Close
 


West Philippine Sea: Will America Go to War Against China?
Hide Subtitles
Click any subtitle word to view Tagalog.com dictionary results.
Computer Shortcuts: Left / Right arrows to jump 2 seconds back or forward. +Enter or Space to toggle Play/Pause button. Full Screen Mode

Richard Heydarian VLOGS
  Mute  
Run time: 21:04
Has AI Subtitles



Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )
00:00.0
Okay guys, eto, eto, eto. So just to give an overview to folks, noong 1970s, noong medyo tayong matapang under a certain Ferdinand Marcos Sr., natakot ang Amerika na we dragged them into a conflict, right?
00:17.5
So expressly, ang naging position ni Henry Kissinger at Nixor administration was the mutual defense treaty between the Philippines and the United States should not be essentially abused for self-aggrandizement, for territorial self-aggrandizement by the Philippines.
00:35.0
Kaya ang position ng United States from 1970s until you could say Trump administration or Obama administration was...
00:42.5
Contagion.
00:43.3
Exactly.
00:44.2
Which is the US doesn't take any position on the Soviet...
00:47.5
Sovereignty status of the disputed future. Kaya noong nagsampatay ng kaso sa arbitration award, the US said they support that because our arbitration award was not about territorial claims, but maritime entitlement claims.
00:59.6
So they still maintain that neutrality position dito sa West Philippine Sea. But of course, things change a little bit during Trump administration, especially when Pompeo came to Manila in March of 2019 when he said any attack on Filipino vessels, warships, aircrafts, and soldiers will...
01:17.5
Automatically activate the mutual defense treaty. A few months later, after the Reed Bank incident, then Ambassador of US Song Kim said that baka kasama na rin yung attack by Chinese militia on Philippine vessels, warships, and all.
01:33.3
So the conversation is changing, but this is my problem. The argument there is the mutual defense treaty applies if there's lethal attack on our personnel.
01:45.1
Ang problema ko ngayon is...
01:47.5
How do you define lethal? Common sense would say barel, cannon, missile. But we have a situation whereby if you look at the PSI, the pressure per square inch, nung ginamit nilang huli. Of course, sabi ni Ronald, maniwala tayo sa China kaysa mga digong. But in this sense, I rather believe the other side than China, which is napakalakas itong PSI na to.
02:09.6
At may mga na-injure. At nakita natin yung footage dun sa mga kapuso natin na talagang tama na Lord. Di ba? Nakakatakot eh. Parang ano yun?
02:17.5
I mean, this was like end of the world yung feel, di ba? At may mga na-injure sa ibang videos, di ba? Pag tumama sa barko, gumaganon yung barko. At dalawa. Dalawang water cannon.
02:28.6
At dalawang water cannon. Exactly. So Ronald, pag tumama sa isang tao, naalala ko may isang makapili na in-interview sa hame sa One News at sabi netong makapili, tubig lang yan, huwag kayong mag-drama, di ba?
02:40.1
Oo, kilala ko yun. Sementong loob.
02:42.1
Wala akong sinabi. Wala akong sinabi.
02:45.4
Patest natin yan. Tingnan natin yung...
02:47.4
Patest natin yan. Tingnan natin yung...
02:47.5
Oo, yung mga host, yung mga bakay. Galit na galit eh. Sinasabi sa kanya. Ay, ano, ay, ano. Di ba yung mga host niya nagagalit?
02:54.4
Wala yan, wala. Ay, ano, tubig. You're exaggerating. So mukhang this is the strongest ever PSI. So it's not the first time that China's been using water cannon. They have been using this for quite some time.
03:04.9
But the water pressure is next level ngayon kumpara sa last time. At may injuries na talaga tayo sa ating Philippine Navy.
03:11.8
So Ronald and Mark, first, I'll ask you muna, Mark, because anong reaction?
03:17.2
Because I'll tell you, Mark, the last time when I posted something about this, we got a lot of views, like millions and all.
03:23.4
Ito yung time, Mark, na remember, magbabangga na yung dalawang barko natin, tapos naglagay sila ng biglang, ano, yung tire, ganun.
03:29.9
So parang, ang dating nun is, nimble tayo. Parang David tayo.
03:35.2
This time, parang medyo kawawang dating, di ba, na parang may maliit na barko na mukhang luma, tignan, tapos may gigante, tapos ginaganyan.
03:44.0
I mean, honestly, how did it go down online?
03:47.2
Comments that keeps on popping up, Ronald, I want to also get your views.
03:51.2
Well, anong ginagawa ni Marcos? Bakit na hindi tayo lumalaban, di ba?
03:54.5
Kasi parang mukhang mas kawawa tayo dito sa videos ngayon kaysa sa some of the previous videos.
03:58.7
Kasi grabe, grabe yung water pressure, tas ang lit pa ng boat natin.
04:02.9
First, Mark, I want to get your point of view in terms of the social media coverage.
04:06.9
And then you, Ronald, then let's talk about the U.S. aspect.
04:09.6
Should U.S. move to the next level, meaning escort us, have a drone there?
04:13.7
What are we looking at in terms of options?
04:15.0
But first, I want to look at the reaction.
04:17.2
What's your reaction and reaction online, Mark?
04:20.7
Well, obviously, galit pa rin eh.
04:24.6
Lalong nagagalit, nagagalit yung mga...
04:27.3
This is really an issue na mahirap panalunin nung kabilang kampo.
04:31.7
Di ba talagang yung galit ng Pinoy sa ginagawa sa kapwa natin, Pinoy John?
04:35.4
Talagang hindi mo ma...
04:37.3
Lalong umiigting yung sama ng loob ng nararamdaman ng mga Pilipino after watching that.
04:43.0
Pero I don't know that if it will come to a point na medyo baka mag-now,
04:47.2
na tayo sa ganun, how long does it take na bago?
04:50.6
Di ba? Parang huwag naman sanang umabot sa punta na kailangan meron pang masawe na Pilipino or ano.
04:56.6
Pero yun na nga eh. Parang nagiging regular na yung occurrence eh.
05:00.4
At yun yung normal. Yun ang fear mo.
05:02.3
Oo eh. Parang hindi na...
05:04.8
Ngayon galit. Pero baka ilan pang ganyan.
05:08.8
Parang yung mga tao medyo wala nang pakialam eh.
05:11.4
Baka it would come to that point na medyo mananam na sila na sa ganyang nangyayari.
05:17.2
I don't know. Yun nga eh. I'm just worried lang na how far this could escalate eh.
05:21.2
Ngayon nangyayari yun ngayon.
05:24.0
Tingin ko baka hindi naman.
05:26.1
Dahil una, nagsisimula pa lang.
05:29.3
Ikalawa, ay sa tulong ng social media.
05:34.8
Merong yung galit na yan,
05:36.6
na sa-channel siya sa isang bagong uri ng patriotism.
05:42.6
Yan yung point.
05:44.0
At dahil nagsisimula pa lang,
05:46.0
yung gestation period,
05:47.2
eh medyo matagal pa.
05:48.8
Ibig sabihin magpapatuloy pa yan.
05:51.2
Pero yung sinasabi mo na sana hindi naman dumala.
05:54.7
Yun din ang concern ko.
05:55.9
Dahil noong 1980s, nangyayari yan sa Spratlys eh.
05:59.0
Minasakir yung mga Vietnamese sailors.
06:01.2
Yung Johnson Southree.
06:03.2
Mahigit 70 yung patay.
06:05.3
1988.
06:06.4
Ayoko mangyayari yan.
06:07.8
Ang kaibahan kasi noon sa Vietnam,
06:10.3
wala silang mutual defense treaty sa US.
06:12.9
Tayo meron eh.
06:13.8
So pwede mag-scale up yan into a bigger conflict.
06:17.2
No?
06:17.7
Dahil katabi lang natin yung another possible conflict sa Taiwan.
06:23.3
Tapos mangyayari pa sa atin yung ganyang klase na pwedeng lumala.
06:27.8
At ang kaibahan, may MDT.
06:30.3
No? May MDT. May mutual defense.
06:32.2
Ayaw naman natin na magkaroon ng gera dito sa ating bakuran.
06:36.1
Kaya ako for now, ang pinakamaganda pa rin ay
06:39.5
imbis na makipag water cannon tayo sa isa't isa,
06:42.4
no?
06:42.9
Na wala namang laban yung ating hoss.
06:45.5
Yung ating hoss laban sa water cannon.
06:47.1
Water cannon nila.
06:48.0
No?
06:48.4
Ay weather the storm pa rin natin.
06:52.7
At gamitin natin yan to inform the Filipino people.
06:56.3
Dahil meron pa rin yung mga Pilipino na hindi nauunawaan yung West Philippine Sea issue.
07:01.1
Na yung West Philippine Sea ay mas malaki pa sa ating landmass.
07:04.7
Na yung West Philippine Sea ay mas mayaman pa sa ating landmass.
07:08.5
Kaya ang nakataya rito, yung kinabukasan ng ating mga future generation.
07:13.8
Marami pa rin Pilipino, hindi nauunawaan yung ating victory sa unka.
07:17.1
Yung unklos.
07:18.4
Kanina lang, si Bobby Tiglao, yung title ng kanyang column sa Manila Times,
07:23.8
yung unklos victory daw, yung unklos na nangyari,
07:27.6
ang pinapaboran China.
07:29.5
Imaginin mo yun.
07:32.0
Marami din Pinoy, hindi aware yung layo ng ayung initial sa China
07:37.0
kumpara nung lapit nun sa Palawan.
07:40.9
1140 kilometers.
07:43.1
Siguro Richard, ang effect lang sa online,
07:45.4
it's getting harder for the pro-Chinese vloggers
07:48.2
to defend yung kanilang dinedefend.
07:51.5
So that's one thing that is happening here.
07:55.2
Pagdating dyan sa ano.
07:56.6
May gusto lang din ako itanong, Richard,
07:58.9
is it possible na a war could start there na ano?
08:06.4
Is it more likely there or more likely sa Taiwan?
08:10.4
Saan mas likely?
08:11.6
Pero Mark, kasi dikit na lahat eh.
08:13.2
So now all of this is seen as in one integration.
08:15.4
Integrated theater.
08:16.7
So hindi mo na ma-separate yung nangyari sa Taiwan sa South China Sea.
08:20.3
First, nag-start yan sa part ng China, right?
08:22.3
Because remember,
08:23.6
katabi, I mean,
08:25.0
sa rear ng China,
08:26.3
ang Taiwan, sorry,
08:27.5
ang South China Sea.
08:28.3
So there's no way for China to secure Taiwan down the road
08:31.2
if it doesn't dominate South China Sea.
08:33.3
So dikit lahat yan.
08:34.5
Lalong naging dikit dahil yung pumasok ni ETCA, right?
08:37.8
Na may US din na counter movement.
08:39.6
So now, suddenly, all of them,
08:41.3
and I'll also tell you another thing,
08:42.6
yung mga barko na dati nakikita namin sa may Taiwan,
08:45.4
ng China,
08:46.5
yan, nandito na sila sa West Philippine Sea.
08:48.5
So it looks like the theater has suddenly become integrated.
08:51.5
But Mark, going back to this,
08:54.4
yung sinasabing Ronald na nangyari sa Vietnam,
08:57.3
there's actually a term for that,
08:58.5
short, sharp war.
08:59.8
Short, sharp war.
09:01.8
Meaning, may silang patayan,
09:05.1
pero hindi ganon kadami.
09:06.3
So it's not gray zone, it's something else.
09:08.6
It's deadly, but at a certain calibrated level.
09:11.0
Parang yung idea is that,
09:11.8
I'll give you a bloody nose,
09:13.0
I'll remind you who's the boss,
09:14.1
pero hindi kita papatayin.
09:16.0
Then we know what's going on.
09:17.3
So ginawa nila yan sa Vietnam.
09:19.4
At recently, medyo nangyari sa Himalayas with India, right?
09:23.3
Nagsuntuhan sila, hindi naman barilan,
09:25.2
pero they did fist fight.
09:26.7
May mga patay.
09:27.3
May mga, exactly, at injuries.
09:29.1
That was pretty bloody.
09:30.2
Which actually proves Ronald's point.
09:32.2
Kung titignan mong Pilipinas,
09:33.4
mas mahina tayo sa India ng malayo,
09:35.6
at mas mahina din tayo sa Vietnam.
09:37.3
I think the only reason why
09:38.6
hindi tayo ginaganon ng China so far,
09:41.1
is because of the US aspect.
09:42.9
So yung mga nagsabi na walang kwentang US,
09:44.8
anong silve ng US,
09:46.2
I'm not defending the US,
09:47.0
we'll talk about the problems with the US,
09:48.9
is that perhaps the only reason why
09:51.4
hindi tayo ginagulpi pa rin
09:52.9
is because they're worried na papasok ang US.
09:55.9
But this is where, Ronald,
09:56.8
I want to ask you and Mark,
09:57.8
because ang problema kasi ng US ngayon is,
10:02.5
of course,
10:03.4
naintindihan nila na ang Pilipinas,
10:05.4
ayaw natin na ang dating sa atin
10:07.7
is parang banana republic
10:09.4
or satellite state ng US.
10:10.9
So it's very important for us to show
10:12.2
we can do it on our own.
10:13.3
At hindi naman,
10:14.0
yun yung pinakamaganda natin barko.
10:16.1
Sa pagkaalam ko,
10:16.8
mas maganda pa tayong mga barko.
10:18.4
Medyo gumagandang coast guard.
10:20.7
So the dilemma right now,
10:22.3
dilemma is how can US be helpful
10:24.8
without looking patronizing
10:26.4
or making us look weak, right?
10:29.6
I mean, medyo mahirap yan eh.
10:31.5
But I think at the very least,
10:32.9
we have to seriously discuss
10:34.2
how can we coordinate things
10:36.2
not only with US,
10:37.1
but also with Japan.
10:38.2
India was also here recently
10:39.5
to make China think twice
10:41.7
even before using water,
10:44.0
sir Canon.
10:44.7
Kasi grabe na ito, di ba?
10:46.1
Kailangan ba natin
10:46.8
na mas malalaking barko
10:47.9
na may mga drones
10:49.0
ng mga aliado natin,
10:50.5
na may patrols?
10:51.6
I mean, what are we looking at here, Ronald?
10:53.0
What is your understanding?
10:54.4
And what are the risks?
10:55.4
Kasi there's no perfect solution here.
10:58.0
Talagang,
10:58.8
we just have to hold our line eh.
11:01.0
From my vantage point,
11:03.0
kahit may mga public statements
11:05.1
ang US,
11:06.2
ang Australia,
11:07.8
ang Japan, no?
11:10.8
Tungkol dito sa nangyari,
11:12.0
tingin ko ay
11:16.0
ayaw pa rin
11:17.2
ng mga bansa na yan
11:18.4
na mag-escalate out of control
11:20.1
yung mga tensions na yan.
11:23.6
Partly dahil
11:24.6
naka-stretch to thinly pa rin
11:26.0
ang US around the world.
11:28.1
Partly dahil yung kanila
11:29.6
mga EDCA sites
11:30.6
ay wala pang laman.
11:35.0
Partly,
11:35.9
meron silang parating na
11:36.9
eleksyon sa November.
11:38.9
So maraming partly.
11:40.6
Kaya in the images,
11:42.0
duda ako kung yan ay
11:44.1
papayagang mag-escalate.
11:47.5
Pero ang problema,
11:49.1
wars happen because of accidents eh.
11:52.0
You sleepwalk.
11:53.2
You sleepwalk.
11:54.2
May isang may nagkamali ng pindot.
11:56.4
May isang,
11:56.9
yung bangga ay
11:58.8
nahati yung barko.
12:00.4
Lumubog.
12:01.9
Kaya,
12:02.9
yan yung problema.
12:04.6
If there are too many
12:06.0
warships in one area,
12:08.5
halimbawa next month,
12:09.6
may balikatan
12:10.3
with the French.
12:12.0
Kasama natin,
12:14.0
yung France,
12:15.0
dito sa balikatan na ito.
12:16.0
So,
12:17.0
iyan yung delikado.
12:19.0
Tingin ko naman may mga
12:21.0
saner heads na
12:22.0
nagkakalculate,
12:24.0
nagkakalibrate,
12:25.0
tumiiwas dyan.
12:26.0
Pero again,
12:27.0
wars start because of accidents.
12:31.0
This is the fear
12:33.0
that we will sleepwalk into conflict
12:36.0
even if all of us are just posturing hin,
12:38.0
nagpapakitang gilas,
12:39.0
nagpo-flex lang tayo.
12:40.0
Next thing you know,
12:41.0
nabangga yung isa,
12:42.0
sumagot.
12:43.0
Next thing you know,
12:44.0
nag-escalate yan.
12:45.0
Pero,
12:46.0
halimbawa,
12:47.0
yung last year,
12:48.0
yung ating Coast Guard,
12:49.0
nagpo-volunteer yung mga senador
12:52.0
na maglagay ng budget
12:53.0
para magpatayo ng structures doon.
12:55.0
Sabi ng ating gobyerno,
12:58.0
sabi ng ating defense,
13:00.0
hindi kailangan.
13:01.0
Hindi kailangan.
13:02.0
Kailangan na naming palakasin
13:04.0
yung BRP Sierra Madre.
13:05.0
So, meron namang mga ganon.
13:07.0
Ikalawa,
13:08.0
may nagsabi sa Coast Guard,
13:09.0
I volunteer in US,
13:10.0
we will escort
13:11.0
yung inyong risk supply.
13:12.0
Sabi nila,
13:13.0
hindi.
13:14.0
Kami ang gagawa.
13:15.0
Exactly.
13:16.0
Hindi dapat tayo
13:17.0
nag-rely directly yan.
13:18.0
Kami sa sarili.
13:19.0
So, meron namang ganong
13:20.0
assertion tayo.
13:21.0
Ngayon,
13:22.0
nagagalit ang China
13:23.0
na bakit may mga media?
13:25.0
Bakit pinapakita sa buong mundo
13:28.0
itong nangyayari?
13:29.0
Hello?
13:30.0
No.
13:31.0
Hello?
13:32.0
That's exactly the point.
13:34.0
That's exactly political judo.
13:36.0
That's exactly the essence
13:38.0
of David versus Goliath.
13:39.0
Diba?
13:40.0
Na ipakita sa mundo
13:41.0
yung pambubuli ng China.
13:43.0
Ipakita sa mundo
13:45.0
itong dangerous aggression na ito.
13:47.0
No?
13:48.0
Kaya,
13:49.0
galit na.
13:50.0
Paano makikita mo?
13:51.0
Galit na galit ng China.
13:52.0
Galit na galit sila.
13:53.0
Dahil may media.
13:55.0
No?
13:56.0
Yan ang galit nila,
13:57.0
yung media.
13:58.0
Kaya,
13:59.0
yan ang galit nila sa media
14:01.0
na
14:02.0
didoktor daw yung video.
14:04.0
Yan ang galit nila.
14:05.0
Desperate na rin sila.
14:06.0
Medyo desperate na rin sila.
14:08.0
Yan ang galit nila,
14:09.0
yung impact sa mundo.
14:10.0
May nakita kong isang
14:11.0
parang post-Russian
14:12.0
na parang
14:13.0
China is the Russia of Asia.
14:14.0
Something like that.
14:15.0
So, medyo ganun ang dating na bully.
14:17.0
Just ano yun.
14:18.0
Ikaw pa,
14:19.0
what is your read on this
14:20.0
in terms of,
14:21.0
I mean,
14:22.0
I don't know,
14:23.0
pedestrian understanding
14:24.0
of the U.S.
14:25.0
May tanong din ako eh.
14:26.0
Kasi yung,
14:27.0
siyempre ang ginagamit na narrative
14:28.0
ng mga pro-Chinese
14:29.0
na mga vloggers
14:30.0
is gera, gera,
14:31.0
Ukraine,
14:32.0
ganun.
14:33.0
Pero I think nasa dulo pa yan eh.
14:34.0
Pero ang nakoconcern din ako
14:35.0
is how far does it escalate
14:38.0
before we,
14:39.0
for example,
14:40.0
economic sanctions.
14:41.0
Before we,
14:42.0
abot sa punto na
14:43.0
we have to cut off ties
14:44.0
with Beijing.
14:45.0
Papauwiin natin yung
14:46.0
ambasador nila.
14:47.0
Puuwi yung ambasador dito.
14:49.0
Do you see that
14:51.0
as a possibility
14:52.0
in the,
14:53.0
in the
14:54.0
next few months,
14:55.0
years?
14:56.0
Tama yan, Mark.
14:58.0
Tama yan.
14:59.0
Yung sa ambasador kasi,
15:01.0
usually nangyayari yan
15:02.0
before a war.
15:04.0
No?
15:05.0
Or during a war.
15:06.0
No?
15:07.0
Kaya medyo may mga protocols
15:08.0
dyan.
15:09.0
No?
15:10.0
Tungkol dyan.
15:11.0
Dahil papabalik na rin natin,
15:13.0
papabalik na rin nila
15:14.0
yung ating ambasador sa China.
15:16.0
Ikalawa,
15:17.0
yung economic,
15:18.0
mas complicated yan.
15:19.0
Dahil mas nakikinabang
15:20.0
ang China sa atin.
15:22.0
No?
15:23.0
In terms of trade.
15:24.0
No?
15:25.0
Kaya,
15:26.0
What other way around?
15:28.0
Nakakala ko ano eh.
15:29.0
Tayo yung,
15:30.0
diba sana yung largest?
15:31.0
Ang sa atin nakikinabang,
15:32.0
tayong malaking market
15:33.0
sa kanya lang.
15:34.0
But, but,
15:35.0
Ronald,
15:36.0
we have to emphasize,
15:37.0
nickel,
15:38.0
including from the Philippines,
15:39.0
including where I come from,
15:40.0
Cordillera.
15:41.0
So actually,
15:42.0
we're very strategically important
15:43.0
to China.
15:44.0
Kung wala silang access doon
15:45.0
sa mga ibang minerals natin,
15:46.0
good luck sa natin.
15:47.0
Yes, yes.
15:48.0
Kasi ang naririnig ko,
15:49.0
yung mga saging from Davao,
15:50.0
yung mga,
15:51.0
kung baga,
15:52.0
ano eh,
15:53.0
maraming exporter
15:54.0
ang magutututututututut.
15:55.0
O gano'n lang.
15:56.0
Ipenta mo na sa Japan,
15:57.0
bibili ka naman ang Japan.
15:58.0
Hindi,
15:59.0
hindi gano'ng kasignifikante.
16:00.0
Ang kawawa dyan,
16:01.0
SM.
16:02.0
Diba?
16:03.0
Kasi ang laki na pinig.
16:04.0
Yung SM,
16:05.0
tsaka Divisoria.
16:08.0
Yan din yung
16:09.0
sitwasyon ng US dati.
16:11.0
Napaka-dependent sa China
16:13.0
sa cheap products.
16:15.0
Diba?
16:16.0
Pag titignan mo yung mga
16:17.0
malls ng US,
16:18.0
puro made in China
16:19.0
or made in Mexico eh.
16:20.0
Pero nakapag-diversify na sila ngayon,
16:22.0
away from China.
16:24.0
Kaya made in Vietnam.
16:25.0
Oh, Vietnam.
16:26.0
Yung Australia din diba?
16:28.0
India,
16:29.0
Australia.
16:30.0
Oh.
16:31.0
So nakapag-diversify na sila.
16:32.0
Tayo ang hindi pa.
16:34.0
No?
16:35.0
Shouldn't we start na?
16:37.0
No, I think,
16:38.0
I think slowly,
16:39.0
the diversification has been happening.
16:41.0
Actually, Ronald,
16:42.0
sa ASEAN,
16:43.0
tayo yung mga least dependent sa China.
16:44.0
Kumpara sa mga ibang neighbors na,
16:46.0
our neighbors have big projects with China.
16:48.0
So,
16:49.0
kaya medyo naintindihan ko rin na ipit sila,
16:50.0
na medyo duwag-duwagan yung iba.
16:52.0
It's because ang laki nung stake.
16:54.0
Sa atin kasi halos walang investment ng China.
16:56.0
Salamat kay Digong,
16:57.0
wala siyang nakuha ng malaking investment sa China.
17:00.0
So trade-trade lang naman yun eh.
17:01.0
Ang trade naman,
17:02.0
madali.
17:03.0
Ang mas mahirap,
17:04.0
investment eh.
17:05.0
Kasi pumasok yung pera.
17:06.0
Yung trade,
17:07.0
trade lang yun.
17:08.0
So bibili ka sa kabila.
17:09.0
Bili ka sa Vietnam.
17:10.0
Bili ka sa Thailand.
17:11.0
I mean,
17:12.0
yung mga binibili natin sa China,
17:13.0
pwede naman natin bilhin sa...
17:14.0
I mean,
17:15.0
hindi naman tayo makamatay
17:16.0
kung hindi tayo bumili ng mga SM products.
17:18.0
Di ba?
17:19.0
May North.
17:20.0
Right?
17:21.0
Pero,
17:22.0
di ba?
17:23.0
Kung rice yan,
17:24.0
bigas yan,
17:25.0
sa Vietnam tayo bumibili.
17:26.0
90% is Vietnam.
17:27.0
So,
17:28.0
actually,
17:29.0
in terms of strategic minerals and all,
17:30.0
tama si Ronald,
17:31.0
mas kailangan tayo ng China eh.
17:32.0
It's not just trade volume eh.
17:33.0
It's like trade content
17:34.0
you have to look at.
17:35.0
Kaya nga,
17:36.0
so you diversify,
17:37.0
you don't allow your strategic sectors.
17:39.0
So actually,
17:40.0
Philippines is relatively well-positioned
17:42.0
because halos walang matinong investment
17:44.0
ang China sa atin.
17:46.0
Yun ang hindi ko alam.
17:47.0
Ang nakakantaan ng hindi ko alam
17:49.0
na walang matinong investment.
17:50.0
Tuloy,
17:51.0
hindi na tayo...
17:52.0
Yung mga Pogo.
17:53.0
Eh, paano yung mga Pogo?
17:55.0
Ayan.
17:56.0
Yan ang mga delegado ngayon.
17:57.0
Delegado sila ngayon yung mga Pogo.
17:59.0
Di ba?
18:00.0
Ang dami yung mga memes.
18:01.0
Bakit yung mga China sa China
18:02.0
ang gwapo yung mga China?
18:03.0
Pero yung mga China sa Pogo?
18:05.0
Ano na kayo naman yung mga meme
18:06.0
yun?
18:07.0
Ang sama nila.
18:08.0
Yung China sa Pogo,
18:09.0
ganyan.
18:10.0
Pero yung China ng China,
18:11.0
ang gwapo.
18:12.0
Mukhang BTS.
18:13.0
Di ba?
18:14.0
And I think...
18:15.0
Sorry,
18:16.0
nandito ko ni Charles.
18:17.0
How far does this escalate
18:18.0
before it reaches dun sa point na
18:19.0
economic na...
18:20.0
Kung maga,
18:21.0
they will try to punish us economically,
18:24.0
they will try to...
18:25.0
How far does this need to escalate kaya?
18:27.0
I think,
18:28.0
Marga,
18:29.0
a lot of this is just psychological warfare.
18:31.0
I don't think China is like Russia or ganyan.
18:34.0
Ang kailangan lang talaga natin dito
18:35.0
is gawin natin yung dapat ginawa natin
18:37.0
nung panahon ni Digong,
18:38.0
which is yung ginawa ng Malaysia.
18:40.0
Di ba?
18:41.0
Nag-drill sila,
18:42.0
kahit sabi ng no ng China,
18:43.0
go pa rin sila,
18:44.0
hanggang sabi ng China,
18:45.0
abah,
18:46.0
mukhang palaban to mga Malaysians.
18:48.0
Doon naman sa Indonesia,
18:49.0
binubuli nila sa North na Tunis,
18:50.0
pumunta si Jokowi,
18:51.0
no compromise,
18:52.0
nagpadala ng F-16 fighters,
18:54.0
medyo na pag gano'n.
18:55.0
So actually,
18:56.0
you look at Vietnam,
18:57.0
Malaysia, Indonesia,
18:58.0
all of our neighbors,
18:59.0
dahil lumaban sila sa China,
19:00.0
they got China's respect,
19:02.0
gano'n naman eh.
19:03.0
Yung medyo bully,
19:04.0
how do you get their respect?
19:05.0
You show a bit of strength.
19:07.0
Mautak naman ang China,
19:08.0
in fairness naman to China,
19:09.0
they're not like us.
19:10.0
You call their bluff,
19:11.0
parang gano'n eh.
19:12.0
Exactly.
19:13.0
Ang problema,
19:14.0
anong ginawa ni Digong for six years?
19:15.0
Yes, boss.
19:16.0
Yes, sir.
19:17.0
I love you.
19:18.0
You protect me.
19:19.0
So nasanay ang China
19:20.0
na ganyan lang tayo.
19:21.0
So ngayon na biglang lumaban tayo,
19:22.0
ang sabi ng China,
19:23.0
ababa, ababa,
19:24.0
lumalaban ka sa'kin ngayon ah.
19:25.0
So dapat,
19:26.0
pakita natin na,
19:27.0
hindi ito ababa,
19:28.0
ito yung katotohanan,
19:29.0
si Digong yung ababa.
19:31.0
So,
19:32.0
I think this is the,
19:33.0
this is the strategy we should do.
19:34.0
Kaya,
19:35.0
as much as,
19:36.0
Just hold the line.
19:37.0
Hold the line
19:38.0
and not panic.
19:39.0
And then of course,
19:40.0
behind the scenes,
19:41.0
there should be diplomacy.
19:42.0
Talagang,
19:43.0
our diplomacy behind the scenes
19:44.0
to tell China,
19:45.0
there's no way BBM
19:46.0
is gonna back off sa West Philippine Sea
19:48.0
without losing his own position.
19:50.0
Diba?
19:51.0
Kasi buong bansa natin,
19:52.0
except yung mga makapili,
19:53.0
3% na lang yata sila,
19:55.0
they all want us
19:56.0
to take a decent stance.
19:57.0
Kasi,
19:58.0
get sa nila,
19:59.0
mali talaga yung strategy ni Digong eh.
20:00.0
It never helped
20:01.0
our national interest.
20:02.0
And,
20:03.0
lahat tayo sa media,
20:04.0
lahat tayo sa ano,
20:05.0
we're all on the side of assertion eh.
20:07.0
So,
20:08.0
so,
20:09.0
it's,
20:10.0
it's really not up to BBM.
20:11.0
So,
20:12.0
I don't know what China is trying to do.
20:13.0
So,
20:14.0
this is where diplomacy matters
20:15.0
behind the scene
20:16.0
and what's happening there.
20:17.0
But,
20:18.0
but I think this would be a perfect
20:19.0
segue
20:20.0
to our last episode.
20:21.0
Pag-usapan konti natin ng opposition.
20:22.0
And I think,
20:23.0
the West Philippine Sea issue
20:24.0
could be a big issue
20:25.0
in 2025 elections.
20:26.0
Let's talk about
20:27.0
how the opposition
20:28.0
can approach
20:29.0
the West Philippine Sea issue
20:30.0
as a rallying point.
20:31.0
Or,
20:32.0
as a rallying point
20:33.0
for the next elections.
20:34.0
Maraming salamat,
20:35.0
gentlemen,
20:36.0
for,
20:37.0
for that.
20:38.0
We have more than
20:39.0
1,000,
20:40.0
almost 1,000 live
20:41.0
on YouTube lang
20:42.0
nanonood sa atin.
20:43.0
So mukhang may sense tayo sinasabi.
20:44.0
At 11pm,
20:45.0
nai-kinig pa rin sila sa atin.
20:46.0
So,
20:47.0
thank you so much
20:48.0
for this very lively discussion.
20:49.0
And,
20:50.0
continue natin ito
20:51.0
sa penultimate episode natin
20:52.0
for the month of March.
20:53.0
No?
20:54.0
Pag-usapan naman natin,
20:55.0
what are the things happening
20:56.0
in March?
20:57.0
Let's be honest,
20:58.0
Mark.
20:59.0
Pag-usapan ni Ronald
21:00.0
anong nangyari sa opposition
21:01.0
atin,
21:02.0
thank you very much,
21:03.0
gentlemen.


See more of Tagalog.com by logging in
Join for the free language discussion group, flash cards, lesson tracking and more.