01:34.1
Kay Kabunyog Rudy Ilas, si Kabunyog Rudy Ilas talagang hindi nawawala yan, laging nanunood sa atin, anong oras man tayo mag-live.
01:42.0
Magandang araw, Kabunyog Rudy, kay Yuyoy Gludo, Ijara, kay Lunedes Muraga Bandanillo, kay Anadu, kay Huko, Monica Arriola, magandang araw sa inyo.
01:54.2
Kay Volt Jet Jutsu.
01:58.8
Ang kay Nomar Sr. Ugayon, sabi niya matanda na si Normis Suarez.
02:05.3
Kay Mari Luang, shoutout sa iyo, Kabunyog Mari Luang, sa mga nanunood sa atin sa YouTube.
02:14.5
Ayan, nakahabol si Buboy Bitko, magandang gabi po.
02:17.7
Kay Tuti Espirito, magandang gabi rin.
02:22.8
Sino pa bang hindi ko nagigreet?
02:24.6
Sa mga nanunood sa atin, sa Atty. N. Sorekto.
02:28.8
Sa mga Facebook account natin, o Facebook page, shoutout kay Francis P. Ramos, kay Juvie T.
02:35.5
O yan, so mga Kabunyog mga kababayan, si Rino Concepcion, nakita ko, nandiyan na.
02:40.8
Si Neil Cabuenos, nanunood sa atin sa Samar.
02:44.3
Si Arnel Sartin, ayan.
02:46.7
Si Augusto Dumalaon, nanunood din sa atin.
02:49.3
Happy viewing sa inyo mga Kabunyog.
02:51.1
Mang Doming TV, kumusta po?
02:53.5
So ito mga Kabunyog, nung isang araw,
02:56.5
nagdaos ang Moro National Liberation Front
03:00.1
ng kanilang ika-56 na founding anniversary.
03:06.6
Alam naman natin po kung ano tong MNLF.
03:09.1
Alam nyo, may dalawang malaking grupo ng mga rebelding Moro nung panahon.
03:15.9
Nagkaiba lang yan sa isang letra.
03:19.4
Yung letra ng N at sakali yung letra ng I.
03:22.9
Yung letra ng N sa letro ng I.
03:26.5
Yung isa, MNLF, Moro National Liberation Front.
03:31.0
At yung isa naman, letter I, Moro Islamic Liberation Front.
03:37.7
Ang totoo, saan pa nagkakaiba yung dalawa na yan?
03:41.7
Yung MNLF, mas nauna po yan.
03:46.9
Ang founder niyan, si Normiswari.
03:51.6
Yung namang MNLF o Moro Islamic Liberation Front,
03:56.5
yung founder naman yan, ang alam ko, si Hashim Salamat.
03:59.9
Si Hashim Salamat.
04:01.7
Ngayon, itong si Normiswari,
04:04.4
professor ito ng UP.
04:06.2
Professor ito ng UP nung panahon.
04:09.1
At nung mga panahon na yan,
04:14.7
Maagang taon ng 70s.
04:16.7
Itong si Normiswari, habang nagtuturo sa UP,
04:20.4
naganap yung Javida Massacre.
04:22.0
So alam nyo naman yung Javida Massacre, mga kabonyo.
04:25.1
Yung Javida Massacre,
04:26.5
yan yung pag-massacre doon sa mga,
04:30.1
kasi may tinitraining si Marcos noon,
04:37.8
special na grupo na training niya doon sa,
04:40.8
kuryhedor ba yun?
04:43.2
Kung hindi tayo nagkakamali, sa kuryhedor yun.
04:45.8
Ngayon, ito ay tinitraining para daw gamitin sa pananakop sa Saba.
04:50.5
Kasi babawiin yung Saba.
04:52.7
So, mga Moro ito, mga Moro.
04:56.5
kung gagamitin sila sa Saba para bawiin ang Saba,
05:00.3
dapat marunong, mga Moro sila,
05:02.8
marunong sila nang magsalita ng salita sa Saba.
05:08.2
At saka, ang reliyon nila dapat papareho ng mga Muslim.
05:14.1
Kaya training ito doon sa kuryhedor.
05:16.7
Kaya lang, mayroong mga ayaw na yung ginagawang pag-training sa kanila.
05:22.0
Gusto nang kumalas.
05:23.4
Nang malaman ito, nakakala sila,
05:28.1
kaysa sa malaman yung ginagawang pag-training doon.
05:32.4
Parang ang nangyari dito,
05:33.6
minasakir na ito.
05:36.6
Yan yung tinatawag na Jabida Massacre.
05:40.2
Dahil sa pangyayaring yan,
05:42.4
dahil sa pangyayaring yan,
05:44.5
nagsimula na ngayong pumuto,
05:47.5
yung rebellion ng mamamayang Moro.
05:51.4
Dahil sa ano na yun,
05:53.0
yun ang naging mitya eh,
05:53.9
yung pagmasakir na yan sa mga kababayan nilang,
05:56.3
yung pagmasakir na yan sa mga kababayan nilang,
05:56.8
yung pagmasakir na yan sa mga kababayan nilang,
05:56.9
na sinasanay sana ni Marcos doon sa korehedor.
06:02.2
Naghudyat itong masakir na ito,
06:04.5
kontrobersyal na masakir,
06:06.5
paano ito nalaman?
06:07.7
Kasi may nakaligtas eh.
06:11.7
Linanguy niya yung dagat.
06:14.3
Malayo, malayo yung nilanguy niya.
06:15.9
Yung nakaligtas siya,
06:17.3
nung nakaligtas siya,
06:18.9
siya yung nag-reveal kung anong nangyari sa kanila.
06:22.0
Yan po yung tinatawag na Jabida Massacre.
06:24.2
At nang malaman niya ni Normison,
06:27.2
na noon ay isang makabayang moro,
06:31.0
doon na nagtuturo sa UP,
06:32.9
tinatag niya itong Moro National Liberation Front.
06:36.7
Ang pinaglalaban nito,
06:38.9
yung kalayaan ng mamamayang moro.
06:41.9
Secessionism to eh,
06:43.1
paghihiwalay ng mamamayang moro.
06:45.7
Kaya Moro National Liberation.
06:48.2
Kumbaga, pambansang pagpapalaya ng mamamayang moro.
06:51.8
Suportado ito noon ni Gadapi ng Libya.
06:56.3
Ah, March 18 ba, 1968, naganap, sabi ni Mark S.
07:02.6
Oo, kaya nga sineselebrate din itong mga MNLF na ito yung anniversary nila,
07:07.1
56th anniversary daw, March 18.
07:10.7
Kaya yung nakikita niyong picture,
07:12.6
nagtipon-tipon itong mga MNLF,
07:15.3
mga kabunyog, noong March 18.
07:19.2
March 18 ngayong taon, so 56th anniversary daw nila yun.
07:23.3
Kasi pala, March 18, 1968.
07:25.0
Salamat sa information.
07:27.7
Okay, so noong tinatag ni Normie Suarez noong yung MNLF,
07:30.8
medyo, medyo, ano eh,
07:32.8
palaban talaga itong grupo na ito.
07:35.7
Nakakuha ito ng suporta ng mamamayang moro.
07:38.7
Yung kanilang rebellion laban sa kay Marcos noon.
07:42.6
Habang dito sa Luzon at Visayas,
07:44.6
ay mga NPA ang lumalaban.
07:47.5
At doon sa mga Kristyanong bahagi ng Mindanao,
07:52.6
Doon sa malaking bahagi ng Mindanao,
07:54.7
ay MNLF, Moro National Liberation Front.
07:59.7
Kaya lang, ano, kaya lang mga kabunyog,
08:02.5
ang nangyari dito,
08:03.9
ang nangyari dito, noong bandang huli,
08:07.3
mayroong isang grupong lumitaw.
08:09.1
Ang sabi naman noong itong grupo na ito,
08:11.8
parang masyado na yata ang pinaglalaban ng MNLF,
08:16.7
National Liberation.
08:20.3
Dapat ang ipaglaban, Islamic.
08:23.5
Yung reliyon talaga.
08:25.9
Kaya nagtatag ito ngayon ng separate na group.
08:29.2
Ito namang si Hashim Salamat,
08:31.9
ito na yung tinatawag na Moro Islamic Liberation Front.
08:36.2
Kumbaga, yung isang grupo na itinatag,
08:38.8
yung nauna, yung kay Normiswari,
08:45.2
Pambansang Pagpapalaya ng Mamamayang Moro.
08:48.0
Kaya National Liberation.
08:50.5
Pero, sabi ni Hashim Salamat,
08:52.3
hindi, dapat ang pagpapalaya,
08:54.7
islamic liberation.
08:57.2
Kaya, doon nagkaiba.
08:59.5
Yung isa, National Liberation.
09:01.7
Yung isa naman, islamic liberation.
09:03.9
Kaya, Moro National Liberation Front,
09:06.3
saka, Moro Islamic Liberation Front.
09:10.4
ah, panahon ni Marcos,
09:11.8
pareho yan lumaban,
09:12.9
yung dalawang grupo na yan.
09:16.3
nag-pistoks ang gobyerno ni Cory noon kay Miswari,
09:19.3
kaya lang hindi yan nagtagumpay.
09:21.4
Nung bandang huli,
09:22.8
panahon ni Ramos,
09:23.8
nagpatuloy yung pistoks ng MNLF.
09:26.4
Ah, doon napasuko na si Normiswari.
09:28.8
Eh, kasi nung panahon na yan,
09:30.9
inalok lang naman si Normiswari ng ano eh.
09:34.0
pag sumurrender ka at ang MNLF,
09:36.3
may itata yung ano,
09:37.8
SPCPD pa noon eh.
09:39.6
Southern Philippines,
09:42.2
ano bang tawag doon?
09:46.3
Southern Philippines,
09:50.2
ano bang tawag sa C?
09:52.9
Southern Philippines,
09:53.8
ah, parang conference for, ah,
10:03.2
malaking pundo ang ibibigay doon
10:07.3
sumurrender na noon
10:11.3
Autonomous Region of Muslim Indanao,
10:15.4
siya ang unang naging gobyernor niyan,
10:18.5
Kaya malaking pera yung, ah,
10:20.0
napunta doon sa arm noon eh.
10:23.9
si Normiswari noon,
10:25.7
siya ang unang nanginabang
10:27.0
nang binoo yung mga
10:28.7
Autonomous Region na yan
10:29.8
of Muslim Indanao.
10:32.8
yung unang sumurrender,
10:37.6
hindi na sila kakuha ng respeto
10:39.6
kasi nag-surrender na sila.
10:44.5
pera na lang ang pinag-uusapan noon
10:52.1
prestihiyo ng MNLF
10:54.5
ng mga mayong muro,
10:56.6
Ang naging image na
11:00.9
nung mga panahon po yan.
11:06.7
hindi pa sumusurrender
11:09.1
Nang panahon ni Pinoy,
11:17.3
Bagamat hindi natapos
11:22.5
ng pakikipag-usap
11:25.2
nangyari panahon ni Pinoy.
11:31.0
sino ba tong ano?
11:32.7
patay na si Hashim Salamat
11:38.9
Anwar Ibrahim ba yan?
11:40.2
Anwar Ibrahim pala
11:42.9
sino ba itong ano dito?
11:52.3
panahon ni Duterte,
11:54.0
panahon ni Duterte,
11:55.3
sumurinder na yan,
11:56.8
ibinaba na yung armas,
11:58.8
nag-eleksyon na dito na sa,
12:03.7
itong Bang Samuro.
12:05.3
ang humahawak na ng gobyerno
12:10.0
nang nararamdaman ni
12:12.6
na parang nai-chapwere na sila
12:14.3
nung panahon ni Pinoy,
12:18.1
ang kinakausap na,
12:22.3
Wala nang respeto rin
12:24.0
mga mamamayang moro
12:25.5
kasi naging oportunista na,
12:27.2
pera-pera na lang si Normiswari.
12:30.0
panahon ni Pinoy,
12:30.9
nag-alsa na naman si
12:33.5
alala nyo yung Sambuanga seeds.
12:35.8
Nagtangka pa si Normiswari,
12:38.4
parang papansin na,
12:39.5
para yatang hindi na kami pinapansin.
12:41.9
nag-alsa siya noon,
12:45.8
Hindi naman umubra yun.
12:47.8
Hindi naman nagtagal yun.
12:50.9
na tapos rin kaagad yung,
12:54.0
Hindi naman siya sinuportahan na doon.
12:55.9
Parang nagpapapansin lang si,
12:58.1
nagpapapansin lang si Normiswari noon
13:01.4
hindi na siya napapansin.
13:03.1
Kasi nawala na yung respeto sa kanya.
13:05.0
Alam ng pera-pera na lang ang usapan.
13:07.2
Ang mas kinakausap na si,
13:15.2
si Murad at si Jafar,
13:23.6
Si Murad at si Jafar,
13:25.3
Sila na yung kausap ng gobyerno.
13:27.7
Pero nagpapapansin pa nga si,
13:31.0
noong panahon ni Pinoy.
13:32.3
Kasi ang kinakausap ni Pinoy noon,
13:35.7
noong hindi pinapansin si Normiswari,
13:37.5
may mga sambwangga-sambwangga
13:39.0
sids pang nangyari.
13:50.5
Ilang mga remnants na lang yan.
13:52.6
Mga tira-tira na lang.
13:53.8
Matanda na rin si Normiswari.
13:55.9
Noong panahon ni Duterte,
13:58.5
sumuporta itong si Normiswari
14:04.3
sumurinder na kay Duterte.
14:06.5
ang na-elect na gumawa
14:07.6
na uupo sa gobyerno
14:11.5
Kasi lipas na rin yung MNLF.
14:14.3
para hindi mag-rebel din na naman
14:16.5
itong si Normiswari,
14:18.8
ang pupunta doon nila Duterte,
14:21.2
sinasama rin si Normiswari.
14:23.4
Gayon din pag-upo ni Marcos.
14:25.4
Pag-upo ni Marcos,
14:28.3
MILF na ang humahawak ng gobyerno,
14:32.4
kahit seremonya na lang,
14:33.8
sinasama pa rin si Normiswari.
14:37.7
nararamdaman nila
14:42.2
ang humahawak ngayon
14:47.7
So, nagpapapansin na na naman
14:51.6
ngayon na may away
14:56.2
mas kumakampi ngayon
15:00.7
May siyempre si Kibuloy Duterte yan.
15:03.5
ang mas napapansin kayo
15:04.6
kasi ni Marcos ngayon,
15:07.4
Ang humahawak ng gobyerno ngayon,
15:09.7
yung Bang Samuro Transition Authority,
15:18.3
so ano na ngayon,
15:23.1
Kaya para maging relevant
15:25.4
o pansinin uli sila
15:26.6
itong pagkakataon nila,
15:27.8
dito sila sasama ngayon
15:30.1
laban kay Marcos.
15:33.6
ay kakampi ni Duterte,
15:35.5
naghahayag ngayon
15:36.3
ng suporta itong MNLF
15:38.9
Kaya lang ang tanong,
15:44.0
salamat sa pagsend
15:47.7
So yan mga kabunyog,
16:00.5
Revolutionary Committee
16:03.1
ng suporta ng samahan
16:05.2
Apollo C. Kibuloy
16:06.4
ng the Kingdom of Jesus Christ
16:09.8
na may malaking respeto
16:14.0
kababayang Muslim.
16:24.8
Moro National Liberation
16:34.4
nakasulat sa likod.
16:37.6
Pero wala na rin yan.
16:38.8
Ito namang abogado nila.
16:45.2
na bilang abogado
16:46.3
hindi nila nakikikita
16:49.4
ang mga ibinabato
16:56.7
nitong abogado na ito.
16:58.1
Hindi rin nakakabilib eh.
17:02.3
doon sa Davao City.
17:13.0
sa huling bahagi,
17:17.4
suportahan daw nila
17:25.2
this is the month
17:31.8
Allah is with us.
17:33.3
Very optimistic ako.
17:36.8
Maundang na lang.
17:50.6
Sayaw pa kasi si Kibuloy.
17:55.9
ang tanong na ngayon
17:57.8
Ang tanong na ngayon
17:59.8
So, anong gagawin?
18:07.0
Magrarally ba sila?
18:08.6
Mag-aalsa ba sila
18:09.5
para kay Kibuloy?
18:12.6
may pwersa pa ba?
18:14.5
wala nang masyadong
18:20.6
Mayroon pang mga leaders,
18:21.9
mayroon pang ilang
18:23.3
pero hindi na rin
18:26.7
pagtatangka ni Normiswari
18:29.4
nakilalanin pa rin siya
18:30.6
bilang may pwersa
18:34.5
nung panahon ni Pinoy.
18:39.4
Kay Erwin Baychong,
18:40.8
sa pag-send ng donations.
18:45.2
ang mangyayari dyan,
18:46.2
ang pinaplano siguro
18:48.2
kapag gay naristo
18:50.2
yung mga supporters
18:54.3
yun daw ang pinag-ahandaan
18:56.4
baka magkaroon ng rally
18:59.1
Plaza San Pedro ba yun?
19:03.2
nagtaroon ng rally
19:08.6
miyembro ng MNLF.
19:11.9
susuportahan nila
19:15.0
pinaplano man silang
19:16.7
hindi natin alam.
19:28.1
yung panahon nito.
19:43.1
mag-aalisa ba sila
19:44.1
pag inaristo ito?
19:48.0
Wala nang kakayahan
19:48.9
ng ganyan ng MNLF.
19:57.8
hindi tatagal yan.
19:59.2
Hindi natatagal yan.
20:05.4
posibleng kaguluhan
20:10.3
magbubuwis lang sila
20:16.7
bunyog mga kababayan,
20:17.7
magandang araw po
20:24.4
Halikan na kasama ka
20:38.5
Sa bagong Pilipinas
