Alisin ang Chronic Disease, Kan-ser, Sakit sa Puso, Diabetes, Arthritis atbp -Tips By Doc Willie Ong
00:43.2
Ano rin yung top 12 foods na panlaban sa pamamaga.
00:47.6
Kasi yung word natin, pamamaga sa katawan.
00:52.5
Tulad nito, sakit sa puso, inflammation din yan.
00:56.6
Pamamaga ng ugat.
00:58.4
Yung mga rheumatoid arthritis, inflammation din yan.
01:02.1
So, yan ang tingin ng mga scientist.
01:04.5
Ito yung talagang problema natin.
01:06.5
Paano siya babawasan?
01:08.7
Ito rin, inflammation ang kukos ng obesity, aging, heart disease, allergy,
01:15.4
pati mga autoimmune disease.
01:17.6
Marami sa atin, nagsasuffer sa autoimmune disease.
01:20.7
Yung mga may psoriasis, may hyperthyroid, may lupus.
01:26.6
Diabetes, cancer, pati aging.
01:29.6
Unang-una, anong dahilan?
01:32.6
Bakit tumatanda yung tao?
01:34.6
Bakit nagkakaroon nitong maraming sakit?
01:36.6
Ano yung dahilan?
01:38.6
Ito yung walong dahilan.
01:40.6
Number one, stress.
01:42.6
Pag sobrang stress, mas tumatanda, mas nagkakasakit.
01:47.6
Stress, galit, mental health.
01:49.6
Number two, environmental toxins.
01:52.6
Nagkakos din ng inflammation.
01:54.6
Siyempre, baka exposure.
01:56.4
Exposed tayo, hindi natin masabi.
01:58.4
Number three, air pollution.
02:00.4
Air pollution, usok, masama din.
02:03.4
Number four, pag-edad.
02:05.4
Pag tumatanda, ay humihina rin yung katawan.
02:08.4
Number five, yung mga chronic diseases.
02:11.4
Ito yung sinasabi kong high blood, diabetes, high cholesterol.
02:16.4
Number six, smoking and alcohol.
02:19.4
Siyempre, dapat tigil sigarilyo, tigil alak.
02:22.4
Nagpapalala ng chronic disease.
02:24.4
Number seven, namamana din.
02:27.4
Genetics, let's say, magulang mo.
02:29.4
Maagang nagkaroon ng heart disease.
02:31.4
Maagang nagkaroon ng cancer.
02:33.4
Yun din iniiwasan natin.
02:35.4
And number eight, ang mahalaga, pagkain.
02:38.4
Merong pagkain na nagpro-promote ng inflammation.
02:43.4
Ito yung ayaw natin.
02:45.4
Kaya nga, ang tinataya nga na dahil nga dito sa mga pagkain ito,
02:50.4
kaya maraming nagkakakanser, sakit sa puso, diabetes,
02:52.4
arthritis, at iba pa.
02:56.4
Ano itong mga quote-unquote bad foods na nagpapalala ng inflammation?
03:03.4
I think alam nyo na itong mga bad foods, di ba?
03:06.4
Siyempre, red meat.
03:08.4
Masyado maraming karne.
03:10.4
Masyado maraming baboy at baka.
03:13.4
Mga steak, hamburger, paulit-ulit.
03:18.4
Mga sausage, luncheon meat, hotdog.
03:21.4
Bologna, bacon, mga pepperoni.
03:25.4
Pag maraming masyado nito, dagdag inflammation.
03:29.4
Prito, fast foods, yung gusto natin.
03:32.4
French fries, fried chicken, puro prito.
03:35.4
Lubog sa mantika, hindi po maganda.
03:38.4
Lalo na yung sobrang init na mantika.
03:42.4
Yung mga commercially baked goods.
03:45.4
Yung mga maraming cake, maraming pastries, maraming pie.
03:49.4
Dagdag inflammation din yan.
03:55.4
Candy, soft drinks.
03:57.4
Iced tea, di ba? Kahit energy drinks.
04:00.4
Sports drinks, okay naman kung nag-exercise ka pero mataas din sugar.
04:05.4
So yung mga matatamis, nagdadagdag din inflammation.
04:09.4
Kaya nga sabi natin, paano aalisin itong mga chronic disease?
04:14.4
Iwas sa cancer, iwas sakit sa puso, diabetes.
04:17.4
At mapabagal ang pag-edad.
04:20.4
Mga trans fat, mga margarine.
04:23.4
Other fats, mga butter.
04:26.4
Yung mga biskwit na, or mga muffin.
04:29.4
Alam naman natin, marami rin mga butter yan.
04:32.4
So ito yung mga pagkain nagpapadagdag.
04:35.4
Isa pa po, napakahalaga.
04:37.4
Maganda mga tips natin para mapigilan itong mga sakit.
04:41.4
Depende yan po sa pagluto ninyo.
04:45.4
Kaya yung mga misis, napakahalaga pagluto.
04:48.4
Kung ang luto nyo ay deep fry lagi, lubog sa mantika, hindi maganda.
04:56.4
Lalo na pag inuulit-ulit yung mantika, yung reheated cooking oil.
05:01.4
Pag ulit ng ulit sa high heat, nagiging cancerous siguro.
05:05.4
Kung uulit kayo, baka isang ulit lang, magiging masangsang na yung mantika.
05:10.4
Kaya nga si Doc Lisa, nakita nyo, pag nagluluto, konting-konting lang mantika niya.
05:15.4
Isa pa, yung mga grilled, iniihaw.
05:20.4
Yung mga barbeque, iniihaw na manok, na steak.
05:26.4
Ang problema kasi minsan, pag iniihaw natin, bukod sa baka masunog,
05:32.4
siyempre tutulo yung mantika ng karne.
05:35.4
Pag tumulo siya sa apoy, yung karne, yung oil dumikit sa apoy,
05:40.4
magiging hindi magandang chemical.
05:43.4
Tapos, mapupunta rin sa pagkain, makakain natin.
05:47.4
So, pinakamagandang luto, yung baked lang, steam lang, or stir fry lang.
05:55.4
Mabilis na luto lang.
05:57.4
Huwag masyado matagal.
05:59.4
Pero, pag iniihaw na gulay or isda, pwede naman ito. Hindi naman masama.
06:04.4
So, paano tayo iiwas sa inflammation?
06:08.4
Ito na yung mga ganda tips natin.
06:11.4
So, lifestyle change muna tayo.
06:14.4
Number one, dapat maayos ang mental health natin.
06:19.4
Alam nyo naman, kahit anong sakit, actually, panlaban ito sa lahat ng sakit.
06:23.4
Yung mga mainiti ng ulo, laging stress, magugulat ka, naka-high blood.
06:29.4
Nagkakaroon ng mga psoriasis, eczema, inflammation din yan.
06:33.4
Maraming kati-kati. Yung iba, baka magkakanser pa. Mas lumalala.
06:38.4
Kahit prostate nga, stress din yan.
06:40.4
And inflammation.
06:42.4
So, dapat mas relaxed, spend time outdoors.
06:46.4
Mas masaya, mas maganda.
06:48.4
Mas maraming kinakausap na tao, mga kaibigan.
06:52.4
Mahal sa buhay, walang kaaway.
06:54.4
Kaya, pinakamaganda nga, walang kaaway.
06:57.4
May isang pag-aaral.
06:59.4
Ang turo nila, pwede nyo ito i-apply.
07:03.4
Mas maganda daw, pag ikaw, kasama mo lang yung grupo mo.
07:09.4
Alam ko, minsan maganda yung kasama mo ibang grupo.
07:12.4
Yung mga may away, may gulo.
07:15.4
Hindi maganda. Let's say, meron kang religious group.
07:18.4
O meron kang sa barangay na dancing group.
07:22.4
Basta yung grupo mo, pag pare-pareho paniniwala nyo, pare-pareho ideas nyo, pare-pareho yung exercise ninyo, mas maganda daw yun.
07:33.4
Ibig sabihin, less bashing.
07:35.4
Hindi ka magugulo.
07:37.4
Kahit siguro sa Facebook, siguro more sa friends mo lang.
07:41.4
Huwag ka na makipag-usap o makipagtalo sa kaaway, sa katunggali o kakompetisyon.
07:49.4
Hindi po maganda. Hindi maganda sa mental health.
07:52.4
Nakita nila, mas mahaba ang buhay nung mga nandun lang sa group nila.
07:57.4
Nakita nila yan sa Japan at ibang lugar na mahaba ang buhay.
08:02.4
Isa pa, to combat inflammation, uminom ng maraming tubig.
08:06.4
Simpleng-simple lang, 8 to 10 glasses of water.
08:10.4
Sasabihin mo, Dok, anong connection ng tubig sa inflammation?
08:13.4
Alam natin, tubig diba, iwas UTI, para sa dehydration.
08:19.4
Pero hindi natin alam, ang tubig kailangan maraming inumin para gumana yung organs natin.
08:26.4
Ang atay natin, atay very important siya, nagme-metabolize sa mga chemical at iba pa.
08:33.4
Hindi siya gagana ng maayos.
08:35.4
Pagkulang siya sa tubig.
08:37.4
Kahit utak natin, pag dehydrated ka, sasakit ulo mo.
08:41.4
Kahit bitukan natin, hindi maganda ang galaw.
08:45.4
Pagkulang ka sa tubig. Kailangan kumpleto ka sa tubig.
08:48.4
Lalo na kidneys natin.
08:50.4
Masisira kidneys natin. Ang alat-alat kinakain.
08:53.4
Ang init-init. Tapos kulang ka pa sa tubig.
08:56.4
So tubig talaga pampabuhay.
08:59.4
8 to 10 glasses. Kung mainit, 10 to 12 glasses of water in a day.
09:04.4
Mga 2 to 3 liters.
09:06.4
Sapat na tulog combats inflammation.
09:09.4
7 to 8 hours. Kasi pag natutulog tayo, diyan naghihilom ang katawan.
09:15.4
Konting paaraw, okay din siya panlaban sa inflammation.
09:20.4
Exercise, napakahalaga.
09:23.4
Mas nag-exercise, mas dadalo yung dugo natin.
09:27.4
Mas maganda yung circulation sa paa.
09:30.4
Hindi magbubuo yung dugo.
09:32.4
Circulation sa paa, circulation sa puso.
09:34.4
Circulation sa baga at sa utak.
09:37.4
Social connection, stress management.
09:40.4
At ito nga ang pinakamahalaga.
09:44.4
Ituturo ko na po sa inyo. Ito yung pinaghandaan ko.
09:47.4
Actually, matagal ko na-prepare tong topic na ito.
09:50.4
2 days ko ginawa eh.
09:51.4
Tuturo ko sa inyo ang top 12 anti-inflammatory foods.
09:58.4
Alam natin paggulay at prutas. Diba sabihin natin?
10:01.4
Healthy yan. Maganda yan.
10:03.4
Pero merong top 12 eh.
10:06.4
Yung pinaka anti-inflammatory foods base sa pag-aaral.
10:10.4
Nandito yung top 12. Isa-isahin natin.
10:13.4
Number 1 out of 12.
10:17.4
Hindi ko muna inayos yung sa presyo.
10:19.4
Alam ko kasi mga ibang tips ko yung ano yung abot kaya ng kababayan natin.
10:26.4
Pwede natin lagyan ng mas mura. Wala namang problema.
10:29.4
Pero sasabihin ko lang muna kung ano yung may pag-aaral.
10:32.4
Tapos kung hindi natin ma-afford, pili tayo nung a little mas mura.
10:38.4
Number 1 out of 12 anti-inflammatory foods yung mga berries.
10:42.4
Strawberry talaga.
10:44.4
Lagi ko sinasabi, strawberry.
10:46.4
Kung nasa ibang bansa kayo, baka meron kayong blueberry, raspberry, blackberry, cranberry.
10:53.4
Kung meron kayo sa ibang bansa.
10:55.4
Pero dito sa atin, strawberry. Lahat ng berries.
10:57.4
Maraming anthocyanin.
11:00.4
Anti-inflammatory sya. Nakakabawas ng mga sakit.
11:04.4
Bawas cancer. Bawas heart disease.
11:07.4
Maganda sa immune system. Mas hindi ka tataba.
11:10.4
Huwag mo lang lagyan ng maraming gatas to mga strawberry mo.
11:14.4
Number 2. Lagi ko tinuturo. Fatty fish.
11:18.4
Sa atin, locally, dillies, tamban, tawilies. Salmon, pinakamaganda. Mahal.
11:26.4
Sardines, mackerel. Lahat yan, fatty fish.
11:29.4
Kahit bangus, medyo fatty fish na rin.
11:32.4
Ang fatty fish, mataas sa omega 3 fatty acids. Para siyang fish oil.
11:37.4
May EPA, may DHA.
11:40.4
Ang fatty fish, panlaban sa diabetes, heart disease, arthritis, at kidney disease.
11:48.4
Ang fatty fish, may kasamang resolvins at protectins.
11:52.4
Mga anti-oxidant to.
11:54.4
Pag kumain ng maraming isda, 3 to 5 times in a week.
11:58.4
So, bawat linggo. Mga every other day.
12:01.4
Bumababa ang C-reactive protein.
12:04.4
Alam to ng mga cardiologist at ng mga doktor.
12:07.4
Pag mababa C-reactive protein, less pamamaga sa katawan.
12:12.4
Number 3 out of 12 na top anti-inflammatory food, broccoli talaga.
12:18.4
Pwede na rin cauliflower, broccoli, cauliflower, kale.
12:22.4
Ang broccoli, napakamahal.
12:25.4
Pero talagang maraming pag-aaral ng broccoli.
12:28.4
Meron siyang sulforaphane.
12:31.4
Mataas ang level ng sulforaphane ng broccoli.
12:34.4
Isang anti-oxidant, anti-cancer, at talagang super healthy siya.
12:40.4
Kaya sabi ko, pag ito kakainin mo, malabo magkaroon ka ng diabetes, high cholesterol, at sakit sa puso.
12:48.4
Number 4, avocado.
12:51.4
Kasama avocado sa top anti-inflammatory foods.
12:56.4
May potassium, may magnesium, may fiber, may monounsaturated fat pa.
13:04.4
May carotenoids and tocopherols.
13:06.4
Lahat yan nakakabawas ng cancer and heart disease.
13:10.4
Huwag lang nga lagyan ng maraming gatas.
13:14.4
Number 5, green tea.
13:18.4
Green, ako gusto ko chamomile tea.
13:20.4
Kasi chamomile tea, pamparelax para sa chan, pampatulog, pang-anxiety.
13:25.4
Pero green tea, ito may pag-aaral siya.
13:28.4
Iwas sa heart disease, cancer, Alzheimer's disease, ulianid, memory, obesity.
13:37.4
Meron siyang component na EGCG.
13:40.4
Itong green tea, napakaganda.
13:43.4
Number 6, laging niluluto ni Doc Lisa, bell pepper.
13:46.4
Diba? Yung bell pepper, ang ganda ng kulay.
13:49.4
Sobra daming vitamin C and anti-oxidant.
13:52.4
May quercetin na anti-oxidant pa.
13:55.4
Pang-diabetes, pang maraming sakit, pampalakas ng immune system.
14:00.4
Number 7, shiitake mushroom.
14:03.4
Medyo mahal ang shiitake mushroom at ibang mushroom.
14:07.4
Pero mushroom kasi mas healthy siya.
14:11.4
May protein din siya.
14:13.4
Tsaka may anti-cancer properties talaga.
14:16.4
Mushroom, may selenium.
14:18.4
Copper, maraming vitamin B at marami siyang phenols at anti-oxidant.
14:26.4
Iwas dito sa mga hundreds of sakit na bilanggit ko.
14:29.4
Number 8, maganda itong mga citrus fruits kasama ang grapes.
14:34.4
Pwede rin orange.
14:36.4
Grapes kasi may anthocyanin.
14:38.4
Anong grapes ang maganda?
14:40.4
Mahalang grapes eh.
14:42.4
May grapes na green, may grapes na violet, may grapes na black.
14:48.4
Actually, sa pag-aaral, mas maganda yung mas dark.
14:51.4
Black grapes or yung violet grapes.
14:54.4
Mas maraming anti-oxidant.
14:56.4
Mas maraming resveratrol.
14:58.4
Ito yung ginagamit sa red wine.
15:01.4
Pero mas maganda grapes na lang ang kainin mo kaysa mag red wine.
15:05.4
Kaya nga, healthy yung red wine dahil sa grapes, hindi dahil sa alkohol.
15:10.4
Maraming anthocyanin ang grapes.
15:13.4
Iwas heart disease, diabetes, arthritis, Alzheimer's, at sakit.
15:16.4
At itong resveratrol ng grapes, inaaral ito sa animal studies.
15:23.4
Sa animal studies kasi mas mahaba buhay nung kumakain yung nakaka-intake ng maraming resveratrol.
15:33.4
Number 9, turmeric.
15:37.4
Garlic, bawang, healthy na rin.
15:39.4
Turmeric, may curcumin.
15:41.4
Curcumin, anti-inflammatory compound.
15:44.4
Number 10, pagdating sa mantika.
15:47.4
Para sa akin, dapat konti lang mantika.
15:50.4
Gamitin nyo kung gusto nyo man, corn oil, coconut oil.
15:54.4
Hindi konti lang.
15:55.4
Healthy ba siya? Hindi siya healthy.
15:57.4
At least, konti lang ginamit mo.
15:59.4
Pero yung may pag-aaral na oil na sa ibang bansa, talagang proven ito sa Mediterranean diet.
16:06.4
Mahirap kasi natin talunin itong mga studies nila.
16:09.4
Marami silang pag-aaral talaga. Libong-libong tao.
16:14.4
Yung extra virgin olive oil, talagang very healthy.
16:19.4
Tsaka napag-aaralan nila ito sa heart disease at sa iba.
16:23.4
Sa Mediterranean diet, dami kasing salad, daming gulay, tapos may olive oil, tapos may mga nuts.
16:32.4
So, sa pag-aaral, bawas heart disease, bawas brain cancer, bawas obesity.
16:39.4
Pinag-aaralan pa nga itong extra virgin olive oil
16:42.4
kasing lakas daw ng mga ibuprofen.
16:45.4
Parang nakakabawas ang mga sakit-sakit sa katawan.
16:49.4
Number 11 out of 12, dark chocolate.
16:53.4
Hindi ordinary chocolate, hindi milk chocolate, hindi siya white chocolate.
16:57.4
Ito yung very dark chocolate na mga 70 to 80 percent cocoa.
17:03.4
Hindi siya matamis na chocolate. Mapait na siya.
17:07.4
Mapait and chalky ang taste. Mataas siya sa flavonols.
17:11.4
Pero itong dark chocolate, ang pwede nyo lang kainin ay maliit na maliit lang.
17:16.4
Mga ganyan lang kaliit.
17:18.4
So, ang pwede mo lang kainin, mga 10 grams.
17:22.4
Isang ganyang kalaki ng dark chocolate, 100 grams yan eh.
17:26.4
So, 10 grams lang. 10 percent lang.
17:29.4
So, 10 grams, mga 5 times a week.
17:32.4
Ang maximum mo per week, mga 50 grams ng dark chocolate per week.
17:38.4
Ganun lang ang kadami.
17:39.4
Pag kumain ka na isang dark chocolate,
17:40.4
Pag kumain ka na isang buong bar, 100 grams per week, wala na daw benefit eh.
17:46.4
Pag sinobrahan mo yung dark chocolate, wala nang benefit.
17:49.4
Dapat konti lang. Kasi pag sinobrahan mo, eh tataba ka na.
17:53.4
Kasi may good fat siya, pero may sugar pa rin siya.
17:56.4
So, dapat konti lang.
17:58.4
Tsaka dapat mas dark, mas maganda.
18:01.4
Ako, kinakain ko 85 percent cocoa eh.
18:04.4
Mapait na mapait. Sana yan. Pero maliit lang yung kinakain ko.
18:08.4
10 grams, mga 60 calories na eh. Mataas siya.
18:12.4
Kaya hindi pwede dumamin ng 10 grams.
18:15.4
60 calories na siya. Baka tumaba tayo.
18:18.4
And number 12, tomatoes. Kamatis.
18:22.4
Kamatis, mataas sa vitamin C, potassium, lycopene.
18:26.4
Tapos maganda niluluto pa yung tomatoes sa konting oil para lumabas yung lycopene content.
18:33.4
So, nakita niyo po. Ito yung mga top 12.
18:36.4
Anti-inflammatory foods. Pampahaba ng buhay.
18:41.4
Ito yung pangontra natin sa inflammation.
18:44.4
Tulad nga na sinabi ko, pati nga may picture ako dito.
18:48.4
Inflammation. Kailangan natin yan.
18:51.4
Exercise. Be happy. Bawa stress.
18:54.4
Habaan ng tulog. Mag-hydrate.
18:57.4
Para iwasan itong mga chronic diseases na pinakita ko.
19:01.4
Okay. May nagtatanong mango.
19:04.4
Hindi kasama ang mango sa mga top eh.
19:07.4
Oo. Marami tayong mangga.
19:10.4
Ang problema kasi sa mangga, okay naman ang mangga, di ba?
19:14.4
Kaya lang ang mangga nakakataba.
19:17.4
At masyado mataas ang calories ng mangga.
19:20.4
Manga kasi parang kanin eh.
19:22.4
Para siyang kanin. Kaya ang recommended nga bawat kainan, isang pisngi lang.
19:27.4
So, yellow mango, green mango, nakakataba.
19:30.4
Medyo hindi okay sa diabetes siya.
19:33.4
Konting-konti lang. Kahit green mango.
19:35.4
Diba? Ito talaga yung mga strawberry na parang, di ba?
19:40.4
Apple. Diba? Yung mga strawberry.
19:43.4
Yung hindi siya matatamis eh.
19:45.4
Kasi pag yung matatamis na prutas, like pakwan, di ba?
19:49.4
Okay naman pakwan, pinya. Pero kung may diabetes, mas maingat tayo.
19:55.4
Sa mga pag-aaral kasi, ito talaga yung mga na-prove nila.
19:59.4
Okay? Sana po nakatulong itong video.
20:02.4
Share po natin sa ating kababayan.
20:04.4
God bless po. Thank you.
