00:39.5
kung paano nila hinaharap ang mabigat na pagsubok na meron sila.
00:45.2
Ating panoorin at kapulutan ng aral, ang kwento ng buhay.
00:52.7
Okay naman po, Assistant Honor po.
00:55.8
Assistant Honor po, siya with high honor.
00:58.9
Congratulations na consistent with honor.
01:02.8
Minulat po ako ni Mama at ni Papa yung pagmamahal po.
01:09.6
Tapos, yun po, hindi, mahal ka po sila.
01:11.8
Gusto ko po paano po yung mapapabuti po sa nila po.
01:16.1
O mayroon po siyang kuntingan pera, pinagkakasya po niya yun para makapagsave pa siya.
01:21.5
Alam pa, binigyan ko siya, Mama, hindi ko na ginastos.
01:24.4
Mama, gumastos lang po ako ng 10 piso, gano'n lang po siya.
01:27.8
Kaya, nasasabi ko, responsable po siya.
01:33.7
May panalaki po ako ni Papa ng may takot sa Diyos po.
01:38.1
Yung, kasi po nandun na daw po lahat po.
01:41.0
Pag was may takot ka po sa Kanya, nandun na po lahat po yung magawa'y mabuti.
01:46.1
Lahat po ng pagsunod po.
01:47.6
Kasi yung mga sa utos po ni God po na pagsunod po sa magulang.
01:51.4
Lahat po nandun na po.
01:52.8
Yun po yung gusto po madala hanggang sa paglaki ka po.
01:57.8
Good morning po sa ating mga minamahal na mga lolot-lola dyan.
02:11.6
Sa ating mga tita, tito, ate, kuya, mga nanay-tatay dyan.
02:16.4
Magandang umaga po.
02:17.5
Sana po ay nasa magandang kayong kalagayan pagka po napanood niyo itong ating video.
02:22.3
Ngayon po, nandito po tayo sa barangay San Agustin.
02:27.0
Kasama po natin si Kuya Bryan, may kababayan po siya na ilinalapit po sa atin.
02:33.0
Kuya Bryan, tanong ko lang, ba't mo sila ilinalapit?
02:35.7
Kasi po nagkita po siya, nagkita po po si ate, yung anak niya.
02:41.2
Naka wheelchair lang po, unahawa po kami sa kanya.
02:43.6
Kaya po namin siya inilapit sa inyo.
02:46.0
Tapos ganyan po po yung bahay nila.
02:47.8
Malapit na pong masira, parang matutumba na po eh.
02:51.7
Thank you Kuya Bryan.
02:52.9
Tara, kamustahin natin sila, kate Bram.
02:55.4
Salamat sa mga ganitong ano, salamat po sa mga ganitong tao, na kagaya po ni Kuya Bryan, na may mga malasakit sa mga kababayan natin.
03:06.4
Yan, dito sila nanay.
03:12.4
Ano po ang pangalan niya nay?
03:14.4
Tina. Tina Santos po.
03:16.4
Okay lang po, lagay ko na lang po itong mic.
03:18.4
Si ate Tina na lang po. Mukhang bata po eh.
03:25.2
Ano po, 51 na po ako, sa Lones.
03:28.2
Ah, advance happy birthday.
03:31.2
Kapata ko nung mukha niyo.
03:33.2
Hindi na po ito kayo ni Kuya Bryan sa akin.
03:37.2
Yan, pasalamat po kayo.
03:38.2
Salamat po, kasi nakita niyo po yung talagayan namin dito.
03:43.2
Kaya nung pumunta po sila nung time na yun, tuwang tuwa po kami dahil talagang naghahanap po kami kung sino yung makakatulong po sa amin sa hirap ng buhay na dinaranas po namin.
03:54.2
Kasi sa totoo lang po, wala naman po akong trabaho, wala po akong income.
03:59.2
Bali, ang pinagkakasya lang po namin kung sino, makapagbigay sa amin, yun lang po.
04:05.2
Okay. Si nanay Tina, ilan po anak niyo?
04:13.2
Bali, at yung batang babae, apo ko po.
04:17.2
Ito po yung panganay po.
04:20.2
Tapos siya po, ang pangalan po niya?
04:23.2
Anong pangalan, papi?
04:27.2
Nakakapagsalita po.
04:29.2
Nakakapagsalita po siya, pero kapag hindi po malinaw, lalo't nai-excite po siya, yung tongue po niya nagtiis.
04:36.2
Hmm. Okay, nakita ko po dun sa video. Eh, yun nga, kalas na nga talaga siya. Eh, paano kayo na ano dyan?
04:46.2
Nagtiis po kami kasi ngayon naman po nung tag-ulan, talagang hirap po kami habang umuulan.
04:52.2
Silang dalawang magkapatid, may payong po kami. Nung buhay po ang mister ko, ganun din po.
04:58.2
Tagalimas po ako habang umuulan.
05:01.2
Okay, mamaya tignan nun natin yung ano, yung kanilang…
05:04.2
Nilagyan po namin dati ng ano yan, yung mga tarpaulin, pero nung isang araw nga, tinanggal-tanggal na namin.
05:11.2
Hmm. Sa ano kayo dyan? Anong part?
05:14.2
Dito po kami sa ilalim talaga.
05:15.2
Ang laki po niya, ano?
05:17.2
Sa ilalim po talaga kami kasi nung kumpleto pa po, yan hindi pa.
05:21.2
Dyan na po kami sa silo. Nasira po yan nung bag yung Ulysses.
05:26.2
Sa itsura po nung bahay ka, Tegram. Tignan niyo yung itsura nung bahay. Ang lawak, ang laki. Parang ano po ba lahat?
05:34.2
Mga sinaunang bahay pa po. Bali, namaana pa po ng mga biyanan po. Sa magulang pa po ng biyanan.
05:40.2
Sobrang laki eh. Parang ano to, kung baga sa ano, yung panahon na sila yung mayaman, yung mga…
05:49.2
Hindi ko po alam. Pero nung…
05:51.2
Nung naging ano po kami, mahirap na po sila.
05:57.2
Yung isang pa po ilagay niyo nasa kabila.
06:01.2
Yung isang step, huwag niyo pong pagsabayin yung pa niyo sa isang tungtong.
06:04.2
Ha. Dapat daw ganon.
06:15.2
Dapat daw hibalay. O? Ang laki.
06:21.2
Ado na po kayo sa taas ha. Ayan. Diyan po.
06:26.2
Ang laki niya ka, Tegram. O?
06:28.2
Malaki po yan noon.
06:31.2
Nanirahan mo kayo ng ilang taon dito, Nay?
06:34.2
Bali, 20. Magpo-four years po.
06:44.2
Nasugatan pa yata ako ng bakal.
06:51.2
Nasaan siya, ka Tegram? Akan na.
06:59.2
Ang lawak ng bahay nito, ka Tegram.
07:31.2
Dapat magpapagaan ka lang.
07:43.2
Pasok po. Ayan, sira-sira na po eh.
07:47.2
Pinag-ano-ano namin to.
07:49.2
Dito po ang kwarto namin.
07:51.2
Ah, so dito sila.
07:54.2
Ito po yung kwarto namin sa gawi dito.
07:56.2
Bali, kailan lang po kayo naki-ano doon?
08:00.2
Bali, mga ano po kami. Ilang weeks na.
08:04.2
Mula ng February, March.
08:06.2
Pagdating po namin ng ano dito, kasi na-away po kami.
08:09.2
Sa ano ang kwarto niyo?
08:10.2
Dito po kami nagkakwarto. Bali, nilabas na po namin yung kapag namin.
08:14.2
Ito yung kwarto po nila.
08:20.2
Tingnan nga natin. Pwede mong pumasok na.
08:24.2
Bali, ilang taon na po kayo nagkakwarto dito?
08:28.2
Bali, nasa ano po, mahigit tatlong taon.
08:31.2
Tatlong taon na po.
08:37.2
Sige po, kala ko.
08:38.2
Kala ko ganun ba.
08:40.2
Abay, natakot eh na.
08:45.2
Naguulan po kasi nung nakaraan eh.
08:52.2
Pwede mong malaman, ano pong mangyari sa asawa niyo?
08:56.2
Kasi ano po, sa totoo lang pa, ayoko.
08:59.2
Kapag nababanggit yun sa mister ko, naiiyak ako.
09:04.2
Sorry po. Bakit mo ba?
09:08.2
Kasi po yung mister ko noon,
09:10.2
namasukan po siya bilang ano, kasi dati po kami sa Maynila.
09:15.2
Magkaroon siya ng maayos na trabaho.
09:18.2
Pero nung time na pandemic, nawalan po.
09:21.2
Naghihirap po kami hanggang sa nakapamasukan siya sa bukid.
09:25.2
Tapos nag-panroling po ng ano, namamasukan din po.
09:30.2
Yung mga hotdog, ano.
09:32.2
Pero dumain siya sa akin na madalas masakit ang tiyan niya.
09:37.2
Hanggang saan, nagkasakit po siya.
09:41.2
Nung time na nandyan po siya.
09:43.2
Yung kwarto po namin diba, dito may papag. Doon lang po siya.
09:48.2
Habang nilalagnat siya, nakabaloktot dahil natutuluan siya ng ulan.
09:54.2
Hanggang saan, noon, di ulan ang ulan diyan. Kawawa siya.
10:00.2
Itong isang anak ko, nakaano lang siya.
10:03.2
Sa gilid, nakatakip naman ng foam na dahil naanggihan, nakadagan yung bulso ko.
10:08.2
Ganun po kahirap. Hanggang sa napadoktor po yung mister ko dito sa clinic.
10:14.2
Ang sabi, baka kanser. Pero, siyempre, hindi ko po alam kung ano yun.
10:19.2
Dahil biglaan niya yung paglalaglan niya.
10:22.2
Hanggang dumating po yung na-confine na siya.
10:25.2
Na-required po siya ang colonoscopy, CT scan.
10:29.2
Nagawa naman po. Pero, negative po eh. Clear po ang result ng colonoscopy niya.
10:36.2
Hanggang after ng colonoscopy niya, two weeks lang, parang nawala na po siya sa sarili.
10:43.2
Hindi na po siya nakakakilala. Lumaki po yung chan niya.
10:47.2
Hanggang tuloy-tuloy na po yung pagkawala niya.
10:50.2
Saan naman kayo nagkakilalaan nung asawin?
10:54.2
Sa Makati. Kasi dati po ako sa sales. Ganun din po siya sa sales dati.
11:01.2
Doon po kami nagkakilala noon.
11:05.2
Pero nung pandemic nga po, nangupahan kami doon. Hanggang sa pandemic, wala nang nanapuhay.
11:12.2
Umuwi po kami dito. Kasi sabi nga, akala ko eh, kahit ano makapagtinda-tinda kami.
11:20.2
Para sa anak ko kasi po, may maintenance po itong anak ko eh.
11:24.2
Dahil once na hindi po siya nakakainom, dalagang as in matigas po siya.
11:29.2
Hindi po mabaloktat yung mga muscle niya.
11:32.2
Hirap po akong buhatin siya.
11:34.2
Eh, mayroon po akong ovarian new growth na nire-required po nilang ipa-operahan po ako.
11:41.2
Pero hanggang ngayon, hindi po ako nag-a-undergo dahil naisip ko po yun. Ano po paano ko siya bubuhatin kung operada ako.
11:52.2
Anong pangalan mo?
11:57.2
Shay Ann? Ilan taon ka na?
12:04.2
Pwede po malaman ano po yung condition po niya?
12:15.2
Cerebral palsy po.
12:18.2
Nire-required po siya noon pa ng OT, speech therapy at saka PT. Physical therapy. Pero wala po kaming kakayanan. Kaya kapag may ano po, ako na lang yung nagma-massage-massage sa kanya.
12:33.2
Tapos kapag may, alam mo ba, nabigyan po kami ng kunting pera sa pamilya, bibila ako ng kunting gamot niya.
12:41.2
Kasi basta hindi po siya nakainam talaga, matigas po yan. Hindi basta-basta mabalok po.
12:47.2
Gano'n po kahirap yung may ganyang alaga?
12:50.2
Napakahirap po. Sa totoo lang mula nung nagkaanak ako, hindi na po ako nakapagtrabaho dahil sa kanya.
12:59.2
Hindi naman po siya nakakasubo lahat. Ako po.
13:03.2
Talagong ang lahat ako po ang kumikilos sa kanya.
13:06.2
Bale, ilang ano na po kayo? Ilang linggo na po kayo nakikitara dito?
13:10.2
Mga two weeks na po siya.
13:11.2
Two weeks o. Bale, ano ninyo sila?
13:13.2
Pinsan po. Wala po sila diyan. Pinatira lang po kami habang wala daw sila.
13:17.2
Pwedeng doon tayo nagpunta?
13:20.2
Bale, sa ngayon, sabi nga ni nanay kanina, dito po sila nakikituloy na yun.
13:28.2
So ito tayo ngayong kategram. Dito lang sa kabilang side.
13:31.2
Dito lang o sa kabilang side, meron silang pinsan. Dito sila pinatutuloy.
13:44.2
Tulungan mga kuya nga.
13:46.2
Ma'am, ilan taong ka na e, ma'am?
13:50.2
Kamusta pag-aaral mo? Hindi ako nang hawakan ko siya.
13:53.2
Okay naman po. Assistant honor po.
13:57.2
Assistant honor po. Siya with high honor po.
14:00.2
Congratulations, nai. Consistent with honor.
14:05.2
Written with high po.
14:07.2
Okay, good job. Ba't mo ginagawa yung ano? Ba't mo pinagbubutihan sa pag-aaral?
14:14.2
Para po maaakad ka po yung pamilya ko sa hirap po.
14:17.2
And then nag-promise din po siya kay papa po nung buhay po siya na magtatapos po ng pag-aaral po.
14:24.2
And then, mapaayos po yung buhay po namin.
14:29.2
Gusto kong malaman yung puso mo. Gano'n siya nahihirapan sa ganyang kalagayan ng mama at kapatid mo?
14:36.2
Nahihirapan po. And then, tapos po po, nahihirapan po ako. Tinutulungan ko po si mama. Hindi ko po ma...
14:45.2
Dati po maayos po kami nandito po si papa po dahil may katuwang po si mama po.
14:50.2
Ngayon po, wala na po si papa. Nahihirapan po kami. Pare-pares po ang nag-aadjust po.
14:57.2
And then, mas nadagdagan po yung role ko po na dati po nag-aaral lang po.
15:02.2
Ngayon po, mas tinutulungan ko po si mama. Yung time ko po na...
15:05.2
Yung budget ko po, yung time ko po sa pag-aaral. Tapos, yung pagtulong po sa bahay po.
15:15.2
Ibig sabihin, alam mo yung sakripisya ng mama at yung kahirapan niya. Kasi tumutulong ka eh.
15:22.2
Huwag nga ba yan? Baka naglalayas.
15:24.2
Magkada. Ano ko pang mag-aaral ng mabuti? Eh, gulo eh. Manggulo na yung buhay eh.
15:32.2
Pero ang sayo lang, ginamit mo yung kahirapan ng hirap ng sitwasyon ng mama mo.
15:39.2
Yung sakripisyo niya para mas magpagbutihan mo pa.
15:46.2
Minulat po po ako ni mama at ni papa yung sa pagmamahal po.
15:53.2
Yun po, hindi. Mahal ka po sila. Gusto ko kung ano po yung mapapaguti po sa nila po.
15:59.2
Hmm. 25 si ate. Ikaw?
16:03.2
16. Kabata pa po pala, no? Anong grade mo na?
16:07.2
Grade 10 po. 4th year po.
16:09.2
Grade 10. Ah, ano mo pala yung mga ano? Oh.
16:13.2
Okay. Sa mga kabataan ngayon, ano yung gusto mong parang aral ba na pwede mo maishare sa mga kabataan?
16:21.2
Um, hindi naman po solusyon po yung yung paglalayas po yung kung anuman pong masamang gawain.
16:29.2
Gamitin po nila po yung katulad po yung kahirapan po is yung para paano po sila makakaawin sa buhay po.
16:35.2
Gamitin po nila po na as expression po yung tatag po.
16:39.2
Yung, yung sakripisyo po nila na baon-baon po nila na dati na naghihirap kami tapos kailangan, gusto ko po makakuha ng ganito para po sa pamilya ko.
16:50.2
Andon po yung na yung pagugusto po.
16:54.2
Yung na huwag pong susuko dapat po sa buhay po.
16:58.2
And most of all po, dapat lagi pong dadana. Lagi pong nandyan po yung Diyos para po sa atin na gumagabay.
17:05.2
Kamusta po siya bilang anak niyo?
17:07.2
Ah, masasabi ko pong responsability. May responsability po siya. Ano? Responsability po siya.
17:17.2
Responsabling anak.
17:19.2
Kasi nagagawa po niya katulad po nung sinasabi niya na tutulong siya.
17:24.2
Minstras binabudget niya yung oras niya sa pagtulong sa akin at saka sa pag-aaral niya.
17:29.2
Totoo po yun. Tapos hindi po siya nagpapa...
17:32.2
Nakikita ko po kasi na si Bonso, bahay, school, church, yun lang po yung gawain niya.
17:37.2
Hindi po siya yung lalabas, kung saan saan pupunta, gastos at saka kung mayroon po siyang konting pera, pinagkakasya po niya yun para makapagsave pa siya.
17:49.2
Halimbawa binigyan ko siya, mama hindi ko na ginastos. Mama gumastos lang po ako ng sampung piso, ganun lang po siya.
17:55.2
Kaya masasabi ko responsability po siya.
18:01.2
So may isip ka na nung nawala pala si papa mo.
18:05.2
Ano yung mga parang naturo ni papa mo na gusto mong dalhin habang nabubuhay ka?
18:13.2
Yung pinalaki po ako ni papa ng may takot sa Diyos po.
18:18.2
Yung kasi po nandun na daw po lahat po. Pag basta may takot ka po sa kanya, nandun na po lahat po yung mga gawain mabuti, lahat po ng pagsunod po.
18:28.2
Kasi yung mga sa utos po ni God po na pagsunod po sa magulang, lahat po nandun na po.
18:33.2
Yung po yung gusto ko po madala hanggang sa paglaki ka po.
18:38.2
Makakatawa yung mga bata kung ganyan yun, no? Paano nakakahiyak po pagka ganyan yung mga bata?
18:42.2
Kasi kung wala nga si God, sinasabi ko din sa mga anak, pagka nandyan si God sa buhay niyo, alam niyo na lahat.
18:53.2
Yung pagmamahal sa mga magulang, respeto, pagmamahal, pag-alaga, hindi lang sa mga magulang, kapatid, sa lahat na eh. Kompleto na. Basta nandun si God.
19:05.2
Ah, saan ka magaling? Anong subject?
19:14.2
So, lahat, alam mo, kumbaga, totoo siya?
19:20.2
Baka lahat, ano mo, paborito mo, ganun ba?
19:26.2
Kasi alas pantay po yung grades niya, 95, 95.
19:37.2
San Miguel National High School po.
19:41.2
Ang galing, ang galing na eh. Pagpatulong mo yan ah, alam mo ba yung ginagawa mo? Ano ni, bonus na lang yung matalino ka, tsaka bonus na lang yung kagwapuhan mo.
19:57.2
Ang nakita ko sa iyo, meron kang mabuting puso. Ibi-bless ka ni God.
20:04.2
Beyond your expectation. Promise, totoo yun. Mahabang proseso.
20:09.2
Pero yung paghihirap na yun, yung mahabang proseso na yun, aayusin ka ni God.
20:15.2
Gagawin kang pinong-pino, hanggat kaya mo nang dalhin yung blessing, na ibabagsak na sa iyo.
20:25.2
Nakakatuwa, natutuwa ko sa mga ganitong bata eh.
20:28.2
Kahit si ate po, marunong po ito sa ano, yung mga memory verse, marunong po siya sa Bible.
20:34.2
Kasi nagkakaroon po kami ng every other night.
20:38.2
May devotion po kami, mag-anak kami.
20:42.2
Sige na eh, kwento niyo mga sa kanya.
20:44.2
May devotion po kami, ang nagsishare si Bonso.
20:48.2
Halipa, sa sunod na gabi, ako.
20:50.2
Kasi nakakalakas po sa amin yun.
20:53.2
Kasi sa kabila po ng kahirapan, nagkakaroon kami ng contentment.
20:57.2
Kung ano yung meron kami, salamat sa Diyos.
21:00.2
Ganon po kami. Kaya yung devotion namin talagang nandun po kami. Salamat sa Diyos.
21:06.2
Sa Kanya po lahat ng pabuhay.
21:08.2
Lumalakas po kami dahil sa Kanya.
21:10.2
Kasi ako, katulad po nung sinabi ko, mayroon po akong ovarian, new growth.
21:15.2
Naka-twice na po ako nagpa-check up iisang five days. Kailangan ko operahan.
21:20.2
Pero pinanghahawakan ko po yung sabi ko nga, nilika ako ni Lord na kumpleto.
21:26.2
Uuwi ako sa Kanya na kumpleto.
21:28.2
Hindi ako magpapa-opera. Kaya sabi nung mga anak ko, ginagano po, nililaihan, pinagpipray.
21:37.2
Pero sa kabila ng ganito, nakakaramdaman ako ng kaginawa at kaya nandun yung faith namin.