00:46.8
Alam naman natin, yung epekto ng Il Niño, walang gaanong tubig yung karamihan ng mga lugar na nandito sa mainland na etong Luzon.
00:55.6
Speaking of tubig, yun.
00:57.8
Alam nyo ba, nandito sa bahaging eto ng Luzon, bagamat walang gaanong ulan, bagamat sobrang init ng panahon, ay pinaproblema pa rin nila yung pagtaas ng level ng tubig.
01:10.7
So makikita po natin dito na pangkaraniwan lang yung sitwasyon na etong lugar.
01:16.4
Pero pagsapit ng hapon, pagsapit ng ilang araw, e biglang nagbabago etong lugar.
01:22.3
Yung dating pangkaraniwang lungsod o bayan ay biglang nagiging...
01:28.8
Dahil nga sa hindi normal na pagtaas ng level ng tubig.
01:32.2
Isa po yan sa mga dahilan kung bakit dito sa loob na etong terminal, makikita natin ng ilang mga motorsiklo, ilang mga sasakyan na minodify na para mabagay o magamit nila sa mga panahon medyo mataas yung level ng tubig.
01:58.7
Yung pinakamalalim na baha na linusong nyo, gano'ng kalalim?
02:02.3
Dito. Pagka ilulusong mo, nga dito. 5-2.
02:06.8
Hindi ba namamatay yung makina?
02:08.9
So hindi naman naging sirain yung motor mula nung nilusong sa baha?
02:13.4
Malakas masira yung mga bearing.
02:17.4
Kumikita pa rin kayo kahit napapalit-palit kayo ng piyasa?
02:20.8
Sa ganito, mga ilang pasahero yung kayang maisakay?
02:26.1
Saan po yung pinakarutan nyo dito?
02:29.3
Dito. Hanggang sa Pascual. Barik-barik na gano'n.
02:33.1
Yung pinakabahaing lugar, ano po yun?
02:35.2
E, buong Hagunoy.
02:40.4
Tingnan nyo naman, no?
02:43.9
So marami na po tayong napuntahan mga lugar na may mga bumibiyahing tricycle.
02:48.5
Pero dito lang po natin nakita yung ganitong setup.
02:51.8
Imagine, ilang inches po yung nadagdag dito.
02:54.0
At sa kabila, dahil nga sa pagalimbawang high tide,
02:57.8
sa bahaging ito ng Bulacan,
03:00.2
eh, kailangan ng mga ganitong sasakyan.
03:02.4
Yung mga pangkaraniwang motor kasi,
03:04.7
yung mga ganitong flat ay hindi makabiyahe dahil nga sa lalim ng tubig.
03:09.4
Pero ito, ayan, tuloy-tuloy yung kanilang biyahe.
03:14.3
So, dito may mga lugar po silang kayang mapasok na hindi na kayang puntahan na itong mga tricycle.
03:21.2
So, nakikita nyo naman sa kanilang terminal, sobrang dami ng mga tricycle.
03:27.8
basta sa kanila ay may kanya-kanyang ruta.
03:30.6
So, malalaman mo dito kung bahain yung ruta ang pupuntahan ng tricycle sa pamamagitan ng mga setup.
03:44.3
So, bago po natin umpisa ng ating biyahe,
03:46.6
eto nga pala, si Lazadik,
03:50.0
isa sa mga kilalang vlogger dito sa Bulacan.
03:54.2
Search niyo po yung kanyang YouTube channel kasi marami po kayong,
03:57.3
matututunan at makikita mga panibagong lugar na marahil hindi nyo pa napupuntahan.
04:03.7
So, dahil nga sa hindi ganun kataas o walang baha dito sa Hagonoy ngayon,
04:09.5
kaya sakto na yung ganitong tricycle na sinakyan natin.
04:13.3
So, tingnan po muna natin, ikutin kung ano yung mga meron dito sa Hagonoy.
04:19.3
At, meron po kaming ipapakita sa inyo na nagiging basean nila o nagiging guide nila kung kailan tataas.
04:27.1
Yung level ng tubig.
04:57.1
So, nakita nyo naman kung gano'ng kataas etong kalsada nila at maging yan na inaabot pa rin ng tubig kung halimbawa binabaha etong Hagonoy.
05:17.1
Eto yung mga size ng tubig dyan nung nakakaraan.
05:22.1
Pinakamababa dyan yung mga 2-0.
05:24.1
At yung natapatan mo ngayon, eto yung mabababa. Wala siya halos.
05:25.1
At yung natapatan mo ngayon, eto yung mabababa. Wala siya halos.
05:26.1
At yung natapatan mo ngayon, eto yung mabababa. Wala siya halos.
05:27.1
Pero kadalasan, malalaki yung tubig dito.
05:29.1
Bihira yung walang tubig dito ngayon.
05:32.1
As in, parang mas madalas pa siyang may tubig sa ibang lugar dito na mabababa.
05:36.1
Kesa sa walang tubig.
05:38.1
Yung 3-3 na yan, maliliit pa yan. Pati yung 2 ano na yan.
05:41.1
Pero meron dito mga 4-3.
05:43.1
Meron pa yung 4-9.
05:46.1
Meron pa yung 5-2.
05:48.1
Hindi ko sure parang ganun.
05:53.1
4-3. May 4-9, 5-2.
05:55.1
Yung 4-9, hanggang saan na yung 4-9?
05:56.1
Hanggang saan na yung dito?
05:57.1
Yung 4-9, kulang ano na yun. Nandito na yun.
06:00.1
Alam mo dati yung taas nito?
06:01.1
8 feet taas nito dito bago ito tambakan ng tambakan.
06:04.1
Wow. So, parang ano na to? Pangalawang palapag na, kumbaga.
06:09.1
Ayan na yung pinakagubong namin dati. Halos pati yan. Ayan.
06:12.1
Yung kalendaryo na yan, sino yung gumawaan yan?
06:14.1
Bale, ito galing to sa mismong water district.
06:17.1
Sila ang nagbibigay nito. Ito yung libre kalendaryo ng water district.
06:20.1
Meron ding kalendaryo yung mga fishpond dito. Yung mga nag-aalaga sa mga fishpond.
06:25.1
Mga propetaryo. Gumagawa din sila ng kalendaryo nila na meron ding high tide din ng tubig.
06:29.1
So, ganun na yung pinaka kalendaryo talaga dito sa Hagonoy.
06:32.1
Meron siya yung nilalagay lagi na sa tubig para nga magamit ng mga tao pagka high tide.
06:46.1
So, ito nga pala yung Barangay Santa Cruz na itong Hagonoy Bulacan.
06:50.1
At sa dulo po nito, yung Barangay San Pascual.
06:54.1
Yun po yung barangay na talaga namang hindi biro yung lalim ng baha pag alimbawang tumataas yung tubig dito.
07:05.1
Kaya yung mga tricycle na bumibiyak ay papunta doon, eh yun po yung mga nakatodo na.
07:11.1
Para pag alimbawang mataas man yung level ng tubig, eh kaya pa rin nilang makalusong.
07:24.1
So, napaintupo tayo dito sa gilid lang na itong daanan.
07:37.1
Ayan, dito sa my court.
07:38.1
Kasi, isa sa mga napansin natin ay itong nakastuck na tubig na kulay pink.
07:44.1
Ayan, tingnan nyo naman.
07:47.1
So, sa lahat ng mga nakastuck na tubig na nadaanan natin ay ito lang yung kulay pink.
07:52.1
Dati daw ay kulay barangay.
07:53.1
Dati daw ay kulay brown yan.
07:54.1
At dahil nga sa naragdagan o nasa pawan yung tubig, kaya nag-light siya, kaya naging kulay pink.
08:19.1
So, sa dami ng mga pinuntahan nating daungan,
08:21.1
dito tayo napadpad sa...
08:23.1
sa bahagyang ito ng San Agustin na kung saan tinatawag nilang halang.
08:29.1
So, dito may mga naka...
08:32.1
daw ngayon na bangka at yung gagamitin po natin o yung sasakyan po nating bangka ay ito.
08:38.1
Sir, di ba walang cutting?
08:39.1
Hindi ba ito delikado?
08:41.1
Hindi, matatag naman yung mga bangka dito.
08:43.1
Hindi naman delikado.
08:44.1
Ayan, alam mo, make sure nga.
08:53.1
So, medyo maganda yung timing natin ngayong araw na i-explore itong bulakan.
09:06.1
Dahil nga sa hindi baha, nakikita natin yung mga lugar na dati nang nakalubog sa tubig.
09:13.1
So, nakikita natin ang buo, yung mga kabahayan, nakikita natin yung kanilang mga bakuran at itong mga lupa na minsan ding lumulubog.
09:22.1
O madalas na lumulubog.
09:24.1
Pagkalimbawang, baha itong bulakan.
09:26.1
Baha itong bulakan.
09:52.1
So wala pang 20 minutes ay narating na po natin itong isla ng Pugad.
09:54.1
So wala pang 20 minutes ay narating na po natin itong isla ng Pugad.
09:55.1
ng Pugad, nasa ko pa rin ng
09:58.7
So, mula doon sa kabila
10:00.7
hanggang dito, nakita
10:03.2
natin itong madaming bangka na
10:05.1
pare-pareho walang katig.
10:07.1
Kaya pala, nahirapan tayong
10:09.2
maghanap ng bangka na
10:10.9
arkyline papunta dito.
10:12.9
Dahil halos lahat ng
10:14.9
bangka ay nandito sa Pugad.
10:22.1
Dati ang high tide
10:23.1
dito sa amin, hindi naman umakit sa barangay.
10:25.5
Hindi umakit dito sa
10:26.8
karsada. Nung panahon na
10:28.9
mga bata kami. Pero ngayon,
10:31.4
konting ano lang, hanggang dito na.
10:33.4
Hanggang hita na ang tubig.
10:35.1
Naanuhan pa yan na, natatambakan pa yung
10:37.0
karsada namin. Talagang malaki ang binaba.
10:42.7
Yung iba, kaya nagpapataas na ng bahay.
10:45.4
Kasi nga, napakahirap yung
10:47.4
maglilimas ka araw-araw.
10:49.7
Hanggat di magagawa ang tao rito,
10:51.1
talagang nagpapataas ng bahay.
10:52.4
Kaya kita mo yung mga bahay na yan,
10:54.3
matataas na yan. Pero kumisa, ninaabot na rin.
11:00.3
So, eto nga pala si Ma'am Sonia.
11:02.3
Siya po yung barangay captain
11:03.6
nitong barangay Pugad ng Hagonoy.
11:06.4
So, Ma'am, okay lang ba mag-ikot
11:08.2
muna kami dito sa isla?
11:09.9
Eto nga pala si Sir Ronald.
11:12.5
Siya po yung isa sa mga kagawad
11:14.1
nitong barangay Pugad. Saan po yung bahay niyo, sir?
11:17.6
Eto, etong may tindahan?
11:18.6
Eto pang may tindahan, eto pang may peres.
11:20.9
Gano'n po ba kalaking tulong?
11:22.4
Etong daw nga na to, ito sa bahay niyo?
11:25.0
Eh, malaki pong tulong.
11:26.5
Kung wala po ery, baka giba na po ery.
11:28.4
Pagka dating po kasi ng tagulan, tsaka haba
11:30.6
agad dito halos, maabot na po dito yung
11:32.7
centro po ako dito.
11:34.9
Kau yung taga-salunang alon.
11:36.5
Kaya, Mrs. Q, muuwi na po ng malolos yan
11:38.5
pagka malaki alon.
11:46.1
So, baka napapanood tayo ng mga
11:48.4
nasa pwesto at pwedeng makatulong
11:51.0
dito sa barangay Pugad.
11:52.4
Ayan, isa po sa mga nire-request nila
11:54.4
ay yung magandang seawall para
11:56.4
kahit pa paano, masangga nila
11:58.4
yung mga malalakas na alon na
12:00.4
humahampas dito sa isla.
12:04.4
Dito po ba hanggang saan yung tubig?
12:06.4
Hanggang dito yan.
12:08.4
Butay po na, tapat kayo ng low tide.
12:10.4
Hanggang dito yan, pero pag low tide.
12:12.4
Low tide pa yan, yung dito?
12:14.4
Oo, sa gabi na po yung tubig kasi
12:16.4
nangalawin, laki ng tubig.
12:22.4
Alam ko sir, karamihan ng bahay dito,
12:24.4
Nung araw po kasi,
12:26.4
halos mga kawayan lang eh.
12:28.4
Sa nagkakabagyo po,
12:30.4
pamisan-misan ng malalakas,
12:32.4
iti-unti po kinokongkreto yung mga bahay.
12:36.4
Dalimagi ba pagka...
12:38.4
Pero ang hindi lang maganda sa kongkreto,
12:40.4
eh nahihirapan kayong sumabay
12:42.4
sa pagtaas ng tubig.
12:44.4
Ayan nga po, kahit may magtatabak ka
12:46.4
pagtaas ng pataas.
12:48.4
Taon-taon po kasi, halos malaki talaga
12:50.4
nilalaki ng tubig dito.
12:51.4
Ano to, kahit ganito kainit yung panahon,
12:53.4
tumataas pa rin yung tubig.
12:54.4
Gagaling po sa dagat.
12:55.4
Kasi sa ibang lugar,
12:57.4
kinaka po sila sa tubig.
12:59.4
Halos wala nang katubig sa mga palayan.
13:01.4
Pero dito, araw-araw.
13:03.4
Dito po kasi, pangkaraniwan ay lubog dito.
13:51.5
Pagalimbawang mataas yung tubig.
13:53.2
Lahat yung pasok.
14:03.0
So dahil nga sa liit na itong isla, kaya naikot natin ito sa loob lamang ng ilang minuto.
14:09.5
Nakita natin na medyo maganda yung kalsada paikot dito sa isla.
14:14.2
At na-tiempo pa na kung kailan low tide.
14:16.6
So nalakad natin, walang baha, itong isla ng pugad na madalas binabaha kahit na walang gaano ulan.
14:25.0
So maya-maya daw, pagsapit ng gabi, ay siya namang pagtaas na itong level ng tubig-dagat.
14:45.6
Isang mga isla na ito, ito yung isla na ito.
14:46.6
Ang mga rason kung bakit tumataas yung tubig dito sa bahaging ito ng dagat ay dahil sa tinatawag natin climate change o global warming.
14:55.7
Bawat taon, tumataas yung level ng tubig-dagat dahil na sa pagkatunaw ng mga yelo, samutsaring reclamation, pagtatambak sa dagat.
15:04.9
Kaya nadadagdagan din o tumataas din yung level ng tubig.
15:09.2
Sa kabuuan, buong mundo ay inaabot ng 4.6.
15:16.6
average ng pagtaas ng tubig
15:18.4
dagat. Pero dito sa Pilipinas,
15:21.0
naitala ang pinakamabilis
15:22.5
na pagtaas ng level na abot
15:28.8
millimeter per year
15:30.4
yung pagtaas ng tubig. Kaya
15:31.9
marami sa mga isla,
15:34.9
marami sa mga coastal areas
15:36.6
na nandito sa Pilipinas
15:38.2
ay ramdam na ang pagtaas ng level
15:40.3
ng tubig. Halimbawa na lang,
15:42.3
itong isla ng Tugan.
15:46.6
Mga isla ng Tugan
16:13.2
ay dumiretso naman po tayo
16:16.6
Dito banda, makikita po natin
16:18.9
itong isla ng Tibagin
16:20.4
at kumpara doon sa isla ng Pugad
16:24.3
itong isla ng Tibagin.
16:27.2
So dito sa kabila,
16:28.6
makikita po natin, bagamat
16:30.4
nakahiwalay na po siya dito sa isla
16:32.6
ng Tibagin, kesa ko pa rin po ito
16:34.8
ng barangay. So dito,
16:36.4
makikita po natin itong
16:40.7
bilaran na itong alamang.
16:42.9
So mula doon sa kabila hanggang dito,
16:46.6
pinatutuyong isda,
16:49.0
mga pinatutuyong alamang,
16:50.7
yung makikita natin.
16:54.9
tanaw din po natin ang napakadaming
17:03.0
hipon at ito po yung
17:05.0
hipon na hindi na daw
17:16.6
Thank you for watching!
