00:33.1
Siguro, more or less mga 12 years old lang po siya.
00:36.9
12 years old. Okay. Mas matanda ka boy.
00:40.4
Mas matanda po siya, opo.
00:41.5
Pero, nanakit siya, yung bata.
00:44.2
Opo, nanununtok po.
00:45.2
Nanununtok. Ba't ito sinusuntok?
00:47.4
Wala pong dahilan. Basta-basta na lang po nanununtok.
00:51.0
So, kailan ito nangyari, itong reklamo nyo?
00:56.7
Nagumpisa po ito nung December.
00:58.5
November 15 and 16.
01:03.0
Ito pong anak ko, nagsumong sa akin, naglalaro ng basketball.
01:07.2
Nilapitan po siya nung Sandy Samuel na sinabihan po siya.
01:11.1
Sino po ito? Yung tatay?
01:14.2
Hindi po. Yung kamag-anak nung aming kapitbahay na isa rin po na nireklamo nyo.
01:20.5
Na hindi nila binigyan ng endorsement yung reklamo ko po rin doon sa Sandy Samuel.
01:25.7
Ang pamubogbog nangyari sa?
01:28.5
Hindi naman po total yung pamubogbog.
01:32.0
Pananakit lang po.
01:33.2
Pananakit lang po.
01:34.5
Okay. In what way? Paano nanakit?
01:37.6
Sinuntok po siya dito sa ganito.
01:41.7
Nandito naman po, no? Biglang.
01:44.9
Anak po nung Michael.
01:46.4
Anak po nung Michael.
01:48.1
Kinagabihan, pinuntahan po siya nung Sandy Samuel uli na hinahanap ako at lasing na naman po uli at sinasabi,
01:56.4
Tinatanong po sa akin kung anong oras daw po babalik.
01:59.7
Medyo hindi maganda ang mga binibitaw na siya.
02:03.2
Gabi, ano po siya, pumunta po sa tapat ng bahay po namin. Tatawag sa pangalan ng tatay ko po.
02:08.7
Tapos sasabi, nasan daw po yung tatay ko po. Gabi po yun. Tapos lasing po siya. Nakainom.
02:14.7
Hmm. Nagwawala sa harapan ng bahay ninyo?
02:17.7
Halos gano'n. Parang gano'n po.
02:19.7
Okay. Tapos sir, anong nangyari nung araw na yun?
02:22.7
Binlatter ko po. Bawat nangyayari, binablatter ko po.
02:26.4
So, sa madaling selta.
02:27.4
Saan niyo po pinapablatter? Barangay o sa pulis?
02:31.9
Ngayon, sinabihan po ako ng barangay na,
02:34.4
O, sige, magharap kayo na sa Sunday para wala kang trabaho, wala siyang trabaho.
02:42.4
Magharap kayo ng Sunday.
02:44.4
Okay. Sa ano po ito, no? Sa tanggapan ni Cap Norberto Sombillo.
02:49.9
Ngayon, nung pumunta po kami ng Sunday, awa po ng Diyos.
02:56.4
Wala kaming inabutan.
02:57.4
Kailan po ba ito, sir? Sorry. Kailan nangyari ito?
03:01.4
Nung Sunday po, nung November.
03:06.4
Okay. Pero mga November. Okay. Sige.
03:08.4
Ito yung sinabihan ka na papatayin yung tatay mo sa harapan mo.
03:13.4
Okay. Sige. Okay. Pumunta kayo ng kinalingguhan noon, pero walang tao.
03:18.4
Okay. Ano po nangyari? Pagkatapos?
03:20.4
Ngayon, yung Michael Samuel po, nilapitan ako.
03:25.4
Nalaman na, nireklamo ko na po yung, yung ano, yung Sandy Samuel.
03:31.4
Magkano-ano po sila, si Michael at si Sandy Samuel?
03:36.4
Ngayon, sabi sa akin, ibalato muna sa akin yung mag-ina.
03:41.4
December 25 po, pumunta itong, ano, Michael Samuel doon po sa, mismo sa bahay namin.
03:52.4
Ngayon, pinasok po kami sa bahay namin.
03:58.4
Ngayon, nagbitaw na naman siya ng mga...
03:59.4
Pasko po ito? Pasko, no?
04:02.4
Bago po, habang nakain po kami, yung kamay niya po sinandal po sa balikat naming dalawa.
04:06.4
Sabi ko, huwag na kayong tatayo. Diyan na lang kayo. Kumain na lang kayo.
04:09.4
Sabi sa akin, eh, pare, doon ka nakikipag-inuman sa kabila, eh, para bang nilampasan muna kami.
04:18.4
Tandaan mo, nandito ka sa lugar namin. Iisampisa kami rito. Tandaan mo. May kalalagyan ka sa amin.
04:23.4
Pare, purong-puro ka na.
04:25.4
Dahil lang nakikipag-inuman ka, hindi kayo nakikipag-inuman sa kanila? Ganun ba?
04:29.4
Hindi na po. Kasi po, mga addict po ito mga to, eh.
04:32.4
Hmm. Kasi nga, na ano, ah, kasi ganun ang pakikitungo sa inyo, eh. Kaya ayaw nyo na pakisamahan, kumbaga.
04:39.4
Eh, isa po rin po.
04:41.4
Tsaka, nalaman ko po, na-find out ko na sila ay talagang totally nagda-drugs.
04:46.4
Kaya, eh, ako po, biktima po ako. Biktima po ako ng drugs. Na-set up po ako ng drugs.
04:53.4
Nakulungkot na po ako. Plus nakulung pa rin po ako sa barel. Kaya lahat ng sistema ng pag-iingat, ginagawa ko na po.
05:02.4
Dahil ayaw ko na po maulit pa.
05:06.4
Pasko, pinuntahan kayo. Inakbayang kayo. Kinausap kayo. Lasing ba? Lasing sila?
05:10.4
Lasing po sila. Lasing.
05:12.4
Ngayon po, nung umalis po sila, pumunta po kami sa pulis. Nag-ano ko sa pulis, nag-blutter. Eh, inaano na naman po kami sa barangay.
05:22.4
Sabi ko, boss, paki-record lang dito. At least, eh, ano. Eh, pag-uwi namin, naandun sila, nag-iinuman pa rin.
05:33.4
Ngayon, di, wala naman. Okay na, nakatulog na kami. Pag-ising naman po ng umaga.
05:38.4
Nung papasok ka po sa trabaho.
05:41.4
Apo. Papasok po ako ng trabaho. Dalawa po kami. Kasama ko po ito. Hinarang po kami uli.
05:47.4
Okay. Anong, anong naman ginawa?
05:49.4
Hinarang po kami. Tapos, ina-knockout po kami.
05:50.4
Okay. Anong naman ginawa?
05:51.4
Ina-knockout. Dinuduro-duro ako.
05:54.4
Nakakapumunta kagabi. Ha? Purong-puro ka na talaga. May kalalagyan ka na. Kunti na lang.
06:00.4
Ano yun? Mga lasing pa rin?
06:01.4
Mga wala pa nga tulog po, eh.
06:03.4
Ah, okay. O tapos, ano nangyari?
06:06.4
So, hindi ko, hindi, hindi ko ina-no. Hindi ko…
06:09.4
Kayong dalawa yun? Kayong dalawa? Okay.
06:10.4
Apo. Hindi ko po siya inimigan. Pinabayaan ko lang siya para walang gulo. Kasi, naandun po sila. Tatlo po sila, eh.
06:19.4
Nag-aabang na sila.
06:20.4
Kung sakaling may mangyari, talaga magkakagulo. Kaya ginawa ko na lang para na makaiwas lang, eh.
06:27.4
Hmm. 26. O, ano po nangyari? Nagreklamo na kayo? Nag-file kayo ng formal complaint?
06:32.4
Opo. Nag-file po ako ng complaint sa barangay. Ngayon, nag-hearing po kami.
06:40.4
Nung nag-hearing po kami…
06:41.4
Kailan po ang first hearing?
06:47.4
Nung January, nag-hearing…
06:48.4
Para dito sa incident na to.
06:50.4
So, yung hinarang kayo, yung pinagbumura kayo, at kayo ay pinagbantaan.
06:56.4
Pero yung ano pala, yung kay Sandy Samuel, mabalik po po tayo, binuksan ng kapitan, magiting na kapitan namin, na December 14 po.
07:07.4
Kasi nalaman niya, sinabi ko na magre-reklamo ko sa DALG kasi bakit hindi naman kailangan dinggin yung reklamo ko, eh. Inaanun na kami sa lugar namin.
07:18.4
Ginugulo na kami ng mga kapitbahay kong adik.
07:21.4
Kap, magandang hapon po.
07:23.4
Magandang hapon po.
07:26.4
Elia po ito ng Wanted sa Radyo.
07:27.4
Kap, meron po dito ang mga constituents nila.
07:32.4
Si Mr. Asido, si Mr. Rodante, at si alias Boy Asido, no?
07:39.4
May reklamo sa inyo na hindi daw sila nai-issuehan ng Certificate to File Action.
07:43.4
Sir, hindi pa ako kasi tapos, sir, yung usap nila.
07:47.4
Patatlong harap po sila sana.
07:51.4
Ano? Tatlong harap po.
07:53.4
Nakaka-isang harap po sila.
07:54.4
Yung pangalawa pong harap, sir, ay pares po silang wala.
07:58.4
Kasi pares po may trabaho.
08:01.4
Nagpadala po ako ng sulat. Wala po pares dumating. Ano po?
08:05.4
Pero, Kap, nag-start pa daw to last November pa. Tama po ba ako?
08:09.4
Apo. Apo. Within 45 days naman ho yun, sir. Every 15 days po yung ano namin.
08:16.4
November yung unang reklamo, Kap?
08:21.4
November 14 po. Pero hindi po natuloy yun.
08:25.4
Okay. Pero tumatakbo na po ang period by then, Kap. Tama po ako?
08:31.4
Mares na po ngayon. Wala pa rin pong CFA ni Isa. Tama po ba?
08:38.4
Mayroon pong reklamo as early as November 14. Tama po ako?
08:42.4
Apo. Apo. May ano naman po. May blutter naman po sila.
08:46.4
Kada may mangyayari po doon, naka-blutter po.
08:48.4
Okay. Pero yun nga, nag-set ng hearing yung November 14. Supposedly, sa reklamo na yun, tumatakbo na yung 45 days po natin. Tama po ba ako?
08:56.4
Apo. Apo. Apo. Tumatakbo na po.
08:58.4
Okay. So ano po nangyari? At hanggang ngayon e, Marso na, wala pa?
09:02.4
Eh, wala po silang parehan siya rin. Nung pangalawang patawag, hindi mo pwede si Asido kasi may trabaho po. Ngayon, nung susunod naman po na patawag, wala naman po yung Isa kasi umiiwas na po sila.
09:13.4
Ang ginawa po ay umalis na doon sa amin. Dito po sa amin sa barangay. Hindi po namin alam kung saan nagpunta.
09:22.4
Okay. Ano ba ang nakalagay na complaint dyan, Sir? If I may ask.
09:27.4
Ayun. Gusto lang po makaharap niya kasi hindi sila nagkakaintindihan. Pero po yung mga sinabi niya dyan po, hindi po yung pinag-uusapan dito. Wala pong pinag-usapan ditong ganyan.
09:37.4
Narinig ko po lahat ng usapan ninyo.
09:39.4
Pero may complaint?
09:41.4
Meron pong iba. Pero marami po.
09:42.4
Pero may complaint?
09:43.4
May complaint, Kap. Tama. May complaint. Ito lang naman po eh. Ang reklamo lang sa inyo, Kap, is hanggang ngayon, wala pa rin lumalabas na CFA.
09:52.4
Apo, Sir. Kasi hindi pa po sila tapos ng usap, Sir eh.
09:55.4
Eh, kailan po matatapos ang usapan, Kapitan? Kasi sobrang tagal na po.
09:59.4
Apo. I-ano ko rin po kay DILG kasi hindi na po mahagilap yung Isa yung Sunday. Pero meron na po silang isang kaso na natapos yung sa pinsaan. Nabigyan na po namin sila ng endorsement.
10:10.4
May CFA na kayo nakuha sa pinsaan?
10:13.4
So ang wala na lang kay?
10:15.9
Apo. Yung Sunday po. Yung Sunday.
10:18.9
Kasi hindi po namin alam, Sir, kung saan mo padadala ng sulat.
10:21.4
Sige. Sakto naman nandito sila.
10:23.4
Ang usap ko naman po siya, Sir, kasi napunta siya dito sa bahay, siya asido. Pinaliwanag ko naman po sa kanya.
10:28.4
Sige. Kasi ang ano, dahil mga dayo sila eh. That's the problem.
10:32.4
Hindi po. Wala naman po dito, Sir, pinipili. Kahit dayo, kahit ano. Basta po dito naninirahan. Lahat po naman may karapatan.
10:40.4
Kailan po final yung sa...
10:42.4
...kila Sandy. Samuel.
10:45.4
Mga November po. November. November siya.
10:48.4
November pa. Pero hanggang ngayon nga po, wala pa ano.
10:50.4
Tapos ito, Sir. Ito ba usually ang CFA nyo? Yung gawad ng paghahatol?
10:56.4
Sir, kasi kailangan, Sir. Kasi hinahanap po nila yung paghaharap. Yung sa blatter po. Yung sinusulat po dun sa blatter.
11:04.4
Kasi ipapasa din po na yun kasabay po nung endorsement. Kasama po yun sa pagpapasa.
11:09.9
Pagka po, isa lang yung pinasa namin is...
11:12.4
...abalik din po sa amin, Sir.
11:14.4
So ibig sabihin, wala pa nga CFA. Hindi naman ito CFA. Tama po ako.
11:18.4
Wala pa po, Sir. Wala pa po.
11:20.4
Gusto ko nga rin pong itanong kay Ma'am D.I. kung pwedeng mag... Kahit kasi wala na ho yung isa eh. Yung Sandy. Hindi na ho na sulpot.
11:29.4
Pero pinagpababantay na po ako doon. Mayroon po akong tao doon. Pag dumating, sabihin agad sa akin at nang makausap.
11:35.4
Ganto na lang po, Kapitan. Okay lang ho ba? Especially ngayon.
11:39.4
Lumapit na po sa radyo si...
11:41.4
...sa programa. Baka po pwedeng...
11:44.4
Baka po pwedeng bantay-bantayan nila si...
11:46.4
...ang Pamilya Asido. Dahil hindi natin alam kung anong gagawin ng kanilang mga kapitbahay.
11:50.4
Dahil kung wala pa nga pong ganito eh...
11:52.4
Kung wala pong ganito...
11:54.4
...na pagsusumbong dito...
11:56.4
...wala pa... Ganyan na yung ginagawa sa kanila. Ganyan na yung experience nila.
11:59.4
Eh baka po lalo ngayon. Especially pag nalaman na dumulog sila sa programa.
12:04.4
Walang problema eh, Sir. Hindi naman ho gano'n sila ka... ka anong tao. Hindi ho gano'n sila ka...
12:09.4
Pinasok daw ho sila sa bahay eh.
12:11.4
Ano ang sinasabi ni...
12:12.4
Pinasok daw ho sila sa bahay eh.
12:15.4
Sir. Sir, yung pagpasok sir sa bahay kasi napag-usapan na po yun.
12:19.4
Pasko po yun. Nung pumasok po sa bahay...
12:22.4
...iba naman po yung paliwanag nung kabilang panig. Iba po yung paliwanag niya.
12:26.4
Pero pumasok po sa bahay nila. Tama po ako?
12:29.4
Opo. Pumasok po. Bumabati po siya ng... ayon po to sa kanya. Bumabati siya ng maligayang Pasko.
12:38.4
Na gano'n, gano'n. Iba po doon sa sinasabi ni Sir Asido. Ano po?
12:43.4
Iba po sila. Kami naman ho, Sir. Siyempre kami po yung sa gitna. Wala nga kami papanigad doon sa dalawa. Ano po?
12:51.4
Di ba sinabi mo nga doon sa hearing na huwag magsalita ng isang bagay na ikasasakit ng mga bawat isa.
12:59.4
Di ba sabi ko sa inyo bago kayo lumabas sabi ko pilitin ninyo kung hindi kayo magkasundo bilang magkapitbahay,
13:05.4
pilitin ninyo na huwag nang magsalita sa bawat isa.
13:10.4
Di ba biniling ko sa inyo. Tapos magpasensyahan kayo kasi magkapitbahay kayo.
13:14.4
Kahit anong mangyari, pagka may nangailangan sa inyo, siyempre sinong unang tutulong? Kapitbahay.
13:20.4
Eh kaso Kap, kinukursunada lang sila Kap eh.
13:24.4
Parang kinukursunada lang sila.
13:26.4
Kap, paulit-ulit.
13:28.4
Hindi po naman, Sir. Gano'n ang dating sila eh. Hindi po gano'n yung dating. Kasi kada may mangyayari po,
13:37.4
binabablatter po nila, Sir.
13:39.4
Ako naman po, kinakausap ko din naman po yung kapya.
13:42.4
Kap, galit na nga po ang mga tao sa barangay sa akin dahil ginaganon nila. Binabastos na nga ako eh. Kaya nga pumunta na ako rito eh.
13:50.4
Kailangan pa ba natin magpaikot-ikot tayo?
13:53.4
O dapat sinasabi mo rin dito. At hindi naman namin alam.
13:57.4
Eh ilabas ko na sinabi. Binastos na nga ako. Sabi, ano ba yan? Paulit o pabalik-balik ka rito. Kasuhan mo.
14:03.4
Sinabi ko nga, bigyan nyo ako ng endorsement.
14:05.4
May endorsement na tayo. Tapos na yung, tapos na yung usap ninyo ni Michael eh. Tapos na yun.
14:09.4
Yusek, meron po kasi dito nagre-reklamo sila.
14:14.4
Apparently po si kapitan nila ay hindi daw sila nai-issuehan ng CFA pa.
14:22.4
Ang reklamo nila was early November pa po. Pero hanggang ngayon eh, hanggang ngayon.
14:28.4
Ang sinasabi po ni kapitan, eh hindi pa rin daw po tapos ang usap. Paano po ba magandang gawin dito?
14:35.4
Kung halimbawa at ayaw niyang magbigay, dapat sagutin niya in writing. Kung ano. Kasi kung halimbawa naman, yun namang, complainant ba yan?
14:49.4
Kung complainant, ano ba yung case na yan at bakit hindi pa bigyan ng CFA? Kasi kailangan kung yung mga ganyang case, hindi naman dapat nagtatagal eh.
15:05.4
Kasi kung hindi magkasundo, dapat lang bigyan mo. Ngayon, kung ikaw naman ayaw mong bigyan, ano ang legal basis mo para huwag mong bigyan?
15:15.4
Dapat sagutin mo para masagot din niya kung ikaw eh may legal basis talaga kung ba't ayaw mong bigyan.
15:25.4
So kung talagang hindi naman makuha sa usapan, kasi ang pinamahal ng hanggat maaari.
15:34.4
At kung hindi tayo may barangay eh, para hindi na lumalaki yung problema, hindi na nakararating sa taas, dapat sa level ng barangay, siya yung unang manguuna, na ayusin yung problema na huwag nang lumaki.
15:47.4
Pero hindi naman maiwasan din na may nagkakamali, may umaaabuso, pero lahat naman ang nagkakamali at umaaabuso. Kung sakali eh, pwede niyo hung dalhin sa office ko.
15:58.4
Kung talagang hindi maayos sa ibaba, pwede gumawa ng formal.
16:04.4
At yan, idadaan natin sa legal para makita kung merong abuse o kaya derelection.
16:15.2
So, tingnan po natin. Kailangan makita muna natin kung ano ba yung facts ng case.
16:21.1
Apo, sige po. Ang sinasabi lang po USEC sa amin ni Kapitan,
16:25.5
up until now, umalis na po yata yung nireklamo. Parang ganoon po yata.
16:31.0
Although the family is still there.
16:32.4
Tama po ako. Ando pa yung pamilya.
16:36.0
So, I think they could inform naman yung nireklamo mismo.
16:39.8
But regardless, USEC, November pa po sila.
16:43.6
Sabi ko nga ho, kung ayaw mong magbigay, e magbigay ka ng sagot, diba?
16:50.0
Dapat, at saka ano yung legal basis mo.
16:53.1
Kung humihingi ka naman talaga, black and white.
16:56.3
Black and white na, humihingi sila at sagutin niya.
17:00.3
Para alam din naman yung nagkukumpulasyon.
17:02.4
Kung ano yung dahilan.
17:03.7
Hindi yung sasabihin mo lang na hindi pwede.
17:07.3
Dapat, ilagay mo bakit hindi pwede.
17:09.8
Ano rin, ang legal basis na yung Kapitan, para sabihin niya ito hindi pwede.
17:15.3
Siyempre, yun naman kumplena.
17:17.6
Siyempre, sasabihin din niya yung kanyang karapatan naman.
17:22.5
So, dapat ganoon po. Okay?
17:24.5
Apo. Apo. Maraming maraming salamat po doon, USEC Chito Balmusina.
17:29.4
Sige. Salamat din po sa inyo.
17:33.7
Kung narinig nyo naman si USEC, malinaw ang sabi ni USEC na kung tingin ninyo nagkamali si Kapitan sa pag-withhold ng CFA sa inyo,
17:44.7
eh, bukas naman ang tanggapan nila.
17:47.3
Pwede natin kayo tulungan gumawa ng complaint.
17:49.2
Pero, tutal, nakausap naman natin si Cap Zumbillo ngayon.
17:52.1
Baka pwede nang gawa ng paraan na makausap talaga itong si Samuel dahil ayun naman ang gusto.
17:57.9
Pero, at the end of the day, ang nakikita ko kasi dito, Sir,
18:00.5
gusto nyo naman kasuhan, gusto nyo lang kasuhan itong sila Samuel, tama?
18:04.9
Apo. Kasi di po tinitigilan nila anak ko eh.
18:07.1
Okay. Ang best na pwede natin gawin dyan, actually,
18:12.5
kung ikakaso ni Boy, eh, for child abuse,
18:17.6
hindi kailangan niyang dumaan sa barangay.
18:21.1
Kasi masyado mataas ang penalty ninyan.
18:23.9
Pwede nang dumiretsyo yan.
18:25.8
So, what we can do to help you, eh,
18:27.9
eh, pasamahan na namin kayo doon, ah,
18:30.5
ng complaint, si Boy mismo magsasampan ng kaso
18:34.3
laban sa mga nangano sa kanya, nang bubuli sa kanya, yung nananakit sa kanya.
18:38.6
Pwede yun. Dahil at the end of the day,
18:40.4
kapag child abuse ang kinaso,
18:44.3
mataas ang penalty,
18:47.2
exempted sa barangay conciliation yan.
18:51.0
Okay. May exceptions tayo sa barangay conciliation.
18:53.3
Para pwede na kayong dumiretsyo.
18:54.7
Kasi sa ngayon, Sir Rodante, ano,
18:56.9
ang nakikita ko dito sa gawad ng paghahatol,
18:59.8
ang nakalagay dito,
19:00.5
kaguluhan, at hindi pagkakasunduan.
19:03.2
Kaya nga po, wala po dyan yung ano, eh,
19:04.9
number one main, eh, yun sa bata.
19:06.5
Oo, wala po dyan.
19:07.7
Saka lumalabas dito, Sir,
19:09.4
kayo mismo, bilang unang panig,
19:11.9
ang nagre-reklamo laban sa inyong kapitbahay.
19:14.7
Ngayon, Sir, kung gusto nyo po talagang habulin itong sila,
19:17.3
kung sino man sa mga Samuel,
19:18.7
ang gusto nyo mga habulin,
19:20.6
tulungan na lang natin si Boy,
19:22.0
si Boy na magka-file ng kaso.
19:23.9
Kung baga kayo, ask the guard dyan.
19:26.0
Okay, Sir, ganito po ang gagawin po natin.
19:27.9
And na-assistahan po namin kayo sa tanggapan po
19:31.9
And of course, Sir,
19:33.4
papa-assess po natin yan, Sir,
19:36.5
at kung meron po kayong complaint sa DSWD, Sir,
19:39.2
may contact person po tayo sa MSWD po
19:42.2
sa Mabitak, Laguna,
19:43.4
na maaari pong makatulong kay Boy.
19:46.3
Kausapin po namin kayo, Sir,
19:47.6
sa kabilang studio, Sir.
19:49.7
At sasamahan po namin kayo sa office po
19:51.7
ni Yusek Valmusina po.
19:54.0
Thank you very much po.
19:54.7
Kapitan, maraming maraming salamat po,
19:56.3
Kap Norberto Zambillo,
19:57.4
ng Barangay San Antonio, Mabitak, Laguna.
20:01.0
Salamat po at magandang hapon po.
