doon pa rin pa ba yung oportunidad para sa kanila?
00:31.4
Lalo na ngayon, modern technology na, Prof.
00:35.3
Yes, actually maraming mga opportunities.
00:38.2
Kasi yung construction industry ay booming talaga ngayon.
00:42.3
Sa totoo lang yung naglabas ng Philippine Statistics Authority,
00:45.8
kung ano yung mga employment na nagpadami sa Pilipinas as of January 2024,
00:52.6
ay construction yung karamihan, 500,000 yung naidagdag niya.
00:58.5
madalang pa rin talaga.
00:59.7
Tapos ang estimate ay nasa 3 million yung construction workers sa Pilipinas.
01:06.9
Maliban pa dito dahil nagbubukas na rin ng ibang bansa para sa mga skilled Pinoy worker talaga, diba Prof?
01:15.2
At yun nga, maski nga dito lang sa Pilipinas, Tuti,
01:19.2
ang demand din na sinasabi ng mga associations,
01:23.2
ng mga construction companies and builders,
01:26.5
2 million daw yung kakalilitan.
01:28.5
Kailanganin na additional until 2025, ha?
01:32.8
Dito lang sa Pilipinas yan, Prof, ha?
01:34.9
Yung pinag-uusapan natin.
01:36.9
Oo, dito lang sa Pilipinas.
01:38.5
Iba pa yung sa abroad, no?
01:40.5
Kaya talagang may shortage ng construction workers ngayon dito sa Pilipinas.
01:46.0
Sa totoo lang, ha?
01:48.0
Noon-noon, aminin natin, Prof, diba?
01:51.6
Noon-noon, maligta ko.
01:52.4
Parang yung iba ang tingin nila sa mga construction workers,
01:55.9
parang yun na yung maliit na level natin.
02:01.5
Noon na, noon yun, ha?
02:03.0
Pero ngayon, hindi.
02:04.2
Talagang, at saka skilled yan, eh.
02:09.0
Madami pa rin, no?
02:10.2
Actually, ang sitwasyon niya ganito talaga, no?
02:12.6
Doon sa 3 million na meron tayo,
02:14.8
isang million dyan yung certified, no?
02:17.6
Ibig sabihin, mayroon silang certificate na maipapakita.
02:21.7
Oo, sa TESDA, ganyan, no?
02:23.3
Pero doon sa 3 million na yan,
02:26.5
2.3 million yung nasa informal sector.
02:30.2
At pag sinabi natin na informal sector,
02:33.0
ito yung mga hindi nabibigyan ng tamang sweldo,
02:38.0
o kaya wala silang mga benefits, ganyan.
02:41.3
Yung nasa formal sector, yung maayos talaga,
02:46.6
So, parang, ano, no?
02:47.7
10% yung nasa formal sector,
02:52.0
tapos 90% naman yung nasa informal sector.
02:56.5
Kung titignan mo, nandun yung opportunity.
02:58.9
Kasi, pwedeng mag-transition, eh,
03:01.3
from informal to formal sector,
03:03.9
yung mga construction workers natin.
03:06.8
O, kaso, di ba kasi sa mga bayan-bayan, di ba, Prof?
03:09.3
Mas, for example, may magpapatayo ng mga bahay,
03:12.4
kalsada, minsan kinukuha na lang yan, eh.
03:14.4
Di ba, oy, gusto nyong magtrabaho dito,
03:17.1
yun talaga yung mga, ano nila.
03:18.3
So, pwede natin i-jump up into,
03:20.4
ikangay, higher level nila sa pagiging construction workers.
03:24.1
O, and, ano dyan,
03:26.1
ang maliwanag na programa ng gobyerno ay yung sa TESDA, eh.
03:30.3
May mga NCU, sa carpentry, masonry, ganyan, ano.
03:35.2
Ang, actually, may scholarship pa nga yan,
03:38.2
babayaran pa sila, ano, ng allowance.
03:41.7
Allowance, correct, Prof.
03:43.0
Oo, kaya ako nagtataka,
03:45.1
bakit kaya hindi pa rin, ano, no, na napupuno, no?
03:49.3
Ah, hindi, sorry.
03:50.4
Kulang pa pala, no, yung naibibigay ng government natin.
03:54.4
Malakas yung demand.
03:56.1
So, alaman ko to, actually, kasi nagpatayo tayo ng head office natin sa Agusan, ano.
04:00.8
At, nung nakausap po nga yung mga, ano, mga construction workers,
04:05.1
yun nga, walang SSS, walang pag-ibig,
04:08.3
hindi nagbabayad ng PhilHealth, ganyan, no.
04:11.1
So, inayos natin yun lahat.
04:14.2
Nakaka, ano naman, nakakahiya naman bilang financial guru.
04:17.2
Ay, hindi ko sila, hindi ko sila aayusin, ano.
04:19.8
Kaya, swerte sila.
04:21.9
Tapos, tinuruan din natin sila na mag-ipon, ano.
04:25.3
Yung mga construction workers na yun, siguro mga nasa 25 sila lahat, ano.
04:29.6
Ang ginawa namin ay, sabi ko, o, kung magtatabi kayo ng 10% nung sweldo ninyo,
04:36.9
kasi, ano, weekly sila sumasahod, eh.
04:39.2
Sabi ko, tatapatan ko yan ng 5%.
04:42.7
Kasi, ang reality is, pagkatapos nung project, wala silang trabaho.
04:49.3
O, yun ang problema sa mga construction workers, lalo na mga informal.
04:56.2
So, ang sabi ko, para hindi kayo mahirapan, at least pagkatapos ng kontrata ninyo sa akin,
05:01.8
ay mayroon kayong makukuha.
05:04.1
So, hindi kayong mangungutang.
05:05.6
Meron kayong panahon para gagamitin nyo yung pera na yan habang nagahanap kayo ng trabaho.
05:12.3
Hindi kayong mangungutang.
05:14.0
So, tuwang-tuwa sila kasi nung natapos nga yung project,
05:17.4
ay halos yakapin nga ako nung mga construction workers
05:19.9
kasi sabi nila parang isang buong buwang sahod yung equivalent ng nasaim nila.
05:24.9
At sabi nila, kaya din pala naming mag-ipon kung ganito yung sistema.
05:29.9
So, anim na po ang yung project na yun, pero nakapag-ipon sila.
05:34.6
So, yun yung kalagayan ng mga construction workers natin.
05:42.4
But napansin ko rin na hindi maganda yung kondisyon ng kanilang trabaho.
05:50.6
So, tinatanong ko yung in-interview ko sila,
05:53.0
na parang minsan,
05:54.9
sila pa daw ang bibili nung mga hard hats nila
05:57.7
o kaya nung mga personal protective equipment.
06:01.3
Nabawas pa sa kita nila.
06:04.7
Kasi ang daming mga issues sa totoo lang,
06:07.5
pag titignan natin,
06:08.4
kasi karamihan nga ay nasa informal sector,
06:10.9
yung contractor din mismo ay nagtitipid
06:16.1
hindi para mas dumami yung kita niya,
06:19.7
pero dahil tumataas talaga yung mga biligin.
06:24.9
Maraming kailangang paswelduhan, ganyan.
06:27.4
So, sila din na nahihirapan.
06:30.9
So, maliban sa mga nabanggit mo, Prof,
06:33.0
ikaw, malapit ka dyan, hindi lang sa mga construction worker,
06:36.4
dahil alam ko may grupo din kay mga OFW, di ba?
06:39.0
Ano yung nakikita mong dapat pagtuunan ng pansin ng ating gobyerno
06:43.9
para tulong dito sa ating mga kapusong construction workers?
06:48.3
Actually, ang isa talaga na nakita ko na untapped market dito, ha,
06:52.9
ay, kasi kapag, di ba,
06:54.9
ano, kapag nag-isip tayo ng construction worker, lalaki,
06:59.1
Pero actually, ang mga kababaihan,
07:01.8
pwede yang bigyan ng trabaho sa construction work.
07:05.3
Pwede silang mag-paint, di ba?
07:07.2
Pwede sila sa carpentry.
07:09.5
Actually, in demand nga abroad sa construction work,
07:14.8
ay mga bababating welder.
07:17.5
Dahil pulido gumawa.
07:20.4
O, siya kasi ang mga babae, no?
07:24.9
Mga pulido daw gumawa.
07:27.3
So, napakalaking opportunity niyan para sa mga kababaihan.
07:31.7
So, dapat iyan din yung tanggalin natin, ano,
07:34.0
na pag sinabi na construction worker,
07:36.0
lalakihan lang yan, no?
07:39.7
Pwede pang gawin ng gobyerno is
07:41.9
paigtingin yung training and education program nito
07:47.8
Kasi yung sa amin, nung nangyari talaga,
07:50.2
nung pumunta kami, kami yung lumapit sa TESDA,
07:52.2
kasi nung tinanong ko yung 25,
07:54.9
na construction workers na yun,
07:56.4
ay wala silang TESDA certification.
08:01.0
So, sabi ko, sumulat ako sa regional office,
08:04.4
o binigyan naman kami,
08:06.1
sabi nila, hindi talaga kayo kasi umabot sa enrollment,
08:09.4
so hindi magiging scholar yan.
08:10.9
Sabi ko, ay hindi,
08:12.7
kahit kami na yung magbayad
08:14.7
para mabigyan sila ng certification.
08:18.0
Kasi, ano yun, eh.
08:19.4
Makakadagdag yun, eh.
08:20.4
Naisip ko talaga yun.
08:22.3
Parang naging ano ko rin,
08:24.3
uy, pagkatapos nila,
08:25.5
saan sila magtatrabaho?
08:26.9
So, at least, mas may ipon,
08:29.1
tapos mayroon silang certification na maipapakita.
08:32.2
Mas malaki yung chance, ah.
08:35.7
At ang nakikita ko pa,
08:37.4
ang marami din kasi na nakukuha na certification sa TESDA
08:41.7
ay yung mga masonry, masonry, carpentry, ganyan.
08:45.0
Pero ang hindi alam ng marami,
08:47.5
itong magandang opportunity,
08:48.8
meron din on machine operation.
08:51.7
Yung mga heavy equipment.
08:54.3
Yung mga heavy equipment,
08:57.4
At kapag yun yung kinuha natin,
09:00.2
mas mayroong dyan yung kakulangan, eh,
09:03.1
doon sa industry.
09:04.5
Medyo marami tayo,
09:05.7
kunwari, dito sa masonry, sa carpentry,
09:08.4
Pero sa pag-operate ng heavy equipment,
09:12.1
sa mga forklifts, ganyan,
09:13.9
medyo may kulang dyan.
09:15.8
Kaya, kung ako, ano, no,
09:18.7
sana may mga nakikinig dito na
09:20.7
construction worker yun,
09:22.6
pwede kayong magdagdag,
09:24.3
ng inyong skills,
09:25.3
na hindi lang kayo pang mason,
09:28.3
pwede din kayo pang heavy equipment.
09:32.8
At saka nakikita ko din dyan,
09:34.3
prof, at saka toots.
09:35.3
Alimbawa, ako, marunong naman akong magpaint.
09:41.3
Pero wala akong certification.
09:44.3
So, makakabuti pa rin na pumasok ka sa TESDA.
09:49.3
Wala po kayong babayaran.
09:51.3
Meron po silang mga scholarship dyan.
09:53.3
May allowance pa nga.
09:54.0
Yes, may allowance pa po yan.
09:56.0
Kaya lang kasi, yung oportunidad,
09:58.0
pagka meron kang certificate,
10:01.0
mas malaki, diba, prof?
10:03.0
At saka tataas pa yung rate mo.
10:07.0
Kasi pagka-certified ka, ay hindi basa-basa ang rate mo.
10:12.0
At saka ano pa yan, no,
10:13.0
may graduation ceremony.
10:14.0
Eh, karamihan ng mga construction workers natin,
10:17.0
hindi naman talaga nakapagtapos ng secondary level, no?
10:23.0
Sa graduation nila.
10:25.0
Tapos, ang nakita ko rin na isang opportunity ay,
10:27.0
katulad namin, no, nung nagkoconstruct kami, parang,
10:30.0
ang hirap humanap ng supplier ng hollow block,
10:33.0
ng mga steel frame na window,
10:37.0
ng mga plumbing, mga electrical, ganyan, no?
10:40.0
So, kung yung isang construction worker ay pupunta,
10:44.0
for example, sa TESDA, no, mag-specialize ka na sa plumbing,
10:48.0
mag-specialize ka sa electricity, ganyan.
10:51.0
Tapos, bumuo ka ng team mo, kasi pupwedeng yun yung business mo, eh.
10:55.0
Parang, ang gagawin mo ay, o kami ay group, ano, no,
10:59.0
isa kaming business ng construction,
11:02.0
pero nag-specialize kami sa electricity,
11:05.0
o kaya sa plumbing, o kaya sa painting, o kaya sa hollow block.
11:09.0
Kasi, yun yung mga hindi nakikita.
11:12.0
At mayroon akong nakilala doon,
11:14.0
at isang magandang idea yung ginawa niya, no?
11:17.0
So, siya yung magaling talaga
11:20.0
sa paggawa ng hollow blocks.
11:22.0
For example, alam niya yung maayos na formulation,
11:24.0
na hindi tinitipid, na matibay talaga.
11:27.0
Sabi niya, sabi niya sa akin,
11:29.0
naku, sir, kahit yung ano, yung hollow blocks,
11:31.0
pumunta ka ng third floor at ibato mo.
11:36.0
Hindi siya bababasag.
11:38.0
Oo, ganyan yung sabi niya sa akin, no?
11:40.0
Pero, ang sabi niya, para hindi siya nanamomroblema sa kapital,
11:44.0
ay mayroon siyang presyo sa kanyang labor per piece,
11:49.0
doon sa hollow blocks.
11:52.0
Tapos, ibibigay ko yung materyales sa kanya.
11:55.0
So, sabi ko, ah, napaka inovative naman ito.
11:58.0
Siya na lang ang bubuo.
12:00.0
Para hindi na niya kailangan na mga pital, diba?
12:04.0
Kasi yan yung isang problema din minsan.
12:08.0
Ang isa pa ay, na magandang pasukin, ay welding.
12:14.0
Tapos, ikaw mismo, mag-invest ka na sa welding.
12:18.0
Uy, pero, Prof, pagka yung mga welding equipment,
12:24.0
pupwede nila yung ipasok sa DTI, diba?
12:28.0
Tuts, yung nagbibigay sila ng gamit,
12:31.0
nagpapaloan sila ng gamit.
12:33.0
Saka sa Dole din.
12:35.0
Ah, I'm sorry, hindi DTI, Dole.
12:41.0
Ah, tsaka DOST, I'm sorry.
12:45.0
Marami, marami, marami.
12:47.0
Hindi, kasi naalala ko lang eh.
12:48.0
Diba yung mga gamit?
12:49.0
Kasi ang unang magiging pangamba nila,
12:52.0
Pambili ng gamit.
12:53.0
Yes, yung pambili.
12:54.0
Yung datong pambili.
12:55.0
So ngayon, ang alam ko, meron po yan.
12:57.0
Yung Department of Science and Technology, DOST,
13:01.0
nag-aano sila, nagpapa-utang, gamit naman yung ipapa-utang sa'yo.
13:07.0
At yan ay kapag pinasok natin yan,
13:09.0
tamang gamit ng utang.
13:10.0
Kasi for productive purpose nila.
13:12.0
Correct, correct.
13:13.0
Yan yung good utang.
13:16.0
Ang akala ko kasi dati, sobrang mahal nung pang-welding.
13:21.0
Sabi nila, may mabibili na pala ng mga 20,000, 30,000, ganyan.
13:25.0
Sabi ko, tutulungan ko kayo mag-ipon para kayanin nyo yun na mag-welding.
13:31.0
Tapos, kasi kapag ikaw yung pupunta sa contractor at may sarili ka ng gamit,
13:37.0
mayroon kang skills, mas mataas yung kikitain.
13:43.0
Kailangan lang ano eh.
13:44.0
Kailangan lang lawakan.
13:46.0
Lawakan natin yung ating isip na, ah, ito pala yung mga karagdagang servisyon na pwede din gawin.
13:53.0
In short, kung baga, Prof, wag mong ikahunan sarili mo.
13:56.0
Always empty your cup, sabi ni Mami.
14:00.0
Yung isa pa ay, ito rin naman ay ano ko din.
14:03.0
Kasi may mga, pagkatapos magdawa ng structure, o kailangan naman ng aircon, mga ganyan.
14:10.0
O, aircon technician naman.
14:12.0
Yes, mga aircon technician.
14:14.0
At saka yung tigalinis.
14:15.0
At saka yung tigalinis.
14:21.0
At ang nakakatuwa dito, kasi may mga nakikita na ako ng mga construction workers, mga foreman, mga, ano, no, mga aircon technician,
14:31.0
pinapakita nila sa social media yung mga gawa nila.
14:35.0
Pinagpaapaalam sa, ano, no, sa kung saan man, sine yung cliente nila.
14:40.0
So nakikita mo ngayon na, uy, magaling pala tong gumawa.
14:43.0
Ito yung example ng gawa niya.
14:45.0
So, marunong na rin naman kayong mag-Facebook, mag-YouTube eh.
14:49.0
Gamitin nyo na rin yan para i-market yung inyong mga skills at mga, ano, no, servisyo sa construction.
14:59.0
Kaya alam, mayroon din mga nagtatanong, Prof.
15:01.0
Yung iba kasi gusto nilang pumasok yung sa mga, mga construction.
15:07.0
Halimbawa, ang mga housing project ng gobyerno.
15:09.0
So, parang, eh, kung ikaw eh, meron ka lang.
15:12.0
Kung ikaw eh, meron ka namang skill.
15:14.0
Pero, papaano daw sila makakapasok?
15:16.0
Lalo na pagka ang mga proyekto ay sa ilalim ng gobyerno para daw mahirap.
15:21.0
Actually, yung sa ilalim ng gobyerno, usually, sinasubcontract naman yan sa mga private eh.
15:27.0
Pinapabiding yan eh.
15:29.0
So, dapat ay, actually, simple lang naman yan.
15:32.0
Pumunta po kayo sa mga construction sites at makipagtilala kayo.
15:44.0
At doon nyo yan malalaman.
15:45.0
Hindi naman po, ano yan eh, hindi po lalapit lang basta ang grasya sa atin.
15:48.0
Kailangan tayo din ang makipagtilala ng grasya.
15:52.0
So, yun yung, actually, yan yung mga pwedeng gawin.
15:57.0
Pero, in terms sa government side, no, na pag-uusapan na rin lang natin siya.
16:01.0
Kasi, nalala nyo may kasambahay, no?
16:10.0
Ngayon, yung mga kasambahay, mayroon silang parang kahit na...
16:15.0
Pwede silang magbayad ng mababa sa SSAC.
16:19.0
So, tingin ko, pwede din yung sanang gawin sa mga construction workers.
16:27.0
At saka, parang yung mga employers, yung mga contractors ng mga construction workers natin
16:34.0
ay para silang gawin na yung employer ng kasambahay nlo, na talagang minamandato sila na ayaw na yan.
16:38.0
Minamandato sila na ipasok sila sa SSS at saka sa pag-ibig para magkaroon ng benepisyo.
16:45.6
Kasi lumabas sa study na 80% ng mga construction workers natin ay pagdating ng retirement age, hindi magkakaroon ng pensyon.
16:57.0
At saka napaka-importante din sa mga construction workers natin na may SSS sila kasi risk sila sa mga disgrasya.
17:04.2
Yung risk sa trabaho.
17:07.5
Yung compensation sa SSS malaking bagay para sa kanila.
17:11.1
Kaya nga tinatawag na social insurance siya. So social safety net natin siya.
17:18.2
So yun, yun yung mga magandang pwedeng gawin ng mga construction workers natin.
17:24.9
Pero prove may event kayo diba?
17:28.6
Yes, oo. Meron tayong event at yan ay sa lunes. Ito yung ating second.
17:34.2
Ito yung Socialized Housing Summit. At kakainitong socialized housing summit natin kasi usually kapag mga summit na mga ganito ay ang bida ay ang mga developers.
17:45.6
Ang ginagamit namin dito ay kumuha kami ng mga homeowners mismo ng mga socialized housing, papakita nila yung kanilang mga karanasan.
17:54.7
Meron din mga experiences ng mga construction workers. So isa-surface natin yung mga issues para magka-respond yung gobyerno.
18:03.0
Nandyan pa rin, nandyan yung mga government agencies eh. Nandyan ang LRA, ang BNR, ang DSUD, ang Pag-Imbig, ang SHAPSI. Kasama natin sila lahat doon.
18:15.2
At excited ako kasi parang ito yung pagkakataon talaga na mapag-uusapan yung pangangailangan ng mga low income na karaniwang Pilipino.
18:26.0
Oo, na gusto magkabahang ay.
18:28.2
Kasi ang demand talaga ng bahay nasa low income.
18:33.0
11,000 units yan per year ang kailangan natin. Pero 11,000 lang yung napoproduce natin kada taon.
18:42.4
Tapos ang masakit pa dyan, yung sa mga mayayaman, middle class, may surplus ng housing units.
18:49.9
Oo, buti pa sila.
18:51.9
Pero diba yan yung focus ng ano ngayon, ng proyekto ni President Bongbong Marcos at saka yung HUDC Mami, yung pabahay para sa ano.
19:03.0
Professor, saan gagawin po yung second socialized housing summit? At paano daw po makakapagparehistro kung gusto mong pumunta at makilaw?
19:12.6
Yes. So ito ay sa March 18 to 19 sa Escaler Hall sa Ateneo de Manila University.
19:20.2
At kung gusto nyo pong umaten, pumunta lang kayo sa vinsrapisura.com slash events.
19:26.9
Yan, papasok dyan. Pero naka-flash din sa screen natin ngayon yung URL natin.
19:32.0
Scan yun na lang.
19:33.0
So saan po yung inyong prof? Punta lang sa vinsrapisura.com slash events.
19:44.3
Slash events. Ayan, para po sa mga interesado at nais magkaroon ng mga sapat na impormasyon na nais nyong malaman patungkol po sa pagkakaroon ng bahay.
19:56.6
Ako kaya nung malita ko, pangarap ko yan.
19:59.8
Oo, nung bata ko bahay-bahayan lang.
20:03.0
Nung magkatrabaho ka na gusto mo ng totoong bahay na?
20:06.5
Correct. Diba? Siyempre naman. Kahit sino naman ata, pangarap yan. Diba, prof?
20:12.7
Yes. Oo. Actually, ito ang number two na life goal ng karaniwang Pilipino.
20:19.1
Ang number one, mag-asawa. Ganun ba?
20:23.8
Ang number one ay magkaroon ng matiwasay na retirement. Yan yung number one.
20:29.4
Ay, talaga. Totoo naman.
20:31.1
Siguro sa susunod gusto ko yung pag-usapan habang nalalapit na din ang retirement ka.
20:36.1
Kasi meron akong kaibigan, kaibigin natin, mami.
20:38.1
Ano naman si prof?
20:40.1
Alam mo, maganda yung mami kasi may kaibigan tayo. Lagi siyang worried. Buti pa kayo, may tatanggap yung ganyan. Gawaganon lang siya.
20:46.1
Kasi yung iba, may ibang mga manggagawa, wala talagang retirement eh. Yung mga manggagawa yun na talagang, kumbaga hindi mga employee na tinatawag. Diba, prof?
20:58.1
Self-employed, oo.
20:59.1
Yes. Ayan yung mga…
21:00.1
Kasi ayan yung mga self-employed, yung mga gano'ng category. Siguro sa susunod pag-uusapan natin yun. Paano nga ba paghandaan ng retirement?
21:09.1
Anyway, prof, imbitahan mo sila ulit sa iyong Second Socialized Housing Summit. Go ahead.
21:16.1
Ayan. So sa Second Socialized Housing Summit po natin, pag-uusapan natin ang tungkol sa mga pabakahay para sa mga low-income na mga karaniwang Pilipino.
21:27.1
March 18 to 19 po ito sa Escaler Hall sa Ateneo de Mandila.
21:30.1
University. Ayan.
21:32.1
Ayan. Maraming salamat, prof, sa ulitin.
21:35.1
Maraming salamat din. At have a good day.
21:38.1
Have a good day po.
21:39.1
Inyo po narinig si Prof. Vince Rapisura, financial educator and social investor. Ayan.
21:47.1
Maraming kaming natutunan. Lagi yan pa. Kada na-interview namin si Prof.
21:52.1
Maraming kaming natututunan ni Tuti. Sana gayon din po kayo.
