* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
MGA KUWENTO NI ZERO
00:30.0
Mga taon na ako noon sa serbisyo bilang sundalo at marami na rin akong karanasan pagdating sa labanan.
00:38.5
Halos mag-iisang taon rin bago ako bumalik sa katinuan at nakapagsalita ng maayos.
00:44.6
Pagkatapos ng nakakahindik kong karanasan na hindi ko napagdaanan sa tanang buhay ko.
00:52.8
Kung kilala mo si Private First Class Trevor Manansala sa Oplantakas,
01:00.0
Mas nakakakilabot pa ang naranasan ko sa mga pinagdaanan niya sa kamay nila.
01:06.9
Kahit ilang dekada na ang dumaan,
01:09.2
ay sariwa pa rin sa alaala ko ang mga trauma o bangungot ng nakaraan na tila yata madadala ko hanggang libingan.
01:20.2
Hayaan mong ako naman ang magkwento tungkol sa aking nakaraan at kung paano ako nakatakas sa kuko ng mga halimaw.
01:30.0
Kalat sa buong Mindanao ang mga rebelding grupo ng mahabang panahon,
01:34.8
katulad ng Abu Sayyaf,
01:38.3
NPA at iba pang hindi napapangala ng pangkat.
01:42.8
Pero noong sa kapanahonan namin,
01:45.7
mas maugong ang pangalan ng Abu Sayyaf
01:47.6
sa dahilang gusto nilang maghanap ng lugar na kanila maging taguan
01:51.9
at mapasok ang Sambuanga.
01:55.9
Bukod sa basilan.
01:56.8
Naka-enkwentro na rin ako ng mga armed group na hindi umanay mga kasapi ng girilya sa may timog ng Mindanao.
02:07.8
Nagtataka rin naman ako na meron pa pala mga girilyang umiiral sa panahon ngayon
02:12.1
o yung mas kilalang hukbalahap.
02:17.8
ay tagumpay naming nasugpo ang grupong yon hanggang sa ang ilan sa kanila.
02:26.8
naglabas ng umaga.
02:28.6
Naglabas ng report ang office ng Sambuanga na kumpermado daw ang location
02:32.2
ng one of the most wanted na rebelde sa buong Del Norte.
02:37.9
Tawagin na lamang natin siyang
02:41.1
na kilala bilang suicide bomber.
02:46.3
Sabi ni Major Rudy Tagulpo
02:47.8
ay natrace daw nila ang hideout ni Osman sa may kanlurang parte ng Sambuanga
02:52.3
at kumpermado umano na doon nagtatago ang lalaki.
02:56.8
Nagpatawag naman ng meeting ang mga opisyal kasama si Rudy
03:01.3
at si Lieutenant Ramirez na dati naming supremo sa operasyon.
03:07.1
Habang nasa kampo kami na naghahanda ay napag-usapan namin ng kaibigan kong si Mark Andrada
03:11.9
ang tungkol sa misyon na yon.
03:16.1
Bakbaka na naman, buddy.
03:18.7
Sindin niya ng sigarilyo.
03:21.7
Sigurado kong madugong aksyon na naman itong kakaharapin natin.
03:24.4
Tumawa naman ako sa sinabi niya.
03:29.3
Sige, magyabang ka pa.
03:31.6
Baka magtatago ka na naman sa likod ko.
03:34.5
Tulad nung nangyari sa atin sa pag-adiya na halos paihi ka sa nerbiyas, ha?
03:39.5
Nagmura pa ito sa akin.
03:42.1
Naubusan lang ako ng bala noon.
03:44.9
Sus, nagdadahilan ka pa.
03:47.4
At alawan, Jude, ka.
03:49.6
Naibig sabihin na iduwag ka talaga.
03:53.7
Lumapit naman sa ating mga opisyal.
03:54.4
Nakikita sa amin si Private Gino na may daladalang mapa sa kamay at may sinabing
03:58.2
Bakit hindi ko makita sa mapa yung target location natin?
04:04.4
Kanina ko pa hinahanap dito pero
04:05.9
wala naman itong lugar na
04:13.6
itago na lamang po natin sa ganyang pangalan
04:15.8
ang lugar na yon.
04:19.7
Nakakapagduda naman itong mga buddy.
04:21.1
Kinuha ko naman ang mapa at tinignan ng daliri ni Gino
04:26.4
kung saan niya tinuro ang lokasyon.
04:34.3
dito daw yung malapit sa may maliit na probinsya na napapagitna ng dalawang bundok pero
04:38.2
wala dito yung lugar na yon eh.
04:42.8
Bugaba ni Gino ng kanyang usok ng sigarilyo.
04:47.1
Baka outdated yung mapa mo.
04:50.2
Binaliktad ko naman ito.
04:52.1
1970s pa pala ito ginawa.
04:56.2
Kaya naman pala eh.
04:58.2
Matagal na pala yung mapa na yan.
05:00.3
Panahon pa nila pulapo.
05:03.8
Ang sabi lang daw ni Major Rudy
05:05.5
sa Pulang Ilog daw ang hideout ni Karim Usman.
05:09.3
Siguro hindi naman sila mag-held ng operation
05:11.1
kung hindi sila sigurado sa natanggap nilang source, diba?
05:15.1
Tumangulang din naman si Private Gino
05:16.8
at bumalik na sa loob ng barak
05:19.2
sabang kami ni Mark ay naiwan sa loob.
05:27.6
Tinakinggan lang namin ang tinig
05:29.1
ni Lieutenant Ramirez sa communication device
05:31.5
habang nasa likuran kami
05:33.8
bilang hukbong dos.
05:36.9
Minsan nakakairita pakinggan
05:38.2
ang mga sinasabi ni Ramirez
05:39.6
kasi masyado siyang otoritarian magsalita
05:42.8
na parang siya yung presidente ng Pilipinas.
05:47.5
Nakikinig lang kami sa kanya.
05:49.7
Samantalang tulog naman yung iba.
05:50.9
Ang kasamaan namin
05:51.9
gaya ni Mark na kanina pang
05:53.5
nakasandal sa balikat ko.
05:56.8
Paano ba naman kasi?
05:59.4
Madaling araw kaming inilunch
06:00.8
kaya karamihan sa amin ay tulog.
06:05.3
Maya-maya pa ay biglang may humarang
06:07.6
sa dinadaanan namin
06:08.8
na isang matandang babae na
06:11.2
nagsusumigaw na waring nababaliw.
06:17.7
nagising lahat ng mga kasama ko
06:19.3
sa loob ng sasakyan nun.
06:20.9
Huwag kayong tumuloy.
06:24.6
Huwag kayong tumuloy.
06:27.3
Nakataas lang ang dalawang braso nito
06:29.1
habang nasa gitna ng kalsada.
06:32.9
Napababa naman ako mula sa loob
06:34.6
para patabihin siya.
06:36.9
Pero bigla niya akong nilapitan
06:38.4
at parang nagmamakaawa nun.
06:42.1
Ipatay nila akong anak.
06:44.8
Ibig sabihin ay pinatay nila ang aking anak.
06:49.7
magsisisi kayo kung bakit kayo tumuloy.
06:57.1
Tandaan niyo yan.
07:00.3
Pinatabi ko na siya sa daanan
07:01.9
at dumiretsyo na kami ng takbo pero
07:03.7
walang humpay pa rin siyang kakasigaw nun.
07:09.2
Isang liblib na impyerno ang papasukan niyo.
07:15.7
Alas dos ng hapon.
07:18.4
Narating na namin ang paanan ng kapwa.
07:19.6
Nang bundok ng pulang ilog
07:21.0
at masasabi kong napakatahimik ng kapaligiran.
07:26.9
Ni isang hunin ang ibon ay wala akong naririnig doon.
07:31.4
Ang mga malalamig na simoy lang ng hangin
07:33.4
ang nararamdaman ko sa paligid
07:35.1
at napaligiran kami ng malaking puno ng kahoy
07:44.0
Kumitit muna ako sandali ng sigarilyo.
07:47.3
Sabay bugas sa ere
07:48.2
habang si Mark Andrada
07:49.6
At naman ay inaayos ang magasinang baril.
07:53.6
Lumapit naman si Private Rodel sa amin
07:55.5
at lumingon-lingon sa paligid nun.
07:58.7
Ramdam ko ang lamig
07:59.7
ng kanyang mga kamay
08:00.8
nang inabot niya sa akin
08:03.1
ng isang kahon ng sigarilyo.
08:05.8
Sabay nagwika sa akin ng
08:10.6
may nawawala daw dito sa bundok dati pa.
08:14.8
Kaya walang nangas tumira
08:16.1
malapit dito sa pulang ilog.
08:18.5
Umaske dito man lang
08:19.5
sa paanan ng bundok.
08:33.4
pinag-awayan namin kahapon eh.
08:36.0
Ba't pa daw ako sumama?
08:38.0
Marami pa naman mga misyon.
08:40.3
Tahimik lang akong nakikinig
08:43.9
Yung matandang babae kanina
08:45.4
na humarang sa atin,
08:47.6
dun ko naalala yung sinabi ng misis ko.
08:49.5
Nag-aatubili tuloy akong
08:52.2
umakit ng bundok na yan.
08:56.8
Biglang tinawag ang hukbong dos
09:00.7
Pinalapit kami sa kanya.
09:03.2
Binigyan muna kami ng instructions
09:04.8
bago kami magpasimulang lumakad
09:07.4
at tumungo ng panorte.
09:13.0
naglabas ng report ang higher office
09:14.8
na dapat makuha si Karim Usman
09:17.5
sa taning na oras
09:22.2
Masyadong risky ang misyon
09:23.8
dahil napagsundo ang maglalunch lang daw
09:26.2
ng reinforcement sa Pulutong Uno
09:28.0
kung hindi kami makabalik
09:30.4
pagkatapos ng 24 oras.
09:34.8
Nagreklamo naman ang ilan
09:36.9
paano kung ambushin kami
09:39.0
ng mga rebelde sa kalagitnaan.
09:41.9
Pero ang sabi lamang
09:44.0
ay wala siya magagawa dahil
09:49.5
Naglakbay na kami panorte
09:52.6
na sinusundan ang ingay
09:54.9
ng tubig sa unahan.
09:58.7
ang mga baril namin sa may ere
10:00.2
hanggang sa narating namin
10:03.0
ang isang ilog ng bundok.
10:07.1
sa kanyang kaliwang kamay
10:08.4
para tumigil kami nun.
10:12.6
Sandali kaming tumigil.
10:14.9
Kinuha ang isang gamit sa bag
10:16.5
na isang AFP uniform.
10:20.7
sa ibabaw ng malaking bato
10:22.2
para kung sino man
10:24.1
ang reinforcement ang dumating
10:25.6
ay alam nilang dumaan kami dito
10:27.8
sa may ilog na iyon.
10:30.9
Imbis dumiretsyo kami panorte
10:35.0
ay napagdesisyon na
10:38.3
na baybayin na lamang
10:41.5
bilang safe haven.
10:46.1
ilang oras kaming naglakad
10:48.7
na binaybay ang ilog.
10:49.5
Hanggang sa maabutan kami
10:51.4
ng takip silim nun.
10:54.8
Dito na nagumpisa
10:56.3
ang hindi ko inaasahang tagpo.
11:01.8
Alasais na ng hapon.
11:06.1
Dumating kami sa may dikit-dikit
11:08.5
kung saan napapalibutan kami
11:11.1
ng mga malalaking tuog.
11:14.2
Ang kaibigan kong si Mark naman
11:16.5
ay panaysitsit sa akin
11:18.9
na may namataan daw siyang
11:20.3
nakatingin sa amin
11:22.0
na animo'y nagmamatiyag.
11:26.9
kinikilabutan ako.
11:29.3
Kanina ko pa siya napapansin na
11:31.1
minamatiyagan tayo eh.
11:35.1
Utal ni Mark sa akin nun.
11:41.3
Panaitingin lang yung babaeng
11:42.5
may mahaba yung buhok sa atin.
11:45.3
Kanina pa tayo sinusundan
11:46.5
sa may malaking bato eh.
11:51.6
yung nakakapansin sa kanya.
11:54.9
Ramdam ko ang panginginig
11:56.4
ng boses ng kaibigan ko.
11:59.4
Parang gusto ko nang yatang bumalik.
12:02.6
Kinikilabutan talaga ako.
12:07.6
Nang tingnan ko naman
12:08.8
ang direksyon kung saan
12:09.9
niya nakita ang babae.
12:12.2
Wala naman ito doon.
12:14.6
O hindi kaya'y namamalik
12:15.9
matalamang si Mark sa nakita niya.
12:18.9
Sinubukan niyang ilarawan
12:20.9
ng nakita niyang babae
12:22.2
kanina sa may tuugan.
12:24.8
Magulo o mano ang buhok nito.
12:27.7
Mahaba hanggang sa may tuhod.
12:32.1
ng panlumang damit
12:33.4
at maihahalin tulad
12:35.2
sa isang taong grasa
12:36.4
dahil sa dumi ng katawan.
12:40.6
Pilit daw nitong tinatago
12:42.0
ang katawan sa dahon
12:44.0
para hindi siya mapansin
12:46.0
ng mga militar nakasama ko.
12:51.7
Tawag naman ni Rodel
12:55.3
Mahinak ako blipo doon
12:56.4
sa may taas ng puno.
12:59.8
ng kanyang hinalaki
13:00.9
sa may taas na Mahogany.
13:05.5
Lumapit naman sa kanya
13:07.6
at tinignan ang punong yon.
13:10.5
Anong pinagsasabi mo, Ladesa?
13:14.2
Pagtingin ni Rodel
13:15.2
pabalik sa Mahogany.
13:17.9
Wala na itong katawad.
13:18.7
Wala na itong katawad.
13:18.8
May nagmamasid sa atin dito, Sir.
13:24.3
Kanina ko pa siya napapansin
13:25.6
nung papalusong pa lamang tayo
13:30.7
May baril o wala?
13:36.0
papula-pula yung mata eh.
13:40.8
Nagsitayuan naman
13:42.3
nang marinig ko yon.
13:44.7
Umiksen na naman si Mark.
13:47.5
Mahina kasunod din sa atin
13:49.8
na kanina ko pa napapansin.
13:57.6
Mapula-pula rin yung mata.
14:02.5
Bumalik sa unahan
14:05.7
Nag-instruct ulit
14:11.3
kung anuman ang nakita nyo
14:15.1
maging alerto kayo.
14:18.8
Baka tinitiktikan na tayo
14:20.6
galing kay Karim Usman.
14:23.5
Huwag pa rin tayong pakampante
14:24.6
kahit wala silang barila.
14:26.8
Baka may patibong
14:27.5
na ginagawa yung mga ngayon.
14:30.2
Do you understand?
14:33.9
Sagot naming lahat.
14:37.5
nang marating namin
14:38.3
ang isang puno ng toog
14:43.5
umakyat pa na warte.
14:46.2
Kahit nakakaramdam na kami
14:48.8
ay walang humpay pa rin
14:50.1
ang aming paglalakad.
14:52.5
Habang tutok lang
14:53.7
ang mga armas namin
14:58.4
ang ilang minutong
15:05.0
sa kinatatayuan namin
15:06.4
ang isang maliit na kubo.
15:11.6
naaaninag na sulo
15:13.3
sa loob ng maliit na bahay
15:23.8
Tumingin-tingin kami
15:28.7
mamatsyagan namin
15:42.2
kundi hinudyatan kami
15:46.1
at nilalagay kami
15:54.5
ni Major sa unahan
16:11.9
hanggang sa umabot
16:12.9
ng sampung minuto
16:23.3
ang ibang mga kasamahan
16:35.4
biglang may bumulaga
16:47.8
kaya pinaulanan namin
16:49.7
ang isang nagamok.
16:56.0
Hindi na nakapalag pa.
17:00.9
at huminto rin kami
17:05.4
ang ibang kasamaan namin
17:07.3
nang mapatay namin
17:09.4
ang sinasabing target.
17:13.1
si Lauren Montana
17:14.9
ang paghuli sa target
17:16.1
at hindi man lamang
17:17.7
siya nahirapan nun.
17:21.4
sabay tawanan namin
17:23.4
sa kanyang likuran.
17:27.5
nalapitan ang nasabing
17:37.5
hindi ito yung target.
17:40.9
ang katawan ng lalaki
17:41.9
pero wala itong balbas.
17:46.4
nang marinig yun.
17:50.3
sa mga tauhan niya
17:53.1
ng rebelding grupo.
17:58.2
Inutusan niya kami
17:59.8
ang kubo hanggang likuran.
18:04.2
ng kahindik-hindik
18:06.0
nang pagpasok namin
18:12.1
ang isang bangkay
18:15.7
mula leeg hanggang paa.
18:17.1
Wala na rin itong puso
18:22.7
ang mga atay nito
18:23.6
pati mga balun-balunan.
18:28.2
sa may gilid ng kwarto
18:29.5
at may nawawalang parte
18:32.3
ng babang pisinginon.
18:35.6
Naapakan ko pa nga
18:36.6
ang mata ng mga bangkay
18:37.8
na siyang muntikan ko
18:41.4
Tinawag agad namin
18:44.4
Agad naman itong pumasok.
18:45.7
Napatakip na rin siya
18:48.7
at napaluwa sa may bintana noon.
18:52.3
Baliw lang yung kayang
18:58.1
Walang matinong tao na
19:01.1
yung kapwa niya tao.
19:06.2
papano yung target natin?
19:08.2
Tanong ko sa kanya.
19:11.0
Walang karing usman
19:12.1
sa naturang location.
19:14.4
Palpak ang search
19:15.1
na ibinigay sa atin.
19:15.7
Nauunawaan ba ninyo?
19:19.5
Hindi naman siguro kayo
19:20.4
mga walang pinag-aralan
19:22.9
maintindihan ang sinabi ko.
19:25.3
Pagalit na sambit
19:26.4
ng Supremo namin.
19:32.0
Alas 9 na ng gabi.
19:34.6
Samantalang binabalot namin
19:36.1
ang banigang katawan
19:39.8
Walang ano-ano eh.
19:43.1
sa mga kasamaan namin.
19:45.7
agad kaming napatakbo
19:46.8
papuntang likuran.
19:49.5
Mangiyak-ngiyak pa
19:51.4
na si Mark Andrada
19:56.1
sa may kakahuyan.
19:58.4
Kung saan dun niya ulit
19:59.4
nakita ang isang babaeng
20:07.7
ng kanyang tapatan ito
20:10.6
ng ilaw sa helmet
20:11.8
at hinabul pa niya
20:21.0
umalis na tayo dito.
20:22.7
Piligro yung lugar na to.
20:25.6
Miyuyugyog ni Mark
20:26.6
ang balikat ni Rudy.
20:29.2
Nakita naman natin
20:30.2
sa loob kung ano yung
20:31.1
nangyari sa biktima,
20:34.3
yung gumawa niyan?
20:40.4
Kailangan nating madala
20:41.3
ang mga katawan na yan
20:42.1
dito papalabas ng bundok.
20:44.6
Kahit hindi man natin
20:45.7
nahuli ang target,
20:48.3
ay may makipakita tayong
20:49.5
ebidensya sa high office.
20:52.6
Pinalapit niya ulit kami
20:55.8
Walang uuwi hanggat
20:56.9
hindi lumiliwanag.
20:59.2
Kailangan nating habulin
21:00.2
ang mga kaaway natin
21:01.2
kung ano man ito.
21:08.4
Hindi ko na rin alam
21:09.3
kung sino o ano bang
21:10.2
tinatarget natin.
21:12.5
Basta ang pagkakaalam ko,
21:18.8
Nagsimula na rin akong
21:19.8
kinabahan sa mga nangyari
21:21.2
at hindi ko mapigil
21:23.4
ang panginginig ng kamay ko.
21:27.0
Hinati kami ni Major Rudy
21:28.5
sa dalawang pangkat,
21:30.6
ang Base 1 at Base 2.
21:34.4
ang mananatili sa kubo
21:37.7
ang papuntang norte
21:38.8
kasama na kami ni Mark.
21:43.4
Makalipas ang 30 minuto,
21:45.6
nagsimula na kaming
21:48.3
habang sina Private Gino
21:51.2
ay siyang nag-take charge
21:56.2
at ang flashlight
21:59.7
ang nagsisilbing tanglaw
22:01.4
sa linadaanan namin.
22:04.8
Habang papasok kami
22:09.7
ang buong paligid.
22:12.7
Hindi naman mapakali
22:16.3
sa itaas ng mga tugan.
22:19.5
Bulong niya sa akin.
22:23.0
Nasa taas lang sila
22:28.7
Tumingala rin ako
22:34.3
Wala naman akong nakikita, Mark.
22:38.5
Nararamdaman ko sila, Kael.
22:41.3
Hindi na ako umimik nun.
22:44.0
Pagkatapos niyang sabihin,
22:45.0
hindi na ako umimik nun.
22:47.4
Mula sa hindi kalayuan,
22:50.6
may naaaninag na kaming
22:51.9
isang apoy sa may bakanting lupa
22:53.8
at iilang mga kabahayan
22:59.4
Huminto si Major Rudy
23:00.8
na sinesenya saan kami
23:03.0
na dumapa sa may damuhan.
23:06.4
May kaliitan ng baryo
23:07.7
at tila tribo ito
23:11.0
ng kabiasnan sa syudad.
23:15.0
pero wala kaming nakita
23:17.0
kahit isang anino man lamang
23:18.6
ng tao sa paligid
23:21.7
na nagagaling sa mga bahay.
23:25.2
Tulog na siguro ang mga tao.
23:30.0
Nagintay kami roon
23:31.0
ng ilang minuto na nakadapa
23:32.5
na hindi alintana
23:34.5
ang kate sa katawan
23:35.5
dahil sa mga damo.
23:39.2
Sinubukan naming kontakin
23:40.6
ang besto sa pamamagitan
23:41.9
ng aming communication device.
23:45.0
Wala kaming natanggap
23:46.2
na sagot mula sa kanila.
23:49.4
Tinawagan namin ulit
23:50.5
pero ang narinig lang namin
23:53.7
ay ang mga kakaibang ungol nun.
23:58.9
Nakadapa lamang kami doon
24:00.4
na aabot hanggang kalahating oras
24:03.1
bago namin pinasok
24:05.4
ang maliit na baryo.
24:09.1
ang komunidad habang
24:11.5
ang mga daliri namin sa gatilyo.
24:17.3
hindi kami makapaniwala
24:19.9
dahil bawat bahay
24:22.5
na aming madadaanan
24:23.8
ay may mga nakasabit
24:28.6
o hindi kaya'y mga ngipin.
24:33.0
May nakatarak din
24:34.0
malapit sa may apuyan
24:36.6
na may parang lechon
24:37.8
na nakabaon dito.
24:40.5
At higit sa lahat,
24:52.0
Rinig ko sa malapitan
24:55.6
na humihingi ng tulong.
24:58.6
Move! Move! Move!
25:01.5
Sunod namin kay Major.
25:04.7
Pagpunta namin mismo
25:05.9
sa likuran ng isang koprahan,
25:08.7
ay dito namin nakita
25:10.0
ang napakaraming kulungan
25:11.8
na nakabitin sa mga kaway.
25:16.8
ang panaysigaw sa amin
25:18.0
sa may taas ng punong mangga
25:19.5
na nanghihingi ng tulong nun.
25:24.3
Nakarinig pa kami
25:25.1
ng iba pang mga sigaw
25:26.4
sa iilang mga hawla.
25:29.2
Humihingi ng saklolo
25:32.0
Kaya hindi na kami
25:33.2
nagpatumpik-tumpik pa
25:34.5
na pakawalan na mga iyon.
25:38.0
Tinawagan ko ulit
25:39.7
sa ikatlong pagkakataon.
25:42.3
Pero sigawan lamang
25:46.9
May naririnig pa akong
25:48.1
angil at isang malakas
25:50.1
ng isang kasamahan namin
25:51.5
na ang sabi nito.
25:58.4
Dapat hindi na kayo
26:01.5
Malaking kamalian
26:02.5
itong ginawa nyo.
26:08.7
Hindi na importante yun
26:11.2
ngayon na makalabas
26:14.5
Magsasalita na dapat siya
26:16.6
nang may narinig kami
26:18.5
ng isang nakakahindik
26:22.1
na nagmula sa may itaas.
26:25.5
Pagtingala naming lahat
26:26.8
sa mga sanga ng tuugan
26:28.1
ay dito ko nakita
26:30.6
ang mga kakaibang nilalang
26:32.3
na mga nakasabit.
26:36.6
ng liwanag ng buwan
26:42.1
ng isang naglalaway
26:51.7
ang mga pangil nila
26:54.5
ang kanila mga bibig nun.
26:58.3
nakakakilabot pa nito
26:59.8
ay yung mga ungol nila
27:10.7
bumagsak ang katawan ko
27:13.9
ay naramdaman akong
27:15.6
na parang isang bato
27:17.2
na humampas sa akin nun.
27:25.3
nang may marinig ako
27:36.0
lamang akong nakalublob
27:37.3
na parang nakabitin
27:46.2
ang isang babaeng
27:51.1
habang sumasayaw-sayaw
27:53.9
ito sa may apoyan.
28:07.2
sa may mahabang lamesa.
28:19.8
Katabi ang isang lalaki
28:23.8
pero nang makaupo
28:31.2
sa pangalang Bart.
28:36.1
Tanong ko sa kanya.
28:41.0
Laking pagkakamali
28:47.1
sa may kakahuyan.
28:50.9
kaming isinasagawa
28:57.9
dito na parang hayop.
29:04.6
na tumahanap namin
29:13.4
Mag-iisang linggo
29:16.3
na kaming nakakulong
29:18.7
namin ng pangkat.
29:21.1
Pinatay na nilang
29:58.3
habang pinapalibutan
30:21.6
sa tabi ng isang kahoy
30:22.9
masisigurado kong
30:28.6
maaaring magkamali.
30:38.7
na tulog tuwing umaga
30:43.9
sa buong kagubatan.
30:46.9
mga itaas ng kahoy
30:47.9
o sa tabi ng mga ilog
31:06.8
kung makakahanap tayo
31:21.8
yung ililigtas natin.
31:25.8
ay yung sarili mo
31:29.1
Hindi ito panahon
31:30.1
para magpakabayani
31:45.6
ay kung kaming dalawa
31:47.4
na maging pagkain nila
31:48.5
ay tiyak ilalagay kami
31:51.0
sa isang tambakan
31:54.5
Dito kami hahanap
31:55.5
ng mga tiratirang
31:59.6
at tiyak na magiging
32:03.8
Kung hindi man kami
32:06.2
ay ang ikalawang plano
32:08.6
ang gagawin hakbang.
32:20.5
Gising na naman sila.
32:24.6
nagpasimula na naman
32:27.7
sa mga bakanting lote
32:34.7
May mga sumasayaw
32:36.7
at mga nagwawala.
32:40.4
na talakha ka naman
32:41.4
ang marihirnig namin
32:48.2
tulog kami ni Bart
33:03.4
ay may dumating na
33:04.5
na dalawang kalalakian
33:08.7
ang mga nakabilanggo.
33:11.4
Lumapit ang dalawa
33:12.4
sa kulungan namin
33:14.7
At kasabay naman ito
33:16.6
ng mga kababaihan
33:17.8
na may mga bitbit
33:22.3
ni Bart sa braso.
33:24.7
Huwag kang bahalata, ah.
33:28.5
Binuksan ng lalaki
33:31.4
Binuhat kaming dalawa
33:32.5
na walang kabigat-bigat
33:33.9
habang pinapahid naman
33:36.8
ang dugo sa katawan namin
33:38.1
habang sumasayaw noon.
33:42.8
sa kabilang kubo.
33:46.7
sa may bakanting lote
33:47.8
na parang mga unggoy
33:48.9
na gutom na naghihintay
33:54.5
ang pitik ng dibdib ko
33:56.5
ay nanatili pa rin
33:59.0
at hindi nagpapahalata
34:03.5
Pinagsak kami ni Bart
34:05.2
ng mga lamang loob.
34:07.1
Pagkatapos ay binalot kami
34:08.4
ng mga kumot at banig
34:09.6
bago sila umalis.
34:12.8
Habang inihahanda nila
34:14.0
ang kawayin at sundang
34:17.8
nagpabagal-bagal pa.
34:22.8
ang banig na iyon.
34:25.2
Pinahiran din namin
34:28.8
mawala sa pangamay nila.
34:34.8
na walang paparating
34:39.0
sa mga nagsasayawang
34:40.2
nila lang sa unahan.
34:45.2
si Mark sa may balikat
34:46.4
habang wala itong malay
34:54.6
pero ala akong magawa
34:55.8
kundi tingnan na lamang siya
35:01.6
Bakit ko sinabing
35:06.9
bago pinagpuputol-putol
35:08.8
ang kanyang mga paa
35:12.8
ng kanyang katawan.
35:16.1
Sinunod naman nila
35:18.8
habang may pinapasok
35:21.1
na matalas na bagay
35:22.2
sa kanyang pwetan.
35:32.3
sa kanilang kaguto?
35:35.9
nasaksihan sa puntong iyon
35:40.5
kung bibigkasin ko iyon.
35:47.2
sakin na lang iyon.
35:55.0
Paglingon ko sa likod
35:56.1
nasa labas na pala
36:16.0
dala lamang namin
36:23.3
habang napag-iiwan
36:24.5
ako ng limang metro.
36:47.7
na ang ibig sabihin
36:56.8
makahabol pa sa amin.
37:03.7
sa hindi kalayuan.
37:06.6
Mga galit na hiyawan
37:08.4
galing sa may baryo.
37:17.1
may alam akong lugar
37:19.0
na hindi nila tayo
37:21.6
Ligtas tayo doon.
37:24.6
ang kanila mga atungal
37:27.7
na nadaanan namin
37:31.7
Huwag kang lilingon!
37:35.1
ng tingin si Bart
37:37.4
tatakbo ng direksyon
37:40.3
kung pababaan na kami
37:43.8
na malayo pa kami.
37:51.7
sa hindi kalayuan
37:53.8
na hinahabol kami.
37:59.0
ng mga oras na iyon.
38:01.6
Maaabutan nila kami.
38:05.0
ano-ano'y biglang
38:06.0
may tinuro si Bart
38:07.7
na isang malaking puno
38:09.6
na may malaking bato
38:14.3
ditong mga maliliit
38:18.8
sa gilid ng bato.
38:23.4
kaya't sumunod na lamang
38:31.3
Sagradong lugar na to.
38:33.4
Hindi na nakayang
38:38.8
Sagot sa akin ni Bart.
38:41.8
sa mga sagradong bagay.
38:44.1
Kaya mas mabuting
38:44.8
manatili mo na tayo
38:45.8
dito hanggang sa umalis sila.
38:52.0
isa-isa nang nagsidatingan
39:12.5
ay isa-isa silang
39:30.2
na huwag palapitan
40:07.7
kapag walahan sila.
40:40.0
kanilang mga mata
40:41.8
Ang samin ni Bart
40:45.5
na hindi gumagalaw
40:48.6
ng mga gutom na hayop
40:57.0
aalis sa mga ito.
41:01.0
na mahuli kami nun.
41:06.3
natin na mag-umaga.
41:08.9
aalis na yung mga yan dyan.
41:12.1
Paano kung hindi?
41:15.1
Tanong ni Bart nun.
41:18.1
Hindi na ako makasagot
41:21.1
Nagpa siya na lamang
41:26.1
Lumipas sa maraming oras
41:28.1
ni isa man lamang
41:32.1
sa kanikanyang kinauupuan.
41:34.1
Nakaantabay pa rin
41:36.1
ang mga mata nila sa amin
41:44.1
Habang dahan-dahan
41:47.1
ang simoy ng hangin
41:49.1
papalapit na ang umaga.
41:51.1
Hindi ko na nga rin
41:53.1
na malayang nakatulog
41:56.1
habang si Bart naman
41:59.1
sa kaliwang balikat ko nun.
42:02.1
Ang nagpagising sa akin
42:04.1
ng araw na tumatama
42:05.1
sa kanang braso ko
42:12.1
dali-dali si Bart
42:15.1
Pero nang magsitayuan kami
42:19.1
laking gulat namin
42:21.1
umaalis sa mga ito doon.
42:26.1
sa ganoong posisyon.
42:28.1
Pero tulog ang mga ito.
42:32.1
Nagsalita sa mahinang bose
42:37.1
na hindi nila maririnig.
42:39.1
Huwag lang tayong gagawa
42:41.1
ng maliit na ingay.
42:44.1
kung gaano kalalim
42:46.1
ang kanilang tulog ay
42:47.1
matalas rin ang kanilang
42:49.1
mga pandinig tuwing umaga.
42:53.1
Tumangon naman ako
43:00.1
yung sapatos niya
43:07.1
na iniiwasan kami
43:09.1
ng maliit na ingay.
43:13.1
habang papalapit ako
43:17.1
sa isang binatilyo
43:20.1
habang tulog nun.
43:23.1
huwag siyang madampian.
43:41.1
Hinihintay na lamang
43:43.1
sa tabi ng mahugani
44:15.1
nagsinyasan na kami
44:20.1
Sa hindi kalayuan
44:21.1
ay maririnig na namin
44:24.1
na siyang ibig sabihin
44:25.1
ay malapit na kami
44:27.1
ng gubat na iyon.
44:33.1
hiniwanan ko na lamang
44:39.1
paibaba ng bundok.
44:41.1
Sa pagtampisaw namin
44:44.1
ay dito na ulit kami
44:47.1
sa mga dinaana namin.
44:50.1
Mas binilisan pa namin
44:51.1
ni Bart na tawirin
44:52.1
ang ilog na iyon.
44:54.1
Nauna siyang lumusong
45:00.1
ay patakbo na kaming
45:01.1
lumabas sa gubat.
45:04.1
Ang huling naririnig
45:07.1
ay ang mga panaghoy
45:08.1
mula sa mga aswang
45:10.1
at tuluyan nang nawala
45:13.1
sa paanan ng bundok.
45:16.1
Nang makita namin
45:17.1
ang isang kalsada
45:19.1
nabuhayin ng loob.
45:21.1
Saktong sakto naman
45:22.1
ay may dumaan na bus
45:27.1
Nagsibabaan naman
45:30.1
natumba si Bart sa tabi
45:31.1
sa kawalan ng malay
45:33.1
at sapagod na rin
45:37.1
kung anong nangyari
45:40.1
sa tutok ng bundok
45:41.1
pero ang masasabi ko lang
45:43.1
ay may buhay pa doong
45:49.1
sa isang ospital.
45:51.1
Kahit wala na ako
45:55.1
ay pumapasok pa rin
45:58.1
nakakarinding ingay
45:59.1
na ayaw akong patulugin
46:09.1
sa akin ng mga nurse.
46:20.1
at sa maalala ko pa
46:21.1
ay kinausap pa ako
46:22.1
ni dating supremo
46:24.1
Lieutenant Ramirez.
46:29.1
bago ako nakakopop
46:34.1
At nang marinig ko
46:35.1
ang balita tungkol
46:38.1
Trevor Manansalanon
46:44.1
Hindi na rin kami
46:47.1
at wala na rin akong
46:51.1
ay wala na rin akong
46:57.1
sa pagiging militar.
47:02.1
na sadyang nagtatago pa