01:50.4
Parang birthday din na mami.
01:53.3
Good morning. Uppong muna po.
02:03.2
Kumusta ikaw nai?
02:09.2
Kamusta ka kuno? Kamusta?
02:19.2
Marahil isa ito sa
02:21.2
Marahil isa ito sa
02:23.2
sikreto ni lola ay
02:25.2
siyahid niya at pala' biro.
02:27.2
siyahid niya at pala' biro.
02:29.2
Nung tinanong ko nga siya
02:31.2
ang sagot niya sa akin
02:33.2
heto humihinga pa naman.
02:35.2
heto humihinga pa naman.
02:37.2
Magandang umaga mga ka-pobre,
02:39.2
magandang umaga maika-pobre
02:41.2
nung nakaraang mga kitahan tayo
02:43.2
dito sa Liluan Malinaw para sa
02:47.0
106 years old na po
02:48.8
si Mami, ano po, at
02:53.2
dahil hindi tayo nakadalo ng kanyang
02:54.9
kaarawan, pero today
02:56.3
ay nandito po tayo, binisita po
03:00.9
Mami, Crescentiana
03:04.3
now, 106 years old
03:06.8
kasama rin natin ang kanyang anak
03:09.0
si Mama Florencia
03:12.1
Ma'am, ilang taon na talaga itong Mami po ninyo?
03:17.6
this coming November
03:21.5
pinakang maiidad dito
03:26.9
o sa ngayon siya ang pinakamatanda
03:29.2
dito sa matatanda
03:36.9
mga magulang dito sa amin
03:38.7
Anong sikreto ni Mami na
03:40.5
na umabot siya ng 106?
03:44.4
may peace of mind siya
03:47.1
at saka hindi naman ano
03:48.7
dati, nagtatrabaho
03:55.8
sa genes siguro na
03:58.7
umabot siya sa ganong
04:00.5
edad, dahil yung mga
04:10.5
sa genes na rin siguro
04:11.7
Ano ang sikreto ni Mami?
04:15.1
Kasi yan dati, hindi naman ano yan
04:16.8
hindi naman, mahal na mahal kasi ng
04:19.7
halos hindi naman nagtatrabaho, yan dito lang sa loob ng bahay
04:22.9
misan umano rin sa
04:24.5
ano namin, sa palayan namin
04:26.2
pero usually talaga dito lang yan sa loob ng bahay
04:30.1
ayaw nga ng tatay namin na
04:33.6
Sa mga pagkain po
04:36.8
Anong madalas kainin ni Mami?
04:40.5
Ano yung mga ano natin dito?
04:48.2
ang gulay kasi is
04:49.6
hindi naman ano kinakain niya yung
04:53.7
ano ba yan, yung okra, yung mga ano
04:56.5
yung mga madalas na ano, ayaw niya yun
05:00.1
Pero lahat naman ang kinakain niya
05:02.1
aside from ano lang, yung okra tsaka
05:05.2
alugbate, ayaw niya yun
05:08.0
Saka yung pagkain natin, di naman katulad ngayon na masyado na sa mga kemikal
05:20.1
may isda rin, may karne, may baboy
05:23.0
Pero hindi ba luto na maraming mga kemikal
05:28.0
maganda ang pangangatawan ng mga mga mga mga mga mother namin
05:30.6
Bisig kami rin, kami rin
05:32.8
Saka dati naman, wala naman masyado
05:36.5
Dati, kailan naman nagka-kuryente lang naman?
05:39.2
Mga 1970s lang siguro.
05:41.6
Nag-umpis ang kuryente.
05:43.2
Dati naman, Petromax lang yung ginagamit.
05:46.0
Oo, kahalas lahat.
05:47.9
Ang may kuryente lang sa amin dito,
05:50.2
yung TU namin sa plaza.
05:56.2
Genset pa siguro.
05:57.4
O, ano pa yung generator pa yun.
05:59.9
Yun lang ang may kuryente sa amin dito paggabi.
06:04.1
Sa gabi lang ginagamit yun.
06:05.4
Ang pagtanghali naman, wala.
06:07.0
So, sa tingin mo, ay sa lifestyle at saka sa pagkain?
06:11.2
Siguro, oo. Isa na yun.
06:12.9
Isa na yun sa mga nagpa, ano sa mother namin,
06:17.3
nagpa tagal ng buhay.
06:19.7
Sa inyo, sa kanyang mga anak,
06:22.0
sino kaya ang mas healthy at makakaabot ng 100?
06:27.6
Alam mo, sa totoo lang,
06:29.9
kahit yung doktor namin, sabi niya,
06:32.2
ayaw na namin kami tama na hanggang mga 85,
06:36.2
ayaw na namin naman naman ng mga 90s
06:38.6
kasi mahirap na, mahirap na.
06:40.6
Mahirap na rin talaga nabot ng idad mga 100 years.
06:46.1
Okay, duwang tuwa tayo dahil nakikita natin
06:49.7
yung mag-uulang natin na nandyan pa sila,
06:52.7
umabot ng 100 years.
06:54.2
Pero sila nagsasuffer din naman eh.
06:57.0
Kahit kami, dahil kami nagbabantay sa kanila, sa kanya,
07:02.0
medyo napapagod din kami pero okay lang sa amin
07:04.6
dahil at least nakikita namin yung mag-uulang namin na nandyan pa.
07:08.7
Pero sa kanila na matatanda na, hirap na rin sila eh.
07:14.7
Hindi na rin, parang, parang hirap ka rin silang tignan na ganoon na rin ang ano nila.
07:20.2
Hindi na nakakalakad.
07:21.2
Hindi na nakakalakad.
07:22.7
At, pero at least nandito kami mga anak na nag-ano,
07:26.7
nagsusuporta hanggang sa pag, kung hanggang kailan ang tatagal ng buhay niya.
07:33.6
mga dilata, mga softdrinks.
07:37.2
Ah, yun ang ano, number one niya, softdrinks.
07:41.2
Mula noon? Wala pang bata pa?
07:43.8
Maano siya sa softdrinks?
07:45.5
Kaya nga nagtataka kami, bakit wala man lang siyang diabetes,
07:49.2
hindi man lang siya nagkaroon ng mga, normal ang kanyang mga blood,
07:52.7
ah, yung mga laboratory, aside from blood, ano, high blood,
07:58.2
yun lang ang ano niya, maintenance niya ngayon.
08:03.7
Si mami ay, ah, sa edad niya na 106 years old na kapag salita pa siya, no?
08:08.7
Oo. Maano pa talaga ang ano, kaya lang minsan may memory gap na rin.
08:12.7
Mm-hmm, mm-hmm, mm-hmm.
08:13.7
Nagkakaroon na siya ng memory gap.
08:15.2
Opo. Pag tinanong natin ilan anak niya, malalam niya pa?
08:18.7
Ah, siguro, tatanungin ko kung ano.
08:22.1
Nay! Pilaring unga!
08:26.9
Opo, opo, halupan pa.
08:30.3
Nalipat nyo, tawa.
08:31.5
Nalipat nyo, diba?
08:33.3
Ikaw, pilangdagon yun, ikaw.
08:35.2
Pilangdagon ka yun!
08:37.8
Pilangdagon ka yun!
08:41.8
Tawa? Ah, ah, ah.
08:47.0
Ah, nalipat. Hindi niya naman.
08:52.5
Pero pag inanod siya ng gano'ng, ano, 105, gano'n.
08:56.9
May maintenance po siya.
09:00.0
Ano ang may nararamdaman siya ngayon?
09:04.7
Basta yung maintenance lang na high blood lang ang inaanon niya.
09:09.0
Vitamins, yun lang.
09:10.3
Vitamins talagang.
09:11.7
Tuloy-tuloy ang vitamins niya.
09:14.2
Pero nang tanungin ko si Lola kung natatandaan niya pa ang pangalan ng asawa niya,
09:18.3
ay mabilis siyang tumugon.
09:20.3
Anong pangalan nito yung mong asawa?
09:21.9
Sino yung mong asawa?
09:23.1
Si Anghem na Kaboan.
09:27.3
Ito, kilala mo ito, mami.
09:31.4
Ito lang si Anghem.
09:34.4
Anghem na Kaboan.
09:36.4
Ay, katulong ako nga.
09:40.4
Ang napag-asawa rin ni Lola ay mula sa Bigaang Malinaw Aklat.
09:44.9
Ano rin mong advice, mami, sa mga tao para maghabap maandang kabuhi?
09:51.4
Ano rin mong advice sa mga tao para maghabap maandang kabuhi?
09:56.4
Ano rin mong ipaayo para...
10:01.4
Para humaba rin...
10:07.4
Ang ano rin mong ipayo para humaba maandang kabuhi?
10:12.4
Ano rin mong ipayo para humaba...
10:15.4
Humaba rin mong ako.
10:20.4
Kumahal ko na imaw.
10:22.4
Ano rin mong problema?
10:24.4
Ano rin mong problema?
10:25.4
Pero sa lifestyle niya po nung bata pa siya, ganoon? Gulay?
10:30.3
yung ano natin na talagang
10:37.4
ulam natin na baboy.
10:39.4
Mahilig sa baboy to.
10:42.2
Oo, napakahilig niya sa baboy.
10:44.1
Pero yung mga isdang,
10:45.3
ano, talagang hindi siya
10:46.5
masyadong, ano, sa isda.
10:48.1
Tsaka nagulat ako,
10:49.1
mahilig rin siya sa soft drink, no?
10:52.3
Basta sa soft drinks,
10:53.5
talagang, ano yan.
10:55.2
ano ang ano niyo na
10:59.2
ay hindi ito sa lifestyle,
11:01.5
kung bakit tumaba ang buhay niya,
11:02.9
kundi sa genes ninyo.
11:03.9
Oo, sa genes na siguro,
11:05.1
ang inaano namin,
11:06.2
kasi nga yung mga
11:11.2
umabot ng mga hundred plus din
11:13.1
bago sila namatay.
11:16.6
Kaya yun ang inaano namin,
11:22.4
Parang common din?
11:26.1
Kung anong kinakain,
11:31.1
32 years old ako,
11:33.0
pero dami na akong maintenance eh.
11:35.4
Kaya nga sabi ko,
11:36.7
ano kaya ma-advise ni lola,
11:39.0
para mapalawid rin yung kabuhi natin,
11:41.1
yung buhay natin ba?
11:44.4
Alam ko yung movements nila noon,
11:46.4
hindi sila tumitigil ang trabaho.
11:49.9
Matatrabaho din sila.
11:51.0
nagumigising sila ng maaga,
11:56.0
hindi sila tumitigil,
11:59.0
at kumakain sila ng tama,
12:03.7
trabaho din talaga.
12:05.6
Yung mga ninuno namin,
12:06.9
hindi nila ang buhay nila.
12:08.9
tumagalin sila sa agad.
12:12.8
target pala si mami.
12:14.4
Wala nung natrabaho.
12:16.6
hindi naman yung talaga,
12:18.7
yung lolo kasi namin noon,
12:26.0
walang kasama sa bahay,
12:30.3
kasi may tubigan naman sila.
12:33.0
may tao naman na nag-ano,
12:34.9
parang nag-supervise,
12:36.3
o kaya gagawa lang ng,
12:38.6
kaya niyang gawin.
12:40.4
Hindi naman yung talagang,
12:43.5
hindi naman talagang,
12:46.8
tawag nito sa atin,
12:52.2
kasi hindi naman sila,
12:54.0
talagang walang-wala na,
12:56.1
dahil yung lolo ko nga,
12:59.0
Yung lolo ko lang,
13:00.4
ang kasama nyo sa bahay.
13:01.5
Nag-iisa kasi siyang babae.
13:04.2
hindi naman silang magkakapatid.
13:06.5
Yung panganay nila is,
13:10.0
Yung pangalawa is,
13:11.7
chief of pulis dito,
13:32.6
si nanay lang talagang,
13:35.6
ang sabi niya noon,
13:38.6
walang kasama sa bahay.
13:41.1
nag-iisa siyang babae.
13:42.9
siya ang naiwan sa bahay.
13:45.1
Silang dalawa ng lola ko.
13:46.7
Yung daddy nyo po,
13:54.3
Nineteen eighty-four.
13:55.6
Nineteen eighty-four.
13:56.6
Ang edad niya ay,
14:00.7
After retirement,
14:01.9
kasi sa Philippine Tuberculosis,
14:03.5
siya nagtatrabaho.
14:07.1
after retirement,
14:16.0
one hundred six years old na ngayon.
14:19.6
masayahi talaga siya.
14:20.5
Nagugulat lang siguro siya ngayon sa kamera.
14:23.1
pag doon kami sa labas,
14:26.2
Anak ka to sa amin.
14:28.1
Kasi niya alam niya na
14:30.4
kailangan i-entertain.
14:32.6
Yun ang ano niya.
14:36.3
Yun ang ano talaga niya.
14:38.0
traditional talaga.
14:39.6
Yun ang ano niya.
14:41.0
matagal sa labas eh.
14:43.8
Pero kung nakakarinig siguro siya ng mabuti.
14:47.1
Mas maganda kung makakarinig.
14:49.0
Talagang may interview mo siya naman.
14:52.0
talagang mahirap siya nga anuhin.
14:54.8
Makausap dahil sa
14:57.6
Anong edad niya po,
14:59.6
hindi na siya makalakad?
15:06.3
nung umuwi ako nung last year,
15:10.2
nakakalakad pa siya.
15:12.1
Yung may ano siya lang na,
15:17.5
Na-outbalance siya.
15:21.9
natakot na kaming matumba uli
15:23.4
at baka kung mabagok,
15:25.9
nung pinaupo na lang niya,
15:27.4
pinaupo na sa wheelchair.
15:30.3
nag-ano na yung paan niya
15:31.5
nung nasa wheelchair niya,
15:32.7
parang hindi na niya ma-stretch.
15:36.0
hindi na siya makakalakad
15:38.4
Pero kung hindi siguro namin
15:41.9
ng mag-wheelchair,
15:43.1
pinasanay na sa wheelchair,
15:45.7
siguro makakalakad-lakad pa.
15:55.9
maka ma-stretch na.
16:00.8
yung pamangkin ko,
16:05.8
ano lang naman ako,
16:14.2
nag-stay pa ako ng Singapore
16:21.5
yung mga kapatid ko,
16:22.4
may kanya-kanya naman sila,
16:26.7
wala na akong asawa.
16:30.2
Cavite ang talagang,
16:34.4
katira sa Cavite?
16:37.4
mahirap na walang kasama
16:42.1
mag-stay muna ako dito.
16:46.0
Pansamantala muna kami
16:47.2
mag-aanuhang magkakapatid
16:48.9
para lang mag-aanuhang
16:52.8
Anong mensahe po ninyo
16:56.6
mga viewers natin
17:00.3
maliban sa jeans?
17:05.0
Kailangan din natin
17:06.0
ianuhin yung pagkain
17:08.1
na-acquire din natin
17:11.8
yung mga sakit-sakit,
17:14.6
healthy food siguro
17:16.1
and organic foods,
17:17.9
yun ang ano natin
17:24.3
ano nga tawag rin,
17:33.5
ano sa katawan natin,
17:40.8
yung ating buhay.
17:42.5
Iwas sa mga pagkain
17:44.2
maganda sa katawan natin.
17:56.9
106 years old po siya.
17:59.5
kung may mga babatiin po kayo,
18:02.7
baka may batiin kayo
18:03.7
bago tayo magtapos.
18:07.4
yung mga kamag-anak natin
18:25.0
ano yung mga ano yun lang po.
18:28.1
Sa lahat-lahat nalang.
18:30.2
sa lahat-lahat binabati ko po.
18:33.2
Thank you din po.
18:35.7
sa ibang bansa po,
18:37.2
Ah, sa ibang bansa,
18:40.4
Binabati ko po yung kapatid ko sa Australia,
18:50.4
mga pinsan ko sa Kanada.
18:56.0
nakabuan family sa Kanada.
19:08.0
mamahal ka mo eh.
19:11.0
Oo, may pamahaw pa ta.
19:14.0
Ano yung mga mensahe?
19:18.0
imaw makabati kita,
19:21.0
tag nag-birthday imaw,
19:22.0
mali pa yung kita imaw.
19:25.0
Basta nakita niya yung mga apo niya,
19:28.0
lahat ng apo at mga kamag-anak,
19:30.0
mga ka-ano niya, eh,
19:32.0
ano, talagang ano siya,
19:43.0
106 years old na po si Lola.
19:46.0
Siya yung pinakang matanda.
19:48.0
Matanda na siguro.
19:49.0
Dito sa barangay.
19:55.0
Siya po, siya po, sir.
19:56.0
Pinakang matanda.
19:57.0
Ano ang wish ninyo sa mami niyo po?
20:02.0
tumagal pa ang buhay,
20:07.0
basta healthy life lang.
20:12.0
May mga babatiin po ba kayo
20:14.0
or mensahe sa ating mga nanonood?
20:19.0
babatiin ko lang yung mga kamag-anak namin na
20:21.0
nandito sa paligid,
20:25.0
outside the country,
20:29.0
sa kapatid namin sa Australia,
20:35.0
mga kamag-anak namin sa Manila, ganyan.
20:40.0
Kinakalabit ako ni Lola.
20:44.0
sabi niya sa akin,
20:50.0
pagdating sa pagkain,
20:54.0
Kailangan sabi ko na,
20:58.0
maging maganda lang ating, ano,
21:03.0
Yun lang naman ang inihilig natin sa Diyos lagi,
21:05.0
na maganda ang ating kalusugan.
21:07.0
Kahit na wala tayong masyadong pera,
21:09.0
basta healthy ang katawan natin,
21:12.0
Health is wealth nga.
21:13.0
Health is wealth nga, oo.
21:15.0
Salamat, sir po, ha.
21:16.0
Pero, buhay abe, ako sa radio,
21:18.0
kaya ang tiguhan pa ako mga aklanong dyan.
21:21.0
Ay binigyan ako ni sir na,
21:23.0
Pero sa vlog na Tagalog lang ako.
21:25.0
So, ayun, nagka-interes tuloy ako na tingnan
21:27.0
kung paano nga ginagawa itong niya mushroom na ito.
21:30.0
So, dito ay tinausap ko siya.
21:34.0
ayan, dito kami nagkwentuhan kami dito sa kanyang
21:38.0
munting libangan niya raw ito eh.
21:41.0
Ito yung pagkawa ng mushroom.
21:45.0
Ito yung munting pinakaabalahan ngayon ni sir,
21:49.0
Ayan, sabi ko ipakita natin
21:51.0
yung, anong tawag dito?
21:54.0
Ayan, ito ang oyster mushroom.
21:57.0
Inupesahan ko ito last year.
21:59.0
Siyempre, ano lang, pa-kunti-kunti,
22:03.0
hanggang, habang ko kung mapapalaki ko ito,
22:05.0
pero sana, in the future,
22:09.0
pati itong sa likod, o kaya yung babuya namin dyan sa ano,
22:13.0
gagawin kong mushroom kong mag-successful.
22:17.0
So, naka-one year ka pala ngayon?
22:19.0
Oo, one year pa lang.
22:20.0
Almost one year pa lang na ginawa ko itong ano ko.
22:24.0
Kasi nag-seminar din ako dito sa amin.
22:27.0
Dito rin sa Diluan ako nag-seminar dito sa Bali.
22:32.0
Mula yung kamaghanap din namin yung pinag-anuan namin.
22:35.0
Nagbigyan, nag-ano sa akin, nagturo sa akin.
22:37.0
Kaya sa 18 kaming nag-seminar,
22:44.0
ako lang yung nagpatuloy.
22:50.0
Kasi meron na kasi ako yung ano dati.
22:52.0
Kasi may bahay, may ano na kagad ako eh.
22:55.0
May space na, oo.
22:56.0
Ang ginawa ko na lang, naglagay na lang ako ng bambu na para patungan ng mga mushroom.
23:03.0
Kasi kung wala kang ano, kung wala kang bahay, malaki na ang gagasusin mo.
23:09.0
Oo, kasi magpapagawa ka ng ganito.
23:12.0
Almost 100,000 o mga 200,000.
23:14.0
Yung iba, greenhouse siguro?
23:17.0
Ayon sa akin, kaya pinagpatuloy ko.
23:22.0
Kunti lang ginasa siguro.
23:24.0
Almost mga 10,000 o 15,000 na siguro.
23:28.0
Cover lang naman yung ano ko.
23:30.0
Saka yung bambu, meron naman kaming taniman ng bambu dyan sa likod din.
23:34.0
Kaya yun lang, binayaran ko, labor.
23:37.0
So ngayon, mag-umpisa ka ulit itong katulad.
23:40.0
Pwede hawakan to, sir?
23:41.0
Sige, sige, sige.
23:44.0
Ilinuto ko yan ng 8 oras.
23:46.0
Nag-umpisa ako ng alas 7, natapos ako ng alas 4.
23:50.0
Tapos ikaw nagbabalot, wala kang tao ngayon.
23:53.0
Wala, ako lang, sarili ko.
23:55.0
Ito yung binhi ko.
23:59.0
Ah, ganyan pala yan.
24:03.0
Binibili ko rin ito.
24:05.0
120,000 isang bote.
24:11.0
Tapos itatanim ko dyan.
24:13.0
Tapos ito na siya.
24:15.0
Ito na, ngunit bahay na ang finished product.
24:18.0
Maghihintay ako ng isang buwan, mag...
24:21.0
Para magsibol siya?
24:23.0
Magsibol na siya.
24:24.0
Tapos maglala siya ng mga 3-4 months.
24:29.0
Tapos papalitan mo na ulit.
24:31.0
Tapos araw-araw nakikakaharbest kayo?
24:34.0
O nakikakarbest ako...
24:36.0
Sa araw-araw nakakarbest ako ng mga 15 kilo, 14 kilo.
24:40.0
Tapos may kumpunta sa akin rito.
24:42.0
Nagtatanong kung may mushroom ako.
24:43.0
Yung binibenta ko ng 300 kilo.
24:46.6
So, sana mapalawak mo pa, no?
24:57.4
sana sa pagbalik nyo, eh,
25:00.8
ito katulad dito,
25:04.7
ganyan pala siya.
25:07.8
Naka-harvest na kasi si sir, eh.
25:10.6
Kahapon sa kanilang isang araw,
25:17.5
Yan, pero promote
25:20.2
mga business natin,
25:26.6
considered as vegetable.
25:30.4
kung mga vegetarian ka,
25:38.8
mahilig ng karni,
25:45.3
kahit siya mo ilagay,
25:52.7
ginigisa ko lang,
25:54.3
nakatip na rin ba niya,
25:57.5
yung ibang mushroom lang,
25:58.7
pero itong mga cultured,
26:00.1
hindi pa ako naka,
26:01.4
Pero siguro yung,
26:02.7
cultured din siguro yun,
26:03.9
kaso sa mall ko nabili.
26:07.1
itong ganitong klase ng
26:10.6
Mas malasa kaya sa puti.
26:21.7
dumadami na customer ko,
26:23.6
nalaman nila may,
26:25.5
mushroom culture akong,
26:30.1
lalo pa pag napanood ka nila.
26:36.0
unti-untiin ko na itong magparami ulit,
26:38.2
kung sino ang gusto mong bumili,
26:39.9
makapunta sila dito.
26:41.0
Makapunta sila rito.
26:44.6
dinagdada ko rin sa Tigayon.
26:47.1
Pinapasa ko rin sa Tigayon.
26:50.1
nagdala ako ng dalawang kilo.
26:54.7
may sakwan sa rep,
26:55.8
may pinapasahan akong iba.
27:00.0
yan ang ano ko rito ngayon,
27:03.5
Pag pinagkakaabalahan.
27:06.2
Kaysa wala akong gawin,
27:08.7
tapos na rin yung mga anak,
27:12.1
kusansa na rin sila.
27:14.4
ako lang naiwan dito.
27:17.5
Dati kasi si Sir,
27:18.8
ay sa abroad ikaw, Sir.
27:19.8
Matagal na nag-abroad, no?
27:22.6
sa hotel worker kasi ako.
27:24.8
Ilang years ka sa abroad, Sir?
27:26.3
More than 10 years din.
27:29.1
Ilan ang anak mo,
27:36.3
yung dalawa na sa Dubai.
27:45.4
Kaya, parang libangan mo na lang ito?
27:47.6
Oo, libangan ko na lang
27:48.6
itong pagmamashroom.
27:53.6
suportahan natin ha
27:54.5
pag mag-order kayo dito
27:57.1
kayo pumunta dito sa
27:58.3
Liloan Malinaw Aklan.
28:01.0
Malapit lang sila sa karsada.
28:04.3
Along the road lang sila.
28:06.2
sa sunod na mga buwan,
28:15.6
So, support po natin.
