* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Hello, kamusta? Ako si Miguel at ito ang Comprehensible Tagalog Podcast at ngayong araw pag-uusapan natin ang Baybayin.
00:16.9
So ito ang paraan ng pagsusulat ng mga katutubong Pilipino bago pa masakop ng ibang bansa, ang Pilipinas.
00:34.7
So bago pa dumating ang mga Japon, bago pa dumating ang mga Amerikano, bago pa dumating ang mga Espanyol,
00:44.2
meron ng paraan ng pagsusulat ang mga Pilipino, ang mga katutubong Pilipino.
00:55.9
At yung salitang Baybayin ay galing sa Tagalog na root word na Baybay at yung infinitive form na Baybayin.
01:09.5
Yung ibig sabihin ay to spell Baybayin.
01:14.2
Pero yung noun form at yung ancient script, Filipino script, yung writing system, Baybayin ang pangalan.
01:27.4
So matagal na panahon nang sabi nila mali ang pangalan, mali ang tawag sa Baybayin dahil minsan tinatawag ito na alibata.
01:44.2
At akala ko din dati na alibata ang ancient writing script sa Pilipinas pero sabi nila ang tamang pangalan ay Baybayin.
01:59.2
Yung alibata, yung galing sa Arabe dahil ito yung mga unang salita sa Arabe na alef, ba, at ta.
02:14.2
Pero yung tamang pangalan sabi nila ay Baybayin.
02:21.2
At noong dumating yung mga Espanyol sa Pilipinas,
02:27.2
napansin nila na maraming mga katutubo at hindi lang yung mga elite, hindi lang yung mga dato,
02:41.2
hindi lang yung mga may posisyon sa lipunan ang marunong magbasa at magsulat.
02:52.7
Napansin nila na madami ang marunong magbasa at magsulat.
02:58.2
At mayroong ancient script na ginagamit o ginamit para magsulat ng mga tula, ng mga incantations,
03:13.2
Mayroong mga engraving sa mga bato o sa mga kuweba bago pa ang panahon ng mga Espanyol sa Pilipinas.
03:28.2
At yung Baybayin ay isang alpha syllabary.
03:36.2
Ibig sabihin, yung kada character ay isang alfa syllabary.
03:39.2
Ibig sabihin, yung kada character ay isang alfa syllabary.
03:41.2
ay base sa isang consonant letter na merong vowel notation at may vowel sound.
03:52.5
So, kung makikita nyo ang baybayin, maganda ang mga characters.
04:00.7
At kaya ginagamit din ito sa panahon ngayon bilang forma ng sining.
04:14.5
At noong panahon ng mga Espanyol, inaral ng mga pare, ng mga friar na Espanyol,
04:24.5
ang baybayin para magamit nila ito para ituro ang relihiyong katoliko sa mga Pilipino.
04:38.8
Siyempre, kailangan...
04:41.2
...maintindihan ng mga Pilipino ang mga Espanyol para makonvert sila sa relihiyong katoliko.
04:53.0
Kaya inaral ito ng mga Espanyol.
04:56.9
At yung isa sa mga unang libro na na-print sa Pilipinas,
05:06.4
yung doktrina kristyana,
05:11.2
...merong baybayin script kasama ng Latinized na Tagalog.
05:18.9
So, ibig sabihin, ginawa ito ng mga Espanyol para maintindihan ng mga Pilipino ang librong doktrina kristyana
05:29.7
na may mga impormasyon tungkol sa relihiyong katoliko.
05:41.2
...isang ebidensya pa na...
05:45.3
...nang baybayin bago pa dumating ang mga mananakop.
05:55.5
At nakakalungkot dahil,
05:59.7
nag-introduce yung...
06:04.0
...mga Espanyol ng Latinized na Tagalog.
06:13.7
...namatay o nabawasan na ang mga gumagamit ng baybayin
06:21.4
at hanggang sa yung Latinized na Tagalog na lang
06:26.6
ang ginagamit ng mga Pilipino hanggang ngayon.
06:34.0
At siyempre, nag-evolve yung Tagalog noong panahon ng mga Kastila
06:41.2
...national language na Pilipino ngayon.
06:48.0
...yun ang parang transition mula sa Alpha Silabary na writing system na baybayin
06:56.7
papunta sa paggamit ng Latin na mga characters sa lingwahe.
07:05.5
At hanggang ngayon,
07:08.5
naging Pilipino...
07:11.2
...na may iba't-ibang impluensya
07:13.2
ng iba't-ibang lingwahe.
07:19.2
...ang magandang balita ay ngayon,
07:23.0
...bagong interes
07:25.4
at dagdag na interes
07:27.4
sa paggamit ng baybayin.
07:31.5
So, sa Pilipinas, may mga organizations,
07:35.6
sa mga unibersidad,
07:37.4
may mga cultural na grupo,
07:41.8
na gustong buhayin ulit
07:48.2
So, may mga workshop,
07:50.0
may mga lectures,
08:00.4
lalo na sa Estados Unidos
08:05.9
aesthetic tingnan
08:07.2
ang mga characters na ito.
08:11.2
...isa itong paraan
08:13.0
para kumunekta ang mga Pilipino,
08:18.9
lalo na yung mga lumaki sa ibang bansa
08:22.3
sa kanilang kultura.
08:26.2
Isang halimbawa, si Christian Cabuay
08:29.0
na nakatira sa Estados Unidos.
08:33.9
Isa siyang advocate ng paggamit ng baybayin
08:41.2
meron siyang mga magandang
08:45.2
magandang mga masterpiece
08:51.9
...yun, magandang paraan ito
08:59.9
So, yun lang ang episode ngayon.
09:02.0
Maikling impormasyon lang
09:03.5
tungkol sa baybayin.
09:05.5
Merong Patreon kung gusto nyo
09:07.1
sumuporta, at merong
09:08.9
transcript kung kailangan nyo
09:11.2
salamat at paalam.
