00:37.7
nuclear war, missile, at kung ano-ano pa mga sangkay.
00:41.9
Pero, itong mga superpower na bansa,
00:45.1
nagpapaanuhan ng mga sangkay, nagpapaangasan na ng kanilang mga
00:48.5
kagamitang pandigma at ngayon nagaganap po ito.
00:52.0
Ito po ay digmaan sa pagitan po ng mga
00:57.2
But anyway, bago tayo magsimula,
00:59.4
pakisubscribe po muna yung ating YouTube channel.
01:02.5
Ayan po, kung di ka pa po nakakapagsubscribe at nanonood ka dito sa YouTube,
01:06.2
makikita nyo po yung subscribe button sa iba ba.
01:08.6
Pindutin nyo lamang po yan, tapos i-click nyo yung bell,
01:10.9
at i-click nyo po yung all.
01:12.7
At kung ikaw naman ay nanonood sa Facebook,
01:15.4
huwag nyo rin pong kalilimutan na i-follow ang ating Facebook page.
01:19.0
Okay, napakadali lamang po yan mga sangkay.
01:21.5
Ay, ito pa pala, sa mga nanonood po sa Facebook,
01:24.0
ito, sundan nyo lamang po ako.
01:25.5
Ginawa po akong sample video, okay?
01:27.6
Gawin nyo sa inyong mga cellphone.
01:29.3
So, habang kayo ay nanonood mga sangkay,
01:31.6
gawin nyo ito ng aktual.
01:33.5
I-check nyo sa bandang itaas ng video na ito,
01:35.4
ito mismo ang pinapanood nyo,
01:36.9
kagaya po ng sample video na yan.
01:39.4
Makikita nyo po yung tatlong tuldok sa itaas ng video ko, okay?
01:45.3
pindutin nyo po yung tatlong tuldok, okay?
01:47.5
I hope na nasusundan.
01:49.4
Then, may lalabas po na show more.
01:51.7
Pindutin nyo rin po yung show more, okay?
01:54.0
Sana nasundan po ng lahat.
01:55.5
Okay, ito na nga mga sangkay.
01:57.9
Tingnan po natin itong update
01:59.5
para po mas maipaliwanag natin ng gusto
02:02.3
kung ano itong nagaganap na, nadigmaan, no?
02:04.9
Ito kasi ang balita ngayon, mga sangkay.
02:12.9
inakusahan daw po ang China
02:14.6
ng isang pag-atake
02:18.3
o cyber espionage,
02:21.1
kung tawagin ito,
02:21.9
at nanawagan po ng sanctions.
02:25.5
So, ito mga sangkay,
02:27.3
itong tinatawag na cyber.
02:31.3
Actually, matagal na po itong nagaganap eh.
02:33.8
Diba, nakikita nyo yung mga spy balloon
02:36.4
at kung ano-ano pa ng mga
02:37.7
ginagamitan po nila ng computer
02:39.8
para po makakuha ng mga impormasyon.
02:42.1
Halimbawa na lamang, mga sangkay,
02:44.1
itong TikTok doon po sa US
02:47.0
na sinasabi po ng Amerika na
02:49.5
may tinanim daw po sa TikTok
02:55.5
Kumukuha ng impormasyon sa kanilang
02:57.1
gobyerno doon sa US
02:58.8
para iba to sa China.
03:00.5
So, yan po ang nagaganap ngayon.
03:05.9
medyo matagal nang nagaganap
03:07.2
pero mas rampant na po ngayon.
03:08.9
Kaya nga po, mga sangkay,
03:11.4
pagdating sa World War III,
03:14.1
malaki po ang magiging gampanin dito
03:18.6
mga galing po sa computer.
03:21.3
kasi sila po yung gagamitin dyan
03:23.4
para po sa mga pag-atake,
03:24.9
para po sa pag-depensa.
03:26.4
Halimbawa na lang may
03:27.3
pinalipad na nuklear ang China.
03:29.9
Paano i-intercept yan?
03:31.2
Gagamitan po yan ng kung ano-anong
03:33.0
strategiya gamit ang computer.
03:37.0
inakusan daw po ang China.
03:38.2
Paano nangyari ito, mga sangkay?
03:40.2
Yes, Annie. Good evening.
03:43.5
Good evening, Marvie.
03:45.0
The United States and British authorities
03:47.4
filed charges and imposed sanctions
03:49.7
after accusing China
03:51.6
of cyber espionage campaign
03:54.7
on Monday, March 25.
03:57.8
The cyber hacking presumably hit millions of people
04:00.9
which includes lawmakers,
04:03.4
journalists, academics,
04:05.2
and telecommunication companies.
04:07.9
The US and UK officials
04:10.1
also nicknamed the hacking group
04:11.9
as advanced persistent threat.
04:15.7
pati po mga kinuha nitong ano,
04:17.5
China daw pong may gawa, mga sangkay.
04:20.6
Pinasok daw po nito mga hacker ng China
04:24.7
ng mga file na mayroon ang government
04:26.8
including yung mga telco company.
04:31.4
Yan po yung nangyari, mga sangkay.
04:33.2
So bakit nila ginagawa ito?
04:34.6
Bakit ginagawa ito ng China?
04:35.9
Actually, di lang naman China.
04:37.5
Kahit po yung US, UK,
04:39.4
at iba pang mga bansa gumagawa po nito,
04:41.4
pero mas aktibo po talaga yung China ngayon.
04:44.2
Pero ginagawa rin po yan ng Amerika.
04:45.8
Halimbawa na lamang po yung pinadala pong spy
04:47.8
nitong US papuntang Russia.
04:50.4
So, ito ngayon, mga sangkay,
04:52.1
kumbaga pare-parehas po sila gumagamit nito.
04:56.9
para po ihack yung mga system,
04:59.4
kunin yung mga informasyon sa system.
05:01.7
May hirap po yan gawin, mga sangkay,
05:03.1
pero nagagawa po nila.
05:04.9
Ganyan po ang nangyayari ngayon,
05:08.0
And, napaka-ano na ito,
05:10.6
napaka-delikado mga sangkay sa isang bansa.
05:14.5
Kasi, halimbawa na lamang po,
05:17.1
which is sila po ata may pinakamaraming nuclear,
05:19.4
kung hindi po ako nagkakamali.
05:21.2
Papaano, kung ihack ng China ang system,
05:23.9
tapos bali pa rin po lahat yan.
05:27.3
Ganyan po ngayon kasi, mga sangkay.
05:30.0
yun po yung nagaganap ngayon na digmaan, no?
05:32.4
Matagal na po ito nangyayari,
05:33.7
kaya nga lang mas malala na po ngayon.
05:39.1
Deeming in an arm of China's Ministry of State Security.
05:45.5
According to Deputy U.S. Attorney General Lisa Monaco,
05:49.7
the goal of the widespread hacking was to suppress critics.
05:53.9
Of the Chinese administration,
05:56.7
compromised government authorities,
05:58.7
and steal trade secrets.
06:02.8
Para makakuha daw po ng mga sikreto,
06:05.8
para, ano tawag dito,
06:07.5
makakuha ng mga impormasyon, mga sangkay,
06:09.7
at mapatahimik daw po yung mga, ano,
06:12.1
nambabatikos po sa China.
06:13.6
Pero malabo po yan,
06:14.6
yung pagpapatahimik po ng mga nagsasalita against China.
06:18.5
Medyo, sa dami ba naman ng tao, mga sangkay?
06:22.4
So, kaya po ngayon,
06:23.9
alam nyo, kahit sino pwedeng gumawa nito.
06:27.6
yung mga gobyerno, mga sangkay ng mga bansa,
06:32.3
meron po mga sariling batas
06:34.1
patungkol po sa cybercrime.
06:37.8
Kasi, pwedeng gawin yan ng mga kumpanya,
06:40.3
ihack yung system ng kabilang kumpanya
06:42.0
para makakuha ng ideya,
06:43.8
o kaya maisabotage.
06:45.5
So, dito sa Pilipinas, may tinatawag ng cybercrime.
06:48.7
So, madali lang po yan ngayon, mga sangkay,
06:50.4
kapag halimbawa, hinak ka,
06:52.2
tapos nalaman mo kung sino ang nag-aakas,
06:53.9
actually, yung NBI, madali lang po yan eh.
06:56.5
Madaling makakita ng NBI kung sino po
06:58.7
ang pinanggagalingan ng pangahak.
07:00.4
So, sobrang dali lang po madampot.
07:02.3
At, delikadong delikado po yan.
07:05.2
Kapag nahuli po talaga,
07:07.1
talagang rekta ka, magihimas.
07:09.0
Ganun lang, kasimple.
07:11.4
Ang NBI kasi hindi kayang pagtaguan yan.
07:13.5
Yung alimbawa, tago mo yung identity,
07:16.6
makababasa at mababasa pa rin lang yan.
07:18.5
So, ganito din po ang nangyayari sa ibang mga bansa.
07:21.2
Like, for example, itong China,
07:23.9
kung nila yung mga system
07:26.5
ng government ng US and UK.
07:29.8
Furthermore, according to the US court prosecutors,
07:33.3
the hacking resulted in confirmed
07:34.9
and potential compromise of personal mails,
07:38.5
work accounts, online storage,
07:40.6
and phone call records of millions of Americans.
07:45.6
British authorities said
07:47.2
a second group of Chinese hackers
07:49.3
attacked the UK Electoral Commission.
07:52.7
Sa ano naman ito, mga sangkay?
07:57.7
Compromising the data of millions more
08:00.1
in the population.
08:02.6
According to FBI Director Christopher Wray,
08:06.4
this exposes China's continuous efforts
08:09.1
to destabilize America's cyber security.
08:13.7
However, Chinese diplomats in the US and UK
08:16.6
dismissed the allegations
08:19.9
and called the charges
08:25.8
Meanwhile, both the US and Britain
08:28.3
imposed sanctions
08:31.1
the Ministry of State Security
08:34.3
tied to the hacking event.
08:36.6
Kaya nga mga sangkay,
08:40.6
in case na mangyari man yan,
08:43.9
malaki po ang magiging kampahan
08:49.7
mga magagaling sa computer,
08:51.5
na kayang ihack yung system,
08:53.2
gobyerno ng ibang bansa,
08:54.9
ganyan po kalulupit ang mga yan eh.
08:56.6
Kaya nga ngayon mga sangkay,
08:58.9
may planong lumusob ang China sa Pilipinas.
09:01.8
Ngayon, kumuha na po ng mga magagaling
09:04.4
o nagkahanap po ang
09:07.7
yung Armed Forces of the Philippines,
09:09.5
ng mga malulupit na mga
09:13.7
na pwede nilang magamit
09:19.0
o ano pang mga bansa.
09:23.2
pumapasok dito sa Pilipinas.
09:25.2
Ganyan po ngayon mga sangkay.
09:27.3
itong digmaan na ito
09:29.9
Bagamat hindi pa po natin
09:31.0
nakikita ng aktual
09:35.2
o kaya kung ano-ano pang
09:37.2
na mayroon ng mga bansa.
09:38.7
But when it comes to
09:43.5
nagaganap na po ito ngayon
09:47.6
may mga grupo-grupo yan sila
09:48.9
ginagamit po ng mga,
09:51.6
Kagaya po nitong gumawa
09:54.6
So, ano po ang inyong opinion
09:56.7
May ibubuga ba tayo dito
09:58.8
Patungkol po dito
09:59.6
sa mga hacker na ito.
10:01.2
Kung sa aling magsisimula
10:02.4
ang ikatnong digma
10:04.3
Ano po ang inyong opinion
10:05.1
sa digmaan ng mga hacker
10:06.5
ng mga super power
10:09.5
I-comment po sa iba
10:10.3
bayang inyong mga opinion.
10:11.2
Meron po ako isang
10:11.8
YouTube channel guys,
10:12.7
Sangkay Revelation.
10:14.1
Dito pinag-uusapan po natin
10:15.3
ang about sa Bible,
10:16.3
about sa mga nagaganap
10:17.2
ngayon sa ating mundo
10:21.1
So, hanapin nyo po ito
10:22.9
Then, click the subscribe,
10:25.9
Ako na po yung magpapaalam.
10:26.9
This is me, Sangkay Janjan.
10:28.1
Mag-iingat po ang lahat.
10:28.9
God bless everyone.
