00:36.2
Marami sa atin na ang pera ay napupunta sa mga pagbili na mga gamit na tingin nila ay kailangan pero hindi naman pala.
00:43.4
Kaya madalas na naitatambak lang ito sa ating mga bahay at dumadami lang yung mga kalat at abubot.
00:49.0
Ugaling magtipid ng gastos kung ito ay hindi mo kailangan at mas mainam na huwag na lang muna bumili.
00:54.9
Ang mga successful na tao, mindful sa kanilang spending nila.
01:00.1
Kaya mas marami silang naitatabing pera.
01:03.0
Number 2, Pangungutang
01:04.4
Hindi lahat ng utang ay masama.
01:06.4
Mayroon din namang mabuting napupunta ng utang.
01:09.0
May iba nga sa atin, dito kinukuha ang mga pampuhonan nila sa mga business.
01:13.0
At kung mapabasa mong interview kay Robert Kiyosaki, inaotor ng sikat na librong Rich Dad Poor Dad,
01:18.1
malalaman mong magandang utang.
01:20.1
Pero dapat marunong ka din maghawak at alam mo kung saan ito ilalagay
01:24.0
para mapaikot mo lalo ang iyong pera.
01:26.5
Ito ay pinaghahandaan na tinaaral ng maigi,
01:29.3
dahil kung hindi, lalo kang mababaon at di na makakaahon.
01:33.6
Ika nga sa interview ni Robert,
01:35.2
poor people borrow money to buy liabilities,
01:38.5
samantalang siya ay bumibili ng assets.
01:41.4
Madalas sa atin, binibili ng mamahaling bag, sapatos, gadgets, at gamit sa bahay.
01:47.0
Naaminin mo man o hindi, marami dito hindi mo need sa buhay mo.
01:50.9
Isa din sa mga masasamang halimbawa ay ang pangungutang para ipanggala o ipanghanda sa mga okasyon.
01:58.3
Wala namang masama kung i-treat mo ang sarili mo paminsan-minsan,
02:01.9
pero kung ang pera na kailangan mo para gawin ito ay iutang mo pa,
02:06.1
may ginawag na lang natin ituloy.
02:08.4
Iwasang magpakabongga kung hindi mo naman afford.
02:14.0
Isa din ito sa mga dahilan kung bakit marami sa atin ay nababaon sa utang o nawawala ng pera.
02:20.3
Marami na ikipagsabayan sa mga uso at sa ginagawa ng iba
02:23.9
para maging maganda sa paningin ng ibang tao.
02:28.3
makasaya tayo ng panahon at pera para i-please sa mga maling tao.
02:32.8
Pumibili ng mga branded at mamahalin ng mga gamit para magmukhang mayaman.
02:37.4
Pero ang tunay na mayaman,
02:39.3
madalas simple lang ang datingan at nagbibislang ng bongga kapag kailangan.
02:44.3
Dalawagali na nila mula pa nung araw na okay lang magmukhang simple.
02:48.9
Hindi naman kasi sa forma at angas na susukat yung totoong yaman.
02:53.7
extravagance is the luxury of the poor,
02:56.4
and thrifty is the luxury of the rich.
03:03.4
Halos lahat sa atin ay mayroon ng cellphone at nakakagamit ng social media.
03:07.7
Hindi natin napapansin ang laki na ng oras na ating nagu-google sa pagpe-Facebook
03:12.3
at panonood ng reels, paglalaro ng games,
03:14.8
at kung ano na pa na madalas di na natin napapansin ang oras.
03:19.2
Ang di natin pagpansin sa oras ay isa sa mga bagay na dapat nating iwasan kung gusto nating umasenso.
03:25.7
Time is money, ika nga.
03:27.7
Kaya spend time wisely dapat.
03:30.3
Kaya nagbo-boom ang entertainment industry
03:32.9
dahil kumikita sila sa tuwing tayo ay nalilibang
03:36.0
dahil ang ating oras ang pinibigay natin sa kanila.
03:39.3
Nakakalimutan tuloy natin kung saan ba talaga tayo dapat mag-focus in life
03:43.9
dahil nadidistract tayo ng social media
03:46.3
at ibang bagay tulad ng mga laro na naggagawa na natin sa ating mga cellphone.
03:50.9
Hindi naman masama ang cellphone sa atin.
03:52.9
Lalo na sa panahon ngayon, madami din naman itong magandang naidudulot na apps na nakatulong,
03:57.5
lalo na sa mga business dahil nare-reach na natin kahit sino o kahit saan man sila sa mundo.
04:02.6
Pero dapat natin na iutilize at ginagamit lamang ito sa mga makabuluhang bagay
04:07.5
tulad ng pagpapalaganap ng business, paghahanap ng mga clients, pag-improve ng skills,
04:12.2
o di kaya pag-research sa mga videos na makakatulong sa iyo para maging successful.
04:18.2
Number five, being comfortable.
04:20.7
Ang mga katagang I'm comfortable in my life and I'm happy the way I am ay di naman masama.
04:26.7
Pero kung gusto nating umaman ay isa ito sa mga dapat nating iwasan.
04:30.7
There is no growth in your comfort zone.
04:33.7
Ang success is all about taking risks, setting up for failure, learning from mistakes, at pagiging better.
04:40.7
Kung hindi tayo magkakamali, paano natin malalaman na tayo ay nasa tama na?
04:45.7
Kaya huwag matakot na lumabas ng comfort zone.
04:48.7
Overcome yourself, try new things, explore what you love, and identify what you want to do in life.
04:55.7
Supportahan mo ang iyong mga pangarap at dapat willing kang gawin din ang lahat para ma-achieve ito.
05:01.7
Kaya laging tandaan na never give up easily sa mga ginagawa mo kahit hindi ka komportable.
05:09.7
Number six, caring what other people think.
05:12.7
Successful people always believe that hate never comes from above, it always comes from below.
05:19.7
Madalas natin sabihin sa mga nangingialam ng ibang buhay yung mind your own business.
05:24.7
Pero konti lang sa atin ang nai-apply din ito sa ating mga sarili.
05:28.7
Let's mind our own business and focus dapat tayo kung ano ang mas magpapalago ng ating mga sarili.
05:35.7
Kapag may gusto kang gawin, huwag natin masyadong isipin ang mga sinasabi nila sa paligid.
05:41.7
O sasabihin pa lang sa iyo lalo na ang mga negatibong bagay.
05:45.7
May masasabi at masasabi talaga sila sa iyo kahit anong gawin mo.
05:49.7
Masamaman o mabuti.
05:51.7
At kahit wala ka pang ang ginagawa, may comment pa rin sila.
05:54.7
Kaya mas mainam na huwag mo nalang isipin pa ang mga ito.
05:57.7
Dahil sayang lang yan sa energy, sa time, at may stress ka lang.
06:01.7
Basta ang ginagawa mo ay nasa tama, ituloy mo lang.
06:05.7
Focus ka lang sa ginagawa mo at sa iyong sarili para magiging successful ka.
06:10.7
Number 7. Doing things alone.
06:13.7
Success is not a one-man show. It is built on a successful team.
06:18.7
If you like doing things all on your own and do not expand your social circle,
06:22.7
hindi ka magkakaroon ng connections to other people.
06:26.7
Halimbawa, nais mo magkaroon ng sarili mong online store.
06:29.7
Hindi mo malalaman kung nasa na mga tamang supplier,
06:32.7
how to spot honest people to employ, connections to loyal customers or clients,
06:37.7
at iba pa kung hindi ka maikisama sa ibang mga tao.
06:41.7
Sabi nga nila, it's not what you know but who you know.
06:45.7
Not necessarily na ang mga taong ito ay mga nasa paligid mo na.
06:49.7
Minsan, you need to find your circle.
06:51.7
Surround yourself with inspiring people o yung mga tao na gusto rin maging successful in life.
06:58.7
At huwag nang samaan ng mga tao na palagi kang dinadown
07:01.7
or puro chismes lang at negativity ang binibigay sa buhay mo.
07:06.7
If walang nagbabago sa situation mo,
07:08.7
baka nasa maling environment ka lang or nasa wrong circle ka.
07:13.7
Number 8. Always pointing fingers.
07:16.7
Remember na when you are pointing fingers to others,
07:19.7
isang daliri lang panturo mo and the other three are all pointing back at you.
07:25.7
Mainam na ugaliin natin na sa lahat ng problema ang darating ay huwag na magsisihan pa.
07:31.7
Mas maganda kung ito ay ating aaksyonan at hahanapan agad ng solusyon
07:35.7
dahil maubos lang ang oras at energy natin pag nagnahanap pa tayo ng masisisi.
07:41.7
Tama naman na lahat ng nangyayari sa ating buhay ay resulta ng series of decisions ng mga iba't ibang tao,
07:47.7
including yourself.
07:50.7
Maganda man ang mga pangyayari o hindi,
07:52.7
laging ang ating mga desisyon at aksyon ay involved doon.
07:56.7
Ang mga successful na tao, responsible sa kanilang mga ginagawa.
08:01.7
Number 9. Pagiging know it all.
08:04.7
Kung feeling mo alam mo na ang lahat at naranasan mo na ang lahat,
08:08.7
dun ka nagkakamali.
08:10.7
Magkakaiba tayo ng experiences in life,
08:12.7
gayon din sa mga nakukuha nating knowledge.
08:15.7
Always seek the knowledge and wisdom from others.
08:18.7
On the path of success, may maikilala tayong mga tao na nanggaling na din sa posisyon natin noon
08:24.7
at minsan na rin nagkamali.
08:26.7
Mas maganda kung marunong tayong magtanong at willing tayong matuto.
08:30.7
Lalo na sa mga pagkakamali ng iba, nang sa gayon ay hindi na maulit
08:35.7
o pagdaanan pa natin ang mga pagkakamali nila.
08:38.7
Ang mga successful people, para silang sponge na kayang mag-absorb ng knowledge mula sa iba't ibang tao.
08:45.7
Bago ang number 10, quick recap tayo ng dapat iwasang gawin para maging successful sa future.
08:51.7
Number 1, spending too much on shopping.
08:53.7
Number 2, pangungutang.
08:55.7
Number 3, people-placing.
08:56.7
Number 4, scrolling aimlessly.
08:58.7
Number 5, being comfortable.
09:00.7
Number 6, caring what other people think.
09:02.7
Number 7, doing things alone.
09:04.7
Number 8, always pointing fingers.
09:06.7
Number 9, pagiging know it all.
09:08.7
At panghuli sa lahat ang number 10, blaming luck and fate.
09:12.7
Pakiranda mo ba palagi na mailab sa iyong swerte?
09:14.7
Kaya ka hindi yumayaman at hindi ka successful?
09:17.7
Marami sa atin ang niniwala rin sa swerte.
09:20.7
May mga lucky number, color or even damit na kapag may interview or meeting, yun ang sinusuot.
09:26.7
Kahit nga si Michael Jordan merong lucky shirt na every game niyang suot kapag may laro sa NBA.
09:31.7
Pero ibang usapan na kapag inaasa natin sa swerte ang ating future.
09:35.7
Totoo naman na may contribution ng swerte sa success ng ilan sa atin
09:39.7
pero mali naman kung lagi natin isisisi sa swerte kaya tayo hindi yumayaman.
09:44.7
Sabayan din natin ang kilos, pagtsatsaga at samaan na rin ng pagdadasal ang ating mga pangarap para ito ay matupad.
09:51.7
Kahit malas ang sitwasyon mo o sa mahirap ka na pamilya pinanganak,
09:55.7
kaya mo pa rin naman magiging successful sa buhay.
09:58.7
Basta kumikilos ka at gumagawa ng paraan para maabot ang mga pangarap at goals mo sa buhay.
10:03.7
Isa talaga sa mga paborito kong kasabihan yung nasa Diyos ang awa, nasa tao ang gawa.
10:08.7
Nasa sa atin pa rin kung tayo ay magkakasukses sa buhay o hindi.
10:12.7
Kaya mainam na simulan muna ang pag-iwas sa 10 bagay na ating nai-discuss.
10:16.7
Laging tandaan na success always starts within you.
10:20.7
O paano? Paalam muna. Kita kit sa next video.
